YAYIN YÖNETMELİĞİ
T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YAYIN YÖNETMELİĞİ (1/8/1989 tarihli ve 20239 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Konu ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1-Bu Yönetmeliğin amacı, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün amaç ve görevleri istikametinde hazırlanarak ya da alınarak yayınlanacak fikir, bilim ve meslek eserlerinin düzenlenmesi, satılması ve dağıtılması işlemlerinde uygulanacak kuralları belirlemektir. Konu ve Kapsam Madde 2-Genel Müdürlük Yayın Kurulunun veya Genel Müdür kararıyla yapılacak süreli ve süresiz tüm yayınlarla, satın alınacak yazı, araştırma incelemeler ve çevirirler için bu Yönetmelik kuralları uygulanır. Dayanak Madde 3- Bu Yönetmelik Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında ki 3254 sayılı Kanunun 22 nci maddesi ile 20/2/1987 tarih ve 87/11526 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Yönetmeliğin 20 nci maddesine göre hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen ; a) Bakan : Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu bakan, b) Genel Müdürlük : Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünü, c) Genel Müdür: Devlet meteoroloji İşleri Genel Müdürünü, d) Okul: Anadolu Meteoroloji Meslek lisesini, e) Okul Müdürü: Anadolu Meteoroloji Meslek Lisesi Müdürünü, f) Yazarlık ve Çeviri Hakları deyiminden de yayınlar için ödenecek ücreti, g) Yayın deyiminden 1 inci,2 nci ve 5 inci maddelerde belirtilen yazı ve Eser niteliğindeki fikir ürünleri anlaşılır. Yayın Türleri Madde 5- Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü yayınları şunlardır. a) Okulda okutulacak ders kitapları, b) Hazırlatılan,satın alınan telif ve çeviri yazı ve eserler, c) Kaynak eserler( kataloglar ve bibliyografyalar), d) Yukarıda sayılanlar dışında kalan diğer ansiklopedi, kitap, dergi, broşür, bülten ve incelemelerle Genel Müdürlüğün ihtiyaç duyduğu konulardaki basılı ürünler.
İKİNCİ BÖLÜM Yayın Kurulu, İnceleme ve Redaksiyon Kurulu ve Yayın Şartlarına İlişkin Usul ve Esaslar Yayın Kurulu Madde 6- Bu Yönetmelik uyarınca yapılacak yayınları tespit etmek, hazırlayıp, inceleyip değerlendirmek, yazar hakkını belirlemek üzere, Bakan onayı ile İdari Genel Müdür Yardımcısı Başkanlığında,Genel Müdür Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkanı, Hukuk Müşaviri ve Daire Başkanlarından oluşur. Okul ve ilgili yayınlarda Okul Müdürü de Yayın Kurulu Üyesi olarak toplantılara katılır. Araştırma Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı aynı zamanda Yayın Kurulu raportörlüğünü de yapar. Yayın Kurulu üçte iki çoğunlukta toplanır. Kararlarını toplantıya katılanların çoğunluğu ile alır. Eşitlik halinde Kurul Başkanının oyu dikkate alınır. Yayın Kurulunun kararları Genel Müdürün onayı ile kesinleşir. Yayın Kurulunun Görev ve Yetkileri Madde 7-Yayın Kurulu nun Görev ve Yetkileri şunlardır; a) Genel Müdürlüğün yayınlarını hazırlamak, yayınların düzenli olarak çıkmasını sağlamak, b) Genel Müdürlüğün yayınlarını içerikleriyle tespit etmek, inceleyip seçmek, değerlendirmek, yazarlık ve çeviri hakları satın alınacak eserleri belirlemek, uzman kurullara yada kişilere inceletmek, c) Yayınların kapak,cilt ve düzenini tespit ederek çizimi ve yazımı için öneride bulunmak ve çalışma ürünlerini seçmek, d) Yayınlara verilecek yazarlık ve çeviri haklarını Yönetmelik kurallarına göre tespit etmek, e) Yayıma uygun bulunmayan çalışmaları geri çevirmek,kaldırılması veya değiştirilmesi yada düzeltilmesi gereken bölümleri ve bunların amaca uygun duruma getirilip getirilmediklerini tespit etmek, f)yayın ilkelerini belirlemek, yıllık yayın programını düzenlemek, yayın dizinini göstermek, g) Eserlerin baskı sayısını tespit etmek, h) Dağıtım listelerini düzenlemek. İnceleme ve Redaksiyon Kurulu Madde 8-İnceleme ve Redaksiyon Kurulu Yayın Kurulunun teklifi ve Genel Müdürün onayı ile inceleme ve redaksiyona tabi tutulacak yayının özelliğine göre Kurum içi veya Kurum dışı uzman kişilerden teşekkül eder. İnceleme ve Redaksiyon Kurulu Başkanı anılan onayda belirtilir. Bu kurul 2/3 çoğunlukla toplanır. Toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verilir. Eşitlik halinde Kurul Başkanının oyu dikkate alınır.
