ROMANYA NIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ VE TÜRKİYE - ROMANYA TİCARİ İLİŞKİLERİ Gürhan DEMİREL Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Mart 2009
I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı Romanya Başkenti Bükreş Resmi Dili Rumence Nüfusu 22,2 milyon Nüfus Artış Hızı % - 0,1 Yüzölçümü 237.500 km 2 Para Birimi Yeni Rumen Leyi (RON) = 100 Bani, 1 $ = 2,52 RON (2008) II. SİYASİ VE DİPLOMATİK BİLGİLER Yönetim Şekli Devlet Başkanı Hükümet Başkanı Dışişleri Bakanı Ankara Büyükelçisi Bükreş Büyükelçimiz İzmir Başkonsolosu Cumhuriyet Cumhurbaşkanı Traian BÃSESCU Başbakan Emil BOC (Demokratik Liberal Parti PDL) Cristian DIACONESCU (Sosyal Demokrat Parti PSD) Ion PASCU Ayşe SİNİRLİOĞLU Mircea NEATA 2
III. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER 2003 2004 2005 2006 2007 GSYH (milyar Dolar) 169,8 189,0 202,7 225,7 245,8 Reel GSYH Büyüme Hızı (%) 5,2 8,4 4,1 7,8 6,0 Kişi Başı Yıllık GSYH (~ Dolar) 7.770 8.680 9.340 10.430 11.400 Enflasyon Oranı (%) 15,2 11,8 9,0 6,5 4,8 Sektörler (%) GSYH İstihdam Tarım 8,1 29,7 Sanayi 36,0 23,2 Hizmetler 55,9 47,1 İşgücü Nüfusu 9,3 milyon İşsizlik Oranı % 3,6 Gayri Safi Dış Borç 92,7 milyar Dolar Ülkedeki Yabancı Yatırımlar 72,8 milyar Dolar Yabancı Ülkelerdeki Yatırımlar 1,01 milyar Dolar Kaynak: IMF World Economic Outlook Database October 2008, CIA The World Factbook 2008 3
IV. DIŞ TİCARET Romanya nın dış ticaretinin gelişimi aşağıdaki verilerle gösterilmiştir: milyar Dolar Hacim İhracat İthalat Denge 2004 41,6 17,6 23,9-6,3 2005 56,2 23,5 32,6-9,4 2006 68,2 27,6 40,5-12,8 2007 83,6 32,4 51,1-18,7 2008 110,1 40,2 69,8-29,5 Kaynak: WTO Statistics Database 2007 yılında Romanya nın en çok ihracat ve ithalat yaptığı ülkeler aşağıdaki şekilde gerçekleşmiştir: İHRACAT Ülke Miktar (milyar Dolar) Pay (%) 1 İtalya 6,9 17,1 2 Almanya 6,8 16,9 3 Fransa 3,1 7,7 4 Türkiye 2,8 6,9 5 Macaristan 2,2 5,4 İTHALAT Ülke Miktar (milyar Dolar) Pay (%) 1 Almanya 12,0 17,1 2 İtalya 8,9 12,7 3 Macaristan 4,8 6,8 4 Rusya 4,4 6,3 5 Fransa 4,3 6,1 6 Türkiye 3,7 5,3 Kaynak: UN Commodity Trade Statistics Database 4
2007 yılında Romanya nın en çok ihraç ve ithal ettiği ürün grupları ise şu şekilde gerçekleşmiştir: İHRACAT Ürün Miktar (milyar Dolar) Pay (%) 1 Makine ve Ulaşım Araçları 13,6 33,8 2 Akaryakıt ve Madenler 5,1 12,7 3 Konfeksiyon 4,3 10,7 4 Demir-Çelik Ürünleri 3,2 8,1 5 Tarım Ürünleri 2,3 5,8 İTHALAT Ürün Miktar (Dolar) Pay (%) 1 Makine ve Ulaşım Araçları 26,6 66,0 2 Akaryakıt ve Madenler 9,6 23,8 3 Kimyasal Ürünler 7,1 17,8 4 Tarım Ürünleri 5,1 12,6 5 Tekstil 3,6 9,1 Kaynak: WTO Statistics Database V. TÜRKİYE ROMANYA TİCARİ İLİŞKİLERİ Türkiye ile Romanya arasındaki ticaret son yıllarda hızlı bir şekilde büyümüş olmasına karşın, 2008 Aralık ve 2009 Ocak ayları itibariyle bir önceki yılın aynı dönemlerine göre yarı yarıya bir küçülme gözlenmiştir. Son 5 yılda ikili ticaretin gelişimine ait veriler aşağıda gösterilmiştir: Türkiye açısından, milyon Dolar Hacim İhracat İthalat Denge 2004 2.934 1.235 1.699-464 2005 4.070 1.785 2.285-500 2006 5.018 2.350 2.668-318 2007 6.756 3.644 3.112 + 532 2008 7.526 3.979 3.547 + 432 5
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Romanya, Türkiye nin dış ticaretinde önemli bir yer tutmaktadır. 2008 yılı itibariyle Türkiye nin toplam ihracatının % 3,1 i bu ülkeye yapılmıştır. Romanya, Türkiye nin en çok ihracat yaptığı 9uncu ülkedir. 2006 yılında Türkiye nin Romanya ya en çok ihraç ettiği ürünler şunlardır: İHRACAT Ürün Miktar (milyon Dolar) Pay (%) 1 Ulaşım Araçları 457 19,4 2 Tekstil Ürünleri 353 15,0 3 Demir ve Çelik 216 9,2 4 Metal Ürünleri 126 5,3 5 Elektrikli Makine ve Cihazlar 103 4,3 Yine aynı yılda Romanya dan en çok ithal edilen ürünler aşağıdaki şekilde gerçekleşmiştir: İTHALAT Ürün Miktar (milyon Dolar) Pay (%) 1 Demir ve Çelik 243 9,2 2 Ham Petrol 114 4,3 3 Metal Ürünleri 89 3,3 4 Organik-Kimyasal Ürünler 60 2,2 5 Plastik Ürünleri 47 1,7 Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı İzmir Romanya Ticari İlişkileri 2008 yılında İzmir den Romanya ya yaklaşık 98,4 milyon Dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu miktar 2007 yılında yapılan 152,2 milyon Dolarlık ihracatın yaklaşık % 35 düştüğünü göstermektedir. 2009 yılı Ocak ayında ise 6,4 milyon Dolar değerinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu rakamla, Romanya İzmir in en çok ihracat gerçekleştirdiği 21inci ülke olmuştur. En çok ihraç edilen kalemler Demir ve demir dışı madenler, ağaç ürünleri, zeytin ve zeytinyağı, tekstil ürünleri, yaş meyve gibi ürünlerdir. 6
