Afyonkarahisar İlimiz, binlerce yıllık medeniyetlerin kültür ve sanatını yansıtan arkeolojik kalıntılarıyla, asırlık yapılarıyla, milyonlarca yılda oluşmuş mağaralarıyla, termal zenginlik ve tabiat güzellikleriyle, ören yerleriyle yüzyıllardır alın teri ve göz nuru ile süre gelen el sanatlarıyla, peri bacalarıyla, açık hava tapınaklarıyla ve mutfağıyla turizm potansiyeli fazla olan bir yöremizdir. İlimiz, yerli ve yabancı turistler için "deniz dışında" aranan pek çok tarihî ve tabiî güzelliklerin bulunduğu bir turizm cenneti konumundadır. Ancak İlimizin çağdaş turizm sektörünün yaratmış olduğu imkânlardan tam anlamıyla yararlanabildiğini söyleyemeyiz. Bunun başlıca sebeplerinden biri, İlimizin geçici tur güzergâhı üzerinde olmasıdır. İkinci sebep ise toplumda turizm bilincinin tam olarak oluşmaması, çağdaş turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu yatırımlara yönelinmemiş olunmasıdır. Son yıllarda turizmin yıl boyunca yoğunluk kazanması için Turizm Bakanlığınca, turizmi çeşitlendirme politikası uygulanmıştır. Turizm çeşitlerinden en önemlisi olan "TERMAL TURİZM" faaliyetini yıl boyu sürdürebilmektedir. Afyonkarahisar, Türkiye'de kaplıca ve ılıca yönünden sayılı iller arasındadır. Bu sebeple son yıllarda fertler ve şirketler ve kooperatifler termal turizme yönelik yatırımlara yönelmişlerdir. Yapılan ve yapılacak olan bu yatırımların sonunda Afyonkarahisar turizmde hak ettiği yerini alacaktır. Kaplıcaları, zengin Tabiat yapısı, tarihî eserleri, alternatif turizm çeşitliliği, kültür ve inanç turizmi festival ve şenlikler gibi çeşitli turizm değerlerine sahip olan Afyonkarahisar, Anadolu'nun batı yakasında bir kavşak noktası olup, doğuyu batıya, kuzeyi güneye bağlayan tabiî bir kapı konumundadır. Bu yüzden turizm potansiyeli yönüyle ülkemizin sayılı illeri arasındadır. TERMAL TURİZM MERKEZLERİ: İlimizde, Turizm Bakanlığı tarafından Turizm Merkezi ilân edilmiş 4 adet Turizm Merkezi vardır. 1- Gazlıgöl Termal Turizm Merkezi 2- Sandıklı-Hüdai Termal Turizm Merkezi 3- Ömer-Gecek Termal Turizm Merkezi 4- Bolvadin-Heybeli Termal Turizm Merkezi 1 - Arkeoloji Müzesi Adresi : Konya Yolu Üzeri AFYON Telefon : 0-272-215 11 91 Fax : 0-272-213 39 75 Bölgedeki 40 kadar höyük, 20 kadar antik şehirden derlenen eserlerle, Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit, Frig, Hellenistik,Roma ve Bizans devrine ait kazı çalışmaları sonucu bulunan eserleri sergilemektedir. Ayrıca müzenin bahçesinde Herakles, İmparator Hadrion tipi kolossal(büyük) heykeller, İon, korinth tipi sütun başlıkları, üzerleri yazıtlı veya kabartmalı ve bölgenin tipik eserleri arasında olan Kapı Tipi Mezar Stelleri, pişmiş toprak lahidler ve çeşitli mimari eserler sergilenmektedir. Afyon Arkeoloji Müzesi Pazartesi hariç haftanın altı günü saat 8.30-12.00 13.00-17.30 arası ziyarete açıktır. Müzenin içerisinde fotoğraf çekimi yasak olmakla beraber bahçesinde serbesttir. 2 - Zafer Müzesi (Başkomutan Tarihi Milli Park Müdürlüğü): Adresi : Anıtpark Karşısı, Hükümet Konağı Yanı Afyon Telefon : 0-272- 212 09 16 1913-1914 yıllarında yapılmıştır. Zemin katta 10 oda, 1 toplantı salonu ve sahnesi, üst katta 9 oda ve sergi salonu vardır.
