T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI DİKSİYON KURS PROGRAMI Ankara, 2016
İÇİNDEKİLER PROGRAMIN ADI... 1 PROGRAMIN DAYANAĞI... 1 PROGRAMA GİRİŞ KOŞULLARI... 1 EĞİTİCİLERİN NİTELİĞİ... 1 PROGRAMIN AMAÇLARI... 1 PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR... 3 PROGRAMIN KREDİSİ... 3 PROGRAM SÜRESİ VE İÇERİĞİ... 3 GÜZEL KONUŞMAYA HAZIRLIK... 4 KONUŞMA TEKNİĞİ... 4 ANLATIM... 4 JEST VE MİMİKLER... 4 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ ESASLAR... 4 PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİ... 6 BELGELENDİRME... 6
PROGRAMIN ADI Diksiyon PROGRAMIN DAYANAĞI 1. 24.06.1973 tarihli ve 14574 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu 2. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 20.04.2016 tarih ve 19 sayılı kararı ile kabul edilen, Yaygın Eğitim Kurumları Çerçeve Kurs Programı 3. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 21.06.2007 tarih ve 117 sayılı kararı ile kabul edilen Diksiyon ve Hitabet Dersi Öğretim Programı PROGRAMA GİRİŞ KOŞULLARI 1. Okuryazar olmak. 2. 10 yaşını doldurmuş olmak. 3. Kursa devam edebilecek fiziksel yeterliliğe sahip olmak. EĞİTİMCİLERİN NİTELİĞİ 1. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca yayımlanan Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esaslarına göre atanan Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenleri, 2. Üniversitelerin; a. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği, b. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, c. Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, d. Türk Halkbilimi Bölümü mezunları olup öğretmenlik formasyonu belgesine sahip olanlar, 3. Devlet sanatçısı/diksiyon bilim uzmanları, görevlendirilir. PROGRAMIN AMAÇLARI Diksiyon kurs programını tamamlayan bireyin; 1. Doğru konuşmanın birey ve toplum hayatındaki önemini kavraması, 2. Ses, jest ve mimiklerini etkili kullanması, 1
3. Duygu, düşünce ve hayallerini etkili ve anlaşılır biçimde ifade etmesi, 4. Metinleri diksiyon ölçütlerine göre seslendirmesi, 5. Türkçeyi güzel, doğru ve etkili biçimde kullanması amaçlanmaktadır. 2
PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR Diksiyon kursu aşağıda belirtilen hususlar çerçevesinde uygulanmalıdır. 1. Diksiyon, kelimelerin doğru bir şekilde telaffuz edilmesi ve ses vurgularının doğru bir şekilde yapılmasıdır. Diksiyon sayesinde bir konuşmanın daha etkileyici olması sağlanabilmektedir. Diksiyon, radyoda, televizyonda veya kalabalık ortamlarda yapılan konuşmalarda önemli olduğu kadar günlük yaşamda da son derece önemlidir. Diksiyon eğitiminde kelimelerin doğru okunması ve vurguların doğru yerlerde yapılması önemlidir. Bu kurs programı ile bireylerin Türkçeyi güzel, doğru ve etkili biçimde kullanması amaçlanmaktadır. 2. Programın uygulanmasında buluş, sunuş ve araştırma yoluyla öğretim yaklaşımlarından uygun olanları ve grupla öğretim yöntem ve teknikleri/ bireysel öğretim yöntem ve teknikleri uygulanmalıdır. 3. Kurs Programı, Millî Eğitim Bakanlığında görevli uzman, alan öğretmenleri ve alan uzmanları ile iş birliği içinde hazırlanmıştır. 4. Program yaygın eğitim kurumlarında veya kurumlarca uygun görülen diğer yerlerde uygulanır. 5. Diksiyon kurs programının amaçları ve içeriği yoluyla kursa katılan bireylere aşağıda tabloda verilen değerlerin kazandırılması ve geliştirilmesi hedeflenmiştir. DEĞERLER Kurallara Uyma Sabır Sorumluluk Saygı Duyarlık Çalışkanlık 6. Programın uygulanmasında hayat boyu rehberlik hizmeti sunan eğiticiler, kursiyerlerin kişisel ve mesleki nedenlerle yeterliliklerinin değişmesi ve gelişmesine katkıda bulunacak bir rehber niteliğinde olmalıdır. 7. Program süresince kursiyerlere program içeriğinin öğretilmesi için ihtiyaç duyduğu araç, gereç ve malzemeler temin edilmeli, donanımlar sağlanmalı ve gerektiğinde bilgisayar destekli öğretim faaliyetlerinden ( slaytlar, akıllı tahtalar ) faydalanılmalıdır. 8. Program süresince bireylerin merak uyandırma ve planlama, araştırma ve keşfetme, çözümleme ve derinleştirme, paylaşma ve yaşantıya uygulama etkinliklerini gerçekleştirmeleri sağlanarak bireyin öğrenmeye etkin katılımı desteklenmelidir. 3
