DOSTA! YETER! ÖN YARGILARIMIZI AŞARAK, ROMANLARI KARŞILAMAYA GIDELIM!
ROMANLAR İÇİN BİLİNÇLENDİRME KAMPANYASI Not: Burada kullanılan Roman Roma terimi, Sintilerin (Manush), Kale (İspanyol çingeneler), Göçebeler ve Doğu gruplar (Domlar ve Lomlar) dahil olmak üzere Avrupa daki çeşitli toplum olarak tanımlanmaktadır. Bu terimin içine çoğu grupları eklemektedir ve kendilerini Çingene olarak tanımlayan ve Gezginler olarak belirlenmiş olanlar da dahil olmak üzere grupların çeşitli farklılıklarını kapsar. Neden Romanlar için bir bilinçlendirme kampanyası düzenleniyor? Balkanlarda konuşulan ve kampanyayı başlatılan Romani varyantına dayanarak, Dosta terimi «yeter» anlamına geliyor. Dosta, ayrıca ön yargı ve kalıplaşmış engelleri yıkarak Romanların Roman olmayan vatandaşlarını bir araya getirmeyi amaçlayan Avrupa Konseyi bilinçlendirme kampanyası başlığıdır. On dördüncü yüzyıldan bu yana Avrupa da yaşayan Romanlar, tek bir kesim olarak Avrupa toplumunun çoğu tarafından, Avrupa vatandaşı olarak kabul edilmemektedir. Bugün, birçok Roman toplumu çok zor koşullarda yaşamakta ve kamu yaşamına katılımları son derece sınırlıdır. Son yıllarda, Avrupa daki Romanların ekonomik ve sosyal yaşamlarını ilerletmek amacıyla, Avrupa da birçok değişiklik gerçekleştirilmiştir. Ancak çoğu zaman bu çabalar inşa edilen yapılanmış fikirlerle ve inatçı ön yargılarla engellenmektedir. Ön yargılar ve klişeler gerçekleri görmemizi bir nevi de olsa engelliyor.
Dosta! diyerek ön yargılarımıza ve stereotipilerimize son vermeye karar verdiğimizi bildiriyoruz. Onları ihbar ederek değil Romanların gerçekten kim olduğunu göstererek ön yargılarımız kırabiliriz. Onlar elbette mükemmel olmayabilirler, ama hangimiz mükemmeliz ki? Gerçek olan bir şey var. O da Romanların kendi başlarına tam olarak Avrupa vatandaşı olmasıdır. Yaklaşık 12 milyon kişilik bu grup hemen hemen tüm Avrupa Konseyi üyesi devletlerinde dağılmış durumda ve birçok Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde, yaklaşık % 5 ve % 10 nüfus oluşturmaktadır. Avrupa vatandaşları olarak, herkes gibi Romanların da yükümlülükleri ve aynı zamanda hakları vardır. Bu nedenle vatandaşlıkları ve insan hakları bu şekilde kabul edilmelidir. Ayrıca, Roman kültürü Avrupa kültürel mirasının bir parçasıdır. Roman kültürü her zaman toplumun zenginleşmesine katkıda bulunmuştur ve artık bu katkıyı tanıma zamanı gelmiştir. Herkes daha iyi bir yaşama hakkına sahiptir! Farklı düşünelim! Kampanya Hedefleri: Romanlara karşı negatif klişelere ve ön yargılara karşı mücadele etmek; Irkçılık ve ayrımcılığa karşı politikalar/ eylemler çerçevesinde antiziganism karşıtlığıyla mücadele. Roman kültürü, dili ve tarihi hakkında insanları ve kurumları bilinçlendirmek. Avrupa ülkelerinin Romanlara yönelik politikaları, kültürel modelleri ve sosyal standartları her ne kadar farklıysa, Dosta! nın vermek istediği mesajlar herkes için aynıdır. Ne zaman ve nerede? Dosta! Arnavutluk, Bosna Hersek, 2008 2009 yıllarında Karadağ, Sırbistan, 2006-2007 yılında Makedonya eski Yugoslav Cumhuriyeti, Moldova Cumhuriyeti ve Ukrayna de dahil olmak üzere, Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu Avrupa nın Güney Doğu sunda Romanlara
