8. bölüm
896 973 1.038 992 1.104 1.147 1.209 1.154 1.217 3.543 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube BÖLÜM 8: TEKNİK HİZMETLER Bursa Şubesi olarak 31.12.2011 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen gerçekleştirilmiştir. 8.1. Periyodik Kontroller Kamu Kurumu niteliğindeki meslek örgütü olan Şubemiz İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü gereğince yapılması gereken basınçlı kapların ve kaldırma makinalarının periyodik kontrollerini, toplum çıkarlarını ön planda tutarak görevlendirilen yetkili Makina Mühendisleri tarafından yapılmaktadır. Şubemiz, firmalara yönelik olarak gerçekleştirmiş olduğu basınçlı kapların ve kaldırma makinalarının periyodik kontrol hizmetini bölgemizde etkinliğini arttırarak sürdürmüştür. Tekniğin gerektirdiği yöntemlerle gerçekleştirilen periyodik kontrollerle 2010 yılı içerisinde 1.217 firmaya ziyaret 8.402 cihaz; 2011 yılı içerisinde ise 3.543 firmaya ziyaret 19.014 cihaz kontrolü yapılmıştır. Bu dönemde Şubemiz; periyodik kontrol hizmetlerinin bölgemizde daha yaygınlaştırılması ve sürekliliğinin sağlanması amacı ile firmalarla sözleşmeler imzalamaya devam etmiştir. Yıllara Göre Firma/Cihaz Dağılımı Şubemiz etkinlik alanında yıllara göre, periyodik kontrolü yapılan cihaz sayılarını ve denetimi gerçekleştirilen firma sayılarını göstermektedir. 19.014 6.700 6.868 8.006 7.660 8.402 4.330 4.853 4.853 5.196 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Periyodik Kontrolu Yapılan Cihaz Sayısı Periyodik Kontrole Gidilen Toplam Denetim Sayısı 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 177
438 397 567 502 470 418 564 519 639 629 649 736 676 695 690 685 772 783 787 698 851 876 1.006 1.015 57 68 89 94 87 91 94 105 95 85 90 84 82 78 121 114 122 103 113 101 102 97 154 145 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Aylara Göre Firma/Cihaz Dağılımı Şubemiz etkinlik alanında aylara göre, firma denetim sayılarını göstermektedir. 591 245 239 251 247 263 272 234 313 313 221 354 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2009 Firma Denetim Sayısı 2010 Firma Denetim Sayısı 2011 Firma Denetim Sayısı Şubemiz etkinlik alanında aylara göre, periyodik kontrolü yapılan cihaz sayılarını göstermektedir. 1.580 1.942 1.495 1.864 1.709 1.524 1.495 1.787 1.879 1.273 1.246 1.220 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2009 Cihaz Sayısı 2010 Cihaz Sayısı 2011 Cihaz Sayısı Şube & İl/ İlçe Temsilciklerine Göre Firma/Cihaz Dağılımı Bursa Şube etkinlik alanında periyodik kontrol hizmeti verilen firma sayılarını göstermektedir. 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 178
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube BALIKESİR; 42; 3% EDREMİT; 32; 2% ÇANAKKALE; 57; 4% İNEGÖL; 79; 6% YALOVA; 90; 7% BURSA; 891; 64% BANDIRMA; 195; 14% Bursa Şube etkinlik alanında denetimi gerçekleştirilen firma sayılarını göstermektedir. BALIKESİR; 75; 2% EDREMİT; 54; 2% ÇANAKKALE; 75; 2% İNEGÖL; 220; 6% YALOVA; 494; 14% BURSA; 2071; 58% BANDIRMA; 573; 16% 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 179
338 339 259 197 254 129 86 532 208 883 936 610 1.047 1.079 787 1.204 1.885 2.678 4.567 4.810 12.248 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Bursa Şube etkinlik alanında periyodik kontrolü yapılan cihaz sayılarını göstermektedir. BURSA BALIKESİR ÇANAKKALE YALOVA BANDIRMA EDREMİT İNEGÖL 2009 Cihaz Sayısı 2010 Cihaz Sayısı 2011 Cihaz Sayısı Teknik Birime Göre Cihaz / Firma Dağılımı 2011 yılı içerisinde Şubemiz Teknik Birimi ve görevlendirilen yetkili Makina Mühendisleri tarafından firmalara yapılan ziyaret sayısı ve bu ziyaret sırasında gerçekleştirilen periyodik kontrolü yapılan cihaz adetlerini göstermektedir. Denetim Gerçekleştirilen Firma Sayıları Kontrol Edilen Cihaz Sayıları 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 180
