MUHTASAR VE PRİM HİZMET BEYANNAMESİ Adana, 28.02.2017 İbrahim GÜLER Adana SMMM Odası Vergi Mevzuatı İnceleme Komisyonu Başkanı Bağımsız Denetçi "Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi" nin verilmesi ile ilgili usul ve esasların belirlenmesine ilişkin (1) sıra no'lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliği, Maliye Bakanlığı'nca 18.02.2017 tarih ve 29983 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. Tebliğ hükümleri Maliye ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarınca yürütülecektir. Geçiş dönemi uygulamasına, Kırşehir ili merkez ve ilçelerinde Mayıs ayına ait olup Haziran 2017 ayında verilmesi gereken beyannameler dahil olmak üzere 01.06.2017 tarihinden itibaren başlanacaktır. Diğer yerlerde ise 01.01.2018 tarihinden itibaren uygulama başlayacaktır. 1- Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Kapsamı ve Verileceği Yer: Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi, vergi dairesine verilmesi gereken "Muhtasar Beyanname" ile SGK'ya verilmesi gereken "Aylık Prim ve Hizmet Belgesi"nin birleştirilmesi sonucunda oluşturulmuştur. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi kapsamına; - 5510 sayılı Kanun'un 4.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında "Hizmet Akdi" ile çalışan sigortalılar (Ek 9.madde kapsamında ev hizmetlerinde 10 günden az veya çok çalışanlar, bu beyannamenin kapsamı dışındadır), - 5510 sayılı Kanun'un geçici 20.maddesi kapsamındaki sandıklar (bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret ve sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlik personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri) ve - Vergi Kanunlarına göre, vergi kesintisi yapmak zorunda olanlar, girmektedir. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Vergi Dairesine Verilecektir. Şöyleki; - Vergi kesintisi (stopaj) yapma yükümlülüğü bulunanlar için ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine, - Vergi kesintisi yapmaya mecbur olmayanlar ile vergi kesintisi yapmaya mecbur olup kesintiye tabi ödemesi bulunmayan ve çalıştırdıkları işçilerin prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini beyan etme zorunluluğu olanlardan; basit usule tabi olanların gelir vergisi yönünden mükellef olduğu, gerçek kişiler için ikametgâhının bulunduğu ve gerçek kişiler dışında kalanlar için ise kanuni merkezi/işyerinin bulunduğu yer vergi dairesine verilir, - Birden fazla stopaj vergi dairesi varsa, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, işçilerin ücret ödemeleri üzerinden yapılan stopaj kesintisinin beyan edileceği yer vergi dairesine verilir, - Şubelerdeki ücretler merkezden ödeniyorsa, merkezin bağlı olduğu vergi dairesine, şubenin ücretleri şubede ödeniyorsa, şubenin bağlı olduğu yer vergi dairesine (her bir şubeye ait kurum işyeri sicil numarası belirtilerek) verilir, - Maliye Bakanlığınca yapılan düzenlemeler kapsamında 01.01.2018 tarihinden önce elektronik ortamda beyanname gönderme aracılık yetkisi almış bulunan gerçek ve tüzel kişiler mevcut kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini kullanmaya devam edeceklerdir (Bkz. bölüm 3), (Tebliğ Md.9/2). Ancak, SGK tarafından verilen şifreler, 01.01.2018 tarihinden sonra geçersiz olup SGK şifreleriyle bu tarihten sonra muhtasar ve prim hizmet beyannamesi gönderilemeyecektir (Bkz. bölüm 7, Tebliğ Geçici Md.3),
