SOSYAL VE EKONOMİK İSTATİSTİKLER 2016

016 SOSYAL VE EKONOMİK İSTATİSTİKLER 016 HAZIRLAYAN: HÜSEYİN ABİ

İLİ NÜFUS İSTATİSTİKLERİ Van ve Türkiye Nüfusu YILLAR 01 013 014 015 016 1.051.975 1.070.113 1.085.54 1.096.397 1.100.190 TÜRKİYE 75.67.384 76.667.864 77.695.904 78.441.053 79.814.871 TÜRKİYE NÜFUSU İÇİNDEKİ PAYI (%) 1,39 1,39 1,39 1,39 1,38 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Yıllar itibariyle Van ve Türkiye nüfusunun artış gösterdiği görülmektedir. Van il nüfusunun Türkiye Nüfusu içerisindeki payı 016 yılında %1,38 dir. Van İli İlçe Nüfusları 016 İLÇELER Bahçesaray Başkale Çaldıran Çatak Edremit Erciş Gevaş Gürpınar İpekyolu Muradiye Özalp Saray Tuşba KADIN 7.548 6.154 31.187 10.174 60.417 83.609 14.11 17.79 144.560 4.690 33.454 10.355 74.447 538.598 ERKEK 7.588 8.050 33.87 11.077 61.00 89.594 14.100 18.341 146.55 5.85 35.037 11.357 79.15 561.59 15.136 54.04 65.059 1.51 11.437 173.03 8.311 36.133 91.11 50.54 68.491 1.71 153.599 1.100.190 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Toplam 13 ilçesi bulunan ilde nüfusu en çok olan İpekyolu (91.11) İlçesi dir. Nüfusu en fazla olan bir diğer ilçe Erciş tir (173.03). Toplam nüfusun %6 sı İpekyolu ilçesinde yaşamaktadır. Yaş ve Cinsiyete Göre Nüfus 016 YAŞ GRUBU KADIN ERKEK 0-14 15-9 19.571 164.505 01.135 173.849 393.706 338.354 30-44 98.444 105.73 03.717 45-59 60-74 48.715 6.390 53.30.94 10.017 48.684 75-90+ 7.973 5.739 13.71 538.598 561.59 1.100.190 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi

0-14 15-9 30-44 4% 45-59 60-74 75-90+ 1% 9% 36% 19% 31% Toplam nüfusun cinsiyet dağılımına bakıldığı zaman %48,95 i kadın, %51,05 i ise erkektir. Ayrıca nüfusun %36 sı 0-14 yaş grubu, %31 ise 15-9 yaş grubu içerisindedir. Toplam nüfusun yaklaşık %67 sinin 30 yaşın altında olması genç nüfusa sahip olduğunu göstermektedir. Yıllık Nüfus Artış Hızı ( ) TÜRKİYE 35 30 5 0 15 10 5 0-5 -10-15 8,4 15,9 1,7 13,5 17,1 13,7 1 14,3 13,3 13,36 9,95 13,55 3,45-1,5 009-010 010-011 011-01 01-013 013-014 014-015 015-016 Yıllık nüfus tablosuna göre Van ilinin nüfusu 016 yılında 3,45 olarak artış göstermiştir. Türkiye nüfusun 016 yılında toplam artışı 13,55 olarak çıkmıştır. Van ilinin geçen yıla oranla nüfus artışı düşmüştür. 3

TÜRKİYE NÜFUS PRAMİDİ erkek kadın 1 0 90+ 80-84 70-74 60-64 Y 50-54 A 40-44 Ş 30-34 0-4 10-14 0-4 5 4 3 1 3 4 5 NÜFUS (%) NÜFUS PRAMİDİ erkek kadın 90+ 80-84 70-74 60-64 Y 50-54 A 40-44 Ş 30-34 0-4 10-14 0-4 8 6 4 0 4 6 8 NÜFUS (%) Temel demografik bir gösterge olan nüfus piramidi bir ülkenin ya da ilin gelişmişlik göstergesidir. Gelişmiş ülkelerde taban dar, orta kesimin geniş olduğu görülmektedir. Türkiye nüfus piramidi gelişmiş ülkelere yakın olmakla beraber özelikle yaşlı nüfusun gelişmiş ülkelere göre daha dar olması hem daha az gelişmiş hem de insan ömrünün daha kısa olduğu göstermiştir. Genç nüfusunun daha fazla orta ve yaşlı nüfusun daha az olduğu Van ilinin ise az gelişmiş bir il olduğu saptanabilir. 4

İkamet Edilen İle Göre Nüfus 016 İKAMET EDİLEN İL DAĞILIMI 4% ŞIRNAK HAKKARİ % 1% 1% AĞRI 1% BİTLİS MUŞ SİİRT DİĞER 5% 1% 86% Van ili nüfusunun %86 ı Vanlıdır. Van ilinde en çok yaşayan diğer kesim Hakkârililerdir. Bu tabloya göre Van ilinin homojen bir yapıya sahip olduğu söylenebilir. Van İli Göç Bilgileri 016 ALDIĞI GÖÇ VERDİĞİ GÖÇ 8.90 49.035 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 016 yılında Van iline 8.90 kişi göç ederken Van ilinden 49.035 kişi göç etmiştir. Van ilinin göç veren bir il olduğu görülmektedir. En Çok Göç Aldığı İlk 5 İl GÖÇ ALINAN İLK 5 İL 6000 5000 4000 3000 000 1000 0 Seri 1 HAKKARİ İSTANBUL ANKARA ŞIRNAK İZMİR 545 4775 1433 983 901 5

En Çok Göç Verdiği İlk 5 İl GÖÇ VERİLEN İLK 5 İL 14000 1000 10000 8000 6000 4000 000 0 Seri 1 İSTANBUL ANKARA BURSA ANTALYA KOCAELİ 1908 334 184 118 159 Van iline 016 yılında 8.90 kişi göç etmişken aynı yıl 49.035 kişi göç etmiştir. Bu göstergeye göre Van ilinin göç veren bir il olduğu açıktır. Van iline en çok göç İstanbul, Hakkâri, Ankara, Şırnak ve İzmir illeridir. Vanlıların en çok göç ettiği iller ise İstanbul, Ankara, Antalya, Bursa ve Kocaeli illeridir. 6

İLİ SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ Sağlık Kurumu ve Kuruluş Sayıları 016 SAĞLIK BAKANLIĞI 1. BASAMAK SAĞLIK KURULUŞU DEVLET HASTANESİ EĞİTİM VE ARAŞ. HAS. 10 8 1 ÜNİVERSİTE ÖZEL ADSM TIP FAKÜLTESİ HAS. DİŞ HEKİMLİĞİ HASTANESİ TIP MERKEZİ ÖZEL HASTANE AĞIZ DİŞ POL. 1 1 1 3 Kaynak: Van İl Sağlık Müdürlüğü Van ilinde Sağlık Bakanlığına bağlı 8 Devlet Hastanesi, 1 Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 1 Diş Hastanesi, 1 Tıp Fakültesi Hastanesi ve 10 sağlık kuruluşu bulunmaktadır. Üniversite ve Özel kuruluşlarda olmak üzere 11 Sağlık Kuruluşu faaliyet göstermektedir. İL SAĞLIK MÜD. 1 ADET K.K.M HALK SAĞLIK MÜD. 13 ADET TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ 85 ADET AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ (308 ADET AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ) 3 ADET 11 AASHİ İL KAMU HAS. BİRLİĞİ 1 ADET A HASTANE 1 ADET B HASTANE 1 ADET VSD (VENTRİKÜLER SEPTAL DEFEKT) UMKE 3 ADET C HASTANE 1 ADET AÇS-AP (ANNE ÇOCUK SAĞLIĞI AİLE PLANLAMASI) 1 ADET KETEM (KANSER ERKEN TEŞHİS TARAMA VE EĞİTİM MERKEZİ) SAKOM 3 ADET D HASTANE 1 ADET E1 HASTANE 1 ADET ADSM (AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ) 1 ADET ÇİM (ÇOCUK İZLEME MERKEZİ) 1 ADET LABORATUVAR Kaynak: Van İl Sağlık Müdürlüğü Kurum Bazlı Personel Dağılımı 016 UN İl Sağlık Müd. İl Halk Sağ. Müd. Kamu Hastaneleri Bir. Genel Sek. - - - 137 18 5 160-5 350 - - 106 461 15-74 Y.Y.Ü Tıp Fakültesi Has. Y.Y.Ü Diş Hekimliği Has. Özel Sağlık Kuruluşları Akademisyen Uzman Hekim Asistan Hekim Pratisyen Hekim - - - 59 7 44 1 - - 1 594 Diş Hekimi 4 83-3 - 9 Eczacı 1-4 - 3 30 Hemşire/Ebe 15 367 1.153 47 19.03 A.a.b.t/A.t.t 34 1 45 9-43 440 7