VI. TÜRKİYE ROMANYA YATIRIM İLİŞKİLERİ 30 Haziran 2008 tarihi itibariyle Türkiye de Rumen sermayeli 86 firma bulunmaktadır. Bunların 8 i İzmir de faaliyet göstermektedir. Bu firmalar turizm-otelcilik, mobilya sanayi, motorlu taşıtlar gibi sektörlerde faaliyet göstermektedirler. Romanya daki Türk yatırımları genelde; endüstri, bankacılık ve finans, ticaret, turizm, medya, tarım ve taşımacılık alanlarında gerçekleşmiş olup, başlıca büyük Türk yatırımları arasında; Arctic (beyaz eşya), Erdemir Romanya (demir-çelik), Prolemn (ağaç sanayi), Rulmenti Barlad (rulman) gibi firmalar bulunmaktadır. Bu yatırımlardan bazıları (Credit Europe Bank, Garanti Bank, Kanal D) mevzuat kolaylığından yararlanmak üzere Almanya, Hollanda gibi AB üyesi ülkeler üzerinden gelmişlerdir. 2008 yılı itibarıyla halen Romanya da 10.671 adet Türk sermayeli şirket mevcut olup, bu firmalarca toplam 643 milyon Dolar lık bir sermaye transfer edilmiştir. Türk sermayeli şirketler firma sayısı bakımından tüm yabancı sermayeli şirketler sıralamasında üçüncü, yatırılan toplam sermaye bakımından ise on üçüncü sırada yer almaktadır. 7
VII. İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN TİCARİ ANLAŞMALAR Tarih 1970 Ticaret Anlaşması Anlaşma 1975 Uzun Vadeli Ekonomik Sınai ve Teknik İşbirliği Anlaşması 1976 Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması 1986 Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması 1991 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması 1997 Serbest Ticaret Anlaşması 2005 Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı VII. İZMİR TİCARET ODASI ROMANYA İLİŞKİLERİ Romanya İş ve İnceleme Gezisi 28.06-01.07.1998 tarihleri arasında Odamız Romanya ya bir iş ve inceleme gezisi düzenlemiştir. Yönetim Kurulu Başkanımız Ekrem Demirtaş başkanlığındaki, Yönetim Kurulu üyelerimiz Sn. Fahri Gökyayla, Sn. Avram Kastro ve Sn. Refik Diker in yer aldığı 19 kişilik Odamız heyeti, T.C. Bükreş Büyükelçisi Sn. Volkan Bozkır ı, Bükreş Valisi Sn. Horia Victor Toma yı, Bükreş Belediye Başkanı Sn. Romeo Octavian Hanganu yu, Romanya ve Prahova Ticaret ve Sanayi Odalarını ziyaret etmiştir. Romanya ve Prahova Ticaret ve Sanayi Odaları nda ikili görüşmeler yapılmış, Romanya Ticaret ve Sanayi Odası ve Bükreş Belediyesi ile Odamız arasında ekonomik işbirliğini ve ticari alışverişi geliştirmek için yapılan faaliyetleri kolaylaştırmayı ve teşvik etmeyi amaçlayan bir İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Bükreş Belediye Başkanı nın Ziyareti ve Onuruna Verilen Öğle Yemeği İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; Bükreş Belediye Başkanı Sn. Viorel LİS ve beraberindeki sekiz kişilik heyet 20-27 Temmuz 1998 tarihleri arasında Türkiye ye gelmiş ve 22-24 Temmuz 1998 tarihleri arasında da İzmir i ziyaret etmiştir. Odamızdan da ziyaret talebinde de bulunan Bükreş Belediye Başkanı ve heyeti onuruna Odamız tarafından 23 Temmuz 1998 günü Odamız Lokalinde bir öğle yemeği verilmiştir. Anılan yemeğe İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Sn. Dr. Burhan Özfatura, Romanya İzmir Fahri Konsolosu Sn. Armağan Özgörkey, EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Kani Aydoğdu, Ege İhracatçı 8
Birlikleri Başkanlar Kurulu Başkanı Sn. Hasan Çelebioğlu, Güçbirliği Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Kemal Zorlu, Sn. Selami Gürgüç, Sn. Mehmet Ali Molay ve Romanya ile ticari ilişkisi bulunan üyelerimiz davet edilmiştir. Romanya Büyükelçisi nin Odamızı Ziyareti Romanya Büyükelçisi Sn. George CIAMBA ve Romanya Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Sn. Dumitru Chivu ile Romanya İzmir Fahri Konsolosu Sn. Armağan Özgörkey, 16 Haziran 1999 günü Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Ekrem Demirtaş a bir nezaket ziyaretinde bulunmuşlardır. Söz konusu ziyaretin amacı; göreve yeni atanmış olan Sn. Büyükelçi nin İzmir Ticaret Odası ve Başkanımız ile tanışmak istemesidir. Söz konusu ziyaret sırasında, Türkiye ve Romanya arasında olası işbirliği konuları ve ortak projeler tartışılmıştır. Romanya da turizm için önemli bir potansiyel olduğu, bu potansiyelin kongre, kış turizmi gibi çeşitlendirilerek pazarlanabileceği Sn. Demirtaş tarafından önerilmiştir. Romanya Timişoara Ticaret Odası Heyeti Ziyareti Romanya Timişoara Ticaret Odası ndan bir grup işadamından oluşan Timişoara Heyeti 1 Eylül 1999 tarihinde ikili görüşmelerde bulunmak amacıyla Odamızı ziyaret etmiştir. Yönetim Kurulu Başkanvekilimiz Sayın Ömer KAPLAN, Romanya Ankara Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Dumitru Chivu ve Timişoara Odası Genel Direktörü Mihail PUNGA ve Genel Sekreterimiz Sayın Cengiz PINAR ın yanı sıra Müdürlüğümüz elemanları, Odamız İhracat Danışmanı, Basın Danışmanı, Odamız Mütercimi, Halkla İlişkiler Şefi ve Türk ve Romen firma temsilcileri ile Basın toplantıda hazır bulunmuşlardır. Karşılıklı olarak yapılan açılış konuşmaları ve İşbirliği Anlaşması nın imzalanmasından sonra ikili görüşmelere geçilmiştir. Romanya Ticaret ve Sanayi Odası İstanbul Temsilcisi nin Ziyareti Romanya Ticaret ve Sanayi Odası ve Romexpo S.A. İstanbul Temsilcisi Sn. Christian Vasiliu, 14.4.2000 tarihinde Odamızı ziyaret etmiş ve Yönetim Kurulu Başkanvekilimiz Sn. Bilhan Balcı ve Genel Sekreterimiz Sn. Cengiz Pınar tarafından karşılanmıştır. Sn Vasiliu, Romanya Ticaret ve Sanayi Odası nın yurtdışında ilk temsilciliğini İstanbul da geçtiğimiz yıl açtığını belirtmiştir. Romexpo S.A. nın Romanya nın en büyük uluslararası fuar ve sergi organizatör firması olduğunu ve RTSO nun anılan firmanın en büyük ortağı konumunda olduğunu kaydeden Sn.Vasiliu, Romanya nın her yıl olduğu gibi bu yıl da İzmir Fuarına katılacağını bildirmiştir. Odamız ile RTSO arasında 1998 yılında imzalanan İşbirliği Anlaşması nın kâğıt üzerinde kalmaması gerektiğini, 9
