İzmir Körfezi nde Karides Balıkçılığında Kullanılan Uzatma Ağlarının Av Kompozisyonu*

Benzer belgeler
An investigation on catch composition of trammel nets used in Ordu

ORTA EGE DE UZATMA AĞLARININ BALIK POPULASYONLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Edremit Körfezi Demersal Balıkçılık Kaynakları Üzerine Bir Araştırma

Yumurtalık Koyu nda Dip Trolü ile Yakalanan Türlerin Mevsimsel Değişimi ve Verimlilik İndeksi

İZMİR KÖRFEZİ NDE YILLARI ARASINDA DİP TROLÜ İLE YAKALANAN DEMERSAL BALIKLARIN MİKTARI VE ÇEŞİTLİLİĞİ ÜZERİNE İNCELEMELER

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

İzmir Körfezi (Ege Denizi) Urla Yöresinde Trata Balıkçılığı*

Antalya Körfezi nde Avcılık İle Yakalanan Balık Türleri ve Bunların İşlenerek Değerlendirilmesi

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

TRABZON KIYILARINDA (DOĞU KARADENİZ) DİP TROLÜ İLE AVLANAN BALIK FAUNASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Orhan AK*, Sebahattin KUTLU, İlhan AYDIN

Yılları Arasında Çanakkale Balık Hali nde Pazarlanan Su Ürünleri ve Çanakkale Bölgesi Üretim Miktarlarının Karşılaştırılması

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Gökova Körfezi (Ege Denizi) Karides Balıkçılığı

Proje No: 103Y132. Balıkçılık Yönetimi Açısından Ege Denizi Demersal Balık Stoklarının İlk Ürüme Boyları, Yaşları ve Büyüme Parametrelerinin Tespiti

Güneydoğu Marmara da Algarna ile Karides Avcılığında Av Kompozisyonu ve Hedef Dışı Av

Barbunya Galsama Ağlarında Kullanılan Poliamid Monofilament ve Multifilament Ağ İpinin Av Kompozisyonuna Olan Etkisi

ekler : Kitapta mevcut av araçları planları listesi

Trabzon Bölgesi nde Kullanılan Mezgit Uzatma Ağlarının Av Verimi ve Tür Kompozisyonunun Belirlenmesi

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Isparoz (Diplodus annularis L., 1758) un Bir Defada Bıraktığı Yumurta Miktarının Belirlenmesi Üzerine Bir Ön Çalışma

SAROS VE GÖKOVA KÖRFEZLERİNDE TROL AV KOMPOZİSYONU VE KARŞILAŞTIRMASI

Marmara Denizi nde Karides Algarnasının Av Kompozisyonu ve Hedeflenmeyen Av Üzerine Bir Çalışma*

Balıkçılık Sektörünün İzmir İli İçindeki İşleyişi ve Güncel Sorunları

YATAY KONUMLU IZGARA SEÇİCİLİĞİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

BÖLÜM Sosyo-Ekonomik Çevrenin Değerlendirilmesi - Denizel

Su Ürünleri Dergisi Cilt No: 15 Sayı: İzmir-Bornova 1998

Ayvalık (Ege Denizi) Kıyı Balıkçılığı Üzerine Bir Ön Çalışma* Preliminary Study on Ayvalık (Aegean Sea) Coastal Fishery

Türkiye Geleneksel Trol Balıkçılığına İkili Izgara Sistemlerinin Uygulanması

DİP TROLÜ İLE İKİ FARKLI DERİNLİKTE AVLANAN MEZGİT (Gadus merlangus euxinus N. 1840) BALIĞININ AV VERİMİ VE BOY KOMPOZİSYONUNUN DEĞİŞİMİ

THE SCIENTIFIC AND TECH NO LOG ICAL RESEARCHCOUNCILOF TURKE Y

Research Article Journal of Maritime and Marine Sciences Volume: 1 Issue: 1 (2015) 56-63

BODRUM YARIMADASINDA KULLANILAN GALSAMA AĞLARININ SEÇİCİLİĞİ

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT : SİNOP ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ AKLİMAN/SİNOP

AŞAMALI KÜMELEME YÖNTEMLERİNİN SU ÜRÜNLERİNDE KULLANIMI * Hierarchical Cluster Analysis Use in Fisheries

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE GIRGIR AĞLARINDA HEDEF DIŞI AV KOMPOZİSYONUNUN ARAŞTIRILMASI ÜZERİNE BİR ÖN ÇALIŞMA

MONOFİLAMENT VE MULTİFİLAMENT GALSAMA AĞLARI BALIKÇILIĞINDA OPERASYON ZAMANININ AV KOMPOZİSYONUNA OLAN ETKİLERİ

Homa Lagünü nden (İzmir Körfezi, Ege Denizi) Yakalanan Türlerin Av Kompozisyonu ve Av Verimi*

Uzatma Ağlarının Ağ Materyali ve Yapısal Özelliklerinin Türlerin Yakalanabilirliği ve Tür Seçiciliği Üzerindeki Etkisi

ANKARA ÜNİVERSİTESİ MERSİN-ANAMUR AVLAMA BÖLGESİNDE DİP TROL AĞI İLE AVCILIKTA HEDEF DIŞI VE ISKARTA AV ORANLARININ BELİRLENMESİ.

