HANE LERDEN NUMARALI EV LERE

Benzer belgeler
Kalkış Varış Uzaklık (Deniz mili) Süre (Dakika) Ücret (TL) Ahırkapı Ahırkapı Ahırkapı Anadolu Hisarı 6, Ahırkapı Anadolu Kavağı 12,4

İstanbul a hizmet ibadettir...

Sultanahmet - Beşiktaş

SAĞLIK TARİHİ ve MÜZECİLİĞİ SEMPOZYUMU 1

II. ABDÜLHAMİD ARŞİVİNDEN İSTANBUL

HILTON GARDEN INN ISTANBUL GOLDEN HORN

AĞUSTOS AYI DENİZ SUYU ANALİZ SONUÇLARI. 03/08/ Uygun değil Aşan. 03/08/ Uygun Aşmayan. 03/08/ Uygun değil Aşan

Tarihi Kültürel Miras ve Kent Belleği Çalışma Grubu. Sözcü: Asiye Yavuz Kobal

ILKODU ILADI ILCEADI Semt Bölge 34 İSTANBUL BEŞİKTAŞ LEVENT 1 34 İSTANBUL BEŞİKTAŞ ULUS 1

Aşağıdaki listede İstanbul'darapor alabileceğiniz Hastaneler ve diğer sağlık kurumların adres ve telefonlarını bulabileceksiniz.

2006 YILI MAYIS AYI DENİZ SUYU ANALİZ SONUÇLARI

BASIN BİRİMİ GÜNLÜK YAYIN RAPORU

Kuzguncuk. Madam Agavni Muratyan Yalısı, 1993 Madam Agavni Muratyan Yalısı, Madam Agavni Muratyan Yalısı, Çiğdem PAKER, Mimarlık Fakültesi

Sunday 2nd of November :50:31 AM Document generated by

Pasaport Büro Adresleri

Osmanlı Evi. Yerleşme Yüzyıl Derinlik m Genişlik m Kısa Kenar m zira Oran Notlar

İstanbul'da trafiğe kapalı yolları ve alternatifleri

HALİÇ MEKANSAL GELİŞİM RAPORU / 2013

BAŞARILI BELEDİYE ALGI ANKETİ

Hacı Bayram-ı Velî nin Torunlarından Şair Ahmed Nuri Baba Divanı ndan Örnekler, Ankara Şehrengizi ve Ser-Güzeşt i

AHMETLER İLKOKULU. Okul Binası

2010 ANADOLU LİSELERİ YERLEŞTİRME BİLGİLERİ

SONAR. İSTANBUL UN EN BAŞARILI BELEDİYE BAŞKANLARI ARAŞTIRMASI Ekim 2016

İstanbul u İstanbul un Öğrencileri Keşfediyor.

Osmanlı Evi. Yerleşme Yüzyıl Derinlik m z Genişlik m z Oran Alan m2. Cingöz Sokağı 26 Ankara 10,2 13,5 13,2 17,4 1,29 135

1891 MANASTIR SALNAMESİNDE MANASTIR VİLAYETİ

ÇAVDARHİSAR KAYMAKAMLIĞI AİZANOİ ANTİK KENTİ TANITIM ÇALIŞMALARI RAPORU

İSTATİSTİK VERİLERİ

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİS GÜNDEMİ TOPLANTININ TARİHİ VE GÜNÜ : 18 OCAK 2013 CUMA TOPLANTININ BAŞLAMA SAATİ : 14:00 BİRLEŞİM : 5.

NECİP FAZIL KISAKÜREK

42 I MİMARİ I HAMAMLAR. Hamamlar. Yazı ve Fotoğraf: İsmail Büyükseçgin /

Üniversite-Araştırma Hastanesi-Otogar

TAMAMLANAN PROJELER ( )

KAYHAM STRATEJİK PLANINA GÖRE 2016 YILI FAALİYET RAPORU

GÜMÜLCINE TÜRK AGZIHDflKlE

6. ULUSLARARASI ARAPÇA YARIŞMALARI İSTANBUL İL İÇİ VE BÖLGE YARIŞMALARI PLANLAMASI

KONURALP TEKNİK GEZİ RAPORU

ESENYURT BELEDİYESİ ERİŞİLEBİLİRLİK ÇALIŞMALARI

İstanbul un Eski Boğaziçi Yalıları

ŞİRKETLER TOPLULUĞU HUKUKUNDA PAYSAHİPLİĞİ HAKLARINA DAYALI HÂKİMİYET. İbrahim Doğuhan UYGUN

AKM restorasyonu için protokol imzalandı

Sayın Başkanım, Sayın Müdürüm, Protokolümüzün Değerli Mensupları, Çok kıymetli Hocalarım, Değerli Öğrenci Arkadaşlarım, Velilerimiz

