Enstitülerde Kadro Politikaları ve ÖYP Yeni Bir Kadro Politikası Olarak ÖYP Prof. Dr. Yavuz Selim SAĞLAM Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü TÜRKİYE ÜNİVERSİTELERİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜLERİ XXIV. TOPLANTISI 23-25 Mayıs- 2012 -Kocaeli
Lisansüstü eğitim Amaç, bilgi üreten ve ürettiği bilgiyi kullanan insan gücünü oluşturmak. Bilim insanı, araştırmacı ve öğretim üyesi yetiştirmeyi hedefler. Bu amaçla enstitülerimize gelen seçkin öğrencilerin istihdam ve gelecek kaygısı taşımaması gerekir.
Enstitülerde Öğrenci İstihdamı ve Destekler Üniversiteler (araştırma görevlisi- Md. 33 ve 50 d, veya uzman okutman kadrolarında bulunan lisansüstü öğrenciler, üniversiteler tarafından verilen araştırma projesi ve tez destekleri, BAP destekleri, vakıf). ÖYP araştırma görevlisi. Türkiye Bursları (devlet bursları) TÜBİTAK bursları (üniversitelerde tezli yüksek lisans ve doktora programına kayıtlı öğrencilere karşılıksız verilen burslar).
Bakanlıklar ve diğer kuruluşlar Milli Eğitim Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Milli Savunma Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Kurumu Kalkınma ajansları ve birimleri Özel sektör tarafından verilen destekler Özel Vakıflar tarafından verilen destekler
ÖĞRETİM ÜYESİ YETİŞTİRME PROGRAMI - ÖYP
Niçin ÖYP Yetersiz öğretim üyesi sayısı özellikle gelişmekte olan üniversiteler için önemli bir sorundur. Bu amaçla gelişmekte olan üniversitelerin öğretim üyesi üyesi ihtiyacının karşılanması, gelişmiş üniversitelerin programlarından yararlanılması, yüksek nitelikli ve yeter sayıda öğretim elemanı yetiştirmek için önlemler alınmalıdır.
ÖĞRETİM ÜYESİ YETİŞTİRME PROGRAMINA İLİŞKİN ESAS VE USULLER Amaç; YÖK Başkanlığı nın koordinasyonunda, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) kapsamında, lisansüstü eğitim verme imkânına sahip olan yükseköğretim kurumlarında, öğretim üyesi ihtiyacı olan diğer yükseköğretim kurumlarının araştırma görevlilerine lisansüstü eğitim yaptırılması suretiyle, öğretim üyesi yetiştirilmesine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
Tanımlar ÖYP Araştırma Görevlisi: Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı na katılan lisansüstü eğitim-öğretim yapan araştırma görevlisini, ÖYP Üniversitesi: ÖYP kapsamında lisansüstü eğitim-öğretim veren yükseköğretim kurumunu, ÖYP Kurum Koordinasyon Birimi: Yükseköğretim kurumlarında ÖYP sekretarya hizmetlerinin yürütülmesi ile her türlü harcamanın yapılmasında yetkili ve sorumlu birimi, ÖYP Kurum Koordinatörü: OYP Kurum Koordinasyon Biriminin faaliyetlerinin yürütülmesinden sorumlu kişiyi,
Tanımlar ÖYP Puanı: ÖYP araştırma görevlisi olmak üzere başvuran adayların ya da ÖYP araştırma görevlilerinin, lisans genel not ortalamasının %35 i Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavında (ALES) ilgili alanda alınan puanın %50 si Yabancı dil puanının %15 i alınarak hesaplanan puanı.
ÖYP Araştırma Görevlisi Kontenjanları Yükseköğretim kurumları, ÖYP kapsamında alınmasını istedikleri anabilim dalları itibariyle araştırma görevlisi sayılarını ve özel şartları belirleyip YÖK e bildirir. YÖK Yürütme Kurulu, kurumlarının taleplerini değerlendirir ve ÖYP araştırma görevlisi kontenjanlarını belirlenir ve YÖK resmi internet sitesinden ilan edilir.
Başvuru ve Değerlendirme YÖK resmi internet sitesinde ilan edilen ÖYP araştırma görevlisi kontenjanlarına, belirlenen koşulları karşılayan adaylar ilgili rektörlüklere bireysel olarak başvururlar. Değerlendirme ve atamalar mevzuat hükümlerine göre yapılır.
Yabancı Dil Eğitimi Yabancı Dil Sınav Sonucu 65 puanın altında olan ÖYP araştırma görevlilerine yurtiçindeki yükseköğretim kurumlarında altı aya kadar yabancı dil eğitimi verilir. 65 ve üzeri puan alan ÖYP araştırma görevlileri, istekleri halinde yabancı dil eğitimi için üç ay süreyle yurtdışına gönderilir. Yabancı Dil eğitim programlarının başlama tarihinden en geç 1 yıl sonra, yapılacak ilk Yabancı Dil Sınavından 65 ve üzeri puan alamayan ÖYP araştırma görevlileri ÖYP Programı kapsamında yapılan desteklerden faydalanamazlar.
