Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler Metni Hazırlayan ve Telif Hakkı: ÖH-Beratungszentrum www.oeh-salzburg.at/beratung Kaigasse 17 A-5010 Salzburg ve Helping Hands Salzburg Yabancılar hukuku danışmanlığı, entegrasyon ve ırkçılık aleyhi projeler derneği www.helpinghands.at Kaigasse 28 A-5010 Salzburg Đşbirliği: Amt für öffentliche Ordnung Adres: Schwarzstraße 44, 5020 Salzburg Telefon 0662/8072-3101 E-Mail: oeffentliche-ordnung@stadt-salzburg.at Đnternet: www.stadt-salzburg.at ve Integrationsbüro der Stadt Salzburg Adres: Schloss Mirabell-5020 Salzburg Telefon: 0662/8072-2295 E-Mail: integrationsbeauftragte@stadt-salzburg.at Đnternet: www.stadt-salzburg.at Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 1
Birinci Başvuru Öğenim Başlangıcı AB harici ülkelerden gelen öğrenciler için özel ders kayıt süreleri geçerlidir, üniversite eğitimine kabul için gerekli belgelerin bu tarihlere kadar üniversiteye ulaşması gerekir (kış dönemi öğrenim başlangıcı için 1 Ağustos / yaz dönemi için 1 Şubat). Kayıt yaptırmanız için aşağıdaki belgeler gerekmektedir: Üniversite eğitimine kabul başvurusu (ayrıntılı bilgiler için: www.uni-salzburg.at) Onaylı çevrisi yapılmış belgeler Olgunluk sınavı karnesi Ülkenizde öğrenim yeri belgesi Almanca bildiğinize dair belge (Yeterince Almanca bilmemeniz halinde Salzburg Üniversitesi dönem süresince ücretli olan hazırlık kursları sunmaktadır) 1. Oturma Müsaadesi Bir üniversite öğrencisi oturma müsaadesi başvurusu yapılması gerekmektedir. Bu ourma müsaadesi normalde bir yıl sınırlı olarak verilir. (Uzatma süreci için Uzatma başvurusu na bakınız) başvuru formunu http://www.bmi.gv.at/niederlassung ( Formulare ) adresinden bulabilirsiniz. Entegrasyon anlaşmasını kabul etmeniz gerekmesine rağmen çoğu durumlarda üniversite eğitimine kabul edilmeniz ile otomatikmen yerine getirmiş sayılırsınız. Başvuru masrafları 110,-- tutmaktadır. Đlgili Makam: Birinci başvuru genel olarak yurtdışından yapılmalıdır. Asıl ikametgahınızın bulunduğu ülkedeki Avusturya Büyükelçiliği/Konsolosluğu yetkilidir. (Avusturya temsilciliklerinin bir listesini bulabileceğiniz yer: http://www.bmaa.gv.at ) Başvuruyu Şahsen Yapmanız Gerekir! Büyükelçilik/Konsolosluk başvurunuzu daha sonra yabancılar makamına iletir. Burada yetki Avusturya da planladığınız ikametgah yerinize bağlıdır. Yabancılar makamının bir oturma müsaadesi vermesi halinde, Büyükelçiliğe/Konsolosluğa ve başvuru sahibine haber iletilir ve Avusturya ya girmenizi sağlayan D+C giriş vizesi verilir. Öğrenci oturma müsaadesi temsilciliğin ilk bildirisinden sonra 6 ay içerinsinde Avusturya daki ilgili makamdan alınır. Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 2
Vizesiz giriş yapmanıza müsaade edilmesi halinde, bu 3 ay içerisinde yurt içinden başvuru yapmanız mümkündür. DĐKKAT: işlemde bulunan başvuru, müsaade edilen vizesiz ikametgahın süresini uzatmaz. Makam bu 3 ay içerisinde (Schengen ülkeleri bölgesine giriş tarihinden itibaren) karar vermemesi halinde, yurt dışına çıkıp ve sonucu kendi ülkenizde beklemeniz gerekir. Makama güncel adresinizi daima bildirmeniz gerekmektedir, aksi taktirde işlem durdurulabilir. Üniversite eğitimi amaçlı ikametgahı kabul etmeyen diğer bir oturma müsaadeniz bulunması halinde, geçerli olduğu süre içerisinde yurt içinden amacın değişmesi başvurusu