Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2012 Yılı Eylül Ayı Dış Ticaret Göstergeleri TÜİK tarafından 31/10/2012 tarihinde açıklanan, 2012 yılı Eylül ayına ilişkin Dış Ticaret İstatistikleri haber bültenine göre; 2012 yılının Eylül ayında, 2011 yılının aynı ayına göre ihracat %21,0 oranında artarken; ithalat ise %6,4 oranında azalış göstermiş ve 2012 yılı ayında göstermiş olduğu azalışın üzerinde bir hız sergilemiştir (Bkz, Tablo 1). Dış ticaret açığında 2012 yılı ayında hız kazanan azalış eğilimi Eylül ayında da devam etmiş ve %34,7 oranı ile dokuz aylık dönemdeki en yüksek orana ulaşmıştır. 2012 yılının Eylül ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2011 yılının Eylül ayı ile kıyaslandığında 14,9 puanlık artışla %65,6 oranına yükselmiştir. Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan ihracat 2012 yılı Eylül ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %6,4 oranında artarak 5.104 milyon $ yükselirken, AB ülkelerinden yapılan ithalat ise %1,7 oranında azalarak 7.294 milyon $ a gerilemiş ve 2012 yılı Haziran, Temmuz ve aylarında AB ülkelerine yapılan ihracattaki azalış eğilimi, Eylül ayında artış yönünde değişim gösterirken, ithalattaki azalış eğilimi devam etmiştir. 2012 yılı ayına göre Eylül ayında da en fazla ithalat ve ihracat yapılan ülkelerde bir değişiklik olmamış ve 2012 yılı Eylül ayında da en fazla ihracat yaptığımız ülke 1.394 milyon $ ile Birleşik Arap Emirlikleri olurken, en fazla ithalat yaptığımız ülke 2.439 milyon $ ile Rusya Federasyonu olmuştur. 2012 yılının Eylül ayında fasıllara göre en fazla ihracat, 1.618 milyon $ ile Haziran,Temmuz ve aylarında da olduğu gibi inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar da gerçekleşmiştir.
Sayfa 2 2012 yılı Eylül ayında fasıllara göre en fazla ithalat ise 2011 yılı genelinde olduğu gibi 5.110 milyon $ ile mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar da gerçekleşmiştir. 2012 yılı Eylül ayında Geniş Ekonomik Grupların Sınıflaması (BEC) e göre sermaye (yatırım) malları ihracatı, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,1 oranı ile azalış yönlü değişim gösteren tek sektör olurken, ithalatında da %12,9 oranında azalış olmuş ve ilgili sektör için dış ticaret açığı %15,2 oranında yine azalış yönünde değişim göstermiştir. 2012 yılının Eylül ayında imalat sanayiinde; ihracat, 2011 yılının Eylül ayına göre %22,0 oranında artarak 12.283 milyon $ a yükselirken, ithalat ise %9,5 oranında azalarak 14.833 milyon $ a gerilemiştir. Balıkçılık sektöründe ise 2012 yılı Eylül ayında ihracat %6,8 oranında azalışla 12.307 milyon $ a gerilerken, ithalat %12,0 oranında artışla 4.040 milyon $ a yükselmiştir. 2012 yılı Eylül ayında ihracat; 2011 yılının aynı ayına göre %21,0 oranında artış göstererek 10.751 milyon $ dan, 13.013 milyon $ a yükselmiştir. İthalat ise %6,4 oranında azalarak 21.204 milyon $ dan, 19.838 milyon $ a gerilemiş ve 2012 yılı Eylül ayında dış ticaret hacmi bir önceki yılın aynı ayına göre %2,8 oranında artış kaydetmiştir. Tablo 1. Dış Ticaret Göstergeleri Periyot Yıl İhracat (FoB) İthalat (CiF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi (10 6 $) İhracatın İthalatı Karşılama Ocak-Eylül Eylül 2011 99.444 181.679-82.236 281.123 54,7 2012 113.023 13,7 176.500-2,9-63.477-22,8 289.523 3,0 64,0 2011 10.751 21.204-10.453 31.955 50,7 2012 13.013 21,0 19.838-6,4-6.825-34,7 32.851 2,8 65,6
