BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Adı Kodu Sınıf / Y.Y. Ders Saati (T+U+L) Kredi AKTS BİLGİSAYAR MİMARİSİ BG-312 3/1 3+0+0 3+0 5 Dersin Dili : TÜRKÇE Dersin Seviyesi : LİSANS Dersin Önkoşulu : Bilgisayar Mimarisi Dersin Öğretim Elemanları : Bilgisayar Müh.liği Öğretim Üyesi Dersin Amacı : Bu derste, işletim sisteminin ne olduğu, nasıl tasarlanıp geliştirildiği, işletim sistemlerinin ortak özellikleri, işletim sistemi ile donanım arasındaki ilişki, süreç yönetimi konularında öğrencinin bilgi sahibi olması sağlanacaktır. Dersin Öğrenim Kazanımları : Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler: 1 İşletim Sistemlerini ve çalışma prensiplerini bilir. 2 Proses ve proses yönetimini bilir. 3 Bellek yönetimini bilir. 4 Dosya sistemlerini bilir. Dersin İçeriği : Bilgisayar İşletim Sistemlerine giriş ve genel yapıları, proses kavramı, eşzamanlı prosesler, proses yönetimi ve iş sıralama yöntemleri, ölümcül kilitlenme ve önleme algoritmaları, bellek yönetimi, ikincil ve üçüncül bellek, dosya sistemleri, giriş/çıkış işlemleri konuları işlenmektedir. Değerlendirme : ÖLÇME ARACI ADET TABAN NOTU Ara Sınav 1 Bitirme Sınavı 1 Yarıyıl Değerlendirme 1 Bütünleme / NYS 1 Tek Ders / Ek NYS 1 BAŞARI NOTUNA KATKISI % 24 % 60 % 16 -- -- Kaynaklar : Operating System Concepts, A.Silberschatz-P.B.Galvin Operating Systems Design and Implementation, A.S.Tanenbaum-A.S.Woodhull
S. No. Program Yeterlilikleri Dersin Katkı Düzeyi 1 2 3 4 5 1 Matematik, fen ve mühendislik bilgisini uygulayabilme. 2 3 4 5 6 Karşılaşılan problemlerin tanımlanması, çözümü ve analizi esnasında, Temel Bilgisayar Mühendisliği kavramlarını, algoritmalarını, uygulamalarını ve çözümlerini kullanabilme. Deney tasarlama, verileri analiz etme ve yorumlama becerisi. Ekonomik, çevresel, sosyal, politik, etik, sağlıklı ve güvenli, üretilebilir ve devam ettirilebilir gibi gerçekçi kısıtlar altında arzu edilen bir ihtiyacı karşılamak için, bilgisayar alt yapısına dayalı bir sistemi, parçasını veya bir süreci kurmak, yapılandırmak, yönetmek ve işlemek. Bilgi sistemleri ve yazılımları ile ilgili ihtiyaçları, problemlerini tanımlamak, formüle etmek ve çözüm üretmek. Problem çözümü için uygun yöntemi saptamak, ve uygulamak. 7 Bilişim teknolojilerini etkin kullanmak. 8 9 10 Çözümlere özel bilgisayar alt yapısı kurmak ve yazılımlarını geliştirmek. Bilgisayar Mühendisliği problemlerini analiz etmek için, benzetim, bilgisayar mühendisliği için gerekli yöntem ve yazılım paketlerini kullanmasını bilmek. Sözel ve yazılı olarak iş ahlakı içinde takım üyeleri ve müşterilerle etkin iletişim kurmak. 11 Mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahip olabilme. 12 13 14 Hayat boyu öğrenmenin önemini kavrayarak, bilim ve teknoloji alanındaki yenilikleri takip ederek kendini geliştirebilme. Bireysel çalışma ve bağımsız karar verme yetisine sahip olarak fikirlerini sözlü ve yazılı olarak açıkça ifade edebilme ve iletişim kurabilme. Atatürk ilke ve inkılapları doğrultusunda demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti ilkelerine bağlı hizmet bilincine sahip olabilme. 15 Türkçe yi sözlü ve yazılı ortamlarda etkin kullanabilme. 16 Uluslar arası ortamda alanı ile ilgili kaynakları kullanabilecek, meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde bir yabancı dil bilgisine sahip olabilme; ikinci yabancı dili orta düzeyde kullanabilme.
HAFTALIK KONULAR Hafta Konular 1 2 3 4 5 6 7 8 İŞLETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ -Zaman paylaşımlı sistemler -Paralel sistemler -Dağıtık sistemler BİLGİSAYAR SİSTEMİ YAPILARI -I/O yapısı -Bellek yapısı, bellek hiyerarşisi -Genel sistem mimarisi İŞLETİM SİSTEMİ YAPILARI -İşletim sistemi servisleri -Sistem programları -Sistem tasarımı ve gerçekleştirimi PROSESLER -Proses zamanlama algoritmaları -Proses işlemleri -Prosesler arası iletişim CPU ZAMANLAMA ALGORİTMALARI -CPU zamanlama kriterleri -CPU zamanlama algoritmaları -Algoritmaların değerlendirilmesi PROSESLERİN EŞZAMANLAMASI -Semaforlar -Senkronizasyon problemleri -Monitörler KİLİTLENMELER -Kilitlenme örneği -Kilitlenmenin tespiti -Kilitlenmeden kurtulma BELLEK YÖNETİMİ -Mantıksal/fiziksel adres alanı -Sayfalama -Segmentasyon 9 ARA SINAV 10 11 12 13 14 15 SANAL BELLEK YÖNETİMİ -Demand paging -Sayfa değiştirme -Thrashing DOSYA SİSTEMİ ARAYÜZÜ -Dosya kavramı -Dizin yapısı -Koruma ve güvenlik DOSYA SİSTEMİ IMPLEMENTASYONU -Tahsis metotları -Serbest alan yönetimi -Kurtarma ve etkinlik I/O SISTEMLERİ -I/O donanımı -Uygulama ile I/O ilişkisi -Performans IKINCIL BELLEK YAPISI -Diskin yapısı -Disk yönetimi -Disk güvenirliliği ÜÇÜNCÜL BELLEK YAPISI -Üçüncül bellek cihazları -Karşılaşılan sorunlar -Performans hususları
16 İŞLETİM SİSTEMİ ÖRNEKLERİ -Unix -MS İşletim Sistemleri FAALİYETLER AKTS KREDİSİ / İŞ YÜKÜ TABLOSU SAYI SÜRE (Saat) TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat) Teorik Ders Teorik Anlatım 15 3 Rehberli Problem Çözme Genel Laboratuar Uygulaması - - - Sınıf Çalışması Bireysel veya Grup Halinde Çalışma 15 3 Ödev Problemlerinin Çözülmesi ve Rapor Olarak Teslimi - 5 4 Dönem Projesi - - - Sunumu / Seminer Hazırlama - - - Diğer Çalışmalar - - - Ara Sınav Sınav 1 2 2 Yarıyıl Sonu Sınavı Sınav İçin Bireysel Çalışma 1 14 14 Sınav 1 2 2 Sınav İçin Bireysel Çalışma 1 22 22 TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat) 150 Saat AKTS KREDİSİ Toplam İş Yükü / 30 = 150 / 30 = 5