Başkomutan Meydan Muharebesinin planlandığı ve taarruz emrinin verildiği yerdir. Zafer Müzesinde, Başkomutan savaşı ile ilgili bilgi verilmesinin yanında, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak Paşa ve Batı Cephesi Harekat Şube Müdürü Tevfik Bıyıkoğlu anısına, kaldıkları odalar düzenlenmiştir. Zafer Müzesi Hafta içi mesai saatleri içerisinde gezilebilir. 3 - Frig Vadisi Dünya üzerinde önemli bir konumda bulunan Anadolu'nun, stratejik öneme sahip köprüsü konumundaki bir noktasında yer alan Anadolu'nun kilidi Afyonkarahisar ili de coğrafi konumu nedeniyle Anadolu'yu yurt edinmiş birçok kavmin yerleşerek yaşamlarını sürdürdüğü, kendi kültürlerini yerel kültürlerle yoğurarak yeni kültürler ortaya çıkartıp medeniyetlerin gelişmesine katkıda bulunarak önem kazanmış ve bu önemi günümüze kadar kaybetmeden korumuştur. Binlerce yıl önce insan zekası ve becerisinin birer göstergesi olarak inşa edilen ve dünyada eşi benzeri olmayan insanlığın ortak hafızası durumundaki kültür varlıkları ile doğanın mucizesi olan doğal varlıkların incelenmesi, insanlığa tanıtılarak kültürel kaynaşma yoluyla insanlığın barışına hizmet yolunda bir adım olması bakımından önemlidir. Frigler'in Anadolu'ya gelmelerinden binlerce yıl öncesinde, Çatalhöyük'te olduğu gibi Anadolu'da filizlenmiş ve yeşermiş, dünya uygarlıklarının gelişmesine ve söylenilenlerin aksine ilham kaynağı ve örnek olmuş uygarlıklar yer almıştır. Bu uygarlıklarla birlikte Anadolu'nun bereketini ifade edebilecek ve bereketle özdeş bir tanrıça olan Ana Tanrıça / Matar Kubile kültü oluşmuştur. Frigler ve diğer uygarlıklar da "bereket"in, yaşamın sürekliliği bakımından öneminin bilincinde olarak bu kültü devam ettirmişlerdir. Yaşamın sürekliliği için önemli olan verimli topraklar ve savunmaya uygun dağlık bölgelerin varlığı Frigler'in Afyonkarahisar ili ve çevresinde yerleşmelerine ve siyasal egemenliklerini yitirdikleri dönemde bile bin yılı aşkın bir süre kültür geliştirmelerine uygun ortam oluşturmuştur. Bu döneme ait kültür varlıklarının büyük bir kısmı zaman içerisinde gerek doğal gerekse kendini bilmez kişilerin tahribatları sonucunda yok olmuş ya da zarar görmüşlerdir. Ancak halen çevremizde gördüğümüz Frig eserleri, kendilerinden önceki ve sonraki uygarlıkların oluşturdukları kültürel miraslar ile birlikte topraklarımız üzerinde güneş gibi parlamaya, Anadolu'nun kültür ocağı olduğunu tüm dünyaya haykırmaya devam etmektedirler.
