MAKTU AYLIK ALAN SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİNE GÖRE ÇALIŞAN PERSONELE 4857 SAYILI İŞ KANUNU NUN 48 VE 49 UNCU MADDELERİNİN UYGULANMASI SORUNU

Benzer belgeler
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMUNA Mali Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı)

/3-1 ÖZET :

ESNAF, ÇİFTÇİ, SANAYİCİ, TÜCCAR VE ŞİRKET ORTAĞI GİBİ BAĞIMSIZ ÇALIŞANLARIN SGK DAN RAPOR PARASI ALMA HAKLARININ AÇIKLANMASI

657 SAYILI KANUN 4/B SÖZLEŞMELİ PERSONEL MAAŞ HESAPLAMA

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2010/13 TARİH:

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü GENELGE

SİRKÜLER RAPOR SGK PRİMİNE ESAS KAZANÇLARIN ALT VE ÜST SINIRLARI

Adres : Mithatpaşa Cad. No : 7 Sıhhiye/ANKARA Ayrıntılı Bilgi : A.ARAS Dai. Bşk. V.

5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU İLE GETİRİLEN YENİ İŞLEMLERİNE ETKİ EDECEK BAZI

SİGORTALILARIN PRİM GÜN SAYISININ SGK YA BİLDİRİLMESİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

Muhasebe, Personel Müdürlükleri ne

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Sigortalı Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı

ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

PRİME TABİ OLAN VE OLMAYAN KAZANÇLARDA ÖZELLİKLİ KONULAR

SOSYAL GÜVENLİK KESİNTİSİ (4/c) ( TARİHİNDEN ÖNCE İŞE BAŞLAYANLAR İÇİN)(1)

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

ÜCRETLİLERİN PRİM ÖDEME GÜN SAYILARINDA USÜL VE ESASLAR

1 TEMMUZ 2013 TARİHİNDEN İTİBAREN UYGULANACAK ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

SOSYAL GÜVENLİĞE İLİŞKİN TABAN VE TAVAN ÜCRETLER

YARIM GÜN ÇALIŞMA İSMMMO SMMM DR GÜLSÜM ÖKSÜZÖMER YILMAZ İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK DANIŞMANI

EMEKLİLERİN TEKRAR ÇALIŞMASI HALİNDE ALMAKTA OLDUKLARI AYLIKLARI KESİLİR Mİ?

YURTDIŞI HİZMET BORÇLANMASI YAPARAK EMEKLİ OLANLARIN SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİNE TABİ OLARAK ÇALIŞMALARI ÖNÜNDEKİ ENGEL

ÜCRETLİLERİN PRİM ÖDEMEGÜN SAYILARINDA USÜL VE ESASLAR

DOĞUM BORÇLANMASI PRİMİ VERGİ MATRAHINI NASIL ETKİLER?

SOSYAL GÜVENLİĞE İLİŞKİN TABAN VE TAVAN ÜCRETLER

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/53. KONU: Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Yayımlandı.

Bu bağlamda, sigorta primine tabi olan kazançlardan;

PERSONELE YAPILAN AVANS ÖDEMELERİNİN VERGİ, İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATI KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

BENZERLİKLER PERSPEKTİFİNDEN: ÇAĞRI ÜZERİNE VE KISMI SÜRELİ ÇALIŞMA

KISMEN PRİME TABİ TUTULACAK KAZANÇLAR NEDİR VE KURUMA BİLDİRİMİ NASIL YAPILIR?

Her yıl Ocak ayında yeni belirlenen asgari ücrete göre prime esas kazançların alt ve üst tutarları yeniden hesaplanıyor.

ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

G E N E L G E

Muhasebe, Personel Müdürlükleri ne

2019 Yılı Asgari Ücreti Ve Bu Ücrete Göre Hesaplanan Hadler Belirlenmiştir

ANALIK SİGORTASI. aa) Genel olarak

Kreş Yardımı ve İkale Ödemelerinde Gelir Vergisi İstisnası ile İlave Asgari Ücret İndirimine İlişkin Tebliğ

SĐRKÜLER Đstanbul, Sayı: 2011/96 Ref: 4/96

Sirküler Rapor Mevzuat /13-1 ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

01/01/2019 TARİHİNDEN İTİBAREN UYGULANAN YENİ ASGARİ ÜCRETE BAĞLI OLARAK DEĞİŞEN PARAMETRELER

DESTEK DOKÜMANI İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNU İLE SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN

EV HİZMETLERİNDE 10 GÜNDEN AZ VEYA FAZLA SÜRE İLE ÇALIŞANLAR

ASGARİ ÜCRET yılında dönemler itibariyle uygulanacak asgari ücret tarifesi aşağıdaki gibidir.

