T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. LAHANA Hastalık ve Zararlıları

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü LAHANA Hastalık ve Zararlıları Ankara - 2009

Bu kitapçığın hazırlanmasında emeği geçen yazılı ve görsel materyal temininde katkıda bulunan Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü konu uzmanlarına teşekkür ederiz. ii

ÖNSÖZ Ülkemizde yetiştirilen kültür bitkilerinde ekonomik olarak zarara neden olan toplam 506 hastalık etmeni, zararlı ve yabancı ot bulunmaktadır. Bunlarla gerekli mücadele çalışmaları yapılmadığında ürün kaybı ortalama %35 dolaylarında olmaktadır. Bu kaybın kültür bitkisine, zararlının tür ve yoğunluğuna bağlı olarak bazen % 100 lere ulaşabilmesi mümkündür. Bitkisel üretimde ekonomik yönden oldukça büyük rakamlara ulaşan bu kayıpların önlenmesi amacıyla bitki koruma çalışmalarına yeterli önemi vermek gerekmektedir. Sözkonusu çalışmaların insan sağlığı, agroekosistem, çevre ve biyolojik dengenin korunarak sürdürülebilir tarımsal üretim tekniklerine uygun yapılması zorunluluk haline gelmiştir. Bakanlığımızın bu konuda belirlediği strateji Ülkemizde yıllık olarak kullanılan pestisit miktarının azaltılmasını ve kullanılan miktarın da doğru kullanımını öngörmektedir. Bunu sağlamak için, kimyasal mücadeleye alternatif olan biyolojik mücadele, biyoteknik yöntemler, dayanıklı çeşitler, kültürel tedbirler, mekanik ve fiziksel mücadele metotlarına ve Entegre Mücadele Programlarının yaygınlaştırılmasına öncelik verilmektedir. Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde kullanılan Bitki koruma ürünlerinin yanlış kullanılması, bitkilerde fitotoksisite, etkisizlik, tarımsal ürünlerde kalıntı ile iç ve dış pazarlarda problemlerin yaşanmasına sebep olabilmektedir. Bu nedenle üreticilerimize kullanacakları ilaçlar konusunda rehber olabilecek bir kaynağın hazırlanması ve uygulamaya konulması tarımsal ürünlerde tavsiyeler doğrultusunda ilaçlamaların yapılmasını ve kalıntı probleminin çözümünü kolaylaştıracaktır. Hazırlanan El kitabı sayesinde; üreticiler tarımsal ürünlerde hangi zararlı organizma için hangi ilacın; ne zaman, hangi dozda kullanılacağını, son ilaçlama ile hasat arasındaki süreyi öğrenerek, ilaç kalıntısından ari ürünler yetiştirebileceklerdir. El kitabının hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür eder, diğer önemli konularda da gerekli hazırlıkların yapılmasını ve üreticilerimiz için hazırlanan bu rehberin kalıntısız, sağlıklı, bol ürün elde edilmesine vesile olmasını temenni ederim. Mehmet Mehdi EKER Tarım ve Köyişleri Bakanı iii

İÇİNDEKİLER 1. Alternaria Yaprak Lekesi (Alternaria brassicae, A. brassicicola, A. raphani)... 1 2. Lahana Kök-Ur Hastalığı (Plasmodiophora brassicae)... 2 3. Lahana Mildiyösü Hastalığı (Prenospora brassicae)... 3 4. Sebzelerde Beyaz Çürüklükler (Sclerotinia sclerotiorum)... 5 5. Bakteriyel Yaprak Lekesi (Pseudomonas syringae pv. maculicola)... 7 6. Lahana Siyah Damar Çürüklüğü (Xanthomonas campestris pv. campestris)... 8 9. Lahana Kelebekleri [Pieris brassicae, Artogeia (=Pieris) rapae, Artogeia (=Pieris) napi]...12 10. Lahana Kokulu Böceği (Eurydema ornatum).. 14 11. Lahana Sineği (Delia brassicae)...16 12. Lahana Yaprakgüvesi (Plutella xylostella (=P. maculipennis)...18 13. Sebzelerde Yaprakbitleri...20 14. Kök Ur Nematodları (Meloidogyne spp.)...22 15. Lahana Hastalık ve Zararlıları Mücadelesinde Kullanılan Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünlerinin Ticari İsimleri...25 7. Lahana Göbekkurdu (Hellula undalis)... 9 8. Lahana Galböceği (Ceutorrhynchus pleurostigma)... 10 iv

ALTERNARİA YAPRAK LEKESİ (Alternaria brassicae, A. brassicicola, A. raphani) Lahana yapraklarındaki belirtiler Lahana yapraklarındaki belirtiler Hastalıklı tarladan genel görünüm Hastalık Belirtisi Bu hastalığa bitkilerin her devresinde rastlanır. Erken devrelerde fidelerde kök çürüklüğü veya kök boğazı yanıklığı yapar. İlk belirtiler toprağa yakın yaşlı yapraklarda görülür. Yapraklarda lekeler önceleri küküçk koyu kahveregi veya siyah olur. Daha sonraları bu lekeler 5-7 cm kadar büyürler. Geç dönemdeki infeksiyonlar fazla ekonomik kayba neden olmaz. Brokkoli ve Karnabaharda genelde baş kısımlarında kahverengi lekeler oluşturur. Hastalık etmeni tohum üretiminin yapıldığı yerlerde önemli kayıplara neden olabilir. Etmen tohum oluşumunu engelleyebilir. Tohum ile taşınabilmektedir. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Hastalık başta lahana, karnabahar, brokkoli, turp olmak üzere lahanagillerde görülür. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Temiz tohum kullanılmalı Lahangiller dışındaki bitkiler ile munavebe yapılmalıdır. Fidelikler sık sık havalandırılmalı Hastalıklı bitki artıkları ve fideler tarladan uzaklaştırılmalı Kimyasal Önlemler Ruhsatlı ilacı bulunmamaktadır. 1

LAHANA KÖK-UR HASTALIĞI (Plasmodiophora brassicae) Hastalık Belirtisi Hastalıklı fideler sararır, solar ve kök boğazında küçük urlar teşekkül eder. Tarlada hastalıklı bitkiler kolaylıkla tanınabilir. Hasta bitkiler solar ve baş bağlamaz. Geç enfeksiyonlarda bitkiler solgunluk belirtisi göstermediği halde bodur kalır ve küçükbaş bağlar. Bitkilerin kök boğazında yumruk gibi, saçak köklerde ise parmak gibi urlar görülür. Urlar kesildiğinde benekli mermer görünümündedir. Hastalık şiddetine göre verimde azalma görülür. Çok bulaşık topraklarda ise hiç ürün alınmayabilir. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Lahana, karnabahar, şalgam ve turpta zarar yapar. Kolza, hardal ve gelincik, kokulu muhabbet çiçeği, çayır tırtılı, domuz ayrığı gibi yabancı otlarda da hastalık yapar. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Hasattan sonra kökler çıkarılıp yakılmalı, toprağa gömülmelidir Lahana, karnabahar, şalgam, turpta, kolza gibi bitkiler üst üste veya birbiri ardına 7 yıl süre ile ekilmemelidir. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Benomyl %50 Formaldehyde 400g/l Metam sodium 500g/l Formülasyonu WP EC EC Doz 100 l suya Dekara 75g (can suyu olarak) 2 l (fidelik ilaçlaması) 75 lt (fide ilaçlaması) Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) 14 2

