Temiz Odalarda Fark Basınç Kontrolü Damla Zülfikar
Özet Temiz Oda Nedir? Hava Akış Miktarının ve Yönünün Kontrolü Fark Basınç Kontrolü Nerelerde Gerekir? Hastaneler İlaç ve Kritik Üretim Tesisleri Laboratuvarlar Fark Basınç Kontrolü Nasıl Yapılır? Fark Basınç Trendini Değiştirmeden Enerji Tasarrufu Yapmak Mümkün mü?
Temiz Oda Nedir? Partikül sayısının, odanın kullanım amacına göre kabul edilen standartlarda limitlenmiş aralıkta tutulduğu kontrollü alanlardır. Temiz Oda şartlarının sağlanabilmesi için gereklilikler, Uygun mimari tasarım, Uygun malzeme seçimi, Uygun hava filtrasyonu, Hava akış miktarı ve yönünün kontrolü, Periyodik temizlik, ölçümleme ve validasyon
Hava Akış Miktarının ve Yönünün Kontrolü Hava Akış Miktarı Hava akış miktarını belirleyen iki kriter vardır; Termal yük : Oda içinde istenilen nem ve sıcaklık değerini yakalayabilmek için gerekli şartlandırılmış hava miktarı. Partikül kontrolü : Oda içindeki partikül sayısını koruyabilmek için gerekli filtrelenmiş hava miktarı. Hava Akış Yönü Odaların 100% sızdırmaz olmadıkları ve birbirleri arasında malzeme ve personel akışı olduğu için iki komşu oda arasında hava akışının, temiz tutulmak istenen odadan nispeten kirli olabilecek alana doğru sağlanması ve sürekli korunması gerekmektedir. Bu akış ancak iyi ve sürekli bir fark basınç kontrolü ile olur.
Fark Basınç Kontrolü Hangi Alanlarda Gereklidir? Ameliyathaneler Yoğun Bakım Alanları Radyoloji İlaç Hazırlama Odaları ve Laboratuvarlar Izolasyon Odaları Negatif İzolasyon Odaları Pozitif İzolasyon Odaları
Fark Basınç Kontrolü Hangi Alanlarda Gereklidir? Ameliyathane ve Yoğun Bakım Alanları Riskler Enfeksiyon riski Operasyon güvenliği Gereğinden fazla enerji tüketimi
Fark Basınç Kontrolü Hangi Alanlarda Gereklidir? + - Izolasyon Odaları Riskler Hastane enfeksiyonu riski Karantina odalarından dolayı salgın riski Gereğinden fazla enerji tüketimi
Fark Basınç Kontrolü Hangi Alanlarda Gereklidir? Laboratuvarlar Riskler Çapraz bulaşma riski Salgın riski Personel güvenliği Operasyon güvenliği Gereğinden fazla enerji tüketimi
Fark Basınç Kontrolü Hangi Alanlarda Gereklidir? İlaç ve Kimya Üretim Tesisleri Riskler Çapraz bulaşma riski Personel güvenliği Operasyon güvenliği Gereğinden fazla enerji tüketimi
İyi Bir Fark Basınç Kontrolü için Gerekli Ön Koşullar Doğru Mimari Tasarım ve Uygulama Kaçakların kontrol altında tutulabilecek seviyede olması Malzeme ve personel akışının doğru tasarlanmış olması Hava debilerinin doğru seçilmiş olması Doğru seçilmiş VAV / CAV cihazları Cihazın kanaldaki basınç dalgalanmalarından bağımsız çalışması gerekir Birçok proses ve operasyonda hızlı tepki verebilmelidir Farklı debi gerekliliklerinde aynı hassasiyeti koruyabilmelidir.
Fark Basınç Trendini Değiştirmeden Enerji Tasarrufu Yapmak Mümkün mü? Bu sorunun cevabı tamamen prosese ve istenilen minimum gerekliliklere göre değişir. Kritik hava kontrolü gereken alanlarda şartlandırılmış havayı sağlamak çok maliyetlidir. Şartlandırılmış bu havanın maksimum verimlilikte kullanılması gerekir. Genelde bu tür alanlarda ihtiyaç değişkendir ve kısma oranı yüksek, farklı debilerde aynı hassiyeti koruyabilen bir VAV sistemi ile fark basınç trendini etkilemeden ciddi enerji tasarrufları sağlanabilir.
