1) Partition Magic adli hizmet programini kullanmak. 2) Bölütleme islemini FDISK programi ile gerçeklestirmek 3) Fips programini kullanmak



Benzer belgeler
Windows 2000 veya XP kurarken dosya sistemini seçmeniz gerekir. Ya FAT32 dosya sistemini kullanırsınız ya da NTFS.

12. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Linux altında komut satırında...

SpamTitan CD'den kurulum

Vmware Esx Server Nedir Ve Ne İşe Yarar

İMAGE (SİSTEM GÖRÜNTÜSÜ) ALMA VE YÜKLEME NASIL YAPILIR. İmage nedir?

Linux Ubuntu Kurulumu


Windows 7 Format Atma ve Kurulumu (Resimli Anlatım)

Windows XP Professional Kurulumu

Ekrana gelen diyalog penceresinden Typical radyo düğmesi seçilir ve Next düğmesine basılır.

2. SCADA PROGRAMI. TEOS' un size sunduğu bir çok hizmet içerisinde en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:

Oracle Enterprise Linux 5 Kurulumu

Linux işletim sistemlerinde dosya hiyerarşisinde en üstte bulunan dizindir. Diğer bütün dizinler kök dizinin altında bulunur.

-Bilgisayarı oluşturan iki temel unsurdan diğeri ise YAZILIM dır.

LİNUX MİNT KURULUM REHBERİ

BİOS MENÜSÜNE GİRMEK İÇİN BİLGİSAYARIMIZIN GÜÇ DÜĞMESİNE BASIYORUZ.GENELDE BİLGİSAYARLARDA GÜÇ DÜĞMESİ OLARAK DEL TUŞU KULLANILMAKTADIR.

SHERIFF PROTEK V7.37

Windows Server 2012 Kurulum Hazırlıkları. Windows Server 2012 Kurulum Seçenekleri. Windows Server 2012 Kurulum Adımları. Full GUI Kurulum Seçeneği

Bu bölüm V- Ray License Server lisans sunucusu uygulamasının kurulumundan

Dosya, disk üzerinde depolanmış verilerin bütününe verilen isimdir. İşletim sistemi genel olarak iki çeşit dosya içerir.

Fstab Rehberi. Ceren Çalıcı. Nisan, 2012

e-imzatr Kurulum Klavuzu

İşletim Sistemleri Kurulumu


PARDUS TOPLULUK SÜRÜMÜ 3.0 KDE KURULUMU

vsphere Client(viClient) ile ESXI Kontrolü

Windows 7'ye Format Atmak, XP Repair ve XP Kurmak

Mac OS Meta 4 Kurulumu

AKINSOFT. Eofis NetworkAdmin. AKINSOFT EOfis NetworkAdmin Kurulumu Bilgi Notu. Doküman Versiyon : Tarih : Copyright 2008 AKINSOFT

Bu makalede 2003 sunucu, Windows 2003 Server anlamına gelmektedir. Aşağıda yapılan işlemler 2003 R2 sunucu üzerinde denenmiş ve çalıştırılmıştır.

Windows Server 2003 sistemde oluşabilecek hataları giderebilmemiz için bize bir çok araç sunmaktadır. Bunlar:

Windows Server 2012 Active Directory Kurulumu

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 7. LINUX OS (Sistem Yapısı) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ. LINUX Yapısı

Windows XP Home ve Professional versiyonlarının kurulumunun nasıl yapıldığını adım adım görelim.

OTURUM AÇMA ADLARI. Tavsiye Edilen Önhazırlık Enterprise Manager'i kullanabilmek.

Pardus 2011 Kurulum Belgesi Sürüm Ocak İçindekiler

NetCAD Kurulum. Dr. Cemal Sevindi

DOSYA NEDİR? Verilerin HDD de saklanması. Verilerin HDD de saklanması DOSYA SİSTEMİ NEDİR?

NPratik Yazılım Kurulum Kılavuzu. Yedekleme İşlemi

Turquaz Windows kurulum dökümanı. ftp://ftp.mirror.ac.uk/sites/ftp.postgresql.org/binary/v7.3.1/windows/pgsql731wina1.exe

Donanım Bağımsız Kurtarma

Useroam Kurulum Rehberi

e-imzatr Kurulum Klavuzu

İşletim Sistemleri. Discovering Computers Living in a Digital World

Windows 8.1 Temiz Kurulum Kılavuzu. Windows 8.1. Bekir yıldırm İSMEK

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİSİ KULLANIMI. Enformatik Bölümü

WINDOWS 7 KURULUMU ve KURULUM ÖNCESİ İŞLEMLER

İŞLETİM SİSTEMLERİ. İŞLETİM SİSTEMİ Kavramı. Klasör ve Dosya Mantığı. Klasör ve Dosya Mantığı

Linux Dosya ve Dizin Yapısı

LİNUX. Dosyalar ve dizinler

Flash ile Etkileşimli Öğretim Materyali Hazırlama Semineri

VIRTUALIZATION SANALLAŞTIRMA

Clonezilla Server ile Ağ Üzerinden Çoklu İmaj Yükleme

MERAK MAIL SERVER ACTIVE DIRECTORY ENTEGRASYONU

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ

NFS (Network File System) & NIS (Network Information System) H. Coşkun Gündüz cgunduz@cs.bilgi.edu.tr

Murat ÖZBEK

-ISA Server sagladigi kolay yonetilebirlik ozellikleri ile yonetimsel olarak hata yapma sansimizi azaltir.

Kurumsal Güvenlik ve Web Filtreleme

Table of Contents

Temel Linux Eğitimi 1., 2. ve 3. Bölümler

CLIENT MAKİNELERE IBM SPSS Statistics 21 nin KURULMASI

Windows XP, NT4/2000 Repair Disk aracını ASR: Automated System Recovery Wizard ile değiştirdi.

Setup Yardımcı Programı

Kurumsal Güvenlik ve Web Filtreleme

LINUX KURULUMU. Dogan Aksari *

Sanal Makine Üzerine Linux(Pardus) Kurulumu ve Özellikleri. Proje Grubu Ramazan TUNÇ Bilge BAHÇECİ Selma GÖĞÜŞ Ayşe ALP

TL-WPS510U PRINT SERVER KURULUM DÖKÜMANI

Setup Yardımcı Programı

Autofs. Hüseyin Kaya

08224 Sunucu İşletim Sistemleri

AntiKor Güvenlik Sunucumu nereye yerleştirmeliyim?

MAC İşletim Sistemine Sahip Makineler İçin Elektronik İmza Kurulumu

Vega Web Sipariş Kurulum

MultiBoot Kullanıcı Kılavuzu

Norton Ghost 2003 ile Windows Kurulumu

KULLANIM KILAVUZU Türkçe Versiyon, V7.38

Network üzerinde MATLAB kurulması

Asus Live Update programı ile Bios güncelleme. ASUS Live Update programını çekmek için tıklayınız... BIOS Güncelleme ve My Logo:

İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1. BİLGİSAYARIN TANIMI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ...1 BÖLÜM-2. WİNDOWS XP İŞLETİM SİSTEMİ...27

Linux Kurulumu (Sürüm 1.52) İçindekiler

1. Başlarken. 1.1 Güvenlik Önlemleri. 1.2 Sistem Gereksinimleri. 1.3 Paket İçeriği

Temel Bilgi Teknlolojileri 1. Ders notları 5. Öğr.Gör. Hüseyin Bilal MACİT 2017

Setup Yardımcı Programı Kullanıcı Kılavuzu

KONU: İşletim Sistemleri I - Ms-Dos İşletim Sistemi SORULAR

Bilgisayarım My Computer

Useroam Kurulum Rehberi

Discount Trke Ingilizce Szck Testi Programi latest free software download ]

Computer Setup Kullanıcı Kılavuzu

Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Bölüm - 02

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI

3CX Phonesystem Türkçe Anonsları Windows ve Linux İşletim Sistemlerinde Aktif Etme

YAZILIM İŞLETİM SİSTEMLERİ

SQL 2005 SQL STUDIO MANAGER ACP YAZILIMI KURULUM KILAVUZU

08224 Sunucu İşletim Sistemleri

Windows 2000 Server kurulurken "Standalone Server" olarak kurulur.. İlk defa login olduğunuzda ise, "Windows 2000 Configure Your Server" ekranı gelir:

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SİSTEM PROGRAMLAMA DERSİ. Öğr.Gör. Mehmet DEMİR

Master boot record (MBR)

VMware Üzerine BackTrack 5 Kurulumu

Transkript:

DERS 3: 3. Kurulum 3.1 Disk Üzerinde Yer Açilmasi : Linux isletimi sistemi, sahip oldugunuz sabit diskiniz üzerinde bir miktar yere ihtiyaç duyar. Bu islem için, sabit diskinizin uygun bir sekilde bölümlere ayrilmis ve formatlanmis olmasi gerekir. Linux u hard diskinize kurmak için, Linux un üzerine yerlesecegi bir alan yada bölüm (partition) olusturmalisiniz. Windows hard diskinizde FAT adi verilen bir sektör türü kullanir. Tüm dosyalara erisim ve programlarin çalistirilasi için FAT kullanilir. Linux ise farkli bir dosya sistemi kullanir(ext2). Bu durumda iki isletim sisteminin ayni diskte tutulabilmesi için disk ikiye bölünmelidir. Bu gereklestirildikten sonra bir baslangiç disketi hazirlamak gerekir. Linux baslangiç disketi Linux isletim sisteminin bilgisayariniza ön yükleme(boot) islemi için kullanilacaktir. Yazilimi kurarken, bilgisayara yazilimin diskin hangi bölümüne kurulacagini anlatmamiz gerekir; o nedenle belirli bir noktada önceden hazirladiginiz disk bölümünü seçersiniz. Linux un, Windows tan farkli bir dosya sistemi kullandigini yukarida belirtmistik. Bir diski iki ayri kisma parçalamadikça Linux ve Windows isletim sitemlerini ayni disk üzerinde konumlandirma imkani yoktur. Bir diski bölütlemek için birkaç yol vardir. Bunlardan bazilari sunlardir: 1) Partition Magic adli hizmet programini kullanmak. 2) Bölütleme islemini FDISK programi ile gerçeklestirmek 3) Fips programini kullanmak Kurulum islemi, üzerinde isletim sistemi bulunmayan bir sistem için çok kolaydir. Ancak genelde baska bir isletim sistemi (örnegin windows) yüklü durumdadir, ve sabit diskinizin tümünü kullaniyordur. Eger tek bir bölüm varsa (örnegin sadece c:) veya bölümlerinizin hiçbirini oldugu gibi sadece Linux için kullanmak istemiyorsaniz bu bölüm üzerinde veri kaybetmeden bir bölüm olusturmaniz gerekir. Bu islem için çesitli yazilimlar mevcuttur. Bunlarin arasinda ücretsiz olarak temin edilebilen ve çok kullanisli olan fips isimli program, isimizi oldukça kolaylastirir. Bunun yaninda ücretli dagitilan ve kullanimi çok kolaylastirilmis Partition Magic oldukça ise yarar. Ticari bir yazilim olan bu programi kullanarak diski bölütlemenin en önemli yarari, diskte o anda bulunan verilere hiçbir zarar verilmemesidir. Baska bir deyisle diski partition magic ile yeniden düzenlerken veriler kaybolmayacaktir. Partition Magic yazilimi FAT, FAT32, NTFS dosya sistemlerini desteklemektedir. Dosya sistemleri arasinda dönüstürme islemleri yapabildigi gibi birincil bölümler(primary partition) ile mantiksal bölümler(logical partition) arasinda da dönüstürme islemine de olanak saglamistir. Bu programlari kullanmadan önce sabit diskin üzerindeki bilgiler, olasi bir kaybi engellemek için bir araya toplanmalidir. Bunun için ise Windows 98 isletim sisteminde bulunan Disk Defragmenter programi kullanilmalidir. Kisaca, sabit diskinizin üzerinde yeteri kadar yer olduguna emin olduktan sonra, Disk Defragmenter programi ile bilgileri bir araya toplayin ve fdisk ile diskinizde linux için bir bölüm ayirin. Linux, bu bölümleri kurulum sirasinda uygun sekillerde formatlayacaktir.

Linux, bellegin yetmedigi durumlarda, sabit diskten yararlanir. Bu durumlar için sabit diskte bir yer ayrilmis olmalidir. Bu alana takas alani (swap space) denir. Kurulum sirasinda buraya ne kadar yer ayrilacagi belirlenir. Bu alani ayirmak zorunludur. Herhangi bir sabit disk bir isletim sisteminde kullanilabilmesi için ilk olarak bölümlere (partition) ayrilir. Daha sonra bu bölümler isletim sistemine uygun sekilde formatlanir. Linux isletim sistemi kendi disk formatini (ext2) kullanir. En yüksek verimi sabit disk üzerinde, kendi bölümünde, kendi disk formati altinda çaliþtigi zaman verebilir. Eger ayri bir bölümlendirme yapilamiyorsa, tavsiye edilmese bile MS-DOS formatli bir disk üzerinde de Linux kurulabilir (UMSDOS) ancak bu sistemin performansi digerine göre oldukça düsük olacaktir. MS-DOS formatli bir disk hiyerarsisi altina Linux kurmak için UMSDOS-HOWTO dökümanindan yararlanabilirsiniz. Eger bilgisayarinizi bir süredir kullaniyorsaniz, büyük bir ihtimalle sabit diskinizin tümünü kullandiginiz isletim sistemi için ayirmis durumdasinizdir. MS-DOS kullaniyorsaniz diskiniz bir (sadece C:) veya birden fazla (C: D:..) bölüme ayrilmis durumda olabilir. MS-DOS altinda bir disk üzerinde en fazla 4 temel bölüm olabilir (primary partition). Eger daha fazla bölüme ihtiyaç varsa temel bölümlerden biri genisletilmis bir bölüm olarak ayrilir (extended partition) ve bu bölüm üzerinde mantiksal bölümler ayrilir (logical partitions). Bilgisayarinizda birden fazla bölüm varsa bir bölümü bosaltip bu bölümü Linux için ayirabilirsiniz. Eger tek bölümünüz varsa, veya mevcut bölümlerinizden birini tümüyle harcamak istemiyorsaniz diskinizi yeniden bölümlemeniz gerekecektir. Klasik olarak bu durumda bölmek istediginiz bölümdeki yazilimlarin yedegini almaniz, daha sonra MS-DOS altinda fdisk yazilimi yardimi ile sözkonusu bölümü silmeniz, yeni boyutu ile yeniden yaratmaniz, bu bölümü format komutu ile formatlamaniz ve yedegini aldiginiz yazilimlari yeniden yerlestirmeniz gerekecektir (Çok is :) ) Bazi yazilimlar mevcut bölümünüzü iki parçaya ayirabilirler. Örnek olarak fips bu amaçla kullanilan bir yazilimdir. (Diskiniz üzerinde islem yapan her yazilim az da olsa disk üzerindeki bilgilere zarar verme riski tasir. Bu tür yazilimlar ile çalismadan önce önemli oldugunu düsündügünüz bilgilerin yedegini almaya özen gösterin). fips, defrag programi kullanildiktan sonra bölümünüzü sizin belirleyeceginiz boyutlarda iki bölüme ayirabilir. Eger bilgisayaranizi yeni aliyorsaniz veya yeni bir disk aliyorsaniz, bu diskin tamamini veya bir bölümünü Linux için kullanabilirsiniz. Bu amaçla diskinizde sadece Linux kullanmak istemediginiz bölümleri ayirmaniz (ve gerisini bos birakmaniz) yeterlidir. Linux bölümlerinin Linux altindan formatlanmasi gerekecektir. Linux sabit disk üzerinde bir bölümden fazlasini kullanabilir. Özel olarak normal dosyalarin yazilmadigi, hafiza gereken isler sirasinda geçici bir alan olmasi amaciyla Linux bir takas alanina (swap space) ihtiyaç duyar. Bu takas alani için en verimlisi sadece takas islemi için ayrilmis küçük bir disk bölümü yaratmaktir. Yogun olarak Linux kullanan yerler için standart olarak dagitimdan gelen isletim sistemini ayri bir bölüme yüklemeleri kullanici alanlari (/home) ve sonradan yüklenen yazilimlar (/usr/local) için ayri bir alan ayirmalari tavsiye edilebilir. Bu sayede, isletim sistemi güncellemek son derece kolaylasir, yeni isletim sistemi yüklerken sadece isletim sisteminin bulundugu bölüm üzerinde islem yapilir ve bu sayede kullanici alanlarinin veya sonradan (dagitim disi) yüklenen yazilimlarin zarar görmeleri engellenebilir.

Her bir bölüm için ne kadar yer ayrilacagi hakkinda çok sey yazilmistir. Ne var ki yazilanlarin bir çogu sabit disklerin nadiren 200 Mbyte sinirini geçtigi günlerden kalmaktadir. Linux'un kaplayacagi alan, hangi paketleri kullanacaginiza çok baglidir. Kabaca her disketin 2-3 Mbyte arasinda yer kaplayacagini düsünerek, yüklemek istediginiz disketleri hesaplayarak kaba bir tablo çikarabilirsiniz. Tecrübeli bir Linux kullanicisi hangi yazilimlari kullanip hangilerini kullanmadigini daha iyi belirleyebilecek durumda olacaktir. Dolayisi ile yeni bir kullanici ortalama olarak 200-300 Mbyte kadar bir yer ayirmak isteyecektir. Bu, günümüzün disk kapasiteleri düsünülünce o kadar büyük bir alan degildir. Takas alani konusunda da çok sey yazilmistir. Birçok kaynak takas bölümü için ayrilmasi gereken alaninin gerçek hafizanin 2 katinin biraz fazlasi olarak kabul etmektedir. Pratikte 10-60 Mbyte arasinda bir alan fazlasiyla yeterli kalmaktadir. Ancak takas bölmeleri 128 megabaytdan daha büyük olamaz. Eger 128 megabayt dan daha büyük takas alani gerekiyorsa birden fazla takas bölmesi yaratmalisiniz. Toplam 16 tane takas bölmeniz olabilir. Takas alani kullanirken, bir seferde daha fazla uygulama çalistirmanizi saglayacak sekilde Linux kullanilmayan sayfalari hafizadan diske tasir. Ancak, takas islemi genelde yavas oldugundan gerçek fiziksel hafizanin yerini dolduramaz. Ama çok fazla hafiza isteyen uygulamalar (X Window System gibi) eger yeteri kadar fiziksel hafizaniz yoksa takas alanina bel baglar. Tercih olarak, 1.2 Gbyte'lik bir disk üzerinde, Linux nedir denemek isteyen bir kisi için Bölüm 1: DOS 1000 Mbyte Bölüm 2: Linux 180-200 Mbyte Bölüm 3: Linux 'swap' bölümü 10-20 Mbyte Isinde arada sirada Linux kullanan birisi için Bölüm 1: DOS 400 Mbyte Bölüm 2: Linux 400 Mbyte Bölüm 3: Linux takas bölümü 32 Mbyte Bölüm 4: DOS (DOS altinda D: olarak gözükecek) 400 Mbyte Internet üzerinde sadece Linux kullanilan bir bilgisayar için Bölüm 1: Linux 100 Mbyte Bölüm 2: Linux takas bölümü 60 Mbyte Bölüm 3: Linux /usr 400 Mbyte Bölüm 4: Linux /home 600 Mbyte

3.2 Kurulum Programinin Baslatilmasi : Kurulum programinin baslatilmasi için bir çok yol mevcuttur. Bunlardan en çok kullanilanlari ise bilgisayari CD-ROM veya disket sürücüden açmaktir. Bunun için bir açilis disketi yaratmak gerekir. MS DOS altinda bir disket olusturmak için Linux CD sinin dosutils dizinindeki rawrite adli hizmet programini kullanmalisiniz. CD sürücünüzün isminin E oldugu varsayimi ile asagidaki komutlari giriniz. C:\> e: E:\>cd \dosutils E:\dosutils>rawrite Enter disk image source file name:.. \images \boot.img Enter target diskette drive: a: Please insert a formatted diskette into drive A: and Pres ENTER--: Enter E:\dosutils> Linux altinda ise bu islem söyle yapilir: Linux CD sini bagladiktan (mount) sonra aktif dizini arzu ettiginiz görüntü dosyasinin bulundugu dizin olarak degistiriniz. Daha sonra asagidakine benzer bir komut giriniz. #dd if=boot.img of=/dev/fd0 bs=1440k Burada görüntü dosyasinin adi boot.img ve disket sürücü ise /dev/fd0 dir. Siz bunlari kendi sistem ve arzunuza göre degistirmelisiniz. CD-ROM veya disket sürücüden boot etmek için önce bilgisayarin BIOS'undan ilk boot edilecek yerin neresi olacagini belirlemek gerekir. Biz Red Hat Linux'u CD-ROM'dan kurdugumuzu farz edecegiz, bu yüzden BIOS ayarlarindan CD'den boot etmeyi (yani açilista önce cd'ye bakmasini) istedik. Bilgisayarimizin BIOS ayarlarini yaptiktan sonra Linux CD'mizi CD Sürücüye koyalim ve bilgisayarimizi restart edelim. Bilgisayarimiz ilk açildiginda karsimiza asagidaki gibi bir ekran çikar:

Burada "boot:" yazan yere bir takim anahtar kelimeler daha ekleyebiliriz ancak normal bir kurulum için burada sadece "text" (metin) yazip enter'a basmak yeterlidir. Hiç bir sey yazmadan sadece enter a basilir ise, önce grafik ara yüzlü kurulum denenecek, ekran karti taninabilirse devam edecektir. Eger taninamazsa, kurulum kendiliginden metin modunda devam edecektir. Biz en kötü durumu göz önüne alarak metin modunda kurulumu anlatacagiz. Bunun yaninda, normal kurulumda bazi donanimlar görülmediyse, makineyi tekrar baslattiktan sonra buraya "boot: linux expert" yazarak gerekli islemleri yapabilecegimiz daha ayrintili bir kuruluma geçebiliriz. Daha önce kurulmus fakat herhangi bir nedenle açilamayan bir sistemi kurtarmak için ise "boot: linux rescue" parametresini kullanabiliriz. Bunlarin disinda sanal konsollari kullanarak kurulumda meydana gelebilecek problemleri anlamak ve onlara müdahalede bulunmak mümkün olabilir. Bunlari gösterir tablo asagidaki gibidir: Konsol No Klavye Tuslari Açiklama 1 Ctrl-Alt-F1 Kurulum Diyalogu 2 Ctrl-Alt-F2 Shell Prompt'u 3 Ctrl-Alt-F3 Kurulum Raporu(Kurulum Programindan) 4 Ctrl-Alt-F4 Sistem Mesajlari 5 Ctrl-Alt-F5 Diger Mesajlar 7 Ctrl-Alt-F7 X Grafiksel Görünüm Burada "text" yazip enter'a bastiktan sonra ekranda birçok açilis mesaji çikacaktir ve bunlardan sonra kurulum isleminin devam edecegi menülere geçilecektir. Bu menülerde karsimiza önce kurulum programinin dilini seçecegimiz menü gelecektir. Redhat 7.0 kurulumunda Turkish seçenegi de bulunmaktadir. Dili Türkçe olarak ayarladiktan sonra kurulum daha kolay hale gelecektir.

Daha sonra klavye tipini belirtecegimiz menü gelir. Bu menüde kullandigimiz klavye tipini girmeliyiz. Örnegin "trq" (Türkçe Q klavye) veya "us" gibi. Önünüze çikan ekranda "OK" e basin.

Karsiniza "Kurulum Tipi" menüsü çikacaktir. Buradaki kurma seçimlerinden birini seçecegiz. Diger taraftan güncelleme yapmak istiyorsaniz en alttaki "Eski Sistemi Güncelle" seçenegini seçebilirsiniz. Burada biz "Custom System" seçenegini seçiyoruz... 3.3 Hard disk in Bölümlere Ayrilmasi ve Kurulum Bu bölümde önce sabit diski bölümlere ayiracagiz, sonra bunlarin baglanti noktalarini belirtecegiz.

Kaldigimiz yerdeki menüde karsimizda iki seçenek mevcuttur. Bunlar "Disk Druid" ve "fdisk" seçenekleridir. Yaptiklari is bakimindan ayni olmalarina ragmen Disk Druid in kullanimi fdisk'e göre daha kolaydir. Bu program ile hem diski bölümlere ayirabilir, hem de bunlarin baglanti noktalarini belirleyebiliriz. fdisk programi, MSDOS ve unix tabanli isletim sistemlerinin en yaygin kullanilan disk bölümleme ve düzenleme programidir. Komut satirindan genelde tek harflik komutlarla kullanilir. Ancak biz, kullanimi daha kolay olan Disk Druid programiyla devam ediyoruz. Linux un hangi bölümlere kurulacagini ve bu bölümlerin nereye baglanacagini bu programda belirleyebiliriz, bunun yaninda bölümleri yaratma, silme ve baglanti noktalarini degistirme islemlerini de gerçeklestirebiliriz. Linux un en az iki bölüme ihtiyaç duydugunu yeniden hatirlatalim. Bunlardan biri takas alani, digeri de sistemin kurulacagi ve (/) ile gösterilecek alan içindir. Ancak bunlardan baska alanlar da olusturulabilir. Disk Druid çalistirildiginda asagidaki ekranla karsilasilir:

Yukaridaki seçeneklerin ne olduklarina göz atalim: Add : Yeni bir disk bölümü yaratmak için kullanilir. Edit : Seçilen disk bölümünün özelliklerini degistirir. Delete : Bir disk bölümünü siler. Sisteminizde iki adet sabit disk varsa, Linux bunlari hda ve hdb olarak görür. Bunlarin yanindaki rakamlar ise, o sabit disk üzerindeki bölmeleri gösterir. Örnegin: hda1 hdb3 hdd5 Birinci sabit diskin birinci bölümü Ikinci sabit diskin üçüncü bölümü Dördüncü sabit diskin besinci bölümü Bu asamada çok dikkat edilmesi gereken bir nokta, baska bir isletim sistemi yüklüyse ve bilgi yüklü bölümler varsa ona ait bölümlere dokunulmamasidir! Unutulmamalidir ki, Linux için ayrilan tüm bölümler formatlanacak ve o bölüm üzerindeki tüm bilgiler kaybolacaktir. Eger windows gibi bir isletim sisteminiz ve bilgileriniz mevcutsa, ve bunlarin hangi bölümlerde oldugundan emin degilseniz, isleme devam etmemeniz önerilir. Artik islemlerimize baslayabiliriz : Add seçenegini seçtikten sonra ekrana gelen menüden, baglama noktasinin (Mount Point) yanina diskin nereye baglanacagi girilmelidir. Önce takas alani olusturalim. Bunun için baglama noktasi olarak Swap Space seçilmelidir. Boyut olarak ise, en az 16 MB olmak kaydiyla genelde RAM inizin büyüklügüne esit bir alan belirtebilirsiniz. Ancak günümüzde sabit disk kapasitelerinin oldukça yüksek oldugunu göz önüne alirsak RAM degerinizin iki katini girmek çok yararli olacaktir. (Örnegin sisteminizde 128 MB RAM varsa 256 MB takas alani)

Simdi, sira Linux isletim sisteminin yüklenecegi bölmeyi yaratmaya geldi. Yine Add e tiklayarak menüyü açiyoruz. Bu sefer baglama noktasi olarak / seçiyoruz. Boyut olarak ise iki seçenegimiz var. Ya MB cinsinden ne kadar yer ayiracagimizi girebiliriz, ya da baska bölümlendirme yapmayacaksak Grow to fill disk seçenegini seçerek o bölümde geriye kalan tüm bos alani seçebiliriz. Eger baska bölümlendirme yapmayacaksak bu seçenegi seçmeniz tavsiye edilir. Type ise Linux Native olmalidir. Bu iki alanin yaratilmasi zorunludur, ancak bunlarin disinda da hiz ve güvenlik kaygilariyla degisik alanlar ayirip baglayabiliriz. (/home, /usr v.s) Ancak bunlarin boyutlarini belirlemek için biraz tecrübeye ihtiyaç vardir. Disk bölümünün silinmesi için ise current disk partitions listesinden istenen bölüm seçilir ve Delete seçenegi ile silinir. Eger daha önce olusturdugumuz disk bölmesi üzerinde degisiklik yapmak istiyorsak Edit seçenegini kullanabiliriz. Ok seçenegine tiklayarak yaptigimiz degisiklikleri kaydedip diger asamaya geçebiliriz. Cancel seçenegi ise yaptigimiz tüm degisiklikleri iptal edip en basa dönmek için kullanilir. Nihayet "OK" e basarak disk druid islemlerini bitirmis olduk. Bundan sonra yarattigimiz bölümlerin format edilip edilmeyecegi sorusu karsimiza çikiyor. Burada "format" deyip bir müddet bekleyecegiz.. Check for bad bloks while formatting seçenegini seçerseniz, format sirasinda hatali bloklar olup olmadigina da bakacaktir. Yalniz bu seçenek islemi çok fazla uzattigi için sabirsiz kullanicilar için biraz can sikici olabilir

Simdi sira LILO yapilandirilmasina geldi. LILO, sistemin boot özelliklerini kontrol eder. Sistemde baska isletim sistemleri varsa, LILO bunlari düzenleme ve bize açilis sirasinda seçenek olarak verme özelligine sahiptir. Formattan sonra karsimiza çikan ilk menudeki satiri bos birakarak "OK" e basin ve sonraki menüye geçin. Burada bilgisayarinizin nereden açilacagi (boot edilecegi) soruluyor. Burayi "MBR" (Master Boot Record) olarak belirtiyoruz.

Daha sonra bizden boot edilecek yerin isminin (label) konulmasi isteniyor. Buradan da default olarak verilmis "linux" etiketine hiç dokunmadan devam edelim. Eger sistemde windows da yüklüyse (genelde dos olarak görünür) onu da default olarak seçme, yani açilista biraz bekleyip seçim yapilmazsa windows a girmesini isteme sansimiz vardir. Bu ayarlar kurulum sonrasinda da degistirilebilir. En son olarak "Ok" dedikten sonra bu ayarlamalari da bitirmis oluyoruz. Sonraki ayarimiz ise Hostname ayaridir. "Hostname Configuration" bölümünde buraya makinanizin hostname'ini girmelisiniz. Bu ayarlar için sistem yöneticinize, veya ag sistemi hakkinda bilgili birisine basvurmaniz çok iyi olur. Burayi hiçbir islem yapmadan da geçebilir ve ayarlamalari sonradan yapabilirsiniz. Zaten bir ag kullanicisi degilseniz bunlara gerek de kalmaz. Sonraki menüde fare ayarlarini yapacagiz. Fareniz hangi protokolü kullaniyorsa onu girmelisiniz. Burada sadece bunu listeden seçmeniz yeterlidir. Bizim faremiz PS/2 oldugu için "Generic 2 Button Mouse (PS/2)" seçenegini seçtik. Üç tuslu bir fare var ise, buradan seçilebilir. Iki tuslu fareler için konmus Emulate 3 Buttons seçenegi ise farenin iki tusa birden basildiginda üçüncü tusmus gibi tepki vermesini saglar. Seçilmesi kesinlikle tavsiye edilir, çünkü Linux ta üçüncü tus yaygin bir sekilde kullanilir.

Simdi ise zaman bölgesi ayarini yapacagiz. Örnegimizde "Europe/Istanbul" u seçtik. Sonraki menüde "root" için koyacagimiz sifrenin girilmesi isteniyor. Burada çok dikkat etmelisiniz. Buraya yazacaginiz sifre daha sonra size çok gerekecek, ve unutulursa sisteminize bir daha kesinlikle giris yapamazsiniz. Bu yüzden mutlaka bir kenara not alin.

Bu bölümde ise kullanici ekleyip eklemeyeceginiz soruluyor. Kullanici eklemeniz ve islemlerinizi kullanici araciligiyla yapmaniz güvenliginiz için gerekli. Çünkü "Root" olarak yapabileceginiz hatalar tüm Linux unuzu etkileyecektir. Oysa kullanici ile zarar veremezsiniz. Simdi bu bölüme de kullanici ID'sini, Adini, Sifresini yazin ve "OK" tusuna basin. Bir sonraki menüde karsimiza "Authentication Configuration" çikmaktadir. Buradaki "MD5 password" seçeneginin yaptigi is, standart olarak karakter sayisi 8 veya daha az olmamasi gereken sifreleri, 256 karaktere kadar yükseltilebilmesini saglamaktir. "Shadow password" seçenegi ise, sistemde tutulan password lerin daha güvenli bir sekilde saklanmasini saglar. Password ler /etc/shadow dosyasinda tutulurlar ve bu dosyayi sadece root okuyabilir.

Sonuncu "enable NIS" seçenegi ise, ayni NIS domain inde bulunan bir grup bilsayarlarin bir tek password veya group dosyasiyla sisteme girmesini saglar. Ilk iki seçenek bilgisayarin güvenliginin arttirilmasini saglayacaktir. Tüm seçenekleri seçmemizde bir sakinca yoktur. Buradaki seçeneklerin hepsini seçelim ve örnegimiz için NIS Domain olarak saneg, NIS server olarak da 160.75.76.10 yazalim. Bundan sonra kurulum ayar kismi bitiyor. Bilgisayarinizin tüm kurulum ayarlarini bitirdikten sonra istediginiz paketleri bundan sonra karsiniza çikacak menülerden seçebilirsiniz.eger bilgisayarinizda CGI programlarini çalistirmak istiyorsaniz Web Server i mutlaka kurmalisiniz.

Bunlarin kurulumu biraz zaman alacaktir. Kurulum bittikten sonra X-Window ayarlarini test eden bir ekran çikacak. Ve her sey normal gitti ise kurulum tamamlanacaktir. Bilgisayarinizi restart edin, ve artik Linux unuz hazir Unutmayin, her dagitim ve her yeni sürümün kurulum asamalari ve menüleri farkli olabilir. Ancak genel mantik genelde degismeyecektir. En çok kullanilan dagitimlardan olan SuSE için Yast programi ile kurulum EK seklinde ders notlarinda yer almaktadir. 3.4 Mevcut Yüklenmis Linux Sistemleri için Güncelleme Bilgisi Halihazirda linux un herhangi bir sürümünü yüklemis iseniz, sisteminizi güncellemek istediginizde farkli kurulum opsiyonlari ile karsilasabilirsiniz ve bu durumda mevcut kurulumlarinizi korumak isteyebilirsiniz. Bu kurulumlar konfigürasyon dosyalarinda tutulur ve yeni sisteminizde bu orijinal konfigürasyonlarinizi tutmak istediginizde bunlari floppy diskinize kopyalamaniz gerekecektir (mcopy komutunu t seçenegi ile kullanmaniz tavsiye edilir). Ayrica Sanal Yöre (Web) sayfalari ve daha önce indirdiginiz uygulama programlari gibi saklayacaginiz baska dosyalar ve klasörler olabilir. Bunlar için ve büyük klasörler için en uygun yol tar arsivleme komutunun kullanilmasidir. Bu komutla ilgili genis bilgi ileride verilecektir. Asagida kullanacaginiz konfigürasyon dosyalarinin ve diger dosyalarin lisesi verilmis olup bunlarin kopyalarini yapabilirsiniz. Dosyalar Tanimlamalar /etc/xf86config X-Window Konfigürasyon dosyasi /etc/lilo.conf Boot Yöneticisi Konfigürasyon dosyasi /etc/hosts Baglanilan Sistemlerin IP adresleri /etc/resolv.conf Domain Name Server Adresi /etc/fstab Sisteminize mount Edilen Dosya Sistemleri /etc/passwd Sisteminizdeki Tüm Kullanicilarin Adlari ve Sifreleri /home/user/ User in kullanici adi ile tanimlandigi sisteminizdeki kullanicilara ait klasörler. (Büyük sayidaki dosyalar için tar cfm/dev/fd0/home/user) kullanilabilir.netscape Her home klasörü, bookmark lar gibi netscape konfigürasyon dosyalarini kendi.netscape alt klasöründe tutar Sanal Yöre Sayfalari ve FTP Dosyalari Bir sanal yöre sayfasi için kullanilan sayfalari veya FTP yöresinde tutulan dosyalari saklamak isteyebilirsiniz. Bu dosyalar /home/httpd/ ve /home/ftpd/ adresindedirler Sisteminizi bir kez yükledikten sonra floppy diskinizi veya CD nizi mount ederek kopyaladiginiz dosyalari aktarabilirsiniz. Bunlar yeni sistemle gelen dosyalarin üzerine yazilir.

Eger önceki sisteminizdeki /etc/lilo.conf dosyasini yeniden yüklemek istiyorsaniz, asagidaki komutu yazarak install etmeniz gerekecektir. # lilo /etc/lilo.conf tar komutu kullanarak birden fazla floppy veya CD ye sakladiginiz arsiv dosyalarinizi, ilk floppy veya CD nizi koyarak asagidaki komutu kulanabiliriz. tar xvmf /dev/fd0