Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Benzer belgeler
Tersakan Çayı (Samsun-Amasya, Türkiye) Epilitik Alglerinin Bazı Fizikokimyasal Değişkenlerle İlişkisi

Orduzu Baraj Gölü (Malatya, Türkiye) Bentik Diyatome Florası. Benthic Diatom Flora of Orduzu Dam Lake (Malatya, Turkey)

Keban Baraj Gölü Epilitik Diyatomeleri ve Mevsimsel Değişimleri

Hazar Gölü (Suluçayır Düzü) Epifitik Diyatome Florası

Vesile Yıldırım Accepted: March ISSN : vyildirim@firat.edu.tr Elazig-Turkey

Bir Balık Üretim Tesisi Toprak Havuzlarda Yetişen Ceratophyllum Demersum L. un Epifitik Algleri

MURAT ÇAYI (KÜTAHYA) EPİLİTİK DİYATOMELERİ. Cem TOKATLI, Hayri DAYIOĞLU

Hazar Gölü ne Dökülen Kürk Çayı nın (Elazığ) Epipelik Diyatome Florası. Epipelic Diatom Flora of Kürk Stream (Elazığ) Flowing into Lake Hazar

Yukarý Porsuk Çayý (Kütahya) Epilitik Diyatomeleri

Porsuk Göleti (Erzurum, Türkiye) Bentik Alg Florası Üzerinde Kalitatif ve Kantitatif Bir Araştırma

Porsuk Göleti (Erzurum, Türkiye) Fitoplankton u Üzerine Bir Araştırma

Peri Çayı (Tunceli/Türkiye) Epilitik Diyatomeleri ve Mevsimsel Değişimleri

Melendiz Çay n n (Aksaray-Ihlara) Epipelik Diyatome Floras n Mevsimsel De imi

Liman Gölü (Bafra-Samsun) Epifitik Diatome Florasý

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Pınarbaşı Göleti (Elbistan, Kahramanmaraş) nin Planktonik ve Bentik Alglerinin Araştırılması

SARIKUM (SİNOP-TÜRKİYE) LAGÜNÜNÜN BENTİK ALGLERİ

1. Adı Soyadı : Arif GÖNÜLOL 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Prof.Dr.

Tersakan Çayı (Samsun-Amasya, Türkiye) Fitoplanktonunun Mevsimsel Değişimi ve Kirlilik Düzeyinin Belirlenmesi

Suğla Gölü (Seydişehir / Konya) Bentik Algleri Üzerine Araştırmalar

DERBENT BARAJ GÖLÜ (SAMSUN, TÜRKİYE) nün PLANKTONİK ALGLERİ

DİPSİZ - ÇİNE ÇAYLARININ (MUĞLA-AYDIN) EPİLİTİK DİYATOMELERİ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Lim an G ölü (Bafra-Sam sun) Epifitik D iatom e Florası

Beşgöz Gölü (Sarayönü/Konya ) Alg Florası II: Epilitik ve Epifitik Algler

Yedigöller ve Abant Gölü (Bolu) Fitoplankton unun Mevsimsel Değişimi ve Klorofil-a Değerlerinin Karşılaştırılması

Abant Gölü (Bolu) Bentik Algleri

NAZİK GÖLÜ (BİTLİS, TÜRKİYE) FİTOPLANKTONUNUN MEVSİMSEL DEĞİŞİMLERİ

SAKARYA NEHRİ KİRLİLİĞİ VE ALGLER

Arzu Morkoyunlu Yüce, Tekin Yeken. Kocaeli Üniversitesi, Hereke Ö.İ. Uzunyol MYO. Giriş

KILIÇÖZÜ DERESİ (KIRŞEHİR) EPİLİTİK ALGLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

SAKARYA NEHRİ KİRLİLİĞİ VE ALGLER

DARIÖREN DERESİ VE ISPARTA ÇAYI (ISPARTA) NIN EPİLİTİK ALGLERİ VE MEVSİMSEL DAĞILIMLARI

Tödürge Gölünün (Sivas) Epilitik Diatom Florasının Mevsimsel Değişimi

Porsuk Baraj Gölü Epipelik Diyatome Frustullerinde Makro ve Mikro Element Konsantrasyonlarının Belirlenmesi

TEZ ONAYI Göksal SEZEN tarafından hazırlanan Sarımsaklı Baraj Gölü (Kayseri) Fitoplanktonu ve Su Kalitesi Özellikleri adlı tez çalışması 10/10/2008 ta

Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 7(1), , Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi The Black Sea Journal of Sciences ISSN (Online):

