MOTORLU ARAÇLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Marmara Üniversitesi İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI TEMEL EĞİTİMİ
27 Ekim 1996 Tarih, 22800 Sayılı Resmi Gazete 'de Yayımlanan Ve Karayolları Trafik Kanununun Değişik 42. Maddesi Gereğidir; Madde1- İş makinelerinin (forklift, loder, greyder, dozer, vinç ve benzeri) sürücülerinin eğitimleri ve eğitimin sonunda yapılan sınavda başarılı olanların sertifikaları Millî Eğitim Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü veya Makine Mühendisleri Odaları'nca, tarım sektöründe kullanılan iş makinelerinin (biçerdöver ve benzeri) eğitimleri ve eğitimin sonunda yapılan sınavda başarılı olanların sertifikaları ise Millî Eğitim Bakanlığı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nca verilir.
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 2. Bolum Tanımlar, Madde 3.c bendindeki araçlara ilişkin tanımlara baktığımızda: iş Makineleri: Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş, karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılmayan motorlu araçlardır. Açıklama: Lastik tek. Traktör (kepçe tak. değilse iş mak degildir,kulln. Ehliyeti F olarak ayrıdır, kullandığı aparata gore tarım, sanayii, inşaat olarak degişir.
27 Ekim 1996 Tarih ve 22800 sayılı Resmi Gazetede ilan edilen 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 42.maddesinde yapılan değişiklik ile iş Makinesi kullanan şahısların Operatörlük Belgesi almaları ve ayrıca karayoluna çıkacak lastik tekerlekli iş makinelerini kullanacak olanlardan (G) Sınıfı Sürücü Belgesi almaları Yasal bir zorunluluktur. iş makinesi operatörlük belgesi ile taşıt trafiğine açık yollarda makine kullanılamaz, Taşıt trafiğine açık olan yollarda makineyi kullanmak için G sınıfı ehliyet almak gereklidir.
G sınıfı ehliyeti, operatörlük belgesi olanlar alabilir. Kişinin Operatör belgesi ve her hangi bir sınıf sürücü belgesi var ise bağlı bulunduğu Trafik Tescil şubesine müracaat ederek hiç bir sınava girmeden Operatörlük belgesi ve kurstan almış olduğu belgelerle birlikte sürücü belgesini ve evraklarını teslim edip G sınıfını ehliyetine işletebilir. Eğer hiç ehliyeti yok ama operatorluk belgesi var ise ve bunu G sınıfı ehliyet yapmak isterse. Her hangi bir sınıf ehliyet için surucu kursuna müracaat edip başarılı olduktan sonra surucu belgesi ve operatörlük sertifikasıyla birlikte Trafik Tescile Muracaat etmek suretiyle G sınıfı ehliyete sahip olabilirler. Buradan anlaşılacağı gibi Operatörlük belgesi tek başına G sınıfı ehliyete çevrilmemektedir.
