Tamer Efe, Süleyman Demirel Üniv., Mühendislik Fakültesi, Isparta-Türkiye,

Bej Mermerlerde Epoksi Uygulamasının Atmosferik Şartlar Altında Kayacın Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi The Investigation of Epoxy Repair Process on Physical and Mechanical Properties of Beige Marbles Against Atmospheric Conditions Tamer Efe, Süleyman Demirel Üniv., Mühendislik Fakültesi, Isparta-Türkiye, tamerefe@sdu.edu.tr Deniz Akbay, Süleyman Demirel Üniv., Mühendislik Fakültesi, Isparta-Türkiye, denizakbay@sdu.edu.tr Servet Demirdağ*, Süleyman Demirel Üniv., Mühendislik Fakültesi, Isparta-Türkiye, servetdemirdag@sdu.edu.tr Nazmi Şengün, Süleyman Demirel Üniv., Mühendislik Fakültesi, Isparta-Türkiye, nazmisengun@sdu.edu.tr Raşit Altındağ, Süleyman Demirel Üniv., Mühendislik Fakültesi, Isparta-Türkiye, rasitaltindag@sdu.edu.tr İbrahim Uğur, Süleyman Demirel Üniversitesi, Müh. Fak., Maden Müh. Böl., Isparta-Türkiye, ibrahimugur@sdu.edu.tr (*) Yazışmacı Yazar Adresi: Süleyman Demirel Üniversitesi, Müh. Fak, Maden Müh. Böl., Batı Kampüs, 32260, Isparta-Türkiye, tel: +90 246 2111308, fax: +90 246 237 0859, e-mail: servetdemirdag@sdu.edu.tr ÖZET Doğal ortam şartlarının, kaplama ve döşeme olarak kullanılacak mermer ve doğal taşlar üzerindeki zamana bağlı etkisi kullanım ömrü ve uygunluğu açısından incelenmesi gereken önemli konulardan biridir. Bu çalışma kapsamında kırık-çatlak sistemleri epoksi ile tamir edilmiş bej mermerleri ve ham, herhangi bir tamir işlemi uygulanmamış bej mermer örneklerinin termal (ısıl) şok ve donma-çözülme çevrimlerine tabi tutulması suretiyle yapılarında oluşan değişimler teknik açıdan incelenmiştir. Çalışmada kullanılan numuneler farklı bölgelerden temin edilmiştir. Deney öncesi numunelerin birim hacim ağırlık, hacimce ve ağırlıkça su emme oranları, porozite ve nokta yük dayanım indeksi değerleri belirlenerek, her 10 çevrim sonunda aynı deneyler tekrarlanmış, toplamda 40 çevrim sonundaki fiziksel ve mekanik değişimler tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında atmosferik şartların bej mermerleri olumsuz yönde etkilediği, termal şok etkisinin, donma-çözülmeye nazaran nokta yük dayanımında daha fazla bir düşüşe sebep olduğu tespit edilmiştir. Atmosferik şartlar karşısında bozulmaya karşı en dirençli olan bej türün Eğirdir beji olduğu sonucuna varılmıştır.. Anahtar Kelimeler: Bej Mermer; Epoksi Tamir; Termal Şok; Donma-çözülme; Fiziksel ve Mekanik Özellikler. ABSTRACT The effects of natural environmental conditions related to the time on natural stones used as coating and flooring material is an important topic to research because of their economic life and suitability. In this study, joint and crack systems in beige marbles which have fixed with epoxy and the raw form of them are investigated under freeze-thaw and thermal shock cycles. Alterations on their structure are determined. Samples are collected from different regions. Before experiments, unit volume weight,