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Sanayi Bölgeleri ne Göre Firma Dağılımı 2011 yılı Bursa ili Firmalara Yapılan Ziyaret Sayıları 16 Sanayi Bölgelesindeki periyodik kontrol hizmeti verilen firmaların dağılımını göstermektedir. OSB; 106; 12% DİĞER; 231; 26% NOSAB; 96; 11% YILDIRIM; 57; 6% DOSAB; 113; 13% YALOVA YOLU; 63; 7% BUSEB; 34; 4% BARAKFAKİH; 14; 2% KSS; 15; 2% KOSAB; 38; 4% GÜSAB; 22; 2% ÇALI; 27; 3% HOSAB; 14; 2% GÖRÜKLE; 32; 4% KAYAPA; 18; 2% AKÇALAR; 11; 1% Sanayi Bölgeleri ne Göre Kontrolü Yapılan Cihaz Dağılımı DİĞER 1348 YILDIRIM 507 YALOVA YOLU 862 2011 Yılında Bursa daki Sanayi Bölgeleri nde periyodik kontrolü yapılan cihaz sayılarını göstermektedir. BARAKFAKİH KSS ÇALI GÖRÜKLE KAYAPA AKÇALAR HOSAB GÜSAB KOSAB BUSEB DOSAB NOSAB OSB 161 163 135 353 182 313 158 217 746 1250 1004 1612 3201 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 181
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Lunapark Denetimleri Mevzuatlarımızda lunaparklar, oyun ve eğlence alanları sıhhi müesseseler içerisinde halka açıkdinlence ve eğlence yerleri olarak adlandırılmaktadır. Bu işyerlerinin bulundukları sınırlar dikkate alınarak İlçe Belediyeleri ve Büyükşehir Belediyeleri tarafından ruhsatlarının verilmesi ve denetimlerinin yapılması gerekmektedir. Sayıları her geçen gün daha da artan bu eğlence alanlarında kullanılan oyuncak olarak adlandırılan eğlence makinalarının periyodik kontrollerinin yapılması, emniyet aksamlarının test edilmesi gerekmektedir. Bu kontrollerin süreleri ilgili mevzuatlarda ve standartlarda açıkça belirtilmiştir. Aylık ve yıllık olarak kontrollerin yapılmasının yanı sıra günlük olarak da işletmeye alınmadan önce tüm emniyet tedbirlerinin çalıştığı kontrol edilerek boşta çalıştırma işlemi yapılmalıdır. Bu yapılan kontrollerin de kayıt altına alınması yasal bir zorunluluktur. Sonuç olarak yerel yönetimlere düşen temel görev, ruhsat verdiği lunaparklarının periyodik kontrollerinin olup olmadığını aramasıdır. Makina Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Kamusal Denetim olarak bu çalışmalara da hız vermiş olup, 2010 yılı içerisinde 7 lunaparkta 55 lunapark oyuncağı; 2011 yılı içerisinde ise 13 lunaparkta 95 lunapark oyuncağının kontrolü yapılmıştır. 8.2. Teleferik, Telesiyej Ve Teleski Ruhsatlandırma Denetimi ve Periyodik Kontrolleri 23.07.2009 tarih ve 27927 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren İnsan Taşımak Üzere Tasarımlanan Kablolu Taşıma Tesisatının Ruhsatlandırılması, Bakım ve İşletmesine dair Tebliğ (SGM 2009:11) kapsamında Odamıza verilen yetki doğrultusunda, anılan tarihten sonra ülke düzeyinde tesis edilen tüm Teleferik, Telesiyej ve Teleskilerin Ruhsatlandırma denetimi Odamızca yapılmaktadır. Bu kapsamda; Bergama da kurulan telesiyej tesisinin, 17-18.Ağustos.2010 tarihlerinde yapılan test ve incelemelerine, Şube Müdürü C.Serdar SÖNMEZ ve Şube Teknik Görevlisi Aydın RODOPLU katılmıştır. Ankara-Keçiören Belediyesi Telesiyejin Periyodik Kontrolü 24-25.Mayıs.2011 tarihlerinde Şube Teknik Görevlisi Aydın RODOPLU tarafından gerçekleştirilmiştir. Gaziantep-Şahinbey Belediyesinde kurulumu tamamlanan Telesiyej Tesisi nin Ruhsatlandırma Denetimi 26-27.Mayıs.2011 tarihlerinde Şube Teknik Görevlisi Aydın RODOPLU tarafından gerçekleştirilmiştir. Ordu Belediyesi-Boztepede kurulumu tamamlanan Telesiyej Tesisi nin Ruhsatlandırma Denetimi 06-07.Temmuz.2011 tarihlerinde Şube Teknik Görevlisi Aydın RODOPLU tarafından gerçekleştirilmiştir. Van-Gevaş-Abalı da kurulumu tamamlanan Telesiyej Tesisi nin Ruhsatlandırma Denetimi 05-08.10.2011 tarihleri arasında Şube Müdürü C.Serdar SÖNMEZ tarafından gerçekleştirilmiştir. Uludağ-Kuşaklıkaya-Ağaoğlu Tesislerine ait 2 adet Telesiyej ve 1 adet Teleskinin Periyodik Kontrolu 19.Aralık.2011 tarihinde Şube Teknik Görevlisi Aydın RODOPLU tarafından gerçekleştirilmiştir. 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 182
24 26 33 34 42 41 43 43 42 44 46 46 48 48 48 52 52 53 51 53 54 56 56 58 60 60 59 62 63 64 63 72 71 72 75 81 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Kayseri Büyükşehir Belediyesi-Erciyeste kurulumu tamamlanan 6 adet Telesiyej Tesisi nin 2 adedinin Ruhsatlandırma Denetimi 21-22.Aralık.2011 tarihlerinde Şube Teknik Görevlisi Aydın RODOPLU tarafından gerçekleştirilmiştir. 8.3. Trafik Bilirkişilikleri 2011 yılı sonu itibariyle toplam 1.299 adet aracın motor-şasi bilirkişiliği gerçekleştirilmiştir. 2009 YILI TOPL.TRAFİK BİLİRKİŞİLİK 2010 YILI TOPL.TRAFİK BİLİRKİŞİLİK 2011 YILI TOPL.TRAFİK BİLİRKİŞİLİK OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZAĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 320 2009 YILI TOPL.TRAFİK BİLİRKİŞİLİK 2010 YILI TOPL.TRAFİK BİLİRKİŞİLİK 289 251 2011 YILI TOPL.TRAFİK BİLİRKİŞİLİK 78 79 100 44 58 42 45 38 20 67 78 102 54 57 74 44 35 20 BURSA BALIKESİR ÇANAKKALE YALOVA BANDIRMA EDREMİT İNEGÖL 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 183