Afyonkarahisar, Kütahya ve Eskişehir illeri arasında kalan bölümde yer alan Frig Vadisi'nin tarihi, doğal ve kültürel dokusunun üç ilin ortak projesi olarak ele alınıp tanıtılmasının gerekliliği nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın koordinasyonunda üç ilin Valiliklerince çalışmalar başlatılmıştır. Bu kapsamda Afyonkarahisar Valiliği de bizzat Afyonkarahisar Valisi'nin talimatlarıyla ve himayelerinde, Acil Durum Yönetimi ve Bilgi İşlem Merkezi'nde (ADUYBİM), ilimiz resmi kurumlarında çalışan personellerin katılımıyla bir çalışma grubu oluşturmuştur. Çalışma grubu Frig Vadisi'nin ilimiz sınırları içerisinde kalan bölümünde öncelikle saha çalışmaları yapmış, saha çalışmalarının tamamlanmasından sonra elde edilen verilerin değerlendirilmesi çalışmalarını yapmıştır. Bu kapsamda yapılan iş ve işlemler, öncelikle ilimiz sınırları içerisinde bulunan tarihi, kültürel ve doğal varlıkların bilimsel esaslara uygun olarak belirlenmesi, sınıflandırılması, tescil durumlarının belirlenmesi, korunması ve tanıtılması sürecinde ilin ekonomik ve sosyal boyutlarının da belirlenerek; ulaşım, konaklama ve etkinlikler ile birlikte turizm potansiyelin ortaya çıkarılması, mevcut eksikliklerin belirlenerek ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde bölgenin ekonomiye kazandırılmasına ilişkin kriterleri kapsamıştır. Sonuç olarak insanlığın ortak mirası olan doğal, kültürel ve tarihi zenginliklerin gelecek kuşaklara ulaşmasının sağlanması, Frig Vadisi Kültür Envanteri'nin oluşturulması, Anadolu'nun genelinde gözlemlenen kültürel sürekliliğin vadi sınırları içerisinde de olduğunun gözler önüne serilmesi ayrıca tanıtım etkinlikleri sonucunda oluşan kültür turizmi hareketlerinden elde edilen turizm gelirleri ile ilimizin, bölgemizin ve ülkemizin sosyal, kültürel ve ekonomik alanda gelişmesi hedeflenmektedir. Sitemiz bu çalışmaların sonucunda oluşturulmuştur. Kaplıcalar : Sağlık turizmi yönünden oldukça şanslı olan İlimizde 5 tane kaplıca bulunmakta olup, tümü Turizm Bakanlığı tarafından Turizm Merkezi ilan edilmiştir. Türkiye genelinde Pilot Bölge seçilerek altyapı çalışmalarına hız verilmiştir. Geleceğin Termal Başkenti olarak nitelendirilen ilimizin termal merkezleri şunlardır:
Gazlıgöl Termal Turizm Merkezi 1-Gazlıgöl Kaplıcası : Il Merkezine 21 km. uzaklıkta Eskişehir karayolu üzerinde İhsaniye ilçesine bağlı Gazlıgöl kasabası içerisindedir. Gazlıgöl kaplıcasının 45-68 oc sıcaklıktaki suyunun debisi 9 lt/sn.dir. Kimyasal özelliği ise hiperterm, hipotenik, alketihir karbonatlı ve hafif radyoaktif bileşiminden oluşmaktadır. Şifa Özellikleri 2 türlü uygulanmaktadır. 1-İçme Tedavisi 2-Banyo Tedavisi İçme Tedavisi : Kaplıcada içme suyu olarak kullanılan şifalı su sodyum bikarbonatlı sular grubundandır. Bu suyun ılık şekilde içilmesi halinde ağrılı ve spazmalı böbrek hastalıklarına mide rahatsızlıklarına, karaciğer, safra yolları ve bağırsağın spastik ağrılarına tavsiye edilmektedir. Banyo Tedavisi : Romatizma, nevralji, nevrit, artroz, kadın hastalıkları ve saboreik deri hastalıklarına tavsiye edilmektedir. Tedavi Tesisleri : Kaplıcada halen 5 adet umumi havuzlu hamam, 4 adet havuzlu dubleks villa, 16 adet de çift odalı küvet tipi banyolu üniteler bulunmaktadır. 