Tel : Adres : Marmara Üniversitesi Göztepe Kampüsü, Zirvebey Caddesi, Kuyubaşı İSTANBUL

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Araştırma Görevlisi Mimar Sinan Üniversitesi Yardımcı Doçent Beykent Üniversitesi

T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA PROJELERİ YÖNETİM BİRİMİ. Proje No: FEF.14.01

BAĞCILAR BELEDİYESİ BİRLİKTE MODELLEME DEĞİŞKEN ÖNERİLERİ

T.C İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİSİ KOMİSYON RAPORLARI

Ortaköy Rotary Kulübü Devir-Teslim Beykoz Rotary Kulübü Devir-Teslim

2014 YILI FAALİYET RAPORU

İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ MAYIS 2005 DENİZ SUYU NUMUNE SONUÇLARI

Atatürk ün Kişisel Özellikleri. Elif Naz Fidancı

Büro Ziyaretleri. Büro Ziyaretleri

BİTİRDİĞİMİZ PROJELERİMİZ TEKNİK YAPI TEKNİK YAPILAR SAN. VE TİC. AŞ. 1

3 Nisan 2017 PAZARTESİ İmza Günü

PERŞEMBE CUMA CUMA CUMA PAZARTESİ PAZARTESİ PAZARTESİ

Türkiye Futbol Federasyonu nun Türk Hukukundaki Yeri

BAŞKAN : Özcan KALAYCI Bülent YILDIRIM BAŞKAN: SAYMAN : Nesrin FİDAN ÜYE : Figen GÖNEN. info@antalyafalezrotary.org KOMİTELER TOPLANTI BİLGİLERİ

1. BÖLÜM DİN HİZMETLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ

kimdir? Nazif Kerem GÖZENER ÖZGEÇMİŞ

TÜRKİYE ORMANCILAR DERNEĞİ ALİ KEMAL YİĞİTOĞLU KÜTÜPHANESİ

T.C İZMİR İLİ SELÇUK BELEDİYESİ MECLİS KARARI K A R A R

T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ KAĞITHANE YERLEŞKESİNDEN GEÇEN OTOBÜSLER VE KALKIŞ SAATLERİ

2012 Asil - Taban Puanı Karşılaştırmalı Liste

Sunday 2nd of November :44:47 AM Document generated by

ESKİ GÜMÜŞHANE (SÜLEYMANİYE MAHALLESİ) VE PANAYIR ALANI

ROTARYENLER, ETRİM KÖYÜ İÇİN PEDAL ÇEVİRDİLER

KAYHAM STRATEJİK PLANINA GÖRE 2015 YILI FAALİYET RAPORU

Şerif Kocadon için mevlit

Bozkır da Bir Kültür Yuvası: Kırşehir Halkevi ( )

hanedandan bir ressam Abdülm ecid y Efendi ^ 60yı] YAPI KREDİ m N A T IO N A L P A L A C E S T B M M M İLLİ S A R A Y L A R

Bodrum-Kos arasındaki turizm ve ticaret işbirliği

ERZURUM ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ 60.YIL KUTLAMALARI GELENEKSEL MEZUN ŞENLİKLERİ

Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dahil Afet Önleme/Azaltma Temel Planı Çalışması

BOSNA-HERSEK TEKİ KÜLTÜR, BİLİM VE EĞİTİM ÜZERİNDEKİ OSMANLI ETKİSİ: MEVCUT DURUM

Taksim den Bilgi Üniversitesi Santral Kampüsü ne gelen otobüs hatları:

İstanbul Boğaz Turları

MÜSİAD İFTARI ŞANLIURFA

Yapılan araştırma sonuçlarına göre; 9. Sınıf öğrencilerimizin % 87,70 inin

Yayınevi Sertifika No: Yayın No: 238. HALİM SELİM İLE 40 ESMA Mehmet Yaşar

BASIN YAYIN BİRLİĞİ OCAK-ŞUBAT 2015 ETKİNLİK BÜLTENİ

ÇEVREMİZ VE BİZ 1.park 2.büfe 3.okul 4.banka 5.otel 6.market 7.alışveriş merkezi 8.kafe 9.hastane 10.köprü 11.nehir 12.kafe 13.spor salonu 14.

