SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ

Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden levha, renk, sesli ve/veya ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el kol işareti yoluyla iş sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi veren, tehlikelere karşı uyaran ya da talimat veren işaretlerdir. Yasak işareti: Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı yasaklayan işarettir. Uyarı işareti: Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında uyarıda bulunan işarettir. 2

Sabit ve Kalıcı İşaretler Sabit ve kalıcı işaret levhaları; Yasaklamalar, Uyarılar ve yapılması zorunlu işler, Acil kaçış yollarının, İlk yardım bölümlerinin yerlerinin, belirtilmesi ve tanınması için kullanılmalıdır. Yangınla mücadele ekipmanının bulunduğu yerler, İşaret levhası ve kırmızı renkle kalıcı şekilde işaretlenmelidir. Engellere çarpma veya düşme riski olan yerler, İşaret levhası ve güvenlik rengi ile Kalıcı şekilde belirlenmelidir. Trafik yolları Güvenlik rengi ile kalıcı olarak işaretlenmelidir. Geçici İşaretler: Gerekli durumlarda, tehlikeye yol açabilecek ya da tehlikeli manevralar yapan kimseleri yönlendirmek için el işaretleri ve/veya sözlü iletişim kullanılmalıdır. 3

Renk Anlamı ve Amacı Tehlikeli Hareket ve Davranış Kırmızı Yasak İşareti Tehlikeli hareket veya davranış Tehlike Alarmı Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et Yangınla Mücadele Elemanı Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve ne olduğu Sarı Uyarı İşareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol et Mavi Zorunluluk İşareti Özel bir davranış ya da eylem Kişisel koruyucu donanım kullan Yeşil Acil kaçış, ilk yardım işareti Kapılar, çıkış yerleri ve yolları, ekipman, tesisler (1) Mavi (2) Fluoresan turuncu Tehlike yok Normale dön Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir. Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir. Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında bu renk çok dikkat çekicidir. 4

Engeller ve tehlikeli yerlerde kullanılan işaretler Engellere çarpma, düşme ya da nesnelerin düşme tehlikesinin bulunduğu yerler;işletme tesisleri içinde çalışanların çalışmaları esnasında dolaştıkları bölgelerde, birbirini takip eden sarı ve siyahya da kırmızı ve beyaz renk şeritleriyle işaretlenecektir. İşaretlerin boyutu, engelin ya da tehlikeli bölgenin büyüklüğü ile orantılı olacaktır. Sarı siyah ya da kırmızı beyaz şeritler yaklaşık olarak 45 derece açıyla ve aynı büyüklükte boyanacaktır.

Fark edilmesi gereken yerlerde kullanılır KAPILARDA GEÇİTLERDE BORDÜRLERDE DİREKLERDE KOLONLARDA TAMPONLARDA =EN SIK KULLANILANLAR 6

Örnek 7

Örnek 8

Örnek 9

YASAK İŞARETLERİ BEYAZ ZEMİN ÜZERİNDE KIRMIZI DAİRE, SİYAH PİKTOGRAM VE KIRMIZI BANT OLACAK KIRMIZI BÖLÜM TABELANIN %35 İ OLACAK ARKADA BULUNAN RESİMİN İFADE ETTİĞİ; İŞ EYLEM MALZEME DONANIM YASAK ANLAMINA GELİR

YASAK ve TEHLİKE İŞARETLERİ ÇALIŞTIRMAYINIZ DOKUNMAYINIZ İZİNSİZ GİRİLMEZ ATEŞİLE YAKLAŞMAYINIZ SİGARA İÇMEYİNİZ SİGARA İÇMEYİNİZ YÜKASANSÖRÜDÜR PERSONEL BİNEMEZ ÇALIŞIRKEN DOKUNMAYINIZ KOŞMAYINIZ CEP TELEFONU KULLANMAYINIZ SPREY KULLANMAYINIZ YANGINDA ASANSÖR KULLANMAYINIZ MAKİNE ÇALIŞIRKEN YAĞLAMA YA DA TEMİZLİK YAPMAK YASAKTIR BASMAYINIZ SU İLE SÖNDÜRME