Diğer Sağlık Personeli Diğer Personel Hizmet Alımı 65 484 585 81 5 1.4 83 198 465 119 30 305 1.00 176 104.150 797 4 4 3.55 Kaynak: Van İl Sağlık Müdürlüğü İl Bazında Hekim/Uzman Hekim Dağılımı 016 Hastane Adı T.C.S.B.ÜV.E.A.H Erciş D. H. Başkale D.H Bahçesaray D.H Çaldıran D.H Çatak D.H. Gevaş D.H. Muradiye D.H. Özalp D.H. İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlık Müdürlüğü Y.Y.Ü. Tıp Fakültesi Has. Özel Hastaneler Hekim Uzman Hekim Yan Dal Uzmanı Akademisyen 45 17 6 6 9 6 11 1 10 55 30 8 1 3 4 10 7 30 - - 330 47 14 7 1 8 15 17 7 - - - 7 44 5 - - 49 59 1 853 106 431 10 40 137 5 14 406 13 1.466 Kamu Hastaneleri Yatak Sayıları 016 HASTANE ADI T.C.S.B.Ü-V.E.A.H ERCİŞ D.H. BAŞKALE D.H. BAHÇESARAY D.H ÇALDIRAN D.H ÇATAK D.H. GEVAŞ D.H. MURADİYE D.H ÖZALP D.H. HASTANE ROLÜ A B C E1 D D D C C TESCİLLİ YATAK SAYISI 1.67 10 58 10 31 17 5 50 50 1.970 Kaynak: Van İl Sağlık Müdürlüğü 8 KULLANILAN YATAK SAYISI 1.154 10 58 10 31 30 5 54 39 1.503 NİTELİKLİ YATAK SAYISI 1.154 17 4 50 36 1.63

Özel ve Üniversite Hastaneleri Yatak Sayıları 016 HASTANE ADI Y.Y.Ü TIP FAK. HAS. ÖZEL LOKMAN HEKİM HASTANESİ ÖZEL LOKMAN HEKİM HAYAT HASTANESİ ÖZEL AKDAMAR HASTANESİ ÖZEL GENEL TESCİLLİ YATAK SAYISI 606 KULLANILAN YATAK SAYISI 77 NİTELİKLİ YATAK SAYISI 368 16 16 99 55 55 30 74 345 951 74 345 1.117 58 187 555 Sağlık Bakanlığı Tüm Kamu (Genel Sekreterlik+Y.Y.Ü) İl Geneli Toplam Yatak Sayısı 1.970.576.91 Yatak Doluluk Oranı (%) 75 90 83 On Bin Kişiye Düşen Yatak Sayısı 17,9 3,4 6,5 Bir Hastanın Ortalama Kalış Süresi,9 Gün 4,5 Gün 3,7 Gün 3,5,7 Kaynak: Van İl Sağlık Müdürlüğü İl Yatak Sayıları Verileri 016 Kişi Başına Düşen Poliklinik Muayene Sayısı Kaynak: Van İl Sağlık Müdürlüğü İl Geneli Eczane Verileri 016 İlçe Adı Aktif P.D.C İpekyolu Tuşba Edremit Erciş Başkale Gürpınar Muradiye Çaldıran Özalp Saray Gevaş Çatak Bahçesaray İL I 74 10 14 6 4 5 6 5 1 3 154 74 11 14 6 4 5 6 6 1 3 156 Kaynak: Van İl Sağlık Müdürlüğü 9

Ambulans ve Acil Hizmet Aracı Bilgileri 016 AKTİF AMBULANS SAYISI 30 Yedek Olarak Bekletilen Ambulansa Sayısı Özellikli Ambulansa Sayısı Toplam Aktif Ambulansa Sayısı Diğer Kurum Ambulans Sayısı Ambulans Başına Düşen Toplam Nüfus 1 19 70 11 15.717 Kaynak: Van İl Sağlık Müdürlüğü 10

İLİ EĞİTİM İSTATİSTİKLERİ Türkiye İl Yaşam Endeksi Verileri Eğitim (Van) Genel Sıralama Okul Öncesi Eğitimde Net Okullaşma Oranı (%) TEOG Ortalama Puan 75 31 37,1 YGS Ortalama Puan Fakülte veya Yüksekokul Mezunlarının Oranı (%) Kamu Eğitim Hizmetlerinden Memnuniyet Oranı (%) 19,3 9,5 66,7 Kaynak: TÜİK-016 Eğitim başarı sıralamasında Van ili Türkiye de 75. Sırada yer almaktadır. Birçok gösterge Türkiye ortalamasının çok altındadır. Okul ve Eğitmen Sayısı 016 Okul Kurum Sayısı Derslik Öğrenci Öğretmen Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı İlkokul ve Ortaokul Genel Ortaöğretim Mesleki ve Teknik Eğitim 1.40 10.16 31.077 15.097 3 7 4 Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Okuma-Yazma Durumu (6+ Yaş) 016 Türkiye Van Okuma Yazma Bilenlerin Oranı (%) 96, 9,46 Bilmeyenlerin Oranı (%) 3,78 7,54 Kaynak: TÜİK-016 Altı yaş üzeri nüfusun okuma-yazma durumuna bakıldığı zaman Van ilinde okuma-yazma bilenlerin oranı Türkiye ortalamasının altındadır. Okullaşma oranın diğer illere nazaran daha düşük olması okuma-yazma oranını da düşürmektedir. Mezuniyet Durumuna Göre Nüfus: (15+ Yaş ) 016 Bilinmeyen Okuma Yazma Bilen ve Bir okul Bitirmeyen Okuma Yazma Bilmeyen İlkokul Mezununu İlköğretim Mezunu Ortaokul veya Dengi Meslek Ortaokul Lise ve Dengi Meslek Okul Yüksekokul veya Fakülte Yüksek lisans Türkiye 0,93 Van 1,00 5,84 4,40 5,18 15,71 16,54 9,95 19,0 0,5 10,6 1,90 14,06 1,08 9,73 14,35 8,17 0,41 11

Doktora 0,8 0,13 Kaynak: TÜİK-016 Türkiye de 15 yaş üzeri her yüz kişiden 14,06 sı üniversite mezunu iken Van ilinde bu rakam 8,17 de kalmaktadır. Van ilinde 15 yaş üzeri nüfusta en fazla mezun %0,5 oranla İlköğretim mezunlarından oluşmaktadır. İlköğretim mezunlarının bir üst kademe olan liselere devam etmediği tespiti yapılabilir. Liselerde okullaşma oranı Türkiye de %8,54 lere çıkarken Van ilinde bu rakam %58,67 ler de kalmıştır. OKULLAŞMA ORANI 10 100 80 60 40 0 0 İLKOKUL ORTAOKUL ORTAÖĞRETİM TÜRKİYE 91,16 95,68 8,54 94,7 9,45 58,67 YÜKSEKÖĞRETİM GÖSTERGELERİ Öğrenci Sayısı İLLER TÜRKİYE KADIN 11.473 3.31.880 (%) 39 46 ERKEK 18.047 3.886.107 (%) 61 54 9.50 7.198.987 Kaynak: YÖK,016-017 Öğretim Görevlisi Sayısı İLLER TÜRKİYE YRD. DOÇ 518 34.65 DOÇ. DR. 18 14.03 Kaynak: YÖK,016-017 1 PROF. DR. 11.535 DİĞER 906 80.373 1.673 151.763

