Balalar Folkloru / Çocuk Folkloru



Benzer belgeler
TEKİR Bir iki tombul tekir Camdan bakar Başına takar Hop hop, altın top MISTIK Mustafa, Mıstık, Arabaya kıstık, Üç mum yaktık, Seyrine baktık.

bez gez sez tez biz çiz diz giz boz roz koz poz toz yoz çöz göz köz söz buz muz tuz büz düz güz

Kaya atlar ne yer? Leyla atlar ot yer. Kaya itler ne yer? Leyla itler et yer. Kaya ayılar ne yer? Leyla ayılar armut yer. İri iri armut yerler.

3 YAŞ AYIN TEMASI. Cinsiyetim, adım, özelliklerim, görünümümdeki değişiklikler nelerdir?

2. SINIF İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİ İÇİN TEST ÇALIŞMASI. Hazırlayan Engin GÜNEY İşitme Engelliler sınıf Öğretmeni

þimdi sana iþim düþtü. Uzat bana elini de birlikte çocuklara güzel öyküler yazalým.

ABDULLAH ALİYE CAN ANAOKULU ÇİÇEKLER SINIFI. Nİsan AYI BÜLTENİ. Sevgİ Kİlİmlerİmİz

OKUMA ANLAMA ANLATMA. 1 Her yerden daha güzel olan yer neresiymiş? 2 Okulda neler varmış? 3 Siz okulda kendinizi nasıl hissediyorsunuz?

EKİM AYINDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?

5 YAŞ AYIN TEMASI. Cinsiyetim, adım, fiziksel özelliklerim nelerdir? Vücudumuzun bölümleri ve iç organlarımız nelerdir? Ne işe yarar?

EZBERLEMİYORUZ, ÖĞRENİYORUZ. Hafta Sonu Ev Çalışması DAĞINIK ÇOCUK

SAYILARIMIZ: 10 sayısını öğreniyoruz. Çıkartma işlemini öğreniyoruz. 90 a kadar saymayı öğreniyoruz. Sudoku yapmayı yavaş yavaş öğreniyoruz.

EKİM AYINDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?

TEK TEK TEKERLEME. Havada bulut Sen bunu unut

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

ĠÇĠNDEKĠLER. Öğrendiklerimiz ġarkılar öğrendik Oyunlar öğrendik BĠLMECELER ÖĞRENDĠK

Ö.Ç BİLFEN ANAOKULU 5 YAŞ GRUBU GÜNLÜK EĞİTİM PROGRAMI

Einstufungstest / Seviye tespit sınavı

2. Sınıf Cümle Oluşturma Cümle Bilgisi

5. Et et içinde, et fit içinde Dünya dümeni, onun içinde.

EKİM AYINDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?

ÇİÇEK GRUBU HAZİRAN AYI BÜLTENİ

UĞUR BÖCEKLERI SINIFI MART AYI AYLIK BÜLTENİ

Seçelim ve yerleştireli. Kutlu : Merhaba. Sophie : Kutlu :. Kutlu... e?

İşitme Engelli Öğrenciler için Tek Kart Resimler ile Kelime Çalışması. Hazırlayan Engin GÜNEY Özel Eğitim Öğretmeni

ABDULLAH ALİYE CAN ANAOKULU ÇİÇEKLER SINIFI OCAK AYI BÜLTENİ BELİRLİ GÜNLER VE HAFTALAR. Yeni yıl (31 Aralık-1 Ocak)

ÇİÇEK GRUBU HAZİRAN AYI BÜLTENİ

kaç saç çatı çanta çakal çay salça çatal çalı Çetin çiçek çilek

&[1Ô A w - ' ",,,, . CiN. ALl'NIN. HiKAYE. KiTAPLAR! SERiSiNDEN BAZILARI Rasim KAYGUSUZ

ABDULLAH ALİYE CAN ANAOKULU ÇİÇEKLER SINIFI ARALIK AYI BÜLTENİ

3 YAŞ BİRİMİ EKİM BÜLTENİ

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi YILDIZLAR GRUBU ARALIK

1. Her şeklin diğer yarısını aynı renge boyayalım.

yuvarlak masa yeşil erik üç kalem ihtiyar adam

YAPACAĞIMIZ SANAT ETKİNLİKLERİ

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Kreş ve Gündüz Bakımevi

ÇALIŞKAN ARILAR EKİM AYI EĞİTİM PROGRAMI 1.HAFTA NELER ÖĞRENECEĞİZ HAFTANIN KONUSU:OKULUMUZ

5. SINIF TÜRKÇE NOKTALAMA İŞARETLERİ TESTİ

EYLÜL AYI BÜLTENİ(İnci Taneleri)