yapılabilir. Amacın değişmesi işlemi başlatılması durumunda olası bir daha kötü oturma müsaadesi almamanız için önceden danışmanız tavsiye edilir. (Ücretsiz hukuk danışmanlığı sunan yer: Helping Hands Salzburg, Kaigasse 28, 5020 Salzburg, Telefon: 0662/8044-6003, e-mail: helphand.oeh@sbg.ac.at; mesai saatleri: Salı saat 16-19 arası, Çarşamba saat 9-12 arası) Şalzburg şehrinde başvuru Salzburg Belediyesi ne (Magistrat Salzburg) yapılmalıdır: Amt für öffentliche Ordnung Adres: Schwarzstraße 44, 5024 Salzburg Telefon 0662/8072-3101 E-Mail: oeffentliche-ordnung@stadt-salzburg.at Đnternet: www.stadt-salzburg.at Çevre belediyeleri için bölge idaresi (Bezirkshauptmannschaft) yetkilidir. Başvuruyu Şahsen Yapmanız Gerekmektedir! Verme şartları: (her biri orijinal ve fotokopi olarak ibraz edilmelidir; yabancı dilde belgelerin onaylı çevrileri gerekmektedir) 1. Geçerli Pasaport 2. Güncel vesikalık resim 3. Doğum kayıt belgesi 4. Avusturya da geçerli tüm riskleri kapsayan sağlık sigortası belgesi 5. Üniversite nin geçerli kabul kararı 6. Ülkenizden adli sicil belgesi (3 aydan eski olmamak üzere) 7. (Bir Avusturya banka hesabında) yeterli maddi imkanlarınız bulunduğuna dair belge Üniversite öğrencileri tüm öğrenim yılı için yeterli maddi imkanlar belgelemek zorundadırlar. 24 yaşından küçük üniversite öğrencileri ayda en az 412,54 artı kira masrafları (ancak 239,15 i aşan kira masrafları ilave edilmektedir). 24 yaşını aşan üniversite Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 3
öğrencilerine 747,-- artı kira masrafları gerekmektedir (ancak 239,15 i aşan kira masrafları ilave edilmektedir) Mesuliyet beyanı da geçerlidir. 8. Yerel şartlara uygun ikametgah yeri için yasal hakkınız (geçerli kira kontratosu; öğrenci yurdu güvencesi) (Mesela öğrenci yurdunda bir oda. Orada yer bulmak çok zor olduğundan, zamanında rezervasyon yaptırmanız tavsiye edilir!) Salzburg daki öğrenci yurtlarının bir listesini ÖH dan alabilirsiniz. Uzatma Başvurusu Uzatma Başvurusu: 1. Üniversite Öğrenimi - Üniversite harçlarının kayıt süreleri içerisinde (ek süre dahil) ödenmesi mümkündür 2. Oturma Müsaadesi Uzatma başvurusu eski oturma müsaadesi nin geçerliliği sona ermeden makama (Salzburg şehrinde belediye ye (Magistrat), Schwarzstraße 44, çevre belediyelerde yetkili bölge idaresine (Bezirkshauptmannschaft)) şahsen yapılması; Genel verme şartları (her biri orijinal ve fotokopi olarak ibraz edilmek üzere; yabancı dilde belgeler çevrilmiş ve onaylanmış olmalı) yerine getirilmesi gerekmektedir. Yani aşağıdaki belgelerin ibraz edilmesi gerekmektedir: 1. Geçerli Pasaport 2. Güncel vesikalık resim 3. Doğum kayıt örneği 4. Avusturya da geçerli tüm riskleri kapsayan bir sağlık sigortası 5. (Bir Avusturya banka hesabında) yeterli maddi imkanlarınız bulunduğuna dair belge 6. Üniversite öğrencileri tüm öğrenim yılı için yeterli maddi imkanlar belgelemek zorundadırlar. 24 yaşından küçük üniversite öğrencileri ayda en az 412,54 artı kira masrafları (ancak 239,15 i aşan kira masrafları ilave edilmektedir). 24 yaşını aşan üniversite öğrencileri için 747,-- artı kira masrafları gerekmektedir (ancak 239,15 i aşan kira masrafları ilave edilmektedir). Bir Avusturya noteri veya mahkemesi tarafından onaylanmış bir mesuliyet beyanı da geçerlidir. Mükellefin ödeme gücü kanıtlanması gerekmektedir. Yerel şartlara uygun ikametgah yeri için yasal hakkınız (geçerli kira kontratosu; öğrenci yurdu güvencesi) (Mesela öğrenci yurdunda bir oda. Orada yer bulmak çok zor olduğundan, zamanında rezervasyon yaptırmanız tavsiye edilir!) Salzburg daki öğrenci yurtlarının bir Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 4