İnciraltı ve Narlıdere İzmir Körfezi nin önemli balıkçılık noktalarının başında gelmektedir (Şekil 141).

Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2016 Cilt:34-5

İzmir Körfezi (Ege Denizi) nde Dağılım Gösteren İzmarit Balığı (Spicara flexuosa Rafinesque, 1810) nın Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Presence of the Striped Seabream (Lithognathus mormyrus L., 1758) in the Black Sea

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU null SİNOP ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/SU ÜRÜNLERİ AVLAMA VE İŞLEME TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI (YL)

Ağ Kafes Üniteleri Etrafındaki Balıkların Kaldırma Ağı ile Avcılığı Üzerine Bir Ön Çalışma

Çandarlı Körfezi (Ege Denizi) Balıkları

İzmir Körfezi Kemikli Balıklarına Ait Pelajik Yumurta ve Larvaların Tür Çeşitliliği, Dağılımı ve Bolluğu

Karadeniz de Orta Su Trolü İle Avlanan Pelajik Balıkların Bazı Biyolojik Özellikleri ve Avcılık Verilerinin İncelenmesi

INVESTIGATIONS ON SPECIES COMPASITION AND CATCH PER TRAWL OF CEP HALOPODS CAUGHT BY BOnOM TRAWL IN THE BAY OF ızmir (AEGEAN SEA).

DO U KARADEN Z DE D P TROLÜ AV KOMPOZ SYONU

İstanbul Balık Hali (Türkiye) ve Halde Pazarlanan Su Ürünleri

İzmir Körfezi ndeki Teleost Balık Postlarvalarının Bolluk ve Dağılımı*

Doğu Karadeniz de Av Sezonunda Avlanılan Hamsi

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT FINAL REPORT PROJE NO: 2006/SAUM/001

Şekil 1. Türkiye 2008 yılı su ürünleri üretiminin dağılımı (TÜİK, 2009)

YEŞİL DENİZ KAPLUMBAĞASININ (Chelonia mydas L., 1758) İSKENDERUN KÖRFEZİ NDEKİ BULUNURLUĞU HAKKINDA BİR ÖN ÇALIŞMA

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

Research Article Journal of Maritime and Marine Sciences Volume: 2 Issue: 2 (2016) 20-35

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN

C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi ISSN C.B.U. Journal of Science 5.1 (2009) (2009) 19 26

Dip Trollerinde 40 ve 44 mm Ağ Gözü Uzunluğuna Sahip Pantolon Tipi Torbalarda Seçiciliğin Karşılaştırılması Üzerine Araştırma

Olta Balıkçılığında Düz ve Çapraz İğnelerin Av Etkinliği Üzerine Bir Araştırma

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

ARASTIRMA MAKALESİ / RESEARCH ARTICLE

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ SONUÇ (KESİN) RAPORU

İskenderun Körfezi nde Fanyalı Uzatma Ağları ile Dil Balığı Avcılığı*

Gökçeada (Ege Denizi) Balıkçılığı ve Balıkçıların Sosyo-Ekonomik Yapısı

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Kafadanbacaklı (Cephalopoda) Türlerin Bazı Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

KFBD Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi / The Black Sea Journal of Sciences 3(9):1-16, 2013

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ADANA YUMURTALIK TA KARİDES AĞI İLE AVCILIKTA HEDEF DIŞI VE ISKARTA AV ORANLARININ BELİRLENMESİ Koray TUÇDAN Ankara Üniversite

Anahtar Kelimeler: Seçicilik, Galsama ağı, Gelibolu Yarımadası, Kupes, Boops boops

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

İ. BALIK H. ÇUBUK. Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Eğirdir, Isparta

DOÇ. DR. ABDULLAH EKREM KAHRAMAN ÖZGEÇMİŞ. Adı Soyadı: Abdullah Ekrem KAHRAMAN. Doğum Tarihi/Yeri: 21 Ocak 1969/İstanbul

Şekil 51. Alibey Adası Balıkçı Barınağı nın genel görünümü (Ayvalık)

Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research

Gökçeada ve Bozcaada da (Kuzey Ege Denizi) Kullanılan Uzatma Ağlarının Yapısal Özellikleri

FARKLI BALIK TÜRLERİNİN FANYALI AĞLAR ÜZERİNDEKİ YAKALANMA KONUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI*

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Barbunya (Mullus barbatus L., 1758) ve Isparoz (Diplodus annularis L., 1758) İçin Standart ve Dar Trol Torbaların Seçiciliği*

İstanbul Kıyı Balıkçılığında Kullanılan Dip Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

19 (2), , (2), , 2007

Su Ürünleri Fakültesi Lisans Programı (Çukurova Üniversitesi) (Fakülte İkincisi)

University of Istanbul, Faculty of Fisheries Ordu Caddesi No: 200, Laleli Istanbul, Turkey.