LAHANA MİLDİYÖSÜ HASTALIĞI (Prenospora brassicae) Hastalık Belirtisi Lahana fidelerinde ve tarlada gelişmiş bitkilerin özellikle alt yapraklarından başlamak üzere, yaprakların alt yüzeylerinde gri, kirli beyaz renkte küf tabakaları halinde kendisini belli eder Yaprak üzerinde ise sarı lekeler dikkat çeker Zamanla bu lekeli kısımlar kurur ve yaprağın ölümüne Yaprağın üst yüzünde sarı neden olur lekeler. Hastalık seralarda yetiştirilen fidelerde büyük zarara neden olabilir Fazla yağışlı yıllarda, orantılı nemin yüksek durumlarda, akarsu yatağı bulunan vadilerde, orman arazisi ve yüksek yayla bölgelerinde tarla devresinde de bu hastalık önemli ölçüde verim azalmasına neden olur. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Yaprağın alt yüzeyindeki gri, kirli beyaz renkte Lahanagillerde görülür. mantar tabakası Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Fidelikte birim alana fazla tohum atılmamalı Lahana fidelikleri açılarak havalandırılmalı, fazla ve sık sulamadan kaçınılmalı Lahanalar, yeterli miktarda güneş alan yerlere dikilmeli En az 3 yıllık ekim nöbeti uygulanmalı Kimyasal Önlemler İlaçlamaya fideliklerde, fideciklerin toprak yüzeyine çıkmasıyla, tarlada ise ilk mildiyö lekelerinin çevrede görülmesi ile ilaçlamaya başlanılır 3

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Doz 100 l suya Dekara Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) % 1 lik Bordo Bakır sülfat % 25 (Bordo bulamacı) Suda çözünen kristal Bulamacı 1000 g Göztaşı + 500 g Sönmemiş Kireç 14 7 Propineb %70 WP 200g 4

SEBZELERDE BEYAZ ÇÜRÜKLÜKLER (Sclerotinia sclerotiorum) Hastalık Belirtisi Meyvede çürümeler Misel tabakası Doku üzerindeki siyah yapılar Hastalık bitkilerin fide devresinde kök çürüklüğüne neden olur. Daha ileri devredeki bitkilerde kök, gövde, yaprak ve meyvelerde çürümelere neden olur. Gelişmiş bitkilerde belirtiler önce kök boğazı ve toprağa yakın olan alt yapraklarda ortaya çıkar. Hastalığın ilerlemesi ile kök boğazında veya gövde kısmında bol miktarda ve pamuk beyazlığında bir misel tabakası oluşur. Zamanla yumaklar şeklinde toplanan misel tabakaları önceleri kirli beyaz renkte ve yapışkan bir halde iken daha sonra havanın etkisi ile koyu kahverengiden siyaha kadar değişen renkler alarak sert bir yapıya dönüşürler Bu yapılar önce beyaz, sonra pembe, daha sonra da sert ve siyahtır. Bazı bitkilerde yaprak diplerinde (marul), bazılarında ise gövdenin öz kısmında (lahana, havuç, domates, ayçiçeği) bulunurlar. Bu yapılar bulaşmış oldukları toprakta uzun yıllar kalabilir ve yıldan yıla bitkileri hastalandırmayı sürdürürler. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Bu etmen sebzelerin çoğunda hastalık oluşturabilir. Başlıca konukçuları lahana, karnabahar, hıyar, havuç, marul, kavun, karpuz, biber, patlıcan, domates, fasulye, kereviz sayılabilir. Mantari beyaz örtü Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Hastalık su tutan, çok rutubetli yerlerde geliştiği için böyle yerlerde drenaj ile toprak suyunun fazlalığını akıtmak gerekir. 5

Temiz tohumluk kullanılmalıdır. Bulaşık alanlarda uzun yıllar münavebe uygulanmalıdır. Hasattan sonra kalan artıklar temizlenmeli, toplanıp yakılmalıdır. Seralarda sıcaklık ve nem kontrol altında tutulmalı, havalandırma sistemini devreye sokarak sera nemi azaltılmalıdır. Ürünlerin depoda zarar görmesini önlemek için depoya alınan ürünün ıslak olmamasına özen gösterilmeli ve depo nemi hastalığın gelişme gösteremeyeceği oranda tutulmalıdır. Kimyasal Mücadele Bulaşık olduğu bilinen alanda toprak ilaçlaması dikimden önce, yeşil aksam ilaçlaması ise fidelerin şaşırtılmasından sonra başlanılmalıdır. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Doz 100 l suya Dekara Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) Benomyl % 50 WP 60 g (Lahana) 14 6

BAKTERİYEL YAPRAK LEKESİ (Pseudomonas syringae pv. maculicola) Hastalık Belirtisi Meyve ve yapraktaki belirtileri Hastalık, yeşil yaprakların hem damarları hem de parankiması üzerinde 1 3 mm çapında, çok sayıda kahverengimsi lekeler oluşturur. Bu lekeler, önceleri tek tek, zamanla birleşerek yaprak yüzeyinde geniş enfekteli alanlar oluşturur. Şekil 1. Ağır enfekteli yapraklar sarararak 3 5 hafta içinde dökülür. İklim koşulları hastalık için uygun şartlar devam ederse, etmen karnabahar başlarına da geçerek çürümelere neden olur. Bu durumda zarar oldukça önemlidir. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Etmen karnabahar dışında, lahanada da hastalık oluşturmaktadır. Bulaşma Yolları Etmen kışı hastalıklı bitki artıkları üzerinde toprakta ve enfekteli tohumlarda geçirir. Toprakta bir yıl süreyle canlılığını koruyabilir. Primer enfeksiyonlar bulaşık toprak ve tohumlarla olmaktadır. Sekonder enfeksiyonlar ise, çeşitli nedenlerle açılan yaralardan ve stomalardan bakterinin girmesiyle gerçekleşmektedir Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Hastalık tohumla taşındığından, hastalığın görüldüğü üretim alanlarından tohum alınmamalı, hastalıktan ari sertifikalı tohum ve fideler kullanılmalıdır. Bulaşık alanlarda bir yıllık ekim nöbeti uygulanmalıdır. Fidelik toprağı dezenfekte edilmeli veya değiştirilmelidir. Kimyasal Mücadele Etkin bir kimyasal mücadele yöntemi bulunmamaktadır. 7

