Finansal Raporlamaya Bir Bakış www.pwc.com.tr 15. Çözüm Ortaklığı Platformu
UFRS Dünyasındaki değişiklikler Harekete geç Finansal raporlamaya bir bakış Regülasyondaki gelişmeler ve diğer sıcak konular PwC 2
UFRS Dünyasındaki değişiklikler Yeni UFRS Standartları
Yeni UFRS Standartları Tamamlanan yeni standartlar Yeni standartların yürürlük tarihleri UFRS 9: Finansal araçlar UFRS 15: Müşteri sözleşmelerinden hasılat UFRS 16: Kiralama işlemleri 2018 2019 Standartlar 2015 ve 2016 yıllarında yayımlanmıştır. PwC 4
UFRS 9: Finansal araçlar muhasebeleştirme ve ölçme 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren Neler değişti? Finansal araçların sınıflandırılması ve ölçülmesi. Sınıflandırma varlığın elde tutulduğu iş modeli ve nakit akışlarının özelliklerine göre yapılacaktır. Finansal varlıklarda değer düşüklüğü. Kredi zararlarının zamanında tanınmasını gerektiren yeni bir beklenen zarar modeli öne sürülmüştür. Finansal riskten korunma muhasebesi. Mevcut model, muhasebe ile risk yönetim faaliyetlerini uyumlu hale getiren bir yaklaşımla değiştirildi. PwC 5
UFRS 15: Müşteri sözleşmelerinden hasılat 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren 1 Sözleşmenin tanımlanması 2 Edim yükümlülüklerinin tanımlanması Hasılat kaydetmede 5-adımlı yaklaşım PwC 3 İşlem bedelinin belirlenmesi 4 İşlem bedelinin edim yükümlülüklerine dağıtılması 5 Hasılatın kaydedilmesi 6
UFRS 16: Kiralama işlemleri 1 Ocak 2019 ve sonrasında başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren Kiralama ve kiralama olmayan içerikleri ayırmak Varlık kullanım hakkı Amortisman Kiralama sözleşmelerindeki değişikliğin muhasebesi Kiracının malı tekrar kiraya vermesi ve muhasebesi Yükümlülük Faiz gideri Sat ve geri kirala işlemlerinin muhasebeleştirilmesi PwC 7
UFRS Dünyasındaki değişiklikler Mevcut Standartlardaki Değişiklikler 2016 dan itibaren yürürlükte olan
Mevcut standartlardaki değişiklikler Müşterek faaliyetlerde pay edinilmesi Eğer işletme tanımına uyuyorsa, işletme birleşmesi olarak muhasebeleştir. Varlık ve borçları UFRS 3: İşletme Birleşmeleri standardına göre ölçülür. Şerefiye Ertelenmiş gelir vergileri Edinimle ilgili maliyetler gider olarak muhasebeleştirilir. Önceki paylar yeniden ölçülmez. UFRS 11: Müşterek anlaşmalar İleriye dönük uygulama PwC 9
Mevcut standartlardaki değişiklikler Bireysel finansal tablolarda özkaynaktan pay alma yöntemi Bireysel finansal tabolarda özkaynaktan pay alma yöntemini bir seçenek olarak kullanılmasına izin verir. Bireysel finansal tablolarını hazırlayan bir işletme, bağlı ortaklıklarını, iş ortaklıklarını ve iştiraklerini; Maliyet bedeliyle UFRS 9 uyarınca ya da, UMS 28 de tanımlanan özkaynaktan pay alma yöntemi ile muhasebeleştirir. UMS 27: Bireysel finansal tablolar Geriye dönük uygulama PwC 10
Mevcut standartlardaki değişiklikler Kabul edilebilir amortisman ve itfa yöntemleri Hasılatı esas alan yöntem uygun değildir. Maddi olmayan duran varlıklar için sadece bazı belirli koşullarda uygulanabilir; Maddi olmayan duran varlığın hasılatın bir ölçüsü olarak ifade edilmesi Hasılat ile maddi olmayan duran varlığın ekonomik yararlarının kullanımının yüksek derecede ilişkili olduğunun kanıtlanması UMS 16: Maddi duran varlıklar UMS 38: Maddi olmayan duran varlıklar İleriye dönük uygulama PwC 11