5 adet umumi havuzlu hamamlardan bir adedi tarihi ve şifalı içme suyuna havi, diğeri ise cilt hamamı olarak adlandırılan ve özel kaynak suyu bulunan hamamdır. Bu iki hamamda hem kaynak suyu hem de sondaj suyu mevcuttur. Tedavi sıcak su içilerek ve banyo alınarak yapılmaktadır. Diğer 3 hamamda ise sondaj suyu mevcuttur. İçmek içinde sıcak şifalı su bu hamamlarda da mevcuttur. Konaklama Tesisleri : Kaplıcada (ABCD) olarak sınıflandırılan üniteler ile 4 adet dubleks villa bulunmaktadır. (A) sınıfı ünitelerden 16 adedi tek odalı olup içerisinde birisi çift kişilik olmak üzere 3 yatak, mutfak, tuvalet, buzdolabı ve ocağı ile yeterli sayıda masa, sandalye ve gardrop mevcuttur. Yine (A) sınıfı ünitelerden 16 sında ise yatak, mutfak, tuvalet, buzdolabı, bütangaz, yeterli masa, sandalye ve gardrop mevcuttur. Üniteler kaloriferlidir. (B)sınıfı ünitelerden 16 adedi çift odalı olup küvet tipi banyoludur. Bu ünitelerde en az 4 yatak (birisi çift kişilik), mutfak,tuvalet,buzdolabı,bütangaz,yeterli masa, sandalye ve gardrop mevcuttur. Üniteler kaloriferlidir. ( C)sınıfı üniteler 10 adet olup, 1 oda, mutfak tuvaletten oluşan 2 yataklı ünitelerdir. Bunlarda kalorifer yoktur. ( D ) sınıfı üniteler 10 adet olup, 1 oda, mutfak tuvaletten oluşan 2 yataklı ünitelerdir. Bunlarda kalorifersizdir. Kaplıcada 6 adet havuzlu dublex villa mevcuttur. Bunların tamamı tam tefrişlidir. İşletme Müdürlüğünce işletilen yatak kapasitesi 404 tür.
Heybeli Termal Turizm Merkezi (Bolvadin Afyona 30km) Afyon merkezine 30 km. uzaklıkta Afyon-Konya karayolu üzerindedir. Kaplıcanın tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Edinilen kaynaklara göre; Roma devrinde kaplıcanın kuzeyinde leonte comte isminde bir köyün var olduğu ve kaplıcanın bu devirde işletildiği Roma devri tabletlerinde yazılıdır. Bizans devrinde de çalıştığı kilise listelerinde vardır. Selçuklular ve Osmanlılar devrinde Kızılkilise diye bir köyün varlığı ve Kaplıcanın çalıştığına ait bilgiler Milli Kütüphanedeki (şeriye) sicillerinde kayıtlıdır. Heybeli Kaplıcası nın 56,5 oc sıcaklıktaki suyunun debisi 64 lt/sn.dir. Kimyasal özelliği ise Ca, Na, HCO3 ve SO4 içeren termomineral bir sudur. Kaplıca suyu; romatizmal hastalıklar, deri hastalıkları, iç salgı sistemi hastalıkları, sindirim sistemi rahatsızlıkları ve kemik ve kireçlenme rahatsızlıkları, sinir sistemi rahatsızlıkları ve metabo-lizma bozukluklarını tedavi etmektedir. Ulaşım sorunu olmayan Kaplıcada dört mevsim konaklamak mümkündür. 74 apart daire, 370 yatak; 60 halk tipi ev, 180 yatak; otel, 25 oda, 100 yatak olmak üzere 650 yatak kapasitesine sahiptir. kaplıcada, umumi havuz ve açık/kapalı termal havuz bulunmaktadır. Bilgi İçin Kaplıca İşletmesi Tel: (272) 6141227 Bolvadin Belediye Başkanlığı : (272) 6125234 Ömer-Gecek Termal Turizm Merkezi Ömer Kaplıcası Afyonkarahisar-Kütahya karayolu üzerinde, Afyonkarahisar merkezine 15 km. uzaklıktadır. Ömer kaplıcası adını Ömer Dede yatırından almıştır. Ömer Kaplıcası nın 46-71 oc sıcaklıktaki suyunun debisi 17 lt/sn.dir. Kaplıca suyunun kim- yasal özelliği sodyum klorür, bikarbonat ve hipertermal içermektedir. Su ayrıca litrede 1 gr.dan fazla CO2 ihtiva etmesi nedeniyle gazlı sular grubuna girmektedir. Kaplıca suyu romatizmal hastalıklar, solunum yolu hastalıkları, kadın hastalıkları, kemik ve kireçlenme rahatsızlıkları, beslenme bozuklukları ile sinir kas yorgunluklarını tedavi etmektedir.
