ULUSAL MESLEK STANDARDI MOTOR TEST TEKNİSYENİ (Seviye 4) REFERANS KODU/ RESMİ GAZETE TARİH-SAYI/
Ulusal Meslek Standardı / / Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Meslek : MOTOR TEST TEKNİSYENİ Seviye : 4 Referans Kodu : Standardı Hazırlayan Kuruluş(lar) : MESS (TÜRKİYE METAL SANAYİCİLERİ SENDİKASI) Standardı Doğrulayan Sektör Komitesi : MYK Yönetim Kurulu Onay Tarih/ Sayı : Resmi Gazete Tarih/Sayı : Revizyon No : Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 2 / 25
Ulusal Meslek Standardı / / Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No ÖNSÖZ Motor Test Teknisyeni ulusal meslek standardı 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik ve Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin Kuruluş, Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanmıştır. Standart taslağı, MYK Yönetim Kurulunun 29/05/2008 tarih ve 2008/22 sayılı kararı ile görevlendirilen MESS tarafından hazırlanmıştır. Hazırlanan taslak hakkında sektördeki ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınmış ve görüşler değerlendirilerek taslak üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Nihai taslak MYK Otomotiv Sektör Komitesi tarafından incelenip, değerlendirildikten ve Komitenin uygun görüşü alındıktan sonra, MYK Yönetim Kurulunun. tarih ve.. sayılı kararı ile onaylanarak Resmi Gazete de yayımına karar verilmiştir. Standardın hazırlanması, görüş bildirilmesi, incelenmesi ve doğrulanmasında katkı sağlayan kişi, kurum ve kuruluşlara 1 görüş ve katkıları için teşekkür eder, yararlanabilecek tüm tarafların bilgisine sunarız. Mesleki Yeterlilik Kurumu 1 Standart hazırlama sürecine katkı verenler Mesleki Yeterlilik Kurumu web sayfasında bulunmaktadır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 3 / 25
Ulusal Meslek Standardı / / Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No 1. Meslek Standardı Hazırlayan Kuruluşun Meslek Standardı Ekibi Av. İsmet SİPAHİ Genel Sekreter, MESS Endüstri Müh. Dr. Dilek KURT Genel Sekreter Yardımcısı, MESS Prof. Dr. M. Nahit SERARSLAN Meslek Standartları Danışmanı, MESS Av. Erten CILGA Hukuk Müşaviri, MESS Makina Müh. Dr. Aykut ENGİN Eğitim Müdürü, MESS Çevre Müh. Aytül ANLAR Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü, MESS Endüstri Müh. Yenal BOZTEPE Endüstri Yönetimi ve Araştırma Uzmanı, MESS Endüstri Müh. Tunçay YEŞİLNİL - Endüstri Yönetimi ve Araştırma Uzmanı, MESS Makina Müh. Altan ÇETİNKAL İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı, MESS 2.Teknik Çalışma Grubu Üyeleri 2.1. Meslek Standartları Komisyonu Üyeleri Prof. Dr. Ercan TEZER Genel Sekreter, OSD Endüstri Yük. Müh. Ali Rıza AKSOY Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Operasyonları Müdürü, FORD OTOSAN Gökhan AKSU Endüstriyel İlişkiler Uzmanı, TOFAŞ Aydın BAŞESKİ Eğitim Yöneticisi, TOFAŞ Mustafa GEYVE Nitelik Yönetim Sorumlusu, OYAK RENAULT Metalurji Yük. Müh. Erdoğan GÜNEŞ Eğitim Enstitüsü Müdürü, OYAK RENAULT Endüstri Yük. Müh. Emre MERCAN Teknik Meslek Eğitimi & Öneri Sistemi Grup Şefi, MERCEDES BENZ TÜRK İnşaat Müh. Onur ŞENGÜN Personel Yönetimi Ekip Lideri, FORD OTOSAN 2.2. Meslek Standardının Hazırlanmasına Katkıda Bulunanlar Makina Müh. Ali ASLAN Eğitim Yöneticisi, BMC Burhan BALKIR Endüstriyel İlişkiler Uzmanı, TOFAŞ Makina Müh. Burhan ÇAKIR İnsan Kaynakları Direktörü, TOFAŞ Endüstri Yük. Müh. Özden ÇINGI İnsan Kaynakları Direktörü, MAN TÜRKİYE Endüstri Müh. Hüseyin DEMİR İnsan Kaynakları Müdürü, KARSAN Hüseyin ERDOĞAN İnsan Kaynakları Müdürü, ANADOLU ISUZU Endüstri Yük. Müh. Berent ERGİN İnsan Kaynakları Müdürü, OTOKAR Tanju EROL - Motor Montaj Atölyesi UET Şefi, OYAK RENAULT Makine Müh. Ayhan ERÖCAL Motor Onay ve Deneme Sistemleri Bölüm Şefi, OYAK RENAULT Uçak Müh. İhsan ERSOY - Motor Alan Müdürü, FORD OTOSAN Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 4 / 25