listesini http://www.oehsalzburg.at/boersen/h_angebote.php?cat=service&content=19 adresinde bulabilirsiniz 7. Đlaveten ilgili üniversite bölümü için bir önceki öğretim yılının öğrenim başarısı ile ilgili üniversite nin yazılı bir belgesi (2002 Üniversite kanunu nun 75/6 maddesi gereğince öğrenim başarı belgesi) ibraz edilmesi gerekmektedir. Bu üniversite başarı belgesi genelde öğrenci bir önceki öğrenim yılında en az 16 ECTS-kabul puanı kapsamında (bu en az 8 sömestr saati anlamına gelir) başarılı olarak değerlendirilmiş sınav yapması halinde ilgili fakültenin sınav bölümü (Prüfungsreferat) tarafından verilir. Üniversite Mezuniyeti1. Müteakip bir üniversite öğrenimine (Magisterveya Doktora öğrenimine) başlanması halinde, oturma müsaadesinin geçerliliği sona ermeden bir uzatma başvurusu yapılmalıdır. Bakınız Uzatma Başvurusu 2. Üniversite mezuniyetinden sonra kotasız bir bağımlı kilit eleman ikametgah müsaadesi veya bir bağımsız kilit eleman ikametgah müsaadesi başvurusu yapmak mümkündür. Bunun için özel şartların yerine getirilmesi gerekmektedir: Bağımlı Kilit Eleman (Unselbständige Schlüsselkraft): - Başvuru yapanın özellikle, yurt içi iş piyasasında aranan bir eğitim veya ilgili meslek tecrübesi ile özel bilgiler ve niteliklere sahip olması gerekmektedir. Brüt maaşı azami ölçüm temelinin (Höchstbeitragsgrundlage) %60ı olması gerekir. Bu 2008 yılı için 2.358,-- dir. Đlaveten en azından aşağıdaki kriterlerin yerine getirilmesi gerekmektedir: Maksatlanan çalıştırma, bölge için veya kısmi iş piyasası için işletme menfaatini aşacak önem taşıması gerekir. Maksatlanan çalıştırma yeni işyerleri yaratmakta veya hazır bulunan işyerlerinin korunmasına hizmet etmelidir. Dilekçe sahibi işletmede yönetici sıfatındadır. Maksatlanan çalışma sonucunda Avusturya ya yatırım sermayesi transferi gerçekleşmektedir. Başvuru sahibi (meslek) yüksek okul(u) mezunudur. Bağımsız Kilit Eleman (Selbständige Schlüsselkraft): Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 5
Başvuru: - Çalışmanın toplam ekonomik menfaati bulunması, özellikle bununla bağlı yatırım sermayesi transferi ve/veya iş yerlerini koruması gerekmektedir. Prosedür one-stop-shop-işlemi diye adlandırılır. Başvuru sahibinin başvuruyu ilgili yabancılar makamına (Salzburg şehrinde, belediyeye (Magistrat), Schwarzstraße 44, çevre belediyelerde ilgili bölge idare kurumuna (Bezirkshauptmannschaft)) şahsen ya da bağımlı çalışanlarda işveren tarafından verilmesi gerektiği anlamına gelir. Başvuru formunu http://www.bmi.gv.at/niederlassung ( Formulare şıkından) edinebilrisiniz. Bağımsız kilit eleman başvurusu bir işveren beyannamesi içermek zorundadır. Başvuru formunu http://www.bmi.gv.at/niederlassung ( Formulare şıkından) edinebilirsiniz. Yabancılar makamı başvuruyu daha sonra ilgili Đş Piyasası Hizmetleri (AMS) şubesine iletir (yetki, işverenin merkezine ya da bağımsız kilit eleman da planlanan işletme yerine bağlıdır). Burası da iş piyasası hukuku şartlarının yerine gelip gelmediğini inceler ya da bir