Sayfa 3 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret göstergelerine göre; 2012 yılının Eylül ayında, 2011 yılının aynı ayına göre ihracat %21,1 oranında artış; ithalat ise %2,6 oranında azalış göstermiştir. Takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre ihracatın yıllık boyutta değişim oranı orijinal seride olduğu %21,0 düzeyinde artış yönlü iken, ithalatın değişim oranı ise %2,6 oranında azalış yönlü olmuştur. 2012 yılının Eylül ayında da dış ticaret açığı azalışını sürdürmüş ve 2011 yılının aynı ayına göre %34,7 azalış oranı ile dokuz aylık dönemdeki en yüksek orana ulaşmıştır. 2011 yılı Eylül ayında 10.453 milyon $ olan dış ticaret açığı, 2012 yılının aynı ayında 6.825 milyon $ a gerilemiştir. Bu sonuçta, ilgili ayda ihracatta görülen önemli orandaki pozitif yönlü artışa karşın, ithalatta görülen negatif yönlü azalışın devam etmesi etkin olmuştur. 2011 yılı Eylül ayında %50,7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 14,9 puan artarak 2012 yılının Eylül ayında %65,6 ya yükselmiştir (Bkz; Tablo 1, Grafik 1, Grafik 2). 40.000 35.000 30.000 31.955 32.851 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0-5.000 10.751 21.204 13.013 19.838-10.000-15.000-10.453 2011- Eylül 2012 - Eylül -6.825 İhracat (FoB) İthalat (CiF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi Grafik 1. 2012 Yılı Eylül Ayı Dış Ticaret Göstergeleri
Sayfa 4 24.000.000 22.000.000 20.000.000 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 İhracat İhracat (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış) İthalat İthalat (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış) Grafik 2. Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmamış ve Arındırılmış Dış Ticaret İstatistikleri Ekonomik faaliyetlere göre dış ticaret verileri incelendiğinde, 2012 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre ihracatta sadece %6,8 oranı ile balıkçılık sektöründe azalış yönlü değişim olurken, diğer tüm sektörlerde artış yönünde değişim olmuştur. İhracatta en yüksek oranlı artış %22,2 oranı ile madencilik ve taşocakçılığı sektöründe olurken, bunu %22,0 oranı ile imalat sektörü ve %4,0 oranı ile tarım ve ormancılık sektörleri izlemiştir. Aynı dönemler için ithalat değişim oranları ise; tarım ve ormancılık sektöründe %21,8; balıkçılık sektöründe %12,0; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %7,1 artış yönünde olurken; imalat sektöründe %9,5 oranında azalış yönünde olmuştur (Bkz, Tablo 2). 2012 yılı Eylül ayında en çok ihracat ve ithalat yapılan 20 fasıl incelendiğinde ihracatta ilk sırayı alan fasıl 1.618 milyon $ ile inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar olurken, bunu 1.146 milyon $ ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı ; 1.000 milyon $ ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve bunların aksam ve parçaları ve 878 milyon $ ile demir ve çelik izlemektedir. İhracatta 20 fasıl içinde en son sırada ise 149 milyon $ ile örme eşya gelmektedir. Bu fasılların ihracatında 2012 yılı Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre sırasıyla; %492,9 gibi çok yüksek oranda artış; %8,3 oranında azalış; %10,7 oranında artış ve %3,3 oranında azalış yönlü değişimler olmuştur.
