YÖNETMELİK Gümrük Müsteşarlığı ndan: Amaç ve Kapsam Madde 1 Ortak Transit Yönetmeliği BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar 1. Bu Yönetmeliğin amacı, ortak transit rejimini düzenlemek ve uygulamaya yön verecek hususlara açıklama getirmektir. 2. Bu Yönetmelik te öngörülen transit, eşyanın cinsine ve menşeine bakılmaksızın ortak transit rejimini uygulamaya koyarak, gerektiğinde aktarma yapılan, yeniden gönderilen veya depolanan eşya dahil olmak üzere, eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde transit olarak bir gümrük idaresinden diğer bir gümrük idaresine taşınmasında uygulanır. Bu Yönetmelik, transit rejimine ilişkin uluslararası anlaşmaların uygulanmasını, eşyanın bir geçici ithalat rejimi kapsamında hareketlerini ve sınır ticaretine ilişkin anlaşmaların uygulanmasını engellemez. 3. Bu Yönetmelik, posta sevkıyatlarına (posta kolileri dahil) uygulanmaz. Hukuki Dayanak Madde 2 Bu Yönetmelik, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 84 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 3 Bu Yönetmelikte: a) transit beyanı, kişinin belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eşyayı ortak transit rejimine tabi tutma arzusunu gösterdiği tasarruf, b) transit beyannamesi nüshaları, transit beyannamesi olarak kullanılan belge(ler)in nüshaları, c) Topluluk eşyası, i) Topluluğun gümrük bölgesinin bir bölümünü oluşturmayan ülkeler veya bölgelerden gelen eşya ilave edilmeden tamamen Topluluğun gümrük bölgesinde elde edilen, ii) Topluluğun gümrük bölgesinin bir bölümünü oluşturmayan ülkelerden veya bölgelerden gelen ve Topluluk üyesi bir ülkede serbest dolaşıma girmiş olan ve iii)
sadece ikinci bentte veya birinci ve ikinci bentlerde belirtilen eşyadan Topluluğun gümrük bölgesi içinde elde edilen eşya, d) Topluluk, Avrupa Topluluğu nu, e) asıl sorumlu, şahsen veya yetkili temsilcisi aracılığı ile eşyayı ortak transit rejimine tabi tutan kişi, f) kefil, teminat tutarına kadar doğabilecek gümrük yükümlülüğünü asıl sorumlu ile birlikte müştereken ve müteselsilen ödemeyi yazılı olarak üstlenen gerçek veya tüzel üçüncü kişi, g) gümrük yükümlülüğü, ortak transit rejimine tabi tutulan eşya için ödenmesi gereken gümrük vergileri ve diğer yükler, h) yükümlü, gümrük yükümlülüğünü yerine getirmekle sorumlu gerçek veya tüzel kişi, i) yerleşik kişi, - gerçek kişi durumunda, Türkiye de ikamet eden kişi ve - tüzel kişi veya kişiler ortaklığı durumunda, Türkiye de kayıtlı bürosu, merkezi veya daimi işyeri olan kişi, j) eşyanın serbest bırakılması, yetkili makamların, eşyayı ortak transit rejiminde öngörülen amaçlara uygun bularak sevkıyata izin verdikleri tasarruf, k) Armonize Sistem (AS) kodu, 14 Haziran 1983 tarihli Sözleşme ile belirlenen Armonize Eşya Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşme Eki nde yer alan ve GTİP in ilk altı rakamını oluşturan kod, l) yetkili makam, ortak transit rejiminin uygulanmasından sorumlu gümrük makamı (Gümrükler Genel Müdürlüğü, Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı, Gümrükler Başmüdürlükleri ve Gümrük Müdürlükleri), m) hareket idaresi, eşyanın ortak transit rejimine tabi tutulduğu gümrük müdürlüğü, n) varış idaresi, ortak transit rejimine tabi tutulan eşyanın, rejimin sonlandırılması için sunulması gereken gümrük müdürlüğü, o) teminat idaresi, fişli bireysel teminat ve kapsamlı teminat için Gümrükler Genel Müdürlüğü ve bireysel teminat için Gümrük Müdürlükleri, p) merkez idare, Gümrükler Genel Müdürlüğü, r) izin makamı, Gümrükler Genel Müdürlüğü, s) bilgisayar sistemi, gümrük idarelerinde gümrük işlemlerinin yürütüldüğü yerel veya geniş alan ağı ile birbirine bağlı entegre bilgisayar sistemi, t) veri işleme teknikleri, - yetkili makamlarla standart elektronik veri değişimi (EDI) mesajlarının değişimi veya - ilgili işlemlerin tamamlanması için gerekli bilgilerin yetkili makamların veri işleme sistemlerine girilmesi, u) standart mesaj, verilerin elektronik iletimi için kabul edilen önceden tanımlanmış yapı, v) kişisel veri, tanınan veya tanınabilir gerçek veya tüzel bir kişi ile ilgili her türlü bilgi ve y) NCTS, bilgisayarlı transit sistemi anlamını taşır.
İKİNCİ BÖLÜM Ortak Transit Rejimi T1 ve T2 Rejimi Madde 4 1. Ortak transit rejimi, duruma göre T1 rejimi veya T2 rejimi olarak tanımlanmaktadır. 2. T1 rejimi, 1 inci maddenin 2 nci fıkrasına uygun olarak taşınan her türlü eşyaya uygulanabilir. 3. T2 rejimi, 1 inci maddenin 2 nci fıkrasına uygun olarak taşınan ve Türkiye Gümrük Bölgesi ne T2 rejimi kapsamında gelen Topluluk eşyasının, 8 inci maddede belirtilen özel koşullar çerçevesinde yeniden gönderilmesi durumunda uygulanır. Sevkıyatın Birleştirilmesi Madde 5 Birden fazla sevkıyatın birleştirilerek, 18 inci madde kapsamında tek bir taşıma aracına yüklenmesi ve bir hareket idaresinden bir varış idaresine tek bir alıcıya teslim edilmek üzere bir asıl sorumlu tarafından tek bir ortak transit işlemi ile birleştirilmiş bir yük olarak gönderilmesi halinde, hareket idaresi, bu sevkıyatların istisnai ve tam olarak gerekçelendirilmiş durumlar dışında ilgili kalem listeleri ile birlikte tek bir transit beyannamesine dahil edilmesini isteyebilir. Ortak Transit Rejiminin Uygulanmayacağı Durumlar Madde 6 Bir sınır gümrük idaresinde ihracat işlemleri tamamlanan eşya, komşu sınır gümrük idaresinde tabi tutulacağı gümrük rejimi dikkate alınmaksızın, ortak transit rejimine tabi tutulmaz. İlave, Çıkarma veya Değiştirme Madde 7 Ortak transit rejimi kapsamında gönderilen eşya, bölündüğünde, aktarma yapıldığında veya bir araya getirildiğinde ilave, çıkarma veya değiştirme işlemine tabi tutulmaz. T2 Rejimi Madde 8 1. T2 rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesi ne getirilen ve bu rejim çerçevesinde yeniden gönderilebilecek eşya, tanımı ve durumunda değişiklik olmamasını sağlamak için her zaman gümrük makamlarının denetimi altında kalır. 2. Bu tür eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi nde transit veya antrepo rejimi dışında bir gümrük rejimine tabi tutulduktan sonra yeniden gönderilmesi durumunda, T2 rejimi uygulanamaz. Bununla birlikte, sergi, fuar veya benzeri kamuya açık bir etkinlikte sergilenmek üzere geçici olarak kabul edilen ve ilk durumlarında muhafaza edilmesi veya sevkıyatların