rapor hazırlar ( bağımsız kilit eleman ). Şartların yerine getirilmesi halinde AMS tarafından yabancılar makamına bir bildiri gider ve orası kilit eleman ikametgah müsaadesi verebilir. bağımlı kilit eleman şartlarının yerine getirilememesi halinde buna karşı AMS bölge şubesi AMS eyalet şubesine temyiz yolu açık olan olumsuz karar verir. bağımsız kilit eleman şartlarının yerine getirilmemesi halinde ilgili yabancılar makamı (Magistrat ya da BH) buna karşı Đç Đşleri Bakanlığı na (BMI) temyizi caiz olmak üzere olumsuz bir karar verir. Tüm süreç makam tarafından 6 hafta içerisinde kapatılmak zorundadır. Đkametgah müsaadesi en fazla 18 aylık bir süre için verilir. Üniversite Okuma ve Çalışma 1. Bağımlı Çalışma (unselbstständige Erwerbstätigkeit): Bir üniversite öğrencisine oturma müsaadesi ile aşağıdaki şartlarda çalışma izni verilir: Bir çalışma müsaadesi gerekmektedir. Bunun başvurusunu gelecekteki işveren ilgili iş piyasası hizmetlerine (AMS) yapmalıdır. Öncelikli ikametgah amacı üniversite öğrenimi kalacaktır. Bu 2008 yılı için ayda 349,01 olan düşük ölçüde çalışma sınırları altında olanlar için kabul edilir. Okulun açık olmadığı veya derslerin olmadığı dönemler için, öncelikli ikametgah amacı olan üniversite öğrenimi etkilenmeden, bunu aşan çalışmalar da kabul edilir. Bunun haricinde ilaveten kendi maddi imkanlarınızı kanıtlamanız gerekmektedir. Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 6
Üniversite başarısı çalışmadan dolayı tehlikeye atılmaması gerekmektedir. Çalışma müsaadesi verilmesi sürecinde yeni çalışma müsaadesinin ancak işyeri için Avusturyalı, AB vatandaşı, ya da iş piyasasına henüz entegre olan şahıs söz konusu olmaması halinde verildiği yedek güç işlemi (Ersatzkräfteverfahren) diye adlandırılan işlem vardır. Fakat öğrenci işlerinin çoğu zaman özel vasıf gerektirmeyen işler olmasından pratikte iş müsaadesi almak çok zordur. 2. Öğretim Asistanları (StudienassistentInnen) Bilimsel öğretim asistanları olarak çalışmalar yabancılar çalışma kanunundan muaf tutulur. Maaş düşük gelir sınırını aşabilir. 3. Gönüllü Staj ve Stajlar Gönüllü Stajer Yabancılar çalışma kanunu nun bir yabancıyı gönüllü stajer olarak tanımlaması: Sadece bilgilerini genişletme ve uygulama ve pratikte nitelikler edinme amacı olması Çalışma yükümlülüğü ve ücret hakkı olmaması Takvim yılında üç aya kadar çalıştırılması Yabancılar çalışma kanunu anlamında bir gönüllü stajer harçlık dahil ücret alamaz! Kendisine ücretsiz ikametgah veya ücretsiz yiyecek gibi ayni ücret sunulamamaktadır.(vwgh 93/09/0275,VwGH 89/09/0127), aksi taktirde onaya tabi çalışma söz konusu olur. Yardımcı işlerin yapılmasında, şantiyelerde basit öğrenilmiş çalışmalar veya işler hiç bir zaman yabancılar çalışma kanunu anlamında gönüllü staj olamaz ( 3 Abs. 5 AuslBG). Bildiri yapılmasından sonra daha önce söz konusu olan gönüllü staj şartları AMS tarafından incelenir. Şartların bulunmaması halinde çalışma karar ile yasaklanır ve bildirilen çalışmanın onaya tabi olduğu hususunda uyarılır. Bildirinin tasdik edilmesi ile bildiriye göre hedeflenen çalışmanın yasal şartlara uygun olduğu ve zamanında bildirildiği tasdik edilir. Bildiri tasdiğinin ondört gün içerisinde verilen olumsuz tespit kararı ile reddedilmesi işveren için bağlayıcıdır çalışmaya çalışma müsaadesi olmadan başlanamaz. Karara karşı temyiz yolu açıktır. Temelde gönüllü stajlar için takvim yılında sadece 3 ay gerekçe gösterilebilir. Bazı şartlarda 12 aya kadar uzatmalar mümkün olabilir. Böyle bir uzatma, şartların eksik olmasından dolayı geçersiz ise çalışmanın Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 7