ÖĞRETİM GÖREVLİSİ BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI 600 500 400 300 00 100 0 YRD. DOÇ 56 TÜRKİYE 07 DOÇ. DR 30 506 PROF. DR. 43 319 Van ilinde Bir Prof. Dr. Görevlisinin başına 43 öğrenci düşerken bu sayı Türkiye ortalamasında 319 a çıkmaktadır. Öğretim görevlisi başına düşen öğrenci sayısı verilerine bakıldığı zaman Van ilinin Türkiye ortalamasının altında olduğu görülmektedir. 13

İLİ ENERJİ İSTATİSTİKLERİ Doğalgaz Tüketimi 016 Konut Doğalgaz Miktarı Osb Doğal Gaz Kullanım Miktarı Ticarethane Doğal Gaz Kullanım Miktarı Resmi Daire Doğal Kullanım Miktarı Diğer Doğal Gaz Kullanım Miktarı Toplam Doğalgaz Kullanımı 49.00.566,48 Sm3 3.398.589,85 Sm3 10.474.61,0 Sm3 19.608.487,4 Sm3 91.73,56 Sm3 8.793.68,51 Sm3 Kaynak: Aksa Doğalgaz Van 016 resmi daire 4% Doğalgaz Kullanımı (Van) diğer 0% Konut 59% ticarethane 13% osb 4% 016 yılında tüketilen doğalgazın %59 u konutlarda, %4 ü resmi dairelerde, %13 ü ticarethanelerde, %4 ü OSB de ve %1 i ise diğer alanlarda kullanılmıştır. Van Elektrik Tüketimi 016 TÜKETİCİ GRUPLARI ELEKTRİK TÜKETİMİ (MWh-) Aydınlatma Mesken Sanayi Tarımsal Sulama Ticarethane Genel Toplam 18.095 410.474 10.963 1.777 366.093 889.698 KAYNAK: EPDK 016 14

Elektrik Tüketimi (Van) ticarethane 41% aydınlatma % mesken 46% sanayi 11% tarımsal sulama 1% Van da tüketilen elektriğin %46 sı meskenlerde, %41 i ticarethanelerde, %11 i sanayi alanında, % si aydınlatmada ve %1 e yakını ise tarımsal sulamada kullanılmıştır. Petrol Tüketimi 016 Benzin Türleri (Ton) Motorin Türleri (Ton) Fuel Oil Türleri (Ton) Havacılık Yakıtları (Ton) Gazyağı (Ton) Genel Toplam (Ton) Ülke İçindeki Payı (%) 016 10.111 83.080 14.753 16.075 14.059 0,46 KAYNAK: EPDK 016 havacılık yakıtları 13% gazyağı 1% Petrol Tüketimi (Van) fuel oil türleri 1% motorin türleri 67% 15 benzin türleri 8%

LPG Tüketimi 016 Ocak-Mart (Ton) Nisan-Haziran (Ton) Temmuz-Eylül (Ton) Ekim-Aralık (Ton) Genel Toplam (Ton) Ülke İçindeki Payı (%) 016 4.817 5.965 6.366 5.653.801 0,55 KAYNAK: EPDK 016 16

İLİ İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İLLER Trb (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) Türkiye İşgücüne Katılım Oranı (%) 4,4 46,3 İşsizlik oranı (%) 9, 10,9 İstihdam Oranı (%) 38,5 46,3 Kaynak: TÜİK 016 İşgücü istatistiklerine göre Van ında içinde yer aldığı TRB bölgesinde işsizlik oranı 016 yılında %9,, işgücüne katılım oranı %4,4, istihdam oranı %38,5 olmuştur. TRB bölgesinde işsizlik oranı Türkiye ortalamasının altında yer alırken İşgücüne katılım oranı ve istihdam oranı Türkiye ortalamasından daha düşüktür. İŞKUR Göstergeleri Van YILLAR Yapılan Başvuru Açık işler İşe Yerleştirme Kayıtlı İşgücü Kayıtlı İşsizler 015 9.199 3.907 1.956 68.846 3.007 016 37.171 4.0.088 57.609 36.431 Kaynak: İŞKUR Kayıtlı işsiz sayısı geçen yıla göre artış göstermiştir. Geçen yıla göre işe yapılan başvuru sayısı artarken kayıtlı işgücü sayısı düşmüştür. Kayıtlı İşsizlerin Öğrenim Durumlarına Göre Dağılımı Yıllar 015 016 Okuma Yazma Bilmeyenler 1.537 1.983 OkurYazar 3.64 3.375 İlköğretim 17.057 18.635 Ortaöğretim 6.1 7.530 Önlisans 1.968.665 Lisans 1.576.197 Yüksek Lisans 4 45 Doktora 1 Kaynak: İŞKUR 016 7% 0% 6% 6% 9% okuma yazma bilmeyen okur yazar 1% ilköğretim ortaöğretim 51% önlisans lisans yüksek lisans 17

Kayıtlı işsizlerin öğrenim duruma göre dağılım tablosuna bakıldığında kayıtlı işsizlerin %51 i ilköğretim mezunu, %1 i ortaöğretim mezunu ve %9 u okuryazar olarak görülmektedir. İşsizlik Ödeneği Yıllar 015 016 İşsizlik Ödeneğine Başvuru 7.55 9.176 İşsizlik Ödeneği Kesilen 1.133 1.007 İşsizlik Ödeneği Biten 777 1.48 İşsizlik Ödeneği Devam Eden 1.095 1.616 Kaynak: İŞKUR SOSYAL GÜVENLİK KURUMU GÖSTERGELERİ 016 İL NÜFUSU 1.100.190 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMI (Aktif+Pasif+GSS Kapsamında Tescil Edilenler) 1.066.94 İŞ YERİ SAYISI 7.990 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMI (GSS Kapsamında Tescil Edilenler Hariç) 703.438 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMININ (GSS Kapsamında Tescil Edilenler Hariç) İL NÜFUSA ORANI %63,94 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMI DIŞINDA KALAN NÜFUS 33.896 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDA AKTİF ÇALIŞAN KİŞİ SAYISI EMEKLİ SANDIĞI (4/C) BAĞ-KUR (4/B) SSK (4/A) 38.10 15.394 80.793 134.307 NÜFUSA ORANI %1,1 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDA AYLIK ALAN KİŞİ SAYISI EMEKLİ SANDIĞI (4/C) BAĞ-KUR (4/B) SSK (4/A) 10.455 11.308.360 44.13 NÜFUSA ORANI %4,01 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDA BAKMAKLA YÜKÜMLÜ TUTULANLARIN (YARARLANANLAR) SAYISI EMEKLİ SANDIĞI (4/C) BAĞ-KUR (4/B) SSK (4/A) 91.499 104.383 39.16 55.008 NÜFUSA ORANI %47,7 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------GENEL SAĞLIK SİGORTASI KAPSAMINDA TESCİL EDİLENLER 36.856 Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu Van ilinde toplam nüfusun %61,10 u (669.949) sosyal güvenlik kapsamına girmektedir. Sosyal güvenlik kapsamında aktif çalışan kişi sayısı nüfusun %11,5 sini (16.307) oluşturmaktadır. Toplam nüfusun %45,68 i aktif çalışanların kapsamında yer alan bakmak yükümlü olunan kişilerden oluşurken, %3,90 ı sosyal güvenlik kapsamında aylık almaktadır. 411.507 kişi genel sağlık sigortası kapsamında tescil edilmiştir. Hiçbir sosyal güvenlik kapsamına girmeyenlerin sayısı 14.941 kişidir. 18

İLİ DAİMİ MEVSİMLİK KAMU ÖZEL ERKEK KADIN İŞ YERİ SAYISI ZORUNLU SİGORTALI ORTALAMA GÜNLÜK KAZANÇ (TL) 6.510 1.480 459 7.531 -------- -------- 7.990 43.857 8.80 1.949 50.78 58.493 14.184 7.677 80, 68,80 100,56 66,55 77,75 69,6 76,18 Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu 016 Sosyal güvenlik kapsamında işçi çalıştıran işyeri sayısı 7.990 dır. Toplam iş yeri sayısının 3459 u kamu, 7.531 i özel sektördür. Zorunlu sigortalı sayısı özel sektörde 50.78 kişi kamu da ise 1.949 kişidir. Zorunlu sigortalı çalışan kadın sayısı 14.184, erkek ise 58.493 dür. Kamu çalışanların günlük kazancı 100,56 TL yi bulurken bu rakam özel sektörde 66,55 TL ye kadar düşmektedir. Çalıştırılan Kişiye Göre İşyeri Sayıları () Kişi sayısı Van 1 kişi.86-9 kişi 3.758 10-9 kişi 1.001 30-99 kişi 84 100-49 kişi 96 50-499 kişi 18 500-999 kişi 7 1000+ kişi 0 Toplam 7.990 Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu 016 Van da ki işyerlerinin %35,i, sadece bir işçi çalıştırırken %47 si ise -9 arası işçi, %1 si 10-9 arası işçi çalıştırabilmektedir. Kalan %6 sı 30 ve üzeri işçi çalıştırmaktadır. 19