bölünmesi için gerekli olanın dışında bir işlemden geçmemiş eşya için T2 rejimi uygulanır. 3. Eşyanın antrepo rejimi kapsamında depolandıktan sonra Türkiye Gümrük Bölgesi nden yeniden gönderilmesi durumunda, T2 rejimi, ancak aşağıdaki koşullarla uygulanabilir: - Eşyanın beş yıldan fazla bir süre için antrepoya konmamış olması (Eşyanın Gümrük Tarifelerinde Sınıflandırılması Nomanklatürü nün (14 Haziran 1983 tarihli Armonize Eşya Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşme) Fasıl 1 ila 24 kapsamına giren eşya için bu süre altı ayla sınırlıdır), - eşyanın özelliğine uygun yerlerde depolanmış olması ve ilk durumlarında muhafaza edilmesi veya sevkıyatların kap değiştirilmeden bölünmesi için gerekli olanın dışında hiç bir işlemden geçmemiş olması ve - tüm işlemlerin gümrük gözetiminde gerçekleştirilmiş olması. 4. Yetkili bir idare tarafından kabul edilen T2 beyannamesinde, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi ne getirilmesinde kullanılan ilgili T2 beyannamesinin referansı belirtilmeli ve bunların üzerinde yer alan tüm özel deyimler bulunmalıdır. Teminat Gerekliliği Madde 9 1. 2 nci fıkrada veya bu Yönetmelik te başka şekilde öngörülmesi dışında, bir ortak transit işlemi için geçerli bir teminat gerekir. 2. Bununla birlikte, serbest dolaşımda bulunan eşyaya ilişkin hareket idaresi ile varış idaresi arasındaki bir ortak transit işlemi için teminat istememe hakkına 1 inci fıkra hükmü halel getirmez. Mühürleme Madde 10 1. Genel bir kural olarak, eşyanın ayniyeti, mühürleme yoluyla sağlanır. Bu amaçla: a) taşıma aracının diğer düzenlemeler çerçevesinde daha önceden onaylanmış olması veya hareket idaresi tarafından mühürlenmeye uygun bulunması halinde eşyanın bulunduğu yer veya b) diğer durumlarda her bir kap mühürlenir. 2. Taşıma aracı: a) mühürlerin kolay ve etkili bir şekilde takılabilmesi, b) görünür darbe izi bırakmadan veya mühürler bozulmadan herhangi bir eşyanın çıkarılamayacak veya konulamayacak şekilde imal edilmiş olması, c) eşyanın saklanabileceği gizli yerlerinin bulunmaması ve d) yük için ayrılan yerlere yetkili makamlar tarafından muayene için kolayca ulaşılabilmesi koşuluyla mühürleme için uygun kabul edilir. 3. Hareket idaresi, ayniyet için alınan diğer önlemleri dikkate alarak, eşyanın transit beyannamesi veya tamamlayıcı belgelerdeki 32 no.lu kutudaki tanımı, bunların hemen tanınmasını mümkün kılıyorsa ve mühürleme ve örtü çekilmesi mümkün
olmuyorsa mühürlemeden vazgeçebilir. Ancak, bu hüküm 1 no.lu ekte yer alan eşyayı kapsamaz. Yüksek Kaçakçılık Riski İçeren Eşya Madde 11 Yüksek kaçakçılık riski içeren eşya 1 no.lu ekte yer almaktadır. Yönetmeliğin bir hükmü, bu Ek e atıfta bulunduğunda, bu eşya ile ilgili herhangi bir önlem, sadece miktarın, karşılık gelen asgari miktarı aşması durumunda uygulanır. 1 no.lu ek, en az yılda bir kez gözden geçirilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM NCTS de Uygulanan İlave Hükümler Kapsam Madde 12 1. Yetkili makamlar, bu Yönetmelik te tanımlanan bilgi değişimi için bilgi teknolojisi ve bilgisayar ağlarını kullanır. 2. NCTS ye ilişkin hükümler, 33 üncü maddenin f bendinde belirtilen taşıma şekillerine özgü basitleştirmelere uygulanmaz. Güvenlik Madde 13 1. İşlemlerin veri işleme tekniği ile gerçekleştirilmesi amacıyla belirlenen koşullar, diğerlerinin yanı sıra, veri kaynağının kontrol edilmesi için ve kaza sonucu veya yasal olmayan yollarla yok olmasına veya kaza sonucu kaybolmasına veya yetkisiz olarak girilmesine karşı verilerin korunması için önlemleri kapsamaktadır. 2. 1 inci fıkrada tanımlanan güvenlik gereklerine ilave olarak, yetkili makamlar, tüm transit sisteminin etkili, güvenilir ve güvenli işlemesi için uygun güvenlik düzenlemelerini oluşturur ve sürdürür. 3. Yukarıda belirtilen güvenlik düzeyini sağlamak için, her veri girişi, değişikliği ve silinmesi, bu tür işlemin gerekçesini, tam zamanını ve işlemi gerçekleştiren kişiyi belirleyecek şekilde kaydedilir. Ayrıca, asıl veri veya bu tür işleme tabi herhangi bir veri, ilgili yılın sonundan itibaren en az beş yıl saklanır. 4. Yetkili makamlar, güvenliği düzenli olarak izler. 5. Yetkili makamlar, şüphelenilen tüm güvenlik ihlallerini birbirlerine bildirir.
İKİNCİ KISIM Ortak Transit Rejimi BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Transit Beyannamesi Madde 14 1. Eşya, 2 no.lu ekte örneği yer alan transit beyannamesi (transit refakat belgesi) ile ortak transit rejimine tabi tutulur. 2. Transit beyannamesine gerektiğinde 4 no.lu ekte örneğe uygun kalem listesi eklenebilir. Kalem listesi, 5 no.lu eke uygun olarak kullanılır. Kalem listesi, beyannamenin ayrılmaz parçasıdır. 3. Transit beyannamesi ve kalem listesi, 3 ve 6 no.lu eklerde yer alan hükümlere göre, gümrük idarelerinde bulunan veri giriş salonlarındaki terminaller aracılığıyla yerel alan ağı veya elektronik veri değişimi veya internet aracılığıyla geniş alan ağı kullanılarak doldurulur. 4. NCTS kapsamında EDI standart mesajlarının değişimi yoluyla sunulan transit beyannamesi, 12 no.lu ekteki yapı ve bilgilere uygun olur. 5. Hareket idaresi, beyannameye ilişkin işlemlerin tamamlanmasından sonra eşyanın serbest bırakılmasına izin verir. 6. Transit beyannamesine taşıma belgesi eşlik eder. Hareket idaresi, gümrük işlemlerinin tamamlandığı tarihte taşıma belgesinin sunulması şartından vazgeçebilir. Ancak, taşıma belgesi taşıma sırasında yetkili makamlar tarafından istenildiğinde sunulmalıdır. 7. Transit beyannamesi, asıl sorumlunun bilgisayar sisteminden bastırılabilir. 8. Bir gümrük idaresinden gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmak üzere bir başka gümrük idaresine sevk edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın, bir gümrük idaresinden sınır gümrük idaresine yurtdışı edilmek üzere sevk edilen serbest dolaşımda olmayan eşyanın ve ihraç eşyasının transiti için ayrı ayrı beyanname verilir. İstatistik Amaçlı Bilgi Sağlama Yükümlülüğü Madde 15 Asıl sorumlu veya yetkili temsilcisi, istatistiklerin derlenmesi için yetkili makamların talebi üzerine transit istatistiklerinden transit beyannamesine ilişkin gerekli her türlü bilgiyi sağlar. Transit Beyannamesinin İmzalanması ve Asıl Sorumlunun Sorumlulukları Madde 16 Transit beyannamesi, asıl sorumlu tarafından imzalanır ve asıl sorumlu:
a) beyanda yer alan bilgilerin doğruluğundan, b) ekli belgelerin gerçekliğinden ve c) eşyanın ortak transit rejimine tabi tutulması ile ilgili tüm yükümlülükleri yerine getirmekten sorumludur. Asıl Sorumlunun Yükümlülükleri Madde 17 1. Asıl sorumlu: a) öngörülen süre sınırı içinde, yetkili makamlar tarafından alınan ayniyet önlemlerine gerekli şekilde uyarak varış idaresine gerekli belgeler ile birlikte eşyayı tam ve sağlam olarak sunmaktan, b) bu Yönetmelik kapsamında öngörülen ortak transit rejimi ile ilgili diğer hükümlere uymaktan ve c) talep üzerine ve verilen süre içinde gerekli tüm belge ve bilgilerin kontrollerinden sorumlu yetkili makamlara bu belge ve bilgileri sunmaktan ve gerekli tüm yardımı sağlamaktan yükümlüdür. 2. Asıl sorumlunun 1 inci fıkra kapsamındaki yükümlülükleri saklı kalmak kaydı ile, bu Yönetmelik te öngörülen ortak transit rejimi kapsamında taşındığını bilerek eşyayı kabul eden taşıyıcı veya varış idaresine sunulmadan eşyayı doğrudan teslim alan ve izinli alıcı statüsü bulunmayan alıcı da öngörülen süre sınırına kadar ve yetkili makamlarca ayniyetin sağlanması için alınan önlemlere gerekli şekilde uyarak varış idaresinde gerekli belgeler ile birlikte eşyanın tam ve sağlam olarak sunulmasından yükümlüdür. Yükleme Madde 18 1. Her transit beyanı, sadece bir hareket idaresinden bir varış idaresine taşınmak üzere tek bir taşıma aracına yüklenen veya yüklenecek eşyayı kapsar. Bu amaçla, taşınan eşyanın birlikte sevk edilecek olması koşuluyla: a) römork(lar)ı veya yarı-römork(lar)ı ile birlikte bir karayolu taşıtı, b) demiryolu yolcu veya yük vagonları, c) tek bir zincir oluşturan tekneler ve d) bu Madde anlamı çerçevesindeki tek bir taşıma aracına yüklenmiş konteynerler tek bir taşıma aracı olarak kabul edilir. 2. Tek bir taşıma aracı, eşyanın birden fazla hareket idaresinde yüklenmesi ve birden fazla varış idaresinde boşaltılması için kullanılabilir. Yasaklama ve Kısıtlamalar Madde 19 Bu Yönetmelik hükümleri eşyanın ithali, ihracı veya transiti konusunda: a) kamu ahlakı, düzeni ve güvenliği, b) insan, hayvan ve bitki sağlığı ile yaşamının korunması, c) sanatsal, tarihi ve arkeolojik değeri bulunan ulusal varlıkların korunması ve