bunun hayata geçirilmesi gerektiğini ifade eden Vasiliu bu bakımdan ilişkilerimizin geliştirilmesi yönünde bir takım projelerin gerçekleştirilmesi gerektiğini bildirmiştir. Sn. Vasiliu, bir takım ortak projelerden de bahsetmiştir; - Romexpo nun Bükreş teki merkezinde, Türk ekonomisini ve iş çevrelerinin promosyonunu yapacak sürekli bir Türk ihraç ürünleri sergisi açmak, - Türk ve Romen ekonomilerini ve iş olanaklarını tanıtıcı ortak bir Web sayfası geliştirmek Sn. Vasiliu, anılan projeler ile ilgili Odamızın desteğini istemiş, detaylı bilgilerin tarafımıza iletileceğini söylemiştir. Romanya ile aramızdaki Serbest Ticaret Anlaşması uyarınca 2002 yılında iki ülke arasındaki gümrüklerin sıfırlanacağını hatırlatan Sn. Balcı, İzmir e daha çok Romen yatırımcının yatırım yapmasının beklendiğini ifade etmiştir. Romanya Heyeti Romanya Ticaret ve Sanayi Odası ve Romexpo S.A. İstanbul Temsilcisi Sn. Vasiliu ve Romanya Ankara Büyükelçiliği Ticaret Ataşesi Sn. Chivu eşliğinde bir Romen işadamları heyeti 29.08.2000 tarihinde Odamıza bir ziyaret yapmıştır. Sözkonusu Heyet, belirlenen tarih ve saatte, Yönetim Kurulu Başkanımız Sn. Ekrem DEMiRTAŞ tarafından karşılanmış, daha sonra genel oturuma geçilmiştir. Karşılıklı olarak iki ülke ilişkilerinin geliştirilmesi üzerine görüşülmüş, ayrıca 69 uncu Izmir Enternasyonal Fuarı sebebiyle şehrimizde bulunan Romen işadamlarının Türk meslektaşları ile birebir temaslarda bulunmalarından duyulan memnuniyet ifade edilmiştir. Genel oturumu takiben ikili görüşmelere geçen Heyet üyeleri, Türk işadamlarını ayrıca Fuar daki standlarına da beklediklerini belirtmişlerdir. Aynı gün, Heyet üyeleri Odamız Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Feyza Paker eşliğinde Ege Serbest Bölgeyi ziyaret etmiş, bölgede incelemelerde bulunmuş ve firmalarla görüşmüştür. Romanya Büyükelçiliği Ticaret Ataşesi Dumitru Chivu nun Ziyareti Romanya nın Ankara Büyükelçiliği Ticaret Ataşesi Dumitru Chivu, görev süresinin dolması sebebiyle Odamızı ve Yönetim Kurulu Başkanımızı ziyaret ederek veda etti. Türkiye yi çok sevdiğini ifade eden Chivu, iki ülke arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının imzalanması, anti-damping vergileri ve ticaret hacminin 1 milyar USD ye ulaşması gibi öncelikli hedeflerine ulaştığını, bu nedenle artık kendisine verilen görevin tamamlanmış olduğunu ifade etmiştir. 10
Satu Mare Heyeti Romanya Satu Mare Ticaret Odası başkanlığında bir Romen işadamları heyeti 13.07.2001 tarihinde Odamıza bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Heyeti Yönetim Kurulu Başkanvekili Akın Kazançoğlu karşılamıştır. Genel oturumu takiben ikili görüşmelere geçen Heyet üyeleri, Türk işadamları ile işbirliği imkânlarını görüşmüştür. Bulgaristan Romanya İş ve İnceleme Gezisi Odamız tarafından, 12 17 Mayıs 2002 tarihleri arasında gerçekleştirilen Bulgaristan-Romanya İş ve İnceleme Gezisi ile, uzun zamandır komünizmin etkisinde yaşadıktan sonra yeni dünya düzeninde yerini bulmaya çalışan, bu yönde gerçekleştirdikleri reformlar ile önümüzdeki 5 6 sene içinde Avrupa Birliği ne kabul edilecek ve 2002 senesi içinde NATO ya dahil olacak olan her iki ülkeyi yakından tanımak, pazarın olumlu ve olumsuz taraflarını tespit ederek işbirliği ve yatırım yapılabilecek sektörleri belirlemek, ikili ticari ilişkileri daha yukarı çekmek için atılabilecek adımları saptamak hedeflenmiştir. Odamız Heyeti; Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş başkanlığında, Yönetim Kurulu Başkanvekili Akın Kazançoğlu, Yönetim Kurulu üyeleri ve Meclis üyelerinden oluşmuştur. Romanya İzmir Başkonsolosu nun Ziyareti İzmir de Romanya Başkonsolosluğunun faaliyete geçmesi nedeniyle Romanya İzmir Başkonsolosu Sayın Mircea Nata 10 Kasım 2004 Çarşamba günü Odamıza bir nezaket ziyaretinde bulunmuştur. Başkonsolosu Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş karşılamıştır. Görüşmede ayrıca Yönetim Kurulu Başkanvekili Tayfun Yelkenbiçer ve Yönetim Kurulu Üyesi Murat Dağaltı da bulunmuştur. Sayın Demirtaş İzmir de bir Başkonsolosluğun açılmasından duyduğu memnuniyeti ifade ederek konuşmasına başlamış ve Başkonsolosu yeni görevinden dolayı tebrik etmiştir. Görev süresi boyunca İzmir Ticaret Odası nın kendisine destek vereceğini vurgulayan Başkan, Romanya ile olan iyi ilişkileri geliştirmek adına yapılacak tüm ortak çalışmalara açık olunduğunu sözlerine eklemiştir. Başkonsolos Neata ise, İzmir de Başkonsolosluk düzeyinde bir temsilcilik açılmasının Romen hükümetinin Türkiye ve özellikle Ege Bölgesi ile ikili ilişkileri geliştirme yönündeki niyetinin bir göstergesi olduğunu belirtmiştir. Neata ayrıca, en kısa zamanda Romanya dan bir Ticaret Heyeti nin İzmir i ziyaretinin organize edilerek işadamlarının karşılıklı olarak görüşmelerinin sağlanmasında fayda gördüğünü, böylelikle işbirliği için gerekli altyapının oluşturulabileceğini söylemiştir. 11