Yayın Şartları Eserin Yayın Kuruluna Verilmesi Madde 9- Yayınlanması istenilen eserler, normal kağıda daktilo ile yazılmış biçimde ve üç örnek olarak raportöre verilir. Yazıların Türkçe ve dilbilgisi kurallarına, fotoğraf, resim, kroki, çizelge ve klişe tekniğine uygun nitelikte temiz, yanlışsız ve silintisiz olması gerekir. Yayının Satın Alınması Madde 10- Yayın Kurulun ca incelenip son durumuyla yayınlanması uygun bulunan yayınlar için Genel Müdürlük ile yazar ya da çevirmen arasında baskı ve yayın hakkının Genel Müdürlüğe devredildiğinde ilişkin belgeler 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası uyarınca düzenlenip imzalanır. Baskı düzeltmeleri yazar yada çevirence yapılır. Yazarlık ücreti düzenlenecek belgelerin tamamlanmasından ve baskı işinin bitmesinden sonra ödenir. Ücret Ödenmesi Madde 11- Bir esere telif ve işletme ücreti ödenmesi için Yayın Kurulu kararının Genel Müdürce onaylanması ve eserin Genel Müdürlük adına yayımlanması gerekir. Ancak ansiklopedi telif ücreti, Yayın Kurulu kararının Genel Müdürce onanmasını müteakip ödenir. Genel Müdürlük personeli asli görevleri gereği yaptıkları çalışmalar ile meydana getirdikleri ile bu Yönetmelik kapsamına giren eserleri için telif ve işlenme ücreti ödenmez. Ancak söz konusu personelin makale,tebliğ ve konferansları ile görev saatleri dışında meydana getirdikleri bu tür eserlere ücret ödenir. Ücretlerin Hesabına Dair Esaslar Madde 12- Eser sahibine ödenecek telif ve işlenme ücreti, bu Yönetmeliğe göre belirlenen itibari sayfa adedi ile göstergelerin memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımından elde edilen miktara eserin baskı adedine göre hesaplanacak rakam eklenmek suretiyle bulunur. Hesaplamalarda, eserin ilk ve sonraki baskılarının basım işlemini tamamlanmasını müteakip makul süre içinde ödenir. Ansiklopediler Madde 13- Telif hakkı Genel Müdürlüğe ait olmak üzere hazırlatılan ansiklopedilerde telif ücreti, eserde ye alan her madde için ayrı ayrı hesap edilir. Maddelerdeki her 6 kelime bir itibari satır sayılır. Bu itibari satıra ödenecek telif ücreti, 3 rakamıyla memur aylıklarına uygulanan katsayının çarpımında elde edilir. Ansiklopedilerde yer alan tercüme maddeler için 2 rakamı esas alınır. Ansiklopedilerde, eser sahibi tarafından çizilmiş veya hazırlanmış olan fotoğraf, resim, harita, grafik, tablo, çizelge, şekil, motif ve benzeri şekillerin santimetre karesi 2 kelime olarak kabul edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Okul Ders Kitapları İçin Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretli Okul Ders Kitapları Madde 14- Okul ders kitapları için ödenecek telif ücreti, baskı adedi yüzellibinden fazla olanlar için forma adedi ile, bu Yönetmelikte tespit olunan göstergelerin, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımından elde edilen miktardır. Hesaplamalarda, ilk ve sonraki baskılarda kitabın okutulacağı ders yılı başında uygulanmakta olan memur aylık katsayısı esas alınır. Forma Başına Gösterge Tespiti Madde 15- Okul Ders kitapları telif ücretinin hesabında esas alınacak göstergeler aşağıda belirtilmiştir. Kitabın niteliğine göre yetkili makamca, bu göstergelerin altında rakam tespit edilebilir. Lise ve dengi okullar ile yüksek okullar ders kitapları a) 5 formaya kadar, her forma için 1280 b) 10 formaya kadar, ilk 5 forma için 6400; sonraki her forma için, 1120 c) 15 formaya kadar, ilk 10 forma için 12.000; sonraki her forma için, 1040 d) 20 formaya kadar, ilk 15 