GİRESUN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ SERA GÖLÜ (TRABZON) FİTOPLANKTONU VE MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ

Hasan KALYONCU DETERMINATION OF WATER QUALITY IN ISPARTA STREAM ACCORDING TO PHYSIOCHEMICAL PARAMETERS AND EPILITHIC DIATOME

AKYATAN VE TUZLA LAGÜNLERİNİN (ADANA, TÜRKİYE) FİTOPLANKTONU VE MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ

Journal of FisheriesSciences.com

Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý Fizikokimyasal Özellikleri ile Ýliþkisi

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

Hirfanlı Baraj Gölü nde Yaşayan Siraz Balığı [Capoeta sieboldii (Steindachner, 1864)] nın Beslenme Rejimi

Seyhan Baraj Gölü nde (Adana) Yaşayan Kadife Balığı (Tinca tinca L., 1758) nın Beslenme Rejimi

2(3): (2008) DOI: /jfscom.mug Journal of FisheriesSciences.com ISSN X

Büyük Lota Gölü (Hafik/SİVAS) nün Fitoplankton Toplulukları ve Su Kalitesi

Topçu Göleti (Yozgat) Alg Florası I: Epilitik ve Epifitik Algler

4. Öğrenim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans. Fen Bilim. Gazi Üniversitesi Biyoloji Gazi Üniversitesi Eğitimi

Tortum Çayı'nın (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazı Fizikokimyasal Özellikleri ile İlişkisi

HİRFANLI BARAJ GÖLÜ ALGLERİ

Baraj Göllerinde Toksik Mavi-Yeşil Algler Toxic Blue-Green Algae in Dam Lakes

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

POLLUTION AND ALGAE OF ANKARA STREAM

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. İçsular Biyolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

Uluabat Gölü Epifitik Diyatomelerinin Uzun Dönemdeki Değişimi

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Atatürk Baraj Gölü nde Yaşayan Bizir, Carasobarbus luteus (Heckel,1843) un Sindirim Sistemi İçeriği

Barutçu Gölü nün (Selçuk, İzmir, Türkiye) Mikro- ve Makro-algleri

Karamuk Gölü (Afyonkarahisar) Fitoplankton Kommunitesinin Mevsimsel Değişimi ve Bazı Fiziko-kimyasal Özellikleri

Serdar ÖZYALIN. Su Ürünleri Temel Bilimler Anabilim Dalı Bilim Dalı Kodu: Sunuş Tarihi: 07/08/2007

Küçük Lota Gölünün (Hafik/SİVAS) Fiziksel-Kimyasal Özellikleri ve Fitoplankton Toplulukları

Yrd. Doç. Dr. Nurhayat DALKIRAN

Laka Deresi nin (Bornova, İzmir, Türkiye) Makro ve Mikro Algleri

A review of investigations on diatoms (Bacillariophyta) in Turkish inland waters

Adres : Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Osmaniye Köyü Nasuhbaşoğlu Mevkii Sinop

Murat Nehri (Elazığ) nin Bazı Fizikokimyasal Parametreler Açısından Su Kalitesinin Belirlenmesi

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ. PAMUKKALE ÖÇK ALANINDAKİ TRAVERTENLER ve SICAK SU KAYNAKLARINDAKİ ALG FLORASI

Karagöl ün (Dağ Gölü, İzmir-Türkiye) Alg Florası ve Çevresel Koşullarının Mevsimsel Değişimi

Sarıyar Barajı Planktonik Algleri Kısım: I - Cyanophyta

EĞİTİM BİLGİLERİ. Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Fakültesi 1992

T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI

KULLANILMASI: GÜRLEY K ÇAYI ÖRNE (ESK EH R) USE OF SOME DIATOM INDICES FOR EVAULATING WATER QUALITY:

TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNİK ARAŞTIRMA KURUMU

Sazlıdere Barajı (İstanbul) nda Fitoplankton Biyoması ve Bunu Etkileyen Fizikokimyasal Faktörlerin İncelenmesi

KEMER BARAJ GÖLÜ NDEKİ SAZANIN (Cyprinus carpio L., 1758) GONADOSOMATİK İNDEKS DEĞERİ VE ET VERİMİ

BAFRA BALIK GÖLLERİ NDE YAŞAYAN HAVUZ BALIĞI (Carassius gibelio, Bloch 1782) NIN BESLENME REJİMİ