water content, porosity and point load index values of samples are determined. At the end of every 10 period, experiments are repeated and the changes of physical and mechanical properties of rocks are identified after 40 periods. According to research findings, atmospheric conditions have adversely affected the marbles, thermal shock is more effective in point load strenght drop than freze-thaw. As a result of the study, the most resistant beige order against atmospheric conditions is Egirdir beige. Keywords: Beige marble, Epoxy repair, Thermal shock, Freeze-thaw, Physical and mechanical properties. 1 GİRİŞ Doğal taşlar kullanıldıkları yere göre uzun süre yağmur, rüzgâr, nem, donma-çözülme ve gece gündüz sıcaklık farklılıkları gibi atmosfer olaylarına maruz kalmaktadır (Şengün vd., 2008). Bu tür etkilere maruz kalan ve yüzey kaplaması olarak kullanılan doğal taşlarda atmosfer şartlarının kayacın bünyesinde yarattığı gerek fiziksel, gerekse de kimyasal etkiler incelenmesi gereken önemli bir konudur. Mermerlerin yapısında meydana gelen bu bozunmalar onarım yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu onarım hem farklı mermerlerin kullanılmasına hem de ekstra işçilik giderlerinin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bütün bu işlemler doğal olarak yapı maliyetini arttırmaktadır (Erdoğan ve Yaşar, 2001). Yapılarda kaplama malzemesi olarak kullanılan kayaçların, atmosferik etkilere karşı zamanla yıpranmasının ne ölçüde olduğunun önceden bilinmesi önemlidir. Çünkü aynı bölgeden üretilen kimyasal ve mineralojik yapısı aynı olan bir kayaç birçok farklı iklim ya da bölgede kullanım alanı bulabilmektedir. Sıcak bir iklimde atmosferik şartlara yeterince dayanıklı olabilen bir kayaç, soğuk bölgelerde kullanıldığında aynı performansı sergilemeyebilir. Bu durumda projelerde kullanılacak doğal taşların seçiminde donma-çözülme ve termal şok gibi atmosferik şartların etkilerinin önceden biliniyor olması gerekmektedir. Donma-çözülme çevrimlerinden kayaçların nasıl etkilendikleri birçok araştırmacı tarafından incelenmiştir. Broms ve Yao (1964), donmaçözülme periyotları sonrası zeminlerde meydana gelen fiziksel ve mekanik özelliklerdeki değişimleri incelemişlerdir. Binal (1996) ve Binal vd. (1997; 1998), Eskişehir-Yazılıkaya bölgesinde yüzeylenen volkano-sedimanter kayaçların donma-çözülme etkisi altındaki fiziksel ve mekanik özelliklerinin değişimlerini incelemişlerdir. Gökaltun (2001), farklı atmosferik kirleticilerin kireçtaşları üzerindeki etkilerini incelemiştir. Binal ve Kasapoğlu (2002) Aksaray- Ihlara vadisinde yüzeylenen Selime ignimbiritinin jeomekanik özelliklerinin uygulanan donmaçözülme periyotları sonucu fiziksel ve mekanik özelliklerinin değişimlerini incelemişlerdir. Altındağ vd. (2003) Isparta andezitinin fizikomekanik özelliklerin 50 periyotluk bir donmaçözülme çevrimi sonunda azaldığını gözlemlemişlerdir. Yavuz vd. (2005) karbonatlı kayaçlarda termal şok ve donma-çözülme çevrimlerine bağlı olarak kayaçların P-dalga hızı, tek eksenli basınç dayanımı ve Schimdt sertliği değerlerini araştırmışlardır. Şengün vd. (2008) doğal taş olarak kullanılan farklı yörelere ait kireçtaşlarının donma-çözülme çevrimleri sonrasında fiziksel, mekanik ve indeks özelliklerindeki değişimleri incelemişler ve türettikleri ampirik eşitlikler yardımıyla çevrim sayılarına bağlı olarak kayaçlarda oluşacak değişimlerin önceden tahmin edilebilirliği araştırmışlardır. Bayram (2012) Türkiye nin soğuk bölgelerinden temin ettiği kireçtaşlarındaki donma çözülme etkisine bağlı olarak tek eksenli basınç dayanımı kayıplarını incelemiştir. Doğal taşlarda gerek yapısından kaynaklanan, gerekse üretim esnasında oluşan çatlak ya da kusurlar bulunmaktadır. Bu doğal taşların üretilebilmesi ve sonrasında sektörde pazar sahibi olabilmesi için bu tür kusurların giderilmesi