d) sınai ve ticari mülkiyetin korunması amacıyla getirilen yasaklama veya kısıtlamaları engellemez. Karışık Sevkıyat Madde 20 T1 rejimi kapsamında taşınması gereken eşya ve T2 rejimi kapsamında taşınması gereken eşyayı içeren sevkıyat olduğunda, asıl sorumlu, transit beyannamesinin 1 no lu kutusunun üçüncü alt bölümüne T- sembolünü yazar ve bu beyannameye duruma göre, 1/3 no lu kutularında T1, T2 veya T2F sembolü bulunan kalem listelerini ekler. T1 Rejimi Varsayımı Madde 21 Transit beyannamesinin 1 no lu kutusunun üçüncü alt bölümünde T1, T2 veya T2F sembollerinin bulunmaması durumunda veya T1 rejimi kapsamında taşınan eşya ve T2 rejimi kapsamında taşınan eşyayı içeren bir sevkıyat olduğunda, 20 nci madde hükümlerine uyulmamışsa, eşyanın, T1 rejimi kapsamında taşındığı varsayılır. Transit İşlemleri Gerçekleştirmeye Yetkili Gümrük İdareleri Listesi Madde 22 Ortak transit işlemleri gerçekleştirmeye yetkili gümrük idareleri listesinde her bir idarenin referans numarası ve görevleri ve açık oldukları gün ve saatleri yer alır. İKİNCİ BÖLÜM Teminat Teminat Verme Yükümlülüğü Madde 23 BİRİNCİ AYIRIM Genel Hükümler Asıl sorumlu, eşya ile ilgili doğabilecek gümrük vergileri ile diğer yüklerin ödenmesinin sağlanması için teminat verir. Teminat Türleri Madde 24 Teminat: a) tek bir ortak transit işlemini kapsayan bireysel teminat veya b) 33 üncü madde anlamında bir basitleştirme kullanılması durumunda, birden fazla işlemi kapsayan kapsamlı teminat olur. Farklı teminat türleri birlikte kullanılabilir. Teminat Şekilleri Madde 25
1. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun un 10 uncu maddesinde sayılanlardan aşağıda gösterilenler, teminat olarak kabul edilir: a) Tedavülde olan nakit Türk Lirası, b) Bankaların verecekleri teminat mektupları, c) İşlem tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafından ilan edilecek değerler üzerinden kabul edilen hazine tahvil ve bonoları ve d) T.C. Merkez Bankası tarafından kabul edilen ve bu Bankanın belirlediği efektif alış kuru üzerinden hesaplanan dövizler. 2. Hareket idaresi, verilen teminat ile transit rejiminin usulüne göre uygulanmasını mümkün bulmuyorsa, sunulan teminat şeklini reddedebilir. 3. Kefil, Türkiye de yerleşik ve teminat vermeye yetkili banka ve finans kurumları olmalıdır. Ancak, fişli bireysel teminatta kefil, banka ve finans kurumları dışında taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren dernek, oda veya birlik olabilir. Bu kefil, Türkiye de yerleşik ve teminat idaresince onaylanmış olmalıdır. Kefil ve asıl sorumlu, aynı kişi olamaz. Bağlı firmanın, ana firmadan ayrı bir tüzel kişiliği olmalıdır. Yetkili makamlar, doğabilecek gümrük vergileri ile diğer yüklerin öngörülen süre içinde azami teminat tutarına kadar ödenmesini sağlaması kesin görünmeyen bir kefili onaylamayı reddeder. Fişli bireysel teminatta, kefilden tutarı teminat idaresince belirlenecek olan banka teminat mektubu alınır. Teminat mektubu tutarının artışı, her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı esas alınarak hesaplanır. Ayrıca, fişli bireysel teminat kefilinin onaylanmasında, kefil tarafından düzenlenen fişlerin kaydedilmesi, her ay düzenlenecek fiş sayısı ve fişlerin geçerlilik süresi ve teminat idaresinin belirleyebileceği diğer koşullar öngörülebilir. Kefilin yükümlülüğü, taahhüdünün teminat idaresince kabul edilmesine dayanır ve hareket idaresinin eşyayı bu teminat kapsamında serbest bıraktığı tarihte başlar. Kefilin yükümlülüğü, teminat belgesinde belirtilen maksimum tutarla sınırlıdır. Teminat Aranmayacak Haller Madde 26 1. a) havayolu, b) boru hattı ve c) demiryolu ile taşımalar için teminat aranmaz. 2. 83 ve 84 üncü maddeler kapsamında havayolu ile taşıma için basitleştirilmiş usuller kullanılarak karayoluyla taşınan havayolu eşyası için 1 inci fıkra hükmü uygulanmaz. Teminat Belgesinde Düzeltme Madde 27
Teminat belgesinde hiç bir silinti veya kazıntı yapılmaz. Düzeltmeler, doğru olmayan bilgilerin üzeri çizilerek ve uygun olduğunda gerekli olanların eklenmesi ile yapılır. Düzeltmeler, kefil tarafından yapılarak imzalanır. Bireysel Teminatın Hesaplanması Madde 28 İKİNCİ AYIRIM Bireysel Teminat 1. Bireysel teminat, aynı tür eşyanın ithal edilerek yurtiçi kullanıma girmiş olması durumunda, tercihli oranlar veya kota dikkate alınmaksızın uygulanabilir ithalat vergileri dahil en yüksek oranlar esas alınarak hesaplanmak suretiyle doğabilecek gümrük vergileri ile diğer yüklerin tam tutarını kapsar. 2. Bununla birlikte, 1 no.lu ekin üçüncü sütununda belirtilen asgari miktarın aşılması durumunda, bu eşya için hesaplanarak bulunan tutar, listede belirtilen asgari orana göre hesaplanarak bulunan tutarla karşılaştırılır ve bu tutarlardan büyük olanı, teminat tutarının belirlenmesinde esas alınır. Bireysel Teminatın Şekli Madde 29 Bireysel teminat: a) Tedavülde olan nakit Türk Lirası, işlem tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafından ilan edilecek değerleri üzerinden kabul edilen hazine tahvil ve bonoları ve T.C. Merkez Bankası tarafından kabul edilen ve bu Bankanın belirlediği efektif alış kuru üzerinden hesaplanan dövizler veya b) kefilin: i. asıl sorumlu olarak hareket etmek isteyen kişiler için veya ii. asıl sorumlu olarak hareket etmek isteyen kişilere verilecek 7.000 EUR tutarındaki teminat fişleri için düzenlediği teminat belgesi şeklinde olabilir. Bireysel Teminat Belgesi Madde 30 29 uncu maddenin b bendinin (i) alt bendinde belirtilen durumda, bireysel teminat, 24 no.lu ekte yer alan örneğe uygun banka teminat mektubu olur. Fişli Bireysel Teminat Belgesi Madde 31 1. 29 uncu maddenin b bendinin (ii) alt bendinde belirtilen durumda, bireysel teminat, 25 no.lu ekte yer alan örneğe uygun taahhütname olur. 2. Bireysel teminat fişi (Ek 26), 12 no.lu eke uygun olarak düzenlenir. Kefil, düzenlenme tarihinden itibaren bir yılı aşmamak üzere, belgenin kullanılabileceği son tarihi belge üzerinde belirtir.