Sayfa 5 Tablo 2. Ekonomik Faaliyetlere göre Dış Ticaret Sektörler Eylül 2011 2012 Toplam içindeki Toplam içindeki (10 6 $) İ H R A C A T Genel toplam 10.751 100,0 13.013 100,0 21,0 Tarım ve Ormancılık 366 3,4 380 2,9 4,0 Balıkçılık 13 0,1 12 0,1-6,8 Madencilik ve Taşocakçılığı 231 2,1 282 2,2 22,2 İmalat 10.065 93,6 12.283 94,4 22,0 Diğer 75 0,7 55 0,4-26,5 İ T H A L A T Genel toplam 21.204 100,0 19.838 100,0-6,4 Tarım ve Ormancılık 500 2,4 609 3,1 21,8 Balıkçılık 4 0,0 4 0,0 12,0 Madencilik ve Taşocakçılığı 3.326 15,7 3.561 17,9 7,1 İmalat 16.389 77,3 14.833 74,8-9,5 Diğer 985 4,6 831 4,2-15,6 Ayrıca, 2012 yılı Eylül ayı ihracatında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yönünde değişim gösteren fasıllar; %492,9 oranı ile inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar ; %41,2 oranı ile örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı, %39,2 oranı ile örme eşya fasılları olmuştur. Geçen yılın aynı ayına göre ihracatı en çok düşüş gösteren fasıl ise %12,4 oranı ile kauçuk ve kauçuktan eşya olmuştur. 2012 yılı Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre ithalat yönünden ilk üç sırada yer alan fasıllar incelendiğinde; 2011 yılı genelinde de olduğu gibi mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 5.110 milyon $ ile ilk sırada yer alırken, bunu 2.184 milyon $ ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve bunların aksam ve parçaları ikinci sırada, 1.596 milyon $ ile demir ve çelik üçüncü sırada takip etmiştir. İthalat yapılan 20 fasıl içinde en son sırada 178 milyon $ ile sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler yer almıştır. Bu fasılların ithalatı 2012 yılı Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre sırasıyla; %4,4 oranında ve %4,7 oranlarında artış ve %16,7 oranında azalış yönünde gerçekleşmiştir. En çok ithalat yapılan 20 fasıl içinde 2011 yılı Eylül ayına göre en yüksek artış yönünde değişim gösteren fasıl %49,5 oranı ile hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları, en
Sayfa 6 yüksek azalış yönünde değişim gösteren fasıl ise %67,7 oranı ile inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar olmuştur. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına göre dış ticaret aynı dönemler için incelendiğinde; 2012 yılı Eylül ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre sermaye (yatırım) malları ihracatında %9,1 oranında düşüş olurken, diğer sektörlerde artış yönünde değişim olmuştur. Ara (ham madde) malları ihracatında %29,0 oranında, tüketim malları ihracatında %18,6 oranlarında artış olmuştur. Sermaye (yatırım) malları ithalatında %12,9; ara (ham madde) malları ithalatında %7,5 ve tüketim malları ithalatında %5,7 oranlarında düşüş gerçekleşmiştir (Bkz, Tablo 3). Tablo 3. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına göre Dış Ticaret Sektörler İ H R A C A T Toplam içindeki Toplam içindeki (10 6 $) Genel toplam 10.751 100,0 13.013 100,0 21,0 Sermaye (Yatırım) Malları 1.114 10,4 1.013 7,8-9,1 Ara (Ham madde) Malları 5.605 52,1 7.230 55,6 29,0 Tüketim Malları 3.987 37,1 4.727 36,3 18,6 Di ğerleri 45 0,4 43 0,3-3,9 İ T H A L A T 2011 Eylül 2012 Genel toplam 21.204 100,0 19.838 100,0-6,4 Sermaye (Yatırım) Malları 3.039 14,3 2.646 13,3-12,9 Ara (Ham madde) Malları 15.692 74,0 14.516 73,2-7,5 Tüketim Malları 2.429 11,5 2.292 11,6-5,7 Di ğerleri 43 0,2 385 1,9 797,3 İller itibariyle 2012 yılı Eylül ayı ihracatında ilk sırada yine İstanbul ili yer alırken, bunu sırasıyla; Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara illeri izlemiştir. Toplam ihracat içinde İstanbul ilinin oranı %52,0; Kocaeli ilinin %7,6; Bursa ilinin oranı %7,0; İzmir ilinin oranı %5,4 ve Ankara ilinin oranı %4,1 olarak gerçekleşmiştir. Özellikle 2012 yılı Eylül ayında ayına göre İzmir ilinin ihracat payındaki gerileme dikkati çekmektedir. 2012 yılı Eylül ayı ithalatında illerin sıralaması 2012 yılı ayı sıralamasına göre değişiklik göstermiş ve İstanbul ilk sıradaki yerini korumuştur. İstanbul ilini sırasıyla; Kocaeli, Ankara, İzmir ve Bursa illeri izlemiştir. Toplam ithalat içinde İstanbul ilinin oranı %49,4; Kocaeli ilinin oranı %5,3; Ankara ilinin oranı %4,6; İzmir ilinin oranı %4,3 ve Bursa ilinin oranı da %4,2 olmuştur.
