IRAK CUMHURİYETİ IRAK 1991 YILINDAN BU YANA BM AMBARGOSU ALTINDA OLDUĞUNDAN, BU ÜLKE HAKKINDA SAĞLIKLI İSTATİSTİKİ VERİ BULUNAMAMAKTADIR. I. IRAK CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ Genel Bilgiler Resmi Adı Yönetim Biçimi Resmi Dili Başkenti Yüzölçümü Nüfusu (1999) Para Birimi Para Birimi Paritesi (2000) Dış Borç (1999) İş Gücü (1989) İşsizlik Oranı (%, 1999) : --- : Irak Cumhuriyeti : Cumhuriyet : Arapça : Bağdat Enflasyon (%, 1999) : 17 : 437.072 km2 : 22,4 Milyon : Irak Dinarı (ID) : 1 USD = 1.250 ID (Resmi Kur) 1 USD = 1.600 ID (Serbest Piyasa) : 200 Milyar Dolar : 4,4 Milyon
Cari İşlemler Dengesi (Milyon USD, 1999) Üyesi Olduğu Uluslararası İktisadi Kuruluşlar : 0,3 Milyar Dolar : ABEDA, ACC, AFESD, AL, AMF, CAEU, CCC, ESCWA, FAO, G-19, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Inmarsat, Intelsat, Interpol, IOC, ITU, NAM, OAPEC, OIC, OPEC, PCA, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WToO Temel Ekonomik Göstergeler Yıl GSYİH* (Milyar USD) Kişi Başına Gelir (USD) Büyüme Oranı (%) Enlasyon Oranı (%) İhracat ** (Milyar USD) 1995 - - - - - - 1996 - - - - - - 1997 - - 10 140 6,9 5,8 1998 - - 13 110 12,4 8,4 1999 - - 17 80 18 14 İthalat ** (Milyar USD) * Nominal IRAK IN GSYİH NIN SEKTÖREL DAĞILIMINA İLİŞKİN SAĞLIKLI VERİLER BULUNMAMAKTADIR. Dış Ticaretindeki Başlıca Ülkeler (1999)
IRAK A UYGULANAN AMBARGO NEDENİYLE İTHALATININ ÜLKE BAZINDA DAĞILIMI KESİN OLARAK TESPİT EDİLEMEMEKTEDİR. BUNUNLA BİRLİKTE, İTHALATINDA; IRAK IN BM YAPTIRIMLAR REJİMİ ALTINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ İHRACAT SADECE HAM PETROL DEN OLUŞMAKTADIR. İHRACATIN, BM İZİNLERİ ÇERÇEVESİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ NEDENİYLE, ÜLKE BAZINDA DEĞERLERİ TEMİN ETMEK MÜMKÜN BULUNMAMAKTADIR. RUSYA VİETNAM ÇHC TÜRKİYE FRANSA TUNUS ÜRDÜN CEZAYİR AVUSTRALYA MISIR İTALYA TAYLAND BAŞLICA ÜLKELER KONUMUNDADIR. Dış Ticaretindeki Başlıca Maddeler (1999) BM YAPTIRIMLAR REJİMİ ALTINDA IRAK IN SADECE HAM PETROL İHRAÇ ETMEK HAKKI BULUNMAKTADIR. BM PETROL KARŞILIĞI GIDA VE İLAÇ PROGRAMI ÇERÇEVESİNDE, 986 VE 687 SAYILI BMGK KARARLARI KAPSAMINDA GIDA, İLAÇ VE İNSANİ İHTİYAÇ MADDELERİ İTHAL EDİLMEKTEDİR. II. TÜRKİYE-IRAK EKONOMİK İLİŞKİLERİ Yasal Altyapı İmza Tarihi İmza Yeri RG Tarih ve No su Yürürlüğe Giriş Tarihi
Ticaret Anlaşması 03.08.1965 Bağdat 12.11.1965-Yok 1966 Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması 07.02.1976 Bağdat 14.05.1976-15587 Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması 16.08.1980 Ankara 05.01.1981-17211 Yapılan Son KEK 29.02.2000 Bağdat Yayımlanmayacak Bakanlar Kurulu Kararı na Bağlı 1976 1981 İkili Ticaret Verileri (1.000 USD) İhracat Genel İhracatımız Irak İthalatı İthalat Genel İthalatımız Irak İhracatı Hacim 1995 123.000 0,01-0 0,00-123.000 123.000 1996 219.000 0,01-32.000 0,00-251.000 187.000 1997 549.000 0,02-454.000 0,01-1.003.000 95.000 1998 366.000 0,01-247.000 0,01-613.000 119.000 Denge 1999 247.000 0,01-414.400 0,01-661.400-167.400 IV. DEĞERLENDİRME
Körfez Savaşı öncesinde Irak, dış ticaretimizde 2-2,5 milyar $ civarındaki ticaret hacmi ile ilk 4 ülke arasında yer almıştır. Ancak, Irak ın Kuveyt i işgal etmesi sonrasında yürürlüğe giren 6 Ağustos 1990 tarih ve 661 sayılı BMGK Kararı sonucunda Türkiye ile Irak arasındaki ticari ilişkiler durma noktasına gelmiştir. 1996 yılından itibaren Irak ile ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine yönelik ikili düzeydeki çabalar yoğunlaştırılmış ve bu bağlamda Körfez Savaşı sonrasında ilk olarak 1996 yılı Temmuz ayında kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir üst düzey heyetimiz Irak a resmi ziyarette bulunmuş ve aynı yılın Aralık ayında, altı yıllık aradan sonra, Türkiye-Irak KEK 11. Dönem Toplantısı yapılmıştır. Sözkonusu toplantılarda alınan kararların etkin bir şekilde uygulanması ve 1996 yılı sonlarında BM yaptırımlar rejiminin yumuşatılmasını öngören BM Petrol Karşılığı Gıda ve İlaç Programı nın yürürlüğe girmesi sonucunda 1997 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi bir önceki yıla göre % 300 oranında artarak 1 milyar $ düzeyine ulaşmıştır. 1998 yılında ikili ticaret hacmi, Irak ın BM Petrol Karşılığı Gıda ve İlaç Programı çerçevesinde Türkiye den yaptığı alımları diğer ülkelere de yönlendirmesi, Iraklı kuruluşların Türk firmalarına olan borçlarının artması ve dünya petrol fiyatlarının düşmesi gibi nedenlerle bir önceki yıla göre %38 oranında gerilemiştir. 1999 yılında ise ticaret hacmi artan ham petrol ithalatına paralel olarak, bir önceki yıla göre %8 oranında artış kaydetmiş ve 661.4 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Kaynaklar International Financial Statistics Bağdat Ticaret Müşavirliği Anlaşmalar Genel Müdürlüğü Notları Faydalı Web Siteleri (özellikle ülke ile ilgili sayfalar) Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi http://www.foreigntrade.gov.tr Hazine Müsteşarlığı http://www.treasury.gov.tr http://www.igeme.org.tr Devlet Planlama Teşkilatı http://www.dpt.gov.tr UN Office of Iraq Programme http://www.un.org/depts/oip Bilgi İçin: Orhan Çakıroğlu: cakirogluo@dtm.gov.tr Tel : 312 212 88 00 / 1774 Faks : 312 212 87 41