Bireysel teminat fişi, önyüzleri fiş ile aynı, arka yüzleri biri boş diğeri örneği 32 no.lu ekte yer alan TC 11 Alındı bulunan iki nüsha ekli olarak düzenlenir. Bireysel teminat fişinin üzerinde asıl sorumlunun imzasının bulunmaması, fişin geçerliliğini etkilemez. 3. Kefil, Ek 1 eşyası için geçerli olmayan bireysel teminat fişleri de düzenleyebilir. Bu durumda kefil, bireysel teminat fişine sınırlı geçerli deyimini çapraz olarak yazar. 4. Teminat idaresinin bilgi teknolojisi ve bilgisayar ağları kullanarak teminat verilerini hareket idaresi ile değişimi durumunda, kefil, düzenlediği bireysel teminat fişleri ile ilgili olarak asıl sorumlu adı, düzenlenme tarihi, geçerlilik tarihi, sınırlı geçerli olup olmadığı ve adet bilgilerini içerecek şekilde ve teyidi gönderilmek suretiyle resmi yazı ekinde faks ile teminat idaresine bildirir. 5. Asıl sorumlu, doğabilecek gümrük yükümlülüğünün tamamını kapsamak üzere 7.000 EUR nun gerekli katına karşılık gelen sayıda bireysel teminat fişini hareket idaresine verir. Bu fişler, hareket idaresinde saklanır. Kefil, her bir fiş için 7.000 EUR ya kadar yükümlüdür. Bireysel Teminatın İptali veya Feshi Madde 32 1. Teminat idaresi, düzenleme tarihinde öngörülen koşulların sürdürülememesi halinde, kefilin teminatının kabulünü iptal eder. Aynı şekilde, kefil de teminatını herhangi bir zamanda fesh edebilir. 2. İptal veya fesih, kefilden teminat idaresine veya teminat idaresinden kefile bildirildiği tarihten sonraki onaltıncı günden itibaren geçerli olur. Bu tarihten önce başlatılan transit işlemlerinden doğabilecek gümrük yükümlülüğünden dolayı kefilin sorumluluğu, devam eder. Kapsam Madde 33 İptal veya feshin geçerli hale geldiği tarihten önce düzenlenen bireysel teminat fişleri, bu tarihten itibaren eşyanın ortak transit rejimine tabi tutulması için kullanılamaz. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Basitleştirilmiş Usuller BİRİNCİ AYIRIM Basitleştirilmiş Usullere İlişkin Genel Hükümler İzin makamı, asıl sorumlu veya alıcının başvurusu üzerine, duruma göre aşağıdaki basitleştirmelere izin verebilir: a) kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme,
b) özel yükleme listeleri, c) özel tip mühürler, d) izinli gönderici, e) izinli alıcı ve f) belirli taşıma şekillerine özgü usuller: i) demiryolu ile taşınan eşya, ii) havayolu ile taşınan eşya ve iii) boru hattı ile taşınan eşya. İzin İçin Genel Koşullar Madde 34 1. 33 üncü maddede belirtilen izinler sadece: a) Türkiye de yerleşik bulunan, b) i) bir önceki ve başvuru yılı içinde takvim yılı itibariyle işlem gören beyanname sayısının % 2 sini aşan ve asgari 5 defadan fazla sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmayan, ii) bir önceki ve başvuru yılı içinde takvim yılı itibariyle işlem gören beyanname sayısının % 5 ini aşan ve asgari 10 defadan fazla sayıda gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmayan ve iii) ödenmemiş her hangi bir gümrük vergileri, ceza ve usulsüzlük cezası bulunmayan, c) 33 üncü maddenin a, d ve e bentlerinde belirtilen basitleştirilmiş usuller için ödenmemiş her hangi bir vergi, ceza ve gecikme faizi bulunmayan, d) Yönetim Kurulu Üyeleri ile şirket sermayesinin % 10 undan fazlasına sahip olanların hırsızlık, emniyeti suistimal, dolandırıcılık, yalan yere şehadet, yalan yere yemin, cürüm tasnii, iftira, irtikap, irtişa, ihtilas ve kaçakçılık cürümlerinden biri dolayısıyla hapis cezası veya aynı derecede cezayı gerektiren bir suçtan veya 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun ile 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun a muhalefetten mahkum olmayan, e) başkası adına ve namına hareket etmeyen ve f) ticaret sicil kaydı aslı veya onaylı fotokopisini sunan kişilere verilir. 2. Basitleştirmelerin usulüne uygun olarak yürütülmesini sağlamak üzere, izin sadece başvuru sahibinin: a) i) yetkili makamların rejimi gözetim altında tutabilmeleri ve kontrolleri gerçekleştirebilmeleri amacıyla faaliyet gösterdiği amacına uygun tesisinin bulunması ve faaliyet gösterdiği tesisinde kayıtlarının düzenli tutulması ve ii) bir önceki takvim yılı veya başvurunun yapıldığı takvim yılı içinde en az 500 ortak transit beyannamesi kapsamı ve her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılmak suretiyle gümrük vergileri ile diğer tutarlar toplamı asgari 5 trilyon olmak üzere eşya transit etmesi veya iii) bir önceki takvim yılı veya başvurunun yapıldığı takvim yılı içinde en az 1.000 transit beyannamesi (TIR Karnesi dahil) eşya transit etmesi ve b) kayıtlarını yetkili makamların etkili kontroller gerçekleştirmesine olanak sağlayacak şekilde tutması halinde verilir.