247 261 317 363 363 387 393 405 399 596 627 672 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube TRAFİK BİLİRKİŞİLİKLERİ 2011 BURSA 40,03% BALIKESİR 15,95% İNEGÖL 3,19% ÇANAKKALE 6,70% EDREMİT 11,80% BANDIRMA 16,27% YALOVA 6,06% TRAFİK BİLİRKİŞİLİK SAYISI 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 8.4. Ölçüm ve Analizler 8.4.1. Baca Gazı Emisyon Ölçümleri MMO Ana Yönetmeliği "İş ve işçi güvenliği, ergonomi, çevrenin korunması ve enerjinin üretimi ve yönetimi, ölçüm ve test cihazlarının kalibrasyonu v.b. sanayiye yönelik araştırma, geliştirme konularında teknik ve bilimsel her türlü çalışmalarda bulunmak, 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 184
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube gereksinilen ölçüm, test ve kontrolleri yaparak belge vermek, Oda nın üyelerinin bu konudaki uzmanlık çalışmalarını toplum yararına sunmak, araştırma, eğitim ve testlere yönelik uygulama merkezleri ve laboratuvarlar kurmak" şeklindedir. Bu maddeden hareketle, Oda Merkez Laboratuvarı kurulmuştur. "Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği" kapsamında gerçekleştirilen Baca Gazı Emisyon Ölçümlerinin ilgili standartlara uygun olarak yapılması için gereken çalışmalar Odamız tarafından tamamlanmış ve TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliği İçin Genel Şartlar Standardı kapsamında Türk Akreditasyon Kurumu-TÜRKAK tarafından akredite edilmiştir. 2005 yılında Bacagazı Emisyonları ve Ortam Havası Kirletici Teknik Ölçüm ve Analizleri kapsamında Çevre Analizleri Ön Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanan Odamız Merkez Laboratuvarı, 19.01.2007 tarihinde TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliği İçin Genel Şartlar standardı kapsamında akredite olmuştur. Bacagazı Laboratuvarımız, Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Referans Laboratuvarı tarafından 06.07.2007 tarihinde denetlenerek 09.07.2007 tarihinden itibaren 3 yıl geçerli olan Çevre Analizleri Yeterlilik Belgesini almaya hak kazanmıştır. MMO Merkez Laboratuvarı, 2 Eylül 2009 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı denetçileri tarafından yapılan teknik inceleme sonucunda TS EN 13649:2003 standardına göre "UÇUCU ORGANİK VE BUHAR (VOC) NUMUNE ALMA" parametresi kapsamında Çevre Ölçüm ve Analizleri Yeterlik Belgesi almıştır. Kapsam genişleten laboratuvarımız bundan böyle bacagazı ve toz ölçümlerinin yanı sıra VOC ölçümleri ile de hizmet verecektir. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında Baca Gazı Emisyon Ölçümlerini gerçekleştirmekte olan TÜRKAK tan akredite Deney Laboratuvarımız, 2007 yılında almış olduğu Çevre Ölçüm ve Analizleri Yeterlik Belgesi Çevre ve Orman Bakanlığınca yapılan denetimlerin sonucunda 9 Temmuz 2014 tarihine kadar geçerli olacak şekilde yenilemiştir. Bu kapsamda Şubemizde 2011 yılı Aralık ayı sonu itibariyle; Şube genelinde 13 Adet firmanın 23 iş gününde Baca Gazı Emisyon ölçümleri gerçekleştirilmiştir. 8.4.2. Gürültü, Kişisel Maruziyet Ve Titreşim Ölçümü 23 Aralık 2003 tarihli 25325 sayı ile yayımlanan "Titreşim Yönetmeliği" ve "Gürültü Yönetmeliği"ne göre, işçilerin mekanik titreşime ve gürültüye maruz kalmaları sonucu ortaya çıkabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden korunmalarını sağlamak için işveren, işçilerin maruz kaldığı mekanik titreşim ve gürültü düzeyini değerlendirecek ve gerekiyorsa ölçtürecektir. Yukarıda belirtilen değerlendirme ve ölçümler, yetkili uzman kişi veya kuruluşlarca planlanıp yapılacak ve uygun aralıklarla tekrarlanacaktır. Mekanik titreşime ve gürültüye maruziyet düzeyi hakkındaki değerlendirme ve/veya ölçümlerden elde edilen veriler ve raporlar daha sonra tekrar kullanılmak üzere uygun biçimde saklanacaktır. İş müfettişlerinin denetimlerinde ibraz edilecek olan raporlar; aynı zamanda kalite, iş güvenliği ve çevre ile ilgili yönetim sistemleri konusunda yapılan çalışmalarda da gerekli olacaktır. 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 185