gerekmektedir. Gelişen teknoloji ve artan rekabet koşullarında çatlaklardan kaynaklanan üretim kayıplarının minimuma indirilebilmesi için tamir ve dolgu işlemleri yapılmaktadır. Bu işlemlerde en çok kullanılan malzemeler epoksi reçineler, polyester reçineler, U.V reçineler, mastikler ve çimento dolgudur. Bu çalışma kapsamında epoksi reçine kullanılarak çatlak ve gözenek tamiri yapılmış bej numuneleri araştırılmıştır. Epoksi reçineler, epoksit (oksijen atomuyla eter halkasının kapanması) işlevlerini taşıyan makro moleküllerden oluşan reçinelerdir. Uçlarında epoksit işlevi taşıyan makro moleküller uygun şartlarda kürlendiklerinde çapraz bağlanmış, yüksek mukavemetli ve yapışma

kabiliyeti güçlü dev molekül zincirileri oluştururlar. Bu sayede yapıştırma ve çatlakları doldurma konusunda oldukça üstündür. Bu özelliklerinden ötürü epoksi reçineler en çok tercih edilen ve performans açısından en avantajlı tamir malzemelerinden biridir. Epoksi uygulaması cila öncesinde ya da sonrasında yapılabilmektedir (Acar, 2003). Çatlakların içerisine giren epoksi reçine ve sertleştirici olmak üzere bu sistem 2 bileşenden oluşur. Karışım oranı, uygulanacak taşın özelliğine ve uygulamanın amacına bağlı olarak genellikle 100:25 100:50 arasında değişim göstermektedir. Reçinenin oranına ve akışkanlığına bağlı olarak, manipülasyon süresi ve tam sertleşmenin gerçekleşme süresi değişir. Bu uygulamada file kullanılabildiği gibi filesiz olarak da kullanılabilir (Sarıışık ve Şentürk, 2003). Bu çalışmada Çizelge 1 de bilgileri verilen 3 farklı ham bej mermer türü ve aynı türlerin epoksi uygulaması yapılmış halleri olmak üzere toplam 6 farklı numune kullanılmıştır. Hazırlanan numunelere yaşlandırma testleri uygulanmış ve bünyelerinde meydana gelen ağırlık ve dayanım kayıpları incelenmiştir. Öncelikle termal şok ve donma çözünme deneylerinde kullanılmak üzere ISRM 2007 de nokta yük dayanım indeksi için öngörülen 0,3W < D < W şartını sağlayacak şekilde 2 seri numune hazırlanmıştır. Orijinal ağırlık, su emme ve dayanım değerleri belirlenen numuneler termal şok ve donma-çözülme çevrimlerine tabi tutulmuş, her 10 periyot sonunda ilgili numunelerin analizleri yapılmış ve kalan numunelerin çevrimleri devam etmiştir. Donma-çözülme çevrimleri TS EN 12371 ve termal şok çevrimleri ise TS EN 14066 standardına uygun olarak yapılmıştır. 2 MATERYAL VE METOT Çizelge 1. Çalışmada kullanılan kayaçlar Kayaç Adı Kayaç Kodu Kayaç Cinsi Orijini Bölge Hacılar Bej (Ham) Hacılar Bej (Ep) Eğirdir Bej (Ham) Eğirdir Bej (Ep) Aksu Bej (Ham) Aksu Bej (Ep) Ham: Herhangi bir tamir ya da dolgu işlemine maruz kalmamış Ep: Epoksi tamir işlemi uygulanmış Kireçtaşı Sedimanter Isparta-Hacılar Kireçtaşı Sedimanter Isparta-Eğirdir Kireçtaşı Sedimanter Isparta-Aksu 2.1 Fiziksel ve Mekanik Özelliklerin Belirlenmesi Kayaçların kuru birim hacim ağırlık ve su emme (ağırlıkça ve hacimce) değerleri TS EN 1936 standardında belirtilen esaslara göre kenar uzunluğu 50 mm olan küp numuneler kullanılarak belirlenmiştir. Nokta yükü dayanım indeksi değerleri ISRM (2007) standardında belirtilen 0,3W < D < W şartını sağlayacak blok şekilde numuneler üzerinde yapılmıştır. Burada W genişliği, D ise kalınlığı ifade etmektedir. Deneylerde 10 ar adet numune kullanılmış ve aritmetik ortalamaları alınarak Çizelge 2 de sunulmuştur. Çizelgede verilen nokta yük dayanım indeks değerleri 50 mm çapında örnek için düzeltilmiş değerlerdir.