Ulusal Meslek Standardı / / Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Salih ERTÖR İnsan Kaynakları Müdürü, MERCEDES-BENZ TÜRK Kimya Yük. Müh. Haluk GÜMÜŞDERELİOĞLU İnsan Kaynakları, Kalite Sistem ve Kurumsal İletişim Müdürü, TÜRK TRAKTÖR Ahmet KALAN Silindir Montaj Motorlu Araç Bakım Onarım İşçisi, FORD OTOSAN A. Tekin KOÇAK İnsan Kaynakları Direktörü, TEMSA GLOBAL Makine Müh. İbrahim KORUYUCU - Metod Test Ekip Liderliği Proje Mühendisi, FORD OTOSAN Necati MİHALIÇ Metod Test Ekip Liderliği Kal. Kont. İşçisi, FORD OTOSAN Endüstri Müh. Nursel ÖLMEZ ATEŞ İnsan Kaynakları Direktörü, FORD OTOSAN Ayhan İbrahim TOKCAN - İnsan Kaynakları ve Dış İlişkiler Direktörü, OYAK RENAULT Metalürji Müh. Muhsin TÜFEKÇİ İnsan Kaynakları Bölüm Yöneticisi, BMC Salih TÜRHAN - Silindir Montaj Tezgah Ayar İşcisi, FORD OTOSAN Makine Müh. Onur VURAL - Kalite Güvence Müdürü, FORD OTOSAN 3.Görüş İstenen/Alınan Kişi/Kurum ve Kuruluşlar Boğaziçi Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Bornova Oto Tamircileri ve Sanatkârları Odası Ar-Ge Eğitim ve Teknoloji Merkezi Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Hacettepe Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü ODTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü Otomotiv Sanayii Derneği T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı T.C. Milli Eğitim Bakanlığı T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği Türk Metal Sendikası Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Türk Standardları Enstitüsü Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Türkiye İhracatçılar Meclisi Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 5 / 25
Ulusal Meslek Standardı / / Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 4.MYK Sektör Komitesi Üyeleri ve Uzmanlar Doç. Dr. Orhan ALANKUŞ, Koç Holding Burak ARKAN, Türkiye İhracatçılar Meclisi Makina Müh. Dr. Aykut ENGİN, MESS Ahmet ERSOY, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Özlem SAKA, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Firuzan SİLAHŞÖR, Mesleki Yeterlilik Kurumu Recep ŞEKER, Milli Eğitim Bakanlığı Av. Semih TEMİZ, Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu Gökhan UĞURAY, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Prof. Dr. Nuri YÜCEL, Yüksek Öğretim Kurulu 5. MYK Yönetim Kurulu Bayram AKBAŞ, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Temsilcisi Başkan Uğur BEKTAŞ, Meslek Kuruluşları Temsilcisi Başkan Vekili Hüseyin ACIR, Milli Eğitim Bakanlığı Temsilcisi Üye Prof. Dr. Sabahattin BALCI, Yüksek Öğretim Kurumu Temsilcisi Üye M. Şükrü KOÇOĞLU, İşveren Sendikaları Konfederasyonu Temsilcisi Üye Dr. Osman YILDIZ, İşçi Sendikaları Konfederasyonları Temsilcisi Üye Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 6 / 25
Ulusal Meslek Standardı / / Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No TERİMLER, SİMGELER ve KISALTMALAR DİNAMOMETRE: Test edilecek motorun test çıktılarını ölçmek için kullanılan ölçüm aygıtını, İSG: İş sağlığı ve güvenliğini, KALİBRASYON: Bir ölçme aletini doğru bir biçimde işlem yapabilmesi için bir veya daha fazla standarda göre kontrol etmeyi ve gerekirse ayarlamayı, TEKNİK AYARLAR: İlgili aygıtın beklenilen işi yapabilmesi için gereken ölçümsel düzenleme ve seçimleri, ifade eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 7 / 25