Sadece ekonomik ve ticari ilişkiler ile sınırlı kalmayıp kültürel ve sosyal anlamda da işbirliği için karşılıklı olarak görüşmelerin yapılabileceğini ifade eden Başkonsolos, Romanya da bir şehir ile İzmir şehrinin kardeşlik protokolü imzalamaları yönünde de çabaları olacağını bu çerçevede İzmir Valisi ve Belediye Başkanı ile görüşmüş olduğunu da belirtmiştir. Sayın Demirtaş, bu anlamda Köstence şehrinin liman kenti olma özelliğinden dolayı önerilebileceğini dile getirmiştir. Braila Heyeti 5 Nisan 2005 tarihinde Romen işadamları heyeti, İzmir Ticaret Odası nı ziyaret etti. Romanya nın Braila kenti Valisi Nicolae Mitroi, Belediye Başkanı Sever Constantin Cibu, Romen-Türk İş Konseyi Başkan Yardımcısı, Braila Sanayi, Ticaret ve Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı İoan Chiriacescu ile Romanya İzmir Başkonsolosu Mircea Neata ve 13 Romen firma temsilcisinden oluşan heyet, İzmirli firmalar ile ikili görüşmeler yaptı. İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, Romanya da 9 bin 300 den fazla Romen- Türk ortaklı şirket bulunduğunu bildirerek, Ancak Türk-Romen firmaları sadece Romanya da yatırım yapmasın. Arzumuz Türkiye de ve İzmir de yatırım yapmalarıdır diye konuştu. Romanya nın Türkiye için Balkanlar daki ilk ekonomik partneri ve Türk Karadeniz inde Rusya dan sonra ikinci partneri olduğunu belirten Demirtaş, Romen-Türk yatırımlarının toplamı 500 milyon Dolar, ama yakın zamanda milyar Doları aşmasını bekliyoruz. Yatırımlar genelde, bankacılık, gıda, elektronik, tekstil, inşaat dallarında oluyor. İki ülke arasıdaki ticaret hacmi 2004 yılında 3 milyar Dolara erişti. 2005 te bunun 4 milyar Doları bulması bekleniyor. Umarız bu ziyaretleriniz ile İzmir de yatırımlar gerçekleştirir ve odamıza üye olursunuz dedi. Braila Sanayi, Ticaret ve Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı İoan Chiriacescu ise, gerçekleşen ikili görüşmeler ardından olumlu sonuçlar alınacağı konusunda emin olduklarını dile getirerek, Aradığımız bütün sektörlerde, özellikle tarım, tekstil ve konfeksiyon alanlarında istenilen fırsatları burada bulduk. Bizim odamıza kayıtlı en az 100 Türk şirketi var. İlişkilerimiz çok olumlu. Umarız bugün iyi sonuçlarla döneriz diye konuştu. Romanya Ticaret Bakanının Ziyareti 9 Eylül 2005 tarihinde Romanya Ticaret Bakanı Iullu Winkler, eşi Bayan Winkler, Romanya İzmir Başkonsolosu Mircea Neata, Ticaret Bakanlığı Genel Müdürü Mircea Toader, Ticaret Bakanlığı Müdürü Clementina Ion, Romanya İzmir Başkonsolosluğu Ekonomi Ataşesi Mircea Stoianovici Odamıza bir ziyarette bulunarak Yönetim Kurulu Başkanımız Ekrem Demirtaş tarafından kabul edilmişlerdir. 12
Toplantıda Sayın Ekrem Demirtaş, Romanya nın Türkiye için Balkanlar daki en önemli iktisadi ortak olduğunu ve Başkonsolos Mircea Neata nın gelişinden sonra ilişkilerin daha da canlanacağını dile getirdi. Ayrıca Romanya nın turizm potansiyeline dikkat çekerek iki ülke arasında turizmin geliştirilmesinin gerekliliğini vurguladı. Romanya Ticaret Bakanı Winkler, Türkiye ile ilişkilerine önem verdiklerini belirtti. Türk işadamlarının Romanya ya daha çok yatırım yapmalarını istediklerini dile getirdi. Toplantının ardından Odamız Yönetim Kurulu üyelerinin de katılımıyla İzmir Ticaret Odası Lokali nde Romanya heyeti için öğle yemeği verildi. Yemek sırasında Romen Bakan, Romanya nın 2007 yılında AB ye üye olması durumunda meydana gelebilecek gelişmelerden söz etti. Son zamanlarda istihdam koşullarında yapılan yeniliklerin yabancılara yatırım yapmalarında kolaylık sağlayacağını dile getirdi. Ayrıca AB standartlarına uyum amacıyla yabancı yatırım ve dış ticaret ile ilgili kanun değişiklikleri yapılacağını vurguladı. Cluj Heyetinin Ziyareti 16 Eylül 2005 tarihinde Cluj Valisi Mihail Hardau başkanlığındaki, Romanya Cluj Teknik Üniversitesi ve Babeş-Bolyai üniversiteleri rektör ve dekanları ile Romen işadamlarından oluşan Romanya Heyeti, Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş ı makamında ziyaret etmişlerdir. Ziyaret sırasında eğitim alanında yapılabilecek işbirliklerinin yanısıra Cluj eyaleti ile İzmir arasında ticari ilişkiler kurulması yolunda görüşmeler yapılmıştır. Görüşme sonucunda, Kasım ayında Romanya ya düzenlenmesi planlanan iş ve inceleme gezisi programına Cluj Eyaletinin de dahil edilmesine karar verildi. Romanya Büyükelçisi nin Odamızı Ziyareti 5 Aralık 2005 tarihinde Romanya İzmir Başkonsolosluğu tarafından düzenlenen Romanya Milli Günü Resepsiyonu sebebi ile İzmir e gelen Romanya Büyükelçisi Constantin GREGORIE, Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem DEMİRTAŞ a makamında bir nezaket ziyaretinde bulunmuştur. Büyükelçi, İzmir in çok güzel bir şehir olduğunu, İzmir Ticaret Odası nın ise çok önemli bir oda olduğunu dile getirmiştir. 2003 yılında ülkemizin Romanya nın 6. ticaret ortağı iken, 2004 yılında İtalya, Almanya ve Fransa dan sonra 4. sıraya yükseldiğini bildirerek hem politik hem ekonomik açıdan iki ülke arasındaki ilişkilerin çok olumlu olduğunu belirtmiştir. Bu olumlu ortamda İzmir ve Ege Bölgesi nin işbirliği için çok önemli olduğunu vurgulamıştır. GRIGORIE, 1-2 Şubat 2006 tarihlerinde Romanya Başbakanı Calin Popescu TARİCEANU nun İstanbul a geleceğini bildirmiş ve 2 Şubat ta gerçekleştirilecek foruma Odamızı davet etmiştir. 13