Orta Karadeniz de Dip Trolünün Av Kompozisyonu ve Etkileyen Faktörler

Geleneksel Dip Trol Ağından Kaçan Tavuk Balıklarının (Trisopterus minutus capelanus Lacepède, 1800) Yaşama Oranı*

Mono ve Multifilament Solungaç Ağlarının Farklı Hava Şartlarındaki Av Verimlerinin Karşılaştırılması

BEYMELEK LAGÜN GÖLÜ (ANTALYA) AV VERİMİ VE KOMPOZİSYONU. Çetin SÜMER 1 * İsa TEKŞAM 2.

Fatma AYDIN*, Fahrettin YÜKSEL**

GELENEKSEL DİP TROL AĞI TORBASININ ALT ve ÜST BÖLÜMLERİNDE YAKALANAN TÜRLERİN TESPİTİ

İzmir Kıyılarında (Ege Denizi) Ağ Kafes İşletmeleri Civarında Kullanılan Uzatma Ağı ve Paragatların Teknik Özellikleri

SİNOP ÜNİVERSİTESİ/SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ/SU ÜRÜNLERİ AVLAMA VE İŞLEME TEKNOLOJİSİ BÖLÜMÜ/AVLAMA TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI)

Türkiye nin Kuzey Ege Denizi kıyıları Edirne, Çanakkale, Saros Körfezi, Balıkesir ve Bergama (İzmir) çevresini kapsamaktadır.

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Kullanılan Sürüklenen Pelajik Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

Adana Yumurtalık ta Karides Ağı ile Avcılıkta Hedef Dışı ve Iskarta Av Oranlarının Belirlenmesi

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

Saroz Körfezi ndeki (Kuzey Ege Denizi, Türkiye) benekli pisi balığı nın, Lepidorhombus boscii (Risso, 1810) total boy - otolit boyu arasındaki ilişki

Transkript:

E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 2004 E.U. Journal of Fisheries & Aquatic Sciences 2004 Cilt/Volume 21, Sayı/Issue (3-4): 325 329 Ege University Press ISSN 1300-1590 http://jfas.ege.edu.tr/ İzmir Körfezi nde Karides Balıkçılığında Kullanılan Uzatma Ağlarının Av Kompozisyonu* *Cengiz Metin, Gökhan Gökçe Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Avlama Teknolojisi Anabilim Dalı, 35100, Bornova, İzmir, Türkiye *E mail: metin@sufak.ege.edu.tr Abstract: Catch composition of trammel nets using in shrimp fisheries in Izmir Bay. In this present study, the species composition of shrimp trammel net used in Izmir Bay were examined. With this purpose, Data which computed by index of relative importance (IRI) was investigated at class, family and species levels. In this study, major catching group has been fish. The most dominant class was Osteichthyes (%43.2), family was Sparidae (23.2) and species was common sea bream (Diplodus annularis L., 1758) Key Words: Izmir Bay, trammel net, shrimp and catch composition. Özet: Bu çalışmada, İzmir Körfezi nde kullanılan karides uzatma ağlarının avladığı tür kompozisyonun belirlemeye çalışılmıştır. Bu amaç ile ağların yakaladığı türler göreceli önemlilik indeksine (IRI) göre klasis, familya ve tür seviyesinde incelenmiştir. Sonuç olarak karides uzatma ağlarında en fazla, balık türleri yakalanmıştır. Balıklar içerisinde en baskın klasis Osteichthyes (%43.2), familya Sparidae (23.2) ve tür ise ısparoz (Diplodus annularis L., 1758) olarak tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: İzmir Körfezi, uzatma ağı, karides ve av kompozisyonu. * Bu çalışma TÜBİTAK-YDABAG 102Y135 nolu proje tarafından desteklenmiştir. Giriş İzmir Körfezi, bünyesinde barındırdığı ekonomik değeri yüksek demersal ve pelajik türlerden dolayı önemli bir balıkçılık sahasıdır (Metin ve diğ., 2000). Ancak Ardıç Burnu ve Deveboynu nu birleştiren hattın güneydoğusunda kalan kısımda her türlü dip trolü avcılığı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı nca yasaklanmış durumdadır (Anonim, 1999; 33/1 numaralı sirküler). Bununla birlikte pareketa, uzatma ağı balıkçılığı yıl boyu ve gırgır balıkçılığı yasak zamanı dışında İzmir Körfezi balıkçılığında önemli bir yer tutmaktadır (Bilecenoğlu, 2003). Karides uzatma ağları bölgede sadece Mayıs ayı başı ile Ekim ayı ortalarına kadar karideslerin bölgedeki yoğunluğuna göre kullanılmaktadır. İzmir Körfezi çok fazla derin olmayan, kumlu ve çamurlu dip yapısına sahiptir. Biyolojik olarak karidesler ve çoğu balık türü iki evreli yaşam döngüsüne sahiptirler, yani juvenil evrelerini kıyısal bölgeler, lagüner alanlar, acı sularda ya da tatlı sularda, ergin dönemlerinin ise daha derin denizel ortamlarda geçirirler (FAO/UNDP, 1982; Kocataş ve diğ., 1991). İzmir Körfezi; lagüner alanları barındırmasından dolayı bir çok balık türü için olduğu gibi karidesler için de üreme, beslenme ve gelişim için çok elverişli bir ortam sağlamaktadır. Balıkçılık sahasındaki fiziksel ve biyolojik parametrelerin ve bölgedeki ekonomik ve baskın türler için avcılık şiddetinin değişmesi bölgede tür kompozisyonu değiştirebilir. Bu araştırmada İzmir Körfezi nde karides uzatma ağlarının av kompozisyonu belirlenmiş ve sonuçlar bölgede yapılmış diğer araştırmalar ile karşılaştırılmıştır. derinliklerde, dip yapısının çamurlu olduğu bölgelerde