Ek Egzoz Fanı Olan Alanlar Ek emiş noktası
Ek Egzoz Fanı Olan Alanlar 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 10:11:00 10:08:20 10:08:25 10:08:30 10:08:35 10:08:40 10:08:45 10:08:50 10:08:55 10:09:00 10:09:05 10:09:10 10:09:15 10:09:20 10:09:25 10:09:30 10:09:35 10:09:40 10:09:45 10:09:50 10:09:55 10:10:00 10:10:05 10:10:10 10:10:15 10:10:20 10:10:25 10:10:30 10:10:35 10:10:40 10:10:45 10:10:50 10:10:55 10:11:05 10:11:10 10:11:15 Ek Egzoz Sisteminden alınacak bir kuru kontak ile dönüş havası azaltılabilir SUPPLY FLOW RETURN FLOW DUST CLEANER PRESSURE
Dış hava şartlarına göre üfleme debisi değiştirilebilir 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 10:13:40 10:13:55 10:14:10 10:14:25 10:14:40 10:14:55 10:15:10 10:15:25 10:15:40 10:15:55 10:16:10 10:16:25 10:16:40 10:16:55 10:17:10 10:17:25 10:17:40 10:17:55 10:18:10 10:18:25 10:18:40 10:18:55 10:19:10 10:19:25 10:19:40 10:19:55 10:20:10 10:20:25 10:20:40 10:20:55 10:21:10 10:21:25 10:21:40 10:21:55 10:22:10 10:22:25 10:22:40 10:22:55 10:23:10 10:23:25 Operasyonel Minimum Hava Değişim Sayısı Soğutma Modu SUPPLY FLOW RETURN FLOW PRESSURE
Enerji Tasarrufu Duruş Zamanlarda Üfleme Debisinin Azaltılması 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 10:03:00 10:03:10 10:03:20 10:03:30 10:03:40 10:03:50 10:04:00 10:04:10 10:04:20 10:04:30 10:04:40 10:04:50 10:05:00 10:05:10 10:05:20 10:05:30 10:05:40 10:05:50 10:06:00 10:06:10 10:06:20 10:06:30 10:06:40 10:06:50 10:07:00 10:07:10 10:07:20 10:07:30 10:07:40 10:07:50 10:08:00 10:08:10 10:08:20 10:08:30 10:08:40 10:08:50 10:09:00 10:09:10 Normal HDS modu Ek egzoz fanı olan alanlar Düşürülmüş HDS modu SUPPLY FLOW RETURN FLOW PRESSURE
Laboratuvarlarda Örnek Hava Debisi Denge Hesabı Formül : Toplam Giren Hava = Toplam Çıkan Hava 1.Durum : Minimum Hava Değişim Sayısına göre hesap / Termal yüke göre hesap : Örnek : Üfleme : 1000 m³/h Çeker Ocaklar : Çalışmıyor ama valfin minimum kapalı halinde 2 x 150 m³/h emiş hala devam ediyor. Oda Negatif : 200 m³/h odaya giriş var. Üfleme + Odaya Giren Kaçak Hava = Çeker Ocakların Emişi + Oda Emişi 1000 m³/h + 200 m³/h = 300 m³/h + Oda Emişi Oda Emişi = 900 m³/h Seçilen Üfleme Valfinin 1000 m³/h debiyi de 3000 m³/h de aynı hassasiyette sağlayabilmesi lazım. Üflemenin sabit olduğu durumlarda aynı geniş kontrol aralığı emiş valfi için gereklidir. 2. Durum : Çeker Ocakların birinin açık olması durumuna göre hesap : Üfleme : 2000 m³/h Çeker Ocaklar 1200 m³/h + 150 m³/h emiş Oda Negatif : 200 m³/h odaya giriş var. Üfleme + Odaya Giren Kaçak Hava = Çeker Ocakların Emişi + Oda Emişi 2000 m³/h + 200 m³/h = 1350 m³/h + Oda Emişi Oda Emişi = 850 m³/h 3. Durum : Çeker Ocakların ikisinin de açık olması durumuna göre hesap : Üfleme : 3000 m³/h Çeker Ocaklar 1200 m³/h + 1200 m³/h emiş Oda Negatif : 200 m³/h odaya giriş var. Üfleme + Odaya Giren Kaçak Hava = Çeker Ocakların Emişi + Oda Emişi 3000 m³/h + 200 m³/h = 2400 m³/h + Oda Emişi Oda Emişi = 800 m³/h
Ameliyathanelerde Örnek Hava Debisi Denge Hesabı Formül : Toplam Giren Hava = Toplam Çıkan Hava 1.Durum : Operasyon Sırasında : Üfleme : 2400 m³/h Oda Pozitif : 240 m³/h odadan kaçış kabul edelim. Üfleme Debisi = Emiş Debisi + Odadan Kaçış Debisi 2400 m³/h = Emiş Debisi + 240 m³/h Emiş Debisi = 2160 m³/h 2.Durum : Operasyon Olmadığı Durumlar : Seçilen Üfleme Valfinin 2400 m³/h debiyi de 1200 m³/h de aynı hassasiyette sağlayabilmesi lazım. Diğer taraftan seçilen emiş valfinin de 2160 m³/h debide de 960 m³/h debide de aynı hassasiyet ile fark basınç trendini koruması gerekir. Üfleme : 1200 m³/h Oda Pozitif : 240 m³/h odadan kaçış kabul edelim. Üfleme Debisi = Emiş Debisi + Odadan Kaçış Debisi 1200 m³/h = Emiş Debisi + 240 m³/h Emiş Debisi = 960 m³/h
Teşekkürler damla.zulfikar@emsmuh.com.tr