Kaplıcada; 49 adet villa 170 yatak kapasitelidir. 35 oda ve 60 yatağı bulunan apart otel mevcuttur. 20 apart daire ise 40 yatak kapasitelidir.1 adet kapalı yarı olimpik yüzme havuzu, 2 adet Türk Hamamı, 1 adet büyük kapalı yüzme havuzu bulunmaktadır. Bilgi İçin Ömer Kaplıcası İşletme Müdürlüğü : Tel. (272) 2515010 2515261 Fax: 2140901 Termal Resort Oruçoğlu Otel İşl.Md.lüğü : Tel: (272) 2515050 (10 hat) Fax: 2515060 Gecek Kaplıcası Afyonkarahisar merkezine 18 km. uzaklıkta Afyonkarahisar-Kütahya yolu üzerindedir. Kaplıca şifalı sularının yanısıra mesire yeri olarak da ünlüdür. Gecek kaplıcasının suyu sodyum klorür ve bikarbonat bileşiminden oluşmaktadır. Suyun sıcaklığı 46-71 oc, debisi ise 20 lt/sn.dir. Kaplıca suyu romatizmal hastalıklar, solunum yolu hastalıkları, kadın hastalıkları, kemik ve kireçlenme rahatsızlıkları, sinir ve kas yorgunluklarına iyi gelmektedir. Kaplıca 45 devre mülk 180 yatak kapasitelidir. Ayrıca 1 i bayanlar 1 i erkekler için olmak üzere iki tane kapalı havuz mevcuttur. Bilgi İçin Gecek Kaplıca İşletme Müdürlüğü Tel : (272) 251 52 75-76 - 77 Fax: 251 50 16 Yaylalar Merkez : Kalecik, Çırakdede ve Kocatepe Yaylaları Bayat : Çanacık, Mekan ve Çöğürlü Yaylaları Bolvadin : Paşadağ ve Çoğu Yaylaları Kuzeybatı, Güneydoğu doğrultulu dağ dizileriyle kaplı İçbatı Anadolu kenti Afyon da orta derece yükseltiye sahip sayısız yaylalar vardır. Yaylalarımız, aleyçık, kıl çadır ve toprak örtülü dam gibi basit malzemeli iskan yerleriyle bugünde faaliyetlerini sürdürmektedir. Dazkırı : Söğütlü Yaylası, Dinar Horu Yaylası, Kabaklı, Cerit ve İncebel Yaylaları Emirdağ : Yellibel, Yassıyurt, Gözeli, Emirbaba Yaylaları, Döneryayla, Darısekisi,
Gedikyayla, Kütüklü, Gölcük, Karahal, Çiçekli, Kızdoğdu. Hocalar : Burgaz, Alıçlı ve Eldizan Yaylaları Evciler : Bozyayla İscehisar : Ağın ve Asar Yaylaları Kızılören : Akdağ ve Göküz Yaylaları Sandıklı : Akdağ-Kocayayla, Kilimatan ve Ahır Yaylaları, Oktur(Menteş) Yaylası Sultandağı : Balaban ve Dumra Yaylaları Şuhut : Kumalar, Kavaklı ve Bedeş Yaylaları Mağaralar İlimiz sınırları içerisinde bulunan mağaraların envanteri kesin olarak yapılmış değildir. Ancak Sandıklı ilçemizden bulunan Kurtini mağarasında Turizm Müdürlüğünün isteği üzerine M.T.A. Genel Müdürlüğünden gelen uzmanlarca inceleme yapılmış olup, mağara hakkında rapor uzmanlarca hazırlanmıştır. yapılamamıştır. 1-Kurt İni Mağarası : Sandıklı ilçemize 34 km., Kocayayla dan 6 km. uzaklıkta Bökenin Yurdu olarak bilinen mevkidedir. 1700 m. Yükseklikte orman içinde bulunan mağara tahminen 300 m. uzunluğundadır. Daha uzun olduğu tahmin edilen mağaranın tavanının göçmesi nedeniyle ikinci bölümüne girilememiştir.aynı bölgede (Akdağ-Kocayayla), Menteş kasabasına yakın bir mevkiide Oktur Mağarası bulunmaktadır. Henüz bir inceleme 2-Buzluk Mağarası :Buzluk mağarası, Sultandağı ilçesine bağlı Dereçine Kasabası nın güneyinde Sultandağları nın 2.519 m ile en yüksek yeri olan kuzeybatı zirvelerinde yer alan doğa