yönelik eşit haklar ve muamele ortak bir programın parçası olarak başladı. Diğer Avrupa Konseyi üyesi ülkelerin dikkatini çektikten sonra, 2008 yılında Dosta! Tüm üye devletlere açık Avrupa Konseyinin bir kampanyası haline getirildi. Böylece, 2008 yılında Romanya ve Slovenya, 2009 yılında Letonya ve Hırvatistan, 2010 yılında Bulgaristan, İtalya ve birçok Fransız belediyeleri, 2011 de Yunanistan (UE/CDE diye birleştirilmiş bir proje kapsamında, Kosova dan* ayrı olarak) ve 2013 yılında İspanya, Litvanya ve Slovak Cumhuriyeti kampanyaya katılmıştır. Cehalet ön yargıların ana faktörüdür! Dosta! nın malzemeleri ve önemli faaliyetleri! İnteraktif ve çok dilli İnternet sitesi; TV ve radyo spotları; Roman karşıtı kalıplaşmış ön yargıları yenmek için poster ve resim yarışmaları; Okullarda çizim yarışmaları; Gazeteci ve belediyeler için ödüller; Sergi, film ve belgeseller; Ayrımcılık ve ırkçılığa karşı müzik, sanat ve gençlik festivalleri; Kamusal ve ekranlarda yayımlanmış tartışmalar; Romani kültürü ve etik gazetecilik için profesyonel medyalara yönelik bir eğitim; Hukukçu, öğretmen, ara bulucu, öğretim görevlisi, sosyal çalışmacı ve polis memurları eğitimi; Başarı öyküleri modellerini teşvik etmek; Roman ve Roman olmayan vatandaşların, ayrıca Dosta! nın sponsoru olan Fransız oyuncu ve yönetmen Fanny Ardantin ile görüşmeleri. * Bu metinde Kosova ya dayanan tüm referanslar, bölge, kurum veya nüfus, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1244 sayılı Çözünürlüğüne dayanarak, Kosova statüsüne eleştirilmeden dikkate alınmalıdır.
Kampanyaya nasıl katılınır Dosta! Sadece bir Avrupa Konseyi hedefi olarak öngörülmemiştir. Tüm Avrupalılar, Roman ve Roman olmayan sivil toplum kuruluşları ve kampanyanın hedeflerini paylaşan diğer kurumlar bize katılmak için teşvik edebilirler. Kampanyanın mesajlarını yayarak ve çevrenizdeki ön yargıları yenerek kampanyaya şimdiden katılabilirsiniz. Eğer kendi ülkenizde bu kampanyanın mesajlarını yaymak istiyorsanız, bize ulaşmanız yeterli. Ayrıca, maddi ve manevi katkıda da bulunabilirsiniz. Kampanyayı başlatmak için resmi başvuruları, Genel Sekreter Özel Temsilcisi Sayın Ulrich Bunjes e yapabilirsiniz. Gelecek? Hadi birlikte inşa edelim! Bu broşürün baskı, Finlandiya Hükümeti mali katkısı sayesinde mümkün oldu. İlgili kişi: Ljiljana Stojisavljevic +..3.88.41..73 ljiljana.stojisavljevic@coe.int Adres: Avrupa Konseyi, Roman sorunları ile ilgili Genel Sekreter Özel Temsilcisinin destek ekibi, F-67075 Strasbourg Cedex www.dosta.org Photos : Shutterstock Layout : SPDP, March 2015 Printed at the Council of Europe Turkish version
PREMS 202614 TUR www.coe.int Avrupa Konseyi Avrupa kıtasının önde gelen insan hakları kuruluşudur. Kuruluşun 47 üyesinin 28 i Avrupa Birliği üyesidir. Tüm Avrupa Konseyi üyeleri insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü korumaya yönelik Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini imzalamıştır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Sözleşmenin üye ülkelerdeki uygulamasını denetler.