8 Yapraktaki belirtileri Damarlardaki belirtileri Bulaşma Yolları LAHANA SİYAH DAMAR ÇÜRÜKLÜĞÜ (Xanthomonas campestris pv. campestris) Hastalık Belirtileri Bitkiler fide döneminde iken enfekte olursa yaprak esmerleşir ve kurur. Olgun bitkilerde hastalık önce alt yapraklarda görülür. Yaprak lekeleri yaprağın kenarından başlar ve içeriye doğru V şeklinde ilerleyerek hastalıklı alanlar sarı renk alır. Lekeler büyüdüğünde solgunlaşan doku, yaprağın dibine doğru ilerler. Sonra enfekteli yaprakların damarları siyah veya kahverengi olur. Bu hastalık için en tipik belirti, damarların siyahlaşıp, çürümesidir. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Lahana, Brüksel lahanası, brokoli, karnabahar, çin lahanası, turp, şalgam, hardal, yabani hardal. Etmen tohumda ve hastalıklı bitki artıklarında kışı geçirir. Hastalıklı bitki artıklarında 2 yıl kadar canlılığını sürdürebilir. Bu nedenle bulaşık tohum ve hastalıklı bitki artıkları taşıyan toprak primer inokulum kaynaklarını oluşturur.. Bakteri sıçrayan su damlaları, rüzgâr, böcekler, makineler ve sulama suyuyla yayılır. Geniş alanlara yayılmasında en önemli faktör bulaşık tohumlardır. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Hastalık tohumla taşındığından, hastalığın görüldüğü üretim alanlarından tohum alınmamalı, hastalıktan ari sertifikalı tohum ve fideler kullanılmalıdır. Tohumluk üretimi sıcak ve kurak bölgelerde yapılmalıdır. Hastalık görülen tarlalarda Haçlıgiller (Cruciferae) familyası dışındaki kültür bitkileri ile en az 3 yıllık bir ekim nöbeti uygulanmalıdır. Hastalık saptanan fideliğin toprak ve harcı değiştirilmeli veya dezenfekte edilmelidir. Toprak altı zararlıları ve diğer zararlılarla savaşılarak bitkilerde yara açılması önlenmelidir. Yağmurlama sulamadan kaçınılmalıdır. Kimyasal Mücadele Etkin ve ekonomik bir kimyasal mücadele yöntemi yoktur.

Lahana göbekkurdu ergini Lahana göbekkurdu larvası Zarar Şekli LAHANA GÖBEKKURDU (Hellula undalis) Tanımı ve Yaşayışı Ergin, grimsi-sarı, kahverenkli, ortalama 6-8 mm boyundadır. Kanat açıklığı 15-21 mm dir. Ön kanatların üzerinde açık kahve renkli lekeler bulunur. Yumurtalar bitkilerin kök ile gövde arasına, bazen de yapraklara tek tek veya kümeler halinde bırakılır. Yumurta inci tanesi gibi parlak beyazdır. Yumurtadan yeni çıkan larva krem rengindedir. Olgun larvanın uzunluğu 9-15 mm dir. Dışkılarını genellikle açtığı galerinin ağzında ve içinde salgıladığı ipliklerle bağlar ve böylece ağımsı bir görünüm meydana gelir. Bu durum zararlının varlığını gösteren tipik bir belirtidir. Akdeniz Bölgesi nde yılda 5 döl vermektedir. Larva en önemli zararı bitkinin büyüme noktasında yapar. Bitki gelişemez yan dallar vererek çatallanır, baş bağlayamaz. Larvanın genç bitkideki zararı daha fazladır. Özellikle fideliklerde beslenme sonucu genç bitkiler 3-4 yapraklı dönemde kuruyarak ölür. Genellikle zarar görmüş bitkide cüceleşme, zayıflama ve gelişme geriliği sağlıklı bir bitki ile kıyaslanınca hemen fark edilebilir. Zararlı Olduğu Bitkiler: Lahana, karnabahar, kırmızılahana ve turptur. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Tarladaki kurumuş, çürümüş, lahana, karnabahar gibi bitkiler toplanıp yok edilmelidir. Kimyasal Mücadele Fidelik ve tarla kontrollerinde zarar görmüş bitki görülür görülmez ilaçlı mücadeleye başlanır. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Doz Dekara Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) Chlorpyrifos-ethyl 480 g/l EC 200 ml 7 9

LAHANA GALBÖCEĞİ (Ceutorrhynchus pleurostigma) Tanımı ve Yaşayışı Lahana galböceği ergini Lahana galböceği larvası gal oyuk içinde beslenirken Lahana galböceği 3-4 mm boyunda, mat siyah renkli olup, vücudu pulcuklarla örtülüdür. Yumurtalar ana ve yan köklere, kök boğazına, kök çevresindeki toprağa bırakılır. Yumurtası parlak krem renkli ve oval şekildedir. Larva yumurtadan yeni çıktığında beyaz, krem renginde, bazen de kırmızımtırak renktedir. Baş esmerdir. Ergin dişiler lahana ve karnabaharların dikiminden sonra yumurta bırakmaya başlar. Yumurtadan çıkan larvalar bitki dokusuyla beslenirler. Zararlı, yılda tek döl verir. Zarar Şekli Erginler zararlı olduğu bitkilerin yaprakları ve saplarıyla beslenirler. Fidelikte yaptıkları zarar önemlidir. Lahana galböceği nin larvaları konukçu bitkilerin köklerinde urlar meydana getirir. Urlar bezelye büyüklüğüne kadar ulaşır, sonradan bunlar birleşerek kök boğazını tamamen sarar. Genç bitkilerde meydana gelen zarar gelişmeyi engeller. Lahana ve karnabahar baş bağlayamaz. Marmara Bölgesi yer yer bu zararlıyla bulaşık durumdadır. Zararlı Olduğu Bitkiler Karnabahar, lahana, kolza, turp ve hardaldır. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Tarlada bırakılan kökler sökülerek yok edilmelidir. Bulaşık arazilerde ekim nöbeti yapılarak lahana, karnabahar ve turp üst üste aynı tarlaya dikilmemelidir. 10

Tarla derin işlenmeli, gübreleme, sulama ve bakım işlerine özen gösterilerek bitkilerin kuvvetli gelişmesi sağlanmalıdır. Fidelerin tarlaya şaşırtılması sırasında az gelişmiş, üzerinde zararlıyla bulaşma belirtisi olan fidelerin dikilmesinden kaçınılmalıdır. Larvalar neme karşı çok hassastır. Tamamen veya kısmen hasat edilmiş tarlaları sulamak, pupa olmak üzere toprağa geçmiş larvaları tamamen öldürür. Kimyasal Mücadele Kimyasal mücadele önerilmemektedir. 11