-2- - Prime esas kazanç ve hizmet bilgileri, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile elektronik ortamda gönderilirken, beyannamenin ilgili alanlarında yer alan "asıl/ek/iptal" seçeneklerinden uygun olanı her bir işyeri için sigortalı bazında belirtilecektir. - Alt işverenler, asıl işverenin işyeri sicil nimarası ve kendisine ait alt işveren kodunu yazarak çalıştırdıkları sigortalılar için muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vereceklerdir. - Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda (kağıt ortamında verilemez) ertesi ayın 23.günü saat 23.59'a kadar gönderilmesi gerekmektedir (Bkz, Tebliğ Md.4/6, GVK. Md.98/A-3, 98-1, Tebliğ Md.6/1-2). - Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi https://ebeyanname.gib.gov.tr/ adresinden görüntülenebilecektir. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile beyan edilen vergi ve sigorta primleri için ayrı ayrı tahakkuk fişleri düzenlenir ve bunların ödemeleri vergi kanunları ile 5510 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yapılır (Tebliğ Md.4/10, Md.11/7). Örnek 1: Hasan Demir işçilerden kesilen stopajları muhtasar beyanname ile seyhan vergi dairesine vermektedir. Hasan Demir istihdam ettiği işçilerden kesilen stopajları seyhan vergi dairesine beyan ettiği için, işçilerin prime esas kazanç ve hizmet bilgileri, kurum işyeri sicil numarası belirtilerek seyhan vergi dairesine verilecek olan muhtasar ve prim hizmet beyannamesine dahil edecektir. Özel bina inşaatının veya ihaleli işlerin bitirilmesi ve çalıştırılan tüm sigortalıların işten ayrılış bildirgelerinin verilmesi halinde, sadece prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini ihtiva eden muhtasar ve prim hizmet beyannamesi cari ayda da verilebilir. Ancak, aynı döneme ait olup kanuni süresi içinde verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin, cari dönem içinde (erken) verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde yer alan bilgileri de kapsaması gerekmektedir. Örnek 2: Müteahhit, yap-sat türü tabir edilen özel inşaatına 03.07.2017 tarihinde başlamış ve 08.09.2017 tarihinde bitirmiştir. İnşaatta 7 işçi çalıştırmıştır. Müteahhit, 14.09.2017 tarihinde SGK'dan ilişik kesme belgesi almak istemektedir. Müteahhit, Temmuz ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesini süresi içinde vermiştir. Ağustos ayı beyannamesini 25.09.2017 gününe kadar, Eylül ayı beyannamesini ise 23.10.2017 günü saat 23,59'a kadar vermesi gerekmektedir. Ancak bu süreyi beklemek istememektedir. Müteahhitin, 14.09.2017 tarihinde SGK'dan ilişik kesme belgesi alabilmesi için, Ağustos 2017 ayına ait beyanname (sadece prim) ile 01.09.2017-08.09.2017 tarihleri arasını kapsayan beyanname (sadece prim) sadece prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini ihtiva eden muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini vermesi gerekmektedir (Müteahhit verebiliyorsa Ağustos ayına ait beyannameyi vergi+prim olarak ta verebilir). Ayrıca, Ağustos ayına ait olup 25.09.2017 tarihine kadar ve Eylül ayına ait olup 23.10.2017 günü saat 23,59'a kadar verilmesi gereken beyannamelerde (normal süresi içinde verilmesi gereken beyannamelerin verilmesi zorunludur) ilişik kesme için verilen beyannamelerde beyan edilen primler tekrar beyan edilecek ve anlaşıldığına göre, vergi düzeltme beyannamelerinde olduğu gibi program öncekini otomatik olarak mahsup edecektir. 2- Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Onaylanması, Tahakkuk Fişlerinin Düzenlenmesi ve Düzeltme Beyannamesi Verilmesi: Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda ertesi ayın 23.günü saat 23.59'a kadar gönderilmesi gerekmektedir. Esas olan budur. Elektronik ortamda gönderilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesi sistem tarafından ön kontrolü yapıldıktan sonra kabul edilecektir. Beyannamede, vergi veya primin tahakkuk ettirilmesini engelleyen bir hata tespit edilmesi halinde, hatanın kaynağı elektronik ortamda bildirilecektir. Söz konusu hatalar düzeltildikten sonra beyanname tekrar gönderilecektir.