DRENAJ KANALLARINDA MEVSİMSEL KİRLENMENİN BELİRLENMESİ, AŞAĞI SEYHAN ÖRNEĞİ *

MOGAN GÖLÜ, BEYTEPE GÖLETİ VE DELİCE NEHRİ (KIZILIRMAK) MAVİ-YEŞİL ALGLERİ ÜZERİNE İNCELEMELER

ÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Ötrofikasyon. Ötrofikasyon

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Uzmanı Olduğu Bilim Dalları: Tatlısu Algleri Taksonomisi ve Ekolojisi, Limnoloji, Hidrobotanik

Uluabat Gölü Fitoplankton unun Tür kompozisyonu ve Zamansal-Mekansal Değişimi

EĞİRDİR GÖLÜ (ISPARTA) NDE YAŞAYAN HAVUZ BALIĞI (Carassius gibelio BLOCH, 1782) NIN BESLENME REJİMİ

Prof. Dr. Şükran DERE

Celal Bayar Üniv. Fen Bilimleri Enst (Manisa)

Bir Balık Üretim Tesisi (Elazığ) ndeki Balık Havuzlarında Su Kalitesi ve Mevsimsel Değişimleri

Ağlasun Deresi nin su kalitesinin fizikokimyasal parametrelere ve epilitik alglere göre belirlenmesi

Ahi Evran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Bağbaşı Yerleşkesi, 40100, Kırşehir Telefon : Mail

Seli Çayı (Elazığ-Türkiye) Rotifer Faunası ve Bazı Biyoçeşitlilik İndeksleri ile Analizi

EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ

İÇME SULARINDA YÜKSEK HASSASİYETTE SİYANOTOKSİN ANALİZİ

Necla İpek Accepted: July ISSN : ssaler@firat.edu.tr Elazig-Turkey

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

SU KALİTE ÖZELLİKLERİ

EĞREKKAYA BARAJ GÖLÜ LİMNOLOJİSİ

Keban Baraj Gölü nde Yaşayan Barbus rajanorum mystaceus (Heckel, 1843) ün Geri Hesaplama Yöntemiyle Uzunluklarının Belirlenmesi

Melendiz Çayý'nýn (Aksaray-Ihlara) Epilitik Diyatome Florasýnýn Mevsimsel Deðiþimi ve Su Akýþýnýn Toplam Organizmaya Etkisi

İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ

Transkript:

4(4): 437-445 (2010) DOI: 10.3153/jfscom.2010047 Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN 1307-234X RESEARCH ARTICLE 2010 www.fisheriessciences.com ARAŞTIRMA MAKALESİ GICI GÖLÜ (SAMSUN-BAFRA) EPİPELİK ALGLERİ VE MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ Elif Neyran Soylu 1, Faruk Maraşlıoğlu 2, Arif Gönülol 2 1 Giresun Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Giresun 2 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Samsun Özet: Gıcı Gölü epipelik alglerinin mevsimsel değişimi ve bu değişime etki eden faktörler Şubat 2000-Ocak 2001 tarihleri arasında incelenmiştir. Araştırma alanında Bacillariophyta, Chlorophyta, Cyanophyta ve Euglenophyta divizyolarına ait toplam 58 takson tespit edilmiştir. Araştırma süresince Bacillariophyta üyeleri dominant olmuştur. Bu divizyoya ait özellikle Navicula gregaria, Navicula rhyncocephala, Nitzschia palea, Amphora ovalis ve Cymbella affinis türlerinin önemli sayılara ulaştığı görülmüştür. Shannon-Weaver tür çeşitliliği, kümeleme analizi ve çok boyutlu ölçekleme (NMDS) analizi uygulanarak epipelik alg birlik yapısındaki değişimler incelenmiş ve böylece kommunite yapısı özetlenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Epipelik alg, Mevsimsel değişim, Gıcı gölü, NMDS Abstract: Epipelic algae and seasonal variation of Gıcı lake (Samsun-Bafra) The seasonal variation of the epipelic algae of Gıcı Lake and the factors affecting the variation were studied between February 2000-January 2001. A total of 58 taxa belonging to Bacillariophyta, Chlorophyta, Cyanophyta and Euglenophyta were identified. Bacillariophyta members were dominant during the study period. In this divisio, Navicula gregaria, Navicula rhyncocephala, Nitzschia palea, Amphora ovalis and Cymbella affinis were found to be significantly increased. The variations in the epipelic algae community structure were investigated by application of Shannon-Weaver diversity, cluster analysis, NMDS (Non-metric Multidimensial Scaling) and by the way the community structure was summarized. Keywords: Epipelic algae, Seasonal variation, Gıcı lake, NMDS Correspondence to: Elif Neyran SOYLU, Giresun Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Giresun -TÜRKİYE Tel: (+90 454) 216 12 55 Fax: (+90 454) 216 45 18 E-mail: enkutluk@omu.edu.tr 437