Okuma- Yazmaya Hazırlık. Türkçe Dil Etkinlikleri Sanat Etkinlikleri Oyunlar Müzik Ve Ritim. Fen Ve Doğa Etkinlikleri

BENDEN SELAM OLSUN BOLU BEYİ'NE

HİKÂYELERİMİZ FEN VE MATEMATİK ETKİNLİĞİ

Derleyen: Yücel Feyzioğlu Resimleyen: Mert Tugen

2. Sınıf Kazanım Değerlendirme Testi -1

MEVSİM İLKBAHAR SAĞLIKLI YAŞAM. İlkbahar mevsiminin özelliklerini öğreniyoruz.

* ÇEVRE KORUMA HAFTASI * BABALAR GÜNÜ * RAMAZAN (ŞEKER) BAYRAMI * KULLANDIĞIMIZ ARAÇ VE GEREÇLER

ABDULLAH ALİYE CAN ANAOKULU YILDIZLAR SINIFI KASIM AYI BÜLTENİ

MERHABA ARKADAŞLAR BEN YEŞİLCAN!

Ö.Ç BİLFEN ANAOKULU 5 YAŞ GRUBU GÜNLÜK EĞİTİM PROGRAMI

KURALLI VE DEVRİK CÜMLELER. --KURALLI CÜMLE: İş, hareket, oluş bildiren sözcükler cümlenin sonunda yer alıyorsa denir.

KAVRAMLAR RENK KAVRAMI SAYI KAVRAMI ZIT KAVRAMLAR DUYU KAVRAMLARI. Geometrik Şekil. Yön Mekanda Konum BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR.

MART AYINDA ÖĞRENDİĞİM DİL GELİŞİM ÇALIŞMALARI

ÖZEL NİLÜFER ÇOCUK EVİ

SAYI KAVRAMI (TEMEL KAVRAM)

ATATÜRK'Ü ANIŞ. Adım-Soyadım:...

Şiir. Kategori: Şiir Cuma, 23 Nisan :15 tarihinde yayınlandı. Gösterim: / 7 Phoca PDF 1. SEN (1973) Senden, senden, hep senden,

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi

AYLIK BÜLTEN NİSAN 2012 OKUL ÖNCESİ EĞİTİM SINIFI

Fiilden İsim Yapma Ekleri

1. SINIF TÜRKÇE. Copyright YAZAR Ahmet KÜÇÜKAYDIN Hacer KÜÇÜKAYDIN. KAPAK TASARIMI Resul KÖSE. DİZGİ - SAYFA TASARIMI Resul KÖSE

Ö.Ç BİLFEN ANAOKULU 5 YAŞ GRUBU GÜNLÜK EĞİTİM PROGRAMI

5 YAŞ VE HAZIRLIK SINIFI EKİM BÜLTENİ

PENDİK MERKEZ İLKOKULU 1-D SINIFI HAFTA SONU ÇALIŞMALARI

MÜBDÎ. Allah MUHSÎ dir. MUHSÎ, her şeyin sayısını bilen demektir.

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi

TEST. 7. Dişer ne zaman fırçalanmalıdır? A. Yemeklerden sonra B. Okuldan gelince C. Evden çıkmadan önce

SATILMAZ EĞİTİM AMAÇLI KULLANILMAK İÇİN ÇOĞALTILMIŞTIR

(22 Aralık 2012, Cumartesi) GRUP A Türkçe Ortak Sınavı Lise Hazırlık Sınıfı

A) kanepe B) televizyon C) masa D) buzdolabı

Adım Tomas Porec. İlk kez tek boynuzlu bir at gördüğümde sadece sekiz yaşındaydım, bu da tam yirmi yıl önceydi. Küçük bir kasaba olarak düşünmeyi

ABDULLAH ALİYE CAN ANAOKULU PAPATYALAR SINIFI ARALIK AYI BÜLTENİ

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge 2-6 Yaş Kreş ve Gündüz Bakımevi

Selin A.: Yağmur yağdığında neden gökkuşağı çıkar? Gülsu Naz Ş.: Neden sonbaharda yapraklar çok dökülür? Emre T.: Yapraklar neden sararır?