VERGĐDEN ĐSTĐSNA KIDEM TAZMĐNATI, ÇOCUK VE AĐLE YARDIMI ĐLE ÖZEL SĐGORTALILARA YAPILAN ÖDEMELERDE ĐSTĐSNA SINIRI

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Fihristi

FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMINDAN YARARLANMA ŞARTLARI VE ZAM TUTARININ GELİR VERGİSİNE KONU OLMASI

ERCİYES Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş.

01/01/2018 TARİHİNDEN İTİBAREN UYGULANAN YENİ ASGARİ ÜCRETE BAĞLI OLARAK DEĞİŞEN PARAMETRELER

A- 506 SAYILI KANUNA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER

SOSYAL GÜVENLİĞE İLİŞKİN TABAN VE TAVAN ÜCRETLER

Sirküler Rapor /29-1 ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

ASGARİ ÜCRETLİ İÇİN GÜNLÜK 3,33 TL DESTEĞİNE İLİŞKİN GENELGE YAYIMLANDI

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM İKİNCİ KISIM BİRİNCİ BÖLÜM İKİNCİ BÖLÜM ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÖNSÖZ...5 İÇİNDEKİLER SAYILI KANUN UN GENEL GEREKÇESİ...

S İ R K Ü L E R Sayı: İstanbul,

ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

T.C. MALĠYE BAKANLIĞI Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü MĠLLĠ EĞĠTĠM BAKANLIĞINA

ASGARİ ÜCRET. Ancak, 5510 sayılı Yasanın 4/c maddesinde belirtilen kamu görevlileri için herhangi bir tavan bulunmamaktadır.

Sosyal Sigortalar Kanunu, Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar

SİRKÜLER. Brüt AÜ Brüt AÜ Net AÜ İşverene Toplam Maliyeti (Aylık) (*)

DUYURU: /29

HASTALIK VE ANALIK SIGORTALARı. Doç.Dr.Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. / S. İTÖHK/1

Muhasebe, Personel Müdürlükleri ne

2013 Yılında Geçerli Olacak Ücret Bordrosu Parametreleri

KISA VADELİ SİGORTALAR

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

TÜRKİYE İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU. ÇALIŞMA ve SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ (Ocak 2017)

15 YIL VE 3600 GÜNLE KIDEM TAZMİNATI ALANLAR BAŞKA YERDE ÇALIŞABİLİR Mİ?

EMEKLİLİK. İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine yapılan sürekli ödemeye gelir denir.

GEÇERSİZ SİGORTALILIK STATÜSÜNE BAĞLI OLARAK ÖDENEN PRİMLERİN SİGORTALI PRİM BORÇLARINA AKTARILMASINDA YENİ UYGULAMA

İşsizlik ödeneği hakkında bilinmesi gereken herşey

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı nın adresinden alınmıştır.

1. Gelir Vergisi Kanunu'nda Yer Alan Çeşitli Had ve Tutarlar 2015 Yılında Uygulanmak Üzere Belirlendi.

İSMMMO YÜCEL AKDEMİR 6770 SAYILI KANUN SGK PRİM ERTELEMESİNE İLİŞKİN YÖNETİCİ ÖZETİ İSMMMO BAŞKANI

ŞEHİRİÇİ TİCARİ TAKSİLERDE ÇALIŞANLARIN SOSYAL GÜVENCESİ

SSK TABAN VE TAVAN TUTARLARINDAKİ DEĞİŞİKLİĞE İLİŞKİN SİRKÜLER SİRKÜLER NO: 2004/31

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü G E N E L G E 2010/30

ÖLÜM SİGORTASINDAN SAĞLANAN YARDIMLARDA ZAMANAŞIMI

6661 sayılı Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 17.maddesi aşağıda yer almaktadır.