Başvurunun İçeriği Madde 35 1. Bundan sonra başvuru olarak anılacak olan, basitleştirmelerin kullanılmasına yönelik izin başvurusu, talep edilen basitleştirme belirtilerek, yazılı olarak yapılır. Tarih yazılır ve imzalanır. 2. Başvuru, izin makamının basitleştirmeleri kullanma izni verme koşullarının yerine getirildiğini kontrol etmesine olanak verecek her türlü bilgiyi içermelidir. Bu amaçla, özellikle bulunduğu yer, kayıtlarını tutma şekli, transit rejiminin kullanılma sıklığı ve yükümlülüklerin ne ölçüde yerine getirilebileceğinin belirlenmesi için gerekli diğer bilgiler başvuruda yer almalıdır. Başvuranın Sorumluluğu Madde 36 Basitleştirmeler için başvuruda bulunan kişiler, yürürlükte bulunan mevzuat kapsamında ve cezai hükümlerin uygulanması saklı kalmak üzere: a) verilen bilgilerin doğruluğundan ve b) ekli belgelerin gerçekliğinden sorumludur. Başvuruya İlişkin İşlemler Madde 37 1. Başvuru, izin makamına yapılır. 2. İznin verilmesi ve başvurunun reddedilmesi, yürürlükteki mevzuata uygun olarak yapılır. 3. Başvurunun reddedilmesine ilişkin kararlar, yazılı olur ve red gerekçelerini içerir. İznin İçeriği Madde 38 1. İznin tarihli ve imzalı aslı ile bir veya birden fazla sureti, izin sahibine verilir. 2. İzin, basitleştirmelerin kullanılmasına ilişkin koşulları belirtir, işlem ve kontrol yöntemlerini içerir. Düzenlenme tarihinden itibaren geçerli olur. 3. 33 üncü maddenin c ve f bendinde belirtilen basitleştirmeler durumunda, hareket idaresi, talep ettiğinde izin sunulur. İznin İptali ve Düzeltilmesi Madde 39 1. İzin sahibi, izin verildikten sonra ortaya çıkan ve iznin devam etmesini veya içeriğini etkileyebilecek her türlü unsuru izin makamına bildirir. 2. İzin makamı:
a) verilmesi için belirtilen bir veya birden fazla koşulun yerine getirilmemiş veya getirilmiyor olması veya b) iznin verilmesinden sonra ortaya çıkan bir unsurun, iznin devam etmesini veya içeriğini etkilemesi halinde izin belgesini iptal eder veya düzeltir. 3. İzin makamı, izin sahibinin, izin kapsamında öngörülen bir yükümlülüğü yerine getirmemesi halinde, izin belgesini iptal eder veya düzeltir. 4. İzni düzelten veya iptal eden herhangi bir karar, gerekçeli olur ve izin sahibine bildirilir. 5. İznin iptali veya düzeltilmesi, bildirim tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Bununla birlikte, izin sahibinin meşru çıkarlarının gerektirdiği durumlarda, izin makamı, iptal veya düzeltmenin yürürlüğe giriş tarihini erteleyebilir. Bu durumda, kararın yürürlüğe gireceği tarih belirtilir. Başvurunun İçeriği ve Koşulları Madde 40 İKİNCİ AYIRIM Kapsamlı Teminat ve Teminattan Vazgeçme 1. 34 ve 35 inci maddelere ek olarak, kapsamlı teminat kullanma izni için başvuran asıl sorumlu, ticari faaliyette bulunan gerçek kişi veya Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre şirket statüsünü haiz tüzel kişi olmak koşuluyla: a) hesaplanmış referans tutarı veya referans tutarın hesaplanması için, en az bir hafta içinde gerçekleştirilecek transit işlemi adedi ve her ortak transit işlemi kapsamında taşınacak eşyanın türü, ağırlığı ve kıymeti, b) Ek 1 eşyası için kapsamlı teminatın kullanılmasını düzenleyen koşullara uyulmasını kontrol ve teminat tutarında indirim yapılmasından önceki kontroller için 20 no.lu ekte yer alan koşullar ve c) talep edilen TC 31 - Kapsamlı Teminat Sertifikası veya TC 33 - Teminattan Vazgeçme Sertifikası adedi bilgi ve belgelerini sağlar. 2. İzin başvurusu örneği, 22 no.lu ekte yer almaktadır. Referans Tutar Madde 41 1. Referans tutar, asıl sorumlunun en az bir hafta süresince ortak transit rejimine tabi tutacağı eşya ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek gümrük vergileri ile diğer yüklerin toplam tutarına eşit olur. Referans tutarın hesaplanması için dikkate alınacak dönem, asıl sorumlunun olağan transit işlemlerini göstermelidir. Referans tutar, yoğun dönemlerdeki eşya taşımacılığını da kapsamalıdır. Teminat idaresi, referans tutarı, asıl sorumlu ile işbirliği içinde belirler.
Bu çerçevede asıl sorumlu: a) ticari belgeleri, muhasebe kayıtları ve diğer belgelerle kanıtlayacağı geçmişte taşıdığı eşyaya ilişkin bilgileri ve b) ticari belgeleri, muhasebe kayıtları ve diğer belgelerle kanıtlayacağı gelecekte ortak transit kapsamında taşımayı tasarladığı eşyaya ilişkin bilgileri sunar. Teminat idaresi, bu bilgilerin ışığında referans tutarı: a) aynı tür eşyanın ithal edilerek yurtiçi kullanıma girmiş olması durumunda uygulanabilir ithalat vergileri dahil en yüksek vergi ve yük oranını, b) transit süresindeki değişimleri ve c) transit işlemlerinin dönemsel dalgalanmalarını dikkate alarak belirler. Birden fazla eşya türü için yapılan başvurularda, en az bir hafta süresince ortak transit rejimine tabi tutacağı her bir eşya için uygulanabilir ithalat vergileri dahil en yüksek vergi ve yük oranı için hesaplanacak referans tutarlarının toplamı esas alınır. 2. İzin makamı, özellikle hareket idaresi veya idarelerinden sağlanan bilgiler ışığında referans tutarı yıllık olarak gözden geçirir ve gerekirse ayarlar. 3. Asıl sorumlu, kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçmeyi referans tutara kadar kullanabilir. Referans tutarın aşılıp aşılmadığının belirlenmesi amacıyla yapılan hesaplamada, her bir transit işlemi için ortaya çıkabilecek gümrük vergileri ile diğer yüklerin tutarı dikkate alınır. Gerekli bilgilerin bulunmaması durumunda ise, hareket idaresi tarafından bilinen diğer bilgilerle farklı bir rakama ulaşılmadığı sürece, her bir transit işlemi için ortaya çıkabilecek gümrük vergileri ile diğer yüklerin tutarının 7.000 EUR olduğu varsayılır. Asıl sorumlu, henüz sonlandırılmamış ortak transit işlemleri kapsamındaki eşya ile ilgili olarak doğabilecek gümrük vergileri ile diğer yüklerin toplam tutarının referans tutarı aşmamasını sağlar. Asıl sorumlu, bu tutarın referans tutarı aşacak olması durumunda, teminat idaresine bilgi verir. Asıl sorumlu, kayıtlarının referans tutarın aşıldığını göstermesi durumunda, bu teminatı kullanarak başka transit işlemi başlatamaz. Bu durumda asıl sorumlu başka bir teminat kullanabilir veya referans tutarının yeniden hesaplanması amacıyla bu tutarın ne kadar aşıldığı veya aşılacağını izin makamına bildirir. Asıl sorumlu, her bir işlem için en azından: a) transit işleminin başlatılma tarihi ve transit beyannamesinin tescil tarihi, b) hareket ve varış idarelerinin adı, c) eşyanın tanımı (AS kodunun en az 6 rakamı), d) brüt ağırlık ve e) gümrük vergileri ile diğer yüklerin tutarı ile ilgili bilgileri kolayca okunabilir bir çizelge haline getirerek referans tutarı izler.