Giriş Algler hem deniz hem tatlı sularda organik materyallerin temel yapıcıları oldukları için, sucul ekosistemin primer üreticileridir. Birçok alg türü su kirliliğinin kontrolü ve kirlilik düzeyinin araştırılması bakımından önem taşımaktadır. Bu nedenle çok önemli bir iç su potansiyeline sahip olan ülkemizde alglerin tespitine yönelik çalışmalar her geçen gün artarak devam etmektedir. Gıcı Gölü Kızılırmak Deltasında yer alan, Tatlı Gölü ile bağlantısı olan bir göldür. Kızılırmak Deltasında fitoplanktonla ilgili ilk araştırma Gönülol ve Çomak, 1992a-b, 1993 a-b tarafından yapılmıştır. Deltada yer alan Gıcı Gölü ile ilgili ilk araştırma ise Şubat 2000 ve Nisan 2001 tarihleri arasında yapılmıştır. Bu araştırmada Gıcı Gölünün fitoplanktonu çalışılmıştır (Soylu ve Gönülol, 2006). Epipelik algler özellikle sığ göllerin alg florasının çoğunluğunu oluşturmakta ve göllerin verimliliğine büyük ölçüde katkıda bulunmaktadır. Bu araştırmada, Gıcı Gölü epipelik alg kompozisyonu ve mevsimsel değişiminin incelenmesi amaçlanmıştır. Kümeleme analizi (Cluster analizi), günümüzde artık yaygın olarak kullanılan ve benzerlik seviyelerine göre yapılan bir gruplandırma metodudur (Pielou, 1994). Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi (NMDS) ise, planktonik grupların karşılaştırmalı çok değişkenli analizi olup planktonik kommunitenin yapısının kolay anlaşılmasını sağlar ve ortaya çıkan mevsimsel modeli gösterir (Manning, 2003). Materyal ve Metot Bafra Balık Gölleri, Kızılırmak ın doğusunda kuzeyden itibaren Liman Gölü, Cernek Gölü, Gıcı Gölü, Tatlı Göl, Balık Gölü ve Uzun Göl den ibaret kıyı kordonları ile denizden ayrılmış lagünlerdir. Bu göller Samsun iline bağlı Bafra ilçesinin doğusunda ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır (Şekil 1). Gıcı gölüne bağlı çok sayıda drenaj kanalı vardır. Bu bölgedeki tüm göller sığ ve seviyeleri yaklaşık deniz seviyesindedir. Ancak kurak peryottan sonra su seviyesi deniz suyu seviyesinin altına düşer (Dijksen ve Kasparek, 1985). Çalışma alanı Karadeniz iklim rejiminin etkisi altındadır. Yağış miktarı Şubat (102.4 mm) ve Aralık aylarında artar (68.0 mm). Araştırma alanının epipelik alglerini belirlemek amacıyla gölden bir örnek alma istasyonu belirlenmiştir. Bu istasyondan aylık peryotlarla Round (1953) metoduna uygun olarak çamur örnekleri alınmıştır. Hazırlanan geçici preparatlarda alglerin sayımları yapılmış ve algler teşhis edilmiştir. Diyatomelerin teşhisi ise devamlı preparat haline getirildikten sonra yapılmıştır. Alglerin teşhisinde John ve ark. (2003), Komarek ve ark. (1999), Komarek ve Anagnostidis (1986, 1989, 1999), Anagnostidis ve Komarek (1988) ve Krammer ve Lange- Bertalot (1991a, 1991b, 1999a, 1999b) eserlerinden yararlanılmıştır. Sıcaklık, ph, elektriksel iletkenlik ve çözünmüş oksijen Consort marka cihaz kullanılarak ölçülmüştür. Diğer su analizleri DSI tarafından yapılmıştır (Anonim, 2001). Bulgular ve Tartışma Gıcı Gölü epipelik alglerinin mevsimsel değişimi ve bu değişime etki eden faktörler Şubat 2000-Ocak 2001 tarihleri arasında incelenmiştir. Araştırma alanında Bacillariophyta (37), Chlorophyta (2), Cyanoprokaryota (11) ve Euglenophyta (8) divizyolarına ait toplam 58 takson tespit edilmiştir. Tespit edilen taksonlar Tablo 1 de verilmiştir. Gıcı Gölü nde araştırma süresince en düşük su sıcaklık değeri Şubat ayında 4 C olarak ölçülmüştür. En yüksek sıcaklık değeri ise Ağustos ayında 25 C olarak ölçülmüştür. Araştırma süresince elektriksel iletkenlik değeri 1060 µs/cm ile 1349 µs/cm arasında değişim göstermiştir. Göl yüzey suyunun ph değerleri 8.0 ile 8.6 arasında bulunmuştur. Su analizi sonuçları minimum, maksimum ve ortalama olarak Tablo 2 de verilmiştir. 438