Özel ehliyetle kullanılması gereken iş makineleri
G Sınıfı iş Makinesi Türleri Forklift: Sanayi kesimlerinde; depolama, gümrük, stoklama, ambarlara gibi iş yerlerinde çalıştırılan makinelerdir. Bu makineler ile malzemelerin yükleme, boşaltma ve taşma hizmetleri yapılmaktadır. Kazici-Yukleyici / Ehliyeti: Paletli ve lastik tekerlekli yükleyicileri kullanarak, çeşitli malzemeleri yükleme, taşma, kazma vb. işlemleri emniyetli bir şekilde gerçekleştirme ve yükleyicinin bakim ve kontrolünü yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler bu aracı kullanabilmek için iş kanununa göre Kazici-yukleyici ehliyeti almalıdır Ekskavatör (excavator), loderler, skrayper(yol İnş. kulln mak), kanal kazıcılar, lastikli ve paletli iş makineleri. Greyder: Genel olarak greyderler, tesviye işlerinde, hendek kazma ve yol yapımı için kullanılan çok amaçlı
Ekskavatör: Ekskavatörler amaca göre, lastik tekerlekli veya paletli olabilir. Özel ekipmanlar kullanarak kırma, çakma, kaldırma, itme, çekme gibi amaçlar için de kullanılabilen ekskavatörün en önemli ozelligi,360 derece dönerek çalışabilme kabiliyeti sayesinde bu işleri yer değiştirmeden yapabilmesidir. Hareket kabiliyetinin çok yüksek olması, kazı ve yüklemeyi ayni anda yapabilmesi nedeniyle, ekskavatör en yaygın kullanılan iş makinesidir. Ekskavatör, genel olarak yapı temellerinde, hendek kazılarında, hareket sahası kısıtlı olduğundan kazma ve yükleme işlemlerinin bir arada yapılması gereken kazılarda, drenaj ve sulama kanalları kazılarında, kırma işlerinde ve tünellerde kullanılır. Vinç: Malzemeleri ya da yükleri kaldırma, yeni bir yöne dönerek veya hareket ederek aktarma, yerlerini değiştirme, yükleme, boşaltma işlerinde kullanılan makinalara Vinç veya CRANE (KREYN) denilmektedir. Vinçler düşey ve yatay hareketleri sayesinde genel anlamda her turlu yükün yerini değiştirebilen manikalardır. Bu makinalar genellikle ağır yüklerin kaldırılmasında ve zemine batmış makinelerin kurtarılmasında kullanılırlar. Bom uzunlukları 10-40 m., kapasiteleri de 10-60 ton arasında değişir. Pinyon dişli üzerinde 360 derece dönebilen tipleri olduğu gibi 180 'lik donuş yapan çeşitleri daha çok kullanılır. On ve arkaya ilave edilen destek ayaklarıyla ağır yükler kaldırılabilir
Zemin Süpürme : Araç üzerine monte edilen Vakumlu Yol Süpürme Makinesi; yardımcı motor, çöp haznesi, vakum fani, hidrolik ve pnomatik sistem, fırça ve sulama sistemlerinden meydana gelmektedir. çöp haznesi kapasitesi 3.5 m3'e kadar değişen ölçülerde, üzerine monte edilen araca bağlı olarak değişiklikler göstermektedir. Araç, isteğe bağlı olarak sağ yada sol taraftan ayrı ayrı olmak üzere tek taraflı kumanda edilebildiği gibi, ayni zamanda hem sağ ve hem de sol taraftan olmak üzere çift taraflı olarak aracın direksiyon kumanda sistemi dizayn edilebilmektedir. Çöp haznesi ile diğer aksamlar olan; yardımcı motor, su tankı ve hidrolik sistem yağ tankı odası birbirinde ayrı olarak imal edilmiştir. Bu sistem ses ve isi izolasyonu ve ayni zamanda bakim kolaylığı sağlamaktadır. Beton Pompası Operatörü: Beton Pompa Operatörü, kendi başına ve belirli bir sure içerisinde mobil(hareketli) ve yer (sabit) beton pompa makinelerini, beton dökümüne hazırlama, beton dökme ve dokum sonrası bakim işlemlerini yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Dozer Operatörü: Kazı, dolgu, yarma, çekme ve itme işlemlerinde kullanılan iş makineleridir. Makinenin altında uygun bıçak düzeneği vardır. Dozerlerin bıçak boyları değişik olup çeşitli işlerde kullanılma özellikleri vardır. Dozerler genelde ağır ve güçlü iş makineleridir. Silindir Operatörü: Motorlu araç olan silindiri kullanarak toprak, stabilize, asfalt gibi zeminlerin, zeminin yapısına ve çeşidine uygun olarak sıkıştırma-ezme işlemlerini yapan kişidir. MOTORLU Araçlarda Güvenlik Motor atölyesinde en sik rastlanan iş kazalarının sebepleri şunlardır. Kapalı yerlerde çalıştırılan motordan çıkan egzozdan zehirlenme, Motor çalışırken elbise, kravat vb. kaptırma, Akü bakimi sırasında asitli su sıçraması, Motor tamir-bakımında el aletlerinin yanlış kullanılması,