Asıl sorumlu, talep edildiğinde kontrol amacıyla sunmak üzere, önceki yılın transit beyannamelerinin fotokopilerini ve hareket idaresinin sonlandırılmayan transit işlemleri ile ilgili bildirimlerini ve bu işlemlerle ilgili diğer belgeleri saklar. Asıl sorumlu, transit işlemi sonlandırıldığında bu transit işlemi ile ilgili gümrük vergileri ile diğer yüklerin tutarını serbest bırakır. Bu amaçla varış idaresine alternatif kanıt olarak onaylanmak üzere transit beyannamesinin B nüshasının bir fotokopisini sunabilir. Kapsamlı Teminat Tutarı ve Teminattan Vazgeçme Madde 42 1. Kapsamlı teminat tutarı, 41 inci maddede belirtilen referans tutara eşit olur. 2. İzin makamı, mali yapılarının sağlam olduğunu gösteren kanıtı sunan ve 3 ile 4 üncü fıkralarda tanımlanan güvenilirlik standartlarını karşılayan kişilere, indirilmiş tutarda kapsamlı teminat kullanma veya teminattan vazgeçme için izin verebilir. Asıl sorumlunun mali yapısına ilişkin kontrol, gelecekteki faaliyetlerini tehlikeye sokacak veya bu faaliyetlere zarar verecek mali güçlük içinde olup olmadığını ortaya koymalıdır. Bu çerçevede sağlam mali yapının tespitinde: a) izin makamınca ödenmemiş her hangi bir gümrük vergileri, ceza ve usulsüzlük cezası bulunmadığının belirlenmesi, b) Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenen şartları taşıyan ve bağımsız denetim yetkisi verilen bağımsız denetçi tarafından firmanın son üç yılı esas alınmak üzere mali tabloları incelenerek Sermaye Piyasası Kurulu nun belirlediği Denetim İlke ve Kuralları ile Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine göre hazırlanan ve firmanın mali yapısının sağlam olduğunu gösteren rapor ve c) başvuru sahibinin ödenmemiş her hangi bir vergi, ceza ve gecikme faizinin bulunmadığına ve 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca takibata uğramadığına ilişkin vergi dairelerinden alacağı belge dikkate alınır. 3. Kapsamlı teminat tutarı: a) asıl sorumlunun yeterli ortak transit rejimi deneyimi bulunduğunu kanıtlaması durumunda, referans tutarın % 50 sine ve b) asıl sorumlunun yeterli ortak transit rejimi deneyimi bulunduğunu ve yetkili makamlarla çok yakın işbirliği yaptığını kanıtlaması durumunda, referans tutarın % 30 una indirilebilir. 4. Teminattan vazgeçme, asıl sorumlunun yeterli ortak transit rejimi deneyimi bulunduğunu, yetkili makamlarla çok yakın işbirliği yaptığını, taşıma işlemlerini yönetim altında bulundurduğunu ve yükümlülüklerini karşılayacak yeterli mali kaynağa sahip olduğunu kanıtlaması durumunda tanınabilir. Asıl sorumlunun yükümlülüklerini karşılayacak yeterli mali kaynağa sahip olması, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen şartları taşıyan ve bağımsız denetim yetkisi verilen bağımsız denetçi tarafından firmanın son üç yılı esas alınmak üzere mali tabloları incelenerek Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen Denetim İlke ve Kuralları ile Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine göre hazırlanan ve ve referans tutarın
beş katını karşılayacak kadar öz sermayesinin bulunduğunu gösteren rapor ile kanıtlanır. 5. 3 ve 4 üncü fıkralar çerçevesinde, 20 no.lu ekin hükümleri dikkate alınır. Yüksek Risk İçeren Eşya için Özel Hükümler Madde 43 1. Ek 1 eşyası için kapsamlı teminat vermeye izin alabilmek için, asıl sorumlu, 34 ve 40 ıncı maddelerdeki koşulları karşıladığını kanıtlamasının yanısıra 42 nci maddenin 2 nci fıkrası kapsamında sağlam mali yapısı olduğunu, yeterli ortak transit rejimi deneyimi bulunduğunu ve ayrıca yetkili makamlarla çok yakın işbirliği yaptığını veya taşıma işlemlerini yönetim altında bulundurduğunu kanıtlamalıdır. 2. Bu tür eşya söz konusu olduğunda, kapsamlı teminat tutarı: a) asıl sorumlunun yetkili makamlarla çok yakın işbirliği yaptığını ve taşıma işlemlerini yönetim altında bulundurduğunu kanıtlaması durumunda, referans tutarın %50 sine ve b) yetkili makamlarla çok yakın işbirliği yaptığını, taşıma işlemlerini yönetim altında bulundurduğunu ve 42 nci maddenin 4 üncü fıkrası kapsamında yeterli mali kaynağa sahip olduğunu kanıtlaması durumunda, referans tutarın %30 una indirilebilir. 3. 1 ve 2 nci fıkralar çerçevesinde, 20 no.lu ekin hükümleri dikkate alınır. 4. Yukarıdaki fıkralar, aynı kapsamlı teminat sertifikası kapsamında Ek 1 eşyası ile bu Ek te yer almayan eşya için kapsamlı teminat kullanılması durumunda da uygulanır. 5. 1 no.lu ekte yer alan eşyayı içeren ortak transit işlemleri için teminattan vazgeçme kullanılmasına izin verilmez. 6. Kapsamlı teminat ve teminat tutarında indirimin kullanılmasına yönelik izni düzenleyen ilkeler dikkate alınarak, özel hallerde, indirilmiş tutarda kapsamlı teminat kullanılması, geçici olarak yasaklanabilir. 7. Teminat tutarının indirilmesini düzenleyen ilkeler dikkate alınarak, kapsamlı teminatın kullanılması, bu teminat kullanılarak büyük ölçekli kaçakçılığa konu olduğu belirlenmiş 1 no.lu ekte yer alan eşya türleri için geçici olarak yasaklanabilir. 8. 6 ve 7 nci fıkraların uygulanmasına ilişkin kurallar, 21 no.lu ekte yer almaktadır. Kapsamlı Teminat Belgesi Madde 44 1. Kapsamlı teminat, kefil tarafından verilir. 2. Kapsamlı teminat belgesi, 27 no.lu ekte yer alan örneğe uygun banka teminat mektubu olur.
Kapsamlı Teminat Sertifikası ve Teminattan Vazgeçme Sertifikası Madde 45 1. İzni esas almak üzere, teminat idaresi, kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme kanıtı olarak kullanılmak üzere 30 no.lu eke uygun olarak düzenlenmiş, bundan sonra sertifika olarak anılacak olan, asıl sorumlunun talebi doğrultusunda, bir veya birden fazla kapsamlı teminat sertifikası (Ek 28) veya teminattan vazgeçme sertifikasını (Ek 29) asıl sorumluya verir. 2. Bu sertifikalar, hareket idaresine sunulur. Sertifika bilgileri, transit beyannamesinde yer almalıdır. Bununla birlikte, teminat verilerinin, teminat idaresi ve hareket idaresi arasında bilgi teknolojisi ve bilgisayar ağları kullanılarak değişimi durumunda, sertifikalar, hareket idaresine sunulmaz. 3. Sertifikanın geçerlilik süresi, iki yılı aşamaz. Bununla birlikte, bu süre, teminat idaresi tarafından iki yılı aşmayan bir süre için bir kez uzatılabilir. İptal ve Fesih Madde 46 1. 32 nci maddenin 1 ve 2 nci fıkrasının ilk bendi, gerekli değişiklikler yapılarak, kapsamlı teminatın iptal ve feshine de uygulanır. 2. Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçmenin kullanılmasına ilişkin iznin, izin makamı tarafından iptalinin yürürlüğe girdiği, kefilin teminatının teminat idaresi tarafından iptalinin yürürlüğe girdiği veya kefilin teminatını feshinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren eşyayı ortak transit rejimine tabi tutmak için daha önce düzenlenmiş sertifikalar kullanılamaz. Asıl sorumlu, bu sertifikaları teminat idaresine gecikmeksizin iade eder. 3. Kapsamlı teminat belgesinin iptali veya feshi durumunda, yeni bir kapsamlı teminat belgesinin teminat idaresine verilmemesi, kapsamlı teminat kullanılmasına ilişkin iznin iptalini gerektirir. Özel Yükleme Listeleri Kullanma İzni Madde 47 ÜÇÜNCÜ AYIRIM Özel Yükleme Listeleri 1. İzin makamı, asıl sorumluların 12 no.lu ekin gereklerine tümüyle uymayan yükleme listelerini kullanmalarına izin verebilir. Bu izin kapsamında kullanılacak yükleme listelerinin: a) kayıtlarını tutmak için bütünleşik elektronik veya otomatik veri işleme sistemi kullanan firmalar tarafından düzenlenmeleri, b) yetkili makamlar tarafından zorlanmadan kullanılabilecek şekilde tasarlanmaları ve doldurulmaları ve c) her kalem için 9 no.lu ek kapsamında gerekli bilgileri içermeleri