LAHANA KELEBEKLERİ [Pieris brassicae, Artogeia (=Pieris) rapae, Artogeia (=Pieris) napi] Tanımı ve Yaşayışı Kanatlarının esas rengi kremimsi beyazdır. Gruplar halinde yapraklarının genellikle alt yüzeylerine bırakılan yumurtalar açık saman sarısı renktedir. Olgun larva 4-5 cm boyunda, yeşilimsi gri renklidir. Gelişmesini tamamlayan larva, bitkiyi terkederek duvar, Pieris brassicae nin ergini çit, ağaç gövdesi veya çeşitli bitkisel artıklar üze- rinde pupa olur. Pupaları üzeri sivri çıkıntılı, yeşil, üzeri siyah-sarı lekelerle işli olup, 3 cm boyundadır. Kışı pupa halinde geçirir. Ege Bölgesinde şubat ayının ikinci yarısından, diğer bölgelerde ise nisan ayından itibaren ergin çıkışları başlar. Ülkemizde yılda 2-6 döl verir. Pieris brassicae nin pupa Zarar Şekli ve yumurtası Zararı larvalar yapar. Larvalar başlangıçta yaprakların damar aralarını yüzeysel olarak kemirirler. Daha sonra bulundukları bitkinin yapraklarını yiyerek sadece kalın damarlarını bırakırlar. Dışkıları bitkinin yaprakları arasında birikerek, lahananın yenilmez hale gelmesine neden olurlar. Pieris brassicae nin larvası Ayrıca Şalgam sarı mozayik, Şalgam kırışıklık virüsü gibi bazı virüs hastalıklarının vektörlüğünü yaparlar. Zararlı Olduğu Bitkiler Birinci derecede tercih ettiği bitkiler beyaz lahana ve karnabahardır. Ayrıca turp, şalgam, kara ve kırmızılahana, roka, yabani turp ve yabani hardal zararlı olduğu bitkiler arasındadır. Mücadele yöntemleri Mekanik Mücadele Tarlada Pieris brassicae yumurtaları grup halinde bırakıldığı, genç larvaları grup halinde beslendiği, olgun larvaları da kolaylıkla görülebildiğinden küçük alanlarda bunları toplayarak yok etmek iyi bir mücadele yöntemidir. Ayrıca zararlıların pupası 12

bahçe çevresindeki duvarlarda, çitlerde bulunur. Bunların da toplanarak yok edilmesi gerekir. Kimyasal Mücadele Kelebek uçuşlarının görülmesinden sonra bitkiler kontrol edilir, bulaşma %10 olarak saptanırsa mücadele yapılmalıdır. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Doz 100 l Dekara suya Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) Carbaryl %50 WP 250 g 7 Chlorpyriphos-methy l227 g/l EC 150 ml 7 Diazinon,185 g/l EC 200 ml 14 Dichlorvos 5 EC 200 ml 3 Fenitrothion %40 WP 200 g 14 Malathion %25 WP 400 g 7 Malathion 190 g/l EC 500 ml 7 Malathion 6 EC 170 ml 7 13

LAHANA KOKULU BÖCEĞİ (Eurydema ornatum) Tanımı ve Yaşayışı Erginleri ortalama 1cm boyunda, vücudunda parlak siyah, kırmızı veya beyazımsı renkte desenler vardır. Kirli beyaz renkte olan yumurtaları silindir şeklinde ve üzerinde birbirine paralel 2 siyah kuşak, ortada bir leke bulunur. Lahana kokuluböceği Nimfler kanatsız olup portakal renginde ve lekesizdir. ergini Zararlı kışı ergin halde korunaklı alanlarda geçirir. İlkbaharda havalar ısınmaya başlayınca kışlaklardan çıkar, yumurtaları muntazam olarak bitkilerin üzerine sıra halinde konulur. Ege ve Marmara Bölgelerinde yılda 3-4 döl verir. Zarar Şekli Konukçu bitkinin yaprak ve dallarında bitki özsuyunu Lahana kokuluböceği emerek zararlı olur. yumurtaları Yapraklarda kıvrılmalar, emgi yerlerinde beyazımsı sarı lekeler, lekelerin birleşip kurumaları ve dökülmeleri sonucu delinmeler meydana gelir. Özellikle fide döneminde çok zarar yaptıklarında, fidenin gelişmesini engeller ve kurutabilir. Ayrıca beslendiği yerlerde pis koku bırakır. Ülkemizde yaygın olarak bulunur. Ancak ekonomik bir Lahana kokuluböceği zarar yapmamaktadır. nimfleri Zararlı Olduğu Bitkiler Lahana ve karnabahardır. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Gübreleme, sulama gibi bakım işlemlerini zamanında yaparak bitkilerin ilk dönemlerinde hızlı gelişmeleri sağlamalıdır. Kimyasal Mücadele Bitkide bir yumurta paketi, 3 ergin veya nimf görüldüğünde ilaçlamaya başlanır. 14

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Doz 100 l Dekara suya Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) Carbaryl %50 WP 250 g 7 Diazinon 185 g/l EC 200 ml 14 Malathion %25 WP 400 g 7 Malathion 190 g/l EC 500 ml 7 Malathion 6 EC 170 ml 7 15

LAHANA SİNEĞİ (Delia brassicae) Tanımı ve Yaşayışı Ergin 5-6 mm boyunda ve genel renk görünümü gri olan bir sinektir. Yumurta ve larvaları beyaz renklidir. İlkbaharda, iklim koşullarına bağlı olarak, mart-mayıs aylarında çıkan erginler yumurtalarını gruplar halinde genç bitkilerin kök boğazı civarındaki toprak çatlaklarına Lahana sineği ergini ve bırakılır. larvası Yumurtadan çıkan larvalar kök boğazının epidermisi altına girerler, burada galeri açarak gelişmelerini sürdürür. Yılda 2-3 döl verirler. Zarar Şekli Larva döneminde zararlı olur. Lahana sineği zararına uğramış lahana kökleri Yumurtadan çıkan larva, bitkinin kök boğazı ve köklerin epidermisi altına girer ve galeriler açarak zararına başlar. Açtığı galeride kök çürüklüğü yapan bakterilerin de faaliyeti sonucunda bitkinin kök sistemi bozulur. Zarara uğrayan lahanalar kurşuni bir renk alır, büyümeleri yavaşlar ve en dıştaki yaprakları aşağıya doğru sarkar. Bir bitkideki larva yoğunluğu yüksek olduğunda sararma veya kök boğazından kırılmalar görülür. Ülkemizin Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu Lahana sineği pupası Bölgeleri nde yaygın olarak bulunmaktadır. Zararlı Olduğu Bitkiler Başta lahanalar olmak üzere, Lahanagiller familyasından kültür bitkileri ve yabancı otlarda zararlı olur. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Tarla ve çevresinde Lahanagiller familyasından olan yabancı otlar temizlenmeli ve hasattan sonra lahana kökleri yok edilmelidir. 16