Motorlu Araçlarda Güvenlik Motorlu araçlar ancak ehliyetli yetkilendirilmiş elemanlar tarafından kullanılmalıdır. Motorlu araçlar işaretlenerek kendisine ayrılmış yol ve alanlarda kullanılmalıdır. Motorlu araçlar kullanılırken, trafik kural, işaret ve levhalarına dikkat edilmelidir. 12
Motorlu Araçlarda Güvenlik Tehlike anı hariç hiçbir zaman ani fren yapılmamalıdır. Sürücü, motor çalışırken el freni çekmeden aşağı inmemelidir. İstiap haddi üstünde yük yüklenmemelidir. Önde giden vasıta ile arada yeterli takip mesafesi bırakılmalıdır. 13
Motorlu Araçlarda Güvenlik İnsanlar emniyetli mesafeye uzaklaşmadan çalışmaya başlanmamalıdır. Islak ve yağlı zeminlerde yavaş gidilmelidir. Belirlenen azami hız sınırlamalarına uyulmalıdır. 14
Motorlu Araçlarda Güvenlik Genel kural olarak araçlar birkaç dakikalığına bile olsa üzerinde kontak anahtarı olduğu halde park edilmemelidir. Araçlar kapıları açık olarak hareket ettirilmemelidir. 15
Paletli Araçlarda Güvenlik 16
Paletli Araçlar - Ehil elemanlarca kullanılmalı, - Sürekli bakımı yapılmalı, - Çalışma alanı işaretlenmeli - Çalışma alanında kimse bulunmamalı, 17
Paletli Araçlar - Koruma kabini olmalı, - Aydınlatma, ikaz vb. güvenlik sistemleri çalışır durumda olmalı, - Trafiğe ancak nakil araçları üzerinde çıkarılmalı, - Seyyar yangın söndürücü ve ilk yardım çantası bulundurulmalıdır. 18
KALDIRMA PLATFORMLARI 19
KALDIRMA PLATFORMLARI Sadece imalat amacına uygun işlerde kullanılmalı, Eğitimli elemanlarca kullanılmalı, Kullanma talimatı hazırlanmalı, Taşıma kapasitesi aşılmamalı, 20
KALDIRMA PLATFORMLARI Bakımları sürekli yapılarak kayıtları tutulmalı, Periyodik kontrolü yapılarak belgelenmeli, Daima platform aşağıda ve yüksüz iken hareket ettirilmeli, Çalışma alanına girişler yasaklanmalı, 21
Yükün Yerleştirilmesi Yükün birkaç parça halinde kaldırıldığı veya taşındığı zamanlarda, en ağır yük daima çatalların dip kısmına konulmalıdır. Ağır yükleri çatalların dip kısmına yerleştirmek, yük ağırlık merkezi-ön aks mesafesini kısaltır ve bu durum aracın ve yükün daha dengeli ve kararlı olmasını sağlar. 22
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Yanlış Doğru 65cm 50cm 23
Çatalların Konumu Çatallar, arkaya doğru eğimli konuma getirilerek yükün kararlılığı arttırılmalıdır. Çatalların arkaya doğru eğimli olması, yük ağırlık merkezini ön tekerlere doğru yaklaştıracaktır. 24
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 25
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Çatalları öne doğru yatırmak yük merkezini ön akstan uzaklaştırır ve genellikle çatallar yükseltildiği zaman kararlı olmayan bir durum oluşturur. Yüklü olarak çatallar yükseltildiği zaman asla öne doğru eğimli konuma getirilmemelidir. 26
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 27
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Ayak ve ellerin nereye koyulduğuna dikkat edilmelidir. Sıkışma noktalarından uzak olduğunuzdan emin olun. 28
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 29