Ulusal Meslek Standardı / / Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ...9 2. MESLEK TANITIMI...10 2.1. Meslek Tanımı...10 2.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri...11 2.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler...11 2.4. Meslek ile ilgili Diğer Mevzuat...11 2.5. Çalışma Ortamı ve Koşulları...11 2.6. Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler...12 3. MESLEK PROFİLİ...13 3.1. Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri...13 3.2. Kullanılan Araç, Gereç, Malzeme ve Ekipmanlar...22 3.3. Bilgi ve Beceriler...23 3.4. Tutum ve Davranışlar...24 4. ÖLÇME, DEĞERLENDİRME ve BELGELENDİRME...25 Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 8 / 25
Ulusal Meslek Standardı / / Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No 1. GİRİŞ Ulusal meslek standartlarının hazırlanmasında, sektör komitelerinde incelenmesinde ve MYK Yönetim Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe konulmasında temel ölçütler belirlenmiştir. Buna göre meslek standardı; İş analizine dayanır. Hazırlama sürecine, ilgili sosyal tarafların etkin katılımı, görüş ve katkılarının alınması esastır. Mesleğin yeterlilik seviyesi itibarıyla kişinin yürütmesi gereken asgari görevleri, sahip olması gereken bilgi, beceri ve davranışları açıkça ifade eder. Mesleki yeterlilik seviyelerini 2 yansıtır ve bu seviyeler uluslararası yeterlilik seviyelerine uygun olarak belirlenir. Mesleki alanla ilgili idari ve teknik gereklilikleri içerir. Mesleki alanla ilgili sağlık, güvenlik ve çevre koruma konularındaki gereklilikleri içerir. Açık ve anlaşılır şekilde yazılır. Açık ya da gizli ayırımcılık unsurları içermez. Meslek standartları başta çalışanlar, eğitimciler ve işverenler olmak üzere, ilgili bütün kesimlere, bir mesleğin başarı ile yürütülebilmesi için gerekli olan nitelikler ve o meslekte yeterlilik belgesi alabilmek için yapılacak sınavlara temel teşkil edecek başarım ölçütleri hakkında fikir vermektedir. Ulusal meslek standartları sektörün ihtiyaçları ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda ve sektörden gelen talepler ve iş piyasasının ihtiyaçları esas alınarak en geç beş (5) yılda bir yeniden değerlendirilir. 2 Seviyelere ilişkin açıklayıcı bilgi Mesleki Yeterlilik Kurumu web sayfasında ve meslek standardı hazırlayan kuruluşlar için geliştirilen rehberde verilmiştir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 9 / 25
2. MESLEK TANITIMI 2.1. Meslek Tanımı Motor test teknisyeni seri üretimde işlemleri tamamlanmış komple ve yeni benzinli veya dizel motorları, test odalarında dinamometrelere test şartlarına uygun olarak bağlayarak, hızlanma, güç, tork v.b. testleri uygulayan ve test sonuçlarını raporlayan kişidir. Test işlemi, test cihazlarını talimatlara göre kullanarak motoru dinamometre üzerinde çalıştırmayı, gerekli ayarları yapmayı ve elde edilen değerleri raporlamayı ifade eden bir işlemdir. Motor test teknisyeni, kullanacağı alet, makina ve sistemlerin çalışma şeklini ve teknolojisini, ayrıca teste tabi tutulacak motorların fonksiyonel ve karakteristik özelliklerini tanır. Test işleminde, motoru taşıma ve kaldırma aracına yükleme, ölçü ve kontrol aletlerini kalibre etme, test odasını hazırlama, mekanik ayar yapma işlemleri ile motoru dinamometreye test için bağlama, test sırasında gerekli kontrolleri ve ayarları yapma, test değerlerini kayıt altına alma ve sonuçları amirlere iletmek üzere raporlama işlemleri yer alır. Bu işlemlerin amacı üretilen motorların fonksiyonel özelliklerinin standartlara ve teknik özelliklere uygunluğunu belgelendirmektir. Motor test işlemi, iyi aydınlatılmış, iklimlendirilmiş, güvenlik tedbirlerinin alındığı ve ses yalıtımının sağlandığı kapalı test odalarında gerçekleştirilir. Test işlemi sırasında, motor test teknisyeni testi kapalı test odasının dışarısında bulunan istasyondan, gerekli cihazları kullanarak kumanda eder. Test cihazlarını doğru kullanma, değerleri doğru okuma ve değerlendirme ve motor ses analizi yapma motor test teknisyeninin