Çizelge 2. Doğal taşların fiziksel ve mekanik özellikleri Kayaç Kodu Birim Hacim Ağırlık (g/cm 3 ) Ağılıkça Su Emme (%) Hacimce Su Emme (%) Nokta Yük Dayanım İndeksi (MPa) 2,70 0,20 0,54 4,81 2,69 0,27 0,74 5,12 2,71 0,07 0,19 5,34 2,71 0,08 0,23 5,39 2,71 0,24 0,64 5,03 2,66 0,21 0,56 5,24 2.2 Donma-Çözülme ve Termal Şok Çevrimleri Donma-çözülme deneyi TS EN 12371 standardında belirtilen esaslar dikkate alınarak yapılmıştır. Numuneler suya doygun hale getirilerek önceden -20 C ye ayarlanmış dondurucuya yerleştirilmiş ve 6 saat dondurucuda bekletilmiştir. Daha sonra dondurucudan çıkartılıp yaklaşık 20 C deki suyun içerisine konulmuş ve bu şekilde 18 saat suda bekletilmiştir. Böylece bir çevrim tamamlanmış olmaktadır. 10 çevrim sonunda numunelere birim hacim ağırlık, su emme ve nokta yük dayanımı deneyleri yapılmış, ağırlık ve dayanım kayıpları belirlenmiştir. Kalan numuneler donma-çözülme çevrimine tabi tutulmaya devam edilmiş ve 20-30-40. gün sonlarında bu işlem tekrarlanmıştır. Termal şok deneyi TS EN 14066 standardında öngörüldüğü şekilde gerçekleştirilmiştir. Numuneler 105 C ye ayarlanmış etüve yerleştirilerek 18 saat boyunca bekletilmiş, sonra yaklaşık 20 C deki suyun içerisine bırakılara şoklanmıştır. Suda 6 saat boyunca bekletildikten sonra tekrar 105 C deki etüve konularak bir çevrim tamamlanmış olmaktadır. Donmaçözülme deneyleri ile aynı anda başlayarak benzer şekilde 40 periyot devam ettirilmiş ve her 10 periyot sonunda deneyleri yapılmıştır. Çizelge 3 te termal şok ve donma-çözülme çevrimleri sonucunda elde edilen hacimce su emme değerleri, Çizelge 4 te ise nokta yük dayanım değerleri verilmiştir. Kayaçların birim hacim ağırlık değerlerinde kayda değer bir değişim gözlemlemiştir. Çizelge 3. Termal şok ve donma-çözülme sonrası hacimce su emme değerleri (%) Numune Kodu Orijinal 10. Termal Şok 20. 30. 40. Orijinal 10. Donma Çözülme 20. 30. 40. 0,54 0,55 0,42 0,44 0,56 0,54 0,71 0,78 0,66 0,70 0,74 0,58 0,73 0,59 0,50 0,74 0,57 0,93 0,96 1,03 0,19 0,23 0,18 0,18 0,15 0,19 0,32 0,30 0,40 0,32 0,23 0,19 0,20 0,16 0,19 0,23 0,27 0,31 0,35 0,38 0,64 0,26 0,23 0,23 0,23 0,64 0,47 0,75 0,61 0,60 0,56 2,00 4,99 0,37 0,33 0,56 0,47 0,60 0,57 0,57

Çizelge 4. Termal şok ve donma-çözülme sonrası nokta yük dayanım indeks değerleri (MPa) Numune Kodu Orijinal 10. Termal Şok 20. 30. 40. Orijinal 10. Donma Çözülme 20. 30. 40. 