YASAK ve TEHLİKE İŞARETLERİ

TEHLİKE ve UYARI İŞARETLERİ SARI ÜÇGEN ZEMİN, SİYAH PİKTOGRAM, SİYAH ÜÇGEN ÇERÇEVE ZEMİNDE BULUNAN İŞARET, YAZI, RESİM VB İÇERİĞİNE AİT TEHLİKELERİ BİLDİRİR SİYAH %35 YER KAPLAR ALTINDA YAZI OLABİLİR

TEHLİKE ve UYARI İŞARETLERİ DİKKAT PATLAYICI MADDE DİKKAT ZARARLI MADDE DİKKAT ÇEVREYE ZARAR VERİCİ MADDE DİKKAT YÜKSEK VOLTAJ DİKKAT YANICI MADDE DİKKAT RADYASYON DİKKAT ELEKTRİK DİKKAT AŞINDIRICI MADDE! DİKKAT YAKICI MADDE DİKKAT TIBBİ ATIK DİKKAT DİKKAT ZEHİRLİ MADDE 14

TEHLİKE ve UYARI İŞARETLERİ DİKKAT TEHLİKE BİYOLOJİK RİSK/TIBBİATIK KANSEROJEN MADDE PATLAYICI MADDE TEHLİKE BASINÇLI GAZ PASLANDIRICI MADDE TEHLİKELİ ZEHİRL MADDEİ ELEKTRİK TEHLİKESİ DİKKAT ALÇAK TAVAN 15

TEHLİKE ve UYARI İŞARETLERİ BAŞINIZADİKKAT EDİNİZ KESİLMETEHLİKESİ İYONİZE OLMAYAN RADYASYON OPTİK RADYASYON DÜŞÜK ISI LAZER IŞINLARI BAŞINIZADİKKAT ADIMINA DİKKAT ET RADYASYON PATLAYICI 16

TEHLİKE ve UYARI İŞARETLERİ DİKKAT SICAK SIVI DÜŞÜK SICAKLIKTA YANICI MADDE YANICI MADDE SOLUNMA TEHLİKESİ GÜÇLÜ MANYETİK ALAN YÜKSEK SES SICAKZEMİN DİKKAT PİL DEĞİŞİM ALANI TAHRİŞEDİCİMADDE DİKKAT DÖNEN PARÇALAR 17

TEHLİKE ve UYARI İŞARETLERİ ÖLÜMTEHLİKESİ DİKKAT OTOMATİK ÇALIŞMA DÜŞME TEHLİKESİ SIKIŞMA TEHLİKESİ ELİNİZ SIKŞTIRMAYINIZI DÜŞMETEHLİKESİ İŞMAKİNELERİNE DİKKAT DİKKAT MIKNATIS DİKKAT YÜKSEKTE AĞIRLIK DİKKAT YÜKSEKTE AĞIRLIK 18

TEHLİKE ve UYARI İŞARETLERİ BAŞINIZA DİKKAT TAŞIMA HATTINDA YÜKSEK AĞIRLIK KAYGAN ZEMİN DÜŞME TEHLİKESİ ENGEL UYARI TEHLİKE DÜŞME TEHLİKESİ DİKKAT DERİN SU DİKKAT GEMİ KIZAĞI KUVVETLİ AKINTI 19

ZORUNLU HAREKET (EMREDİCİ) İŞARETLERİ ZEMİN RENGİ :MAVİ PİKTOGRAM : BEYAZ MAVİ RENK; EN AZ %50 YER KAPLAR Sembolün ifade ettiği şeyi yapmak zorunludur

ZORUNLULUK İŞARETLERİ Bazıları bilgi verir. Sembolün ifade ettiğini uygulamak zorunludur.