EKONOMİK GÖSTERGELER Kişi Başına Gayri Safi Katma Değer (TL) GSKD (TL) 009 010 011 01 013 014 TÜRKİYE 13.870 15.860 18.788 0.880 3.766 6.489 4.844 5.694 6.780 8.386 9.80 9.913 Kaynak: TÜİK TÜRKİYE 30.000 5.000 6.489 3.766 0.880 18.788 0.000 15.860 13.870 15.000 10.000 5.694 4.844 9.80 8.386 6.780 9.913 5.000 0 009 010 011 01 013 014 Kişi başı gayrisafi katma değer verilerine göre Van ili 014 yılında 9.913 TL değer üretmiştir. Aynı yıl Türkiye ortalaması ise 6.489 TL dir. Sektörlerin Gayri Safi Katma Değer İçindeki Payları TARIM SANAYİ HİZMETLER 1,18 7,7 60,10 TÜRKİYE 7,45 31,87 60,68 Kaynak: TÜİK 60,1 70 60,68 60 50 40 30 31,87 7,7 1,18 0 TARIM SANAYİ HİZMETLER 7,45 10 0 TÜRKİYE 0

Van ilinde sektörlerin gayri safi katma değer içindeki payı tarım sektöründe %1,18, sanayi sektöründe %7,7, hizmetler sektöründe %60,68 olarak ortaya çıkmıştır. Van ilinde en fazla hizmetler sektöründe değer kazanılmıştır. Van OSB Firmaların Sektörel Dağılımı OSB SEKTÖREL DAĞILIM 50 44 31 40 30 0 8 16 10 3 0 4 8 14 Kaynak: Van Organize Sanayi Bölgesi Van İli Sanayi İşletmelerinin Dağılımı gıda ürünleri imalatı 19% 40% 5% diğer madencilik ve taş ocakçılığı 5% 9% 7% diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 15% kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı kok kömürü rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Van da en fazla işletme %40 oranla gıda ürünleri imalatının yapıldığı sektör olarak görülmektedir. Gıda ürünlerinde en fazla sanayi işletmesi %19 oranla kauçuk ve plastik ürünlerin imalatında olduğu görebiliriz. 1

Van İŞGEM FAAL FİRMA SAYISI ALAN KAPALI ALAN 8 00.000 M 13.000 M KAYNAK: İŞGEM Konut Satış İstatistikleri Yıllar 014 015 016 İpotekli Satışlar 651 77 1.009 Diğer Satışlar.56.514 13.7 Toplam Satışlar.907 3.86 14.81 Kaynak: TÜİK KONUT SATIŞLARI İPOTEKLİ DİĞER 1481 137 56 907 514 1009 77 651 014 386 015 016 Van ilinde satılan konut sayısı 014 yılında toplamda.907 âdeti bulmuştur. 015 yılında bu rakam 3.86 ya yükselmiştir. 016 yılında ise toplam konut satışları %334 yükselerek 14.8 e yükselmiştir. 016 yılında satılan konutların %7 si ipotekli satışlardan oluşmuştur.

Van İlinde Kayıtlı Motorlu Taşıt Sayısı ARAÇ CİNSİ 014 015 016 Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Motosiklet Özel Amaçlı Taşıtlar Traktör 6.514 7.574 535.34 7.055.53 330 7.968 74.74 7.075 7.598 610.804 6.795.631 410 8.43 76.346 7.476 7.70 616 3.406 6.655.674 495 8.85 77.894 KAYNAK: TÜİK,016 (MEDAS) özel amaçlı taşıtlar 1% kamyon 9% 016 traktör 11% motosiklet 3% otomobil 35% kamyonet 30% minibüs 10% otobüs 1% 016 yılında Van iline kayıtlı toplam 77.894 araç bulunmaktadır. Bunların %35 i otomobil, %30 u kamyonet, %10 u minibüs, %9 u kamyondan oluşmaktadır. Kayıtlı araç sayısı yıllar itibariyle artış göstermiştir. 3

DIŞ TİCARET VERİLERİ YILLAR 013 014 015 016 İHRACAT ($) 6.654.53 8.771.19 0.34.15 39.059.588 DIŞ TİCARET HACMİ ($) 77.861.009 69.96.893 50.700.919 96.686.616 İTHALAT ($) 51.06.477 41.155.701 30.358.767 57.67.08 DIŞ TİCARET 60000000 50000000 40000000 İHRACAT 30000000 İTHALAT 0000000 10000000 0 013 014 015 016 Yıllar arası dış ticaret verilerine göre Van ilinin ihracat ve ithalatında düşüş yaşanmıştır. 016 yılında ise son 4 yılın en büyük ihracat ve ithalat rakamlarına ulaşılmıştır. 016 yılı toplam dış ticaret hacmi 96 milyonun üzerinde gerçekleşmiştir. 4

Dış Ticaretin Ülkelere Dağılımı 016 () Ülkeler Fransa Almanya İtalya İngiltere Yunanistan Portekiz İspanya Avusturya Estonya Letonya Litvanya Polonya Çek Cumhuriyeti Slovakya Romanya Bulgaristan Ukrayna Belarus Moldova Rusya Federasyonu Gürcistan Azerbaycan Kazakistan Türkmenistan Özbekistan Tacikistan Kırgızistan Makedonya Cezayir Güney Afrika Cumhuriyeti ABD Meksika Ekvator Brezilya Şili Uruguay KKTC Irak İran İsrail Pakistan Hindistan Sri Lanka Vietnam Endonezya Malezya Filipinler Çin Güney Kore Japonya Hong Kong İhracat ($) 3.00 1.75 90.077 İthalat ($) 6.696 144.966.916.016 1.560 8.355.634 137.38 89 1.774.4 10.36 735.669 183.300 8.51 8.73 410.660 136.196 341.317 806.919 65.553 171.046 443.343 18.478 4.067.97 715.787.358.10 1.138.469 56.89.977 51.000 3.115.90 368.74 475.858 96.780 5.911 1.963 73.50 18.666.193.566 6.610.181 7.545 17.85 48.635 31.46 5 30.758.148 77.853 57.896 184.085 791.457 7.04.409 106.000 164.46 360.910 4.9.338 43.766 1.017 438.871 8.903 1.967.581 197.709 481

Avusturalya KAYNAK: TÜİK 4.000 39.059.588 57.67.08 En Çok İhracat Yapılan 5 Ülke 016 ihracat 016 ihracat 015 6.610.181 İRAN.358.10.193.566 1.774.4 1.138.469 AZERBAYCAN IRAK ESTONYA KAZAKİSTAN En Çok İthalat Yapılan 5 Ülke 016 ithalat 016 ithalat 015 7.04.409 8.355.634 İRAN YUNANİSTAN 4.9.338 4.067.97 SRİ LANKA RUSYA FEDERASYONU.916.016 İTALYA 016 yılında en çok ihracat ve ithalat yapılan ülkenin sınır komşusu avantajıyla İran ile yapıldığı görülmektedir. En çok ihracat yapılan ikinci ülke Azerbaycan olurken en çok ithalat yapılan diğer bir ülke Yunanistan olmuştur. Toplam ihracatın %68 i ve toplam ithalatın %46 sı İran ile yapılmıştır. 6