3.418 4.198 5.096 3.696 5.067 5.204 5.045 6.054 7.060 8.013 5.949 7.027 5.483 5.119 6.609 6.870 5.070 6.013 7.085 4.769 6.699 7.663 7.162 7.564 7.990 8.767 7.031 7.941 6.425 6.769 6.277 6.557 8.911 8.346 8.612 8.798 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Titreşim Yönetmeliği nde iki çeşit titreşim tanımlanmaktadır. El - kol titreşimi: İnsanda el-kol sistemine aktarıldığında, işçilerin sağlık ve güvenliği için risk oluşturan ve özellikle de, damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarına yol açan mekanik titreşimdir. Bütün vücut titreşimi: Vücudun tümüne aktarıldığında, işçilerin sağlık ve güvenliği için risk oluşturan, özellikle de, bel bölgesinde rahatsızlık ve omurgada travmaya yol açan mekanik titreşimdir. Gürültü Yönetmeliği nde ise günlük gürültü maruziyet düzeyi tanımlanmaktadır: Günlük gürültü maruziyet düzeyi: sekiz saatlik iş günü için, anlık darbeli gürültünün de dahil olduğu bütün gürültü maruziyet düzeylerinin zaman ağırlıklı ortalamasıdır. TMMOB Makina Mühendisleri Odası A Tipi Muayene kuruluşu olarak, işyerlerinde "Titreşim Yönetmeliği" ve "Gürültü Yönetmeliği"ne göre titreşim ve gürültü maruziyet ölçümlerini Akreditasyon kapsamında yapmakta ve raporlandırmaktadır. Bu kapsamda 11 adet firma / konutun çeşitli noktalarında Gürültü Ölçümleri gerçekleştirilmiştir. 8.5. LPG Sızdırmazlık Ölçümleri 2011 yılı Aralık ayı sonu itibariyle; 169.113 adet LPG Sızdırmazlık Ölçümü gerçekleştirilmiştir. Aylara Göre LPG Sızdırmazlık Ölçümü Sayıları 2009 YILI LPG-CNG SIZDIRMAZLIK TESTİ 2010 YILI LPG-CNG SIZDIRMAZLIK TESTİ 2011 YILI LPG-CNG SIZDIRMAZLIK TESTİ OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZAĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 186
3.512 4.086 6.536 4.503 5.264 8.830 7.699 10.257 10.142 11.551 14.681 16.722 31.493 33.837 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Temsilciliklere Göre LPG Sızdırmazlık Ölçüm Sayıları LPG-CNG SIZDIRMAZLIK 2009 LPG-CNG SIZDIRMAZLIK 2010 LPG-CNG SIZDIRMAZLIK 2011-10.ay BURSA BALIKESİR ÇANAKKALE YALOVA BANDIRMA EDREMİT İNEGÖL LPG - CNG SIZDIRMAZLIK 2011 BURSA 38% BALIKESİR 19% ÇANAKKALE 11% İNEGÖL 6% EDREMİT 9% BANDIRMA 13% YALOVA 4% 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 187
680 794 879 1.383 1.564 1.273 1.766 1.571 1.381 1.773 1.681 1.480 1.422 1.853 1.859 1.566 1.754 1.909 1.404 1.847 1.770 2.338 2.221 2.074 2.113 2.549 2.368 2.455 2.635 2.545 2.568 2.420 2.297 2.069 2.422 2.316 9.240 9.265 9.225 9.092 10.801 27.669 33.544 50.611 56.736 65.244 79.697 89.416 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Yıllara Göre LPG Sızdırmazlık Sayıları 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2011 yılı Aralık ayı sonu itibariyle; 41.808 adet LPG Montaj Tespit Raporu onaylandı. Aylara Göre Montaj Tespit Raporu Sayıları 2009 YILI LPG MONTAJ TESPİT 2010 YILI LPG MONTAJ TESPİT 2011 YILI LPG MONTAJ TESPİT OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZAĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 188
960 999 1.209 1.318 1.200 1.157 2.620 2.622 2.673 2.832 3.998 4.033 12.746 12.230 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Temsilciliklere Göre Montaj Tespit Raporu Sayıları 2009 YILI LPG MONTAJ TESPİT 2010 YILI LPG MONTAJ TESPİT 2011 YILI LPG MONTAJ TESPİT BURSA BALIKESİR ÇANAKKALE YALOVA BANDIRMA EDREMİT İNEGÖL LPG MONTAJ TESPİT - 2011 BURSA; 12.230; 48,55% BALIKESİR; 4.033; 16,01% İNEGÖL; 1.157; 4,59% EDREMİT; 1.318; 5,23% BANDIRMA; 2.832; 11,24% YALOVA; 999; 3,97% ÇANAKKALE; 2.622; 10,41% 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 189
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 6 9 11 10 10 13 15 15 15 17 19 19 18 17 16 18 18 19 18 18 22 23 24 23 23 23 22 22 26 27 26 26 27 29 29 40 11.530 13.837 16.852 16.402 19.629 25.406 25.191 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Yıllara Göre LPG Montaj Tespit Sayıları 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Not: Montaj Tespit Raporları 2005 yılından itibaren MMO tarafından verilmektedir 8.6. Bilirkişilikler 2011 yılı Aralık ayı sonu itibariyle; 504 adet bilirkişilik, 248 üyemizle gerçekleştirilmiştir. Yıllara Göre Toplam Bilirkişilik Sayılarının Aylara Göre Dağılımı 2009 YILI TOPL.BİLİRKİŞİLİK 2010 YILI TOPL.BİLİRKİŞİLİK 2011 YILI TOPL.BİLİRKİŞİLİK 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 190