Ayrıca, EXPO İcra Komitesi ne birlikte üye olduğumuz Romanya nın İzmir e adaylık sürecinde desteğini eksik etmeyeceğini ve İzmir in bu büyük organizasyon için çok uygun bir aday olduğunu dile getirmiştir. Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem DEMİRTAŞ, iki ülke arasında ticari ilişkilerin gelişmekte olduğunu ancak yatırıma daha çok önem verilmesi gerektiğini dile getirmiştir. Hem Romen yatırımı hem de ortak yatırım gündeme alınmalıdır. Şu an Romanya da 10 bin Türk firma mevcuttur, bu rakamın 3 yıl içerisinde 20 bin e çıkarılması konusunda işbirliği içinde olunmasına karar verilmiştir. Toplantı sırasında, iki ülkenin ortak hedeflerinden biri olan AB üyeliği konusuna da değinilmiş, 2007 yılında tam üye olması beklenen Romanya da üretim yapmanın çok önemli olduğunu ve tarım ve sanayi alanlarının işbirliğine çok uygun olduğunu belirten Büyükelçi, Türkiye nin en kısa sürede AB ye üye olacağına inandığını belirtmiştir. Romanya Başkonsolosluğu ve Ekonomi Bürosunun İzmir de olmasının, EXPO İcra Komitesi ne birlikte üye olmamızın ayrıca Odamızın 2006 çalışma programı kapsamında yer alan komşu ve çevre ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesi hedefinin 2006 yılında İzmir ile Romanya ilişkilerinin gelişmesi için çok büyük avantaj olduğu görüşünde birleşilmiştir. Başkan Ekrem DEMİRTAŞ ın makamında gerçekleşen toplantının ardından Odamız Lokalinde Büyükelçi onuruna Odamız Yönetim Kurulu Üyeleri ile bir öğle yemeği verilmiştir. Romanya Odalar Birliği nin Odamızı Ziyareti Romanya Ticaret ve Sanayi Odasından gelen işadamları heyeti ikili görüşmelerde bulunmak üzere 9 Mayıs 2006 tarihinde Odamızı ziyaret etmiştir. 2002 yılında işbirliği anlaşması imzaladığımız Oda nın şu anki başkanı Victor Babiuc ve Romanya Dışişleri Bakanlığı Ekonomik Diplomasi Müdürü Adina Lovin önce Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş a makamında bir ziyarette bulunmuştur. Ziyaret sırasında Romen Başkan İzmir in deniz ticareti için çok güzel bir kent olduğunu belirtmiştir. Ekrem Demirtaş, İzmir Alsancak Limanının Türkiye nin batı yarısına yetecek bir numaralı konteynır limanı olduğunu ifade etmiştir. Babiuc Romanya hükümetinin, AB üyeliği sürecinde Türkiye yi desteklediğini belirterek Müzakere süreci oldukça uzun ama sabırlı olmalısınız. İsviçre ve Portekiz ile müzakereler 14 yıl sürmüştü. Teknik sorunlar her zaman çıkabilir, bu önemli bir sorun değil demiştir. Demirtaş, AB üyeliğinin Türkiye ye sağlayacağı avantajların yanı sıra, Türkiye nin de AB ye getireceği yararlar olduğunu vurgulamıştır. 10 15 yıl sürmesi öngörülen müzakere süresi sonunda Türkiye nin üyeliğinin AB üyelerinin içinde bulunduğu ekonomik durgunluğu dağıtacağını belirtmiştir. Ayrıca, Ekrem Demirtaş Agora Kazısı, İzmir in futbol takımlarına destek, fuar teşvikleri ile üyelerimizin fuarlara katılımının desteklenmesi gibi Odamız faaliyetleri hakkında Romen Başkana bilgi vermiştir. 14
Makam ziyaretinin ardından ikili görüşmelerin yapılacağı toplantı salonuna geçilmiştir. Açılış konuşmasını yapan Ekrem Demirtaş Odamızın Romanya ile ilişkileri, ülkelerimizin ikili ilişkisi paralelinde, daima çok iyi olmuştur. Hemen hemen her sene Romanya dan gelen işadamlarını Odamızda ağırlar, ikili görüşmeler aracılığıyla iş bağlantıları kurulmasına aracılık ederiz. 2004 senesinde 3 milyar Dolar olan ticaret hacmi, 2005 yılında da hedeflenen 4 milyar Doları aştı. Ancak yatırım alanında özellikle Türkiye deki Romen yatırımları çok sınırlıdır demiştir. Romanya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Babiuc Romanya Türkiye ilişkilerinin her alanda mükemmel olduğunu, kendilerine düşen görevin bu ilişkileri geliştirmek ve devam ettirmek olduğunu söylemiştir. Babiuc, Sayın Başkanın ifade ettiği rakamlar doğrudur ancak, Romanya ve Türkiye ekonomilerine göre yeterli değildir. Bizim isteğimiz ekonomik ilişkilerin güçlenmesidir. Biliyoruz ki dostluk ilişkilerimiz çok iyi. Romanya da daha çok Türk yatırımcı olmasını diliyoruz. Şu an Romanya da 500 milyon Dolarlık bir Türk sermayesi mevcut. Bu rakam Türkiye ekonomisine göre çok düşük demiştir. Babiuc, Romanya da işçiliğin çok ucuz olması, gelire göre vergilendirme yapılmadan sadece %16 oranında devlete vergi ödendiğini belirterek Romanya da yatırımın çok avantajlı olduğuna değinmiştir. Hepsinden önemlisi 2007 de Romanya AB üyesi olacak. Bu nedenle, Romanya da yapılan yatırım AB de yatırım anlamına gelecek. Türk işadamlarının bu avantajı çok iyi kullanması gerekiyor demiştir. Babiuc ayrıca Romanya nın Türkiye nin AB üyeliğine çok destek verdiğine değinmiş, Türkiye nin müzakerelerden olumlu sonuç ile çıkacağına ve Türkiye nin üyeliğinin hem Türkiye hem de AB için faydalı olduğuna inandıklarını söylemiştir. Odalar Birliği Başkanı Türk işadamlarını her zaman Romanya da ağırlamaktan memnuniyet duyacaklarını belirterek konuşmasını tamamlamıştır. Romanya Eximbank şube müdürü Catalin Marian Bercea Bankaları hakkında bir sunum yapmıştır. Bercea sunumunda Finansman olarak ihracat ve yatırım kredileri sağlıyoruz. Sigorta