yürütülmüştür (Şekil 1). Bu çalışmada, verilerin elde edilmesi için toplam 39 örnekleme yapılmış ve ticari karides balıkçılığında kullanılan çatılı ve fanyalı karides uzatma ağları kullanılmıştır (Şekil 2). Karides ağları ile yakalanan türler klasis, familya ve tür seviyelerine göre ayrılmış ve her türün toplam adet ve ağırlıkları alınmıştır. Türlerin ayrımında Fischer ve diğ. (1987) ve Riedl (1983) den yararlanılmıştır. Araştırmada tür kompozisyonu göreceli önemlilik indeksine (Index of relative importance IRI) (Pinkas ve diğ., 1971) göre incelenmiştir. Bu indeks IRI = F(N + W) formülüyle hesaplanmaktadır ve F: Türün görülme sıklığını, N: Türün adet olarak % dağılımını, W: Türün ağırlık olarak % dağılımını ifade etmektedir. Çalışma sonunda elde edilen aylık veriler Bray-Curtis benzerlik analizine göre incelenmiştir (Bray and Curtis, 1957). Materyal ve Yöntem Bu araştırma, İzmir Dış Körfezi nde Urla Adalar civarında 1 Mayıs 2003 ile 7 Ekim 2003 tarihleri arasında ve 20-30 m Şekil 1. Araştırma sahası.

326 Metin ve Gökçe / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 21 (3-4): 325 329 Şekil 2. Ticari olarak kullanılan çatılı karides uzatma ağının teknik planı ve kesiti (orijinal). Bulgular Araştırma sonunda karides uzatma ağları ile 10 klasiste, 29 u omurgasız, 43 ü balık olmak üzere toplam 72 tür, 5989 adet ve 130167 gr örnek elde edilmiştir. Ağlar ile yakalanan klasisler tablo 1 de verilmiştir. Karides uzatma ağlarında en baskın, %43.21 ile Osteichthtes (2615 birey ve 65841 gr) ve %41.82 ile Crustacea (2108 birey ve 42635 gr) klasisleri olarak gözlenmiştir. Klasisler içinde en fazla tür Osteichthtes klasisinde (38 tür) ve en az tür ise Cnidaria klasisinde (1 tür) belirlenmiştir. Ayrıca, Crustacea (11 tür) ve Gastropoda (8 tür) klasislerinden de önemli sayıda tür yakalanmıştır. Tablo 1. Karides uzatma ağlarının yakaladığı toplam avın Klasisler seviyesinde dağılımı. Klasis N W (gr) IRI %IRI Anthozoa 8 60 0.013 0.02 Crustacea 2108 42635 24.205 41.82 Gastropoda 1135 9249 7.440 12.85 Bivalvia 5 41 0.006 0.01 Cephalopoda 55 5987 0.969 1.67 Asteroidea 13 220 0.027 0.05 Ophiuroidea 2 17 0.001 0.00 Echinoidea 25 139 0.011 0.02 Chondrichthyes 23 5978 0.201 0.35 Osteichthtes 2615 65841 25.007 43.21 *N, toplam birey sayısı; W (gr), toplam ağırlık Çalışma süresince Sparidae familyası %23.2 ile en baskın familya olarak saptanmıştır. Bu familyada 1078 birey ve 31107 gr örnek yakalanmıştır (Tablo 2). En baskın ikinci familya ise %22.0 ile Penaeidae (866 birey ve 24827 gr) olarak belirlenmiştir. Bu familyaları %14.2 ile Squillidae (715 birey ve 14146 gr) ve %12.7 ile Muricidae (1112 birey ve 6645 gr) familyası takip etmektedir. Tablo 2. Karides uzatma ağlarının yakaladığı toplam avın Familya seviyesinde dağılımı. Familya N W IRI %IRI Penaeidae 866 24827 12.743 22.0 Goneplacidae 459 2749 3.128 5.4 Squillidae 715 14146 8.210 14.2 Muricidae 1112 6645 7.326 12.7 Engraulidae 851 5515 5.349 9.2 Sparidae 1078 31107 13.418 23.2 Mullidae 194 8363 2.684 4.6 Soleidae 167 8250 1.901 3.3 Diğer 378 24997 2.230 3.9 Karides uzatma ağlarının tür kompozisyonu Tablo 3 de verilmiştir. Ağlar ile toplam 72 tür 5989 adet ve 130167 gr örnek elde edilmiştir. Tür kompozisyonu içerisinde en baskın, %22.72 ile ısparoz (D. annularis) (998 birey ve 27214 gr) türü olduğu gözlenmiştir. Diğer baskın türler ise; hedef tür olan

