KURAN YOLU- DERS 9-10 (Prof.Dr. Mehmet OKUYAN ın Envarul Kuran isimli 6 no lu dersinin özeti) DERSTE GEÇEN KAVRAMLAR 1. İsm-i Tafdil: «Daha» ve «En» kelimeleri ile yapılan Karşılaştırma Sıfatlarıdır. Örneğin, Daha iyi, En iyi, Daha büyük, En büyük, Daha küçük.. gibi ifadeler, hep ism-i tafdil örnekleridir. 2. Telbiye: Hacda okunan, «Lebbeyk, Allahümme lebbeyk» diye başlayan dua 3. Salih Amel: İnsanlığın yararına olan her türlü Islah edici (bozukluğu düzeltici) davranış 4. Ecir: Ödül 5. Selam: Barış, Esenlik, Güvenlik 6. Tefa ul Babı: Arapçada bir fiil kalıbıdır. İlgili işin aşama aşama (bir anda değil) yapıldığını ifade eder. Tefa ül Babı ndan olan 5 önemli fiilin anlamı aşağıda verilmektedir: Tedebbür: Bir meselenin köküne/arka planına inmek Tezekkür: (tedebbür edilen şeyle ilgili) gerçeği hatırlamak Tefekkür: (tezekkür sonrası) fikir üretme aşaması Teakkul: aklını çalıştırmak Tefakkuh: Anlayıp hayatın pratiklerine dönüştürmeye çalışmak 7. Nasih- Mensuh Kavramları: Nasih: Bir ayetin hükmünün başka bir ayetle kaldırılması. İslam alimlerinin bir kısmı bu görüşü savunur. Mensuh: Hükmü kaldırılan ayetler. İslam alimlerinin bir kısmı, Kur an da hükmü kaldırılan (mensuh) ayetler olduğunu savunur. Bu, Kur an ın genel yaklaşımına aykırıdır. Muhkem: Kur an da mensuh ayet olduğuna inananlar, Hükmü geçerli olan ayetleri de muhkem olarak adlandırır. 8. Furkan: Doğruyu yanlıştan ayırt edebilme yeteneği 9. Kıssa: (ibret ve öğüt veren) hikaye KUR'AN'IN KUR'AN'A GÖRE İŞLEVLERİ (FONKSİYONLARI) (21 tane) 1. Yol göstericidir & Müjdeler verir. Şüphesiz, bu Kur'an, doğru yola iletir ve salih amellerde bulunan mü'minlere, onlar için gerçekten büyük bir ecir olduğunu müjdeler. (İsra 9) Salih Amel: İnsanlığın yararına olan her türlü Islah edici (bozukluğu düzeltici) davranış Ücret endeksli değil, ecir (ödül) endeksli bir salih amel anlayışı olmalı
Sizden ücret istemeyenlere uyun, onlar doğru yolu bulmuş kimselerdir (Yasin 21) 2. Barış yollarına iletir. Allah, rızasına uyanları, Kur an la selâm (barış) yollarına iletir (Maide: 16) Allah barış yurduna çağırır ve Dileyen herkesi dosdoğru yola iletir (Yunus 25) Ayrıca, Bakara:208 ve Enfal:61 e bakılabilir. İslam, bu bağlamda, Birinin öbürüne zarar vermeme (barış) deklarasyonu dur. Yunus:25 teki ifade klasik çevirilerde Dilediğini şeklinde çevrilmektedir. Bu doğru değildir. Allah, «Dilediğini» değil «dileyeni» dosdoğru yola iletir. Yoksa, aklın, iradenin, peygamberin, imtihanın anlamı kalmaz. 3. İhtilafları bitirmeyi öngörür Biz Kitab'ı ancak, hakkında ihtilafa düştükleri şeyi onlara açıklaman için ve inanan bir kavme rahmet ve hidayet olması için indirdik (Nahl 64) Kur an dan bakarsanız kavga biter Kur an dan bakarsanız birinin hak dediğine diğeri batıl demez Gerçek şu ki, bu Kur'an, İsrailoğullarına hakkında ayrılığa düştükleri şeylerin bir çoğunu aktarıp anlatıyor. (Neml 76) Bugünün Müslümanlarının ihtilafının çözümü: KUR AN Müslümanların birlikte hareket etmesinin yolu: KUR AN İman edenler ve salih amellerde bulunanlar var ya, Rahman, onlar için sevme vesileleri yaratacaktır. (Meryem 96) Hayat a Kur an dan bakmadığımız için: o Bölündük o Müslüman coğrafyasında kan ve gözyaşı var Ümmetin İhtilafında Rahmet Olamaz! Kasas: 4: Bölünmek bir firavun ahlakıdır 4. Hayat Verir Ey iman edenler, size hayat verecek şeylere sizi çağırdığı zaman, Allah'a ve Resûlü'ne icabet edin. (Enfal 24) Kur an mezarlık kitabı olamaz! Kur an fon müziğine indirgenemez! Kur an lı düğün organizasyonları: kaş yaparken göz çıkarmaktır (Fussilet 26) Kur an ın indiriliş gayesi nedir? & Kur an bizim neyimiz olur? sorularını kendimize sormalıyız.