MECİDİYEKÖY MECİDİYEKÖY

KADIN ESERLERİ KÜTÜPHANESİ VE BİLGİ MERKEZİ VAKFI

EYÜPSULTAN MEVCUT DURUM TESPİTLERİ

TARIMSAL KALKINMA SULAMA KOOPERATİFİ KOOPERATİF. İshaklı Köyü Sulama. Kooperatifi

Belmin Dumlu SAVAŞKAN,

Sayı : BN:... /03/2016 Konu : Nisan Ayı Meclis Toplantıları.

BALAT- FENER - CİBALİ KÜLTÜR GEZİMİZ

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

KANDİLLİ KAMPUSU NA ULAŞIM

ISSN: ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ

MİMARLAR DERNEĞİ 1927

Eskiz Defterlerimden Osmanlı Mimarisi

MEHMET AKİF CADDESİ VE OSMAN PAŞA CADDESİ YENİ TRAFİK AKIŞI BİLGİLENDİRMESİ

Bodrum Belediye Başkanları Kitabı Yayınlandı

BİTİRDİĞİMİZ PROJELERİMİZ TEKNİK YAPI TEKNİK YAPILAR SAN. VE TİC. AŞ. 1

Osmanlı Diplomasi Tarihi Kurumları ve Tatbiki

Boğaz'a 10 yeni otel daha geliyor!

TTK, TFRS ve Denetim Eğitimleri

Transkript:

HANE LERDEN NUMARALI EV LERE Osman Nuri Ergin den 1927 İstanbul u Bina ve Arazi Cetvelleri İstanbul a hizmet ibadettir İstanbul un Cadde ve Sokak isimlerinin bir kısmı tarihten gelmektedir, bir kısmı da Osman Nuri Ergin in İstanbul a hediyesidir Her daim eksikliklerini duyduğum babam Kore Gazisi Mehmet Ercüment Ölçer ve annem Sevim Ölçer in aziz hatıralarına. Erol Ölçer

Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları Kitap No: 36 Yayın Danışmanı Ömer Arısoy Koordinasyon Erdem Z. İskenderoğlu Veli Koç Hane lerden Numaralı Ev lere Osman Nuri Ergin den 1927 İstanbulu Bina ve Arazi Cetvelleri Erol Ölçer Editör Ali Adem Yörük ISBN 978-605-65818-0-9 TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Sertifika No: 20640 1. Baskı İstanbul, Temmuz 2015 Görsel Malzeme Erol Ölçer Sokak Tabelası Arşivi Atatürk Kitaplığı Harita Arşivi Encümen Arşivi Eyüp Belediyesi Arşivi Ara Güler Arşivi İETT Arşivi Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) Kitap Tasarım Salih Pulcu Tasarım Uygulama Recep Önder Baskı-Cilt Seçil Ofset Matbaacılık Yüzyıl Mh. Matbaacılar Sitesi 4. Cadde No: 77 Bağcılar İstanbul Sertifika No: 12068 444 1984 www.zeytinburnu.bel.tr

HANE LERDEN NUMARALI EV LERE Osman Nuri Ergin den 1927 İstanbul u Bina ve Arazi Cetvelleri EROL ÖLÇER