devamı ancak (ikametgah müsaadesi dahil) normal çalışma müsaadesi verilmesi halinde olabilir. Staj Gönüllü stajer Avusturya olgunluk sınavına denk bir okul eğitimi kanıtlamak zorundadır. Bunun için yabancı eğitim belgesinin onaylı Almanca çevirisi ibraz edilmesi gerekir. Yabancı eğitim belgesinin bölge şubesi tarafından kendi başına değerlendirilememesi halinde resmi yardımlaşma vasıtasıyla Eğitim ve Kültür Bakanlığı ndan bilgi alınması gerekir. Uzatılan gönüllü staj ile pratikte hedeflenen niteliklerin edinilmesi gönüllü stajerin daha sonra, geldiği ülkesinde Avustuya da genelde en azından lise mezunu seviyesinde çalışanlar tarafından yapılan mesleki çalışmasına hizmet etmesi gerekir. Gönüllü stajerin en azından iki diğer ülkede şubesi bulunan bir şirkette çalıştırılması gerekmektedir. Gönüllü stajer tarafından edinilecek bilgiler ve niteliklerin öncelikle geldiği ülkede uygulandığında, eğitici Avusturya işletmesine orada pazar veya ekonomik yer hazırlama veya açma amaçlı olmalıdır. Gönüllü stajerin çalıştığı işletmenin sahibi çalışma bildirisi ile beraber gönüllü stajerin geldiği ülkede en azından lise mezunu düzeyinde mesleki çalışmasını gerektiren bilgileri ve niteliklerini edinebilmesi için eğitimin tek tek adımlarını belirten ve gerekli somut önlemlerin belirtildiği bir eğitim programı ibraz etmelidir. Çalıştıran işletme gönüllü stajerin eğitim programından sonra geldiği ülkede gerçekten eğitimine uygun şekilde çalıştırılacağı hakkında ikna etmek zorundadır. Gönüllü stajerin çalıştırılmasından dolayı diğer şirkette çalışanların ücret ve çalışma koşulları kötüleşmemesi ve işletme çalışanlarının çalışma durumlarının kesinlikle tehlikeye atılmaması güvence altına alınmalıdır. Sonuçta gönüllü stajer çalıştırılmadan önce işveren işletmenin sahibi 4 Abs. 3 Z 7 ye benzer olarak işyeri işçi temsilciliği veya personel temsilciliğinin bilgilendirildiği hakkında bir beyanname almalıdır. Yabancılar çalışma kanunu anlamında tatil veya meslek stajı olarak bir kamu hukukuna bağlı yurt içi eğitim kurumu eğitimi (meslek okulu veya yüksek okul) veya üniversite bölümü öğrencilerine şart koşulan çalışmalar sayılmaktadır. Bir yabancı tatil veya meslek stajerinin çalıştırılması yabancının çalıştırıldığı işletmenin sahibi tarafından 3 Abs.5 AuslBG gereğince başlamadan en geç iki hafta önce ilgili iş piyasası hizmetleri bölge şubesine ve ilgili gümrük makamına bildirilmelidir. Đlgili iş piyasası hizmetleri bölge şubesi iki hafta içerisinde bildiri tasdiknamesi vermelidir. Bu süre geçtikten sonra çalışmaya beyan tasdiknamesi vermeden önce de başlanabilir. Beyan tasdiknamesinin süre geçtikten sonra reddedilmesi Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 8
halinde henüz başlanılan çalışma derhal, fakat en geç reddin tebliğ edilmesinden itibaren bir hafta içerisinde sona ermelidir. Tatil ve meslek stajerleri için staj süresince, tatil ve meslek stajerleri için geçerli ücret, çalışma ve sosyal sigorta hukuku hükümleri geçerlidir. Üçüncü Ülkelerden Üniversite Öğrencileri için Bilgiler 9