-3- Sistem tarafından beyannamenin vergi kesintisi, prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinde, vergi veya primin tahakkuk ettirilmesini engelleyen bir hata tespit edilmesi ve hatanın kaynağı elektronik ortamda bildirilmesine rağmen; düzeltmeler yapılmadan, hatasız olan tahakkuklara esas bilgiler onaylanarak beyanname gönderilebilecektir. Bu durumda, onaylanan tahakkuklar için beyanname verilmiş sayılacak ve tahakkuk fişleri düzenlenecektir. Ancak, düzeltilmeyen hatalar için verilmesi gereken düzeltme beyannamesi, hatasız tahakkukların onaylandığı önceki beyannamenin bilgilerini de kapsayacak şekilde verilecektir (vergi beyannamelerinin düzeltilmesindeki mantık burada da geçerli olacak ve program önceki beyanı mahsup ederek mükerrerliği önleyecektir). Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile beyan edilen vergi ve sigorta primleri için ayrı ayrı tahakkuk fişleri düzenlenir ve bunların ödemeleri vergi kanunları ile 5510 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yapılır (Tebliğ Md.4/10, Md.11/7). Sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verilmesi gereken yasal süre geçmiş olsa bile beyanname, elektronik ortamda verilecektir. Bu şekilde verilen beyannameler SGK tarafından, sosyal sigorta işlemleri yönetmeliğinin 103.maddesi gereği incelenip uygun görülmesi halinde işleme alınacaktır. 12.05.2010 tarih ve 27579 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan sosyal sigorta işlemleri yönetmeliği'nin102/6.maddesinde düzenlenen ve süresi içinde verilmemiş olmakla beraber, yasal süresi içinde verilmiş kabul edilen haller (toplu iş sözleşmesi, yüksek hakem kurulu kararı, mahkeme kararı v.b.) nedeniyle, sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin verilecek düzeltme beyannamelerinin mezkûr yönetmelikte belirtilen haller için öngörülen tarihleri takip eden ayın 23. günü saat 23.59'a kadar elektronik ortamda verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecektir. Bu haller nedeniyle düzenlenecek olan Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda verilebilmesi için SGK tarafından belirlenen belgelerle birlikte işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine müracaat edilmesi zorunludur. Sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini ihtiva eden muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vergi dairesine verildiği anda kuruma da verilmiş sayılır. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesine ilişkin fiillerde, vergi cezası kesilmesi gerekiyorsa vergi dairelerince, idari para cezası kesilmesi gerekiyorsa sosyal güvenlik il müdürlüğü/ sosyal güvenlik merkezi tarafından ayrı ayrı ceza kesilecektir. 3- Üç Ayda Bir Verilen Muhtasar Beyannameler: 01.01.2018 tarihine kadar muhtasar beyannamelerini üçer aylık dönemler halinde veren ve işçi çalıştıran mükelleflerin, muhtasar ve prim hizmet beyannamesini aylık dönemler halinde beyan etmeleri zorunludur. İşçi çalıştıran ve üç ayda bir muhtasar beyanname verenler, 01.01.2018 tarihinden itibaren muhtasar ve prim hizmet beyannamesini zorunlu olarak aylık dönemler halinde beyan etmekle birlikte, zirai ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olmak üzere, stopajlarını her ay yerine; Ocak-Mart dönemine ait stopajları Nisan ayında, Nisan-Haziran dönemine ait stopajları Temmuz ayında, Temmuz-Eylül dönemine ait stopajları Ekim ayında, Ekim-Aralık dönemine ait stopajları Ocak ayında, verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesine dahil ederek beyan edebileceklerdir. Sigorta primleri ise her halukârda aylık muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde her ay beyan edilecektir. İşçi çalıştırmayanlar ve üç ayda bir muhtasar beyanname verenler, önceden olduğu gibi üçer aylık dönemler halinde Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 23.günü akşamına kadar muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vereceklerdir.