Mevcut standartlardaki değişiklikler Konsolidasyon muafiyetine getirilen açıklık Yatırım işletmeleri ve onların bağlı ortaklıkları için konsolidasyon muafiyeti uygulamasında dair açıklık getirilmiştir. Bir ana ortak yatırım işletmesi ise bağlı ortaklıkları gerçeğe uygun değerden ölçebilir. Yatırım işletmesi olan bir işletme, iştirak ya da iş ortaklığındaki payını politika seçimi uyarınca özkaynaktan pay alma yöntemi ile ya da gerçeğe uygun değerden muhasebeleştirebilir. Yatırım işletmesi olan bir iştirak ya da iş ortaklığı politika seçimi ile özkaynaktan pay alma yöntemi ya da gerçeğe uygun değerden muhasebeleştirebilir. UFRS 10: Konsolide finansal tablolar UMS 28: İştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar Geriye dönük uygulama PwC 12
Mevcut standartlardaki değişiklikler Tarife düzenlemesine dayalı erteleme hesaplamalarına ilişkin açıklamalar Amaç tarife düzenlemesinin işletmenin finansal durumu, performansı ve nakit akışları üzerindeki etkilerinin açıklanmasını sağlamaktır. Mevcut muhasebe korunur. Bilançoda, kar veya zarar tablosunda düzenlemeye dayalı erteleme hesap bakiyeleri ve değişimleri ayrı satır olarak sunulur. Faaliyetlerle ilgili şeffaflığı sağlamak üzere gerekli açıklamalar yapılır; tarife regülasyonunun mahiyeti, kapsamı, ilgili riskleri, belirsizlikleri, tutarların nasıl ölçüldüğü ve muhasebeleştirildiği, vb. UFRS 14: Düzenlemeye dayalı erteleme hesapları UFRS yi ilk defa uygulayacaklar tarafından uygulanır. PwC 13
Mevcut standartlardaki değişiklikler Ağaç ve üzüm asmalarının muhasebeleştirilmesi Ürün veren ağaç ve asma yaprağı maddi duran varlıktır. Bitki olgunlaşana kadar Yapılmakta Olan Yatırım ; sonrasında amorti olur ve değer düşüklüğüne uğrar. Meyve ve üzümler tarımsal ürünlerdir. Kereste ağaçları ve yıllık üretilen bitkiler maddi duran varlık değildir. UMS 16: Maddi duran varlıklar UMS 41: Tarımsal faaliyetler Tam kapsamlı geriye dönük uygulama veya sunulan ilk dönemin başındaki gerçeğe uygun değer tahmini maliyet kabul edilerek yapılan geriye dönük uygulama PwC 14
Mevcut standartlardaki değişiklikler Finansal tablo açıklamalarının iyileştirilmesi Değişiklikler ile finansal raporların sunum ve açıklamalarını iyileştirmek amaçlanmıştır. Önemlilik Ara toplamlar Dipnot sırası Özkaynaktan pay alma yöntemine göre muhasebeleştirilen yatırımlardan gelen diğer kapsamlı kar zarar sunumu Önemli muhasebe politikaları Yükümlülüklerin kısa/uzun vade ayrımı UMS 1: Finansal tabloların sunuluşu Açıklama Girişimi projesi gereği Geriye dönük uygulama PwC 15
Mevcut standartlardaki değişiklikler 2012-2014 Dönemine ilişkin iyileştirmeler Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetler (UFRS 5) Satış amaçlıdan dağıtım amaçlıya ya da tam tersi sınıflandırılırsa, bu amaç değişikliği demek değildir. (Geçmişe dönük uygulama). Finansal araçlar; açıklamalar (UFRS 7) Bir işletme, bir finansal varlığını 3. tarafa transfer ettiğinde, devam eden her türlü ilişkisini açıklamalıdır. (İleriye dönük uygulama. Ancak geriye dönük uygulama seçeneği bulunmaktadır). Finansal varlık ve yükümlülüklerin netleştirilmesine ilişkin ek açıklamaların ara dönem finansal tablolarda verilmesi zorunlu değildir. (Geçmişe dönük uygulama). Çalışanlara sağlanan faydalar (UMS 19) İskonto oranının belirlenmesinde ülke değil, yükümlülüklerin hangi para cinsinden olduğu önemlidir. İlgili para cinsinden devlet tahvilleri kullanılabilir. (Geçmişe dönük uygulama). Ara dönem finansal raporlama (UMS 34) Başka bir yerde açıklanan bilgilerin ara dönem finansal tablolara referanslanması gerekmektedir. (Geçmişe dönük uygulama). PwC 16
UFRS Dünyasındaki değişiklikler Mevcut Standartlardaki Değişiklikler 2017 dan itibaren yürürlükte olan
