E- Bülten 04/2016 No: 11 FINDIKTA ÖRNEK BAHÇELER 3. YILINDA Trabzon Ticaret Borsası nın koordinasyonunda 2013 yılında başlatılan Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi kapsamında, yaşlı ağaçların sökülerek yeniden dikimi ile oluşturulan Örnek Bahçeler üçüncü yılında yeşermeye ve bazılarında da fındık oluşmaya başladı. 2013 yılında dikilen ilk 10 bahçedeki fidanların büyük ölçüde beklenen gelişmeyi ve büyümeyi sağladıkları tespit edilirken, 2014 yılında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından sökülerek yineden dikilenler 53 bahçede ise kuruyan fidanlar değiştirildiği için yeşerme istenilen seviyeye doğru çıkmaya başladı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Trabzon İl Müdürlüğü ile ortaklaşa uygulanan proje kapsamında yeniden dikilen bahçeler, sorumlu Ziraat Mühendisi e Erdal Yığcı tarafından tek tek kontrol edilerek, sahipleri yapmaları gerekenler hakkında bilgilendiriliyor. Ziraat Mühendisi Erdal Yığcı, ilk yıl dikilen bahçelerin bazılarında geçtiğimiz yıl fındık görüldüğünü belirterek, 4-5 yaşındaki fidanların bu sene daha çok ürün verebileceğini, önümüzdeki 2 yıldan sonra da normal bahçe haline geleceklerini bildirdi. Projenin koordinasyonunu yapan TTB nin Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu da, kendileri için bundan sonraki aşamanın yenilemenin devlet politikası haline getirilmesi için çaba göstermek olduğunu söyledi. Köleoğlu, başta Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı olmak üzere ilgili ve yetkili devlet kurumlarının konuya gereken hassasiyeti göstermelerinin kendilerini memnun ve gelecek adına da umutlu ettiğini sözlerine ekledi. TTB tarafından başlatılan ve Fındık Tanıtım Grubu ile sektörle ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından da desteklenen proje, Türkiye genelinde örnek alınarak diğer illerde de uygulanmaya başlanmıştı. Devlet tarafından da verim ve kaliteyi arttırmak amacıyla yaşlı bahçelerin sökülüp yeniden dikimi için çalışmalar yapılıyor.
BASINDA TRABZON TİCARET BORSASI... 1926 yılında kurulan ve ülkemizin en eski borsaları arasında yer alan Trabzon Ticaret Borsası nın çalışmaları bu yılın ilk 3 aylık döneminde basında 320 haber ile yer aldı. Ajans Press tarafından yapılan derlemeye göre, Ocak, Şubat ve Mart aylarında TTB nin çalışmaları gazete, televizyon ve internet medyasında 320 haber ile yer alırken, çoğunluğu fındıkla ilgili gelişmeler teşkil etti. Bu yılın 3 aylık dönemindeki haberlerin büyük kısmını fındıkta verim ve kaliteyi arttıran uygulamaların başında gelen budama seferberliği faaliyetleri teşkil ederken, bunu Şubat ayında Almanya da düzenlenen Her Yönüyle Trabzon Etkinliğinde dağıtılan fındıklı ekmek izledi. Fındık ve çay sektöründeki gelişmeleri de içeren haberler yerel ve ulusal medyada yer aldı. FINDIKTA 14 YILLIK SIR Doç. Dr. Cesarettin Alaşalvar, fındığın kabuk, zuruf ve yaprağının kanser tedavisinde kullanılan ilacın ham maddesi türevleri barındırdığını belirtti. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Gıda Enstitüsü Müdürü ve Uluslararası Nutrasötikler ve Fonksiyonel Gıdalar Kongresi ve Fuarı (ISNFF) Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Cesarettin Alaşalvar, Giresun Ticaret Borsası tarafından yayınlanan Fındık adlı dergideki makalesinde, fındık ile ilgili dikkat çeken bir iddia ortaya attı. Makalede fındığın kanseri önleyici özelliğinden bahseden Doç. Dr. Alaşalvar, kabuk, zürüf ve yaprağının da kanseri önleyici türevler barındırdığını, bunun ilk tespitlerini 2002 yılında Kanada da yaptıkları araştırmada ortaya çıkardıklarını kaydetti. Fındık tanıtım Grubu (FTG) tarafından desteklenen bir proje kapsamında fındık ve fındığın yenmeyen kısımlarında (kabuk, zürüf, yaprak) fotokimyasal bileşiklerinin varlığını belirlemek için Kanada da bir üniversite ile ortak bir çalışma gerçekleştirdiklerini belirten Doç. Dr. Alaşalvar, Bu çalışmada fındık ve fındığın yenmeyen kısımlarında yüzlerce fotokimyasal bileşikler tespit etmiştik. Bunlardan en önemlisi kabuk, zürüf ve yaprakta kanser tedavisinde kullanılan Taxol adlı ilacın ana hammaddesini oluşturan Paclitaxel ve diğer taxanes türevleri idi. Taxol adlı ilacın aktif hammaddesi Paclitaxel ise ticari olarak Pasifik porsuk (Pacific Yew) ağacının kabuğundan elde edilmektedir. Porsuk ağacının bir gram kabuğunun ham eksraktında 50-70 mikrogram düzeyinde Paclitaxel bulunurken, bu madde 1 gram fındık kabuğu eksraktında 0.08 mikrogram, fındık yaprağı eksraktında 0.05 mikrogram ve fındık zürüfü eksraktında iz miktarda bulunmuştur. Miktar olarak bakıldığında Pasifik porsuk ağacının kabuğu, fındık kabuğu ve yaprağına oranla ortalama 900 kat daha fazla paclitaxel içermektedir. Fındık ağacı Pasifik porsuk ağacına göre daha hızlı büyümesi ve her yıl mevcut olması sebebiyle paclitaxel alternatif kaynak olarak fındık kabuğu ve yaprağından üretilebilir. İlk bakışta fizibil gözükmemesine rağmen doğru planlama ile sanayide katma değeri olmayan bu ürünlerden katma değeri yüksek ürünler geliştirilebilir. Bu sayede hem fındık üreticisi kazanır hem de sağlık sektörüne hizmet edilmiş olur. diye yazdı.