Dış Ticaretin Sektörel Dağılımı () Sektörler Tarım Ormancılık Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Diğer Toplam İhracat ($) 5.537 50.498 38.583.45 101 39.059.588 İthalat ($) 14.756.90 7.634 357.651 4.505.453 57.67.08 KAYNAK: TÜİK İhracat ve ithalatta birinci sektör imalat sanayi sektörüdür. En çok ithalat yapılan ikinci sektör tarım ve ormancılık sektörüdür. Van Gümrük Müdürlüğü Üzerinden Yapılan Dış Ticaret Yıllar 013 014 015 016 İhracat ($) 16.809.393 48.841.195 51.180.088 73.53.051 İthalat ($) 10.866.803 19.169.606 15.64.87 8.58.840 KAYNAK: TÜİK Kapıköy Müdürlüğü Üzerinden Yapılan Dış Ticaret Yıllar 013 014 015 016 İhracat ($) 6.935.18 10.545.76 10.199.300 18.918.015 KAYNAK: TÜİK 7 İthalat ($) 3.198.861.893.0.815.147 4.904.738

TARIM VE HAYCILIK Bitkisel Üretim Değeri Yıllar Bitkisel Üretim Değeri (Bin TL) Canlı Hayvanlar Değeri ( Bin TL) Hayvansal Ürünler ( Bin TL) Kişi Başına Bitkisel Üretim Değeri (TL) Kişi Başına Canlı Hayvanlar Değeri (TL) Kişi Başına Hayvanlar Ürünler Değeri (TL) 014 015 016 193.664 36.161 5.339 1.45.155 1.580.111 1.905.093 384.508 458.636 488.148 178 15 9 1.313 1.441 1.73 354 418 444 KAYNAK: TÜİK Tarım Alanı 016 Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı (Dekar) Nadas Alanı (Dekar).131.149 977.56 Sebze Bahçeleri Alanı (Dekar) Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı (Dekar) Toplam Alan (Dekar) 17.808 54.33 3.180.716 KAYNAK: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 016 Tarım Alanı 1% % Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı 31% Nadas Alanı 67% Sebze Bahçeleri Alanı Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı Van ilinin tarım alanın %67 si tahıllar ve diğer bitkisel ürünler için kullanılmaktadır. Tarım alanlarının %31 i nadasa bırakılırken % si meyveler, içecek ve baharat bitkileri alanı, %1 i ise sebze bahçeleridir. 8

Tahıllar ve Bitkisel Ürünler Üretim Miktarı 016 Ürünler Patates Fasulye (Kuru) Nohut Yonca (Yeşil Ot) Korunga (Yeşil Ot) Tritikale (Yeşil Ot) Mısır (silajlık) Şekerpancarı Buğday Arpa Aspir Ekilen Alan (Dekar).460 630 1.60 1.04.838 Hasat Edilen Alan (Dekar).451 65 1.535 1.018.838 Üretim (Ton) 6.65 97 195..010 Verim (Kg/Dekar).714 155 17.181 7.418 5.918 430.36 1.905 15 1.375 10.013 787.314 75.401 65 15 1.374 9.999 773.45 74.31 60 8 5.337 40.1 104.440 13.387 8 533 3.884 4.0 135 180 133 KAYNAK: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 016 Toplam tahıl alanın büyük bir bölümü yonca, buğday ve korunga ekimi için kullanılmaktadır. En çok üretilen ürünler yine bu ürünlerdir. Sebzeler 016 Ürünler Lahana (Beyaz) Marul (Kıvırcık) Marul (Göbekli) Marul (Aysberg) Maydanoz Roka Soğan (Taze) Turp (kırmızı) Sarımsak (Taze) Sarımsak (kuru) Domates (Sofralık) Hıyar (Sofralık) Acur Biber (dolmalık) Biber (sivri) Patlıcan Kabak (Sakız) Balkabağı Fasulye (Taze) Kavun Karpuz Ekilen Alan (Dekar) 1.445 38 44 1 6 688 189 7 7 5.663 1.476 3 661 1.03 588 10 59.45 1.917 1.536 9 Üretim (ton) 5.10 34 47 17 60 387 4 3 15.017 4.13 47 1.011 1.870 81 0 134.5 3.431 3.931

KAYNAK: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 016 Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri Ürünler Elma (Golden) Elma (Starking) Meyve Veren Yaşta Ağaç sayısı 99.715 Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç sayısı 53.873 Toplam Ağaç Sayısı 153.588 Toplu Meyvelerin Alanı (Dekar) 8.405 Üretim (ton) 3.468 Ağaç Başına Ortalama Verim (Kg) 35 9.8 3.84 4 90.567 174.04 64.771 0 6 9 891 5.487 6.388 06 5.651 3.051 19 55 1.71 3.30 87 1.343 1.319 10 5 3.150.114 65 1 1.107.6 3 940 1.197 8 9 35 3 5 30 37 34 3 30 36 800 860 89.03 66.860.614 698 9.789 66.430 1.410 30.893 3.811 10 4.063 61.381 1.670 1.06 846 7.969 36.715 1.04 7.94 14.389 0 4.93 150.413 88.530 3.676 1.544 37.758 103.145.434 38.835 47.00 10 380 10 18.97 193 5.506 508 7 34 380 73 16.365 0 907 79.067 380 980 41.43 Elma (Amasya) Elma (Grannysmith) Elma (Diğer) Armut Ayva Şeftali (diğer) Erik Kayısı Zerdali Kiraz Vişne Çilek Üzüm (SofralıkÇekirdekli) Badem Ceviz KAYNAK: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 016 Örtü Altı Tarım Tarım Alanı Cam Sera (Dekar) Plastik Sera (Dekar) Yüksek Tünel (Dekar) Alçak Tünel (Dekar) Toplam Alan (Dekar) -- 45 3 10 87 KAYNAK: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 016 30

Üretilen Ürünler (Plastik Sera) Ürünler Turp (kırmızı) Marul (göbekli) Biber (Dolmalık) Domates Hıyar Soğan (taze) Roka Maydanoz Biber (sivri) Marul (kıvırcık) Toplam Ekilen Alan (Dekar) 4 1 1 1 13 4 5 1 45 Üretim (ton) 16 5 130 136 19 10 5 347 KAYNAK: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 016 Üretilen Ürünler (Yüksek Tünel) Ürünler Domates Toplam Ekilen Alan (Dekar) 3 3 Üretim (ton) 960 960 KAYNAK: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 016 Üretilen Ürünler (Alçak Tünel) Ürünler Hıyar Marul (kıvırcık) Marul (göbekli) Biber (dolmalık) Biber (sivri) Soğan (taze) Domates Toplam Ekilen Alan (Dekar) 1 1 1 1 10 Üretim (ton) 0 5 10 5 0 64 Tarımsal Makine Kullanımı 016 Makine Cinsi Adet Biçerdöver Traktör Diğer Alet ve Makineler Toplam 4 5.537 31.41 36.78 KAYNAK: TÜİK 31

HAYCILIK 016 Sığır (Yerli) İLÇELER BAHÇESARAY BAŞKALE ÇALDIRAN ÇATAK EDREMİT ERCİŞ GEVAŞ GÜRPINAR MURADİYE ÖZALP SARAY İPEKYOLU TUŞBA KAYNAK: TÜİK YETİŞKİN 1.753.080 1.750 1.90 680 4.490 1.69 4.944 3.984 3.830.00 4.15 13.890 46.807 GENÇ-YAVRU 35 55 50 765 100 790 118 74 1.060 160 80 4.50 3.800 1.497.081.135.000.685 780 5.580 1.387 5.18 5.044 3.990.8 8.735 17.690 59.607 SAĞILAN HAY (BAŞ) 1.435 1.378 570 56 48 3.040 760 3.006.390.708 1.435.043 7.885 7.604 SÜT (TON) 1.99 1.85 766 707 575 4.088 1.0 4.04 3.15 3.641 1.99.747 10.605 37.118 YETİŞKİN 89 1.690.550 11.760 19.775 3.513 511 3.69.550 155 10.336 9.400 57.133 GENÇ-YAVRU 8 75 450 43 750 8.770 900 95 1.100 00 0 1.870.500 16.781 117 1.755 3.000 155 3.510 8.545 4.413 606 4.79.750 155 1.06 11.900 73.904 SAĞILAN HAY (BAŞ) 0 1.045 808 35 1.900 7.743 1.99 176.185 1.900 147 4.940 4.703 7.531 SÜT (TON) 50.664.059 89 4.845 19.743 4.917 448 5.571 4.845 375 1.597 11.991 70.194 YETİŞKİN 1.350 800 1.745 6.050 1.381 143.640 1.640 GENÇ-YAVRU 100 00 415 1.000 333 99 1.170 40 1.450 1.000.160 7.050 1.714 4 3.810 1.880 SAĞILAN HAY (BAŞ) 73 38 54.964 855 14 1.615 1.330 SÜT (TON).596 843 1.9 10.5 3.05 438 5.733 4.751 Sığır (Melez) İLÇELER BAHÇESARAY BAŞKALE ÇALDIRAN ÇATAK EDREMİT ERCİŞ GEVAŞ GÜRPINAR MURADİYE ÖZALP SARAY İPEKYOLU TUŞBA KAYNAK: TÜİK Sığır (Kültür) İLÇELER BAŞKALE ÇALDIRAN EDREMİT ERCİŞ GEVAŞ GÜRPINAR MURADİYE ÖZALP 3