Zarar gören lahanalarda, gelişmenin devamını sağlayacak yeni köklerin oluşması için boğaz doldurma işlemi yapılmalıdır. Hızlı gelişen lahana çeşitleri yetiştirilmelidir. İlkbaharda dikim zamanı mümkün olduğu kadar geciktirilmelidir. Kimyasal Mücadele Önceki yıllarda sinek zararının önemli olduğu yerlerde lahanaları birinci döl larvalarına karşı korumak amacıyla fide bandırması ve sıra üzeri toprak ilaçlaması yapılır. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Dekara Doz 100 l suya Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) Diazinon 185 g/l EC 150 ml 200 ml (Fide bandırma) 14 17

LAHANA YAPRAKGÜVESİ Plutella xylostella (=P. maculipennis) Tanımı ve Yaşayışı Ergin 12-13 mm boyunda kanatları saçaklı olup kahverengidir. Yumurta oval, sarımsı yeşil renktedir. Larva olgunlaştığında iki ucu sivri, donuk beyaz renkli olup üzeri kahverengi lekelerle kaplıdır. Genellikle pupa döneminde kışlar. İlkbaharda havaların ısınmasıyla beraber kelebek çıkışları Lahana yaprakgüvesi başlar. ergini Erginler gece aktiftir. Dişiler yumurtaları genellikle yaprakların alt yüzüne damarlar boyunca küçük gruplar halinde olmak üzere bırakırlar. Yumurtadan çıkan larva epidermisi delerek gözenekli kalın dokuları yemek suretiyle galeriler açmaya başlar. Yılda 2-6 döl verir. Lahana yaprakgüvesi Zarar Şekli yumurtaları Larvalar yaprakları alttan üst epidermise kadar kemirerek beslenir. Kemirilmiş kısımların üst tarafında sadece ince bir zar kalır. Yapraklara üstten bakıldığında, yenik kısımlar gümüşi beyaz bir renkte ve irili ufaklı olmak üzere çok delikli bir görünüş alır. Lahana yaprakgüvesi larvası Özellikle fideler ve genç bitkilerin gelişmesi durur, hatta kurumalar görülebilir. Ayrıca larvalar, beslenmeleri dışında dışkıları ile de yaprakları kirleterek yaprak kalitesini düşürür. Zararlı Olduğu Bitkiler Başta lahana ve karnabahar olmak üzere turp, hardal, şalgam gibi bütün Lahanagiller bitkileriyle beslenir. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Lahananın hızlı ve kuvvetli olarak gelişmesini sağlamak için uygun bir gübreleme, düzenli bir sulama ve sık sık çapa yapılmalıdır. Lahana yaprakgüvesi ne barınak olabilecek yabancı otlarla mücadele yapılmalıdır. 18

Hasattan sonra tarlada kalan lahana veya karnabahar artıkları toplanarak imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele Zarar belirtilerine yaygın olarak rastlandığında ilaçlamaya karar verilir. Mayıs-eylül aylarında yoğun larvalara ve yaygın zarar belirtilerine rastlandığı zaman ilaç uygulaması yapılır. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Doz Dekara Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) Diazinon 185 g/l EC 100 ml 14 Diazinon 630 g/l EC 70 ml 14 Dichlorvos 5 EC 200 ml 3 Lambda cyhalothrin EC 25 ml 3 Lambda cyhalothrin CS 25 ml 3 Malathion 500 g/l EC 200 ml 7 Pirimiphos-methyl 500 g/l EC 150 ml (Lahana) 3 19

SEBZELERDE YAPRAKBİTLERİ Pamuk yaprakbiti (Aphis gossypii) Bakla yaprakbiti (Aphis fabae) Şeftali yaprakbiti (Myzus persicae) Patates yaprakbiti (Macrosiphum euphorbiae) Tanımı ve Yaşayışı Vücutları oval biçimde ve yumuşak olup, 1.5-3.0 mm boyunda yeşil, sarı, siyah, pembemsi renklerdedir. Kanatlı ve kanatsız formları vardır. Erginler değişik çevre koşullarının oluşması halinde (örneğin yoğunluklarının artması, havaların soğuması gibi) kanatlı bireyler Yaprakbiti meydana getirirler. Ergin ve nimfleri bitkilerin taze sürgün, yaprak ve yaprak altlarında toplu halde bulunur. Bölgelere ve türlere göre yılda 10-16 döl verirler. Zarar Şekli Bitki özsuyunu emerek beslenirler. Beslendikleri yapraklarda ve taze sürgünlerde kıvrılmalar ve şekil bozuklukları oluşur. Yaprakbiti kolonisi Salgıladıkları tatlı madde yaprağı kaplar, üzerinde mantarlar gelişerek yaprak kararır. Bitkilerde verim azalır ve kalite bozulur. Virüs hastalıklarını taşır ve sağlıklı bitkilere bulaştırırlar. Zararlı Olduğu Bitkiler Ispanak, lahana, kıvırcık, kabak, karpuz, acur, hıyar, domates, patlıcan, bamya, sarımsak, karnabahar, patates ve kuşkonmazda zarar yaparlar. Domateste yaprakbiti zararı Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Hasattan sonra toprak üstünde kalan bitki sapları ve yabancıotlar imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele Küçük yapraklı bitkilerde yaprak başına 10 adet, büyük yapraklı bitkilerde 20 adet ve daha fazla Yaprakbiti olduğunda ilaçlama yapılır. 20

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Dekara Doz 100 l suya Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) Chlorpyrifos-methyl 227 g/l EC 375 ml 7 Carbaryl %50 WP 250 g 7 Deltamethrin EC 50 ml 50 ml 3 Diazinon 185 g/l EC 200 ml 14 Dichlorvos 5 EC 200 ml 3 Fenitrothion %40 WP 200 g 14 Fenitrothion 5 EC 200 ml 14 Malathion 190 g/l EC 400 ml 7 Malathion 500 g/l EC 150 ml 7 Pirimicarb % 50 WG 50 g 7 Pirimiphos-methyl 500 g/l EC 100 ml 3 21