Sayfa 7 İhracat ve ithalat yapılmayan iller hariç tutulduğunda, ihracatta Gümüşhane, ithalatta Bitlis ili en son sırada yer almıştır (Bkz, Tablo 4). 2011 yılında, toplam ihracatımız ve ithalatımızda ilk beşte yer alan illerin dağılımına ve bunların ihracat ile ithalattan almış olduğu paylara bakıldığında; İstanbul ilinin 2011 yılının tamamında olduğu gibi 2012 yılının dokuz ayında da ilk sırayı aldığı ve ülkemiz toplam ihracatındaki payının da %42,6-52,0 aralığında değiştiği, toplam ithalatımızdaki payının da %40,3-55,1 aralığında değiştiği gözlenmektedir. Tablo 4. 2012 Yılı Eylül Ayında Dış Ticaret Verilerine göre İlk 10 ve Son 10 da Yer Alan İl Sıralaması İller Eylül ayı değer sıralamasına göre ilk 10 il 2012- Eylül (000 $) Eylül ayı değer sıralamasına göre son 10 il (*)(**) (000 $) İller 2012- Eylül İ H R A C A T Toplam içindeki İ H R A C A T Toplam içindeki Genel Toplam 13.013.065 100,0 Genel Toplam 13.013.065 100,0 İSTANBUL 6.764.047 52,0 KİLİS 760 0,0 KOCAELİ 984.374 7,6 KIRIKKALE 660 0,0 BURSA 909.762 7,0 SİİRT 547 0,0 İZMİR 701.927 5,4 BİNGÖL 459 0,0 ANKARA 534.200 4,1 BİTLİS 404 0,0 GAZİANTEP 487.919 3,7 YOZGAT 358 0,0 MANİSA 370.624 2,8 ERZİNCAN 350 0,0 DENİZLİ 244.104 1,9 KARS 197 0,0 ADANA 155.397 1,2 ARDAHAN 86 0,0 SAKARYA 152.939 1,2 GÜMÜŞHANE 6 0,0 İ T H A L A T İ T H A L A T Genel Toplam 19.838.293 100,0 Genel Toplam 19.838.293 100,0 İSTANBUL 9.791.038 49,4 GİRESUN 443 0,0 KOCAELİ 1.045.727 5,3 BURDUR 377 0,0 ANKARA 921.576 4,6 SİİRT 370 0,0 İZMİR 844.257 4,3 IĞDIR 322 0,0 BURSA 837.533 4,2 SİNOP 272 0,0 ADANA 473.894 2,4 BİNGÖL 248 0,0 GAZİANTEP 417.492 2,1 KIRIKKALE 206 0,0 HATAY 354.479 1,8 BAYBURT 168 0,0 MANİSA 240.866 1,2 GÜMÜŞHANE 114 0,0 DENİZLİ 194.279 1,0 BİTLİS 36 0,0 Not: Firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göredir. (*): İhracat ve ithalat yapılmayan iller alınmamıştır. (**): Veri gizliliği nedeniyle, il bilgisi gizlenen 3.365.336 bin dolar (%17,0) değerindeki ithalat verisi sıralamaya dahil edilmemiştir.