Sirküler Rapor /76-1 İŞVEREN UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILDI

TÜRKİYE İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU. İŞ ve SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ (Ocak 2018) TÜRK-İŞ SOSYAL GÜVENLİK BÜROSU

2017 Yılı Asgari Ücreti Ve Bu Ücrete Göre Hesaplanan Hadler ve Tutarlar

2011 yılı için Emzirme Ödeneği (Süt Parası ) ve Cenaze Yardım tutarları belirlenmiş ve

/ ÖLÜM AYLIĞI BAĞLANMASI İÇİN SİGORTALIYA İLİŞKİN KANUNDA ÖNGÖRÜLEN KOŞULLARIN ARANMAMASI

SİRKÜLER SAYILI KANUNLA GETİRİLEN ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ ve SGK PRİM ERTELEMESİ HAKKINDA. Tarih: Sayı:2017/12

2. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN GELEN HAKLAR VE UYGULAMA ÖRNEĞİ

İZMİR SOSYAL GÜVENLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ

MESLEKİ EĞİTİM VE İSTİHDAM KONUSUNDA 6111 SAYILI KANUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER

SİRKÜLER NO: 2015 / 18

5510 Sayılı Yasa Kapsamında Prime Esas Kazançlar

5510 sayılı Kanunla 2925 sayılı Kanunun bazı maddeleri yürürlükten kaldırılmış, bazı maddeleri ise değiştirilmiştir.

VERGİDEN İSTİSNA KIDEM TAZMİNATI, ÇOCUK YARDIMI VE AİLE YARDIMI İÇİN YAPILAN ÖDEMELERDE İSTİSNA SINIRI

5073 sayılı, numaralı, nolu kanun, yasa

SİRKÜLER. Asgari Ücret Ve Bu Ücret Esas Alınarak Belirlenen Diğer Had ve Tutarlar

Transkript:

MAKTU AYLIK ALAN SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİNE GÖRE ÇALIŞAN PERSONELE 4857 SAYILI İŞ KANUNU NUN 48 VE 49 UNCU MADDELERİNİN UYGULANMASI SORUNU Selahattin BAYRAM * I- GİRİŞ 4857 sayılı İş Kanunu nun 48 inci maddesinde; İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir. Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir. hükmü ve 49 uncu maddesinde; Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir. hükmü öngörülmüştür. Söz konusu hükümlerin maktu aylık alan sosyal güvenlik destek pimine göre çalışanlarda uygulanması usulünü yazımızda değerlendireceğiz. II- ÖZETLE GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 18 inci maddesinde geçici iş göremezlik ödeneği düzenlenmiştir. Söz konusu madde incelendiğinde; Kurumca yetkilendirilmiş hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınması, İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için, * Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişi 351

4/a bendi kapsamında olanlar ile 5 inci madde kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için, 4 üncü maddenin a bendi ile b bendinde belirtilen muhtarlar ile aynı bendin 1, 2 ve 4 numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının a bendi ile b bendinde belirtilen muhtarlar ile aynı bendin 1, 2 ve 4 numaralı alt bentleri kapsamındaki sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için, geçici iş göremezlik ödeneği ödendiği, İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde 17 nci maddeye göre hesaplanacak günlük kazancın yarısının, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisinin ödeneceği, hususları anlaşılmaktadır. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği nin ( 12/05/2010-27579 RG) 38 inci maddesinde; Geçici iş göremezlik, sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışmama halidir. Geçici iş göremezlik ödeneği, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kanunda belirtilen geçici iş göremezlik sürelerinde verilen ödenektir. hükmü öngörülmüştür. Aynı Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinde geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesine dair usul ve esaslar belirtilmiştir. 352