KÖK UR NEMATODLARI (Meloidogyne spp.) Tanımı ve Yaşayışı Kök ur nematodlarının larva ve ergin bireyleri Nematodun bitki köklerinde yaptığı urlanma zararı Kök-ur nematodları (Meloidogyne spp.) nın ikinci dönem larvaları ve erkekleri iplik şeklinde, dişileri armut veya limon şeklinde olup mikroskobik canlılardır. Dişi, vücudunun hemen arkasındaki, bir kısmı köke gömülü, bir kısmı kök yüzeyinde olan jelatinimsi bir maddeden oluşan kese içine yumurtalarını bıraktıktan sonra ölür. Konukçu cinsine ve nematod türüne göre değişmekle beraber, bir kese içinde ortalama 400-500 yumurta bulunur. Birinci larva dönemini yumurta içinde geçiren nematod daha sonra üç larva dönemi daha geçirip ergin hale geçer. Nematod sadece ikinci larva döneminde bitki köklerine giriş yapabilir. Kışı urlu bitki kökü artıklarında ve toprakta yumurta veya larva halinde geçirir. Hafif ve orta karakterli topraklarda yaşar, ağır toprakları sevmez. Toprak sıcaklığı 10 C den aşağı ise gelişemez, zararı 15 C de başlar. Gelişme süresi laboratuvar şartlarında 27 C de 3-4 haftadır. Zarar Şekli Kök-ur nematodları iç parazit (endoparazit) nematodlardır. Konukçusu olduğu bitkinin kök sisteminde urlara neden olur, bitkinin iletim dokularını bozarak topraktan su ve besin alışverişini kısıtlar. Bitkide gelişme yavaşlar ve durur, bodurlaşma görülür. Yapraklarda sararma, çiçek ve meyve dökülmelerine neden olur. Enfeksiyon ağır ise bitki tamamen kuruyabilir. Kökte oluşan urun büyüklüğü ve şekli, bitki türü ve yaşına göre değişiklik gösterir. Domates, kabak ve hıyar bitkisi köklerinde büyük urlar oluşurken, biber bitkisinde oluşan urlar nispeten küçüktür. Kök-ur nematodları nın ikincil zararı ise, kılcal köklerde açmış olduğu yaralardan giren toprak kökenli patojenlerin bitkide oluşturduğu hastalıklardır. 22

Kök-ur nematodları nın neden olduğu verim kayıpları, popülasyon yoğunluğuna ve bitki çeşidine göre değişmekte olup, bu oran sebzelerde genel olarak %15-85 dir. Sera koşullarında yetiştirilen hıyarlarda ise, % 16-47 arasında ürün kaybına neden olabilmektedir. Konukçuları Polifag bir zararlıdır. Kök-ur nematodları nın aralarında lahanagiller ve kabakgiller familyaları da dahil sebze, süs bitkileri ve meyveleri kapsayan 2000 den fazla konukçusu vardır. Yabancı otlardan birçoğu da Kök-ur nematodları için uygun konukçudur. Özellikle Köpek üzümü (Solanum nigrum L.), bu nematodlara konukçuluk yaparak bulaşık sahalarda enfeksiyon kaynağı oluştururlar. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Bitkisel üretimde nematodla bulaşık olmayan fideler kullanılmalıdır. Üretim materyali ekim veya dikimden önce mutlaka nematolojik yönden analiz edilmelidir. Mümkünse bulaşık tarla nadasa bırakılmalı veya 3-4 yıllık bir münavebe uygulanmalıdır. Üretim yapılacak alandan ekim-dikim öncesi mutlaka toprak örneği alınarak nematod analizi yaptırılmalıdır. Ülke ve bölge koşullarına uygun ve nematoda dayanıklı çeşitler ile dayanıklı/ tolerant aşılı fideler kullanılmasına özen gösterilmelidir. Sulama suyunun nematodla bulaşık olmamasına dikkat edilmelidir. Yaz aylarında toprak 15 gün ara ile 30-40cm derinlikte en az 2 kere alt üst edilerek nematod popülasyonu azaltılmalıdır. Hasat sonunda nematodla bulaşık bitki kökleri toplanıp imha edilmelidir (yakma, güneşte kurutma gibi). Bulaşık alanlarda kullanılan toprak işleme alet ve makineleri temizlenmeden kullanılmamalıdır. Sera girişlerinde sönmemiş kireç kullanılarak temizliğe dikkat edilmelidir. Karantina Önlemleri Kök-ur nematodları ile bulaşık üretim materyallerinin temiz bölgelere bulaştırılmasına engel olunmalıdır. Fiziksel Önlemler Yazın sıcak aylarında 4-8 hafta süreyle yapılacak solarizasyon uygulaması topraktaki nematod yoğunluğunu önemli ölçüde düşürmektedir (bu uygulama özellikle sera koşullarında etkili olmaktadır). 23

Kimyasal Mücadele Lahanada Kök ur nematodları na karşı ruhsatlı ilaç bulunmamakla birlikte bulaşık alanlarda zararlıya karşı ilaçlı mücadele ekim dikim öncesi, toprak işlendikten sonra ekim tavına geldiğinde ve toprak sıcaklığının 15 o C nin üzerinde olduğu zamanlarda, özellikle sonbahar aylarında boş saha ilaçlaması şeklinde yapılmalıdır. İlaçlamalarda ruhsatlı nematisitler kullanılmalıdır. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Dekara Doz 100 l suya Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) Dazomet %97 G 40 kg - Ethoprophos %10 GR 10 kg Ethoprophos 200 g/l EC 5 l 24