İPEKYOLU TUŞBA KAYNAK: TÜİK 1.30 5.785.854 360 1.890 5.807 1.680 7.675 8.661 570.755 11.75.03 9.780 41.633 Sığır (Yerli-Melez-Kültür) SIĞIR 50000 41175 3765 40000 30000 61 13646 0000 10000 6000 840 198 5340 6450 7514 6066 860 437 0 Van ilinde toplam 16.17 baş (yerli-melez-kültür) sığır bulunmaktadır. Toplam sığır (yerlimelez-kültür) sayısında Erciş ilçesi ilk sırada yer almaktadır. Toplam baş sığırdan 016 yılında 148.945 ton süt elde edilmiştir. Manda İLÇELER BAŞKALE ÇALDIRAN ERCİŞ İPEKYOLU TUŞBA KAYNAK: TÜİK YETİŞKİN 30 64 109 3 36 471 GENÇ-YAVRU 9 0 45 8 3 85 33 39 64 154 40 59 556 SAĞILAN HAY (BAŞ) 17 50 51 9 1 85 SÜT (TON) 16 48 50 9 1 135

KÜÇÜKBAŞ HAY SAYISI 016 Koyun (Yerli) İLÇELER BAHÇESARAY BAŞKALE ÇALDIRAN ÇATAK EDREMİT ERCİŞ GEVAŞ GÜRPINAR MURADİYE ÖZALP SARAY İPEKYOLU TUŞBA KAYNAK: TÜİK YETİŞKİN 7.80 170.600 193.500 9.500 3.50 198.650 38.00 470.000 10.957 03.60 143.000 189.000 3.900 1.903.997 GENÇ-YAVRU 10.30 6.300 83.000 33.500 15.800 34.710 1.400 10.050 13.00 79.000 3.000 59.00 3.150 513.630 38.140 196.900 76.500 16.000 39.050 33.360 50.600 590.050 134.157 8.60 166.000 48.00 36.050.417.67 SAĞILAN HAY (BAŞ).69 130.00 111.600 57.195 19.065 98.134 1.669 79.000 94.163 107.136 61.380 84.630 1.090 1.098.954 SÜT (TON) 1.98 11.067 9.846 4.861 1.60 8.341 1.84 3.715 8.004 9.106 5.17 7.193 1.07 93.767 KOYUN 700000 590050 600000 500000 400000 76500 300000 196900 00000 100000 134157 16000 38140 860 33360 50600 39050 4800 166000 36050 0 Koyun sayısında Gürpınar ilçesi 590 bin koyun sayısı ile ilçeler arasında ilk sırada yer almaktadır. Toplam koyun varlığının % 4 ü Gürpınar dadır. Türkiye de toplam 8.83.669 (baş) koyun bulunmaktadır. Türkiye nin toplam koyun varlığının %8,38 i Van ilinde bulunmaktadır. Van ili bu oran ile Türkiye de koyun varlığı bakımdan ilk sırada yer almaktadır. 34

Keçi (Kıl) İLÇELER BAHÇESARAY BAŞKALE ÇALDIRAN ÇATAK EDREMİT ERCİŞ GEVAŞ GÜRPINAR MURADİYE ÖZALP SARAY İPEKYOLU TUŞBA KAYNAK: TÜİK YETİŞKİN 13.470 10.150 9.000 17.550.800 7.850 9.150 33.000 9.710 980 4.104 15.161 9.750 18.675 GENÇ-YAVRU 750 4.700 3.005 8.900 800 1.390 3.100 14.050 850 400.503 815 5.650 57.913 Yeni Kovan Eski Kovan 141.843 13.865 SAĞILAN HAY (BAŞ) 7.580 7.068 3.70 11.718 1.860 14.38 5.580 15.810 6.984 36 1.953 7.496 13.06 97.539 SÜT (TON) 818 763 401 1.64 00 1.537 60 1.707 754 35 11 809 1.46 10.57 Toplam Kovan Bal Üretimi (ton) Balmumu Üretimi (ton) 155.708.408 05 14.0 14.850 1.005 6.450 3.600 40.40 1.50 47.050 10.560 1.380 6.607 15.976 35.400 40.588 Arıcılık 016 Arıcılık Yapan İşletme Sayısı 683 KAYNAK: TÜİK Van ilinde toplam 683 tesiste arıcılık faaliyeti yapılmaktadır. Toplam 155.708 kovandan.408 ton bal üretilmektedir. Kanatlı Hayvanlar 016 Cinsi Yumurta Tavuğu Ördek Hindi Kaz Mevcut Sayı 395.900 4.634 1.431 5.1 KAYNAK: TÜİK Tek Tırnaklı Hayvanlar 016 Cinsi At Katır Eşek KAYNAK: TÜİK Yetişkin (Baş) 4.04 650 1.941 Genç-Yavru (Baş) 606 93 891 Toplam 4.810 943.83 Yetişkin (Baş) Genç-Yavru (Baş) Toplam 30 5 35 Deve Yıllar 016 KAYNAK: TÜİK 35

TURİZM İSTATİSTİKLERİ 016 Yerli Yabancı Turist Sayısı 011 01 013 014 015 016 YERLİ 431.6 179.31 545.677 660.394 709.47 736.083 YABANCI 93.795 5.945 63.345 186.981 0.868 76.514 55.417 05.57 KAYNAK: Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü 609.57 847.375 91.610 1.01.597 800000 700000 600000 500000 yerli 400000 yabancı 300000 00000 100000 0 011 01 013 014 015 016 Van ilini ziyaret eden turist sayısı geçen yıla göre toplamda %10,95 artış göstermiştir. Yerli yabancı turist sayısı son dört yıl kademeli olarak artış göstermiştir. Van İli Otellerin Genel Durumu TESİS NİTELİĞİ OTEL SAYISI 017 TURİZM İŞLETME BELGELİ OTEL SAYISI 16 017 BELEDİYE BELGELİ OTEL VE PANSİYON SAYISI 39 017 YATIRIM BELGELİ PTEL SAYISI 9 64 KAYNAK: Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü 36 ODA SAYISI YATAK SAYISI 1.066.08 1.531 3.307 759 3.356 1.398 6.913

Kapıköy Sınır Kapısından Giriş Çıkış Yapan Yabancılar Yıllar 016 015 014 Hava 71 64 98 Kara 0.881 143.937 134.978 Tren 89 10.568 19.098 Deniz - Toplam 1.691 154.569 154.174 KAYNAK: Kültür ve Turizm Bakanlığı Kapıköy sınır kapısından 014 yılında 154.174 kişi giriş çıkış yaparken 016 yılında %43 artışla 1.691 kişiye çıkmıştır. 37

BANKACILIK VE YATIRIMLAR Krediler (-016) Bankalar Kamu Bankları Yabancı Bankalar Yerli Özel Bankalar Toplam Nakdi Krediler (Bin TL) 3.069.876 914.474 1.165.063 5.149.413 Takipteki Alacaklar (Bin TL) 6.438 55.164 5.470 170.07 Gayrinakdi Krediler (Bin TL) 570.41 373.47 35.96 1.69.009 KAYNAK: FİNTÜRK Toplam Kredilerin Yıllık Dağılımı () YILLAR 011 01 013 014 015 016 KAYNAK: FİNTÜRK KREDİ (BİN TL).19.564.659.43 3.484.949 4.99.403 5.78.17 6.418.4 TAKİPTEKİ KREDİ (BİN TL) 45.83 60.969 84.368 96.6 15.689 170.07 Van ilinde toplam krediler (nakdi krediler ve gayri nakdi kredilerin toplamı) 6.418.4.000 TL dir. Geçen yılına oranla çekilen kredilerde % 1 lik bir artış olmuştur. 016 yılında çekilen nakdi kredilerin %,64 ü takibe girmiştir. KREDİ (BİN TL) 7000000 64184 6000000 57817 5000000 499403 4000000 000000 KREDİ 3484949 3000000 65943 19564 1000000 0 011 01 013 014 38 015 016