Beden için RUHUN anlamı neyse; Hayat için KUR AN IN anlamı odur. İçinde Kur an olmayan hayat, ÖLÜDÜR. (Kur'an) Diri olanları uyarman için (indirilmiştir). (Yasin 70) Dağı bile paramparça eden Kur an, nasıl olur da bizim kılımızı bile kıpırdatmaz? (Haşr 21) 5. İnsanları Karanlıktan Aydınlığa Çıkarır Kur an da geçtiği ayetler: Maide 16, İbrahim 1, Bakara 257 Allah, rızasına uyanları o nurla selâmet yollarına iletir ve onları, izniyle karanlıklardan aydınlığa çıkarıp doğru yola (İslâma) götürür. (Maide 16) 6. Aklı çalıştırmayı öngörür Kur an da geçtiği ayetler: Yunus 100, Yusuf 2, Zuhruf 43.O, akıl erdiremeyenlerin üzerine iğrenç bir pislik kılar. (Yunus 100) 7. Muhataplarının tedebbür, tefekkür ve tezekkür sahibi olmalarını emreder Kur an da geçtiği ayetler: Sad 29, Nahl 44 (Bu Kur'an,) Ayetlerini, iyiden iyiye düşünsünler ve temiz akıl sahipleri öğüt alsınlar diye sana indirdiğimiz mübarek bir kitaptır. (Sad 29) 8. Kendisine sımsıkı sarılmayı emreder Kur an da geçtiği ayetler: Zuhruf 43 Şu halde, sana vahyedilene sımsıkı tutun; çünkü sen dosdoğru bir yol üzerindesin. (Zuhruf 43) 9. Sorgulanacağımız kitap olduğunu bildirir Kur an da geçtiği ayetler: Zuhruf 44 Ve şüphesiz o (Kur'an), senin ve kavmin için gerçekten bir hatırlatmadır. Siz (ondan) sorguya çekileceksiniz. (Zuhruf 44) 10. Hakikatlerin gizlenmemesini öğütler Kur an da geçtiği ayetler: Bakara 159-161, 174-175, 140; Ali İmran 187 Kitap verilenlerden: "Onu mutlaka insanlara açıklayacaksınız, onu gizlemeyeceksiniz" diye kesin söz almıştı.. (Ali İmran 187) 11. İçindekilerle hükmedilsin diye indirilmiştir Kur an da geçtiği ayetler: Nisa 105, Maide 48-49
Şüphesiz, Allah'ın sana gösterdiği gibi insanlar arasında hükmetmen için biz sana Kitabı hak olarak indirdik. (Nisa 105) 12. Ulaşabildiği herkese tebliğ edilmesi gereken evrensel bir kitaptır Kur an da geçtiği ayetler: En am 19 Sizi -ve kime ulaşırsa- kendisiyle uyarmam için bana şu Kur'an vahyedildi... (En am 19) 13. Kendisine tabi olunması için indirilmiştir Kur an da geçtiği ayetler: En am 155, Araf 3 Bu indirdiğimiz mübarek bir Kitap'tır. Şu halde O'na tabi olun ve korkup sakının. Umulur ki rahmet olunursunuz. (En am 155) 14. Ayetleri okunduğunda imanı arttırır, kalpleri titretir Kur an da geçtiği ayetler: Enfal 2, Zümer 23, Hadid 16 Rablerine karşı içleri titreyerek korkanların O'ndan derileri ürperir. Sonra onların derileri ve kalpleri Allah'ın zikrine (karşı) yumuşar yatışır.. (Zümer 23) 15. İyiyi kötüden ayırma yeteneği (Furkan) verir Kur an da geçtiği ayetler: Enfal 29 Ey iman edenler, Allah'tan korkup sakınırsanız (muttaki olursanız), size doğruyu yanlıştan ayıran bir anlayış (furkan) verir.. (Enfal 29) 16. Ayetleri güvence altına alınmış, Allah tarafından açıklanmıştır Kur an da geçtiği ayetler: Hud 1-2 (Bu,) Ayetleri muhkem kılınmış, sonra hüküm ve hikmet sahibi ve her şeyden haberdar olan (Allah) tarafından birer birer (bölüm bölüm) açıklanmış bir Kitap'tır (Hud 1-2) 17. En güzel kıssaları anlatır. Kur an da geçtiği ayetler: Yusuf 3, Hud 120, Taha 99 Biz bu Kur'an'ı sana vahyetmemizle, en güzel kıssaları gerçek bir haber (kıssa) olarak sana aktarıyoruz.. (Yusuf 3) 18. Allah a davetin öğretildiği rehberdir. Kur an da geçtiği ayetler: Yusuf 108, Nahl 125 De ki: "Bu, benim yolumdur. Bir basiret üzere Allah'a davet ederim; ben ve bana uyanlar da. (Hud 1-2)
19. Kur an kainat kitabına göndermeler yapan bir kitaptır. Kur an da geçtiği ayetler: Araf 185, Ğaşiye 17-20, Yusuf 105, Kaf 6-7, Abese 24-33 Tarık 86 Allah ın okunması gereken üç kitabı: (1) Kur an, (2) İnsan, (3) Kainat Kur an insana şu ev ödevini verir: Kainatın tüm ayetlerini incelemek Göklerde ve yerde nice ayetler vardır ki, üzerinden geçerler de, ona sırtlarını dönüp giderler. (Yusuf 105) 20. Ayetlerini yalanlayıp o ayetlere karşı kibir gösterenlere cennetin kapılarını kapattıran kitaptır Kur an da geçtiği ayetler: Araf 40 21. Hz. Muhammed in peygamberliğine imanı, onun peygamberliğine şahit olmaya dönüştüren bir kitaptır Kur an da geçtiği ayetler: Rad 43 De ki: "Benimle sizin aranızda şahid olarak Allah ve yanlarında kitabın ilmi bulunanlar yeter."(rad 43)