Şekil 1. Gıcı Gölü Haritası Figure 1. The map of Gıcı Lake Gıcı Gölü nde tespit edilen taksaonların büyük bir çoğunluğunu Bacillariophyta divizyosu oluşturmaktadır. Anacak Cyanoprokaryota divizyosu Ağustos ayında toplam organizmanın % 47 sini oluşturarak Bacillariophyta divizyosuna yakın bir değer almış ve maksimum yoğunluğa ulaşmıştır (Şekil 2). Toplam organizmanın mevsimsel değişimi incelendiğinde Şubat ayında 45581 org/cm 2 ile maksimum organizma miktarı kaydedilirken en düşük organizma sayısı 1032 org/cm 2 ile Ağustos ayında kaydedilmiştir (Şekil 3). Gıcı Gölü epipelik algleri arasında hem çeşitlilik hem de birey sayıları bakımından diyatomeler önemli bir yer tutmuştur. Özellikle Navicula gregaria, Navicula rhyncocephala, Nitzschia palea, Amphora ovalis ve Cymbella affinis birey sayıları bakımından daha zengin olmuşlardır. Gıcı Gölü epipelik algleri benzerlik seviyelerine göre gruplandırıldığında en düşük benzerlik seviyesinde iki grup ayırtedilmektedir. I. Grup sonbahar, kış ve ilkbahar örneklerini içerirken, II. Grup ilkbahar ve yaz örneklerini içermektedir (Şekil 4). NMDS (Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi) tekniği, Kümeleme Analizi ile belirlenen farklı grupların kronolojik ordinasyonunu açığa çıkaran bir tekniktir. NMDS gruplaşmasında Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları diğerlerinden ayırt edilmektedir. Kış ve sonbahar aylarındaki farklılık ise daha azdır (Şekil 5). 439

Tablo 1. Gıcı Gölü epipelik algleri Table 1. Epipelic algae of Gıcı Lake Takson Bacillariophyta Centrales Cyclotella ocellata Pantocsek Melosira varians C. Agardh Pennales Amphora ovalis Kütz. Amphora pediculus Kütz. Amphora veneta Kütz. Caloneis silicula (Ehr.) Cleve Cocconeis pediculus Ehr. Cocconeis placentula Ehr. Cymbella affinis Kütz. Cymbella cistula (Hempr. & Ehr.) Kirch. Diatoma vulgaris Bory Gomphonema olivaceum (Horn.) Bréb. var. olivaceoides (Hust.) Lange-Bertalot Gyrosigma acuminatum (Kütz) Rabh. Gyrosigma scalproides (Rabh.) Cleve Navicula amphibola Cleve Navicula cincta (Ehr.) Ralfs Navicula cuspidata (Kütz.) Kütz. var. cuspidata Navicula dicephala (Ehr.) W. Smith Navicula gregaria Donkin Navicula rhyncocephala Kütz. Navicuala tripunctata (O.F. Müler) Bory Neidium binodeforme Krammer Nitzschia acicularis (Kütz.) W. Smith Nitzschia closterium (Ehr.) W. Smith Nitzschia longissima (Bréb.) Rralfs Nitzschia palea (Kütz.) W. Smith Nitzschia sigmoidea (Nitzsch) W. Smith Oxyneis binalis (Ehr.) Round Planothidium lanceolatum (Bréb. Ex Kütz.) Round & Bukhtiyarova Rhoicosphenia abbreviata (C. Agardh) Lange Bertalot Surirella ovalis Bréb. Tryblionella angustata W. Smith Tryblionella apiculata Greg. Ulnaria acus (Kütz.) Aboal Ulnaria ulna (Nitzsch) Compére Chlorophyta Desmidiales Closterium pritchardianum Archer Zygnematales Spirogyra ellipsospora Transeau Cyanoprokaryota Chroococcales Chroococcus turgidus (Kütz.) Nägeli Nostocales Anabaena sp. Anabaena flosaquae Kütz. Cylindrospermum stagnale (Kütz.) Born & Flah. Nostoc commune (Vaucher) Bornet et Flahault Pseudanabaenales Geitlerinema amphibium (C. Agardh) Anagnos. Jaaginema lemmermannii (Woloszyns.) Anagnos. & Komárek Limnothrix guttulata (Van Goor) Umezaki & Watanebe Pseudanbaena limnetica (Lemm.) Komárek Oscillatoriales Oscillatoria curviceps C. Agardh ex Gomont Phormidium limosum (Dillwyn) P.C. Silva Euglenophyta Euglena elastica Prescott Euglena gracilis G.A. Klebs Euglena minuta Prescott Euglena proxima P.A. Dangeard Euglena tripteris (Dujardin) G.A. Klebs Trachelomonas hispida (Perty) F. Stein Trachelomonas pulcherrima Playfair var. minor Playfair Phacus acuminatus A. Stoke 440