4,81 4,37 4,36 4,50 4,33 4,81 4,20 3,85 3,84 3,82 5,12 4,84 4,68 4,56 4,19 5,12 5,04 4,90 4,73 4,36 5,34 5,14 5,10 4,92 4,54 5,34 5,25 5,15 5,08 5,16 5,39 4,96 4,93 4,87 4,78 5,39 5,19 5,15 5,11 4,93 5,03 4,32 4,31 3,91 3,69 5,03 4,99 4,94 4,90 4,84 5,24 4,69 4,66 4,11 4,09 5,24 5,21 5,05 5,03 4,94 3 BULGULAR Atmosfer şartlarının bej mermerler üzerindeki zamana bağlı etkisinin incelendiği çalışmadan elde edilen sonuçlar grafikler yardımıyla Şekil 1-5 te verilmiştir. Çevrim sayına bağlı olarak ağırlık kayıplarının verildiği Şekil 1 deki grafikler incelendiğinde; termal şok deneyi sonrasında ağırlık kaybı değerleri %0,02 ile %0,2 arasında değiştiği görülmektedir. TŞ sonrasında en fazla ağırlık kaybı kodlu numunede gözlemlenmiştir. kodlu numunenin dışında kalan tüm numunelerde çevrim sayısı arttıkça ağırlık kaybı değerleri de artmıştır. TŞ etkisi altında ham numuneler, epoksi uygulaması yapılmış numunelere göre beklenilenin tersine daha az kütle kaybına uğramıştır. Donma-çözülme sonrasında ise ağırlık kaybı değerleri 0,01 ile 0,12 arasında değişmiştir. 10. sonunda tüm numunelerde kütle kaybı görülmüş, 20. çevrim sonunda ve kodlu Aksu bej numuneleri dışındakilerde 10. Çevrime göre daha az bir kayıp tespit edilmiştir. Her 10 periyot için farklı numuneler kullanıldığından DÇ çevrimleri sonrası belirli bir kütle kaybı trendi gözlemlenememiştir. Genel olarak TŞ etkisi, DÇ etkisine göre kayaçların bünyelerinde daha yüksek oranda bir kayba yol açmış, kayacın yapısını daha olumsuz bir şekilde etkilemiştir. Ağırlık Kaybı (%) 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 a) Ağırlık Kaybı (%) 0,14 0,12 0,10 0,08 0,06 0,04 0,02 b) 0 0 10 20 30 40 Çevrim Sayısı Şekil 1. Termal şok (a) ve donma-çözülme (b) deneyi sonrası ağırlık kaybı değişimleri Şekil 2 deki grafik incelendiğinde, termal şok etkisiyle numunelerin dayanımlarının periyotlara bağlı olarak düştüğü gözlemlenmiştir. Termal şok 0,00 0 10 20 30 40 Çevrim Sayısı çevriminin en etkili olduğu doğal taş türü Aksu Bej dir (epoksili). Donma-çözülme etkisi incelendiğinde ise (Şekil 3) Eğirdir ve Aksu (epoksili) bej türlerinin

yapısında çok fazla bir değişim olmadığı ve dayanımını kaybetmediği görülmüştür. Genel olarak diğer türlerde periyotlara bağlı olarak dayanımların azaldığı gözlemlenmiştir. Ham numuneler ile epoksi işlemi uygulanmış numunelerin nokta yük dayanımları arasındaki ilişkiler incelendiğinde, termal şok çevrimlerinden elde edilen sonuçlara göre güçlü bir ilişki (R 2 =0,78), donma-çözülme de ise nispeten daha zayıf bir ilişki (R 2 =0,61) tespit edilmiştir (Şekil 4). Şekil 2. Termal şok sonrası nokta yük dayanım indeks değerleri