III- ÖZETLE SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ Sosyal Güvenlik Destek Primi ile ilgili düzenlemeler, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 30 uncu ve geçici 14 üncü maddelerinde, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği nin 58, 108 ve geçici 18 inci maddelerinde düzenlenmiş, ayrıca, 28/09/2008 tarih ve 27011 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının a ve b Bendi Kapsamında Sigortalı Olanlar ile Hak Sahiplerinin Tahsis İşlemlerine İlişkin Tebliğin bazı kısımlarında da konudan bahsedilmektedir. 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun ile Sosyal Güvenlik Destek Primi uygulaması açısından 01/10/2008 tarihi ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar yönünden ayrı bir düzenleme, 01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için ise ayrı bir düzenleme olmak üzere yeni bir sistem getirilmiştir. 01/10/2008 tarihi ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar açısından (4/b kapsamında kendi adına/bağımsız çalışacaklar dışında) sosyal güvenlik destek primi uygulaması sona erdirilmiş olup, 01/10/2008 tarihi ve sonrasında ilk defa sigortalı olacaklardan yaşlılık aylığı almakta iken tekrar çalışmaya başlayanların ( 4/b kapsamındakiler hariç ) aylıkları kesilecek ve normal sigortalılar gibi tüm sigorta kollarına tabi tutulacaklardır. 01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olup da 4/a kapsamında çalışanlar için %30 olan sosyal güvenlik destek primi oranı, 01/10/2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, işyerinin tehlike sınıf ve koduna göre %1 ila %6,5 arasında değişen oranda kısa vadeli sigorta kolları ( İş Kazası ve Meslek Hastalıkları) primi eklenecek şekilde artırılmıştır. Dolayısıyla, bunlardan prime esas kazançlarının % 31 i ile % 36,5 u oranında sosyal güvenlik destek primi alınacaktır. Daha önceden olduğu gibi bu % 30 luk kısmın % 7,5 u sigortalı hissesi, kalanının tamamı ise işveren hissesidir. İşveren sigortalı hissesine düşen payı sigortalının ücretinden/aylığından keserek kendi hissesine düşen kısmı da ekleyip SGK ya ödeyecektir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 30 uncu maddesinde, 01/10/2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olan 353

kişilerden yaşlılık (emeklilik) aylığı almakta iken 4/b (Bağ-Kur) kapsamında (kendi adına ve hesabına) çalışanlardan almakta oldukları aylıklarının % 15 i oranında sosyal güvenlik destek primi kesileceği belirtilmiş, aynı Kanunun Geçici 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ise kademeli bir geçiş öngörülmüş, bu doğrultuda sosyal güvenlik destek primi oranı 01/10/2008 31/12/2008 tarihleri arasında % 12, 01/01/2009 31/12/2009 tarihleri % 13, 01/01/2010 31/12/2010 tarihleri arasında % 14 olarak uygulanmıştı. Bu şekilde uygulanan kademeli geçiş süreci 31/12/2010 tarihinde tamamlandı ve yaşlılık (emekli) aylığı almakta iken 4/b kapsamında çalışanlardan 01/01/2011 tarihinden itibaren % 15 aylıklarının oranında sosyal güvenlik destek primi kesilecek, artık Kanunda herhangi bir değişiklik yapılmadıkça bu % 15 lik kesinti oranı bu şekilde kalacaktır. Ayrıca yaşlılık/emeklilik aylığından kesilecek olan bu tutar, 4/b kapsamındaki sigortalılara ilgili yılın Ocak ayında ödenen en yüksek yaşlılık aylığından alınabilecek sosyal güvenlik destek priminden fazla olamayacaktır. 01/10/2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlarda 4/b kapsamında çalışmaya başlayanlar ( tarımsal faaliyetlerde kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar hariç) için, 01/01/2011 tarihinden itibaren %15 oranında sosyal güvenlik destek primi ödenmekte olan aylıklarından kesilir, bunlardan ayrıca kısa vadeli sigorta kolları alınmayacağından kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar ( iş kazası ve meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği ya da sürekli iş göremezlik geliri, hastalık ve analık halinde geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi gibi ) yapılmayacaktır. 01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olanlardan yaşlılık aylığı almakta iken 4/a kapsamında çalışmaya başlayanlardan alınan sosyal güvenlik destek primi %31 ila %36,5 arasında olup, sosyal güvenlik destek primi ödenmiş ya da bildirilmiş süreler, Kanuna göre sigortalılık süresinden sayılmayacak, hizmet birleştirmesi kapsamına girmeyecek, bu primlerle ilgili olarak toptan ödeme yapılmayacak, ancak iş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalı bu sigorta kolunun sağladığı gerekli yardımlardan yararlanacaktır. 354