ZORUNLULUK İŞARETLERİ GENEL UYARI KORNA ÇAL BARET TAK KULAK KORUMASI TAKMAK ZORUNLU GÖZ KORUMASI TAKMAK ZORUNLUDUR 22

ZORUNLULUK İŞARETLERİ YÜZ SİPERİ KULLAN GAZ MASKESİ TAKMAK ZORUNLUDUR TOZ MASKESİ TAKMAK ZORUNLUDUR KAYNAK MASKESİ TAKILMALIDIR GÜVENLİK BOTU GİYMEK ZORUNLUDUR GÜVENLİK ELDİVENİ TAKMAK ZORUNLUDUR GÜVENLİK TULUMU GİYMEK ZORUNLUDUR MASKE KULLAN KAYNAK MASKESİ KULLAN KORUYUCU OLMADAN ÇALIŞTIRMA 23

ZORUNLULUK İŞARETLERİ ELLERİNİZİ YIKAYINIZ GÜVENLİK AĞIRLIKLARI ATINIZ SİPER KULLANINIZ KEMERİ TAKMAK DİKKATLİ ZORUNLUDUR KALDIR MAKİNE KORUYUCULARINI TAK DÜZGÜN İSTİFLE KKD KULLAN BONE KULLANINIZ CAN YELEĞİNİGİY 24

ZORUNLULUK İŞARETLERİ FİŞİ ÇIKARTIN TOPRAKLAMA YAP İŞ GÖZLÜĞÜKULLAN ELLERİNİYIKAMADAN ÇALIŞMA YÜRÜYEN MERDİVENLERİ KULLAN EMNİYET KEMERİNİ TAK FOSFORLU YELEK GİY BARİYER KREMİKULLAN TAMİR ETMEDEN ÖNCE BAĞLANTIYI KESİNİZ PARAŞÜT TİPİ KEMER KULLANINIZ 25

BİLGİ ve TALİMAT İŞARETLERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK TABELALARI YANGIN TABELALARI Dikdörtgen veya kare biçiminde, Yeşil zemin üzerine beyaz piktogram, (yeşil kısımlar işaret alanının en az % 50 sini kapsayacaktır)

Sağlık güvenlik işaretleri Sağlık ve güvenlikle ilgili bilgiler verir.

Sağlık güvenlik işaretleri Toplanma alanı

TOPLUCA İŞARETLER RENK ANLAMI KULLANIMI ŞEKİL YASAK DUR DİKKAT TEHLİKE ZORUNLUDUR Durma işaretleri Acil durum işaret. Yangın işaretleri Tehlike işaretleri Dikkat işaretleri Kullanım işaretleri Uygulama işaretleri GÜVENLİDİR Sağlık işaretleri Güvenlik işaretleri Kaçış Çıkış yolları 29

TOPLUCA İŞARETLER 30

BORULARDA RENKLER YANGIN SU BASINÇLI HAVA BUHAR HAVA ASİT-ALKALİ YAĞLAR GAZ AKARYAKIT DİĞER 31

Borularda tanıtım renkleri RAL 6017 Sıvı haldeki su RAL 8011 Makine yağları RAL 6016 Sert su RAL 3000 Yangın Söndürme suyu RAL 6018 Yumuşak su RAL 1006 Gaz boruları RAL 6019 İçme suyu RAL 4005 Asit ve alkali 32

Borularda tanıtım renkleri RAL 5015 Hava boruları RAL 5012 Enstrüman havası RAL 5017 Normal basınçlı hava RAL 9006 Su buharı RAL 6011 Azot boruları RAL 7002 Havalandırma ve tahliye boruları RAL 9003 Akaryakıt RAL 9011 Diğer borular RAL 2003 Buhar boruları için bant rengi 33

Borularda tanıtım renkleri Boyanması olanaksız olanborularda; Duvar giriş çıkışlarında Virajlarda Vana boru vb ekleme yerlerinde 5 Cm. kalınlığında 15 Cm. uzunluğunda tanıtım renkleri uygulanabilir. Belirli aralıklarla boruların akış yönleri aynı renk oklarla gösterilebilir.