CÜMLE BİLGİSİ. ( Cümle değildir. Anlamı yok)

ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLARI TANIYALIM

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi ARILAR GRUBU

Denizyıldızı Sınıfı ndan Merhaba;

ÖZEL ATACAN ANAOKULU KASIM 2017 KÜÇÜK GRUP SINIF BÜLTENİ

de hazır değilken yatağıma gelirdi. O sabah çarşafların öyle uyandırmıştı; onları suratıma atarak. Kız kardeşim makas kullanmayı yeni öğrendi ve bunu

İsim İsim İsimlerin Tamamlanmış Hali

ÖZEL NİLÜFER ANAOKULU MELİKE DAĞ

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi UĞUR BÖCEKLERİ OCAK

Veli Mektupları MyLittle Island 1

İLKÖĞRETİM OKULU 2-/A SINIFI TÜRKÇE DERSİ İLKOKUMA YAZMA ÖĞRETİMİ KURSU PLANI

Türkçe Dil Etkinlikleri Sanat Etkinlikleri Oyunlar Müzik Bilim Etkinlikleri

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi 2018 ARALIK AYI EĞİTİM BÜLTENİ


NİŞANTAŞI AKADEMİ MART AYI AYLIK BÜLTENİ YILDIZLAR SINIFI

Ramazan Manileri // Ramazan Manileri. Editors tarafından yazıldı. Cuma, 25 Eylül :55

Aşağıdaki resmin içinde yandaki eşyalar gizlenmiş. Onları bulalım ve boyayalım. -16-

1) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmamıştır?

Derleyen: Nezir Temur Resimleyen: Mert Tugen

Hafta Sonu Ev Çalışması

ABDULLAH ALİYE CAN ANAOKULU MENEKŞELER SINIFI ARALIK AYI BÜLTENİ

Okul Başarısı Anne Babalardan Dualar İster (2) Perşembe, 06 Aralık :11. Dualar Beddualar

6. Sınıf sıfatlar testi testi 1

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi

HAYAT BİLGİSİ A TEMASI: OKUL HEYECANIM. Gözümüzün rengi Saçımızın rengi Okula gitmemiz Yukarıdakilerden hangisi fiziksel özelliğimiz değildir?

OKULA GETİRECEKLERİMİZ OKULDA YAPACAĞIMIZ ÇALIŞMALAR

Transkript:

Balalar Folkloru / Çocuk Folkloru Özbek halk sözlü edebiyatının en eski ve ayrılmaz bir parçası çocuk folklorudur. Çocuk folklorunun yaratılışında anne babalarla birlikte çocuklar da faal olarak katılmışlardır. İlmî edebiyatlarda çocuk folklorunun başında "alla "lar getirilir. Ama biz onu esasen anne babaların yaratışını göze alarak, halk koşukları dizisinde bu antolojiye aldık. Bu konudaki örnekler içinde, "Aytım - alkışlar" ayrı bir yer tutar. Çünkü aytım-alkışlar, çocuğun beşik çağma ait çeşitli törenlerinde söylenir, bu yüzden kesinlikle millî karaktere sahiptir. "Bebek beş ve dokuzuncu gününde ilk olarak yıkandığında, beşiğe ilk sefer ve her bağlanıp açıldığında, ilk olarak anne, baba ve yakınlarına gösterildiğinde, ilk dişi çıktığında, yürümeye başladığında, yeni elbise giydirildiğinde, ilk yemek yedirildiğinde, kız çocuğunun saçı ilk taranıp yıkandığında, ilk tırnağı kesildiğinde..." denilir. (Özbek Halk Ağzaki Poetik İcadı, Haz: K. İmamov, T. Mirzayev, B. Sanmsakov, A. Seferov, Yüksek Okullar İçin, Okıtuvçı Neşriyat, Taşkent, 1990, s.291) Çocuğa yeni elbise giydirildiğinde şöyle aytımalkış söylenir: Senbiryillık Menminyillık, Kiyâ-kiyâ tözdirâylik, Düganâlârimdân özdirâylik. Senbiryillık Ben bin yıllık, Giye giy e eskitelim, Arkadaşlarımdan öne geçelim. Yaqâsi mayii bolsin, Etâgi layli bolsin, Mayii bir yılda tozsin, Özi-çi, min yil külsin. Yakası yağlı olsun, Eteği çamurlu olsun, Tamam, bir yılda eskisin, Yakendi, bin yıl gülsün. Çocuk folklorunun bir türü de "nazlandırmaavutma"lardır. Çocuğu sevip nazlandırırken söylenir. Avutup, şımartma tipi de vardır. "Ağlama, apakım, basımdaki kalpağım" gibi. Çocukların tören koşukları içinde"bayçeçek söylemek, Özbek halkı arasında geniş ölçüde yayılmıştır. Bayçeçek ilkbaharın gelişi, bu çiçeğin çıkışı ve Nevruz bayramıyla ilgili toplantılarda söylenir. Bayçeçâgim baylândi Qazan tolâ âyrandi, Âyrannindân bermâsan, Qazanlârift vâyrandi. Bayçeçek bağlandı, Tencere dolu ayrandı, Ayranından vermezsen, Tenceren virandır. Biz bu antolojiye çocuk folklorunun bir kaç türünden örnekler vermekteyiz. Bunlar söyleşmeler, soru cevaplar, ramazan koşukları, saymacalar, oyunlardan örneklerdir. Söyleşmeler ve soru- cevaplar birbirine yakındır. Söyleşme çocuğun bilimi, zihninin hızlı çalışması, hazırcevaplığı, karakterinin şekillenmesinde büyük öneme sahiptir. Soru-cevaplar ise çocukların bilimde, akıl, idrak ve âdaptaki yarışı denilebilir. Ramazan koşukları ise bin yıldan beri dinî bayramlardan önce gelen oruç günlerinde söylenip gelinen, çocukların tören koşuğudur. Saymacalar da çocuk oyunlarından biri olarak kabul edilir. Oyunlarda söylenen şiirsel parçalar ise saklambaç, çillek, çekirdek, ak kavak mı, gök kavak mı gibi oyunlarda söylenişine bağlı olarak birbirinden ayrılır. Çocuk folklorunu Özbek âlimleri geniş ölçüde incelemişlerdir. Gani Cihangirov'un "Özbek Çocuk Folkloru" (Taşkent, 1974); Ahuncan Seferov'un "Özbek Çocuk Poetik Folkloru, (Taşkent 198?) adlı kitapları; "Bayçeçek"(1983), "Çittigül"(1992) gibi onlarca örnekler bunlardandır. Aşağıda verilen örnekler "Çittigül" (Toplayıp yayına hazırlayanlar Yoldaş Sultanov, Nesimhan Rahmanov, Şamirza Turdimov, Okıtuvçı Neşriyat, Taşkent, 1992) toplamından alındı.