Is (50), MPa (Epoksili) 6,0 5,5 a) 5,0 4,5 4,0 y = 0,7313x + 1,3916 R² = 0,7847 3,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 Is (50), MPa (Ham) Is (50), MPa (Epoksili) 6,0 5,5 5,0 b) 4,5 4,0 y = 0,3547x + 3,3422 R² = 0,6096 3,5 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 Is (50), MPa (Ham) Şekil 3. Donma-çözülme sonrası nokta yük dayanım indeksi karşılaştırılması Şekil 4. Ham (a) ve epoksi işlemi uygulanmış (b) numunelerin nokta yük dayanımları arasındaki ilişkiler Şekil 5 te yaşlandırma deneyleri sonucunda kayaçların yapılarında meydana gelen nokta yük dayanımı kayıpları grafiksel olarak verilmiştir. TŞ sonrasında dayanım kaybı Aksu bölgesi mermerlerinde en yüksek seviyede gözlemlenirken, diğer türlerde birbirine yakın bir düşüş tespit edilmiştir. Çevrim sayısı arttıkça dayanım kayıplarında da artış görülmüştür. TŞ sonrası 10. ve 20. periyotlarda %4 ila %15 arasında, 30. periyotta %6-26 arasında ve 40. periyotta ise %9-36 arasında azalma yaşanmıştır. DÇ sonrası dayanım kayıpları incelendiğinde ise Hacılar bölgesinden temin edilen bejlerde en yüksek seviyede dayanım kaybı tespit edilmiştir. Diğer türlerde birbirine yakın bir değişim yaşanmıştır. kodlu numune dışındaki kayaçlarda TŞ deneylerinden farklı olarak dayanım kayıpları 10. ve 20. periyotlarda %5 in altında seyretmiştir. Dayanım Kaybı (%) 40 35 30 25 20 15 10 5 0 0 10 20 30 40 Çevrim Sayısı a) Dayanım Kaybı (%) 40 35 30 25 20 15 10 5 0 0 10 20 30 40 Çevrim Sayısı b) Şekil 5. Termal şok (a) ve donma çözülme (b) çevrimleri sonrasında nokta yük dayanımı kayıplarının karşılaştırılması 4 SONUÇLAR Bu çalışma kapsamında dış yüzey kaplaması olarak da kullanılan, ülkemizde oldukça yüksek rezerv ve üretim kapasitesine sahip 3 farklı bej türü doğal taş üzerinde atmosfer şartlarının etkileri incelenmiş, yani yaşlandırma testleri yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre epoksi

tamir işlemleri kayaçların mekanik dayanımlarını arttırmaktadır. Epoksi uygulamasının maliyeti m 2 başına 1-1,4 $, taşın arka yüzüne uygulanan file maliyetinin de yaklaşık olarak 1-1,2$ olduğu düşünüldüğünde üretim esnasında fire vermeyen kayaçlarda uygulanmasının gerekliliği düşünülmelidir. Atmosfer şartları kayaçlarda fiziksel ve kimyasal olarak tahribata yol açmış, ağırlık ve dayanım kayıplarına sebep olmuştur. Termal şok, donma-çözülmeye nazaran mermerlerin dayanımını olumsuz yönde daha fazla etkilediği sonucuna varılmıştır. 3 farklı tür arasında atmosferik etkilere karşı dayanıklılığı yüksek olan Eğirdir bölgesi bej türleri olduğu sonucuna varılmıştır. 5 KAYNAKLAR Acar, H, 2003. Doğal Taşlarda Çatlak Tamir ve Gözenek Dolgu Sistemleri, Türkiye IV. Mermer Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 415-434, Afyon. Altındağ, R, Mutlutürk, M, Karagüzel, R, 2003. The Effects of Freezing-Thawing Cycles on the Useability of Isparta Andesite as a Building Stone Symposium of IMBS'2003 Industrial Minerals and Building Stones, s, 289-292. Bayram, F, 2012. Predicting