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Yıllar İtibariyle Bilirkişilik Sayılarının Şube ve Temsilciliklere Göre Dağılımı 2009 YILI TOPL.BİLİRKİŞİLİK 2010 YILI TOPL.BİLİRKİŞİLİK 2011 YILI TOPL.BİLİRKİŞİLİK 205 196 187 13 20 19 28 5 7 11 4 1 2 0 5 0 1 3 3 1 2 BURSA BALIKESİR ÇANAKKALE YALOVA BANDIRMA EDREMİT İNEGÖL İNEGÖL 2 0,7% 2011 YILI TOPL.BİLİRKİŞİLİKLER EDREMİT 3 1,1% BURSA 205 75,4% BANDIRMA 28 10,3% YALOVA 11 4,0% ÇANAKKALE 4 1,5% BALIKESİR 19 7,0% 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 191
31 36 39 72 77 138 202 209 238 232 252 272 tmmob makina mühendisleri odası bursa şube BİLİRKİŞİLİK SAYISI 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 8.7. Asansör Denetimleri 8.7.1. Asansör Kontrol Merkezi 31.01.2007 tarih ve 26420 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Asansör Yönetmeliği ve 18 Kasım 2008 tarih ve 27058 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak, 19.05.2009 tarihinde yürürlüğe giren Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği nin uygulanmasını sağlamak amacıyla, Şubemiz ve bağlı Temsilciliklerimizde, ilgili Belediye Başkanlıkları ile yapılan görüşmeler sonucu, aşağıda belirtilen Belediyelerle Asansör Denetim Protokolü imzalanmıştır. Yapılan kontroller sonrası asansörlere uygunluk durumuna göre ; Yeşil (uygun); Asansörün Kullanımı Can ve Mal Güvenliği Açısından Uygundur. Mavi (eksik ve hatalı); Eksik ve Hatalar İvedilikle Giderilmelidir. Kırmızı (sakıncalı); Eksik ve Hataların Giderilmesine Dek Kullanılması Sakıncalıdır. etiketler yapıştırılarak bina sakinleri bu konuda uyarılmaktadır. Bursa - Nilüfer Belediyesi Asansör Denetim Protokolü Çalışmaları: Nilüfer Belediyesi ile Şubemiz ve TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şubesi nin arasında Asansör Denetim Protokolü 22 Şubat 2010 tarihinde imzalandı. 01 Mart 2010 tarihinden itibaren yürürlüğe giren protokol kapsamında, denetimler yapılmaya başlanmıştır. 11 Mayıs 2010 tarihinde ilk denetim yapılarak, basın açıklaması gerçekleştirilmiştir. Asansör Denetim Protokolünün kamuoyunda duyurulması kapsamında yapılan basın açıklamasına; Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa BOZBEY, TMMOB EMO Bursa ŞYK Başkanı Remzi ÇINAR ve TMMOB MMO ŞYK Başkanı İbrahim MART katılmıştır. Nilüfer Belediyesi ile imzalanan Asansör Denetim Protokolü kapsamında, görev alacak üyelerimizin eğitimi ve belirlenmesi amacıyla yapılan, Asansör Denetçisi Eğitimi ne 48 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 192
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube üyemiz katılmış yapılan sınavda da başarılı olarak, üyelerimiz Asansör Denetçisi Belgesi almaya hak kazanmıştır. Bursa Nilüfer Belediyesi ile Şubemiz ve TMMOB Bursa Şubesi arasındaki Güvenli Kent Güvenli Konut projesi kapsamında 22.02.2010 tarihinde imzalanan Asansör Denetim Protokolü sonrası geçen süreçte yapılan asansör denetimlerinin sonuçları; MMO Bursa ŞYK Başkanı İbrahim Mart ve TMMOB EMO Bursa ŞYK Başkanı Remzi Çınar ın katılımıyla, Şubemizde yapılan basın açıklamasıyla 23.02.2011 tarihinde kamuoyuna açıklandı. Bu kapsamda, Nilüfer Belediyesi ile yapılan protokol kapsamında 72 adet asansörün denetimi gerçekleştirilmiştir. 8.7.2. TMMOB Makina Mühendisleri Odası Asansör Kontrol Merkezi Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği nde 05 Kasım 2011 tarih ve 28106 sayılı Resmi Gazete de yapılan değişiklikle, 01.01.2012 tarihinden itibaren, yapının bağlı bulunduğu belediye ve belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşların, asansörlere yönelik yıllık kontrolleri TS EN ISO/IEC 17020 Standardına göre asansör konusunda akredite olmuş A tipi muayene kuruluşları tarafından yapılmasını sağlamak zorunda olduklarından, yapılan girişimler sonucu, TMMOB MMO Asansör Kontrol Merkezi ile Yıldırım Belediyesi arasında 28 Aralık 2011, Nilüfer ve Osmangazi Belediyeleri arasında 30 Aralık 2011 tarihinde Asansör Denetim Sözleşmesi imzalanmıştır. Bu denetim sözleşmesiyle, 2012 yılında üç belediye sınırı içinde bulunan ve ilgili belediyeden ruhsat almış yaklaşık 10.000 adet asansörün denetimi, Odamız A tipi muayene kuruluşunda görevli uzman Makina Mühendisleri tarafından incelenerek raporlandırılacaktır. 