AYIN RÖPORTAJI AYIN KONUĞU: ÇAYSİAD BAŞKANI ERDAL SARAL Kasım ayının başına kadar devam edecek bir yaş çay alım ve işleme kampanyası daha başladı. Dünyanın en naturel çayı olarak nitelenen Türk çayında 2016 ürünü kampanyayı, Çay Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Erdal Saral dan kısada değerlendirmesini istedik. Aynı Zamanda Of Ticaret ve Sanayi Odası ile Özçay Koop un da Yönetim Kurulu Başkanlıklarını yürüten Erdal Saral, 2016 ürünü yaş çay yaprağına Çaykur tarafından verilecek fiyatın 1.70-1.75 TL civarında olacağını tahmin ettiğini söyledi. Sahil kesimlerinde bahçelere girilmeye başlandığı şu günlerde Erdal Saral ın Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi ile dikkatini çektiği çayda en önemli sorunlardan biri de yaşlanan çay bahçelerinin yenilenmemesi Fındıkta başarıyoruz, çayda neden olmasın diyerek konu üzerinde daha etkin ve yoğun çalışılması gerektiğine dikkat çeken Erdal Saral şunları söyledi: Doğu Karadeniz Bölgesi ndeki çay tarımı yapılan 774 bin dekar alandaki çay bitkilerinin yenilenmesi için gerçek manada harekete geçmenin zamanıdır. Çaya verilecek fiyatı da herkes gibi bizlerde merakla bekliyoruz. Ekonominin koşullarını da göz önünde bulundurarak, kanayan yaramız olan ve bir türlü pansuman edemediğimiz kaçak çayın gelmesini de engelleyecek tedbirlerin alınıp, bunun içinde çaydaki prim desteğinin arttırılmasını elbette bekliyoruz. -Çaydaki sorunlar belli, çözüm çok da zor değil Bakanlığın bahçe yenileme konusunda çalışması var. Ekonomik ömrünü tamamlamış olan çayların sökülerek yerlerine daha verimli ve kaliteli çayı çelikleme yöntemiyle monte etmek gerekiyor. Bunun yanında yıllardır söylemekten dilimizin kuruduğu Çay Kanunu meselesi halâ hafızalarımızda duruyor. Bunun mutlak suretle çıkması lazım. Keza kaçak çay üstümüzde kambur gibi duruyor. Ona hiçbir çözüm bulunamadı. Bunun için de kesin ve katı kuralların uygulanması gerekir diye düşünüyorum. Yüzde 8 olan KDV oranının mutlak suretle yüzde 1 e indirilmesi gerekir. Bunu da defalarca yetkililere söyledik, söylemekten de geri adım atmayacağız.