Metin ve Gökçe / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 21 (3-4): 325 329 327 %22.02 ile karides (Melicertus kerathurus) (N= 866 ve W= 24827gr), %14.19 ile karavida (Squilla mantis) (715 birey ve 1414 gr), %12.28 ile madya (Bolinus brandaris) (1058 birey ve 5909 gr), %9.24 ile hamsi (Engraulis encrasicolus) (851 birey ve 5515 gr), %5.40 ile yengeç (Goneplax rhomboides) (459 birey ve 2749 gr), %4.55 ile Barbun (Mullus barbatus) (177 birey ve 7567 gr), %2.73 ile dil balığı (Solea solea) (92 birey ve 7807 gr), %1.58 ile kalamar (Loligo vulgaris) (44 birey ve 5012 gr) ve %1.34 ile kum dili (Arnoglosus laterna) (117 birey ve 1838 gr) olarak tespit edilmiştir. Tablo 3. Karides uzatma ağları ile yakalanan türler Klasis Tür N W (gr) IRI %IRI Anthozoa Veretillum cynomorium (Pallas, 1766) 8 60 0.013 0.02 Crustacea Melicertus kerathurus (Forskål, 1775) 866 24827 12.743 22.02 Alpheus glaber (Olivi, 1792) 5 11 0.004 0.01 Goneplax rhomboides (Linnaeus, 1758) 459 2749 3.128 5.40 Ethusa mascarone (Herbst, 1785) 16 99 0.034 0.06 Pilumnus hirtellus (Linnaeus, 1761) 3 6 0.002 0.00 Ilia nucleus (Linnaeus, 1758) 17 70 0.017 0.03 Maja squinado (Herbst, 1788) 17 609 0.060 0.10 Liocarcinus corrugatus (Pennant, 1777) 5 88 0.006 0.01 Medorippe lanata (Linnaeus, 1767) 1 5 0.000 0.00 Eriphia verrucosa (Forskål, 1775) 4 25 0.001 0.00 Squilla mantis (Linnaeus, 1758) 715 14146 8.210 14.19 Gastropoda Cerithium vulgatum (Bruguière, 1792) 12 167 0.026 0.05 Aporrhais pespelecani (Linné, 1758) 1 53 0.001 0.00 Tonna galea (Linné, 1758) 2 17 0.001 0.00 Hexaplex trunculus (Linné, 1758) 11 59 0.002 0.00 Bolinus brandaris (Linné, 1758) 14 80 0.009 0.02 Trophon muricatus (Montagu, 1803) 6 26 0.004 0.01 Buccinulum corneum (Linné, 1758) 2 4 0.001 0.00 Aplysia depilans (Gmelin, 1791) 7 2303 0.094 0.16 Bivalvia Chlamys varia (Linné, 1758) 54 736 0.220 0.38 Cephalopoda Sepia officinalis (Linné, 1758) 1058 5909 7.106 12.28 Loligo vulgaris (Lamarck, 1798) 1 3 0.000 0.00 Octopus vulgaris (Cuvier, 1797) 1 7 0.000 0.00 Asteroidea Astropecten sp. 6 261 0.015 0.03 Echinaster sepositus (Retzius, 1805) 5 41 0.006 0.01 Ophiuroidea Ophiura texturata (Lanarch, 1816) 10 710 0.050 0.09 Echinoidea Paracentratus lividus (Lanarch, 1816) 44 5012 0.917 1.58 Sphaerechinus granularis (Lanarch, 1816) 1 265 0.002 0.00 Chondrichthyes Scyliorhinus canicula (Linnaeus, 1758) 5 1311 0.022 0.04 Mustelus mustelus (Linnaeus, 1758) 6 1562 0.039 0.07 Torpedo marmorata (Risso, 1810) 8 2118 0.123 0.21 Raja sp. 2 285 0.005 0.01 Rhinoptera marginata (Geoffroy Saint-Hilaire, 1817) 2 702 0.011 0.02 Osteichthtes Alosa fallax nilotica (Geoffroy Saint-Hilaire, 1808) 1 199 0.002 0.00 Sardina pilchardus (Walbaum, 1792) 42 441 0.146 0.25 Engraulis encrasicolus (Linnaeus, 1758) 851 5515 5.349 9.24 Merlangius merlangus euxinus (Nordmann, 1840) 1 43 0.000 0.00 Merluccius merluccius (Linnaeus, 1758) 7 2368 0.058 0.10 Atherina boyeri (Risso, 1810) 6 33 0.003 0.00 Hippocampus hippocampus (Linnaeus, 1758) 5 130 0.006 0.01 Scorpaena scrofa (Linnaeus, 1758) 7 278 0.017 0.03 Chelidonichthys lucerna (Linnaeus, 1758) 31 2297 0.251 0.43 Serranus cabrilla (Linnaeus, 1758) 5 162 0.010 0.02 Serranus hepatus (Linnaeus, 1758) 4 44 0.003 0.01 Trachurus trachurus (Linnaeus, 1758) 12 400 0.046 0.08 Boops boops (Linnaeus, 1758) 7 508 0.025 0.04 Dentex gibbosus (Rafinesque, 1810) 1 89 0.001 0.00 Diplodus annularis (Linnaeus, 1758) 998 27214 13.150 22.72 Diplodus vulgaris (Geoffroy Saint-Hilaire, 1817) 13 279 0.030 0.05 Lithognathus mormyrus (Linnaeus, 1758) 32 1774 0.133 0.23 Pagellus acarne (Risso, 1826) 8 285 0.021 0.04 Pagellus erythrinus (Linnaeus, 1758) 13 481 0.053 0.09 Sarpa salpa (Linnaeus, 1758) 1 62 0.001 0.00 Sparus aurata (Linnaeus, 1758) 5 415 0.004 0.01 Spicara maena (Linnaeus, 1758) 14 589 0.041 0.07 Spicara smaris (Linnaeus, 1758) 23 707 0.083 0.14 Mullus barbatus (Linnaeus, 1758) 177 7567 2.631 4.55 Mullus surmuletus (Linnaeus, 1758) 17 796 0.054 0.09 Cepola rubescens (Linnaeus, 1766) 1 29 0.000 0.00