Lahana Hastalık ve Zararlılarında Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünlerinin Ticari İsim Listesi CHLORPYRIFOS-ETHYL Napoleon 480 g/l DlCHLORVOS (DDVP) Sıvı Formülasyonlar (EC ) İmpan 4 EC 480 g/l Sıvı Formülasyonlar (EC ) Korban 4 480 g/l Topraxban 4 EC 480 g/l Bayer DDVP EC 550 Pyrinex 48 EC 480 g/l Kulfos 48 EC 480 g/l Koruma DDVP 55 EM Pyrinex 48 EC 480 g/l Mensban 4 480 g/l Polagro DDVP Agrosban 4 480 g/l Shardaban 4 480 g/l Atabay DDVP 550 EC Dursban 4 480 g/l Saveban 4 EC 480 g/l Didifos 55 EC Dursban 4 EC 480 g/l Ferban 48 EC 480 g/l Nogos 50 EC Priban 48 EC 480 g/l Akban 4 EC 480 g/l Hedefos 55 EC Terpan 4 EC 480 g/l İzolban 4 480 g/l Iıteriş DDVP 50 EC Istban 48 EC 480 g/l CHLORPYRIFOS-METHYL Agro-DDVP 50 EC Fullban 4 EC 480 g/l Sıvı Formülasyonlar (EC ) Kimyagerler DDVP 50 EC Jokker 4 480 g/l Reldan 2 E 227 g/l Poli DDVP 50 EC Cansa joker 4 480 g/l DlAZINON Izo-DDVP 50 EC Megaban 4 480 g/l Sıvı Formülasyonlar (EC ) Festline DDVP Bullet 48 EC 480 g/l Bazinon 20 EM 185 g/l MRK DDVP 50 EC Hilban 4 EC 480 g/l Kimyagerler Bazudin 185 g/l Cansa DDVP 50 EC Dorpan 48 EC 480 g/l Diazudin 20 EC 185 g/l Denkavepon 50 EC Rochlop 48 EC 480 g/l Hekzudin EM 185 g/l Didivip EC 550 Cyren 4 Ec 480 g/l Basudin 20 EM 185 g/l Aydın DDVP 50 EC Prifos 48 Ec 480 g/l Bazimidol 20 EC 185 g/l Adeko DDVP 550 Ödül Cloroban 4 EC 480 g/l Adizon 20 EC 185 g/l Ödül DDVP 550 EC Pestban 4 E 480 g/l Diazol 20 EC 185 g/l Safa DDVP 550 EC Cpyrifos 48 EC 480 g/l Dekzinon 185 EC 185 g/i Sönmez DDVP Massban 4 EC 480 g/l Polinon 20 EM 185 g/i Farmatek DDVP 550 EC Falcon 4 EC 480 g/l Iıteriş Diazinon 185 g/i Boyut DDVP 50 EC Robust 4 480 g/l Akzinon 20 EM 185 g/i Mass DDVP Sulban 480 g/l Cansa Diazinon 20 EC 185 g/i Altın DDVP Ferban 4 480 g/l Dart 20 EC 185 g/i Polimet DDVP 550 EC Chlorfet 48 EC 480 g/l Diazinil 20 EC 185 g/i Tekkim DDVP 550 EC Pyrical 480 EC 480 g/l Basultra 20 EM 185 g/i M S A DDVP 550 EC Alkazar 480 EC 480 g/l Aldinon 20 EC 185 g/i Komsan DDVP 550 EC Devran 48 EC 480 g/l Impa Diazinon 20 EC 185 g/i Best DDVP 550 EC Bestban 4 EC 480 g/l Basotim 20 EM 185 g/i Gennova DDVP 550 EC Cloban 4 480 g/l Topraxbasultin 20 EM 185 g/i Kuldivos 55 EC Kimpan 4 480 g/l Bazinon 63 EM 630 g/i Menta DDVP 50 EC Trambo 4 EC 480 g/l Hezudin 63 EM 630 g/i New DDVP 50 EC Tafaban 48 EC 480 g/l Basudin 60 EM 630 g/i Doger DDVP 550 EC 5 Alban 4 EC 480 g/l Hekzudin 63 EM 630 g/i Nofar 55 EC 5 Dekban 4 EC 480 g/l Diazol 60 EC 630 g/i Toprax-DDVP 550 EC 5 Phosban 480 EC 480 g/l Flozinon 63 EC 630 g/i Fertil DDVP 550 EC 5 Serfos 48 EC 480 g/l Polinon 63 EC 630 g/i İzol DDVP 550 EC 5 Polmetban 48 EC 480 g/l Dart 60 EC 630 g/i Sinotrin DDVP 550 EC 5 Tricel 48 EC 480 g/l Basultra 63 EM 630 g/i FENITROTHION Killban 4 EC 480 g/l Aldinon 63 EC 630 g/i Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Baron 480 g/l Rasotim 63 EM 630 g/i Komityon 40 WP 40% Taros 48 EC 480 g/l Range 630 g/i Sıvı Formülasyonlar (EC) Lenaban 4 480 g/l Cansadiazinon 630 g/i Komityon 55 EC 5 Rusya ya ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı AB ye ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı AB ve Rusya ya ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı Rusya Maksimum Kalıntı Limiti çok düşük, dikkatli kullanılmalı 25

Nition EM 5 Kimyan 50 EC 5 Adion 550 EC 5 Folithion EC 50 5 Rovithion 50 EC 5 Feniton 50 EC 5 Taktion 55 EM 5 Ferathion 50 EC 5 Ödül Fenitrothion 550 EC 5 Safethion 550 EC 5 MALATHION Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP) Malathion WP 25% Hekthion WP 25 25% Malathion % 25 WP 25% Polagro Malathion 25 WP 25% Orel 25 WP 25% Safa Malathion 25 WP 25% Agro-Malathion 25 WP 25% Topraxmalathion 25 WP 25% Mak-Malathion 25 WP 25% Nivathion 25 WP 25% Sıvı Formülasyonlar (EC ) Malathion % 20 EM 190 g/l Hekthion 20 EM 190 g/l Polagro Malathion 20 EM 190 g/l Atabay Malathion 20 EC 190 g/l Malaton 20 EM 190 g/l Agro-Malathion 20 EC 190 g/l Malaxon 20 EC 190 g/l Çiem-Malathion 20 EC 190 g/l Malapaz 20 EC 190 g/l Gold Malathion 20 EC 190 g/l Kimyagerler Malathion 20 EC 190 g/l Ödül Malathion 190 EC 190 g/l Izo-Malathion 20 EC 190 g/l Mak Malathion 20 EC 190 g/l İmpa Malathion 20 EC 190 g/l Fermalathion 20 E 190 g/l Sityon 500 g/l Malathol 65 Emülsiyon 6 Malathion 65 Emülsiyon 6 % 65 Malathion EM 6 Hekthion 65 EM 6 Malaton 65 EM 6 Malapaz-65 6 Agro-Malathion 65 EC 6 Malaxon 65 EC 6 Kimsan Malathion 6 Gold Malathion 65 EC 6 Fermalathion 65 EC 6 Agrofarm Malathion 65 EM 6 Nivanthion 60 EC 6 CARBARYL Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP) Korvin 50 WP 50% Mitin 50 WP 50% Hektavin 50 WP 50% Pantrin 50 WP 50% Agrovin 50 WP 50% Sevin 50 carbaryllnsecticide 50% PIRIMICARB Suda Dağılabilen Granül Formülasyonlar (WG) Pirimor 50 WG 50% DELTAMETHRIN Sıvı Formülasyonlar (EC/SC ) Decis EC 2.5 Deltharin 2.5 EC Deltaplan EC 2.5 Delta 2.5 EC Delpaz Dedel 2.5 EC Impamethrin 25 EC Grandthrin 2.5 EC Topraxdel 2.5 EC Deltis 25 EC Dekagard EC 25 Depar 2.5 EC Deşarj 2.5 EC Deltagurcis 2.5 EC Ödül Deltamethrin 2.5 EC Keshet 2.5 EC Demond EC 2.5 Delete 2.5 Ec Caracole 25 EC Akdeniz Deltamethrin KuIderin 2.5 EC Deltadoğ 25 EC Fixmethrin 2.5 EC Deltabiol 2.5 EC Nikriz 2.5 EC Declare Deltasis Jetsis 2.5 EC Serdesiz 25 EC Lenadectina 2.5 EC Decan 2.5 EC Atacis 2.5 EC Agmetrin 2.5 EC LAMBDA-CYHALOTHRIN Sıvı FormÜıasyonlar (EC/EW) Ninja 5 EC Kung-fu 5 EC Tekvando 5 EC Gradal 5 EC Tactic 5 EC Maestro 5 EC Tom reks Sumosa 5 EC Tornado 5 EC Karatexin Caretta Petra 5 EC Judo EC Lambada Karpin 5 EC Armada 5 EC Red sunny Megamax 5 EC Ferlomethrin 5 EC Lambardo 5 EC Lambd-il T 5 EC Aekido 5 EC Robin 5 EC Jetta 5 EC Topraxju-Do 5 EC Shamba Sentinel 5 EC Integral 5 EC Abrogate 5 EC İzollate 5 EC Samuray 5 EC DAZOMET Granül Formülasyonlar (GR Formulations) Basamid Granulat 97% Plasmide Granül 97% ETHOPROPHOS Sıvı Formülasyonlar (EC Formulations) Mocap EC 20 200 g/l Nemacap 20 EC 200 g/l Mobile 20 EC 200 g/l Best Mekap 20 EC 200 g/l Best Mekap 20 EC 200 g/l Eternal 200 EC 200 g/l Soccer 20 EC 200 g/l Redcap 20 EC 200 g/l Olymphos 20 EC 200 g/l Pickup 20 EC 200 g/l Rusya ya ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı AB ye ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı AB ve Rusya ya ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı Rusya Maksimum Kalıntı Limiti çok düşük, dikkatli kullanılmalı 26