ÇİTTİGÜL Çüçvârâ Qaynâydi-yâ, Âçâm menâ bermâydi-yâ, Bermâsâ bermâsin-â, Uyimgâ kirmâsin-â, Elâgim almâsin-â, Nanimni yemâsin-â. Ârıqnin boyi tiyğânçiq, Tiyğânib ketmân, can kelin, Qaynânâniz urişqaq, Urişâ ketmân, can kelin. Çitti gül, çitti gül, Âtâgifigâ gül basdim, Qolin qolbağdâ bolsin, Belin belbağdâ bolsin, Hâyu, çittigül, Hâyu, çittigül! ÇÎTTÎGÜL Çüçvara kaynıyor, Ninem bana vermedi, Vermezse vermesin a, Evime girmesin a, Eleğimi almasın a, Ekmeğimi yemesin a. Ark boyu kaygandır, Kayma, can gelin, Kaynananız kavgacı, Kavga etmeyin, can gelin. Çitti gül, çittigül,. Eteğine çiçek bastım, Elin elbağında olsun, Belin belbağında olsun. Hayu, çittigül, Hayu, çittigül! ÂYTİŞUV -Ârğâmçi de-çi! -Ârğâmçi. -Qaçan urdim, yalğançi! SÖYLEŞME -Urgancı söyle ya! -Urgancı. -Ne zaman vurdum, yalancı! -Küçük de-çi! -Küçük. -Qare, burnin puçuk. -Köpek desene! -Köpek. -Bak burnun eğri. -Ay degin-çi! - Ay. Agzi-başifi lay. -Ay desene! -Ay. -Ağzın başın çamur. -Çaqmaq de-çi! -Çaqmaq. -Sen özifi gırt ahmaq. * * -Bir degin-çi! -Bir. -Nege boynın kir? -Şimşek desene! -Şimşek. -Sen tam ahmaksın. -Bir desene! -Bir. -Niye boynun kir? -Töşâk de-çi! -Töşâk. -Sen gâp uqmâs eşâk. -Döşek söyle ya! -Döşek. Sen söz anlamaz eşek.