328 Metin ve Gökçe / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 21 (3-4): 325 329 Tablo 3. devam Liza ramada (Risso, 1810) 1 88 0.001 0.00 Liza saliens (Risso, 1810) 1 32 0.000 0.00 Mugil cephalus (Linnaeus, 1758) 12 1404 0.077 0.13 Coris julis (Linnaeus, 1758) 1 35 0.000 0.00 Uranoscopus scaber (Linnaeus, 1758) 1 102 0.001 0.00 Callionymus lyra (Linnaeus, 1758) 1 70 0.001 0.00 Gobius niger (Linnaeus, 1758) 27 380 0.119 0.21 Sarda sarda (Bloch, 1793) 1 512 0.004 0.01 Scomber scombrus (Linnaeus, 1758) 4 425 0.012 0.02 Arnoglossus laterna (Walbaum, 1792) 117 1838 0.774 1.34 Microchirus variegatus (Donovan, 1808) 75 443 0.319 0.55 Solea solea (Linnaeus, 1758) 92 7807 1.582 2.73 *N, Toplam yakalanan birey adedi; W (gr), Yakalanan bireylerin toplam ağırlığı. Karides uzatma ağları ile yakalan türler içerisinde karides balıkçılık sezonu boyunca Ağustos ve Ekim ayları dışında en baskın tür olarak saptanmıştır. Ağustos ayında ısparoz ve ekim ayında madya türü en baskın tür olarak belirlenmiştir. Karides uzatma ağları ile en fazla tür Ağustos ayında en az tür ise Temmuz ayında yakalandığı gözlenmiştir (Şekil 3). 44 tür ile Eylül ayı en fazla türün yakalandığı ikinci ay olarak belirlenmiştir. Bray-Curtis benzerlik analizine göre %50 benzerlik seviyesinde aylara göre yakalanan türler iki grup oluşturduğu gözlenmiştir (Şekil 4). Oluşan ilk A grubunda Mayıs, Haziran, Ağustos ve Eylül ayları görülmektedir. Bu aylar aynı zamanda karides avcılığın en yoğun şekilde yapıldığı ve en fazla türün yakalandığı aylardır. İkinci grup B grubunda ise ekim ve temmuz ayları bulunmaktadır. Oluşan gruplara göre aylar arasında tür sayıları ve miktarları bakımından farklılık olduğu saptanmıştır. kirlenmesine yardımcı olmaktadırlar. Nitekim, Metin ve diğ., (2000) körfez demersal balık kaynakları üzerinde aşırı av baskısının, evsel ve endüstriyel attıklarla kirletilen körfezde tür kompozisyonunun değiştiğinden bahsetmektedirler. Yakalanan Tür Sayısı (adet) 60 50 40 30 20 10 0 35 39 23 Mayı s Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Şekil 3. Karides uzatma ağları ile aylara göre yakalanan tür sayısı. Tartışma ve Sonuç İzmir Körfezi zengin demersal kaynaklarından dolayı Türkiye balıkçılığı için önemli körfezlerden bir tanesidir (Metin ve diğ., 2000). Körfezin yıllara göre tür kompozisyonun incelenmesi, balıkçılığın ve körfez çevresindeki yaşamın körfez üzerine etkilerini incelemenin bir yolu olabilir. İzmir körfezine kanal ve dereler vasıtası ile günde 105.000 m 3 endüstriyel ve 308.000 m 3 evsel atık dökülmektedir (Bizsel ve Bizsel, 2001). Ayrıca zirai ve kimyasal maddeler (pestisit, doğal ve yapay gübreler), liman faaliyetleri ve deniz trafiği kaynaklı kirleticilerde körfezin 50 44 29 Şekil 4. Karides uzatma ağı ile aylara göre yakalanan tür benzerlik dendogramı. İzmir Körfezi nde kullanılan karides uzatma ağların ile Anthozoa (1 tür), Crustacea (11 tür), Gastropoda (8 tür), Bivalvia (1 tür), Cephalopoda (3 tür), Astroidea (2 tür), Ophiuroidea (1 tür), Echinoidea (2 tür), Chondrichthyes (5 tür) ve Osteichthtes (38 tür) klasisleri olmak üzere 10 klasiste 72 tür tespit edilmiştir. İzmir Körfezi nde av araçlarının tür kompozisyonları ile ilgili yapılan önceki çalışmalarda genellikle balık türlerinin tespiti yapılmıştır. Sadece, Metin ve Ulaş (2001) İzmir Körfezi nde yaptıkları çalışmada, karides uzatma ağı av kompozisyonu içerisinde 36 tür saptanmış ve 25 tür ile en baskın Osteichthtes klasisi olduğunu bildirmiştir. Dip trol ağlarının av etkinliğinin uzatma ağlarına oranla daha yüksek olmasına karşın, Metin ve diğ., (2000) körfezde yaptıkları çalışmada, 42 balık türü tespit etmişler ve bu türlerin Chondrichthyes ve Osteichthtes klasislerine ait olduğunu bildirmişlerdir. Yaptığımız çalışmada Chondrichthyes ve Osteichthtes klasislerine ait 43 balık türü belirlenmiş Göreceli Önemlilik İndeksi (IRI) ne göre, Osteichthtes (IRI= 25.007, %IRI= 43.21) klasisi körfezde en baskın klasis olarak