TAKDİM Kıymetli okurlar; Bilindiği gibi tarih konusundaki çalışmalar bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek gelişiyor ve çeşitleniyor. Özellikle sosyal tarih çalışmaları, geçmiş hayatımızın kökenlerine eğilerek bizlere her gün yeni bilgiler getiriyor. Bizler, o bilgilerle bugünkü hayatımızın niteliğini ve gelişim çizgisini daha net görebiliyoruz. Bugün burada olan hayatımızın, nerelerden geçip buraya kadar geldiğini bütün canlılığıyla tespit edebiliyoruz. Böyle olunca, hayatımızın bundan sonra nasıl ilerleyebileceğine dair fikirler ve projeksiyonlar da geliştirebiliyoruz. Zeytinburnu Belediyesi olarak bizler, kültür yayıncılığımızın önemli bir unsuru olan sosyal tarih çalışmalarımızı daima bu perspektifle ele aldık. Bu alanda artık hacimli bir kütüphaneye doğru ilerliyoruz. İstiyoruz ki, geçmişimizin renkli hayat safhaları tarihin tozlu raflarında kalmasın. Gün yüzüne çıksın. Sosyal tarihimizin ulaşılabilen en derin noktalarını bulup gün yüzüne çıkaralım ve kültür-sanat kamuoyunun dikkatine sunalım. Bu arada akademi hayatımızın da kaynak birikimine katkıda bulunalım. 1927 yılında ilk kez gerçekleştirilen nüfus sayımında, sayımın önemli bir unsuru olan evlerin numaralandırılması çalışması aynı zamanda oldukça ilginç toplumsal ve kentsel manzaralar da içeriyor. Bu çalışmada, dönemin ünlü siması Mektupçu Osman Bey olarak tanınan Osman Nuri Ergin in üstlendiği görev kritik bir öneme sahip. Ekibiyle birlikte bütün İstanbul u, bu arada Zeytinburnu nu da gezerek sokakları ve binaları kayıt altına alan Mektupçu nun çalışmaları, sıra dışı bir kültür tarihi yolculuğu anlamına gelmektedir. Zeytinburnu Belediyesi olarak kütüphanemize önemli bir kaynak eser kazandırmanın gururunu yaşarken, okurlarımızı bu renkli ve maceralı yolculuğa davet ediyoruz. Bu vesileyle çalışmanın sahibi Sn. Erol Ölçer beyefendiye minnettarız. İyi okumalar. MURAT AYDIN Zeytinburnu Belediye Başkan

ÖNSÖZ İstanbul un, çocukluğumun geçtiği, bazı mekanları bende pek çok derin izler bırakmıştır. Baba evimin bulunduğu Ayvansaray daki Yatağan Hamam Sokak, anneannemin evinin bulunduğu Zincirlikuyu daki Büyükdere Caddesi, kayınvalidemin şu anda dahi oturduğu Samatya daki Sancaktar Tekkesi Sokağı, ailemin Eminönü nde alışverişe gidip geldiği Mısır Çarşısı ve Yemiş İskelesi civarı, Unkapanı yolu hayalimde hâlâ hoş anıları olan yerlerdir. Bugün bu mekanlara baktığımda pek çok değişiklikler olduğunu, hatta bazı yerlerin yok olup gittiğini görüyorum. Benim için en acı olanı ise çeşitli nedenlerle yok edilen sokak ve caddelerdir. İstanbul da oturanların mutfak erzakı, aşurelik ve kuruyemiş aldığı Eminönü Meydanı, Yemiş İskelesi ve civarı sokakları bugün yoktur, hiç uğruna yok edilmiştir. 1940 lı yıllarda rehabilitasyon adı altında yol ve meydan çalışmalarında sokaklar yok edilmiş, sokakta bulunan tüm binalar, tarihi eserler de yitip gitmiştir. Örneğin Eminönü Balık İskelesi civarında, Peynirci Akif Sokağı ndaki Balık İskelesi Mescidi (İzzet Paşa Mescidi) yol genişletme çalışmaları adı altında yok yere yıkılmıştır. Peynirci Sokağı 1985 senesinde tüm binalarıyla yıkılıp tarihe gömülmüştür. Bugün arsası otopark olarak kullanılmaktadır. 1985 yılındaki 1. Haliç Nazım Planı ile Haliç kıyıları temizlenecek denilerek, bütün Haliç kıyıları yıkılmış, 1 milyon kilometrekare alan açılmıştır. Aynı zamanda Haliç le özdeşleşmiş birçok tarihi eser ve bina yıkılmış, sokaklar yok edilmiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren 1985 yılına kadar İstanbul Sokak envanterinde yerini almış, bu arada ismi değişmemiş birçok sokak 1985 yıkımlarına kurban gitmiştir. Bu sokaklarda doğup büyüyen, iş hayatı olan, bir şekilde bu sokaklarda yaşanmışlıkları bulunanların adeta hafızaları boşaltılmıştır. Peynirci Akif Sokağı, Yoğurtçu Hüseyin Sokağı, Yemiş İskelesi Sokağı, Çardak Caddesi, Soğancıbaşı Sokağı, Duygu Sokağı, Demiryol Sokağı, Tuğlacı Rüstem Sokağı, Parmak Üzümü Sokağı, Yavuz İskelesi Sokağı, Cibali İskelesi Sokağı, Fener İskele Caddesi, Simitçi Veli Sokağı, Balat Kayık İskelesi Sokağı, Karabaş Hüseyin Sokağı, Marangoz Rüştü Sokağı, Karbon Sokağı, Cacık Sokağı ve Abdülvedut Çeşmesi Sokağı bu sokaklardan sadece birkaçıdır. Son dönem Osmanlı tarihi ve Cumhuriyet tarihi, İstanbul daki imar faaliyetleri bakımından incelendiğinde buna benzer sayısız örnek bulunacaktır. Bu aynı zamanda şehrin hafızasının silinmesi demektedir. Günümüzde de kentsel dönüşüm çalışmaları veya başka şekillerde şehrin dokusunu etkileyecek faaliyetlerin bu bakımdan tekrar düşünülmesi, ciddiyetle tartışılarak ondan sonra adımlar atılması önümüzde duran tarihi bir vecibedir. Sokaklar şehirlerin hafızasıdır hakikatini tekrar hatırlamalı ve akılda tutmalıyız.