8.7.3. Çanakkale Belediyesi Asansör Denetim Protokolü Çalışmaları Çanakkale Belediyesi, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası ve Temsilciliğimiz 20 Mayıs 2010 tarihinde Asansör Protokolü imzalanmıştır. Eylül 2011 itibariyle 58 adet asansör kontrolü yapılmıştır. Gelibolu Belediyesi ile Asansör Protokolü için görüşmeler devam etmektedir Çanakkale Belediyesi ile imzalanan Asansör Denetim Protokolü kapsamında, denetimlerde görev alacak üyelerimize yönelik Asansör Denetim Eğitimi üyemiz Yavuz GÜÇLÜ tarafından 9 üyemizin katılımıyla Çanakkale de gerçekleştirilmiştir. Çanakkale İl Temsilciliğinde ve 9 üyemizin katıldığı eğitim sonunda, sınavda başarılı olan 8 üyemiz, Asansör Denetçisi Belgesi almaya hak kazanmıştır. 8.7.4. İnegöl Belediyesi Asansör Denetim Protokolü Çalışmaları: İnegöl Belediyesi MMO ve EMO arasında 31.08.2010 tarihinde yürürlüğe giren Asansör Denetleme ve Kontrol Protokolü imzalanmıştır. 8.7.5. Edremit Belediyesi Asansör Denetim Protokolü Çalışmaları: 13.12.2010 tarihinde Edremit Belediyesi ve TMMOB Makina Mühendisleri Odası Edremit Temsilciliği ile asansörlerin denetimi konusunda ek protokol törenle imzalandı. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Edremit Temsilciliği arasında 09 Haziran 2010 tarihinde imzalanmış olan "Edremit Belediyesi Sınırlari İçindeki Binaların Asansörlerinin Yıllık Kontrolleri Hakkında İşbirliği Protokolü"ne ek olarak Edremit Belediye Başkanı Tuncay Kılıç ve Makina Mühendisleri Odası Edremit Temsilciliği Başkanı Mustafa Akal tarafından yeni 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 193
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube işletmeye alınacak asansörlerin kontrolleri hakkında ek protokol imzalandı. Eylül 2011 itibariyle 16 adet asansör kontrolü yapılmıştır. 8.7.6. Yalova Belediyesi Asansör Denetim Protokolü Çalışmaları: Yalova Belediyesi, Makina Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Yalova İl Temsilciliği ve Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Yalova İl Temsilciliği arasında Asansör Kontrolleri konusunda üçlü protokol 21.03.2011 Pazartesi günü imzalandı Asansör Denetim Sayılarının Aylara Göre Değişimi 2010 YILI ASANSÖR DENETİMLERİ 2011 YILI ASANSÖR DENETİMLERİ 122 19 26 4 12 12 2 1 0 12 9 21 4 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRANTEMMUZAĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM Asansör denetim Sayılarının Şube ve Temsilciliklere Göre Dağılımı 2010 YILI ASANSÖR DENETİMLERİ 2011 YILI ASANSÖR DENETİMLERİ 55 65 73 24 18 5 8 2 3 0 0 0 34 24 25 0 0 0 0 0 0 0 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 194
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube 2011 yılı Bursa Şube Asansör Denetimleri KULLANIMA UYGUN 34 KULLANIMA EKSİK 30 28 KULLANIMA SAKINCALI 25 6 11 7 15 4 3 3 1 0 0 0 0 9 5 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8.8. Bilgisayar Destekli Kontroller - Yorulma Test ve Analizleri Tahribatsız Muayene a. Bilgisayar Destekli Kontroller Şubemiz tarafından, satın alınan Solidworks ve Solidworks Simulation Profesional programları kullanılarak bilgisayar destekli kontroller yapılmaktadır. Bu kapsamda kaldırma araçları ve basınçlı kapların üç boyutlu tasarımları oluşturulmakta ve bu tasarımlar yardımıyla sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak analizler yapılmaktadır. Analizler sonucunda, konstrüksiyon üzerinde oluşan maksimum gerilmeler ve gerilme bölgeleri belirlenmekte, yorulma analiziyle konstrüksiyonlar için çalışma koşullarına bağlı tahmini ömür belirlenmektedir. çalışmalar aşağıdaki gibidir: Bilgisayar destekli kontroller kapsamında yaptığımız - Kazan ekonomizeri tasarımının bilgisayar destekli analiz kontrolü şubemiz tarafından yapılmış, eksiklikler düzeltilmiştir. - Sepetli platformlarda, millerin kopma nedenleri araştırılmış, analizler yapılarak emniyet katsayılarının yeterliliği araştırılmıştır. - Farklı firmalarda bulunan malzeme taşıma raflarının taşıma kapasitelerinin belirlenmesi için çalışmalar yapılmıştır. Solidworks 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 195