gerekir. 2. Kayıtlarını tutmak için bütünleşik elektronik veya otomatik veri işleme sistemi kullanmayan firmalar tarafından düzenlenmeleri halinde dahi sevk/ihraç işlemlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla düzenlenmiş olan tanımlayıcı listelerin, 1 inci fıkra kapsamındaki yükleme listeleri olarak kullanılmasına izin verilebilir. 3. Kayıtlarını tutmak için bütünleşik elektronik veya otomatik veri işleme sistemi kullanan ve 1 ve 2 nci fıkralar kapsamında özel tipte yükleme listesi kullanmasına izin verilmiş firmalara, bilgisayar programlarının bu kolaylığı gerektirmesi halinde, bu listeleri sadece bir tür eşyayı içeren ortak transit işlemleri için de kullanma izni verilebilir. Özel Tipte Mühür Kullanma İzni Madde 48 DÖRDÜNCÜ AYIRIM Özel Tipte Mühürlerin Kullanılması 1. İzin makamı, mühürlerin 13 no.lu ekte belirtilen özelliklere uygun olduğunu onaylaması koşuluyla, asıl sorumlunun taşıma aracı veya kaplarda özel tipte mühür kullanmasına izin verebilir. 2. Özel tipte mühür kullanmasına izin verilmesi halinde, asıl sorumlu, transit beyannamesinin D. Hareket Gümrük İdaresi Kontrolü kutusundaki takılan mühürler başlığının karşısına takılan mühürlerin kimliği, tipi ve adedini yazar. Asıl sorumlu, mührü eşyanın serbest bırakılmasından önce takar. İzinli Gönderici Madde 49 BEŞİNCİ AYIRIM İzinli Gönderici Statüsü Veri işleme tekniği kullanarak transit beyanı sunan ve ilgili hareket idaresi ile iletişim kuran kişilere, eşyayı hareket idaresine sunmaksızın ortak transit işlemleri gerçekleştirmek üzere izinli gönderici statüsü verilebilir. Bu basitleştirme, sadece kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izni verilen kişilere tanınır. Başvurunun İçeriği Madde 50 Başvuruda: a) haftalık sevkıyat adedi, b) kullanılacak taşımacılık şekli ve c) eşyanın tabi tutulduğu önceki gümrük rejimi ile ilgili bilgiler ve d) değişiklikler dahil şirket sözleşmesinin onaylı fotokopisi ve
e) varsa ekonomik etkili gümrük rejimleri ile ilgili izin nüshası yer alır. İznin İçeriği Madde 51 İzinde özellikle: a) başlatılacak ortak transit işlemlerinden sorumlu olacak hareket idare(ler)i, b) transit beyanı sunulması ile birlikte hareket idaresinin nasıl bilgilendirileceği ve eşyanın serbest bırakılmasından önce hareket idaresinin gerekli görmesi halinde, ne zamana kadar kontrolleri gerçekleştireceği, c) yetkili makamların, taşıma aracı veya kap veya kapların, 13 no.lu ekte belirtilen özelliklere uygun olduğu yetkili makamlarca onaylanmış ve izinli gönderici tarafından takılmış özel mühürle taşınmasını öngörebileceği durumda, alınacak ayniyet önlemleri ve d) yasaklanmış eşya türleri veya hareketleri belirtilir. Önceden Onay ve Hareketteki İşlemler Madde 52 1. İzin, transit beyannamesi formlarının C. Hareket Gümrük İdaresi kutusunun 15 no.lu ekteki örneğe uygun olan ve yetkili makamlar tarafından uygun bulunan özel metal bir mühür ile izinli gönderici tarafından mühürlenmesini öngörebilir. İzinli gönderici tarafından bu kutu doldurulur ve bilgisayar sistemi tarafından transit beyannamesine tarih ve tescil numarası verilir. 2. İzin makamı, tanıtma aracı olarak ayırt edici bir işaret taşıyan formların kullanılmasını öngörebilir. Mühür için Güvenlik Önlemleri Madde 53 1. İzinli gönderici, özel mührün korunmasına yönelik gerekli tüm önlemleri alır. İzinli gönderici, bu amaçla aldığı güvenlik önlemlerini hareket idaresine bildirir. Hareket idaresi, izinli göndericinin özel mührün korunması için gerekli önlemleri alıp almadığını belirlemek amacıyla sonradan kontrol gerçekleştirebilir. 2. Özel mührün herhangi bir kişi tarafından kötüye kullanılması durumunda, izinli gönderici, 1 inci fıkra kapsamında kendisinden istenilen önlemleri aldığı konusunda izin makamını ikna edemediği sürece, her türlü cezai takibat saklı kalmak üzere, bu özel mühür kapsamında taşınan eşya için ödenmesi gereken gümrük vergileri ile diğer yüklerin ödenmesinden sorumlu olur. Beyanın Sunulması ve Beyannameye Yazılacak Bilgiler Madde 54
1. İzinli gönderici, transit beyanını yetkili makamların veri işleme sistemine girerek, eşyanın serbest bırakılmasından önce sunar. 2. İzinli gönderici, hareket idaresinin eşyanın serbest bırakılmasından önce kontrol etmemesi durumunda, eşyanın sevkinden önce transit beyannamesinin D. Hareket Gümrük İdaresi Kontrolü kutusuna 94 üncü maddeye göre belirlenen ve eşyanın varış idaresine sunulması için öngörülen süre sınırını, uygulanan ayniyet önlemlerine ilişkin bilgileri ve İzinli gönderici deyimini yazar. 3. Hareket idaresi, eşyanın serbest bırakılmasından önce 95 inci madde çerçevesinde kontrol yapması durumunda, sonucu transit beyannamesinin D. Hareket Gümrük İdaresi Kontrolü kutusuna kaydeder. 4. İzinli gönderici, sevkıyatı takiben A nüshasının fotokopisini izinde belirtilen süre sınırı içinde hareket idaresine gönderir. İzin makamı, izinde, A nüshasının fotokopisini hareket idaresine transit beyannamesine ilişkin işlemler tamamlanır tamamlanmaz gönderilmesini öngörebilir. A ve B nüshaları, eşyaya refakat eder. İmzadan Vazgeçme Madde 55 1. İzinli göndericinin, bütünleşik elektronik veya otomatik veri işleme sistemi ile düzenlenen ve 15 no.lu ekte belirtilen özel mühür taşıyan transit beyannamesinin 50 no lu kutusunu imzalamamasına izin verilebilir. Bu vazgeçme, izinli göndericinin, izin makamına özel mühür bulunan transit beyannameleri kapsamında gerçekleştirilen tüm transit işlemleri için asıl sorumlu olduğunu bildiren bir yazılı taahhüdü önceden vermesi koşuluna bağlıdır. 2. Bu izin durumunda, izinli gönderici, düzenlediği transit beyannamesinin 50 no lu kutusuna İmzadan vazgeçme deyimini yazar. NCTS de İzinli Göndericiler Madde 56 Transit beyanı NCTS de yer alan hareket idarelerine sunulduğunda, izin, diğerlerinin yanısıra, hareket idaresinin gerektiğinde eşyanın serbest bırakılmasından önce kontrolleri gerçekleştirilebilmesi için izinli göndericinin sunulan transit beyanı konusunda bilgi vereceği süre sınırını da gösterir. İzinli Alıcı Madde 57 ALTINCI AYIRIM İzinli Alıcı Statüsü 1. Ortak transit rejimine tabi eşyayı ve transit beyannamesinin A ve B nüshalarını varış idaresine sunmaksızın eşyayı tesislerinde veya belirlenmiş bir başka yerde teslim almayı isteyen kişilere izinli alıcı statüsü verilebilir.