Mevduat (-016) Tasarruf Mevduatı (Bin TL) 713.746 580.477 436.41 1.730.464 Bankalar Kamu Bankları Yabancı Bankalar Yerli Özel Bankalar Toplam Diğer Mevduat TL) 41.959 15.404 190.657 756.00 (Bin Toplam Mevduat (Bin TL) 1.16.705 73.881 66.898.486.484 KAYNAK: FİNTÜRK Toplam Mevduatın Yıllık Dağılımı () YILLAR MEVDUAT TUTARI (BİN TL) 011 01 013 1.395.97 1.579.435 1.68.38 014 015 1.844.58.004.60 016.486.484 KAYNAK: FİNTÜRK MEVDUAT (BİN TL) 3000000 500000 486484 000000 00460 184458 1500000 139597 1000000 16838 1579435 500000 0 011 01 013 014 015 016 Toplam mevduat tutarında Van ilinde yıllar itibariyle artış yaşanmıştır. 016 yılında toplam mevduatın (.486.484.000 TL) nin 1.730.464.000 TL si tasarruf mevduatı 756.00.000 TL si diğer mevduat grubudur. 39

Bireysel Bankacılık (-016) Bankalar Kamu Bankları Yabancı Bankalar Yerli Özel Bankalar Toplam Diğer Tüketici Kredileri (Bin TL) Bireysel Kredi Kartları (Bin TL) Takipteki Taşıt Kredisi (Bin TL) Takipteki Konut Kredisi (Bin TL) Takipteki Diğer Tüketici Kredileri (Bin TL) Takipteki Bireysel Kredi Kartları (Bin TL) Taşıt Kredisi (Bin TL) Konut Kredisi (Bin TL) Kredili Mevduat Hesabı (Bin TL) 4.90 160.70 33.560 46.755 65.484 333 1.14 16.405 4.881 19.435 153.701 9.536 158.111 108.06 41 934 15.046 10.901 6.456 30.793 103.045 417.448 13.770 56.866 40.469 85.335 141.807 315.317 70 1.04 1.953 4.011 18.065 49.516 1.06 7.844 KAYNAK: FİNTÜRK taşıt kredisi % Bireysel Bankacılık bireysel kredi kartları 19% konut kredisi 5% diğer tüketici kredileri 50% kredili mevduat hesabı 4% 016 yılında Van ilinde kullanılan kredileri %50 si diğer tüketici kredileri oluştururken, %5 i konut kredisi, %19 u bireysel kredi kartları, %4 ü kredili mevduat hesabı ve % si taşıt kredisidir. Takibe giren kredileri büyük çoğunluğu yine bu gruplarda olmuştur. Sektörel Krediler ( 016) Sektörler Gıda Meşrubat ve Tütün İnşaat Metal ve İşlenmiş Maden Finansal Kuruluşlar Tekstil ve Tekstil Ürünleri Kredi Miktarı (Bin TL) 79.498 83.340 14.45.404 7.3 Takipteki Kredi Miktarı (Bin TL).091 18.441 1.095 1.1 Toptan Ticaret ve Komisyonculuk Turizm Ziraat ve Balıkçılık 507.345 5.383 30.06 13.585 719 7.60 40

Enerji Toplam 18.489.034.05 1.736 46.530 KAYNAK: FİNTÜRK gıda meşrubat ve tütün 4% kredilerin sektörel dağılımı enerji 11% ziraat ve balıkçılık 16% inşaat 41% turizm % metal ve işlenmiş maden 1% finans kuruluşlar 1% tekstil ve tekstil ürünleri 1% toptan ticaret ve komisyonculuk 5% Kredilerin sektörel dağılım tablosuna göre kullanılan kredileri %41 i inşaat sektöründe, %5 i toptan ticaret ve komisyonculuk, %16 sı ziraat ve balıkçılık, %11 i enerji ve %7 si diğer sektörlerde kullanılmıştır. Banka Şubeleri ve Nüfusa Göre Dağılım Verileri (-016) Bankalar Kamu Bankaları Yabancı Bankalar Yerli Özel Bankalar Toplam Yurtiçi Şube Sayısı Şubeye Düşen Nüfus Kişi Başı Nakdi Kredi (TL) Kişi Başı Takipteki Alacak (TL) Kişi Başı Tasarruf Mevduatı (TL) Kişi Başı Toplam Mevduat (TL) 5 43.855.743 56 650 1.07 13 84.338 783 50 59 668 14 5 78.314 1.084 1.014 4.541 47 155 397 1.578 571.67 KAYNAK: FİNTÜRK 016 yılında Van ilinde toplam 5 banka şubesi yer almaktadır. Her bir şubeye 1.084 kişi düşmektedir. Kişi başı kredi 4.541 TL olurken, kişi başı toplan mevduat.67 TL olmuştur. 41

Altın Kredileri ve Altın Mevduatı (-016) Bankalar Kamu Bankaları Altın Kredileri (Bin TL) 0 Altın Mevduatı (Gerçek Kişi) (Bin TL) 8.976 Altın Mevduatı (Tüzel Kişi) (Bin TL) 508 Toplam Altın Mevduatı (Bin TL) 9.484 1.44 6.13 50 6.643 15.135 16.379 13.78 68.881 1.116.144 14.898 71.05 Yabancı Bankalar Yerli-Özel Bankalar Toplam KAYNAK: FİNTÜRK Protesto Edilen Senetlerin Sayısı ve Tutarı () YILLAR 011 01 013 014 015 016 KAYNAK: TBB RİSK MERKEZİ SAYISI TUTARI (TL) 3.155.965 4.737 5.190 4.961 4.443 3.694.863 35.434.98 56.378.774 89.115.000 85.88.000 64.856.180 PROTESTO EDİLEN SENETLERİN TUTARI 350000000 89115000 300000000 50000000 00000000 150000000 100000000 50000000 3694863 8588000 3543498 64856180 56378774 0 011 01 013 014 015 Karşılıksız Çek Verileri YILLAR 014 (SON 5 AY) 015 016 KAYNAK: TBB RİSK MERKEZİ SAYISI.687 6.881 6.078 4 TUTARI (TL) 61.50.000 14.63.000 174.389.000 016

TSO VERİLERİ 015 ÜYE SAYISI 016 ŞİRKET TİPİ SAYISI SERMAYE I (TL) ANONİM ŞİRKET 838.150.465.135 ADİ ORTAKLIK 18.969.570 KOLLEKTİF ŞİRKET 50 5.677.77 KOMANDİT ŞİRKET 5 307.70 KOOPERATİF 640 59.758.158 LİMİTED ŞİRKET 5.47 1.983.635.961 MÜNFERİT ŞİRKET 3 71.000 GERÇEK KİŞİ TİCARİ İŞLETMESİ 7.881 1.534.449.748 DİĞER 1 500.000 DERNEK İKTİSADİ İŞLETMESİ 3 33.000 VAKIF İKTİSADİ İŞLETMESİ 3 KAMU KURULUŞU 1 500.000 DİĞER İKTİSADİ İŞLETMELER 6 300.300 14.876 5.738.667.853 FAAL ÜYE SAYISI 016 ŞİRKET TİPİ SAYISI SERMAYE I (TL) ANONİM ŞİRKET 483 1.880.65.657 ADİ ORTAKLIK 8 1.711.000 KOLLEKTİF ŞİRKET 1 50.000 KOMANDİT ŞİRKET 1 7.500 KOOPERATİF 155 11.713.79 LİMİTED ŞİRKET.856 1.59.73.300 MÜNFERİT ŞİRKET 1 50.000 GERÇEK KİŞİ TİCARİ İŞLETMESİ 1.81 707.973.764 DERNEK İKTİSADİ İŞLETMESİ 1 15.000 VAKIF İKTİSADİ İŞLETMESİ 1 KAMU KURULUŞU 1 500.000 DİĞER İKTİSADİ İŞLETMELER 5 300.300 4.794 4.13.679.51 AÇILAN ŞİRKET SAYISI 016 ŞİRKET TİPİ SAYISI SERMAYE I (TL) ANONİM ŞİRKET 137 83.40.500 ADİ ORTAKLIK 7 1.710.000 KOOPERATİF 18 960.500 LİMİTED ŞİRKET 468 1.646.750 GERÇEK KİŞİ TİCARİ İŞLETMESİ 55 539.738.596 DERNEK İKTİSADİ İŞLETMESİ 1 15.000 VAKIF İKTİSADİ İŞLETMESİ 1 DİĞER İKTİSADİ İŞLETMELER 1 00.000 888 748.511.346 43