Operatör Davranışları Emniyet çerçevesinin altında oturulmalıdır. Emniyet çerçevesi, kullanma esnasında operatörü korumak için tasarlanmıştır. 30
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 31
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR El ve ayaklar forklift kabini içinde tutulmalıdır. 32
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 33
Operatör Davranışları Eğer forklift devrilmeye başlarsa, KESİNLİKLE ATLAMAYIN! 1.Sürücü koltuğunda kalın, aracınızı kontrol etmeye devam edin. 2.Teker yönetim ve güvenliğine hakim olmaya çalışın. 3.El ve ayaklarınız ile kendinizi destekleyin.. 34
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 35
Operatör Davranışları Forklifti güvenli kullanmanın anlamı yalnız operatörün değil, aynı zamanda çevrede bulunan diğer insanların güvenliğinin de göz ardı edilmemesi anlamına gelir. Forklifti hareket ettirmeden önce ve her zaman diğer insanların konum ve davranışlarına dikkat edilmelidir. 36
Operatör Davranışları Yaya yolları ve kavşaklarda dikkatli olunmalı, yavaş geçilmeli ve gerektiğinde korna çalınmalıdır. Forkliftin hareket yönü değiştirilmeden önce, tamamen durulmalı çevreyi kontrol ettikten sonra değiştirilmelidir. 37
Operatör Davranışları Çatallar yükseltilmiş konumda iken çatalların altında kendiniz veya başkalarının durmasına ve geçmesine müsaade edilmemelidir. 38
Operatör Davranışları Forkliftin bir taksi olmadığı unutulmamalı, forklift üzerine kimsenin binmesine müsaade edilmemelidir. 39
Operatör Davranışları Forklift insanların kaldırılıp indirmesi amacı için yapılmamıştır. Çatal üstünde insan kaldırılmamalıdır. İnsanların kaldırılmasında, ancak bu amaç için özel yapılmış araç ve donanımlar kullanılmalıdır. 40
Operatör Davranışları - Forkliftin kornası şu durumlarda kullanılmalıdır. * Geri gitmeden önce, Kavşaklara girmeden önce, Yaya yolundan geçmeden önce, * Kapılardan geçerken, * Görüş alanının sınırlandığı durumlarda 41
Operatör Davranışları Geri geri giderken diğer insanları ikaz etmek için forkliftler geri vites ikaz sistemi ile donatılmalıdır. Geri gidileceği zaman geriye dönüp, bakılmalı ve korna çalınmalıdır. 42
Operatör Davranışları Forkliftin en önemli emniyet donanımı sürücünün kendisidir. Kendiniz kadar, diğer çalışanlar içinde dikkatli olunmalı, forkliftin ve çalışma alanının şartları sürekli gözlenmelidir. İşyerine gelmeden önce ve işyerinde alkol veya uyuşturucu kullanılmamalı, Forkliftle çalışırken işin temel esasının insan ve güvenlik olduğunu unutulmamalıdır. 43
Göz Kontrolleri Forkliftle günlük çalışmaya başlamadan önce ve vardiya değişimlerinde en az şu hususlar gözle kontrol edilmelidir. * Sesli ışıklı ikaz sistemi * Tahrik ve durdurma sistemi * Motor yağı ve soğutma sistemi *Aynalar ve kaldırma sistemi * Vb. diğer hususlar. 44
OPERATÖR GÜNLÜK BAKIM TALİMATI Operatörler çalışmaya başlamadan önce: 1. Lastik basınçlarını ve bijonları, 2. Frenleri, debriyaj ve direksiyonu 3. Korna, sinyal, farlar, geri vites sesli ışıklı ikaz, akü, ayna vb. 4. Akaryakıt, motor yağı, soğutma suyunu, 45
OPERATÖR GÜNLÜK BAKIM TALİMATI 5. Hidrolik yağı, kaldırma ve bum yatırma sistemlerini, 6. Yük kaldırma ve taşıma bomu, zincir, bilye, makara ve pimleri, 7. Çatallar ve pimlerini, 8. Sürücü mahalli ve koltuğunu, 46
OPERATÖR GÜNLÜK BAKIM TALİMATI 9. Makinanın günlük temizliğini, 10. Amirlerin vereceği diğer emir ve talimatlara uyulmasını, Kontrol ederek sonuçlarını kayıtlara işleyecektir. Not : Tesbit edilen hususlardan giderilebilecekler derhal giderilmeli ve kalan hususlar derhal yetkili amire bildirilmelidir 47