mesleki yetkinliğini gerektirir. Test işlemi sırasında kullanılan araç-gereç, donanım ve malzemeler, motor taşıma ve kaldırma araçları, dinamometre, test kumanda sistemi, yakıt, duman, akışkan ve gaz ölçüm cihazları, temel mekanik el aletleri, kaptörler, iş ayakkabısı, iş elbisesi, kayıt defteri, kontrol kartları v.b. şeklinde sıralanabilir. Test işlemlerinin minimum nezaret altında gerçekleştirilmesi nedeniyle, motor test teknisyeni yaptığı işlemlerin doğruluğundan, zamanlamasından ve kalitesinden bizzat sorumludur. İşlemlerin icra edilmesinde işletme politikasına tamamen uyum sağlanması ve motor test teknisyeninin sorumluluk alanı dışında kalan arıza, hata v.b. gibi tüm olumsuzlukları yetkili kişilere veya amirlere bildirmesi gerekir. İş sağlığı ve güvenliği, çevre koruması ve acil durumlara ilişkin mevzuat ve işyeri kurallarına uymakla yükümlüdür. Birlikte çalışılan diğer kişilerin emniyetinin sağlanması motor test teknisyeninin sorumlulukları arasında yer alır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 10 / 25
2.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri ISCO 08 : 7231 ISCO 88 : 7231 NACE Rev. 2 : 29.10 ISCED : 52 2.3. Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler o Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik o Gürültü Yönetmeliği o Titreşim Yönetmeliği o Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği o İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik o İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği o Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik o Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği o Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik o Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği 2.4. Meslek ile ilgili Diğer Mevzuat 2.5. Çalışma Ortamı ve Koşulları Test odası, test şartlarına uygun olarak aydınlatılmış ve iklimlendirilmiş olmalıdır. Test odası içi ve kumanda istasyonu fiziksel çalışmayı engellemeyecek genişlikte olmalıdır. Kumanda istasyonu uygun şekilde aydınlatılmış olmalıdır. Test işlemi sırasında ve öncesi hazırlıklarda kişinin uygun iş elbisesi, gözlük, kulaklık, eldiven ve güvenlik ayakkabısı kullanarak çalışması söz konusudur. Çalışma ortamının olumsuz koşulları arasında, sıcaklık değişiklikleri, gürültü, gaz, koku, olası kaygan zemin, ayakta çalışma, titreşim ve aşırı hava akımı sayılabilir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 11 / 25
2.6. Mesleğe İlişkin Diğer Gereklilikler Motor test teknisyeninin, hafif ağırlık kaldırabilmesine, ses analizi yapabilmesine ve test değerlerini ekranlardan doğru okuyabilmesine engel olmayacak fiziksel yeterliliğe ve, görme-duyma yeterliliğine sahip olması gerekmektedir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 12 / 25
3. MESLEK PROFİLİ 3.1. Görevler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama A.1.1 İşyerinde geçerli olan iş sağlığı ve güvenliği normlarını anlar ve öğrenir A.1 Yasa ve işyerine özgü iş sağlığı ve güvenliği kurallarını uygulamak A.1.2 İşe uygun güvenlik ekipmanını ve koruyucu donanımı kullanır A.1.3 Müdahale araçlarının kullanımını ve yerlerini öğrenir A İş sağlığı ve güvenliği ve acil durum talimatlarını uygulamak A.2 Karşılaşılabilecek riskleri belirlemek ve önlem almak A.2.1 A.2.2 Çalışma bölgesinde risk oluşturabilecek faktörleri saptama çalışmalarına katılır, katkıda bulunur Risk faktörlerinin azaltılmasına yönelik yapılan çalışmalara (risk değerlendirmesi v.b.) katılır A.3.1 Tehlike durumlarını saptama ve önlem alma çalışmalarına katılır A.3 Acil/tehlikeli durum ve acil çıkış prosedürlerini öğrenmek, anlamak ve uygulamak A.3.2 Anında giderilemeyecek veya yetki alanı dışındaki acil durum veya kazayı derhal ilgili personel ve acil hizmet birimlerine bildirir A.3.3 Acil durumlarda çıkış veya kaçış prosedürlerini uygular Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 13 / 25
Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama B.1 Çevre koruma standart ve yöntemlerini öğrenmek ve uygulamak B.1.1 B.1.2 B.1.3 Sürdürülen işlemler ile ilgili çevresel etkileri doğru şekilde saptama çalışmalarına katılır Çevre koruma bilgi ve uygulamalarını periyodik eğitimlerle öğrenir İş süreçlerinin uygulanması sırasında çevre etkilerini gözler ve zararlı sonuçları önler B.2.1 Dönüştürülebilen malzemelerin geri kazanımı için gerekli ayırmayı ve sınıflamayı yapar B.2.2 Dökülme ve sızıntılara karşı talimatlara uygun şekilde müdahale etmeyi öğrenir B Çevre koruma kurallarına uymak B.2 Çevresel risklerin azaltılması için çaba göstermek B.2.3 B.2.4 Dökülme ve sızıntılara karşı gerekli malzemeyi hazır bulundurur Zararlı atıkları ayırır ve ara depolamasını yapar B.2.5 Yanıcı ve parlayıcı malzemelerin güvenli bir şekilde tutulmasını sağlar B.2.6 İşlem sırasında ve hazırlık aşamalarında koruyucu donanım kullanır ve diğerlerine kullandırır B.3 Doğal kaynakların tüketiminin düşürülmesi için çaba göstermek B.3.1 B.3.2 Doğal kaynakları tasarruflu bir şekilde kullanır Doğal kaynakların daha az kullanımı için gerekli tespit ve planlama çalışmalarına katılır Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 14 / 25
Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama C.1 İşe ait kalite gerekliliklerini uygulamak C.1.1 C.1.2 İşlem formlarında yer alan talimatlara ve planlara göre kalite gerekliliklerini uygular Uygulamada izin verilen tolerans ve sapmalara göre kalite gerekliliklerini uygular C.2.1 Yapılacak işlemin türüne göre kalite sağlama tekniklerini uygular C.2 Kalite sağlamadaki teknik prosedürleri uygulamak C.2.2 İşlemler sırasında kalite sağlama teknik prosedürlerini, özel kalite gerekliliklerini sağlar üzere uygular C.2.3 Çalışmayla ilgili kalite ve fire/hata raporlarını tutar C Kalite güvence dokümanlarına ve yönergelerine uygun çalışmak C.3 Yapılan çalışmaların kalitesini denetim altında tutmak C.3.1 C.3.2 Operasyon bazında çalışmaların kalitesini denetler Test odasında bulunan tüm araç, gereç ve kullanılan diğer malzemelerin test şartlarına uygunluğunu denetler C.3.3 Kullanılan test yazılım programının talimatlara ve prosedürlere uygun şekilde programlandığını ve çalıştığını kontrol eder C.4.1 Çalışma sırasında saptanan hata ve arızaları yetkili kişilere sürekli bildirir C.4 Saptanan hata ve arızaları engellemeye yönelik çaba göstermek C.4.2 C.4.3 Yetkisi dahilinde olmayan veya gideremediği hata ve arızaları amirlerine bildirir Hata ve arızaları oluşturan nedenlerin belirlenmesine ve ortadan kaldırılmasına katkıda bulunur C.4.4 Hata ve arıza gidermeyle ilgili genel uygulama ve yöntemleri uygular Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 15 / 25
Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama D.1.1 Çalışmaların kesintisiz ve uygun şekilde sürdürülmesi için, iş alanının özelliklerinin iyileştirilmesine katkıda bulunur D.1 Çalışma alanının özelliklerini belirlemek D.1.2 Çalışmanın türü ve kullanılan iş yöntemine göre düzenliliği garantiler D.1.3 Çalışma alanının uygunluğunu belirler D.2.1 Test sırasında kullanılması gereken malzemeleri önceden temin edilmiş olan işlem formu ve prosedürlere uygun seçer ve hazırlar D Çalışılan yerin düzenlenmesini sağlamak D.2 Gerekli makina, donanım ve malzemeyi çalışmaya hazırlamak D.2.2 D.2.3 D.2.4 Gerekli işlem, kontrol ve muayene araçlarını ve cihazlarını kullanır Çalışma için gerekli aparat, makina ve donanımları çalışmaya hazır hale getirir Çalışma süresince kullanılacak malzeme, araç ve gereçlerin İSG kapsamında uygunluğunu denetler D.3.1 Çalışma alanını düzgün ve temiz tutar D.3.2 Temizlik yaparken iş güvenliği şartlarını gözetir D.3 İş bitiminde donanım ve iş alanı temizliğini yapmak D.3.3 Kullanılan makina ve ekipmanların iş bitiminde kaldırır ve temizler D.3.4 İş güvenliğine zarar verebilecek maddelerin kullanımına dikkat eder ve uygun şekilde ayrılmış yerlere depolar D.3.5 Çalışma alanını daha sonra gerçekleştirilecek işlemlere uygun bırakır ve hazırlar Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 16 / 25
Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama E.1.1 Çalışma donanımlarının durumunu özel prosedürlere uygun şekilde günlük denetler E.1 Çalışma donanımlarının çalışabilirlik durumlarını denetlemek E.1.2 E.1.3 Çalışma sırasında uygun olmayan bir durum olduğunda veya olacağı sezildiğinde çalışmayı durdurur Arızalı donanımları ve araçları değişim/onarım için yetkili kişilere haber verir E.1.4 Hasarlı parçaların yenilenmesi ve tekrarlanmaması için gerekli önlemleri alır E.1.5 Araç, gereç ve donanımlardaki küçük çaplı sorun ve arızaları giderir E Çalışma alet ve donanımlarının basit ve talimatlı bakımlarını sağlamak E.2 Çalışma donanımlarının bakım aşamalarını uygulamak E.2.1 E.2.2 E.2.3 Donanımların düzgün ve sürekli çalışmalarını sağlamak üzere gerekli bakım aşamalarını uygular Koruyucu bakım, temizlik gibi işlemleri uygular Bakım ve temizlik ile ilgili işletme malzemelerini elde tutar ve uygun şekilde stoklar E.2.4 Ölçü ve muayene aletlerinin kalibrasyonlarının sistematik olarak yapılmasını takip eder E.3.1 Arızalı araç ve durumları belirleyebilir, bunlardaki bozulma ve yıpranmaları zamanında fark edebilir E.3 Çalışma donanımlarının bozulma ve yıpranmaları ile ilgili bilgileri aktarmak E.3.2 E.3.3 Aşınan parça ömür sürelerinin aşılmadığından emin olur, gerektiğinde amirlerine bildirir Çalışma işlemlerinin sürekliliği için araç ve donanımlardaki bozulma, yıpranma v.b. ile ilgili bilgileri not eder ve ilgililere aktarır E.3.4 Donanımın genel durumu ile ilgili bilgilendirmeyi, prosedürlere uygun yapar Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 17 / 25
Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama F.1.1 Amirleri ile günlük iş başı toplantıları yapar, günlük iş planını öğrenir F.1 Günlük iş organizasyonunu sağlamak F.1.2 Genel test planlamasını anlar ve uygular F.1.3 Günlük talimatları gözden geçirir, rutin işleri ve değişiklik yapılan işleri öğrenir F.2.1 Test odasında bulunması gereken ekipmanın kontrolünü yapar F Test öncesi gerekli kontrolleri yapmak F.2 Test odasının kontrollerini yapmak F.2.2 F.2.3 Tespit edilen arıza, sızıntı veya diğer uygun olmayan durumları denetler, gereken durumlarda amirlerine bildirir Dinamometre bağlantı noktalarını inceler, arızaları tespit eder F.3.1 Periyodik olarak kalibrasyon kontrolü gerçekleştirir F.3 Kumanda istasyonunda gerekli kontrolleri yapmak F.3.2 F.3.3 Test ve ölçüm cihazlarının kontrolünü yapar, problemli cihazları tespit eder Kullanılan bilgisayarın ve yazılımın çalışılabilirliğini kontrol eder F.3.4 Kumanda istasyonunda bulunması gereken talimat listesinin güncelliğini kontrol eder Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 18 / 25
Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama G.1 Motoru test odasına taşımak G.1.1 G.1.2 G.1.3 G.2.1 Seri üretimde işlemleri tamamlanan motoru taşıma ve kaldırma aracına yüklemeden önce görsel olarak kontrol eder Motoru motor taşıma ve kaldırma aracına talimatlara uygun olarak yükler Motoru test odasına güvenli bir şekilde getirir ve talimatlara uygun olarak yerleştirir Motoru dinamometreye talimatlara eksiksiz uyarak bağlar G Motoru teste hazırlamak G.2 Motoru dinamometreye bağlamak G.2.2 G.2.3 Motora bağlantısı yapılması gereken tüm kablo, boru, hava akımı sistemlerinin v.b. bağlantısını talimatlara uygun şekilde yapar Motorun üstünde bulunan yakıt/su pompası, filtreler v.b. tüm parçaları kontrol eder G.2.4 Motorun dinamometreye bağlantı noktalarından uygun şekilde bağlandığını kontrol eder G.3.1 Motorun çalışması için gerekli olan yağ ve tüm diğer akışkanları koyar ve seviyelerinin kontrolünü yapar G.3 Motorun doğru çalışması için diğer kontrolleri yapmak G.3.2 G.3.3 Elektrik ve mekanik sistemlerin bağlantılarını kontrol eder Hava akımı ve egzoz sistemlerini kontrol eder G.3.4 Kullanılan bilgisayar yazılımını yükler veya çalıştırır, olası hataları tespit eder Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 19 / 25
Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama H.1.1 Talimatlara ve iş planına uygun olarak uygulanacak testi belirler H.1 Testi başlatmak H.1.2 Kumanda istasyonunda testin başlaması için gerekli olan değerleri ve parametreleri yazılıma talimatlara göre girer H.1.3 Testin başlama sürecinin prosedürlere uygun olduğunu kontrol eder H.2.1 Test sırasında elde edilmesi gereken verileri okur, kaydeder ve gerekli ayarları yapar H Motor üzerinde gerekli testleri uygulamak H.2 Test sırasında motor çalışma düzenini izlemek, gerekli ayarları yapmak H.2.2 H.2.3 Test sırasında motorun hararet, yağ basıncı, titreşim ve diğer güvenlik sorunu yaratabilecek unsurlarını sorumlulukla takip eder, değerleri kaydeder Testlerin önceden belirlenmiş spesifikasyonlar dahilinde gerçekleştirildiğini kontrol eder H.2.4 Talimatlarda belirtilen tüm testlerin motor üzerinde uygulandığından emin olur H.2.5 Test sırasında motordan gelebilecek olağan dışı sesleri dinler, olası arıza, hata ve sızıntıları kontrol eder, gerektiğinde testi durdurur H.3.1 Dinamometrenin ve motorun çalışmasını durdurur H.3 Test bitiminde kumanda istasyonundan tüm çalışan cihazları kapatmak H.3.2 H.3.3 Kullanılan bilgisayar yazılımını gerekli değerlerin kaydedildiğinden emin olunduktan sonra kapatır Tüm elektrik sistemlerinin ve diğer sistemlerin çalışmasının durdurulduğundan emin olur Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 20 / 25
Görevler İşlemler İşlem Basamakları/ Başarım Ölçütleri Kod Adı Kod Adı Kod Açıklama I.1.1 Uygulanması gereken testlerin tümünden verilerin doğru olarak kaydedildiğini kontrol eder I.1 Test sonuçlarını değerlendirmek I.1.2 I.1.3 Test sonuçlarını kontrol eder, uygun olmayan sonuçları tespit eder Kaydedilen sonuçlara göre motorun testten geçip geçmediğini kayıtların yapıldığı dokümana okunaklı olarak işler I.1.4 Test sonuçlarını ve değerlendirmelerini gerektiğinde amirlerine bildirir I.2.1 Motorun dinamometreye bağlandığı tüm bağlantıları söker I.2.2 Sökme işlemleri sırasında oluşabilecek sızıntıları denetler ve giderir I Test sonu işlemleri gerçekleştirmek I.2 Motoru dinamometreden sökmek I.2.3 I.2.4 I.2.5 Motora konulmuş tüm akışkanları uygun şekilde ve talimatlara uyarak boşaltır Motorun sökülen bağlantı yerlerini kontrol eder, ilişiğinin dinamometreden doğru ve eksiksiz şekilde kesildiğinden emin olur Test odasını bir sonraki testlerin yapılabilmesini engellemeyecek şekilde bırakır, kullanılan ekipmanı yerlerine geri koyar I.3.1 Motoru taşıma ve kaldırma aracına yükler, bağlantıları kontrol eder I.3 Motoru bir sonraki işlem için gerekli yere iletmek I.3.2 I.3.3 I.3.4 Test sonuçlarını içeren doküman ile gerekli tüm diğer dokümanları prosedürlere uygun olarak motora iliştirir Testten olumlu sonuç alan motorları bir sonraki işlemin yapılacağı yere sevk eder Testten olumsuz sonuç alan motorları, değerlendirme dokümanı ile birlikte tamir veya bakım ünitesine sevk eder, amirlerini durumdan haberdar eder Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 21 / 25