harikasıdır. Afyon-Konya karayolu ile Buzluk Mağarası na gitmek mümkün. Aracınızla meşe ormanlarının arasından geçerek otomobille gidebileceğiniz son nokta olan Küçük Kirazlı Yaylası na ulaşırsınız. Burada sizi yaklaşık 4 saatlik bir yürüyüş beklemektedir.eğimin zaman zaman 70 dereceye yaklaştığı vadiden Elmas Deresi ne indikten sonra vadinin diğer yamacına tırmanarak, bir peri bacasını andıran kaya kütlesinin ardında saklanmış gibi duran Buzluk Mağarası na varabilirsiniz. Buzluk mağarası nın girişi sadece bir kişinin geçebileceği genişlikte ve yukarıya doğru
gittikçe üçgen biçiminde daralmakta, düşey doğrultuda gelişen mağara girişten itibaren 25 m.yi bulan 3 kademeden oluşmaktadır. Mağaranın ağzında sizi karşılayan serin hava aşağıya doğru inildikçe daha da soğumakta ve girişin 5 inci metresinden itibaren yerlerdeki buzlanma görülebiymiktedir. Mağaranın tabanında ise bir bölümde duvardan aşağıya sarkan ve kayaların üzerine yorgan gibi örttükten sonra aşağıya doğru sarkıtlar oluşturan buzlarla karşılaşılmaktadır. Öteki bölümde ise nohut büyüklüğünde milyonlarca buz kristali sanki bir elmas definesi izlenimini vermektedir. Buzluk mağarası nın duvarlarında buzların oluşması mağaranın biçimi ve iklim koşullarıyla bağlan- tılı olarak açıklanmaktadır. Buzluk mağarasının dar bir girişi vardır. Düşey doğrultuda gelişen mağarada yazın duvarlardan sızan su, serin boşluklar ile dışarısı arasındaki ısı farkı yüzünden güçlü hava dolaşımıyla buharlaşması sonucu meydana gelen sıcaklık kaybı soğumaya ve sonuçta mağara duvarlarının buz tabakası ile kaplanmasına yol açmaktadır. Rivayete göre mağaradan kışın buhar çıkmaktadır. Haziran ayının sonuna kadar tepelerinden kar eksik olmayan Sultandağları na ve Buzluk Mağarası na yaz aylarından başka zamanlarda çıkmak mümkün değil. 3-Dipevler/İnsuyu Mağarası: Bolvadin e 7 km. uzaklıkta, Dipevler köyü-karayokuş mevkiindedir.belediye Müzesince ilk tesbiti yapılan mağara için Belediyece, M.T.A.Genel Müdürlüğü nezdinde girişimlerde bulunulmuş olup, ziyarete açılması için çalışmalar sürdürülmektedir. İki kat olan mağarada sarkıt ve dikitlerin yanı sıra tatlı su kaynağı da vardır. 4-Suçıkan Mağarası: Dinar ilçesi, Suçıkan Park otelinin arkasından girilen mağaranın bilimsel incelemesi yapılmamış olmakla birlikte, çok büyük olduğu sanılmaktadır. bulunmaktadır. Şu ana kadar herhangi bir araştırma yapılmamıştır. 5-Balcam Mağarası: Emirdağ ilçemize 10 km. uzaklıkta Balcam köyüne yakın bir yerdedir. Derinlemesine uzanan galerilerden oluşan bir mağaradır. 6-Karacamal ve Dipsiz Mağarası: Şuhut ilçemizin Balçıkhisar kasabasına 5 km. uzaklıkta Kocadere mevkiinde 7-Kuzu İni Mağrası: Karacamal Mağarasından daha yukarıdadır. Giriş kısmında koyun beslendiği için Kuzu İni Mağarası denilmiştir. Dar koridor şeklinde bir galeriden ilerlenerek mağaranın sonunda orta büyüklükteki bir galeriye ulaşılır. İçerisinde sıkça sarkıt ve dikitler görülür. Mağaralar içerisinde çok fazla dikkat çekici özelliklere sahiptir.