Tablo 2. Gıcı Gölünün bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri Table 2. Some physical and chemical characteristics of Gıcı Lake Minimum Maksimum Ortalama Çözünmüş O 2 (mg l -1 ) 3.3 8.5 6.7 ph 8.0 8.6 8.2 İletkenlik (µs cm -1 ) 1060 1349 1227 Alkalinite (mg l -1 CaCO 3 ) 197.5 235 213 Toplam sertlik (mg l -1 CaCO 3 ) 305 320 313 Ca 2+ (mg l -1 ) 58 61 60 Mg 2+ (mg l -1 ) 37 41.3 39.6 3 PO 4 (mg l -1 ) 0 0.14 0.07 2- SO 4 (mg l -1 ) 66.7 99.8 85.8 NH 3 -N (mg l -1 ) 0.05 0.3 0.16 NO - 2 -N (mg l -1 ) 0 0.15 0.03 NO - 3 -N (mg l -1 ) 0.07 0.95 0.38 Bacillariophyta Cyanoprokaryota Euglenophyta Chlorophyta 100% 80% 60% 40% 20% 0% Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şekil 2. Gıcı Gölü nde tespit edilen divizyoların mevsimsel değişimi. Figure 2. Seasonal variations of the divisions in Gıcı Lake 441

10 3 X org./cm 2 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Toplam Organizma Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak 2000 2001 Şekil 3. Gıcı Gölü nde tespit edilen toplam organizmanın mevsimsel değişimi. Figure 3. Seasonal variation of total organism numbers in Gıcı Lake Şekil 4. Gıcı Gölü epipelik alglerinin Bray-curtis benzerlik indeksi kullanılarak Kümeleme Analizi ile gruplandırılması. Figure 4. Clustering epipelic algae of Gıcı Lake by Cluster Analysis using Bray-curtis similarity index 442

Şekil 5. Gıcı Gölü epipelik alglerinin Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ile gruplandırılması. Figure 5. Clustering epipelic algae of Gıcı Lake by Non-metric multidimensial scaling Shannon tür çeşitliliği ve düzenlilik indeksi (evenness) benzer bir değişim göstermiştir. En düşük düzenlilik indeks değeri Eylül ayında kaydedilmiştir. Düzelilik indeks değerinin bu ayda 0 a yaklaşması tek bir türün dominantlığını ifade etmektedir. Nitzschia palea toplam organizmanın % 78 ini oluşturarak Eylül ayında dominant olmuştur (Şekil 6). Gıcı Gölü epipelik algleri Şubat 2000-Ocak 2001 tarihleri arasında incelenmiştir. Genel olarak Bacillariophyta üyeleri hakim olmuştur. Epipelik alg florasının toplam organizma sayısında mevsimsel olarak gözlenen azalıp çoğalmaları, çevre faktörlerinden su sıcaklığı, kimyasal parametreler ve ışık şiddetinin değişimine bağlı olmuştur. Toplam organizmanın mevsimsel değişimi incelendiğinde Şubat ayında 45581 org/cm 2 ile maksimum organizma miktarı kaydedilirken en düşük organizma sayısı 1032 org/cm 2 ile Ağustos ayında kaydedilmiştir. En düşük toplam oraganizmanın Ağustos ayında elde edilişinin su sıcaklığının artışına bağlı olduğu düşünülmektedir. Şubat ayında toplam organizmanın % 90 ını Bacillariophyta divizyosu oluşturmuştur. Aynı ayda Nitzschia palea toplam organizmanın % 42 sini oluştururken, Navicula cincta % 11 ini, Amphora ovalis ise % 8 ini oluşturmuştur. Toplam organizmanın en düşük olduğu Ağustos ayında ise toplam organizmanın % 49 unu Bacillariophyta divizyosu, % 47 sini ise Cyanoprokaryota divizyosu temsil etmiştir. Cyanoprokayota divizyosundan Anabaena sp. toplam organizmanın % 61 ini oluşturarak aynı ayda dominant tür olarak kaydedilmiştir. Diyatomelerin çoğunluğunun ilkbaharda, mavi yeşil alglerin yazın daha çok bulunuşları sıvcaklığın kesin bir faktör olduğunu göstermektedir (Hutchinson, 1967). Organizmaların mevsimsel değişimi incelendiğinde Euglenophyta divizyosunun Ocak ayında önemli artış kaydettiği bu divizyodan özellikle Euglena minuta nın toplam organizmanın % 14 ünü oluşturarak önemli olduğu tespit edilmiştir. Gıcı Gölü nde tespit edilen algler kıyı bölgesinin incelendiği çalışmalarda tespit edilen alglerle tür çeşitliliği bakımından benzerlik göstermektedir (Gönülol 1985, Altuner ve Aykulu 1987, Obalı ve Atıcı 1997, Elmacı ve Obalı 1998, Dalkıran 2000). 443