ÖYP araştırma görevlisi kontenjanları ve yerleştirme (Lisansüstü eğitim aşaması) ÖYP na katılan kurumlar, lisansüstü öğrenim verebilecekleri anabilim dallarını, araştırma görevlisi sayılarını ve bu öğrencilerde arayacakları asgari şartları YÖK e bildirir. YÖK, ÖYP kapsamında desteklenecek lisansüstü programları, öğrenci kontenjanlarını ve kabul şartlarını belirler ve ilan eder. Yabancı Dil Sınav puanı 65 ve üzeri olan ÖYP araştırma görevlileri, YÖK tarafından ilan edilen ÖYP lisansüstü programlarına, lisansüstü öğrenci olarak kayıt yaptırdıktan sonra, YÖK Yürütme Kurulu kararı ilgili yükseköğretim kurumlarında görevlendirilir.
Öğrenim Süresi Öğrenim süreleri Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği nde belirlenen sürelerdir. Yönetmelik hükümleri çerçevesinde verilen ek süre boyunca, ÖYP kapsamında verilen desteklerden yararlanılamaz. Azami eğitim öğretim süresi içinde çalışmalarını tamamlayamayan, ÖYP na devam etmek istemeyen, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim kurumunda görevine başlamayan veya görevine başlayıp mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyen ÖYP araştırma görevlilerine mecburi hizmete ilişkin genel hükümler uygulanır.
Danışman atanması ve tez izleme komitesi ÖYP araştırma görevlilerine, lisansüstü öğrenim için kayıtlı oldukları enstitü tarafından bir danışman görevlendirilir. Danışman, her yarıyıl sonunda öğrenci hakkında hazırlayacağı değerlendirme raporunu enstitüye sunar. Bu raporlar düzenli olarak öğrencinin mecburi hizmet yükümlüsü olduğu yükseköğretim kurumuna iletilir.
. Dersleri başarı ile tamamlayan ÖYP araştırma görevlileri için enstitü tarafından,bir tez izleme komitesi oluşturulur. ( varsa kendi üniversitesinden bir öğretim üyesinin de katılımıyla). Bu komite her yarıyıl sonunda tez çalışmasını değerlendirir ve bir rapor hazırlar. Bu raporun bir nüshası öğrencinin mecburi hizmet yükümlüsü olduğu yükseköğretim kurumuna iletilir. Dersleri başarı ile tamamlayarak tez aşamasına geçen ÖYP araştırma görevlileri, tez danışmanının olumlu görüşü ve YÖK Yürütme Kurulu kararı ile atandıkları yükseköğretim kurumunda tez çalışmalarını yürütebilirler.
ÖYP giderleri ÖYP araştırma görevlisi için tahsis edilen kaynaklar; 1) ÖYP araştırma görevlisinin ÖYP kapsamındaki proje giderleri, 2) Yurtiçi ve yurtdışı yabancı dil dâhil eğitim öğretim giderleri, 3) Alınacak ofis ekipmanları, sarf malzemeleri ve makine teçhizat alım ve bakım onarım destek harcamaları, 4) Yurtiçi ve yurtdışı görevlendirme giderleri 5) Tez çalışmaları ile eğitim programı kapsamında yapılacak diğer ödemeler için kullanılır.
Kaynak kullanımı Kaynak aktarımı ÖYP kaynaklarının kullanımı Harcama belgeleri ve muhafazası Aktarma ve iade Sorumluluk Denetim Çeşitli ve Son Hükümler
Gider Kalemi Öğrenci Başına Toplam Maliyet Proje Giderleri (Lisansüstü eğitim için gerekli alımlar, temel ofis ekipmanları, sarf malzemeleri, makine-teçhizat ve hizmet alımı): 20.000 TL Seyahat Giderleri (Araştırma görevlileri için uzun süreli yurtdışı görevlendirmeler -eğitim süresince en fazla 1 yıl, yurtiçi ve yurtdışı bilimsel amaçlı toplantı yılda en fazla 15 gün-, Danışmanları için kısa süreli yurtiçi ve yurtdışı bilimsel amaçlı toplantı yılda en fazla 15 gün-) 30.000 TL Toplam: 50.000 TL Aynı kadroda bulunan araştırma görevlilerinden, ÖYP puanı, bu usul ve esaslar çerçevesinde aynı üniversitenin aynı anabilim dalına atanan araştırma görevlileri ile eşit ya da daha yüksek olanlar, ÖYP araştırma görevlisi desteklerinden faydalandırılırlar.
ÖYP Programının özellikleri Bilgiyi öne çıkaran Objektif Şeffaf Eşitlikçi Kaliteli eğitimi Güçlü mali destek
ÖYP de karşılaşılan sorunlar Başvuru işlemlerinde Yabancı Dil Eğitiminde Lisansüstü Eğitimde
ÖYP de karşılaşılan sorunlar Başvuru işlemlerinde Yabancı Dil Eğitiminde Lisansüstü Eğitimde
Başvuru işlemleri aşamasındaki sorunlar ÖYP programına girmiş bir öğrencinin Yüksek Lisansı bitene kadar, başka bir programa başvurusunun engellenmesi. ÖYP kadrolarının üniversite kadrolarının dışında tutulması. Lisansüstü öğrenci kontenjanları ülkenin gereksinimine göre belirlenmeli.