forma için 17.000; sonraki her forma için, 960 e) 21 ve daha fazlasına, ilk 20 forma için 22.000; sonraki her forma için, 480 gösterge esas alınır. Tam forma oluşturmayan sayfalar için gösterge için gösterge tespitinde, eksik formaya uygulanması gereken gösterge 16 ya bölünmek suretiyle elde edilecek rakam artık sayfa adedi ile çarpılır. Okutulma Sürelerinin Uzatılmasında Ücretin Hesaplanması Madde 16-Okutulma süresi uzatılan ve bu süreler içerisinde basımı yapılan kitaplara her yıl için 15 inci madde uyarınca hesaplanan telif ücretinin; 1- İlk baskısı 150.000 den fazla olan kitaplar için 1/6 sı, 2-İlk baskısı 60.000 ile 150.000 arasında olan kitaplar için 1/5 i 3-İlk baskısı 15.000 ile 60.000 arasında olan kitaplar için 1/4 ü, 4-İlk baskısı 15.000 in altında olan kitaplar için 1/3 ü ödenir. İkinci ve sonraki baskılarda baskı miktarı dikkate alınmaz ve uzatılma süresinde eser basılmadığı tekdirde telif ücreti ödenmez. İnceleme, Redaksiyon ve Yayın Kurulları Üyelerine Ödenecek Ücretler Madde 17- İnceleme, Redaksiyon ve Yayın Kurulları üyelerine ücret ödenmesinde 20/2/1987 tarih ve 87/11526 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Kamu Kurum ve kuruluşlarınca Ödenecek telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmelik in 15,16,17 ve 18 inci maddeleri esas alınır.
Baskı Miktarının Ücrete Etkisi Madde 18- Baskı adedi yüzellibinden fazla olan kitapların telif ücreti, 14 ncü madde ile belirlenen göstergeler esas alınmak suretiyle 3 yıllık okutulma süresi için hesaplanır ve bir defada peşin olarak ödenir. Baskı adedi yüzellibinden az olan kitapların telif ücreti ise, 3 yıllık okutulma süresi için aşağıdaki şekilde hesaplanır ve peşin olarak ödenir, a)baskı adedi 15.000 den az olan kitaplar için birinci fıkraya göre hesaplanan ücretin % 50 si, b) Baskı adedi 15.001 ile 60.000 arasında olan kitaplar, birinci fıkraya göre hesaplanan ücretin% 75 i c) Baskı adedi 60.001 ile 150.000 arasında olan kitaplar için,birinci fıkraya göre hesaplanan ücretin % 90 ı ödenir. İtibari Sayfa Tespiti Madde 19- Yayınlarla ilgili yazarlık çeviri haklarının tespitinde itibari sayfa sayısı birim olarak alınır. 200 kelimelik metin bir itibari sayfa sayılır ve şu yolla tespit edilir. a)önce eserin çeşitli yerlerinden metinle tam olarak dolu 10 sayfa seçilerek kelimeler sayılır ve toplanır. Bu toplam 10 a bölünerek eserin dolu bir sayfasında ortalama kaç kelime bulunduğu tespit edilir. Bibliyografya, içindekiler, önsöz, indeks ile dipnot bölümleri metin sayılır. b)sonra eserin tamamındaki metinle dolu sayfalar sayılır. Yarım ve yarımdan fazla sayfalar tam sayfa kabul edilir. Yarımdan az olan sayfalar hesaba katılmaz. Bibliyoğrafya, dizin, önsöz ve benzeri sayfalar metin sayfaları gibi değerlendirilir. c) Bundan sonra ( a) fıkrasına göre bir sayfada bulunan ortalama kelime sayısı ile (b) fıkrasına göre bulunan sayfa sayısı çarpılarak, eserin metinle dolu sayfalarının toplam kelime sayısı bulunur. d) Eser sahibi tarafından çizilmiş veya hazırlanmış olan fotoğraf, harita, grafik, tablo, çizelge ve şekillerin santimetre karesi 2 kelime, resim ve motiflerin santimetre karesi 4 kelime olarak kabul edilir ve bu şekilde bulunacak kelime adedi, toplam kelime adedine ilave olunur. Çeviri eserlerde fotoğraf, harita, grafik, resim, tablo, çizelge, şekil, motif gibi çevirmenin katkısı olmayan hususlar hesaba katılmaz. e) Sonunda metinle dolu sayfaların ve diğer kısımların karşılığı (c) ve (d) fıkralarında bulunan kelime sayıları toplanarak eserin toplam kelime sayısı 200 e bölünür ve eserin itibari sayfa sayısı tespit olunur. Gösterge Tespiti Madde 20- Ödenecek telif ve işlenme ücretinin hesabında esas alınacak göstergeler aşağıda belirlenmiştir. Eserin niteliğine göre bu göstergelerin altında tespitine,yayın kurullarının teklifi üzerine Genel Müdür yetkilidir. Gösterge 1.Telif Eserler : ( İlmi ve edebi eserler) 35 2.İşlenmeler a)tercümeler aa)almanca,fransızca ve İngiliceden Türkçe ye 20