MART AYI İTİBARİYLE BORSALARDA MÜSTAHSİL SATIŞI OLARAK İŞLEM GÖREN 2015 MAHSÜLÜ KABUKLU FINDIK MİKTARLARI İL/İLÇE 2016 MART TOPLAM 2015 YILI TAHMİNİ REKOLTE GİRESUN 4.134.345 53.179.573 107.234.000 ORDU 5.573.930 83.432.331 150.011.000 ÜNYE 2.601.387 32.459.955 31.029.000 FATSA 1.481.554 24.357.572 28.094.000 SAMSUN 1.095.638 15.795.267 42.553.000 TERME 1.103.072 13.372.547 27.600.000 ÇARŞAMBA 3.616.664 44.664.080 27.600.000 TRABZON 2.363.554 28.080.000 50.194.000 RİZE 435.584 1.948.778 3.988.000 TOPLAM 22.405.728 297.290.103 468.303.000 DÜZCE 2.695.333 73.433.034 72.460.000 SAKARYA 5.648.129 67.864.110 68.839.000 AKYAZI 350.970 9.892.671 11.048.000 İSTANBUL 2.296.632 26.126.187 0 TOKAT 0 223.750 3.644.000 ZONGULDAK 0 0 20.982.000 KOCAELİ 0 0 9.651.000 ARTVİN 0 0 7.318.000 BARTIN 0 0 6.585.000 SİNOP 0 0 1.512.000 GÜMÜŞHANE 0 0 720.000 KASTAMONU 113.265 399.723 8.262.000 BAFRA 0 0 3.080.000 TOPLAM 11.104.329 177.939.475 214.101.000 GENEL TOPLAM 33.510.057 475.229.578 682.404.000
mayıs 16 1 8 15 22 Pzt Sa Ça Pe Cu Cmt Pz 2 3 4 5 6 7 9 10 11 12 13 14 16 17 18 19 20 21 23 24 25 26 27 28 30 31 FINDIKTA MAYIS AYI Meyveler mercimek iriliğini (3-4mm) aldığında yapılan sürvey çalışması sonucu Fındıkkurdu zararlısına karşı ilaçlı mücadele yapılır. Yine aynı sürvey çalışmasında Fındık yeşilkokarcası zararlısı tespit edilirse her iki zararlı için etkin olan ilaçların kullanımı tavsiye edilir. Fındık altı yabancı ot mücadelesi devam ettirilir. 29 Mayıs ayının ikinci yarısından itibaren analizlerde önerilen Azotlu gübrenin diğer yarısı uygulanır. Fındık ocaklarında kök sürgünü (ışkın) temizliği yapılır.
BÜLTEN AYI : NİSAN 2016 T.C. TRABZON TİCARET BORSASI A Y L I K B Ü L T E N www.tb.org.tr & trabzontb@tobb.org.tr MUAMELE GÖREN MADDELERİN FİYATI (TL.) MUAMELE CİNS VE NEVİLERİ AŞAĞI YUKARI ORTALAMA MİKTARI BİRİM TUTARI İ ADEDİ HUBUBAT HUBUBAT MAMULLERİ BAKLİYATLAR KURU MEYVELER ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ CANLI HAYVANLAR ÇEŞİTLİ MADDELER HUBUBAT TOPLAMI 466.880,00 394.208,75 12 HUBUBAT MAMULLERİ TOPLAMI 644.600,00 837.446,10 3 BAKLİYATLAR TOPLAMI 2.150,00 27.130,00 1 KURU MEYVELER TOPLAMI 20.865.597,00 131.010.624,28 1.110 ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ TOPLAMI 15.820.500,00 27.897.404,39 245 CANLI HAYVANLAR TOPLAMI 211.785,00 4.692.017,48 56 ÇEŞİTLİ MADDELER TOPLAMI 33.890,00 159.554,50 3 GENEL TOPLAM 38.045.402,00 165.018.385,50 1.430 Ayın Yorumu Şu sıralar kamuoyunda fındık üzerine daha çok fiyatlardan söz ediliyor olsa da, borsamızın öncülüğü ve koordinasyonunda sektör için gerekli olan çabalar ve çalışmalar geriye bırakılmıyor. Yılda 3 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşıldığı, 2023 hedefi içinde 4, hatta 5 milyar dolarlık döviz girdisinin hesaba koyulduğu fındıkta Türkiye nin ürettiği fındık çeşitlerini içerin bir kitapçığı da yayına hazır hale getirdik. Son olarak 2002 yılında Prof. Dr. İlhami Köksal tarafından İngilizce olarak hazırlanan ve Fındık Tanıtım Grubu nca da bastırıp dağıtılan kitaptan sonra ilk kez bu kadar geniş hacimli ve yeni türler ile ilave bilgilerin yer aldığı Türkçe-İngilizce şekliyle kitapçık yayınlanacak. Fındık Araştırma İstasyonu nda uzmanlar tarafından hazırlanan ve içerisinde 21 fındık çeşidinin yer aldığı (Acı, Allahverdi, Cavcava, Çakıldak, Foşa, Giresun Melezi, İncekara, Kalınkara,Kan,Kara, Kargalak,Kuş, Mincane, Okay 28, Palaz, Sivri, Tombul, Uzunmusa,Yassı Badem, Yuvarlak Badem ve Corylus colurna L. (Türk/Bolu Fındığı)) kitapçık 16X24 ebatında ve renkli olarak 96 sayfa şekliyle yayına hazır hale getirildi. Ankara ve 19 Mayıs Üniversitesi ndeki konusunda uzman bilim adamları tarafından da incelenip, gerekli düzenlemeler yapılan bu konuda hazırlanmış en iyi yayın olarak niteleniyor. Çeşit kataloğu özelliği taşıyan bu kitap, Fındıkta Verim ve Kaliteyi Artırma projesi kapsamında Trabzon Ticaret Borsası tarafından hazırlanmıştır. Kitabın,üreticilere, fındık bölgesinde faaliyet gösteren kamu ve özel sektör kuruluşlarına, üniversiteler ve kamu araştırma kurumlarında çalışan araştırmacılara, sektörde faaliyet gösteren yerli ve uluslararası sanayici ve ihracatçılara faydalı olmasını dileriz. Görüş ve Önerileriniz için; info@tb.org.tr adresinden bizlere ulaşabilirsiniz.