politikamız kısa, orta ve uzun vadede olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Yurtdışındaki yatırımcılar için de sigorta imkanı sağlıyoruz. İhracat garantisi, ödeme bonoları, garanti bonoları ve performansa göre bonolar sağlıyoruz. Romanya da yedi şubemiz vardır. Her şubemiz 3 veya 4 bölge için faaliyet göstermektedir. Türk firmaları bizim aracılığımızla Romanyalı firmalarla ilişkilerini geliştireceklerdir demiştir. Eximbank sunumunun ardından firmalar arasında ikili görüşmelere geçilmiştir. Köstence Heyeti nin Odamızı Ziyareti Köstence Valisi Danut Culetu, Köstence Ticaret, Sanayi, Denizcilik ve Ziraat Odası Başkanı Muhai Daraban ve Romanya nın İzmir Başkonsolosu Mircea Neata'nın başkanlık yaptığı 17 kişilik Romen heyeti 28 Kasım 2006 tarihinde Odamızı ziyaret ederek düzenlenen toplantının ardından üyelerimizle ikili görüşmeler gerçekleştirmiştir. 15
Romanya heyetini karşılayan İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş yaptığı açılış konuşmasında çalışmalarından dolayı, Romanya nın İzmir Başkonsolosu Mircea Neata ya teşekkür ederek, Romanya ile paylaştığımız ortak tarih ve coğrafya, bölgesel ve uluslararası ilişkilerin niteliği, ülkelerimizi birbirine yakınlaştıran, yoğun işbirliği yapılmasına da olanak sağlayan faktörler olduğunu belirtmiştir. Ekrem Demirtaş konuşmasında Türkiye nin Romanya nın NATO ya ve AB ye üyeliğine bugüne kadar büyük destek verdiğini, İzmir liler olarak da Romanya nın Türkiye nin AB üyeliğine desteğinin yanında İzmir in EXPO 2015 adaylığına da destek vermesini istemiştir. Demirtaş ayrıca Köstence nin, Romanya nın ikinci en büyük şehri olduğunu, ticaret yollarının birleştiği noktada yer aldığını ve Köstence Limanı nın da Karadeniz in en büyük ve işlek limanı konumunda olduğunu belirtmiştir. Köstence nin bu açılardan bir liman kenti olan İzmir e benzediğini söyleyen Demirtaş, iki kentin benzer özelliklere ve stratejik konuma sahip olmasının işbirliği imkanlarını arttırdığına değinmiştir. Köstence Valisi Danut Culetu da toplantıda yaptığı açıklamada, Romanya'nın 1 Ocak 2007 tarihide AB'ye tam üye olacağını hatırlatarak, "Bu sayede 2007-2013 yılları arasında ülkemize yatırım için AB tarafından 30 milyar euro verilecek. Biz de Köstence Bölgesi'ne düşecek olan payla, sizlerle ortak iş yapmak istiyoruz. Romanya'nın en büyük limanı ve Bükreş'ten sonraki en büyük turistlik kenti olan Köstence'ye Türk sermayesinin de yatırım yapmasını istiyoruz. Türk işadamları Romanya'ya yabancı değil. AB'nin paralarını harcarken sizi de yanımızda istiyoruz demiştir. Romanya Yabancı Yatırımlar Ajansı (ARIS) Toplantısı Romanya Yabancı Yatırımlar Ajansı (ARIS) Genel Sekreteri Florin Vasilache, ajansın direktörü Sorin Vasilescu ile Romanya Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nda görevli Mugur Popovici nin katılımıyla 15 Mart 2007 tarihinde Odamız Mücahit Büktaş Salonu nda üyelerimize yönelik olarak bir bilgilendirme toplantısı düzenlenmiştir. Toplantı öncesinde Heyet Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş ı makamında ziyaret etmiştir. Demirtaş, iki ülkenin paylaştığı ortak tarih ve coğrafyanın ülkelerimizi birbirine yakınlaştıran unsurlar olduğunu belirterek iki ülkenin arasında hiçbir siyasi problemin bulunmadığına da dikkat çekmiş, ayrıca karşılıklı yatırımların ve dış ticaret hacminin gelişmesindeki önemi vurgulamıştır. Toplantının açılış konuşmasını yapan Odamız Yönetim Kurulu Başkan Vekili Jak Eskinazi bu Romanya heyetinin, diğerlerinden önemli bir farkı olduğunu çünkü, bu heyetin artık Romanya vatandaşı olduğu kadar artık AB vatandaşı da olduğunu söyleyerek iki ülkenin, bugüne kadar süregelen başarılı işbirliklerini AB çatısı altında da sürdürmesi gerektiğini belirtmiştir. 16
Eskinazi ayrıca Romanya ile karşılıklı ticaretimizin dinamik bir gelişme sürecinde olduğunu, 2006 yılı sonu itibariyle Romanya ya 2.3 milyar Dolar ihracat gerçekleştirdiğimizi aynı dönemde ithalatımızın ise 2. 6 milyar Dolar olduğunu belirterek 5 milyar Dolarlık dış ticaret hacmine dikkat çekmiştir. Konuşmasının sonunda Eskinazi Romanya'da 9.300'den fazla Romen-Türk karma şirketin kayıtlı bulunduğuna ancak ülkemizde ise kayıtlı 33 adet Romen sermayeli firma bulunduğuna değinerek Romen firmaların Türkiye deki yatırımlarının çok sınırlı kaldığını bu sayının artması gerektiğini belirtmiştir. Eskinazi, İki ülke arasında enerji, müteahhitlik sektörü ve inşaat malzemeleri, savunma sanayi, turizm, otomotiv yan sanayi ve bilişim sektörlerinde büyük ortaklık potansiyeli var olduğunu, aynı cağrafyada yaşayan Türkiye ve Romanya nın mutlak surette bu potansiyeli değerlendirmesi gerektiğini ifade etmiştir. Daha sonra, Romanya Ticaret ve Sanayi Bakanlığı yetkilisi Popovici ile Yabancı Sermaye Yatırım Ajansı Genel Sekreteri Vasilache ve ajansın direktörü Vasilescu üyelerimizi Romanya'daki yatırım imkanları ve şartları hakkında bilgilendirmiştir. Ayrıca, Romanya'da küçük ve orta ölçekli bazda yatırım yapmış halde 9.300 den fazla Türk şirketi bulunduğunu ve Türkiye nin yabancı sermaye sıralamasında 11. olduğunu kaydeden konuk heyet, ülkelerindeki yabancı