IV- MAKTU AYLIKLA İŞÇİ ÜCRETİNİN ÖDENMESİ 4857 sayılı İş Kanunu nun 32 nci maddesinde özetle; * Ücretin bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olduğu, * Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın kural olarak Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödeneceği, * Emre muharrer senetle ( bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil ettiği iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamayacağı, * Ücretin en geç ayda bir ödeneceği, iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresinin bir haftaya kadar indirilebileceği, hususları öngörülmektedir. Mer-i İş Kanunu nun 49 uncu maddesinin son fıkrasında aylık ücretli işçiden söz edilmekle birlikte kanunda açıkça tanımlanmamıştır. Aylık ücrete öğretide maktu aylık da denilmektedir. ( CANİKLİOĞLU, s.130) Aylık (maktu ) ücret ile ödeme şeklinin ayda bir olması karıştırılmamalıdır. Maktu ücret (Aylık Ücret) den 4857 sayılı İş Kanununun 49. maddesinin 4. fıkrasında bahsedilmekle birlikte açıkça tanımlanmamıştır. Ancak, en önemli özelliği, işçinin istirahatlı ya da izinli olduğu ve hatta diğer herhangi bir nedenle işine devam edemediği durumlarda bile çalışanın ücretinden hiçbir kesinti yapılmaması, çalışana aylığının noksansız olarak ödenmesidir. Bu ücret sistemi istisnadır. Asıl olan saatlik, günlük, haftalık ve aylık zaman dilimlerine göre çalışmak ve ücreti de ayda bir almaktır. İş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde açık bir hükmün bulunmaması halinde maktu ücret ödendiğini iddia eden ispatla yükümlüdür. Maktu ücrette ilgili ayın uzunluğu önemli olmayıp, 30 gün üzerinden çalışana ödeme yapılmaktadır. Yargıtay 9.HD.30.10.2001, 14351/16856 sayılı kararında davacı işçinin 31 gün çeken aylarda kendisine 30 gün üzerinden ücret ödendiğini, buna göre bir günün eksik hesaplandığını yani ödenmediğini ileri sürerek alacak talebinde bulunması üzerine, Yargıtay taraflar arasında düzenlenmiş yazılı bir hizmet akdinin mevcut olmadığı, ücret bordrolarından ücretin günlük yada haftalık ödendiği sonucunun çıkarılamadığı, bordroların aylık düzenlendiği, bu durumunda ücretlerin aylık ödendiği ve aylık miktarları- 355

nın maktu olduğu, bazı ayların 30 bazı ayların 31 ve bazı aylarında daha az günden oluşabileceği, bu bakımdan 31 gün çeken aylar için bir gün eksik ücret ödendiği sonucuna varılamayacağına karar vermiştir. Maktu ücret (Aylık Ücret) den 4857 sayılı İş Kanununun 49. maddesinin 4. fıkrasında bahsedilmekle birlikte açıkça tanımlanmamıştır. Ancak, en önemli özelliği, işçinin istirahatlı ya da izinli olduğu ve hatta diğer herhangi bir nedenle işine devam edemediği durumlarda bile çalışanın ücretinden hiçbir kesinti yapılmaması, çalışana aylığının noksansız olarak ödenmesidir. Bu ücret sistemi istisnadır. Asıl olan saatlik, günlük, haftalık ve aylık zaman dilimlerine göre çalışmak ve ücreti de ayda bir almaktır. İş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde açık bir hükmün bulunmaması halinde maktu ücret ödendiğini iddia eden ispatla yükümlüdür. Maktu ücrette ilgili ayın uzunluğu önemli olmayıp, 30 gün üzerinden çalışana ödeme yapılmaktadır. Yargıtay 9.HD.30.10.2001, 14351/16856 sayılı kararında davacı işçinin 31 gün çeken aylarda kendisine 30 gün üzerinden ücret ödendiğini, buna göre bir günün eksik hesaplandığını yani ödenmediğini ileri sürerek alacak talebinde bulunması üzerine, Yargıtay taraflar arasında düzenlenmiş yazılı bir hizmet akdinin mevcut olmadığı, ücret bordrolarından ücretin günlük yada haftalık ödendiği sonucunun çıkarılamadığı, bordroların aylık düzenlendiği, bu durumunda ücretlerin aylık ödendiği ve aylık miktarlarının maktu olduğu, bazı ayların 30 bazı ayların 31 ve bazı aylarında daha az günden oluşabileceği, bu bakımdan 31 gün çeken aylar için bir gün eksik ücret ödendiği sonucuna varılamayacağına karar vermiştir. V- MAKTU (AYLIK) ÜCRET ALAN SOSYAL GÜVENLİK DES- TEK PRİMİNE GÖRE ÇALIŞAN PERSONELE 4857 SAYILI İŞ KANUNU NUN 48 VE 49 UNCU MADDELERİNİN UYGULANMA- SI SORUNU 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel sağlık Sigortası Kanunu nun 18 inci maddesi ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği nin 38 ve 40 ıncı maddelerinde geçici iş göremezlik ödeneği ile ilgili esas ve usuller belirtilmiştir. Sosyal Güvenlik Destek Primi ile ilgili düzenlemeler ise, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 30 uncu ve geçici 14 üncü maddelerinde, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği nin 58, 108 356