Başvuru işlemleri aşamasındaki sorunlar ALES in lisans alanlarına göre yapılması veya lisans notu ağırlığının artırılması, Yetenek sınavı ile öğrenci alan birimlerde ALES puanının 60 olması, ÖYP kapsamında atanıp göreve başlamayan, istifa eden, yanlış beyanda bulunanların iki yıl üniversite kadrolarına başvuru engeli olmalı ve ÖYP puan kaybı uygulaması getirilmeli.
Yabancı dil eğitiminde sorunlar Yabancı dil puanının düşürülmesi, doktora programında 55, yüksek lisans programında 50 olması. Yabancı dil eğitim takvimi, ÜDS ve KPDS sınav takvimi ile uyumlu hazırlanmalı, ÖYP araştırma görevlileri atandıkları üniversitedeki Yabancı Dil Yüksekokulu varsa buradan eğitim alabilmeli.
. Yabancı dil eğitiminde sorunlar Özel yabancı dil eğitimi veren birimlerden de hizmet alınabilmeli, Yabancı dil eğitim ücretleri eğitimi veren birime YÖK tarafından doğrudan aktarılmalı, Yabancı dil puanı 65 üzeri puanı olanlarda ki gibi, 65 den az olanlara da 3 aylık yurt dışı dil eğitimi imkanı sağlanmalı.
Lisansüstü eğitimdeki sorunlar Lisansüstü eğitim başvuruları YÖK tarafından merkezi sistemle ve online olarak alınmalı, tercih sistemi getirilmeli. Atandığı anabilim dalında, bir lisansüstü programa yerleşemeyen adayların sorunları dikkate alınmalı, 2010-2011 yıllarında atanan ve yabancı dil notu 50-64 arasında olan araştırma görevlileri ÖYP kapsamından çıkarılarak, göreve devamlarının sağlanmalı. ÖYP kapsamındaki öğrencilerin lisansüstü eğitimini yapmak üzere yerleştirilecekleri anabilim dalı kadrosunda; 08.10.2009 tarihli YÖK Genel Kurulu kararının aradığı gerekli öğretim üyesi sayısı mutlaka bulunmalı, ortak program veya görevlendirilmelerle öğretim üyesi sayısına ulaşmış birimlere öğrenci gönderilmemelidir.
Lisansüstü eğitimdeki sorunlar Araştırma görevlilerinin mecburi hizmet yükümlüsü olduğu üniversitede ilgili öğretim üyesi varsa ikinci bir danışman olarak atanmalı, (tez izleme komitesindeki gibi). Ders aşamasındaki araştırma görevlilerinin kendi üniversitelerine görevlendirilebilmeleri talebi (39. madde uygun mu?). Ders aşamasını başarı ile tamamlayan araştırma görevlilerinin atandıkları üniversiteye geri dönüşlerinin sağlanmalı,( Md. 10/3 ü genelleştiriyor) Araştırma görevlileri kadrolu oldukları üniversiteye yılda 1-2 kez gitmeli ve bilgilendirme semineri vermeleri,
Lisansüstü eğitimdeki sorunlar Araştırma görevlilerinin dönemlik faaliyet raporları atandıkları üniversiteye düzenli gönderilmeli. Araştırma görevlilerinin zorunlu hizmet sözleşmeleri matbu özellikteki belgeler ile yapılmalı. 35. madde kapsamındaki görevlendirmeler kısa sürede sonuçlandırılmalı. Araştırma görevlilerinin yolluk yevmiye giderlerinin hangi üniversiteden karşılanacağı belirgin olmalı.
Konular Cevaplar Doktora Yapanlara Öncelik tanınması... 274 Mezuniyet Notu Eşitsizliği 243 Doktora ve Y. lisans yapanlara öncelik olmamalı! 121 Öyp Mağdur Ediyor 105 ÖYP Yerleştirme Kriterleri Değişmeli 100 % 3'lük Puan Kesintisi Uygulaması 68 35. madde 61 Diploma notu etkisi 48 ÖYP sorunlar çözümler 46 ÖYP alımlarında eşitsizlik var... 45 35. Madde Arş.Gör..den mutlak başarı istemek 36 Merkezi bilim sınavı 35
Sonuç olarak; Yükseköğretim kurumlarının ihtiyacını karşılamak için ÖYP nin uygulamaya konulması Yükseköğretimin geleceği açısından faydalı olmuştur. Programın uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlar giderilebilecek niteliktedir. ÖYP kapsamında lisansüstü eğitim verecek anabilim dalı kadrosunda yeterli öğretim üyesi sayısı bulunmasına dikkat edilmelidir.
Sabrınıza teşekkürler Saygılarımla