Metin ve Gökçe / E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 21 (3-4): 325 329 329 gözlenmiş, en fazla av veren ikinci klasis ise omurgasızlardan Crustacea (IRI= 24.205, %IRI= 41.82) klasisi olarak saptanmıştır. Çalışmamız balık türleri açısından değerlendirildiğinde, önceki çalışmalarla benzerlikler göstermektedir. Familyalar bazında 1973 ile 1990 yılları arasında körfezde en baskın olanı Toğulga ve Mater (1992) Mullidae familyası olarak (<% 50) gözlemlemişler ve bunun Sparidae, Centracantidae ve Pleuronectidae familyalarının izlediğini bildirmişlerdir. 1997 yılında dip trol ağı ile yapılan başka bir çalışmada ise bölgede en baskın tür sonbahar dönemi hariç Sparidae, sonbahar döneminde ise Mullidae en baskın familyası olarak tespit edilmiştir (Metin ve diğ., 2000). Çalışmamızda ise en baskın familya olarak balıklardan Sparidae (IRI= 13.418, %IRI= 23.2) ve omurgasızlardan Penaeidae (M. kerathurus türü ile temsil edilmektedir; IRI= 12.743, %IRI= 22.0) en baskın iki familya olarak saptanmıştır. 1973 ve 1990 yıllarında İzmir Körfezi nde yapılan trol operasyonlarında barbunya her mevsimde en baskın tür olarak çıkarken (Toğulga ve Mater, 1992) son yıllarda sonbahar dönemi hariç ısparoz (Metin ve diğ., 2000), özelikle şubat ve mayıs aylarında barbunyaya göre çok daha baskın çıkmıştır (Tosunoğlu, 1998). Metin ve Ulaş (2001), körfezde karides uzatma ağları ile yaptıkları çalışma sonucunda en baskın türün karides (%62.94) ve ikinci en baskın türün ise ısparoz olduğu bildirilmiştir. Çalışmamız, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Eylül aylarında Metin ve Ulaş ın (2001) yaptığı çalışma ile benzer sonuçlar göstermesine rağmen, Ağustos ve Ekim aylarında sırası ile, ısparoz ve madya türleri en baskın türler olarak saptanmıştır. Buna ek olarak karidesin toplam av içerisindeki % oranı Metin ve Ulaş (2001) ile karşılaştırıldığında bir düşüş gözlenmektedir (%62.94 e karşı %22.0). Bray-Curtis benzerlik analizi sonucunda %50 benzerlik seviyesinde aylar arasında farklılık saptanmıştır. Örneklemenin yapıldığı av araçları bakımından uzatma ağları pasif av araçlarıdır. Bu sebepten dolayı yakalanan tür bakımından bir fark olmamasına karşın bu türlerin av kompozisyonu içerisindeki % dağılımları farklılık göstermektedir. İzmir Körfezi balık türlerindeki bu tür dalgalanmanın mevsimsel balık göçlerinden kaynaklandığı tahmin edilmektedir (Tosunoğlu, 1998), bu farklılıklar yıllar arasında farklılıklar gösterebilen fiziko-kimyasal parametrelerden de kaynaklanabilir. Körfez içerisinde demersal türler üzerinde aşırı avcılık baskısı ve illegal avcılık söz konusudur (Metin ve diğ., 2000). Bunlara ilave Karides uzatma avcılığı yapan tekne sayısı, kıyı sürütme ağlarının yasaklanmasından dolayı (Anonim, 1999) bölgede artmıştır. Böylece karides populasyonu üzerinde de bir aşırı avcılık baskısı oluşturmuştur. Kaynakça Anon, 1999. Fisheries regulation for marine and fresh waters for commercial fishery, 1999-2000 fishing period No.:33\1, Ministry of Agriculture and Rural Affair of Turkey, Protect and Control General Office, Ankara, 71 p. (in Turkish). Bilecenoğlu, M., 2003. Modelling tropic relationships among fishes inhabiting Izmir Bay. Ege Uni. Institute of Natural Applied Science. PhD thesis. 156 s. (in Turkish). Bray J. R., J. T. Curtis, 1957. An ordination of the upland forest communities of southern Wisconsin. Ecological Monographs 27, 325±349. Bizel, N., K. C. Bizsel, 2001, The occurrence and behavior of phosphate fractions in Izmir Bay, Aegean Sea, Hydrobiology, 450: 5-18. FAO/UNDP, 1982. Fisheries development in the Gulf. Report on the workshop on assessment of the shrimp stocks of the west coast of the Gulf between Iran and Arabian Peninsula. Kuwait, 17-22 October 1981. Rome FAO/UNDP, FI:DP/RAB/80/15:163 p. Fischer, W., M. -L. Bauchot, M. Schneider, 1987. Fiches FAO d identification des espéces pour les besoins de la péche. (Révision 1). Méditerranée et mer Noire. Zone de péche 37. Volume I. Végétaux et Invertébrés. Publication prepare par la FAO et la Commission des Communautés Européennes (Projet GCP/INT/422/EEC) financée conjointement par ces deux organisations. Rome, FAO, Vol.1: 760 p. Kocataş, A., T. Katağan, O. Uçal, H. A. Benli, 1991. Shrimp of Turkey and Shrimp Aquaculture. Ministry of Agriculture and Rural Affair of Turkey, Institute of Fishery Research Office, Bodrum. Seri A Publication No. 4 143 p. (in Turkish). Metin, C., Z. Tosunoğlu, A. Tokaç, A. Lök, C. Aydın, H. Kaykaç, 2000. Seasonal variations of demersal fish composition in Gülbahçe Bay (İzmir Bay), Turk J. Zool 24: 437-446. Metin, C., A. Ulaş, 2001, Shrimp fishery with trammel net. Technological development in Fishery. June 19-21, 2001 Workshop. p. 157-164. (in Turkish). Pinkas, L., M. S. Oliphant, I. L. K. Iverson, 1971. Food habits of albacore, blue fin tuna and bonito in Californian waters. Fish. Bull. Calif. 152, 1-105. Riedl, R., 1983. Fauna und Flora des Mittelmeeres. e. systemat. Meeresführer für Biologen u. Naturfreunde /in d. Gemeinschaft von Erich Abelearb.u. erw. Aufl.-Hamburg; Berlin:Parey. 836p. Tosunoğlu, Z., 1998. Structural application for improving selectivity of trawl cod end used in Turkish waters. PhD thesis, Ege.Uni. Institute of Natural Applied Science. Bornova-İzmir. 121s. (in Turkish). Toğulga, M., S. Mater, 1992. A comparative study on the trawl catch composition in Gülbahçe Bay (Izmir Bay, Aegean Sea), Ege. Uni. Journal of Faculty of Science Vol.14. 2:11-28. (in Turkish).