-Sâlimcan-Sâlimcan! -Lâbbây. -Betinizmi ya qazannin küyasimi? -Havva. -Burnifüzmi, vay vâyâknin uyasimi? -Lâbbây. -Qulağınizmi, yertolânin eşiğimi? -Havva. -Közinizmi ya pöstâknifi teşigimi? -Lâbbây. -Ağzifiizmi ya suv oygân orâmi? -Havva. -Saçinizmi ya yel urgan şorâmi? -Lâbbây. -Boyninizmi ya çaynâknifi savağımi? -Havva. -Yüzifiizmi ya toynin çarh tavağımi? -Lâbbây. -Yâhşilikdâ ikkavimizdân ziyada yoq! SÂVAL-CÂV ABLAR -Kârim qaydâ? -Uçiş caydâ. -Qaygâuçar? -Aygâuçar. -Nimâ bilân? -Kemâ bilân. -Kamândir kim? -Şer âmâkim. -Qaçan ketdi? -Aygâyetdi. *** -Kim adâmgâ qarâb esnâydi? -Müşük. -Kim adâmgâ qarâb kerişâdi? -Efendim. -Yüzünüz mü, yoksa tencerenin karası mı? -Evet. -Burnunuz mu,yoksa vayvayakın yuvası mı? -Efendim. -Kulağınız mı, yoksa bodrumun kapısı mı? -Evet. -Gözünüz mü, yoksa postun deliği mi? -Efendim. -Ağzınız mı, yoksa suyun oyduğu çukur mu? -Evet. -Saçınız mı, yoksa rüzgarın vurduğu ot mu? -Efendim. -Boynunuz mu, yoksa demliğin kulpu mu? -Evet. -Yüzünüz mü,yoksa düğünün dönen tabağı mı? -Efendim. -İyilikte ikimizden fazlası yok. SORU-CEVAPLAR -Kerim nerede? -Uçuş yerinde. -Nereye uçar? -Aya uçar. -Neyle? -Gemiyle. -Kaptan kim? -Arslan amcam. -Ne zaman gitti? -Aya ulaştı. * -Kim insana doğru esner? -Kedi. -Kim insana doğru gerneşir?

-Küçük. -Kim adâmga salam bermay otâdi? -Hotik. -Kimadâmni "Bir,ikkü..." debsânâydi? - Tavuq. -Sunin üçün ulârnin af ti? -Savuq! -Enik. -Kim insana selam vermeden geçer? -Sıpa. -Kim insanı "Bir, iki!.."diye sayar? - Tavuk. -Bunun için onların görünüşü? - Soğuk! -Negâ unin yüzi ıssıq? -Yahşi balâ. -Negâ unin şiqtı savuq? -Yaman balâ. -Nimâgâ u yaman balâ? -Közi ala. -Közi alâ bolsâ nimâ? -İşi çala. -Adabi-çi? -Fe'li yaman, tântığ-nâynığ. -Nimâ deyiş kerâk unâ? -Esini yiğ! - Neden onun yüzü sıcak? -İyi çocuk. -Neden onun görünüşü soğuk? -Kötü çocuk. -Neden o kötü çocuk? -Gözü ala. -Gözü ala olsa ne? -İşi yarım. -İşi kötü, şımank-bozuk... -Ne demek gerek ona? -Aklını topla. -Asmandâgi ay, Sâidâzim bay, Nimâ yeyâpsân? - Alma yeyâpmân. - Mengâyâm ber-çi? -Âyâm urişâdi. - Âyâfi ölsin. -Huda sâqlâsin. -Havlini süpür, Loli oynâsin. - Qazanini yuv, Göcâ qaynâsin. -Gökteki ay, Saidazim zengin, Ne jiyorsun? -Elma yiyorum. - Bana da verir misin? -Annem çıkışır. - Annen ölsün. -Allah korusun. - Evini süpür, Çingene oynasın. - Tencereni yıka, Göçe kaynasın. EKİNKÖRİŞ Uyifi küygür çumçuqlâr Coharimni yeb ketdi. Toymây, yana u suqlâr Ertâgâ kelâmân deb ketdi. Hâ-huv, gâlâ-gâlâ Hâ-hâ, gâlâ! Kelmây ölgir çumçuqlâr, Tal başidâ balâ açar. Balâsidân bermâsdân, Ketman tepâgâ alâ qaçâr. Ha-huv, gâlâ-gâlâ, Ha-ha, gâlâ! EKİN TOPLAMA Eviniz yansın serçeler Mısırımı yediler. Doymayıp yine o açgözler, Yarın gelirim diye gitti. Ha, hu, grup grup, Ha, ho, grup! Gelmeden ölün serçeler, Söğüt başında yavrular. Yavrusundan vermeden, Kazmayı tepeye alıp kaçar. Ha, hu, grup grup, Ha, ha, grup!