Borularda tanıtım renkleri 35

BARETLERDE RENKLER İşçi Ustabaşı Teknisyen Yönetici Mühendis Misafir İş Güvenliği Kalite Kont. Sağlık Personeli Bakımcılar 39

K.K.D. Üzerindeki İşaretler Hava kirliliğine karşı koruma Soğuğa karşı koruma Statik Elektriğe karşı koruma Sıcağa karşı koruma Kimyasal risklere karşı koruma Biyolojik risklere karşı koruma Mekanik risklere karşı koruma Radyasyona karşı koruma Kesilmeye karşı koruma İtfaiyeci kıyafetleri Makinelerin hareketli parçalarına karşı koruma Görülmeyi ve fark edilmeyi sağlayan giysi 40

Gaz Buhar Filtrelerinde renkler A. -Organik Gaz/Buhar Tetraclormethane B. -İnorganik Gaz/Buhar chlorine, hydrogen sulphide, hydrogen cyonide E - Asit Gaz / Buhar Sulphur dioxide K - Amonyak &Türevleri Ammonia 41

Acil Çıkışların İşaretlenmesi ÇIKIŞ ÇIKIŞ ÇIKIŞ ÇIKIŞ 42

Acil Çıkışların İşaretlenmesi Yangın bölgeleri a)bina toplam taban alanı 300m2 den az ise tek bölge b) Katlı binalarda birden fazla kullanıcı var ise ayrı ayrı bölge c) Toplam taban alanı 300 m2 den fazla ise ayrı ayrı bölge d) Özel yangın riski olan bölgelerin ayrı ayrı tanımlı olması e) Herhangi bir yangın bölgesi alanı 2000 m2 yi geçmemelidir f) Bir alanda, yangın yerinin belirlenmesi için bir kişi tarafından kat edilen mesafe, 30 m yi geçmemelidir. g) Çok sayıda bölme var ise ve bu bölmeler kapalı tutuluyorsa Kapalı kısımların dışına aydınlatma armatürleri konulmalıdır. h) Toplam taban alanı ne olursa olsun ayrı ayrı birimler var ise her biri bir yangın bölgesi olarak ele alınmalıdır. 43

Acil Çıkışların İşaretlenmesi 50

Acil Çıkışların İşaretlenmesi

Acil Çıkışların İşaretlenmesi 46

KİMYASAL MADDELERDE TEHLİKE İŞARETLERİ TEHLİKELİ KİMYASALLARIN ULUSLARARASI SEMBOLLERİ 1-PATLAYICI 2-TOKSİK 3-PARLAYICI 4-OKSİTLEYİCİ 5-İRRİTAN 6- RADYOAKTİF 7-ZARARLI 8-AŞINDIRICI 9-ÇEVREYE Z. X I T F + 47

Tehlikeli Kimyasal Taşıyan Araçlarda İşaretler

Tehlikeli maddelerin depolaması =Birlikte depolanmaz = Birlikte depolanabilir 55

Örnek 50

Örnek 51

Örnek 52

NFPA Tehlike İşaretleme Sistemi NFPA 704 İşaretleme Sistemi The National Fire Protection Association (NFPA) kimyasalların sağlık, yanıcı ve reaktif tehlikelerini göstermek için bir sistem geliştirmiştir. Kimyasallar, spesifik tedbir sembolleri ile sınıflandırılmışlardır. Bu kodlamaya göre işletmede/işyerinde bulunan tüm hammaddeler ve ürünler veya yardımcı malzemenin (temizlik malzemesi gibi) sağlık, yanıcılık, reaktiflik ve eğer var ise özel notlar bulunur. The National Fire Protection Association (NFPA) Tehlike Derecelendirme Endeksi aşağıda verilmiştir 53

NFPA 704 4 4 3 1 3 2 1 0 YANICILIK SAĞLIK REAKTİF ÖZEL BİLGİ 60

NFPA 704 4 Buhar veya sıvı Girmek çok tehlikeli Aşırı derecede yanabilir Patlayabilir 3 Aşırı derecede tehlikeli Vücudu tamamen kaplayan koruyucu giysiler giy Normal sıcaklıkta tutuşabilir Kuvvetli bir şok veya ısı ile patlayabilir 2 Tehlikeli Solunum koruyucusu maske tak Hafif ısıtıldığında tutuşabilir Şiddetli bir kimyasal değişim olasıdır 1 Az tehlikeli Yanması için önceden ısıtılmalıdır Isıtılırsa karasızdır 0 Sıradan malzeme Yanmaz Normalde kararlıdır 55

Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği R. Gazete no:28762 Tarih: 11.09.2013