Bende İstanbul a ilişkin hassasiyetlerin doğması çocukluk yıllarına kadar geri gitmektedir; ancak Osman Nuri Ergin in eserleriyle tanıştıktan sonra bu konularda ciddi seviyede bilgi sahibi olmanın gerekliliğini hemen anladım. Gençlik yıllarımdan itibaren, Osman Nuri Ergin in eserleri ve çalışmalarının izini hayranlıkla sürdüm. Son yıllarda bu gayretlerim meyve vermeye başladı. İstanbul un eski ve yeni sokak adlarına dair çalışmamı Şehir Sokak Hafıza- Kuyulu dan Biçkiyurdu na Osman Nuri Ergin le İstanbul Sokak Adları adıyla yayınlamak nasip oldu. Elinizdeki kitap ise, yine Osman Nuri Ergin in büyük emekleriyle gerçekleştirilmiş olan, 1927 senesi İstanbul bina sayımına ait istatistikleri konu almaktadır. Çalışmamızın ana kaynağı, 1927 Nüfus Tahriri hazırlık çalışmaları kapsamında İstanbul da yapılan nümerotaj esnasında, başında Osman Nuri Ergin in bulunduğu Şehremaneti Nümerotaj Hey eti nin hazırladığı bina ve arazi istatistik cetvelleridir. Bu cetvellerde 90 mıntıka, 6.800 küsur sokak ve caddede bulunan binalar mahiyet, kat adedi ve yapı türü bakımından sıralanmıştır. 1928 yılında, İstatistik Umum Müdürü Camille Jacquart, esas müfredât cedâvili semt, mıntıka ve sokak itibariyle Emanet-i aliyyeleri tarafından tab ve neşr edilirse çok kıymetdâr ve müfîd bir hizmet ifa edilmiş olacaktır, bu cedvellerdeki metodik tedkikat mahsulü olan malumat-ı adediye; İstanbul şehrinin topoğrafyası, sıhhî şerâiti, inkişâfı ve idaresi ile alakadâr olan her nev teşkilat ve erbâb-ı ilm için pek yüksek bir ehemmiyet arz eder ifadeleriyle bunların İstanbul araştırmaları bakımından önemine dikkat çekmiş ve basılmasının gerekliliğine işaret etmişti. Jacquart ın dileği 87 yıl sonra yerini bulmaktadır. Çalışmamız esas itibariyle bu istatistik cetvellerinin yeni harflere aktarılmasından ibarettir. İstanbul Bina Kütüğü ne Dair Birkaç Söz başlıklı giriş yazısında, kaynağımızın güvenilirliğini ispat sadedinde cetvellerin hazırlanma süreci anlatılmış ve çalışmamızda takip edilen usulle ilgili hususlar sıralanmış; nümerotaj ve Osman Nuri Ergin le ilgili önemli vesikalara yer verilmiştir. Giriş yazısından sonra, kronolojik olarak nüfus tahriri çalışmalarının aşamalarını belirten gazete haberleri gelmekte; peşi sıra kitabın gövdesini oluşturan, 90 mıntıkaya ait istatistik cetvelleri teker teker sıralanmaktadır. Eski sokak levhaları, haritalar; çeşme, cami, karakol, hamam, mezarlık veya sokağın genel görünümünü veren eski ya da yeni fotoğraflarla bu bölümü renklendirmeye çalıştık. Bu çalışmamıza da tamamlayıcı nitelikte bazı eklerin konulmasını uygun gördük. Tahrir Memurlarına Mahsus Mufassal Talimatname ve İstanbul Şehremaneti nden gönderilmiş istatistiki verilerin 1928 yılına ait İhsâî Yıllık ta yer alan hulasaları, 1927 nümerotaj çalışmaları çerçevesinde önem taşıyan vesikalardır. İstatistik cetvellerindeki kayıtlar esas alınarak ve mümkün mertebe bugünkü durumları da belirtilerek hazırlanmış 1927 senesi itibariyle İstanbul hamamları ve İstanbul karakollarına ait listeler, be-