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri 4857 Sayılı İş Kanunu İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde: 456-476 arası Madde456 Motorlu arabaların gündüz çok loş ve karanlık yerlerde veya gece kullanıldığında, on ve arka ışıkları yakılacaktır. Motorlu arabaların operatör platformlarının üstleri ve kenarları, demir veya çelikten yapılmış sağlam boru korkuluklarla korunacaktır. Madde 457 Motorlu arabaların güçlü frenleri olacak ve dikiz aynaları bulunacaktır. Tekerlekleri veya tırtılları, şase dışında ise bunlar uygun şekilde korunacaklardır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 458 Benzin, mazot ve benzeri yakıtla çalışan motorlu arabalar, patlayıcı maddelerin, tozların ve parlayıcı buharların bulunduğu yerlerin yakınında, binaların içlerinde, vasıtaların akaryakıt depolarının doldurulduğu kapalı yerlerde kullanılmayacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde459 Motorlu arabaların klakson, çan veya zil sesleri, işyerindeki diğer sinyal seslerinden farklı, diğer makinelerin meydana getirdiği gürültüleri bastıracak kadar kuvvetli ve titiz olacak ve ayni işyerinde çalışan çeşitli motorlu arabalar için ayni ses tonu kullanılacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 460 Görevli olmayanların motorlu arabalar ve römorklar üzerine çıkmaları, operatörler tarafından önlenecek ve bunlar, üzerinde açıkça gösterilmiş bulunan en ağır yükten fazla yüklenmeyecek ve yükler, arabanın gabarisi dışına taşırılmayacak ve sağlam bir şekilde bağlanacaktır. Madde 461 işyerlerindeki demiryolları şebeke ve tesislerinin inşa, tertip, tanzim, yükleme, boşaltma, işletme, bakim ve onarım işleri T. C. Devlet Demiryolları mevzuatına göre yapılacaktır. Madde 462 işyerlerindeki tren personeli ve görevlilerinden başkaları, hareket halinde olan vagon ve lokomotifler üzerinde bulunmayacaklardır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 463 işyerlerindeki demiryollarının, binalara yakın olarak geçmeleri zorunlu olan hallerde, bu binalara demiryolunun bulundugu taraftan kapı açılmayacak ve buralarda işçiler durmayacak, eşya ve malzeme bırakılmayacak ve bunları yasaklayan uyarma levhaları bulundurulacaktır. Madde 464 işyerlerinde, demiryolları seviyesinde bütün geçitler kapatılacak ve bunların yerine, yayalar ve araçların geçmesine özgü üst veya alt geçitler yapılacaktır. Bunların sağlanamadığı hallerde, geçitlerde gerekli güvenlik tedbirleri alınacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 465 Akaryakıtla çalışan lokomotiflerin yakıt depolarının doldurulmasına yarayan ağızlar, doldurma dışında kapalı tutulacak ve doldurma sırasında motorlar durdurulacaktır. Madde 466 Elektrikli lokomotif makinistleri, kumanda kol veya kollarını çıkarıp almadan veya bunları kilitlemeden yerlerini terk etmeyeceklerdir.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde467 işyerlerindeki lokomotiflerin makinistleri, lokomotifler harekete geçmeden önce veya yol geçitlerine yaklaşırken veya binalara girerken veya diğer tehlikeli yerlerde sesli ve ışıklı uyarma yapacaklardır. Madde 468 işyerlerinde, lokomotife bağlı olmadan bir vagona veya bir katara yer değiştirildiğinde, o vagon veya katarı, el freni ile kontrol altında tutmak için, bir işçi görevlendirilecektir. Yeri değiştirilecek vagonlar hareket ettirilmeden önce, vagonlar arasında veya altında veya ray üzerinde hiç bir işçinin kalmadığı kontrol edilecektir.