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube programıyla yeniden tasarlanan rafların, kullanıma bağlı oluşan deformasyonları ve kaynak bağlantıları da göz önüne alınarak, analizler sonucunda taşıma kapasiteleri belirlenmiştir. b. Yorulma Test ve Analizleri Yorulma Test ve Analizleri, uzun yıllar kullanılmış makina ve ekipmanların, kullanımına bağlı olarak oluşan yorulma hataları ve üretime bağlı hataları tespit etmek için yapılan kontrollerdir. Sanayi tesislerimizde kullanılan kaldırma araçlarının ve basınçlı kapların sayıları ve yaşları dikkate alınırsa, ömrünü tamamlamak üzere olan konstrüksiyonlar işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından risk oluşturmaktadır. Oluşabilecek iş kazaları sonucu can ve mal kaybına yol açabileceği dikkate alındığında yapılan kontrollerin önemi ortaya çıkmaktadır. Şubemiz tarafından 3 firmada, 5 adet tavan vinci, 1 adet mobil vinç, 1 adet ağaç sökme makinası olmak üzere; 1 adet sepetli kaldırıcı, Toplam 8 kaldırma aracı için yorulma test ve analizleri çalışma yapılmıştır. Yapılan kontroller sonucunda tespit edilen hatalar aşağıdadır. - Kaynak dikişlerinde yorulmaya bağlı çatlaklar, - Isıdan etkilenmiş bölgelerde yorulmaya bağlı çatlaklar, - Konstrüksiyonun aşırı yüke maruz kalan bölgelerinde, zorlanmaya ve yorulmaya bağlı malzeme çatlakları ve yırtılmaları, - Yüke maruz kalan yüzeylerin bilinçsizce taşlanması veya ısıya maruz kalması nedeniyle oluşan deformasyon ve çatlaklar, - Uygun olmayan yöntemlerle yapılan tamir kaynakları nedeniyle oluşan çatlaklar, - Üretim esnasında yapılan kaynak hataları nedeniyle, hatalı bölgeden başlayarak malzemeye ilerleyen çatlaklar tespit edilmiştir. 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 196
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube c. Tahribatsız Muayeneler Odamız uzun süredir devam eden tahribatsız muayene çalışmalarını, dönemimiz içerisinde sonuçlandırmıştır. Gerekli teknik alt yapının oluşturulması amacıyla 2 teknik görevli personelimiz; gözle muayene, penetrant muayenesi, manyetik parçacık muayenesi, ultrasonik muayene ve radyografik muayenede, EN 473 e göre seviye 2 olarak vasıflandırılmış ve sertifikalandırılmıştır. Bu kontroller sertifikalı uzman ekipler tarafından aktif olarak gerçekleştirilmektedir. Aşağıdaki metinlerde tahribatsız muayene yöntemleri NDT birimi dâhilinde yöntemle ilgili yapılan işlemler sunulmuştur. Gözle Muayene Odamızın vasıflı personeli tarafından gözle muayene ile ilgili hizmetler aktif olarak verilmektedir. Özellikle diğer tahribatsız muayene ile ilgili yöntemlerden önce gözle muayene personelimiz tarafından mutlaka yapılmaktadır. Yorulma test ve analizleri kapsamında, Büyük Şehir Belediyesinin kaldırma ekipmanlarının kontrollerinde gözle muayene yöntemi aktif olarak kullanılmıştır. Yine başka bir örnekte Borçelik ile ilgili yapılan çalışmada ise basınçlı kabın kaynak dikişinin gözle muayenesi yapılmıştır. Ayrıca imalat kontrollerinde de ilk kontroller gözle muayene ile yapılıyor olup, tüm eksikler raporlanmaktadır. Penetrant Muayenesi Bu yöntem daha çok manyetik parçacık yönteminin uygulanamadığı durumlarda kullanılmaktadır. Bununla beraber odamız laboratuar çalışmalarında, küçük ve tek parçaların yüzey kontrollerinde penetrant muayenesini gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda UEDAŞ tarafından istenmiş olan bilirkişilikte penetrant yöntemi ile bir milin üzerindeki çatlaklar incelenmiş ve raporlanmıştır. 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 197
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Manyetik Parçacıkla Muayene Odamız tarafından gerçekleştirilen manyetik parçacıkla muayene işlemleri kapsamında çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Odamız manyetik parçacık yöntemini kullanarak forklift çatallarının kontrollerini gerçekleştirmektedir. Forkliftler sanayinin birçok alanında kullanılmakta ve birçok yüke maruz kalmaktadır. Bu yükler ise zamanla forkliftleri yormakta ve gözle görür hasarlara neden olmaktadır. Özellikle sürekli yük kaldırıp indirmekte olan ve bilinçsizce kullanılan forkliftlerde bu tehlike daha da fazladır. Yapılan muayeneler sonucunda, gözle bakıldığında temiz ve sorunsuz gözüken forklift çatallarının tahribatsız muayenesi ardından birçoğunda çatlakların olduğu