nim özel ilgimden kaynaklanmaktadır. Cetvellerdeki ev, ahır, baraka, bekar odası, dükkan gibi binaların günümüzde takibi neredeyse imkansızdır veya uzun soluklu özel çabalara muhtaçtır. Cami, han ve mektepler ise tüketici olmamakla beraber çeşitli çalışmalara konu olmuştur. İstatistik cetvellerine göre 1927 yılında İstanbul da 140 hamam, 143 karakol bulunmaktaydı. 1928 yılına ait İhsâî Yıllık ile 1934 tarihli İstanbul Şehri Rehberi nde de aynı sayılar verilmiştir. İstanbul hamamları listesini hazırlarken Hamamcı Şinası lakaplı Şinasi Akbatu ( İstanbul Hamamları, 1967 ve 1973 İstanbul İl Yıllığı) ile M. Nermi Haskan ın İstanbul Hamamları (İstanbul, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, 1995) çalışmalarını istatistik cetvellerinden çıkardığım kayıtlarla karşılaştırdım. İstanbul karakolları konusunda Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü nden Doç. Dr. Aynur Çiftçi Hanımın yardımlarını gördüm. Kendisi yüksek lisans tezi ile çeşitli ansiklopedi ve dergilerde yazdığı yazıları paylaştığı gibi sözlü bilgiler de verdi. Ahşap, kargir veya yarı kargir olarak yapılan karakol binalarının bir kısmı zaman içerisinde yıkılmış, aynı yere yine karakol yapılmıştır. Bazı karakolların isimleri ve polis karakolu mu, belediye zabıta karakolu mu, nokta karakolu mu olduğu bilinmemektedir. Eklere İstanbul un imar meselesiyle ilgili ufuk açıcı birkaç yazıyı da aldık. Bunlar, Mimar Kemaleddin Bey in Eski İstanbul ve İmar-ı Belde Belâsı ve İmar-ı Belde Fikrinin Yanlış Tatbikinden Mütevellid Tahribat başlıklı kıymetli yazıları ile Celal Esad Bey in (Arseven) Yarınki İstanbul: İstanbul u Nasıl İmar Etmeli başlıklı kıymetli tefrikasıdır. Kitabımızın son eki Osmanlı Devleti döneminde, İstanbul da bina numaraları ve sokak levhalarıyla ilgili yapılmış çalışmalara dair muhtelif arşiv vesikalarından oluşmaktadır: Mösyö P. Duran ın 1854 yılındaki tarihi girişiminin bütün ayrıntıları, çıkan sorunlar, sokak levhası muharrirlerinin haftalıkları, yıpranan levhaların değiştirilmesi, merkezi Viyana da bulunan Emaillirwerke adlı şirketin teklifi; Selanik, İzmir, Beyrut, Suriye ve Bağdat vilayetleri merkez kazalarındaki müsakkafatın tahrir ve tahmini Şehir Sokak Hafıza adlı kitabımızın devamı niteliğindeki İstanbul Bina Kütüğü nü hazırlarken çok büyük bir zevkle çalıştım. Bildiğim, yaşadığım yerlere ait kısımlarda hissettiğim mutluluğun tarifi mümkün değil!. Ümidim odur ki, İstanbul Bina Kütüğü İstanbul sevdalılarının hafızasını canlandıracaktır. Hele o sokaklarda hatıraları olan insanların gözlerindeki ışıltıyı şimdiden görebiliyorum. Tüm İstanbul sevdalılarına bir nebze hizmette bulunabildimse ne mutlu bana! Camille Jacquart ın da belirttiği gibi, İstanbul Bina Kütüğü; İstanbul un topoğrafyası, sıhhî şartları, inkişafı ve idaresi ile alakadar her tür kurum ve bilim adamı için büyük öneme sahiptir. İstanbul Bina Kütüğü nün İstanbul araştırmaları için temel başvuru kitaplarından biri olacağına inanıyorum.