Filap 20 Ec 200 g/l Tepros 20 EC 200 g/l Ay tap 20 EC 200 g/l Goodkap 20 EC 200 g/l ferricap 20 EC 200 g/l Agrocap 20 EC 200 g/l Granül Formülasyonlar (GR Formulations) Mocap G 10 10% Etoprosip 10 G 10% Best Mekap 10 G 10% Nemacap 10 G 10% Soccer 10 G 10% ferricap 10 G 10% Redcap 10 G 10% Pickup 10 G 10% Olymphos 10 G 10% Takiphos 10 G 10% Nematox 10 G 10% Placur 10 G 10% PIRIMIPHOS-METHYL Sıvı Formülasyonlar (EC ) Actellic 50 EC 500 g/l PROPINEB Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ) Antracol WP 70 70% Antracol WP 70 70% Koruneb 70 WP 70% Agrocol 70 WP 70% Enercol 70% Iltracol 70% Superpon 70 WP 70% Superpon 70 WP 70% Safacol 70 WP 70% poliagroneb 70 WP 70% Garancop 70 WP 70% Asfercol 70 WP 70% Hostrakol 70 WP 70% Placol 70 WP 70% Makpropil 70 WP 70% Mentacol 70 WP 70% Piston 70 WP 70% Credit 70 WP 70% Topraxantrakol 70% Contracool 70 WP 70% Propicol 70 WP 70% BENOMYL Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP) Beniate Fungicide 50% Benosuper 50% Pilben 50 WP 50% Benor 50% Fitamyl 50% Hektar 50 WP 50% Cekumil 50 WP 50% Romyl 50 WP 50% Benomyl 50 WP Valles 50% Farmonyl 50 WP 50% Benolex 50% Mitilate 50 WP 50% Bom 50 WP 50% Benomost 50% Maxlate 50 WP 50% Benofer 50 WP 50% Benofas 50 WP 50% Minelate 50 WP 50% Minelate 50 WP 50% Oncamyl 50% Benlacide 50% Benvol 50 WP 50% Bensol 50 WP 50% Supromyle 50 WP 50% Forlate 50% Kalemyl 50 WP 50% Safomyl 5O WP 50% Nobilate 50 WP 50% Tipolet 50 WP 50% Selfomil 50 WP 50% Contramyl 50 WP 50% Topraxben 50 WP 50% Blade 50 WP 50% Aslate 50 WP 50% Heptagon 50 WP 50% Fundozol 50% Editör 50 WP 50% BAKIR SÜLFAT (COPPER SULFATE)Kristal Toz Formülasyonlar (Crystal dast) Hektaş Göztaşı 25% Copper Sulphate Valles N- 25% 500 Supercup 99 25% Ak Göztaşı 25% Lances Link Göztaşı 25% Polimet Göztaşı 25% Telka-Rabak Göztaşı 25% Koruma Göztaşı 25% Polimex 25% Nova Göztaşı 25% Doğa Göztaşı 25% Safa Göztaşı 25% Cupro-D 25% Kimyagerler Göztaşı 25% Takimsan Göztaşı 25% Hak Göztaşı 25% Super Göztaşı 25% Active Copper Göztaşı 25% Gebze Rabak Göztaşı 25% Ekmekçioğulları Göztaşı 25% R-Bio Göztaşı 25% METAM SODlUM Sıvı Formülasyonlar (SL Formulations) Korpam 500 g/l Hekpam 500 g/l Asopam 500 g/l nimaton 500 g/l Superpam Fluid 500 g/l Nemasoı 500 g/l Metam Fluid 500 g/l Methamna 5 O 500 g/l Sniper Fluid 500 g/l Raisan 5 O SL 500 g/l Mepam 500 g/l Anfora 500 g/l HH-100 Emusionable 500 g/l Bigwin 500 g/l Rusya ya ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı AB ye ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı AB ve Rusya ya ihracat edilecek ürünlerde kullanılmamalı Rusya Maksimum Kalıntı Limiti çok düşük, dikkatli kullanılmalı 27

Ülkemizde Zirai Mücadelede Kullanılan Aşağıda İsimleri Yazılı Bitki Koruma Ürünü Aktif Maddeleri ve bu Aktifleri İçeren Bitki Koruma Ürünlerinin İmalatı ve İthalatı 31 Ağustos 2009 Tarihi İtibariyle Yasaklanmıştır. AKTİF MADDE ADI AKTİF MADDE ADI 1 AMINO ACIDE 25 IOXYNIL OCTANOATE 2 AMMONIUM THIOCYANATE 26 KINETIN 3 ATCA 27 MALATHION 4 ATRAZINE 28 METOSULAM 5 AZINPHOS-METHYL 29 METOLACHLOR 6 AZOCYCLOTIN 30 METOMINOSTROBIN 7 6-BENZYLADENINE 31 NAA (NAPHTHALENE ACETIC ACIDE) 8 BNOA (BETA NAPHTHOXY ACETIC ACIDE) 32 PARATHION- METHYL 9 BUTRALIN 33 PCNB (QUINTOZENE) 10 4-CPA (4-CHLOROPHENOXY ACETIC ACIDE) 34 PHORATE 11 CARBARYL 35 PINOLENE 12 CARBOSULFAN 36 PIPERONYL BUTOXIDE 13 CHLORONEB 37 PLANT EXTRACTS 14 CYCLOSULFAMURON 38 PROCYMIDONE 15 DICHLORVOS (DDVP) 39 PYRITHIOBAC-SODIUM 16 EPN 40 QUINMERAC 17 ESBIOTHRIN (Bioallethrin) 41 SODIUM DERIVATIVES 18 FENITROTHION 42 STREPTOMYCES LYDICUS WYEL 19 FENVALERATE 43 TEBUTHIURON 20 FLUTHIACET-METHYL 44 TERBUTRYNE 21 FOLIC ACID 45 THIOCYCLAM HYDROGEN OXALATE 22 HYDROGEN CYANIDE 46 TRIFLOXYSULFURON-SODIUM 23 INDOLYLACETIC ACID (aka auxins) 47 TRI-ISOPROPANOLAMIN 24 INDOLYLBUTYRIC ACID (IBA) 48 cis-zeatin * Bu aktifleri içeren Bitki Koruma Ürünlerinin son kullanım tarihine kadar satışına ve kullanımına Bakanlığımızca izin verilmiştir. 28