9. Kurs dışında bireylerin öğrendiklerini pekiştirmek için kendi kendine öğrenme faaliyetleri yapması teşvik edilmelidir. 10. Program sonunda bireyin Diksiyon kurs düzeyinin ölçülmesi için değerlendirme yapılmalıdır. PROGRAMIN KREDİSİ Genel kurs programlarında kredilendirilme yapılmamaktadır. PROGRAM SÜRESİ VE İÇERİĞİ Kurs programının süresi; günde en fazla 8 ders saati uygulanacak şekilde toplam 40 ders saatidir. Sürelerin konulara göre dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Konular Süre (Ders Saati) Güzel Konuşmaya Hazırlık 10 Konuşma Tekniği 12 Anlatım 8 Jest ve Mimikler 10 TOPLAM 40 İÇERİK; 1. GÜZEL KONUŞMAYA HAZIRLIK 1.1. Diksiyon Sanatının Önemi, 1.1.1. Dil ve Diksiyon, 1.1.2. Diksiyon ve Ses, 1.2. Nefes ve Ses Eğitimi, 1.2.1. Ses Olayı, 1.2.2. Nefes alma teknikleri, 1.2.3. Selen, 1.2.4. Durak, 1.2.5. Ton, 1.2.6. Ses Bükümü, 2. KONUŞMA TEKNİĞİ 2.1. Kelime, 2.1.1. Kelimenin Elemanları, 2.1.2. Türkçedeki Kalın Ünlülerin ve Yabancı Kelimelerdeki İncelerin Çıkarılması, 2.1.3. Söyleniş, 4
2.1.4. Yazı Dili İle Konuşma Dili Arasındaki Farklar, 2.1.5. Boğumlanma, 2.1.6. Ulama, 2.1.7. Sağdeyi, 2.2. Söz Noktaları, 2.2.1. Kısa Süreli Duraklar, 2.2.2. Normal Duraklar, 2.2.3. Uzun Süreli Duraklar, 3. ANLATIM 3.1. Anlatıma Hazırlık, 3.1.1. Doğallık, 3.1.2. Üslûp, 3.1.3. Açıklık, 3.1.4. Kuvvet, 3.1.5. İmge, 3.1.6. İncelik, 3.1.7. Duygunluk, 3.1.8. Hareket, 3.1.9. Taklit. 4.JEST VE MİMİKLER 4.1. Mimikte Anlatım, 4.2. Mimikte Güzellik. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ ESASLAR 1. Değerlendirme, Yaygın Eğitim Kurumları Yönetmeliği esaslarına göre; Kursiyerin kendi kendine yaptığı tüm öğrenim faaliyetler, Kursiyerin performansına dayalı olarak gerçekleştirilecek sınavlar, Kursiyere kurs sonunda yapılan UYGULAMALI sınavlar, 100 puan üzerinden yapılır. 2. Değerlendirme; ders öğretmeni tarafından yazılı, sözlü, uygulamalı sınavlar veya varsa ödev ya da projelere göre yapılır. Birden fazla sınav şekli ile sınavı yapılan dersin puanı veya notu, bu sınavların aritmetik ortalaması ile belirlenir. Bu puan veya not, kursun başarı puan ya da notu olarak değerlendirilir. 5
3. Programların özelliğine göre sınavlar ve başarı değerlendirmesi bilişim teknolojisi kullanılarak da yapılabilir. 4. Kursiyerlerin sağlık durumları veya bedensel engelleri nedeniyle bazı derslerdeki sınavlar, durumlarına uygun sınav yöntemiyle yapılır. PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİ Programın uygulama sürecinde; 1. Ders kitabı olarak Millî Eğitim Bakanlığının yayınlamış olduğu yazılı materyaller kullanılır. 2. Kaynak ders kitapları, bireysel öğrenme materyalleri, kaynak ders kitaplarının bulunmaması durumunda öğretmen/öğretici tarafından hazırlanan ders notlarından yararlanılır. 3. Programın uygulanabilmesi için Kişisel Gelişim ve Eğitim alanı standart donanımları ve programın gerektirdiği diğer donanımlar kullanılacaktır. 4. Yararlanılacak kaynak araç-gereçler; telefon, bilgisayar, projeksiyon, ses kayıt cihazı, televizyon, yazı tahtası, kitap, kamera, görsel materyaller BELGELENDİRME Kursu başarı ile tamamlayanlara, kurs bitirme belgesi düzenlenir. 6