Cumhuriyetin ilk yıllarında, İstanbul sokaklarıyla ilgili çalışmaların en önemli şahsiyeti İstanbul a tarifsiz pek çok hizmeti bulunan Osman Nuri Ergin dir. Hangi kaynağa uzansanız, hangi gazeteyi karıştırsanız, hangi arşivi yoklasanız, hangi sokağın başına varsanız eğer katman katman İstanbul a bakmayı öğrenmişseniz karşınıza Mektupçu Osman Bey çıkacaktır. Çalışmalarının bir kısmını anlatmaya çalıştığım Şehir Sokak Hafıza da belirttiğim gibi, adeta İstanbul sokaklarına imzasını atmıştır. İstatistik cetvellerinin hazırlanmasında da onun fikirleri ve emeklerinin ilk sırada sayılması gerekliliği her türlü izahtan varestedir. Şehir Sokak Hafıza dan sonra, onun büyük emekler verdiği başka bir faaliyetin neticesinde ortaya çıkmış bina kütüğünü de yayınlamaktan büyük bir kıvanç duymaktayım. İstanbul a hizmetlerini minnet ve şükranla yad ediyorum. Ruhu şâd ü handan olsun. Her daim rahmetle anılsın. Kitabın bu haliyle ortaya çıkması birçok İstanbul muhibbinin yardımlarıyla mümkün olmuştur. İstatistik cetvellerinden beni haberdar edip çalışmaya başlamama vesile olan Sinan Sümbül e ve Selahattin Öztürk e, teşviklerinden dolayı Gökhan Yörük e, İstanbul karakollarına dair bilgilerini paylaşan Doç. Dr. Aynur Çiftçi Hanım a, kitabın adı konusundaki kanaatimizi pekiştiren Serhat Aslaner e teşekkürü borç bilirim. Her türlü desteğinden dolayı bir Osman Nuri Ergin sevdalısı olan İsmail Kara ya, Av. Ömer Arısoy a, elinizdeki kitaba benimle birlikte emek veren Ali Adem Yörük e, mizanpaj aşamasındaki emeklerinden ötürü Salih Pulcu ve Recep Önder e müteşekkirim. Tabii ki son olarak, hayatımda bulunduğu her zaman tüm çalışmalarımda olduğu gibi, bu çalışmamda da desteğini benden esirgemeyen, varlığı ile güç aldığım eşim Güneser e minnetdarlığımı ifade etmeliyim. Her birine sonsuz teşekkürler. Erol Ölçer 29 Ekim 2014, İstanbul.

İÇİNDEKİLER Başlangıç: İstanbul Bina Kütüğü ne Dair Birkaç Söz 20 1. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 64 2. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 74 3. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 116 4. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 140 5. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 158 6. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 174 7. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 204 8. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 218 9. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 230 10. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 252 11. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 264 12. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 284 13. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 298 14. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 356 15. Mıntıka İstanbul Mıntıkası 380 16. Mıntıka Sur Harici Balıklı Takkeci ve Civarı Mıntıkası 388 17. Mıntıka Kazlıçeşme Mıntıkası 392 18. Mıntıka Bakırköy Mıntıkası 398 19. Mıntıka Osmaniye Mıntıkası 406 20. Mıntıka Yeşilköy Mıntıkası 408 21. Mıntıka Yeşilköy - Rami Arası Mıntıkası 414 22. Mıntıka Küçükköy Mıntıkası 416 23. Mıntıka Alibeyköyü Mıntıkası 418 24. Mıntıka Silahtarağa Mıntıkası 424 25. Mıntıka Kağıthane Köyü Mıntıkası 426 26. Mıntıka Darülaceze - Abide-i Hürriyet Civarı Mıntıkası 428 27. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 430 28. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 450 29. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 464 30. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 476 31. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 490 32. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 502 33. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 518 34. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 534 35. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 540 36. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 550 37. Mıntıka Mecidiyeköyü Mıntıkası 552 38. Mıntıka Boğazın Rumeli Ciheti Sırtları Mıntıkası 554 39. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 558 40. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 564 41. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 568 42. Mıntıka Beyoğlu - Galata Mıntıkası 572 43. Mıntıka Yıldız la Nişantaşı Arasındaki Dikilitaş Mıntıkası 586 44. Mıntıka Galata Mıntıkası 588 45. Mıntıka Ortaköy Mıntıkası 590 46. Mıntıka Kuruçeşme Mıntıkası 600 47. Mıntıka Arnavutköy Mıntıkası 602 48. Mıntıka Bebek Mıntıkası 608 49. Mıntıka Rumelihisarı Mıntıkası 610 50. Mıntıka Boyacıköy - Emirgan Mıntıkası 614 51. Mıntıka İstinye Mıntıkası 618 52. Mıntıka Yeniköy Mıntıkası 620 53. Mıntıka Tarabya Mıntıkası 626 54. Mıntıka Kireçburnu - Kefeliköy Mıntıkası 630 55. Mıntıka Büyükdere Mıntıkası 632 56. A Mıntıka Sarıyer Mıntıkası 636 56. B Mıntıka Sarıyer Maden Mıntıkası 640 57. Mıntıka Yenimahalle Mıntıkası 642