RAMAZAN QOŞIQLÂRÎ RAMAZAN KOŞUKLARI Ramazan âytib keldik eşiginizgâ, Hudayim oğıl bersin beşiginizgâ. Morâlâsâk, morinizdân tütün çiqâr. Bizgâ degân qâtlâmâniz bütün çiqâr. Bütün çiqsâ, şu hanâdan hâyrli eşik, Şu eşikkâ buyursin tillâ beşik... Baybuvânin tütüni Ramazanı söyleyerek geldik kapınıza, Allahım oğul versin beşiğinize. Gözetlesek, bacanızdan duman çıkar, Bize dediğiniz katlamanız bütün çıkar. Bütün çıkarsa bu ev hayırlı kapı, Bu kapıya buyursun altın beşik... Zengin dedenin dumanı quyuqçiqâr, koyu çıkar, Qazanidân bizgâ quysâ, Tenceresinden bize koysa suyuq çiqâr. sulu çıkar. Suyuqniyâm mâhtâl bolib Suluyu da hazırlanıp kütib turdik, bekledik. Câvrây-câvrây tupugimiz Konuşa konuşa tükürüğümüzü yutib turdik. yuttuk. Bermâsâ bermâsin-â, Vermezse vermesin e, bemar ölsin, hasta ölsün, -Ânqâ! -Anka! -Sânqâ! -Sanka! -Qazani tolâ mânqâü -Tenceresi dolu manka!! *** Ramazan âytib keldik eşiginizgâ, Ramazanı söyleyerek geldik kapınıza, Qoçqardek oğıl bersin beşiginizgâ. Koç gibi oğul versin beşiğinize. Oçaqdâ kül, hâmyandâ pul, Ocakta kül, cüzdanda para, Çiqârâ qalin bir som pul. Çıkarıverin bir som para. Barmi câvab? Var mı cevap? Yoqmi sâvab. Yok mu sevap? (Savğâ-sâlam alingândân keyin) (Hediye, selam alındıktan sonra) (Hânifâhân) yâşasin, (Hanifehan) yaşasın, Üstigâ bâhmâl tâş(l)âsin. Üstüne ot atsın. Har bazargâ bargândâ, Her pazara gittiğinde, Avliyalâr qollâsin. Evliyalar korusun. BÂRATAYİQOŞIĞI BERAT AYI KOŞUĞU Ayi,ayi, Anne, anne, Bârat keldi, Berat geldi, Bildinizmi? Biliyor musunuz? İdiş-ayaq yuvdiftizmi? Kap, ayak yıkadınız mı? İdiş-ayaq yuvilgân caygâ Kap, ayak yıkanan yere Duai salam! Dua-i selam!

TÜŞGÂN TİŞNÎ TÂŞLÂB YUBARİŞ PÂYTİ DÜŞEN DİŞİ ATMA ZAMANI Bedânâgâ yemşik bolmâymân. Bıldırcına yem olmayacağım. Eski tişim özinâ âl, Eski dişimi kendine al, Menâ yangi tişimni ber... Bana yeni dişimi ver... * * *** Aleskitiş, Al eski diş, Ber yangi tiş. Ver yeni diş. Tavuq göştgâ baqmâymân, Tavuk etine bakmayacağım, Taşdân dânâk çâqmâymân... Taş gibi çekirdek kırmayacağım... ŞÂMALÇÂQIRİŞ RÜZGAR ÇAĞIRMA Ğârâmlârni yayrâtib, Topluluğu eğlendirip, Uvatgâ basib qoydim. Evleğe bastım. Yelkâsigâ ignâ sânçib, Omzu na iğne sokup, Qurbâqâ asib qoydim. Kurbağa astım. Haydar, şâmalini alib kel! Haydar, rüzgarını getir! Havuzlar sâsib ketdi, Havuzlar koktu, Bâqâton basib ketdi. Bay buvâ saqalidân Bir tutam asib ketdi. Hâydâr, şâmalini alib kel!.. SÂNÂMÂLÂR Hâkâlâkâm, Dukâlâkâm. Cari çâmbâr Biri ânbâr. Atâ qozı tağdâ, Yumâlâdi bağda. Otlar bastı. Zengin dede sakalından Bir tutam astı. Haydar, rüzgarını getir!.. SAYMALAR Hakelekem, Dukelekem. Etrafı çember Biri amber Baba kuzu dağda, Yuvarlandı bağda. *** *** Bir, ikki, Bir, iki, alma (çikki) Elma (çikki) Sâfâr ayi. Sefer ayı. Sârıq çümçuq, Sarı serçe, Bağda turmây Bağda durmadan Tez uçib çiq! Çabuk uçup çık! Hâkâlâkâm, Dukâlâkâm. Cari çâmbâr, Biri ânbâr, Ala quşim qâydâ? Alâ-bulâ tağdâ. Sân tur, mân çiq! Hakelem, Dukelem. Etrafı çember, Biri amber, Ala kuşum nerede? Alaca dağda. Sen dur, ben çık!