sermaye portföyünde Türkiye'nin ilk 10 ülke içinde olması gerektiğini, ülke olarak bu hedefi gerçekleştirmeye çalıştıklarını anlatmıştır. AB'nin özellikle sanayi bakımından en iyi ekonomiye sahip ülkelerinden olduklarını iddia eden ARIS yetkilileri, yabancı yatırımcı için cazip bir ülke olduklarını öne sürmüşlerdir. Romanya nın Ankara Büyükelçisi nin Odamızı Ziyareti Romanya nın Ankara Büyükelçisi Sn. Constantin Grigorie ve İzmir Başkonsolosu Sn. Mircea Neata 22 Mart 2007 tarihinde Yönetim Kurulu Başkanımız Sayın Ekrem Demirtaş ı makamında ziyaret etmişlerdir. Sayın Büyükelçi göreve gelmesinden bu yana iki ülke arasındaki ticaret hacminin 4 milyar Dolar dan 5 milyar Dolar a çıktığını belirtmiştir. Ortak çalışmaların artırılması çağrısında bulunan Sayın Büyükelçi, kendisinin sadece Romanya nın Türkiye Büyükelçisi olarak görülmemesi gerektiğini, aynı zamanda Türkiye nin Romanya Büyükelçisi olarak da düşünülmesi gerektiğini belirterek; her zaman yanımızda olduklarını vurgulamıştır. Yönetim Kurulu Başkanımız Ekrem Demirtaş ise, İki toplumun da birbirine benzer istekleri ve hedefleri var. AB üyeliği bu hedeflerin en başında geliyor. Romanya 1 Ocak 2007 den itibaren AB üyesi oldu. Bu nedenle Sayın Büyükelçi yi tebrik etmek istiyorum. Ülkemiz de er geç bu hedefe ulaşacak. İki ülke mutlak suretle AB şemsiyesi altında da bir araya gelecektir demiştir. Ayrıca, Romanya ile karşılıklı ticaretimizin dinamik bir gelişme sürecinde olduğunu söyleyen Demirtaş, Romanya nın 9. en büyük ihracat partnerimiz olduğunu, 2006 yılı sonu itibariyle Romanya ya 2, 3 milyar Dolar ihracat 17
gerçekleştirdiğimizi aynı dönemde ithalatımızın ise 2. 6 milyar Dolar olduğunu belirtmiştir. Demirtaş sözlerini 5 milyar Dolarlık dış ticaret hacmimizin daha da artması gerektiğini söyleyerek bitirmiştir. Romanya Ticaret ve Sanayi Odası Heyeti nin Odamızı Ziyareti Romanya Ticaret ve Sanayi Odası Heyeti 25 Nisan 2007 tarihinde üyelerimiz ile ikili görüşmeler yapmak amacıyla Odamızı ziyaret etmiştir. Romanya Ticaret ve Sanayi Odası Heyetinin Başkanlığını toplantıya katılamayan Romanya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Victor Babiuc un yerine Dış İlişkiler ve Uluslararası İşbirliği Departmanı Müdürü Liliana Deac yapmıştır. Liliana Deac ve Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş arasında firmalar arasında yapılan ikili görüşmeler öncesi bir görüşme gerçekleştirilmiştir. Görüşmede Yönetim Kurulu Başkanımız Ekrem Demirtaş, Türkiye ve Romanya arasındaki ticari ilişkilerin sürekli olarak artış gösterdiğini belirtmiştir. Türkiye ve Romanya arasındaki ticaret hacminin 5 milyar Dolara yaklaştığına belirten Demirtaş, bu rakamın Türkiye ile Yunanistan arasındaki 2.5 milyar Dolarlık ticaret hacminin iki katı olduğuna dikkat çekmiştir. Romanya Ticaret ve Sanayi Odası Dış İlişkiler ve Uluslararası İşbirliği Departmanı Müdürü Liliana Deac ise İzmir e ikinci kez geldiğini söyleyerek Romanya Ticaret ve Sanayi Odası ve İzmir Ticaret Odası arasında imzalanan İşbirliği Anlaşması nın kağıt üzerinde kalmadığını belirterek İzmir Ticaret Odası ile çok faydalı bir şekilde çalıştıklarını ifade etmiştir. Türkiye nin Balkanlar ve Karadeniz ile ilişkilerinin çok güçlü olduğunu da sözlerine ekleyen Deac, petrol ve enerjinin işbirliği yapılabilecek alanlar olduğunu belirtmiştir. Başkanlık makamında yapılan görüşmeden sonra ikili görüşmelere geçilmiştir. İkili görüşmelerde açılış konuşması yapan Yönetim Kurulu Başkan Vekili Jak Eskinazi, 2006 yılı sonu rakamları ile Romanya ya ihracatımızın 2.3 milyar Dolar, ithalatımız ise 2. 6 milyar Dolar olduğunu söylemiştir. Ayrıca Eskinazi, Türkiye deki Romen sermayeli firmaların sayısının çok az olmasının ise bu yüksek dış ticaret hacmi ile bağdaşmadığını belirterek, Türkiye deki Romen sermayeli firma sayısının artması gerektiğini ifade etmiştir. Spiruharet Rektörü nün Odamızı Ziyareti İzmir de bulunan ve İEÜ ile görüşmeler yürüten Spiruharet Rektörü Yönetim Kurulu Başkanımız Sayın Ekrem DEMİRTAŞ ı 09.04. 2008 tarihinde makamında ziyaret etmiştir. Başkonsolos Mircea Neata EXPO nun kaybedilmesinden dolayı çok üzgün olduğunu belirterek, Romanya nın oyunu İzmir lehine kullandığını söylemiştir. Spiruharet Rektörü ise 269.000 öğrenciye sahip olduklarını belirterek İzmir Ekonomi Üniversitesi ile iki adet işbirliği anlaşması imzaladıklarını söylemiştir. Rektör, Romanya dan İzmir e profesörler getirmek 18