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 469 Lokomotifler veya vagonlar bir binadan çıkarken veya bir binaya girerken tren personelinden bir görevli, uygun aralıkla vagonların önünde ilerleyecek ve gerekli uyarmaları yapacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde470 işyerlerindeki bakim ve onarım hatlarının makaslarıyla, parlayıcı, patlayıcı, korozif veya tehlikeli maddeler taşıyan sarnıçlı vagonların bulunduğu hatların makasları kilitlenecek ve parlayıcı sıvılar taşıyan sarnıçlı vagonların boşaltıldığı hatlar, yalnız bu işte kullanılacaktır. Madde 471 Parlayıcı sıvıların veya gazların yüklü bulunduğu vagonlar, boşaltma veya doldurma rampalarında bulunduklarında, bunlar ve bağlantı boruları topraklanacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde472 Vagonların yükleme veya boşaltılmasında çalışan işçiler, vagonlara bir kalas üzerinden geçmek zorunluluğunda kaldıkları hallerde, bu kalaslara uygun basamak çitaları çakılacak ve kalasın her iki başı sağlamca bağlanacak ve bu işçilere, uygun emniyet kemerleri verilecek ve vagonların yanında yardımcı bir işçi görevlendirilecektir. Madde 473 Kenarları açık vagonlardan mekanik kepçelerle dokum halindeki maddeler veya mıknatıslı vinçlerle metal parçalar boşaltılırken, işçiler vagon içinde bulundurulmayacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde 474 Kenarları açık vagonların veya cevher vagonlarının dip kapaklarının açılmasında, sap kısmında bir koruyucu bulunan emniyet anahtarları kullanılacaktır. Madde 475 Yük vagonlarından yere boşaltılan malzeme, hat gabarisi dışında bulundurulacak ve hatlara doğru kaymayacak veya yıkılmayacak şekilde istif edilmiş olacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri Madde476 Sıvı, kıvamlı veya yarı kati korozif maddelerle parlayıcı veya zehirli maddeler ve basınçlı gazların taşınmasında kullanılan sarnıçlı vagonlar, doldurulma ve boşaltılmalarında sürekli bir gözetim altında bulundurulacak ve bu işlerin bitiminde, kullanılan boru ve rekorlar ortadan kaldırılacaktır. Doldurma ve boşaltma işlerinin durdurulması gerektiği hallerde, kullanılmakta olan boru ve rekorlar, yerinden çıkarılacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler 1. Kendinden hareketli veya bir başka araç vasıtasıyla hareket edebilen iş ekipmanları için asgari gerekler; 1.1. Üzerinde işçi bulunan iş ekipmanı, ekipmanın bir yerden bir yere götürülmesi sırasında tekerleklere veya paletlere takılma veya temas etme riski de dahil işçiler için oluşacak bütün riskleri azaltacak şekilde uygun sistemlerle donatılacaktır. 1.2. iş ekipmanının çekicisi ile çekilen ekipman veya aksesuarları ya da yedekte çekilen herhangi bir nesnenin, birbirine çarpma veya sikişma riskinin bulundugu durumlarda, bu ekipmanlar çarpma ve sıkışmayı önleyecek koruyucularla donatılacaktır. çarpma veya sıkışma riski önlenemiyorsa, işçilerin olumsuz etkilenmemesi için gerekli önlemler alınacaktır. 1.3. iş ekipmanının hareketli kısımları arasında enerji aktarımını sağlayan kısımların yere teması nedeniyle hasar görmesi veya kirlenmesine karşı önlem alınacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler 1.4. Üzerinde işçi bulunan hareketli iş ekipmanı, normal gelişme koşullarında devrilme riskine karşı; Cihaz bir çeyrekten (90 derecelik açı) fazla dönmeyecek şekilde yapılmış olacak veya Bir çeyrekten fazla donuyorsa, üzerinde bulunan işçinin etrafında yeterli açıklık bulunacak veya Ayni etkiyi sağlayacak başka sistem olacaktır. Bu koruyucu yapılar iş ekipmanının kendi parçası olabilecektir. çalışma sırasında iş ekipmanı sabitleniyorsa veya iş ekipmanının, devrilmesi mümkün olmayacak şekilde tasarımı yapılmışsa koruyucu sistemler gerekmez. is