Shannon Diversity Evenness Tür zenginliği Diversity-Evenness 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Tür zenginliği Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak 2000 2001 Şekil 6. Gıcı Gölü tür zenginliği, Shannon çeşitliliği ve düzenliliği. Figure 5. Species richness, Shannon Diversity and Evenness of Gıcı Lake Yurdumuzun diğer bölgelerindeki göl, gölet ve baraj göllerinin bentik alglerinin belirlendiği çalışmalarda planktonik formlar olarak bilinen Centrales üyeleri sedimanlar üzerinde tespit edilmişlerdir (Şahin, 2000; Gönülol, 1987; Çetin ve ark., 2003). Gıcı Gölü nde de sentrik diyatomelerden Cyclotella ocellata ya rastlanmıştır. Bu tür Temmuz ayında toplam organizmanın % 43 ünü oluşturarak önemli olmuştur. Sonuç Gıcı Gölü suyunun hafif alkali özellikte olması tüm algler için sınırlayıcı bir özelliktir. Doğal göllerin sülfat değerlerinin 3-30 mg/l arasında olduğu bilinmektedir (Nispet ve Verneaux, 1970). Gıcı Gölü nün sülfat değerleri 66.7-99.8 mg/l arasında değişiklik göstermesi ortamın inorganik kirliliğe maruz kaldığını göstermektedir. Gıcı Gölü nde shannon çeşitlilik indeksi, 1.084ile 0.461 bits.mm -3 arasında değişmiştir. Yüksek çeşitlilik indeks değerleri yoğun, iyi dengelenmiş kommuniteleri gösterirken, düşük değerler stres ve olumsuz etki olduğunu göstermektedir. Gıcı Gölü nde tespit edilen düşük çeşitlik indeks değerleri olumsuz etkinin ve stresin olduğunu göstermektedir. Gıcı Gölü için en önemli stres kaynakları organik zenginleşme (arıtılmamış atıkların boşaltılması), nutrientler, pestisitler, herbisitler, sediment yükü ve kanalizasyondan kaynaklanan fiziksel değişimlerdir. Kaynaklar Altuner, Z. Aykulu, G., (1987). Tortum Gölü epipelik alg florası üzerinde bir araştırma, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(1): 120-138. Anagnostidis, K., Komárek, J., (1988). Modern approach to the classification system of Cyanophytes. 3 Oscillatoriales, Archiv Für Hydrobiologie, Suppl. 80, Algological Studies, 80: 327-472. Anonim, (2001). DSİ VII. Bölge Müdürlüğü, İşletme ve Bakım Şube Müdürlüpü Raporu, Samsun. Çetin, A. K., Şen, B., Yıldırım, V., Alp, T., (2003). Orduzu Baraj Gölü (Malatya, Türkiye) Bentik Diyatome Florası, Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(1): 1-7. Dalkıran, N., (2000). Uluabat (Bursa ) Gölü nün epipelik, epifitik ve epilitik alglerinin mevsimsel değişimi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa. Elmacı, A., Obalı, O., (1998). Akşehir Gölü kıyı bölgesi alg florası, Turkish Journal of Biology, 22: 81-98. Gönülol, A., (1985). Çubuk-I Baraj Gölü algleri üzerinde araştırmalar. II. Kıyı bölgesi alglerinin kompozisyonu ve mevsimsel değişimi, Doğa Bilim Dergisi, A2, 9(2): 253-268. 444