Mechanical Strength Loss Of Natural Stones After Freeze-Thaw In Cold Regions, Cold Regions Science and Technology, DOI:10.1016/j.bbr.2011.03.031. Binal, A, 1996. Aksaray-Ihlara Vadisindeki Volkano-sedimanter Kayaçlarda Görülen Duyarsızlık Mekanizmalarının Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, H. Üniv. Fen Bilimleri Enst., Ankara, 95s. Binal, A, Kasapoglu, K.E, 2002. Donma-Çözülme Sürecinin Aksaray-Ihlara Vadisi'nde Yüzeylenen Selime İgnimbiritinin Fiziksel ve Mekanik Özellikleri Üzerindeki Etkisi, VI. Bölgesel Kaya Mekanigi Sempozyumu, s. 189-196, Konya. Binal, A, Kasapoğlu, K.E, Gökçeoğlu, C, 1997. The Surficial Physical Deterioration Behaviour of Neogene Volcano Sedimentary Rocks of Eskisehir - Yazılıkaya NW Turkey, Engineering Geology and The Environment, s. 3065-3069, Yunanistan. Binal, A, Kasapoğlu, K.E, Gökçeoğlu, C, 1998. Eskişehir-Yazılıkaya Çevresinde Yüzeylenen Volkano-sedimanter Kayaçların Donma- Çözünme Etkisi Altında Bazı Fiziksel ve Mekanik Parametrelerinin Değişimi, Hacettepe Üniv. Yayınları, Yerbilimleri, Sayı 20, s. 41-54. Broms, B, Yao, L.Y.C, 1964. Shear Strenght of A Soil After Freezing and Tawing, J. Soil Mechanics Foundation Division, ASCE, s.1-25. Erdoğan, Y, Yaşar, E, 2001. Adana-İçel- Osmaniye Mermerlerinin Mühendislik Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi, Türkiye Mermer Sempozyumu (Mersem 2001) Bildiriler Kitabi, s. 163-174, Afyon. Gökaltun, E, 2001. Atmosferik Kirleticilerin Kireçtaşı Mermerleri Üzerindeki Parlaklık Kaybına Etkisi, Yayınlanmış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No. 1264 Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Yayınları No.4, Eskişehir. TS EN 12371, 2011. Doğal Taşlar - Deney yöntemleri - Dona Dayanım Tayini TS EN 14066, 2004. Doğal Taşlar, - Deney Metotları - Termal Şok Etkisiyle Yıpranmaya Direncin Tayini. Sarıışık, A. Şentürk, A., 2003. Doğaltaş Tamirinde Epoxy, Polyester, Mastik Dolgulu ve Çimento Dolguların Uygulanma Kriterleri, Türkiye IV.Mermer Sempozyumu Bildiriler Kitabı, s. 553-565, Afyon. Şengün, N, Altındağ, R, Mutlutürk, M, Karagüzel, R, Kıstır, R, 2008. Kireçtaşlarında Donma- Çözünme (F-T) Çevrimlerinin Fiziksel ve Mekanik Özelliklere Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 2, s. 128-134. Ulusay, R, Hudson J.A, (ed.) 2007. The Complete ISRM Suggested Methods For Rock Characterization, Testing and Monitoring:1974-2006, s.121-132, Ankara. Yavuz, H, Altindag, R, Sarac, S, Ugur, I, Sengun, N, 2005. Estimating the Index Properties of Deteriorated Carbonate Rocks Due To Freeze-thaw and Thermal Shock Weathering, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences 43 (2006) 767 775..