Sayfa 8 2012 yılı Eylül ayı ile 2011 yılı Eylül ayında ihracatımızdaki ilk beş il sıralaması kıyaslandığında sıralamanın aynı olduğu ve ihracatta sadece İstanbulun payının arttığı diğer illerin payının ise azaldığı görülmektedir. Bir önceki aya göre ihracatta ilk beş sıradaki il sıralamasının değiştiği, sadece İstanbul un ilk sıradaki, Ankara nın da son sıradaki yerlerini korudukları dikkati çekmektedir. İhracatta bir önceki aya göre sadece İstanbul, Kocaeli ve Bursa illerinin ihracattaki payının arttığı, İzmir ilinin payının azaldığı, Ankara ilinin payının ise aynı kaldığı görülmektedir. 2012 yılı Eylül ve 2011 yılı Eylül ayında ithalattaki ilk 5 il sıralamaları irdelendiğinde; İstanbul, Kocaeli ve İzmir illeri dışındaki illerin sıralamasının değiştiği görülmektedir. Bir önceki ay sıralaması ile kıyaslandığında da İstanbul ve Bursa illerinin dışında diğer illerin sıralamasının değiştiği, İzmir ilinin ikinci sıradan dördüncü sıraya gerilediği, Kocaeli ilinin ikinci sıraya yükseldiği, Bursa ilinin ise beşinci sıradaki yerini koruduğu görülmektedir. 2012 yılı Eylül ayında, ayına göre sadece İstanbul ilinin toplam ithalattaki payı azalış yönünde değişim gösterirken, Kocaeli, Ankara ve Bursa illerinin oranı artış göstermiş, İzmir ilinin oranı aynı düzeyde gerçekleşmiştir(bkz, Tablo 5). Tablo 5. 2011 ve 2012 Yıllarında Aylara göre İhracat ve İthalatımızda İlk Beşte Yer Alan İller ve Aldığı Pay Sıra No Oca.11 Şub.11 Mar.11 Nis.11 May.11 Haz.11 Tem.11 Ağu.11 Eyl.11 Eki.11 Kas.11 Ara.11 Oca.12 Şub.12 Mar.12 Nis.12 May.12 Haz.12 Tem.12 Ağu.12 Eyl.12 İHRACAT İl Adı İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul 1 42,6 44,9 45,4 45,5 44,3 46,7 46,7 47,2 44,9 45,3 45,7 45,3 45,6 46,6 46,8 50,1 49,9 47,3 46,5 45,8 52,0 İl Adı Kocaeli Bursa Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Bursa Bursa Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli İzmir İzmir İzmir Kocaeli 2 10,3 9,7 9,5 11,1 10,9 8,9 8,9 8,7 8,8 8,5 8,4 8,4 9,8 10,0 9,8 8,5 7,6 10,7 13,6 16,8 7,6 İl Adı İzmir Kocaeli Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Kocaeli Kocaeli Bursa İzmir Bursa Bursa Bursa Bursa Kocaeli Kocaeli Kocaeli Bursa 3 5,7 9,2 9,2 9,0 9,1 8,7 8,7 6,8 8,5 7,8 7,5 7,6 7,8 8,2 7,9 7,2 7,5 7,5 6,7 6,8 7,0 İl Adı Bursa İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir Ankara İzmir İzmir İzmir İzmir Bursa Bursa Bursa İzmir 4 4,6 6,3 6,0 5,9 5,8 5,6 5,6 6,6 6,0 6,0 5,7 6,0 4,9 6,2 6,4 5,7 6,5 7,2 6,2 5,2 5,4 İl Adı Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Bursa Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara 5 3,6 4,5 4,7 4,6 4,8 4,8 4,8 5,1 5,1 5,1 4,8 5,9 4,6 4,7 4,7 5,0 5,4 4,5 4,5 4,1 4,1 İTHALAT İl Adı İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul 1 40,3 52,2 52,1 51,9 51,0 52,4 52,4 55,1 52,9 50,5 47,7 49,0 44,3 48,9 48,6 49,4 51,9 52,4 54,5 51,9 49,4 İl Adı Kocaeli Ankara Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Ankara Ankara Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Ankara İzmir Kocaeli 2 14,4 11,4 11,8 12,5 13,6 14,4 14,4 11,9 4,9 5,4 5,9 6,7 15,1 5,3 5,2 5,0 5,2 5,4 4,7 4,3 5,3 İl Adı Ankara Kocaeli Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Bursa Bursa Bursa Kocaeli Kocaeli Bursa Ankara Ankara İzmir İzmir Kocaeli Kocaeli Ankara 3 11,5 11,3 10,4 10,7 10,8 10,0 10,0 10,0 4,5 4,9 4,9 5,3 14,0 4,6 4,9 4,9 4,9 4,5 4,6 4,2 4,6 İl Adı İzmir Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa İzmir İzmir Ankara Ankara Bursa İzmir İzmir İzmir Bursa Ankara Ankara Bursa Ankara İzmir 4 5,9 5,3 5,3 5,4 5,3 5,2 5,2 4,5 4,3 4,6 4,5 4,5 5,9 4,2 4,8 4,5 4,7 4,0 4,4 4,0 4,3 İl Adı Bursa İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir İzmir Bursa Ankara İzmir İzmir İzmir Bursa Ankara Bursa İzmir Bursa Bursa İzmir Bursa Bursa 5 4,6 4,6 4,6 4,4 4,5 4,4 4,4 3,6 4,3 4,4 4,3 4,5 3,2 4,1 4,6 4,3 4,7 4,0 4,2 3,4 4,2