istediğini de belirterek, Fransa daki üniversiteler ile yapmış oldukları projelerin İzmir ekonomi Üniversitesi ile de yapılabileceğini vurgulamıştır. Daha sonra konuşan Yönetim Kurulu Başkanımız Ekrem Demirtaş ise aynı amaç için kurulan üniversitelerin işbirliğinin önem taşıdığını söylerek, ancak imzalanmış olan protokollerin çok azının işlerlik kazanabildiğinin altını çizmiştir. Demirtaş, Türkiye ve Romanya nın birbirine çok yakın ülkeler olduğuna da değinerek, imzalanmış olan protokollerin işlerlik kazanmasını dilemiştir. Romanya Ankara Büyükelçisinin Odamızı Ziyareti Romanya Ankara Büyükelçisi Ion Pascu, 3 Aralık 2008 Çarşamba günü Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş ı makamında ziyaret etmiştir. Ziyareti sırasında Büyükelçiye, Romanya nın İzmir Başkonsolosu Mircea Neata da eşlik etmiştir. 2008 yılı Haziran ayında Büyükelçi olarak görev yapmaya başlayan Pascu, İzmir e uzun soluklu yaptığı bu ilk ziyarette Yönetim Kurulu Başkanımız Ekrem Demirtaş ile özellikle tanışmak istediğinin altını çizmiştir. AB den sonra Türkiye nin Romanya için en önemli ticaret ortağı olduğunu belirten Büyükelçi, 2007 yılında 7 milyar Dolar olan ticaret hacminin, 2008 yılı sonunda 8 milyar Dolara ulaşacağını söylemiştir. Küresel kriz ortamında Türkiye ile Romanya arasındaki ticari ilişkilerin daha da güçlenmesini dileyen Pascu, Türk iş adamlarının 1990'larda Romanya'da kurduğu derneğin de en güçlü dernekler arasında yer aldığını belirtmiştir. Türkiye nin AB yolunda en büyük destekçilerinden bir tanesinin de Romanya olduğunu söyleyen Büyükelçi, AB üyeliği yolunda Türkiye ye destek vermeye hazır olduklarının da altını çizmiştir. Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, şu an yaşanmakta olan finansal krizin bütün dünya ülkelerini etkilendiğini işaret ederek, kriz ortamında komşu dayanışması yapılmasının azalan dış ticaret üzerinde olumlu bir etki yaratacağını belirtmiştir. Krizin aşılması adına iki ülke arasında, iş adamlarının bir araya gelerek düzenleyeceği toplantılara İzmir Ticaret Odası nın ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu söylemiştir. Demirtaş, yaptığı konuşmanın devamında Romanya da 10 bini aşkın Türkiye kökenli firmanın yatırım yaptığını ve söz konusu firmalardan bir kısmının kapanmış olmasına rağmen iki ülkenin birbiri için öncelikli ortaklar olduğunu dile getirmiştir. Konuşmasında Demirtaş ın üzerinde durduğu noktalar: - Türkiye-Romanya arasındaki ticaret en az 10 milyar Dolar olmalı, - Kriz ortamında Komşu Dayanışması nın önemi çok büyük, - Kriz ortamında eksilen dış ticaretimizi komşu dayanışması ile güçlendirmeliyiz ve yeni pazarlara birlikte ulaşmalıyız, 19
- Krizin aşılması için Türkiye ve Romanya dan işadamlarının bir araya gelecekleri toplantılar düzenlenmeli, - Düzenlenecek bu toplantılara Odamız ev sahipliği yapamaya hazırdır. Romanya Başkonsolosunun Veda Ziyareti Romanya Başkonsolosu Neata İzmir deki görevlerinin sona ermesi vesilesiyle 17 Şubat 2009 tarihinde Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Demirtaş a bir veda ziyareti gerçekleştirmiştir. İzmir Ticaret Odası seçimlerinde kazandığı zafer nedeniyle Demirtaş ı tebrik eden Neata bu sonucun kendisi için sürpriz olmadığını dile getirmiştir. Neata yaklaşık 10 yıldır Romanya dışında görevler aldığını, artık Romanya da kalmak istediğini ifade etmiştir. İki ülke arasındaki ticari, ekonomik ve kültürel ilişkilerin gelişimindeki destekleri nedeniyle Demirtaş a teşekkür eden Neata, iki ülke arasındaki ilişkilerin diğer birçok ülke için örnek olduğunu söylemiştir. Neata, İki ülke arasındaki ticaretin son dönemde oldukça geliştiğini belirtmiş, iki ülkeden de yatırımcılara destek olunacağını sözlerine eklemiştir. Son bir yılda 1 milyar Dolar olmak üzere göreve geldiğinden bu yana ikili ticaretin yaklaşık 7,5 milyar Dolar arttığını söyleyen Neata, Demirtaş a desteklerinden dolayı teşekkür etmiş ve en kısa zamanda Romanya ya davet etmiştir. Başkonsolosun İzmir de bulunduğu süre içerisinde çok aktif bir çalışma sergilediğine dikkat çeken Demirtaş, 4.5 yıllık sürede İzmirlilerin sevgisini kazandınız. Bu süre içinde birlikte olduğumuz her toplantıdan son derece aktif ve çalışkan bir başkonsolosluk yaptınız. Romanya daki çevreniz nedeniyle İzmir e vali, belediye başkanı gibi pek çok üst düzey kişiyi getirdiniz. Bundan sonra Romanya da görev yapacaksınız ve biz biliyoruz ki, Romanya da İzmir in çok önemli bir dostu olacak diye konuşmuştur. İki ülke arasındaki ticaretin sürekli geliştiğini ancak daha da geliştirebileceğini dolayısıyla bunun için İzmir Ticaret Odası olarak ellerinden geleni yapacaklarını belirtmiştir. Yeni başkanlık döneminde Romanya ya daha sık ziyaretlerde bulunmak istediğini söyleyen Demirtaş, Neata ya destek ve katkılarından dolayı teşekkür etmiştir. İRTİBAT KURULABİLECEK KURUMLAR Kurum Adı Romanya Ankara Büyükelçiliği Adres Bükreş Sok. No: 4 Çankaya 06680 Ankara Telefon 0312 466 37 06 Faks 0312 427 15 30 20
e-posta İnternet Adresi romanyabyk@dsl.ttnet.tr www.ankara.mae.ro Kurum Adı TC Bükreş Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği Adres Bd. Mgheru No: 24, et 4, apt. 27 Sector 1 Bucharest Romania Telefon 0040 21 318 39 39 Faks 0040 21 318 44 99 e-posta dtbuk@rdsmail.ro İnternet Adresi http://www.musavirlikler.gov.tr/index.cfm?ulke=r&dil=tr Kurum Adı Romanya İzmir Başkonsolosluğu Adres 1479 Sok. No: 9 Alsancak Telefon 0232 465 04 63 (Ekonomik ve Ticari Danışman: 0232 465 28 77) Faks 0232 465 09 38 e-posta romcons@superonline.com YARARLANILAN KAYNAKLAR TC Bükreş Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, 2007 Yıllık Raporu Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret Müsteşarlığı IMF World Economic Outlook Database, Ekim 2008 21
CIA The World Factbook, 2008 WTO Statistics Database UN Commodity Trade Statistics Database 22