Bir, ikki deb kim âytdi? Bittâ qâri çal âytdi. U çal çilim çekkândir, Çölgâ nâşâ ekkândir. İstâk, mistâk. Kim (çapdi)? At (çapdi). Atnin qarni yergâ tegdi. Tüşdi, çiqdi! Poçtâ, poçtâ, Namerin neçtâ? -îşanmâsân Sânâb kör: Bir, ikki, üç, tört. Beş, alti, yetti... Yetâklâbketdi. Bir, iki diye kim söyledi? Bir ihtiyar adam söyledi. O ihtiyar adam ip çekendir, Çöle neşe ekendir İstek, mistek. Kim(gitti)? At (gitti). Atın karnı yere değdi. İndi, çıktı! Posta, posta, Numaran kaç tane? -İnanmazsan Sayıp gör: Bir, iki, üç, dört. Beş, altı, yedi... Elinden tutup gitti. Gıy-ğıy-ğıyâ, Çümçuq uya. Çümçuq qaçdi, Tağdâ balâ açdi. Balâları köp bolsin, Dâdâmnin puli köp bolsin! Küf! Suf! Serçe ev. Serçe kaçtı, Dağda yavruladı. Yavruları çok olsun, Babamın parası çok olsun! Küf! Cüf! Bir, ikki, Yetti, sâkkiz, Toqqız, on Telefon. Telef onnin nameri, Üç, tört, toqsan. Çâqirtirsâm, Yoqsân! Alav-alav, Yalav-yalav. Toyhanâdâ Pişdi pâlav. - Halân qanı? - Ketdi halâm. - Qaygâ ketdi? -Uygâ ketdi. - Aş yemâdi? - Yegisi yoq.. Bir, iki, Yedi, sekiz, Dokuz, on- Telefon. Telefonun numarası, Üç. dört, doksan. Çağırtsam, Yoksun! Alev, alev, Yalav, yalav. Düğün evinde Pişti pilav. - Evin hani? - Gitti teyzem. - Nereye gitti? - Eve gitti. - Yemekyemedi? -Yiyesi yok.

-Sözdemâdi? -Söz demedi? -Degisiyoq. -Yoqmitabi? -Sappâ-sağ. -Ya sen çâtaq, Ya men çâtaq. Qaytârib kel, Cüda tezraq! -Diyesi yok. -Yok mu keyfi? -Sapasağlam. -Ya sen problemli, Ya ben problemli. Çevirip gel, Dön çabuk! *** Ikki bâlıq suv içâdi, İki balık su içer, Qalgânini kim içâdi? Kalanı kim içecek? Lik, Lik, Bik, Bik, Senqal, Sen kal, Sen çiq. Sen çık. * * *** -Ammâm qızi qayaqqâ ketdi? -Halamın kızı ne tarafa gitti? -Taqqâ ketdi. -Dağa gitti. -Qaçan kelâdi? -Ne zaman gelecek? -Yaz kelâdi. -Yaz gelecek. -Sen çiq, -Sen çık, r -Senqal. Senkal. Âllâm, Bâllâm, Cüda kâllâm, Müşki ânbâr. Sen çiq, Sen tur, Güldür güp. *** Allem, Ballem, Hoca başım, Müşk-i amber. Sen çık, Senkalk, Güldür güp. Bir, Bir, İkki, İki, Onalti, Onalti, On altini On altıyı Kim âytdi? Kim söyledi? -On altini -On altıyı. Men âytdim. Ben söyledim. tşanmâsân, sanâb kör. İnanmazsan say. BÂRMAKBÜKİŞ Başmâldaq! Qarâmâldaq! Orta terâk. Oğn-benamus, Kiçkinâ-gödâk! Oyinlâr Oyunlar PARMAK BÜKME Baş parmak! İşaret parmağı! Orta kavak. Hırsız-namussuz, Küçük-bebek! *** *** Bazar barâmân, Birgâ barâmân, Tam teşâmân. Boğçâ oğırlâymân. Hudadân qorqâmân. Pazara gideceğim, Birlikte gidelim, Baca delerim. Bohça çalarım. Allah'tan korkarım.