3.2. Kullanılan Araç, Gereç, Malzeme ve Ekipmanlar Akışkan kontrol üniteleri Güvenlik ayakkabısı Sıcaklık ölçüm cihazı Alet takımları Havalı sıkma-sökme ekipmanları Su debimetresi Avans tabancası Isı eşanjörleri Talimat listeleri Basınç ölçüm cihazları İklimlendirme donanımı Taşıma ve kaldırma araçları Bilgisayar İş elbisesi Terazi Dinamometre İş Gözlüğü Test otomasyon programı Duman ölçüm cihazı Kaptörler Tork anahtarı Egzoz ayar klapesi Kayıt defteri Torkmetre Eldiven Kontrol kartları Yağ tüketim cihazı Endoskopi cihazı Kulaklık Yakıt ölçüm cihazı Gaz kaçağı ölçüm cihazı Kumpas Yakıt sarf cihazı Gaz saati Redresör Yakıt şartlandırıcı Giriş-çıkış kartları Sentil Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 22 / 25
3.3. Bilgi ve Beceriler Acil durum bilgisi Ulusal kalite yönetmelikleri-teknik standartlar bilgisi El becerisi Çevre koruma özel standartları bilgisi Yangın önleme ve yangınla mücadele bilgisi İngilizce temel komutlar bilgisi Ekip çalışması yeteneği Bilgisayar bilgisi Kalibrasyon bilgisi Gözlemcilik yeteneği Çalışma ve kontrol prosedürleri bilgisi Kusur belirleme ve giderme yöntemleri bilgisi İnsan ilişkileri yeteneği Doğrulama kıyaslama becerisi Motor arıza bilgisi İş sağlığı ve güvenliği bilgisi Donanım ve araçların kullanımı bilgi ve becerisi Motor diagnostik programları bilgisi İşlem dokümantasyonu ve çeşitli teknik spesifikasyonlar bilgisi Hafif ağırlık kaldırabilme becerisi Temel motor sesi tanıma, işitme becerisi İşyeri düzenleme bilgisi İşyerine özgü mevzuat ve çalışma prosedürleri bilgisi Kalite bilgisi Malzeme bilgisi Ölçme değerlendirme bilgi ve becerisi Kalite güvence sistemleri bilgisi Temel oto elektriği bilgisi Raporlama, bilgi aktarma yeteneği Takipçilik, arşivcilik yeteneği Akaryakıt, yağ ve kimyasal bilgisi Temel motor bilgisi Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 23 / 25
3.4. Tutum ve Davranışlar Çalışma donanımları ve makinalarının durumunu dikkatle denetlemek Sorumluluklarını bilmek ve yerine getirmek Çevre zararlarını belirleyebilmek Talimatları eksiksiz olarak uygulamak Çevre, kalite ve İSG kurallarını benimsemek Tehlike durumlarında ilgilileri bilgilendirmek Doğal kaynak kullanımı ve geri dönüşüm konusunda duyarlı olmak Tehlike durumlarını dikkatle algılayıp değerlendirmek Ekip içinde uyumlu çalışabilmek Temizlik, düzen ve işyeri tertibine özen göstermek Gerekli ve acil durumlarda donanımın çalışmasını durdurmak Arızalı donanımların onarımını sağlamak İş devirlerinde doğru iletişim ve bilgi aktarmak İş arkadaşlarına bilgi aktarımı sağlayabilmek İşyeri hiyerarşi ilişkisine saygı göstermek İş planlamasına ve zaman kavramına sadık davranmak Kullanılan ekipmanı zarar vermeyecek şekilde kullanmak Not tutabilmek Problemleri eksiksiz olarak amirlerine aktarmak Süreç kalitesine özen göstermek Taşıma ve kaldırma donanımını motora zarar vermeden doğru ve uygun şekilde kumanda ederek kullanmak Test hazırlıklarını dikkatli bir şekilde yapmak Risk faktörlerini tespit edebilmek ve ortadan kaldırabilmek Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 24 / 25
4. ÖLÇME, DEĞERLENDİRME ve BELGELENDİRME Motor Test Teknisyeni meslek standardına göre belgelendirme amacıyla yapılacak ölçme ve değerlendirme yöntemi, yazılı veya sözlü teorik sınav ve çalışma şartlarının oluşturulduğu test merkezlerinde uygulamalı sınav şeklinde olacaktır. Ölçme ve değerlendirme yöntemi ile uygulama esasları bu meslek standardına göre hazırlanacak ulusal yeterliliklerde detaylandırılır. Ölçme ve değerlendirme ile belgelendirmeye ilişkin işlemler Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirmeye ilişkin Yönetmelik çerçevesinde yürütülür. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2009 Sayfa 25 / 25