ve geçici 18 inci maddelerinde düzenlenmiş, ayrıca, 28/09/2008 tarih ve 27011 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının a ve b Bendi Kapsamında Sigortalı Olanlar ile Hak Sahiplerinin Tahsis İşlemlerine İlişkin Tebliğin bazı kısımlarında da konudan bahsedilmektedir. 01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olup da 4/a kapsamında çalışanlar için %30 olan sosyal güvenlik destek primi oranı, 01/10/2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, işyerinin tehlike sınıf ve koduna göre %1 ila %6,5 arasında değişen oranda kısa vadeli sigorta kolları ( İş Kazası ve Meslek Hastalıkları) primi eklenecek şekilde artırılmıştır. Dolayısıyla, bunlardan prime esas kazançlarının % 31 i ile % 36,5 u oranında sosyal güvenlik destek primi alınacaktır. Daha önceden olduğu gibi bu % 30 luk kısmın % 7,5 u sigortalı hissesi, kalanının tamamı ise işveren hissesidir. İşveren sigortalı hissesine düşen payı sigortalının ücretinden/aylığından keserek kendi hissesine düşen kısmı da ekleyip SGK ya ödeyecektir. 01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olanlardan yaşlılık aylığı almakta iken 4/a kapsamında çalışmaya başlayanlardan alınan sosyal güvenlik destek primi %31 ila %36,5 arasında olup, sosyal güvenlik destek primi ödenmiş ya da bildirilmiş süreler, Kanuna göre sigortalılık süresinden sayılmayacak, hizmet birleştirmesi kapsamına girmeyecek, bu primlerle ilgili olarak toptan ödeme yapılmayacak, ancak iş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalı bu sigorta kolunun sağladığı gerekli yardımlardan yararlanacaktır. Keza, 5510 sayılı Kanunun geçici 14 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında da bu husus öngörülmektedir. Yaşlılık (emekli) aylığı almakta iken 4/b kapsamında çalışanlardan 01/01/2011 tarihinden itibaren % 15 aylıklarının oranında sosyal güvenlik destek primi kesilmektedir. Ayrıca, kısa vadeli sigorta kolları alınmayacağından kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar ( iş kazası ve meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği ya da sürekli iş göremezlik geliri, hastalık ve analık halinde geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi gibi ) yapılmayacaktır. Görüldüğü üzere, sosyal güvenlik destek primine göre çalışanlardan 357