Mevcut standartlardaki değişiklikler Borç mutabakatı Net borca ilişkin bilgi nasıl sağlanmalıdır? Borç hareketlerinin mutabakatında nakit ve nakit olmayan hareketlerin ayırımı. Gerekmesi durumunda, para iadesi masraflarını da içeren nakit üzerindeki kısıtlamaların açıklanması. Nakit olmayan hareketler 2015 Nakit hareketler Satın almalar Kur farkları 2016 Uzun vadeli borçlanmalar 1.000 (1,004) 7,620 401 8,017 Kısa vadeli borçlanmalar 1.047 (592) 1,830 83 2,368 Toplam finansman faaliyetlerinden kaynaklanan borçlar 2.047 (1,596) 9,450 484 10,385 UMS 7: Nakit akış tabloları Açıklama Girişimi projesi gereği Geriye dönük uygulama PwC 18
Mevcut standartlardaki değişiklikler Gerçekleşmemiş kayıplardan doğan ertelenmiş vergi varlıkları Gerçeğe uygun değerden ölçülen borçlanma araçları Bir borçlanma aracının gerçeğe uygun değerden ölçülmesi ve bu değerin vergiye esas değerden az olması durumu Bu durumda bu iki değer arasındaki farktan, işletmenin bu varlığı satarak mı yoksa elde tutarak mı geri dönüş sağlamayı beklediğine bakılmaksızın ertelenmiş vergi varlığı yaratılmalıdır. UMS 12: Gelir vergileri Açıklama Girişimi projesi gereği Geriye dönük uygulama PwC 19
UFRS Dünyasındaki değişiklikler Regülasyondaki gelişmeler ve diğer sıcak konular
Regülasyondaki gelişmeler ve diğer sıcak konular Yerel Gelişmeler: UFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat Standardı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. (9.9.2016) UFRS ile birebir uyumlu finansal tablolarda sunulacak kalemlerin özelliklerinin ve birbirleriyle olan ilişkilerinin tanımlanması amacıyla yapılan sınıflama sistemi olan 2016 TMS taksonomisi oluşturulmuş ve yayımlanmıştır. (6.6.2016) PwC 21
Regülasyondaki gelişmeler ve diğer sıcak konular Dünya Genelindeki Diğer Sıcak Konular: Faaliyet bölümleri Coğrafi bölgelere ilişkin bilgi Büyük müşterilere ilişkin bilgi UFRS dışındaki diğer Finansal Ölçütler Farklı ölçütler kullanılarak yanıltıcı açıklamalar yapılmaktadır. Muhasebe politikalarındaki değişiklikler Değişikliğin mahiyeti ve nedenine ilişkin bilgi İsteğe bağlı yapılan değişikliklere ilişkin bilgi UMS 36 Varlıklarda değer düşüklüğü Kullanım değerini hesaplamak için kullanılan nakit akımları standartta bahsedildiği gibi makul ya da desteklenebilir olmuyor ya da standarda uygun olarak belirlenmiyor. Geri kazanılabilir değer ve bununla ilgili yapılan tahminlerle ilgili açıklamalar unutuluyor. PwC 22
Regülasyondaki gelişmeler ve diğer sıcak konular Dünya Genelindeki Diğer Sıcak Konular: UFRS 3: İşletme birleşmeleri Maddi olmayan duran varlıklar düzgün bir şekilde belirlenip, değerlenmiyor. Birleşme tarihi uygun bir şekilde açıklanmıyor. Birleşmenin mahiyeti ve satın alanı belirlemek için kullanılan değerlendirmelerin açıklanması unutuluyor. Yapılan tahminler yeterince açıklanmıyor UFRS 7 gereği kredi riskine ilişkin yapılan tahminler UFRS 12 gereği kontrol, ortak kontrol veya önemli etkiye ilişkin tahmin ve değerlendirmeler UFRS 13 gereği gerçeğe uygun değer ölçüm teknikleri ve Seviye 2 ve 3 ölçümleri için gereken girdilere ilişkin bilgiler ve gerçeğe uygun değer hiyerarşisi açıklamaları unutuluyor. PwC 23
Sorularınız? Denetim Hizmetleri/ UFRS Danışmanlığı Hizmetleri Birimi ufrsturkiye@tr.pwc.com Burak Özpoyraz PwC Türkiye Ortak Denetim Hizmetleri +90 (212) 326 6067 Burak.ozpoyraz@tr.pwc.com Aslı Gedik PwC Türkiye Direktör Denetim Hizmetleri +90 (212) 326 6240 ad.soyad@tr.pwc.com Özde Görkey PwC Türkiye Senior Manager Denetim Hizmetleri +90 (212) 326 6471 Ozde.gorkey@tr.pwc.com Handan Sola PwC Türkiye Senior Manager Denetim Hizmetleri +90 (212) 326 6469 Handan.sola@tr.pwc.com PwC 24