Gönülol, A., (1987). Studies on the Benthic Algae of Bayındır Dam Lake, Doğa Turkish Journal of Botany, 11(1): 38-55. Gönülol, A., Çomak, Ö., (1992a). Bafra Balık Gölleri (Balık Gölü, Uzun Göl) Fitoplanktonu Üzerinde Floristik Araştırmalar I- Cyanophyta, Doğa Turkish Journal of Botany, 16: 223-245. Gönülol, A., Çomak, Ö., (1992b). Bafra Balık Gölleri (Balık Gölü, Uzun Göl) Fitoplanktonu Üzerinde Floristik Araştırmalar IV- Bacillorophyta, Dinophyta, Xanhtophyta, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Dergisi, 4(1): 1-19. Gönülol, A., Çomak, Ö., (1993a). Bafra Balık Gölleri (Balık Gölü, Uzun Göl) Fitoplanktonu Üzerinde Floristik Araştırmalar II. Euglenophyta, Doğa Turkish Journal of Botany, 17: 163-169. Gönülol, A., Çomak, Ö., (1993b). Bafra Balık Gölleri (Balık Gölü, Uzun Göl) Fitoplanktonu Üzerinde Floristik Araştırmalar III. Chlorophyta, Doğa Turkish Journal of Botany, 17: 227-236. Hutchinson, G.E., (1967). A Treatise on Limnology, Vol:II. Introdoction to Lake Biology and the Limnoplankton, John Wiley and Sons. Inc., Newyork, London, Sydney, 115 p. John, D. M., Whitton, B.A., Brook, A.J., (2003). The Freshwater Algal Flora of the British Isles: An identification guide to freshwater and terrestrial algae, 700 PP. The Natural History Museum and The British Phycological Society, Cambridge University press, Cambridge. Komárek, J., Anagnostidis, K., (1986). Modern approach to the classification system of Cyanophytes 2- Chroococcales, Archiv für Hydrobiologie Suppl. 73 Algological Studies, 434: 157-226. Komárek, J., Anagnostidis, K. (1989). Modern approach to the classification system of Cyanophytes. 4. Nostocales, Archiv für Hydrobiologie, Suppl. 82, Algological Studies, 56: 247-345. Komárek, J., Anagnostidis, K., (1999). Cyanoprokaryota, Chroococcales, Süßwasserflora von Mitteleuropa. Stuttgart, New York, Gustav Fisher Verlag, 19/1, 54pp. Krammer, K., Lange-Bertalot, H., (1991a). Bacillariophyceae, 3. Teil. Centrales, Fragillariaceae, Eunoticeae. In: Süßwasserflora von Mitteleuropa. Stuttgart: Gustav Fischer- Verlag. Krammer, K. Lange-Bertalot, H., (1991b). Bacillariophyceae, 4. Teil. Achnanthaceae. In: Süßwasserflora von Mitteleuropa. Stuttgart: Gustav Fischer-Verlag. Krammer, K. Lange-Bertalot, H., (1999a). Bacillariophyceae, 1. Teil. Naviculaceae. In: Süßwasserflora von Mitteleuropa. Hiedelberg-Berlin: Spectrum Academischer Verlag. Krammer, K. Lange-Bertalot, H., (1999b). Bacillariophyceae, 2. Teil. Bacillariaceae, Epithemiaceae, Surirellaceae. In: Süßwasserflora von Mitteleuropa. Hiedelberg-Berlin: Spectrum Academicher Verlag. Manning, (2003). Temporal and spatial variation in copepod community structure in the western Maine coastal region. M. S. Thesis in Zoology. University of New Hempshire. Nispet, M., Verneaux, J., (1970). Discussion et preposition de classes entantique bases interpretation de analyses chimiques. De Limnologia, 6(2): 161-190. Obalı, O., Atıcı, T., (1997). Susuz Göleti (Ankara) Diyatomeleri. In: Salman S (ed), III. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, 3-5 Eylül 1997, Kırşehir, 16-20. Pielou, E.C., (1994). The Interpretation of Ecological Data, Wiley, New York. Shannon C.E., Weaver, W., (1949). The Mathemetical Theory of Communication. Urbana: Univ of Illionis Press. Soylu, E. N., Gönülol, A., (2006). Seasonal variation in the diversity, species richness and composition of the phytoplankton assemblages in a shallow lake, Cryptogamie Algologie, 27(1): 85-101. Şahin, B., 2000. Algal flora of Lakes Aygır and Balıklı (Trabzon, Turkey), Doğa Turkish Journal of Botany, 25: 187-194. 445