DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Otoma Teorisi Ve Biçimsel Diller BIL445 7 3+0 3 4 Ön Koşul Dersleri Yok Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz Yüze Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Bu derste, temel amaç Chomsky hiyerarşisindeki dil sınıflarını gramer ve otomata açısından tanımlamaktır. Dersin İçeriği Sonlu ototmataya giriş, deterministik sonlu otomata, düzenli ifadeler, deterministik olmayan sonlu otomata, düzenli diller ve düzenli gramerler, push-down otomata, içerik bağımsız diller, turing makineleri, chomsky hiyerarşisi, karar verilemezlik, hesaplama karmaşıklığı ve NP-bütünlüğü. Dersin Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 1) Kombinasyonal yöntemleri kullanarak farklı hesaplama yöntemlerini analiz eder. 2) Diller, gramerler ve otomata özelliklerini kanıtlamak için geleneksel matematiksel yöntemler uygular.
3) Farklı problemler için algoritmalar oluşturur ve hesaplamanın farklı makine modelleri üzerindeki doğruluğu hakkında tartışır. 4) Bazı hesaplama modellerin sınırlamalarını ve olası ispat yöntemlerini tanımlar. 5) Yazılım araçları kullanarak hesaplamalı problemleri uygular. Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1-Anlatım 2-Soru ve Cevap 3-Sunum 4-Tartışma 1-Sınav 2-Ödev 3-Seminer 4-Proje Ödevi Ders İçeriği Haftalar Konular 1 Kesikli matematiksel yapılar tekrarı 2 Sonlu otomaya giriş, deterministik sonlu otomata 3 Düzenli ifadeler, deterministik olmayan otomata 4 İçerik bağımsız diller, düzenli diller ve düzenli gramerler Ön Hazırlık
5 Push-Down otomata (deterministik ve deterministik olmayan) 6 İçerik bağımsız ve içerik bağımsız olmayan diller 7 Arasınav için tekrar 8 Vize Sınavı 9 Turing makineleri, Church-Turing tezi 10 Deterministik olmayan Turing makineleri, Evrensel Turing Makineleri 11 Özyinelemeli sayılabilir diller, Chomsky hiyerarşisi 12 Karar verilemezlik, Azalma ve Durdurma 13 Bazı hesaplanabilir fonksiyonlar 14 Hesaplama Karmaşıklığı ve NP-bütünlük 15 Final sınavı için tekrar 16 Final Sınavı KAYNAKLAR Ders Notu Diğer Kaynaklar Introduction to Theory of Computation, Anil Maheshwari and Michiel Smid, Carleton University, 2012. Introduction to the Theory of Computation, 2nd Edition, Michael Sipser, Thomson Course Technnology, Boston, 2006. Introduction to Languages and the Theory of Computation, 4th Edition. John C.
Martin, 2011, Mc Graw Hill. DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 00 Kısa Sınav Ödev Toplam 100 Yıl içinin Başarıya Oranı 40 Finalin Başarıya Oranı 60 Toplam 100 DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5 6 7 Matematik, Fen bilimleri ve Bilgisayar Bilimi ile ilgili mühendislik konularında yeterli altyapıya sahip olma; bu alanlardaki kuramsal bilgileri beraber kullanabilme, Mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçme ve uygulama, Bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci analiz etme ve istenen gereksinimleri karşılamak üzere gerçekçi kısıtlar altında tasarlama becerisi; bu doğrultuda modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi, Bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda etkin çalışabilme becerisi, sorumluluk alma özgüveni Bilgiye erişebilme ve bu amaçla kaynak araştırması yapabilme ve bilgi kaynaklarını kullanabilme becerisi, Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi, Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dilde teknik yayın okuyup anlayabilme becerisi, 1 2 3 4 5 8 Mesleki ve etik sorumluluk bilinci, 9 10 11 Proje yönetimi, işyeri uygulamaları, çalışanların sağlığı, çevre ve iş güvenliği konularında bilinç; mühendislik uygulamalarının hukuksal sonuçları hakkında farkındalık, Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerinin bilincinde olmak; girişimcilik ve yenilikçilik konularının farkında olmak ve çağın sorunları hakkında bilgi sahibi olmak Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin kullanma becerisi, 12 Deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi,
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (Sınav haftası hariç) 14 x toplam ders saati 14 3 42 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) 14 4 Ara Sınav ve sınav hazırlık çalışmaları 1 20 20 Kısa Sınav Ödev Final sınavı ve sınav hazırlık çalışmaları 1 30 35 Toplam İş Yükü 111 Toplam İş Yükü / 30 (s) 3.7 Dersin AKTS Kredisi 4