Sayfa 9 2012 yılının Eylül ayında, 2011 yılının aynı ayına göre AB ülkelerine yapılan ihracat %6,4 oranında artarak 4.798 milyon $ dan, 5.104 milyon $ a yükselmiştir. 2011 yılı Eylül ayında %44,6 olan AB ülkelerinin toplam ihracat içerisindeki oranı, 2012 yılının aynı ayında %39,2 ye gerilemiştir. Aynı dönemde Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat %17,8 oranında azalırken, diğer ülkelere yapılan ihracat ise %34,6 oranında artmıştır. 2012 yılı Eylül ayında da ülkemizin AB ülkeleri yerine, diğer ülkelere özellikle Yakın ve Ortadoğu ülkelerine ihracat yapmayı tercih ettiği %65,4 oranındaki artış yönlü değişime göre söylenebilir (Bkz, Tablo 6). 2012 yılının Eylül ayında AB den yapılan ithalat %1,7, Türkiye serbest bölgelerinden yapılan ithalat %6,0 oranında, diğer ülkelerden yapılan ithalat %9,0 oranında azalmıştır. 2012 yılı Eylül ayında özellikle Avustralya ve Yeni Zelanda dan yapılan ithalatta %60,0 gibi yüksek oranlı azalış dikkati çekmektedir. AB ülkeleri ile 2012 yılı Eylül ayı dış ticaret açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %16,5 oranında azalış yönlü, Türkiye serbest bölgeleri için dış ticaret fazlası %26,1 oranlı azalış ve diğer ülkeler için de dış ticaret açığı %40,6 oranlı azalış yönlü değişim göstermiştir (Bkz, Tablo 6). Tablo 6. Ülke Gruplarına göre Dış Ticaret Ülke Grupları Eylül (10 6 $) 2011 2012 Toplam içindeki Toplam içindeki İ H R A C A T Genel toplam 10.751 100,0 13.013 100,0 21,0 A-AVRUPA BİRLİGİ ÜLKELERİ (AB-27) 4.798 44,6 5.104 39,2 6,4 B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ 199 1,8 163 1,3-17,8 C-DİĞER ÜLKELER 5.754 53,5 7.746 59,5 34,6 İ T H A L A T Genel toplam 21.204 100,0 19.838 100,0-6,4 A-AVRUPA BİRLİGİ ÜLKELERİ (AB-27) 7.420 35,0 7.294 36,8-1,7 B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ 82 0,4 77 0,4-6,0 C-DİĞER ÜLKELER 13.702 64,6 12.467 62,8-9,0
Sayfa 10 En fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında ayında başlayan Birleşik Arap Emirliklerinin liderliği Eylül ayında da devam etmiş ve 2011 yılının aynı ayına göre %452,3 oranında artış ve 1.394 milyon $ ihracat değeri ile ilk sırada yer almıştır. Birleşik Arap Emirliklerini %3,1 oranında artış ve 1.116 milyon $ ihracat ile Almanya; %28,9 oranında artış ve 981 milyon $ ihracat ile Irak; %21,9 oranında artış ve 788 milyon $ ihracat değeriyle de İngiltere takip etmiştir. 2012 yılı Eylül ayında en çok ithalat yapılan ülke sıralamasında bir önceki ayda olduğu gibi ilk sırada Rusya Federasyonu yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat 2012 yılı Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre %11,3 oranında artarak 2.439 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Bunu %5,1 oranında azalış ve 1.820 milyon $ ile Çin, %4,2 oranında azalış ve 1.804 milyon $ ile Almanya ve %10,6 oranında artış ve 1.446 milyon $ ile Amerika Birleşik Devletleri izlemiştir. 2012 yılı ayı ile karşılaştırıldığında, ithalatta ilk beşteki ülkeler sıralaması Rusya Federasyonu ve İtalya hariç değişiklik göstermiş, İran altıncı sıraya gerilerken Amerika Birleşik Devletleri dördüncü sırada yer almıştır. 2012 yılı Eylül ayında Yunanistan ile olan ithalat rakamlarının %100,1 gibi yüksek bir oranda artış yönünde değişim göstermesi dikkati çekmektedir. AVRUPA BİRLİĞİ İLE KIYASLAMA EURO BÖLGESİ DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 1 Euro Bölgesi (AB17) 2 nin 2012 yılı ayında diğer dünya ülkeleri ile yaptığı dış ticaret göstergelerinin mevsimsel etkilerden arındırılmamış ilk tahmin sonuçlarına göre; 2011 yılı ayında 5,7 milyar Euro açık veren AB17 dış ticaret dengesi, bu dönemde 6,6 milyar Euro fazla vermiştir. İhracat, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,0 oranında artarak 152,1 milyar Euro ya yükselirken, ithalat %1,0 oranında artarak 145,4 milyar Euro ya yükselmiştir. 1 Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) ın veri açıklama takviminde en son açıklanan Ayı göstergelerine ilişkin sonuçlara yer verilmiştir. 2 Euro Bölgesi AB17 ülkeleri; Belçika, Almanya, Estonya, İrlanda, Yunanistan, İspanya, Fransa, İtalya, Kıbrıs, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Avusturya, Portekiz, Slovenya, Slovakya ve Finlandiya dır.