58. Mıntıka Rumeli Kavağı Mıntıkası 644 59. Mıntıka Anadolu Kavağı Mıntıkası 646 60. Mıntıka Beykoz Mıntıkası 648 61. Mıntıka Akbaba - Dereseki Köyleri Mıntıkası 656 62. Mıntıka Paşabahçesi Mıntıkası 658 63. Mıntıka Çubuklu Mıntıkası 662 64. Mıntıka Kanlıca Mıntıkası 664 65. Mıntıka Anadoluhisarı Mıntıkası 666 66. Mıntıka Kandilli Mıntıkası 670 67. Mıntıka Vaniköy Mıntıkası 674 68. Mıntıka Çengelköy Mıntıkası 676 69. Mıntıka Beylerbeyi Mıntıkası 680 70. Mıntıka Kuzguncuk Mıntıkası 684 71. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 688 72. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 694 73. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 702 74. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 706 75. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 708 76. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 710 77. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 720 78. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 728 79. Mıntıka Üsküdar Mıntıkası 736 80. Mıntıka Çamlıca Mıntıkası 744 81. Mıntıka Kadıköy Mıntıkası 750 82. Mıntıka Kadıköy Mıntıkası 758 83. Mıntıka Kadıköy Mıntıkası 766 84. Mıntıka Kadıköy Mıntıkası 772 85. Mıntıka Kalamış - Göztepe Mıntıkası 776 86. Mıntıka Erenköy - Bostancı Mıntıkası 782 87. Mıntıka Kınalıada Mıntıkası 790 88. Mıntıka Burgazada Mıntıkası 792 89. Mıntıka Heybeliada Mıntıkası 794 90. Mıntıka Büyükada Mıntıkası 800 İstanbul Bina Sayımı Mıntıkalar Yekünü 810 İstanbul Bina Sayımı 1. Grup Mıntıkalar Yekünü 816 İstanbul Bina Sayımı 2. Grup Mıntıkalar Yekünü 818 İstanbul Bina Sayımı 3. Grup Mıntıkalar Yekünü 820 İstanbul Bina Sayımı 4. Grup Mıntıkalar Yekünü 822 İstanbul Bina Sayımı 5. Grup Mıntıkalar Yekünü 824 İstanbul Bina Sayımı 6. Grup Mıntıkalar Yekünü 826 İstanbul Bina Sayımı 7. Grup Mıntıkalar Yekünü 828 İstanbul Bina Sayımı 8. Grup Mıntıkalar Yekünü 830 İstanbul Bina Sayımı Grup Mıntıkalar Yekünü 832 EKLER EK 1: Tahdid ve Tahrir Talimatnamesi 836 EK 2: Tahrir Memurlarına Mahsus Mufassal Talimatname 851 EK 3: Coğrafi Mıntıkalar İtibariyle İstanbul Şehremaneti Binalar İstatistiği 859 EK 4: Osman Nuri Ergin in İstanbul Hamamları nı anlattığı ansiklopedi maddesi ve 1927 yılı itibariyle İstanbul Hamamları 862 EK 5: 1927 İstanbul Bina Kütüğü nde İstanbul Karakolları 872 EK 6: Mimar Kemaleddin Bey in Eski İstanbul ve İmar-ı Belde Belâsı ve İmar-ı Belde Fikrinin Yanlış Tatbikinden Mütevellid Tahribat başlıklı yazıları 890 EK 7: Celal Esad Bey in (Arseven) Yarınki İstanbul: İstanbul u Nasıl İmar Etmeli başlıklı kıymetli tefrikası 897 EK 8: Osmanlı Devleti döneminde, İstanbul da bina numaraları ve sokak levhalarıyla ilgili çalışmalara dair muhtelif vesikalar 902