ekipmanında, ekipmanın devrilmesi halinde, üzerinde bulunan işçinin ekipman ile yer arasında sıkışarak ezilmesini önleyici sistem bulunacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler 1.5. Üzerinde bir veya daha fazla işçinin bulunduğu forkliftlerin devrilmesinden kaynaklanan risklerin azaltılması için; Sürücü için kabin olacak veya, Forklift devrilmeyecek yapıda olacak veya, Forkliftin devrilmesi halinde, yer ile forkliftin belirli kısımları arasında taşınan işçiler için, yeterli açıklık kalmasını sağlayacak yapıda olacak veya, Forklift, devrilmesi halinde sürücünün forkliftin parçaları tarafından ezilmesini önleyecek yapıda olacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler 1.6. Kendinden hareketli iş ekipmanı hareket halinde iken kişiler için risk oluşturuyorsa aşağıdaki şartları sağlayacaktır; a) Ekipmanda yetkisiz kişilerce geliştirilmesini önleyecek donanım bulunacaktır. b) Ayni anda hareket eden birden fazla elemanı bulunan iş ekipmanında bu elemanların çarpışmasının etkilerini en aza indirecek önlemler alınacaktır. c) Ekipmanı frenleyecek ve durduracak bir donanımı bulunacaktır. Güvenlik şartları gerektiriyorsa, ayrıca bu donanımın bozulması halinde otomatik olarak devreye giren veya kolayca ulaşılabilecek şekilde yapılmış acil frenleme ve durdurma sistemi bulunacaktır. d) Güvenliğin sağlanmasında sürücünün doğrudan görüş alanının yetersiz kaldığı durumlarda, görüşü iyileştirmek için uygun yardımcı araçlar kullanılacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler e) Gece veya karanlık yerlerde kullanılmak üzere tasarımlanmış iş ekipmanında, yapılan işi yürütmeye uygun ve isçilerin güvenliğini sağlayacak aydınlatma sistemi bulunacaktır. f) işçileri etkileyebilecek yangın çıkma tehlikesi olan iş ekipmanının kendisinin veya yedekte taşıdığı ekipmanın kullanıldığı yerin hemen yakınında yangın söndürme cihazları bulunmuyorsa, bu ekipmanlarda yeterli yangın söndürme cihazları bulunacaktır.
iş Ekipmanının Kullanımı ile ilgili Hususlar 1. Tüm iş ekipmanları için genel hükümler 1.1. iş ekipmanları, kullanan işçilere ve diğer çalışanlara en az risk oluşturacak şekilde yerleştirilecek, kurulacak ve kullanılacaktır. Bu amaçla, iş ekipmanının hareketli kısımları ile çevresinde bulunan sabit veya hareketli kısımlar arasında yeterli mesafe bulunacak ve ekipmanda kullanılan ya da üretilen enerjinin ve maddelerin güvenli bir şekilde temini ve uzaklaştırılması sağlanacaktır. 1.2. iş ekipmanının kurulması veya sökülmesi, özellikle imalat tarafından verilen kullanma talimatı doğrultusunda güvenli koşullar altında yapılacaktır. 1.3. Kullanımı sırasında yıldırım düşmesi ihtimali bulunan iş ekipmanı bildirimin etkilerine karşı uygun araçlarla korunacaktır.
iş Ekipmanının Kullanımı ile ilgili Hususlar 2. Kendinden hareketli veya bir başka araç vasıtasıyla hareket edebilen iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili hükümler 2.1. Kendinden hareketli iş ekipmanları, bu ekipmanların güvenli kullanımı ile ilgili uygun eğitim almış işçiler tarafından kullanılacaktır. 2.2. iş ekipmanı bir çalışma alanı içinde hareket ediyorsa, uygun trafik kuralları konulacak ve uygulanacaktır.
İlgili Mevzuat 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu 3/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununu İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 11/02/2004 Sayısı: 25370) Makine Emniyeti Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 03/03/2009 Sayısı:27158) Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 03/02/1987 Sayısı: 19361)