-Yür,yür! -Qayaqqa? -Oğılikkâ! -Qolgâ tüşamiz... -Alâmizu oaçâmiz! (Tügilgân ı nuştni körsâtib) -Mânâ buni yeysân! DOPPÎ DÂNÂK Dânâgim dânâk, Doppi dânâk. Saçilib tüş, Bittâqalmây, Açilib tüş, Hoppa! -Yürü, yürü! -Ne tarafa? - Hırsızlığa! -Ele düşeriz... -Alır ve kaçarız! (Yumruğu gösterip) -İşte bunu yersin! DOPPİ ÇEKİRDEK Çekirdeğim çekirdek, Doppi çekirdek. Saçılıp dökül, Bir tane kalmayıp, Açılıp dökül, Hoppa HÂMMAMPİŞ Hâmmampiş, Hâmmampiş. Hâmmânikidân aldın piş. Hâmmâdârı aldm pişmâsâfi, Buzilib, kât. oyilibrüş!.. Hâmmampiş... HAMAM PİŞ Hamam piş, Hamam piş. Herkesten önce piş. Herkesten önce pişmesen, Bozul, oyulup düş! Hamam piş... ÂDÂŞÎŞ Dâvana deyjdi: "Hâq dost!" Atigâ pöstâ Yelkâgâ hurcun hâltâsi. Uzunimi, kâltâsi? ŞAŞIRMA Divane der: "Hak dost!" Atına keçeyalpoşt, Omuzahurcun kesesi. Uzunu mu, kısası mı? Vâssâcuft u salârmişsiz, Bazardânyc ğaç alârmişsiz. Biz ikkimiz ıjoşterâk, Qâysi birimi z kerâk? ATLIQLÂRQOŞIĞÎ (Oyindâ ğal â'zasigâapi Eşagimeş, Küçiftgâ beş Âyiliftni tartây, Buğdayimni artây. Tegirmafiâ yür, hih-hih! Yergâ tegizmâ, hih, lı aram ölgir! ib çiqqân top â'zasi yutqâzgân top ıçib minib ketâyatib âytâdi.) Çiftdayakhevyaparmışsınız, Pazardan ağaç akmışsınız. Biz ikimiz iki kavak, Hangi birimiz gerek? ATULAR KOŞUĞU (Oyunda galip gelen grup üyesi yenilen grup üyesinin üzerine binip giderek söyler.) Eşeğim eş, Gücüne beş. Kemerini çekeyim, Buğdayımı artırayım. Değirmene yürü, hih, hih! Yere değdirme, hih, haram öl!

MORİ-MORİ (Tapgân kamanda tapalmâgân kamanda balâlârini belgilânân mârrâgâçâ minib barâdi.) -Mori-mori. -Tâkâ mori! -Kimnin morisi? -Râsul tağânin. -Yoq. -Mori-mori. -Tâkâ mori! -Kimnin morisi? -Ğıyas âkânin. -Girr! TÂPİR-TÜPÜR QÂLDIRĞ AÇ Tâpir-tüpür qâldırğaç, Tâpirlâmây balâ aç. Yeldâykelib, Yeldâyket. Bildirmâsdân ur-dâ, qaç! AQ TERÂKMİ KÖK TERÂK -Aq terâkmi, kök terâk, Bizdân sizgâ kim kerâk? - Palvan oğliniz kerâk. TUYÂNQAYAQDÂ (Ahirgi sözni âytib, balâlar corâbaşinin qoli astidân âşlânib otâdi) -Kârim ağa. -Lâbbây, tağâ. -Tuyâfi qaydâ? -Alâtağdâ. -Nimâ yeydi? -Yântaq yeydi. -Nimâ içâdi? -Şârbât içâdi. -Süti qalây? -Sütlikkinâ. -Qaymaği qalây? -Qaymaqlikkinâ. -Bu nimâ yiğın? -Oğlimgâ toy. -Kârnâymi, surnây? -Kârnây. -Vat-vat, va-vuv-va!! BACA-BACA (Bulan grup bulamayan gruptaki çocukların üstüne binerek belirlenen bitiş çizgisine giderler.) -Baca, baca. -Teke baca! -Kimin bacası? -Resul dayının. -Hayır. -Baca, baca. -Teke baca! -Kimin bacası? -Gıyas ağabeyin. -Girr! TEPÎR-TÜPÜR KIRLANGIÇ Tepir tüpür kırlangıç, Gevezelik etmeden çocuk aç. Rüzgar gibi gelip, Rüzgar gibi git. Belli etmeden vur da kaç! AK KAVAK MI GÖK KAVAK MI -Ak kavak mı, gök kavak mı, Bizden size kim gerek? - Pehlivan oğlunuz gerek. - Zuvv! DEVEN NEREDE (Son sözü söyleyip çocuklar arkadaşbaşmın eli altından dönüp geçer) -Kerim ağa. -Efendim, dayı. -Deven nerede? -Aladağda. -Ne yiyor? -Yantak yiyor. -Ne içiyor? -Şerbet içiyor. -Sütü nasıl? -Bol sütlü. -Kaymağı nasıl? -Bol kaymaklı. -Bu ne kalabalık? -Oğluma düğün. -Karney mi, surney mi? -Karney. -Vatvat,va,vuv,vaü