tespit edilmiştir. Hatta bu çatlakların bazı malzemelerde kırılmalara neden olduğu gözlemlenmiştir. Bununla beraber hemen hemen tüm kaynak dikişlerini manyetik parçacık yöntemi ile kontrol edilmektedir. Bu kapsamda, yapılan yorulma test ve analizlerinde manyetik parçacığın yeri büyük önem taşımaktadır. Dolayısı ile Büyükşehir Belediyesinin vinçlerinin kontrollerinde de, manyetik parçacık yöntemi aktif olarak kullanılmıştır. Ayrıca Coşkunöz firmasına uygulanan yorulma test ve analizinde manyetik parçacık yöntemi yine aktif olarak kullanılmıştır. İmalat kontrollerinde de özellikle manyetik parçacık yöntemi sıklıkla kullanılmıştır. Bu konu ile ilgili olarak Osmangazi Belediyesi tarafından Çarşamba Pazar Alanı kurulumunda kullanılacak olan konstrüksiyonların kontrollerinden biri de manyetik parçacık testi olmuştur. Yine aynı şekilde FE Çelik tarafından yapılmakta olan köprünün kontrollerinden biride manyetik parçacık testidir ve bu kontroller halen devam etmektedir. Ultrasonik Muayene Odamızın yapmış olduğu çalışmalar sonucunda Ultrasonik muayene yöntemi de kullanmaktadır. Özellikle kaynakların kontrolünde ve laminasyon testlerinde etkin bir şekilde muayenelere devam edilmektedir. 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 198
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube Yapılan çalışmalar sonucunda birçok basınçlı kabın ultrasonik yöntemle kaynak testleri gerçekleştirilmiştir. Bu kaynak testlerinde sertifikasız kaynakçıların yapmış olduğu kaynaklarda birçok hata bulunmuş olup, bu tür üretimlerin birçoğunda da hiçbir kalite sisteminin uygulanmaması nedeniyle büyük sorunların olduğu görülmüştür. Yapısal çelik konstrüksiyonların kontrolleri de Odamız tarafından yapılabilmektedir. Özellikle kamu kurumları tarafından özel firmalara taşere edilmiş olan üretimlerin denetimleri, Odamız tarafından yapılmakta olup, yoğun olarak sürmektedir. Ultrasonik yöntemle dönem içerisinde laminasyon kontrolleri yapılmıştır. Bu kontroller özel firmalarda 15 mm lik sac kalınlığından 80 mm lik saca kadar gerçekleştirilmiştir. Ayrıca imalat sürecinde sacların laminasyon denetimi de ultrasonik yöntemle birçok kez gerçekleştirilmiştir. Radyografik Muayene Odamız radyografik muayene alanındaki uzmanlığını kaynakçı sınavları ve kaynak değerlendirmeleri için film kontrollerinde kullanmaktadır. Bu güne kadar yapılmış olan boru kaynakları ile ilgili sınavlarda standartta belirttiği üzere radyografik film üzerinden kontroller gerçekleştirilmiştir. Kontrollerimiz laboratuar ortamında kurulan sistemle yapılmaktadır. Tahribatsız muayene için gerekli olan cihazlar ise bu dönem temin edilmiştir. Bu cihazlarla ilgili detaylı liste aşağıdadır. Sıra Cihaz İsmi Cihaz Açıklaması Adet 1 El Manyeti B300 Serıes, Lıght Weıght Ac Yoke 1 2 UV Lamba Fc 100/F Hıhg Intensıty Fan Cooled Uv Lamb 1 3 UV Gözlük Uvs-30 Uv Absorbıng Spectacles 1 4 Gaussmetre F.W. Bell 5170 Gaussmeter 1 5 Mtu Blok Reference Piece Type1, Accordıng To En 9934 1 6 Boroskop Ematec Mb 100 Boroskop-5 Metre,5.5 Mm Şaft 1 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 199
tmmob makina mühendisleri odası bursa şube 7 Film Yoğunluk Ölçer X-Rıte 331 Transmıssıon Densıtometer 1 8 UV-Metre Uv-Metet A, M635 Labıno 1 9 Film Bakma Cihazı Fv-2008-Wenzhou 1 10 Tam Panel Kontrol Blok No:2 En Iso 3452/3 1 11 Ultrasonik Hata Dedektörü Dıo 1000 Pa 16:32 Ch Ut 1 12 USB Bellek Defectobook Dıo 100 Usb Flash Dısk And Pc Software 1 13 USB Kablosu Defectobook Dıo 100 Usb Pc Cable 1 14 Phased Array Probu 16 Element, 4mhz Phased Array Transducer 1 15 Phased Array Takoz No:1 36* Phased Array Wedge 1 16 Phased Array Takoz No:2 0* Phased Array Wedge 1 17 1.5 Metre Kablo Lemo00 Cable 2 18 4 Mhz Normalprob 4p10n 1 19 4 Mhz Tr Prob Da4p3.5x10f18 1 20 4 Mhz 45* Açılı Prob 4c8x9a45 1 21 4 Mhz 60* Açılı Prob 4c8x9a60 1 22 4 Mhz 70* Açılı Prob 4c8x9a70 1 23 2 Mhz Normal Prob 2p10n 1 24 2 Mhz 45* Açılı Prob 2c8x9a45 1 25 2 Mhz 60* Açılı Prob 2c8x9a60 1 26 2 Mhz 70* Açılı Prob 2c8x9a70 1 27 K1 Kalibrasyon Bloğu En 12223'e Göre Sertifikalı 1 28 K2 Kalibrasyon Bloğu 29 Adım Kalibrasyon Bloğu En 27963'e Göre Sertifikalı, 20 Mm Genişliğinde 8 Adımlı, 1 Mm'den-8mm'ye,15 Mm Her Bir Adım Uzunluk 1 1 12. dönem çalışma raporu (2010-2011) 200