KAPANAN ŞİRKET SAYISI 016 ŞİRKET TİPİ ANONİM ŞİRKET KOOPERATİF LİMİTED ŞİRKET GERÇEK KİŞİ TİCARİ İŞLETMESİ VAKIF İKTİSADİ İŞLETMESİ SAYISI 18 11 78 81 1 189 SERMAYE I (TL) 14.990.00 80.668 35.774.65 6.336.980 57.38.473 Van Ticaret ve sanayi odasına kayıtlı toplam üye sayısı14.876 dır. Toplam faal üye sayısı ise 4.794 dür. 016 yılında 888 yeni şirket açılırken, 189 adet şirket kapanmıştır. İLİ VERGİ VERİLERİ Vergi Dairesi Verileri YILLAR FAAL KAYITLI MÜKELLEF SAYISI 010 011 01 013 014 015 016 15.466 19.954 15.301 15.754 16.181 16.139 16.504 KAYITLI MÜKELLEF SAYISI 5000 0000 15000 10000 5000 0 Seri 1 010 011 01 013 014 015 016 15466 19954 15301 15754 16181 16139 16504 44

Tahakkuk Eden ve Tahsil Edilen Vergi YILLAR TAHAKKUK EDİLEN 011 569.586.931 01 681.780.567 013 934.158.137 014 1.104.115.769 015 1.373.983.047 016.034.805.843 KAYNAK: Gelir İdaresi Başkanlığı TAHSİL EDİLEN 45.034.533 49.96.1 51.37.665 558.465.593 565.734.700 736.90.759 ORAN % 74,6 63,06 55,81 50,58 41,17 36,18 YATIRIM VE DESTEKLER Kamu Yatırımlarının Sektörel Dağılımı (BİN TL) YILLAR TARIM İMALAT ENERJİ ULŞ. VE HBR. 015 1.11 9.370 53.387 60.78 1.750 4.849 109.154 41.849 18.574 441.78 016 5.916 7.500 69.3 56.858 76 3.04 95.887 9.490 116.147 404.310 DEĞİŞİM ORANI (%) 113,81-19,95 9,67-6,37 -- -675,56-13,83-41,90-10,69-9,8 TURİZM KONUT EĞİTİM SAĞLIK DİĞ. KAMU KAYNAK: KALKINMA BAKANLIĞI Kamu yatırımlarının sektörel dağılımına göre 016 yılında en çok yatırım yapılan sektör 116.147.000 TL ile diğer kamu yatırımları sektörü olmuştur. Bir önceki yıla göre en çok yatırım yapılan sektör %113,81 lik artışla tarım sektörüdür. 016 yılında toplam 404.310.000 TL yatırım yapılmıştır. Bu rakam bir önceki yılın %9,8 daha azdır. Yatırım Teşvik Belgelerinin Yıl Bazında Dağılımı 01 Belge Adedi 6 Sabit Yatırım (Milyon TL) 4 İstihdam 1.389 KAYNAK: EKONOMİ BAKANLIĞI 013 46 014 5 015 35 016 1 330 1.741 16 56 149 905 446 810 AB Destekleri İLLER BİTLİS HAKKÂRİ MUŞ PROJE SAYISI 63 53 6 86 464 KAYNAK: Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFBİ) 016 45 HİBE TUTARI (EURO) 5.531.460 5.110.337 6.799.756 1.435.40 38.876.793

1.435.40 5.000.000 0.000.000 15.000.000 10.000.000 5.531.460 5.110.337 6.799.756 5.000.000 0 BİTLİS HAKKARİ MUŞ Avrupa Birliği fonlarından aktarın kaynak tutarı dağılımında TRB bölgesinde en çok pay alan il Van olmuştur. 46

Yaşam Endeksi Göstergeleri 016 DEĞİŞKEN GENEL ENDEKS KONUT ÇALIŞMA HAYATI GELİR VE SERVET SAĞLIK EĞİTİM ÇEVRE GÜVENLİK SİVİL KATILIM ALTYAPI HİZMETLERİNE ERİŞİM SOSYAL YAŞAM 71 71 73 74 77 75 57 60 78 45 59 YAŞAM MEMNUNİYETİ 49 Kaynak: TÜİK 015 Konut GÖSTERGE Fert Başına Düşen Oda Sayısı Konutun içinde tuvalet mevcudiyeti oranı (%) 0,9 8,3 Konutun kalitesinde problem yaşayanların oranı (%) 30,6 Çalışma Hayatı GÖSTERGE İstihdam oranı (%) İşsizlik oranı (%) Ortalama günlük kazanç (TL) İşinden memnuniyet oranı (%) 41,4 10,3 56, 64,7 Gelir ve Servet GÖSTERGE Kişi başına düşen tasarruf mevduatı (TL) Orta ve üstü gelir grubundaki hanelerin oranı (%) Temel ihtiyaçlarını karşılayamadığını beyan eden hanelerin oranı (%) 1.19 1,3 65, 47

Sağlık GÖSTERGE Bebek ölüm hızı ( ) Doğuşta beklenen yaşam süresi (Yıl) Hekim başına düşen müracaat sayısı Sağlığından memnuniyet oranı (%) 16,8 75,6 4.955 68,9 Kamunun sağlık hizmetlerinden memnuniyet oranı (%) 64,4 GÖSTERGE Okul öncesi eğitimde (3-5 yaş) net okullaşma oranı (%) TEOG sistemi yerleştirmeye esas puan ortalaması (puan) YGS puan ortalaması (puan) Fakülte veya yüksekokul mezunlarının oranı (%) Kamunun eğitim hizmetlerinden memnuniyet oranı (%) 31,00 37,1 19,3 9,5 66,7 GÖSTERGE PM10 istasyon değerleri ortalaması (hava kirliliği) (µg/m³) Km'ye düşen orman alanı (%) Atık hizmeti verilen nüfusun oranı (%) Sokaktan gelen gürültü problemi yaşayanların oranı (%) Belediyenin temizlik hizmetlerinden memnuniyet oranı (%) 49,0 1,4 97,1 14,0 57,6 Eğitim Çevre Güvenlik GÖSTERGE Cinayet oranı (bir milyon kişide) Ölümlü ve yaralanmalı trafik kazası sayısı (bin kişide) Gece yalnız yürürken kendini güvende hissedenlerin oranı (%) 3, 1,5 58,8 Kamunun asayiş hizmetlerinden memnuniyet oranı (%) 75,7 GÖSTERGE Mahalli idareler seçimlerine katılım oranı (%) Siyasi partilere üyelik oranı (%) 81,7 16,0 Sendika/dernek faaliyetleri ile ilgili olanların oranı (%) 5,7 Sivil Katılım 48

Altyapı Hizmetlerine Erişim GÖSTERGE İnternet abone sayısı (yüz kişide) Kanalizasyon ve şebeke suyuna erişim oranı(%) Havalimanına erişim oranı,6 90,0 1781,7 Belediyenin toplu taşıma hizmetlerinden memnuniyet oranı (%) 55,3 Sosyal Yaşam GÖSTERGE Sinema ve tiyatro seyirci sayısı (yüz kişide) Bin kişi başına düşen alışveriş merkezi alanı (m) Sosyal ilişkilerinden memnuniyet oranı (%) 3,1 35,9 91,8 Sosyal hayatından memnuniyet oranı (%) 40,4 Yaşam Memnuniyeti GÖSTERGE Mutluluk düzeyi (%) 58,7 49

50