b)diğer dillerden Türkçe ye 25 cc) Türkçe den,almanca,fransızca ve İngilizce ye 27 dd) Türkçe den diğer dillere 30 b) Nevi değişikliği 22 c) Bibliyografya ve toplu katoloğ 30 d)külliyat 15 e) Derleme 10 f) Eski harfli metinlerin yeni harflere çevrilmesi 20 g) Henüz yayınlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi ( İlmi bir araştırma ve çalışma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler hariç) 15 h)başkasına ait bir eserin açıklanması veya yorumlanması yahut kısaltılması 16 I) Eleştirmeli basım ( birden fazla nüshanın karşılaştırılması sonucu oluşturulan metin) 16 j) Sadeleştirme 15 3- Şiir ve manzum eserler : Bir kitaptaki şiir ve manzum eserlerden, her 20 mısra bir şiir kabul edilir. Bir şiir için aşağıdaki göstergeler esas alınır. Artık mısralar bir şiir sayılır. a) Telif şiir ve manzume 45 b) Türkçe den yabancı dillere tercüme 35 c) Yabancı dillerden Türkçe ye tercüme 30 d) Eski manzumelerin yeni harflere çevrilmesi 20 e) Külliyat, derleme ve sadeleştirme 10 Baskı Miktarının Ücrete Etkisi Madde 21- Telif ve işlenme ücretleri, eserin baskı miktarına göre aşağıdaki nispetlerde artırılır. Tespit olunan nispetler, eserin toplam itibari sayfa adedine göre hesaplanan ücrete uygulanır. a) 10.000 baskıya kadar, her 1.000 baskı için %10 b) 20.000 baskıya kadar, 10.000 baskı için %100, sonraki her 1.000 baskı için % 8 c) 30.000 baskıya kadar,20.000 baskı için % 180, sonraki her 1.000 baskı için % 6 d) 40.000 baskıya kadar,30.000 baskı için % 240, sonraki her 1.000 baskı için % 4 e) 50.000 baskıya kadar,40.000 baskı için % 280, sonraki her 1.000 baskı için % 2 f) 100.000 ve daha fazlasına, 50.000 baskı için % 300, sonraki her 1.000 baskı için % 1 Artık baskıdan 500 ve daha fazlası 1000 esasla olarak kabul edilir. İkinci ve sonraki baskılarda,sadece baskı adedine göre hesaplanacak ücret ödenir. Bunun için önce toplam baskı adedi dikkate alınarak ücret ödenir. Bunun için önce toplam baskı adedi dikkate alınarak yukarıdaki esaslara ve yeni katsayıya göre ödenmesi gereken ücret hesaplanır. Hesaplanan bu miktardan önceki baskılar için yeni katsayı dikkate alınarak miktar düşülerek, aradaki fark için ve sonraki baskılar için ücret olarak ödenir.
Yayın Maliyetinin Hesaplanması Madde 22- Yayının birim maliyeti, tüm maliyetin basılan eser sayısına bölünmesiyle bulunur. Yayınların tüm tutarı, dizgi, tertip, grafik, klişe, baskı, kapak, cilt gibi tüm masrafları ile yazar hakkı toplamından oluşur. Diğer Hususlar Madde 23-Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan diğer konularda 20/2/1987 tarih ve 11526 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulup 2 Mart 1987 tarih ve 19388 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkındaki Yönetmelik hükümleri uygulanır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yürürlük Hükümleri Yürürlük Madde 24- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 25- Bu Yönetmelik hükümlerini Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan yürütür.