01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olup, yaşlılık aylığı almakta iken 4/a kapsamında çalışmaya başlamış ve sosyal güvenlik destek primi %31 ila %36,5 arasında olanlara iş kazası veya meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi söz konusudur. Bunun dışındakilere geçici iş göremezlik ödeneği ödemesi söz konusu olmamaktadır. Aylık (Maktu) ücret alan işçilerin durumu ise yukarıda da izah edildiği üzere hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenmektedir. Ayrıca, 4857 sayılı İş Kanunu nun 48 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörüldüğü üzere hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretinden mahsup edilecektir. Buradan anlaşılması gereken husus, örneğin işçiye aylık 1000 TL. ücret ödeniyorsa işçinin hastalık nedeniyle 200 TL. geçici iş göremezlik ödeneğini Kurumdan alması halinde işveren işçiye maktu aylık almasına rağmen, 1000-200=800 TL. ödeme yapacaktır. Burada, işçiye hastalık nedeni ile ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin Kanun gereği 3 üncü günden itibaren ödenmesi ve ilk 2 gün için herhangi bir ödeme yapılmaması durumu ayrı bir inceleme konusu olduğundan bu hususa girilmeyerek basit usulle örnekleme yapıldığını belirtelim. Yukarıda da belirtildiği üzere sosyal güvenlik destek primine göre çalışanlardan 01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olup, yaşlılık aylığı almakta iken 4/a kapsamında çalışmaya başlamış ve sosyal güvenlik destek primi %31 ila %36,5 arasında olanlara iş kazası veya meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi dışında sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlara hastalıkları halinde herhangi bir geçici iş göremezlik ödeneği ödemesi söz konusu olmamaktadır. Mer-i İş Kanunu nda açıkça hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylık (maktu) ücretin işçiye tam olarak ödenmesi gerektiği, tek istisnasının hastalık nedeni ile işçiye geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi halinde ödenen bu tutarın aylık (maktu) ücretten mahsup edileceği hususu belirtilmiştir. Dolayısıyla, yaşlılık aylığı almasına rağmen, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam eden aylık (maktu) ücret alan işçinin hastalanması halinde herhangi bir geçici iş göremezlik ödeneği almaması nedeniyle ücretinden herhangi bir kesinti yapılmadan yararlanmaya devam edecektir. 358

VI- SONUÇ: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel sağlık Sigortası Kanunu nun 18 inci maddesi ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği nin 38 ve 40 ıncı maddelerinde geçici iş göremezlik ödeneği ile ilgili esas ve usuller belirtilmiştir. Sosyal Güvenlik Destek Primi ile ilgili düzenlemeler ise, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 30 uncu ve geçici 14 üncü maddelerinde, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği nin 58, 108 ve geçici 18 inci maddelerinde düzenlenmiş, ayrıca, 28/09/2008 tarih ve 27011 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının a ve b Bendi Kapsamında Sigortalı Olanlar ile Hak Sahiplerinin Tahsis İşlemlerine İlişkin Tebliğin bazı kısımlarında da konudan bahsedilmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu nun 49 uncu maddesinin 2 nci fıkrasında açıkça hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylık (maktu) ücretin işçiye tam olarak ödenmesi gerektiği, tek istisnasının ise aynı Kanunun 48 inci maddesinin 2 nci fıkrasında hastalık nedeni ile işçiye geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi halinde ödenen bu tutarın aylık (maktu) ücretten mahsup edileceği hususu belirtilmiştir. Bu nedenlerle, Yaşlılık aylığı almasına rağmen, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam eden aylık (maktu) ücret alan işçinin hastalanması halinde herhangi bir geçici iş göremezlik ödeneği almaması nedeniyle ücretinden herhangi bir kesinti yapılmadan yararlanmaya devam edecektir. KAYNAKÇA Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ( 28.09.2008). Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesine ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ. Ankara: Resmi Gazete ( 27011 sayılı ) Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ( 28.09.2008). 5510 sayılı Kanunun 4 üncü Bentleri Kapsamındaki Sigortalılar ile Genel Sağlık Si- 359

MALİ gortasına Tabi Sigortalıların Prime Esas Tutulacak Kazançlarına Dair Tebliğ. Ankara: Resmi Gazete ( 27011 sayılı ) Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (12.05.2010). Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği. Ankara:Resmi Gazete (27579 sayılı ) T.C. Yasalar ( 10.06.2003 ). 4857 sayılı İş Kanunu. Ankara:Resmi Gazete ( 25134 sayılı ) T.C. Yasalar ( 16.06.2006 ). 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. Ankara:Resmi Gazete ( 26200 sayılı ) 360