Sayfa 11 Euro Bölgesi (AB27) 3 nin 2012 yılı ayında diğer dünya ülkeleri ile yaptığı dış ticaret göstergelerinin mevsimsel etkilerden arındırılmamış ilk tahmin sonuçlarına göre; 2011 yılı ayında 22,1 milyar Euro açık veren AB27 ülkeleri dış ticaret dengesi, bu dönemde 12,6 milyar Euro değerinde açık vermiştir. İhracat, bir önceki yılın aynı ayına göre %13,0 oranında artarak 139,3 milyar Euro ya, ithalat ise %5,0 oranında artarak 151,9 milyar Euro ya yükselmiştir (Bkz; Tablo 7, Grafik 3 ve Grafik 4). Tablo 7. Euro Bölgesi 2012 Yılı Ayına İlişkin Dış Ticaret Göstergeleri Gösterge 2011-2012- 2011- Temmuz 2012- Temmuz Kümülatif Ocak- Kümülatif Ocak- (000 ) AB 17 İhracat 137,8 152,1 10,0 145,8 161,9 r 11,0 1.134,9 1.237,3 9,0 AB 17 İthalat 143,5 145,4 1,0 143,7 r 147,2 r 2,0 1.161,7 1.190,4 2,0 AB 17 Dış Ticaret Dengesi -5,7 6,6 2,1 14,7 r -26,8 46,9 AB 17 Ülkeleri içindeki Sevk 117,2 116,8 0,0 130,6 134,5 r 3,0 r 1.076,3 1.077,7 0,0 r: revize edilmiştir. Kaynak: EUROSTAT. Tablo 7. Euro Bölgesi 2012 Yılı Ayına İlişkin Dış Ticaret Göstergeleri (Devamı) Gösterge 2011-2012- 2011- Temmuz 2012- Temmuz Kümülatif Ocak- Kümülatif Ocak- (000 ) AB 27 İhracat 123,1 139,3 13,0 130,8 149,0 r 14,0 1.009,7 1.117,5 11,0 AB 27 İthalat 145,2 151,9 5,0 141,7 146,3 r 3,0 1.138,1 1.189,1 4,0 AB 27 Dış Ticaret Dengesi -22,1-12,6-10,9 2,7 r -128,4-71,6 AB 27 Ülkeleri içindeki Sevk 210,2 213,8 2,0 224,8 232,1 r 3,0 1.857,3 1.878,7 1,0 3 Euro Bölgesi AB27 ülkeleri; Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Almanya, Estonya, İrlanda, Yunanistan, İspanya, Fransa, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Hollanda, Avusturya, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovenya, Slovakya, Finlandiya, İsveç ve Birleşik Krallık tır.
Sayfa 12 Kaynak: EUROSTAT. Grafik 3. AB17 Ülkelerine İlişkin Mevsimsellikten Arındırılmış Dış Ticaret Göstergeleri Kaynak: EUROSTAT. Grafik 4. AB27 Ülkelerine İlişkin Mevsimsellikten Arındırılmış Dış Ticaret Göstergeleri Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde İSTATİSTİKLER başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz.