HABER BÜLTENİ 05.12.2013 Sayı 21 Konya Ticaret Odası (KTO) tarafından Türkiye İstatistik Kurumu ndan ve Türkiye İhracatçılar Meclisi nden alınan verilere dayalı olarak Konya nın dış ticaretinin durumu Konya Dış Ticaret Bülteni adıyla yayımlanmaktadır. Konya İli Dış Ticaret Bülteni ile Konya nın dış ticaret durumunu güncel veriler ışığında izleyerek analiz etmek ve bunu ülkemizin dış ticaret durumu ile kıyaslayabilmek hedeflenmektedir. Konya nın dış ticaret hacmi ekim ayında 190 milyon doları aştı: Konya nın ağustos ayı itibariyle düşüşe geçen ihracatı eylül ayında toparlanma göstermiş olmasına rağmen ekim ayı itibariyle tekrar düşüşe geçmiştir. İthalat ise her ne kadar mayıs ayındaki zirve değerini yakalama trendi gösterse de ekim ayında düşüş göstererek ocak ayındaki seviyesine inmiştir. Şekil-1. Yıllara Göre Konya Dış Ticareti (Ekim; 2008-2013) 120.000 112.059 113.166 80.000 60.000 40.000 70.759 71.000 58.757 66.055 84.380 71.712 97.131 97.179 90.924 78.269 20.000 0 2008 2009 2010 2011 İhracat İthalat Konya nın ihracat büyüklüğü Ekim 2013 te 113,2 milyon dolar oldu ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 arttı. Geçen yılın aynı ayına göre ithalat ise yüzde 14 azalarak 78,3 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Konya nın ihracatı Ocak-Ekim 2013 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 oranında artarken, ithalatı da yüzde 3 oranında artış göstermiştir. Yani Ocak-Ekim 2013 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre ithalattaki artış hızı ihracattaki artış hızı ile aynı oranda gerçekleşmiştir. www.kto.org.tr 1
Konya nın ihracatı ilk 10 ayda 1,1 milyar dolar seviyesine ulaştı: Ekim 2013 te Türkiye nin ihracatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8 oranında azalarak 12,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde Konya nın ihracatı yüzde 1 oranında artarak 113 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Şekil-2. Aylara Göre Konya nın İhracatı (2012-2013) 125.000 120.000 115.000 110.000 105.000 95.000 90.000 Ocak-Ekim 2013 dönemine baktığımızda ise, geçen yılın aynı dönemine göre Türkiye nin ihracatı ise yüzde 1 azalarak 126 milyar dolardan 124 milyar dolara düşmüştür, aynı dönem Konya nın ihracatı ise yüzde 3 artarak 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Tablo-1. Aylara Göre Konya nın İhracatı (2012-2013) İhracat Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2012 97.687 95.197 121.392 96.115 115.113 114.283 107.117 96.172 100.679 112.059 107.435 112.377 2013 92.081 105.329 121.237 110.313 110.460 102.504 109.608 104.359 118.978 113.166 www.kto.org.tr 2
Ekim de Konya nın ithalatı geçen yılın altında kaldı: Ekim 2013 te Türkiye nin ithalatı ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4 oranında artarak 19,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde Konya nın ithalatı yüzde 14 oranında azalarak 78,3 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Şekil-3. Aylara Göre Konya nın İthalatı (2012-2013) 140.000 130.000 120.000 110.000 90.000 80.000 70.000 Ocak-Ekim 2013 dönemine baktığımızda ise, geçen yılın aynı dönemine göre Türkiye nin ithalatı yüzde 6 artarak 207 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde Konya nın ithalatı ise yüzde 3 oranında artarak 998 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Tablo-2. Aylara Göre Konya nın İthalatı (2012-2013) İthalat Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2012 95.251 74.867 93.116 95.381 115.922 121.723 105.659 83.737 94.122 90.923 90.004 92.482 2013 71.557 97.875 123.668 122.710 127.597 89.312 101.926 88.106 97.391 78.269 www.kto.org.tr 3
Geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 84 milyon dolar dış ticaret fazlası veren Konya, 2013 yılının ilk dokuz ayında ise yaklaşık 90 milyon dolar dış ticaret fazlası vermiştir. Geçen yılın aynı dönemine göre Konya nın dış ticaret fazlalığı yüzde 6 oranında artmıştır. Ocak-Ekim 2013 döneminde Konya nın ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 109 olurken, 2012 yılı ile aynı değeri almıştır. Tablo-3. Türkiye - Konya Karşılaştırmalı Dış Ticaret İstatistikleri (Ocak-Ekim; 2013) İhracat İthalat Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi İhracatın İthalatı Karşılama Oranı İhracat (Ocak - Ekim; 2012-2013) Fark İthalat (Ocak - Ekim; 2012-2013) Fark Türkiye 124.651 207.097-82.446 331.748 60-1,2 5,8 Konya 1.088 998 90 2.086 109 3,1 2,8 Konya da plastik ürünler ihracatı yüzde 20 arttı: Sektörel olarak Konya ihracatında ilk 10 içinde yer alan sektörler, toplam ihracatın yaklaşık yüzde 62 sini oluşturmaktadır. 1 Konya ihracatında en yüksek paya sahip olan motorlu kara taşıtlarının motorlarıyla ilgili parça ve aksesuarları ihracatı Ocak-Ekim 2013 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,2 oranında artarak 179 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Toplam ihracat içinden aldığı pay da yüzde 16,5 olmuştur. Motorlu kara taşıtlarının motorlarıyla ilgili parça ve aksesuarları ihracatını sırasıyla gıda, içecek ve tütün işleyen makineler, demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, pompa, kompresör, musluk ve vana, başka yerde sınıflandırılmamış hayvanlar ve hayvansal ürünler, plastik ürünleri ve Motorlu kara taşıtlarının karasörleri ve römorkları takip etmiştir. Ocak-Ekim 2013 döneminde bir önceki yıla göre en fazla artış oranı plastik ürünleri sektöründe görülmüştür. 2012 yılının aynı döneminde 42 milyon dolar ihracat yapılan sektör büyük bir atak yaparak 2013 yılının aynı döneminde yüzde 20 artmış ve 51 milyon dolar ihracata ulaşmıştır. 1 SITC www.kto.org.tr 4
İhracattaki en önemli kayıp ise motorlu kara taşıtlarının karasörleri ve römorkları sektöründe görülmüştür bir önceki yılın aynı dönemine göre bu sektörün ihracat hacminde yüzde 10,9 luk bir kayıp olmuştur. Tablo-4. İhracatın Sektörel Dağılımı (Ocak- Ekim; 2012-2013) SEKTÖRLER Ocak-Ekim (1000 TL) Değişim Toplam içindeki payı Motorlu kara taşıtlarının motorlarıyla ilgili parça ve aksesuarları 158.404 179.345 13,2 16,5 Gıda, içecek ve tütün işleyen makineler 73.055 71.921-1,6 6,6 Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi 70.727 63.375-10,4 5,8 Pompa, kompresör, musluk ve vana 63.479 59.666-6,0 5,5 Başka yerde sınıflandırılmamış hayvanlar ve hayvansal ürünler 55.792 54.263-2,7 5,0 Plastik ürünleri 42.862 51.453 20,0 4,7 Motorlu kara taşıtlarının karasörleri ve römorkları 56.664 50.481-10,9 4,6 Tarım ve orman makineleri 47.657 48.558 1,9 4,5 Kakao, çikolata ve şekerleme 52.064 47.028-9,7 4,3 Başka yerde sınıflandırılmamış metal eşya 39.094 44.725 14,4 4,1 Tüm Sektörlerin Toplamı 1.055.813 1.087.317 3,0 100 Konya ithalatında en büyük paya sahip sektör tarım ürünleri sektörü: Sektörel olarak Konya ithalatında ilk 10 içinde yer alan sektörler, toplam ihracatın yaklaşık yüzde 65 ini oluşturmaktadır. 2 Konya ithalatında en yüksek paya sahip olan tahıl ve başka yerde sınıflandırılmamış bitkisel ürünler Ocak-Ekim 2013 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 24,6 oranında artarak 212 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Toplam ithalat içinden aldığı pay da yüzde 21,2 olmuştur. Tahıl ve başka yerde sınıflandırılmamış bitkisel ürünlerini, sentetik kauçuk ve plastik hammaddeler, takım tezgâhları, demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, demir-çelik ana sanayi, diğer genel amaçlı makineler, gıda, içecek ve tütün işleyen makineleri ve ana kimyasallar oluşturmaktadır. 2 TÜİK, HS 2 digit. www.kto.org.tr 5
Ocak - Ekim 2013 döneminde bir önceki yıla göre en fazla artış oranı diğer genel amaçlı makineler sektöründe görülmüştür. 2012 yılının aynı döneminde 16 milyon dolar ihracat yapılan sektör büyük bir atak yaparak 2013 yılının aynı döneminde yüzde 114,9 artmış ve 35,5 milyon dolar ihracata ulaşmıştır. İthalattaki en önemli kayıp ise rafine edilmiş petrol ürünleri sektöründe görülmüştür bir önceki yılın aynı dönemine göre bu sektörün ihracat hacminde yüzde 54,9 lük bir kayıp olmuştur. Bu sektördeki ithalat 58,6 milyon dolardan 26,4 milyon dolara gerilemişte. Tablo-5. İthalatın Sektörel Dağılımı (Ocak-Ekim; 2012-2013) SEKTÖRLER Ocak-Ekim (1000 TL) Değişim Toplam içindeki payı Tahıl ve başka yerde sınıflandırılmamış bitkisel ürünler 169.911 211.683 24,6 21,2 Sentetik kauçuk ve plastik hammaddeler 148.823 134.160-9,9 13,4 Takım tezgâhları 59.644 49.445-17,1 5,0 Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi 45.974 47.075 2,4 4,7 Demir-çelik ana sanayi 44.689 39.186-12,3 3,9 Diğer genel amaçlı makineler 16.529 35.525 114,9 3,6 Gıda, içecek ve tütün işleyen makineler 38.882 33.433-14,0 3,3 Ana kimyasal maddeler (kimyasal gübre ve azotlu bileşikler hariç) 26.619 30.077 13,0 3,0 Kâğıt hamuru, kâğıt ve mukavva 22.934 29.054 26,7 2,9 Rafine edilmiş petrol ürünleri 58.620 26.422-54,9 2,6 Tüm Sektörlerin Toplamı 971.271 998.433 2,8 100 Konya, en çok ihracatı Irak, Almanya ve Rusya ya yapıyor: Ülke bazında Konya ihracatına bakıldığında ise Ocak-Ekim 2013 döneminde ilk sırada 182,7 milyon dolarlık ihracat değeri ile Irak yer almaktadır. Konya nın ihracatında lider ülke olan Irak bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yaklaşık 15 milyon luk ihracat kaybına uğrayarak 2013 yılında 182,7 milyon dolar ihracat yapmıştır. Konya nın Irak a ihracatı Ocak-Ekim 2012 döneminde 197 milyon dolar iken, 2013 yılının aynı döneminde yüzde 7 oranında azalarak 182,7 milyon dolara düşmüştür. Irak ın ardından 66 milyon dolarlık ihracat değeri ile Almanya ve 50 milyon dolar ile Rusya Federasyonu gelmektedir. Ocak-Ekim 2013 döneminde Rusya Federasyonu na ihracat artışı devam etmiş ve ihracat yüzde 25 artmıştır. www.kto.org.tr 6
Almanya ve Rusya yı sırasıyla İran, Suudi Arabistan, Amerika Birleşik Devletleri ve Yunanistan takip etmektedir. Uzun zamandır ilk on ülke arasına giremeyen ABD, Ocak - Ekim 2013 döneminde de altıncı sıradaki yerini korumuştur. Konya nın ABD ye olan ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19 oranında artarak 30,8 milyon dolardan 36,8 milyon dolara yükselmiştir. Önemli artış gösteren bir diğer ülke de Yunanistan dır. Konya nın Yunanistan a yaptığı ihracat oranı geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 6 katına çıkmış ve 35,9 milyon dolara yükselmiştir. Şekil-4. Ülkelere Göre Konya nın İhracatı İlk 10 Ülke (Ocak-Ekim; 2012-2013) 250.000 200.000 182.668 150.000 50.000 65.946 50.072 40.129 40.074 36.805 35.933 34.907 29.513 28.658 0 2013 2012 Kaynak: TİM www.kto.org.tr 7