-4-4- Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Aracılık Sözleşmesinin Düzenlenmesi: Meslek mensupları, aralarında hizmet sözleşmesi bulunan müşterileriyle 340 sıra no'lu VUKGT'nin EK:3'ünde yer alan "Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi" ni, münferit talepte bulunan müşterileriyle EK:4'te yer alan "Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi"ni düzenlemeleri gerekmektedir (Bkz. bölüm 5). Aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile müşterileri arasında düzenlenmiş olan "Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi'ne/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi"ne ait bilgilerin meslek mensupları tarafından, bu sözleşmelerin düzenlendiği tarihten itibaren en geç 30 gün içinde internet vergi dairesine (https://intvrg.gib.gov.tr/) bilgi girişinin yapılması gerekmektedir. Sözleşmelere ilişkin bilgi girişi yapılmaması durumunda muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesine izin verilmeyecektir. 5- Kullanıcı Kodu, Parola ve Şifre ve Diğer Hususlar: Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilebilmesi için verilmiş bulunan kullanıcı kodu, parola ve şifrelerin bir başkasının kullanımına izin verilmeyecektir. Kullanıcı kodu, parola ve şifrelerin kaybedilmesi, çalınması ve yetkisiz kişilerce kullanılmasının öğrenilmesi ile birlikte Vergi İletişim Merkezi (VİMER)'e 444 0 189 no'lu telefonla veya ilgili vergi dairesine dilekçe ile derhal bilgi verilecektir. 340 Sıra No'lu VUKGT'nin Ek:3'ünde yer alan meslek mensuplarının devamlı müşterileriyle ilgili olan "Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi" (1) sıra no'lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliğinde EK:6 olarak, 340 Sıra No'lu VUKGT'nin Ek:4'ünde yer alan ve meslek mensuplarının münferit müşterileriyle ilgili olan "Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi" (1) sıra no'lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliğde EK:7 olarak ve değiştirilerek yeniden düzenlenmiştir. 6- Vergi Kimlik Numarası ile Sosyal Güvenlik Kurumu İşyeri Sicil Numarasının Eşleştirilmesi: Vergi kanunlarına göre muhtasar beyanname verme yükümlülüğü bulunan ve aynı zamanda 5510 sayılı Kanuna göre aylık prim ve hizmet belgesi veren mükelleflere/işverenlere vergi kimlik numaraları ile SGK işyeri sicil numaralarının eşleştirilmesi amacıyla bir defaya mahsus olmak üzere (1) sıra no'lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliği'nin EK:8'inde yer alan "vergi kimlik numarası ile sosyal güvenlik kurumu işyeri sicil numarasının eşleştirilmesine ilişkin bildirim"i elektronik ortamda gönderme zorunluluğu getirilmiştir. EK:8'de yer alan bildirim eksiksiz ve hatasız bir şekilde doldurularak 31 Mart 2017 tarihine kadar internet vergi dairesi üzerinden (https://intvrg.gib.gov.tr/) elektronik ortamda gönderilecektir. 7- SGK Tarafından Verilmiş Olan Şifreler: SGK tarafından verilen şifrelerle 01.01.2018 tarihine kadar, 5510 sayılı Kanun uyarınca çalıştırdığı sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini elektronik ortamda gönderen işverenler ile aracılık yetkisi verilen gerçek ve tüzel kişiler, 01.01.2018 tarihinden sonra verecekleri muhtasar ve prim hizmet beyannamesini SGK tarafından verilmiş olan şifre ile gönderemeyeceklerdir. 8- Meslek Mensuplarınca Yapılması Gereken İşlemler: - 18.02.2017 tarih ve 29983 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi" nin verilmesi ile ilgili (1) sıra no'lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliği'nin EK:8'inde yer alan "vergi kimlik numarası ile sosyal güvenlik kurumu işyeri sicil numarasının eşleştirilmesine ilişkin bildirim"in eksiksiz ve hatasız bir şekilde doldurularak 31 Mart 2017 tarihine kadar internet vergi dairesi üzerinden (https://intvrg.gib.gov.tr/) elektronik ortamda gönderilmesi gerekmektedir.
-5- - 340 Sıra No'lu VUKGT'nin Ek:3'ünde yer alan meslek mensuplarının devamlı müşterileriyle ilgili olan "Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi" (1) sıra no'lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliğinde EK:6 olarak, 340 Sıra No'lu VUKGT'nin Ek:4'ünde yer alan ve meslek mensuplarının münferit müşterileriyle ilgili olan "Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi" (1) sıra no'lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliğde EK:7 olarak ve değiştirilerek yeniden düzenlenmiştir. Mevcut aracılık sözleşmelerinin yenilenmesi hususunda bir açıklama olmamakla beraber, aracılık sözleşmelerinin bakanlık tarafından yeni duruma göre yeniden düzenlenmesi göz önünde bulundurulacak olursa, mevcut sözlemelerin 01.01.2018 tarihinden önce yenilenmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.