Türkiye nin Yayın Sayısına Farklı Bir Bakış: Bir Quadrant Analizi Çalışması İrem Soydal, Umut Al ve Gülten Alır soydal@hacettepe.edu.tr umutal@hacettepe.edu.tr gulten.alir@aksaray.edu.tr -1
Plan Terminoloji Araştırmanın Amacı Araştırmanın Kapsamı ve Yöntemi Bulgular Sonuç ve Öneriler -2
Terminoloji ve İlgili Literatür Bibliyometrik çalışmalar Yayınlara ilişkin nitelik göstergeleri Uzman görüşü Atıflar ile değerlendirme Etki faktörü h-endeksi, g-endeksi, m-endeksi Göreli atıf etkisi -3
Bilinmesi Gerekenler Türkiye yayın sayısındaki artış oranı en yüksek ülkelerden biri Avrupa ülkeleri arasında üniversite kaynaklı yayın üretiminin en yüksek olduğu ülke Türkiye (%91) Atıf dizinlerinde yayın yapılması teşvik ediliyor Türkiye adresli dergi sayısı artıyor (2000, 4 2009, 71) -4
Amaç Türkiye nin çeşitli alanlardaki yayın ve atıf performansını karşılaştırmalı olarak incelemek Araştırma soruları: Son on yılda dünya literatüründeki yayın ve atıf performansı dikkate alındığında Türkiye nin konumu nedir? Karşılaştırmalı olarak bakıldığında Türkiye hangi alanlarda daha görünür konumdadır? -5
Kapsam ve Yöntem Essential Science Indicators 22 ayrı araştırma alanı 20 Temmuz 2010 1 Ocak 2000-30 Nisan 2010 tarihleri arasındaki yayınlar (10 yıl 4 aylık veri) 146 ülke Quadrant analizi -6
-7
Araştırmanın Sınırlılıkları Mikro düzeyde analiz yapma şansı olmaması Yayın ve atıf sayıları dışında başka bir parametreden yararlanılmaması Essential Science Indicators aracılığıyla elde edilen verilerin yapısı -8
Bulgular Türkiye ESI kapsamında en fazla yayına sahip 20. ülke Ortalama atıf sayısına göre => 122. Eylül 2005 te yapılan başka bir çalışmada 1995-2005 arasındaki yayınlar için Türkiye en fazla yayına sahip 26. ülke Yayın sayısı bakımından altı ülke (Belçika, İsrail, İskoçya, Danimarka, Avusturya, Finlandiya) geçilmiş Ortalama atıf sayısına göre => 131. -9
Türkiye: Yayın sayısı => 131.364; atıf sayısı => 625.610; ortalama atıf sayısı => 4,76 En Fazla Yayın Yapan 10 Ülke Ülkeler Yayın sayısı Atıf sayısı Ortalama atıf ABD 2.863.666 43.609.882 15,23 Japonya 747.255 7.381.195 9,88 Almanya 735.225 9.284.411 12,63 Çin Halk Cum. 677.263 3.838.154 5,67 İngiltere 655.573 9.284.681 14,16 Fransa 522.910 6.204.017 11,86 Kanada 414.400 5.211.620 12,58 İtalya 393.082 4.430.757 11,27 İspanya 301.581 3.010.866 9,98 Avustralya 271.917 3.101.896 11,41-10
Alanlara Göre Türkiye nin Yayın Sayısı ve Ortalama Atıf Sayısı Sıralaması Alan Yayın sayısı sırası Atıf sayısı sırası Ülke sayısı Klinik tıp 12 97 106 Ziraat 14 47 98 Mühendislik 15 35 96 Bitki ve hayvan bilimleri 16 103 106 Malzeme bilimi 19 58 81 Farmakoloji 20 55 89 Çevre ve ekoloji 21 91 101 Kimya 21 59 93 Psikiyatri ve psikoloji 21 74 84 Nöroloji 22 73 83 Sosyal bilimler 22 85 103-11
Alanlara Göre Türkiye nin Yayın Sayısı ve Ortalama Atıf Sayısı Sıralaması Alan Yayın sayısı sırası Atıf sayısı sırası Ülke sayısı Biyoloji ve biyokimya 24 76 99 Ekonomi ve işletme 24 56 83 Bilgisayar bilimleri 26 37 79 Çok disiplinli bilimler 26 71 74 Matematik 26 64 82 Yer bilimleri 27 68 100 Mol. biyoloji ve genetik 30 63 90 İmmünoloji 31 89 91 Fizik 31 58 88 Mikrobiyoloji 31 88 90 Uzay bilimleri 39 63 70-12
Quadrant Analizi Bulguları görselleştirir Grafik korelasyon tekniği Quadrant grafiği: Yayın sayısı (yatay eksen) Ortalama atıf sayısı (dikey eksen) Ortancalar kullanıldı -13
Quadrant Grafiği -14
Mühendislik (yayın15, atıf 35) -15
Bilgisayar Bilimleri -16
Ziraat (ort.atıf 5.31) -17
Uzay Bilimleri -18
Bazı Ülkelerin Quadrant daki Yerleri Ülke Q1 Q2 Q3 Q4 İsrail 22 - - - İsviçre 22 - - - İsveç 22 - - - Avusturya 21 - - 1 Norveç 19 2-1 Yeni Zelanda 19 3 - - Macaristan 15-1 6 Yunanistan 12-1 9 Güney Afrika 11-1 10 Şili 10 1 2 9 İzlanda 1 18 3 - Estonya 1 8 11 2 Türkiye 3-1 18-19
Sonuçlar Yayın ve ortalama atıf sayısı yüksek alanlar: Bilgisayar bilimleri, mühendislik ve ziraat Yayın sayısı yüksek, ortalama atıf sayısı düşük alan sayısı: 18 Yayın sayısı düşük, atıf ortalaması yüksek herhangi bir alan bulunmuyor Yayın ve ortalama atıf sayısı düşük alan: Uzay bilimleri -20
Öneriler Alanlardaki etkili kişi ve gruplarla iletişim Sadece yayın olsun diye yapılan yayınların engellenmesi Yayın yapmaya öncelik veren politikalarda değişiklik Akademik yükseltmeler Teşvikler Açık erişimin makalelerin görünürlüğüne olan etkisinin değerlendirilmesi Ülkenin gereksinimlerine yönelik çalışmalar -21
Türkiye nin Yayın Sayısına Farklı Bir Bakış: Bir Quadrant Analizi Çalışması İrem Soydal, Umut Al ve Gülten Alır soydal@hacettepe.edu.tr umutal@hacettepe.edu.tr gulten.alir@aksaray.edu.tr -22