2. Ayniyet önlemlerine tam uyularak, sevkıyata refakat eden transit beyannamesinin A ve B nüshaları ile birlikte eşya tam ve sağlam olarak öngörülen sürede izinli alıcıya izinde belirlenmiş tesislerinde veya yerde teslim edildiğinde, asıl sorumlu, 17 nci maddenin 1 inci fıkrasının a bendi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmiş olur ve ortak transit rejiminin sona erdiği kabul edilir. 3. 2 nci fıkraya uygun olarak teslim edilen her bir sevkıyat ile ilgili olarak taşıyıcının talebi üzerine, izinli alıcı, 115 inci maddede öngörülen alındıyı düzenler. Başvurunun İçeriği Madde 58 Başvuruda: a) haftalık alınan sevkıyat adedi, b) eşya türü, c) kullanılacak taşımacılık şekli ve d) eşyanın tabi tutulacağı sonraki gümrük rejimi ile ilgili bilgiler ve e) değişiklikler dahil şirket sözleşmesinin onaylı fotokopisi ve f) varsa ekonomik etkili gümrük rejimleri ile ilgili izin nüshası yer alır. İznin İçeriği Madde 59 1. İzinde özellikle: a) izinli alıcı tarafından teslim alınan eşyadan sorumlu varış idare(ler)i, b) varış idaresinin, eşyanın varması üzerine gerekli her kontrolü gerçekleştirebilmesi için izinli alıcının eşyanın varışını bu idareye nasıl ve ne zamana kadar bildireceği ve c) yasaklanmış eşya türleri veya hareketleri belirtilir. 2. İzin makamı, izinde, izinli alıcının teslim alınan eşya ile ilgili bir tasarrufta bulunabilmesinden önce varış idaresinin bir işleminin gerekli olup olmadığını belirler. Yükümlülükler Madde 60 1. Eşya, izinli alıcının izinde belirtilen tesislerine veya yerlere geldiğinde, bekleme süresi sonuna kadar varış idaresinin eşyayı kontrol etmemesi durumunda izinli alıcı: a) izinde belirtilen usule uygun olarak her türlü fazlalık, noksanlık veya değiştirmeler veya kırılmış mühürler gibi diğer usulsüzlükleri derhal varış idaresine bildirir ve b) bir veri işleme tekniği kullanılarak iletişim kurulması hariç olmak üzere, 113 üncü maddeyi dikkate alarak, varış tarihini, transit beyannamesinin A ve B nüshalarına ilişkin bilgileri ve takılı her mührün durumunu bu nüshaların I kutusunun ilk kısmında belirtir ve transit beyannamesinin A ve B nüshalarını ve sökülen mühürleri gecikmeksizin varış idaresine gönderir.
2. Varış idaresi, transit beyannamesinin belirtilen nüshalarının I kutusunun ikinci kısmında 113 üncü maddede öngörülen kayıtları yapar ve B nüshasını 119 uncu maddeye uygun olarak hareket idaresine gönderir. NCTS de İzinli Alıcılar Madde 61 1. Varış idaresinin NCTS de yer alması durumunda, 34 üncü maddede yer alan koşullara uyulmasının yanı sıra yetkili makamlarla iletişim amacıyla veri işleme tekniği kullanan kişilere izinli alıcı statüsü verilebilir. 2. İzinli alıcı, varış idaresine eşyanın varışını boşaltmadan önce bildirir. 3. İzinde, 117 nci madde çerçevesinde izinli alıcının varış idaresinden beklenen varış kaydı verisini nasıl ve ne zaman alacağı gösterilir. YEDİNCİ AYIRIM Eşyanın Demiryolu ile Taşınması için Basitleştirilmiş Usul İşbirliği Düzenlemelerinin Kapsamı Madde 62 BİRİNCİ ALT AYIRIM GENEL HÜKÜMLER 1. 33 üncü maddenin f bendinin (i) alt bendinde belirtilen basitleştirilmiş usule uygun olarak CIM taşıma belgesi kapsamında ortak transit işlemleri gerçekleştirme izni, işbirliği düzenlemeleri kapsamında çalışan demiryolu işletmesine verilebilir. 2. Demiryolu işletmesinin Uluslararası Demiryolları Birliği nin uluslararası eşya ve ekspres koli işlemlerine uygulanan muhasebe kurallarını öngören 304V bildirisine (UIC 304V bildirisi) uygun olarak: - her sevkıyat için ayrı maliyet hesapları oluşturma, - gerektiğinde eşya veya CIM taşıma belgeleri için araştırma yapma, gibi amaçlar için diğer demiryolu işletmeleri ile işbirliği yapması durumunda işbirliği düzenlemeleri kapsamında çalıştığı kabul edilir. 3. Basitleştirilmiş usul, CIM taşıma belgesi kapsamındaki demiryolu işlemlerinin dışındaki taşıma işlemlerine de uygulanır. Düzenlemelerin Kullanılmasına İzin Verme Madde 63 Basitleştirilmiş usul tanınmış bir kişiye, sadece bu kişinin: a) Türkiye de demiryolu ile eşya taşıma izni bulunması, b) 62 nci maddenin 2 nci fıkrasındaki koşullara uyması ve c) başvurusunda: - yetkili makamların önceden mutabakatı olmaksızın CIM taşıma belgesi modelini değiştirmemeyi,
- basitleştirilmiş usul kapsamında başlatılan her işlemden önce, işbirliği düzenlemeleri kullanmaya izinli demiryolu işletmeleri ile gerçekleştirilmesini sağlamayı ve - taşıma işlemini, yetkili makamlara bildirmeksizin, basitleştirilmiş usul kapsamında taşınan eşya için işbirliği düzenlemeleri kullanmaya izinli olmayan demiryolu işletmesine devretmemeyi üstlenmesi durumunda, işbirliği düzenlemelerini kullanmasına izin verilebilir. CIM Taşıma Belgesinin Hukuki Geçerliliği Madde 64 İKİNCİ ALT AYIRIM BASİTLEŞTİRİLMİŞ USULÜN İŞLEYİŞİ Basitleştirilmiş usul çerçevesinde, COTIF Sözleşmesi Ek B de belirtilen CIM taşıma belgesi, ortak transit beyannamesine eşdeğer kabul edilir. Asıl Sorumlu Madde 65 1. Taşıma işleminin Türkiye Gümrük Bölgesi nde başlaması durumunda, eşyayı, ortak transit beyannamesi olarak kullanılan CIM taşıma belgesi kapsamında taşıma amacıyla kabul eden izinli demiryolu işletmesi, bu işlem için asıl sorumlu olur. 2. Türkiye Gümrük Bölgesi dışında CIM taşıma belgesi kapsamında taşıma amacıyla kabul edilen eşya, Türkiye Gümrük Bölgesi ne girdiğinde, eşya, bir başka gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma girmedikçe, Türkiye Gümrük Bölgesi nde eşyayı taşıyan izinli demiryolu işletmesi, transit işlemi için asıl sorumlu olur. 3. 1 ve 2 nci fıkralarda belirtilen durumlarda, asıl sorumlu, 76 ncı maddenin 4 üncü fıkrasına uygun olarak, CIM taşıma belgesinde hareket tarihini gösteren numaratör ve mührünü basar. Muhasebe Merkezinde Kayıtların Kontrol Edilmesi Madde 66 1. Demiryolu işletmesi, kendi muhasebe merkez(ler)inde tutulan kayıtları, kontrollerin burada gerçekleştirilebilmesi amacıyla izin makamının kullanımına sunar. 2. Kayıtlar, diğerlerinin yanı sıra: a) demiryolu işletmesinin basitleştirilmiş usul kapsamında hareket istasyonundan varış istasyonuna taşıdığı tüm eşya için CIM taşıma belgelerinin 2 ve 5 no lu yapraklarını, b) 304V sayılı UIC bildirisine uygun olarak sevkıyat başına düşen maliyet payını ve c) 304V sayılı UIC bildirisine uygun olarak demiryolu işletmesinin taşıdığı eşya ile ilgili diğer demiryolu işletmelerine gönderilen veya bunlardan alınan usulsüzlük bildirimlerini içerir.