HOLLANDA ÜLKE PROFİLİ Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Sıla Özsümer ARALIK 2016
1. ÖZET BİLGİLER Resmi Adı :Hollanda Krallığı Başkenti :Amsterdam Nüfusu :17 Milyon Yüzölçümü :41,526 km2 Dil :Flemenkçe Din :Katolik %28, Protestan %19, Kalvinist %3, Müslüman %5 Para Birimi :Euro Kral :Willem Alexander Hükümet Başkanı :Mark RUTTE T.C. Lahey Büyükelçisi :Sadık ARSLAN Hollanda Ankara Büyükelçisi :Ekselansları Bay Cornelis van Rij Hollanda İstanbul Başkonsolosu :Robert SCHUDDEBOOM Hollanda İzmir Fahri konsolosu :Oğuz ÖZKARDEŞ GSYH :676 milyar dolar Kişi Başı Milli Gelir :44,322 Dolar (2015) Enflasyon :% 0,2 İşsizlik :% 6,9 İhracat :488,3 milyar dolar İthalat :404,6 milyar dolar Başlıca İhracat Ortakları: Almanya %26,5, Belçika %13,7, Fransa %8,8, İngiltere %8, İtalya %4,5 Başlıca İhraç Ürünleri: Makine ve parçaları, kimyasallar, yakıt ve gıda ürünleri. Başlıca İthalat Ortakları: Almanya %13,8, Çin %12, Belçika %8,4, İngiltere %6,7, Rusya %6,4. Başlıca İthal Ürünleri: Makine ve ulaşım araçları, kimyasallar, yakıt, gıda ve tekstil. Kaynak: IMF Küresel Ekonomik Görünüm Raporu, CIA World factbook, Dünya Bankası 2. HOLLANDA NIN GENEL EKONOMİK DURUMU Hollanda ekonomisi, hem özel hem de kamu sektörünün önemli olduğu karma bir ekonomik sistemdir. Ekonomi dışa açıktır ve küresel pazarda önemli bir yere sahiptir. Hollanda, ticaret ve yüksek düzeyli finansal ve mesleki hizmetlerinde uzmanlaşmış, dünyadaki en zengin ve refah seviyesi yüksek ülkelerden biri olarak öne çıkmaktadır. Hollanda ekonomisinin rekabet gücü özellikle son 10 yılda önemli ölçüde gelişmiştir. Bu durumda hükümetin 1995 yılında Hollanda ekonomisinin teknolojik temelini geliştirecek şekilde büyük kuruluşlara vergi avantajları sağlayan dört yıllık bir planı uygulamaya koymasının özel bir etkisi olmuştur. Hükümet bu dönemde yüksek teknoloji araştırma enstitülerinin kuruluşuna 124 milyon dolar ayırmıştır. Bu planın uygulanması neticesinde, Hollanda özel sektörü yüksek teknolojili Ar- Ge yatırımlarına önem vermiş; üniversite, devlet ve sanayi işbirliği gelişmiştir. Ekonominin ana itici sektörleri nakliye/lojistik, kimya sanayi, ticaret ve hizmetlerden oluşmaktadır. İmalat sanayi Hollanda da, Almanya, Fransa ve İtalya gibi diğer Avrupa ülkelerinde olduğundan daha az baskın durumdadır. Endüstriyel aktiviteler esas olarak gıda işleme, kimyasallar, petrol işleme ve elektrikli makineler üzerine yoğunlaşmıştır. 1
Son derece mekanize tarım sektörü işgücünün yalnızca % 2 sini istihdam etmekle birlikte gıda işleme sanayisi ve ihracat için önemli miktarda üretim gerçekleştirmektedir. Bilgi iletişim teknolojileri sektörü ülke ekonomisine ciddi oranda katkıda bulunmaktadır. Tarım ve gıda ile kimyasallar gibi daha geleneksel sektörlerde biyoteknoloji giderek artan önemde bir rol oynamaktadır. Oldukça dışa açık olan ekonomi dış ticarete ve finansal hizmetlerde etkindir. 3. HOLLANDA PAZARI NIN FIRSATLARI VE ZORLUKLARI Fırsatlar: Hollanda ekonomisi dışa açık ve gelişmiştir. Bu sebeple ülke ile yatırım ve ticaret alanında işbirliği yapmak mümkündür. Kişi başına düşen milli gelirin yüksek olması sayesinde satın alma gücü de fazladır. Buna ek olarak ülke para birimi olarak Euro kullanmaktadır. Bu durum da dış ticarete olumlu katkı sağlamaktadır. Hollanda altyapının çok gelişmiş bir ülke olması sebebiyle yatırım yapılması kolay bir ülkedir. Hollanda yüzölçümü itibarıyla küçük bir ülke olmasına rağmen ülkenin ekonomik bölgelerinde üretim sektörlerine göre, bölgelerin tarihsel ve coğrafi özelliklerine dayalı bir çeşitlilik vardır. Bu sebeple ürünlerin hangi bölgelerde/pazarlarda satılacağı konusunda bilgi edinmek kolaydır. AB üyesi olması sebebiyle ülkemiz ile gümrük birliği anlaşması bulunmaktadır. Bu kapsamda sanayi ürünlerinin ihracatında gümrük vergisi olmadan satış yapılabilmektedir. Bu durum ülkemize üçüncü ülkeler nezdinde rekabet avantajı sağlamaktadır. Ülkenin çok sayıda uluslararası limanı mevcuttur. Bu sebeple deniz üzerinden dış ticareti gelişmiştir. Yine benzer bir şekilde, ülke üzerinden farklı ülkelere deniz ulaşımı sağlanmaktadır. Hollanda Türkiye ilişkilerinin 400 yıllık geçmişi bulunmaktadır ve bu sebeple bir kültür birikimi oluşmuştur. Zorluklar: Hollanda nüfusu ve yüzölçümü bakımından orta büyüklükte bir ülkedir. Bu sebeple ülkenin özel ve kamu tüketimi de diğer büyük AB ülkelerine göre sınırlıdır. Konumu dolayısıyla diğer AB ülkelerinden ithalat yapması kolaydır bu sebeple bu ülkeler karşısında ülkemizin rekabet şansı düşmektedir. 4. TÜRKİYE HOLLANDA İLİŞKİLERİ Ülkemiz ile Hollanda arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin geçmişi Osmanlı İmparatorluğu dönemine, 400 yıl öncesine dayanmaktadır. Ülkemiz ile Hollanda arasındaki ilişkiler ağırlıklı olarak ticaret üzerinedir. Türkiye ile Hollanda arasındaki ticari ilişkiler, Türkiye ekonomisinin 1980 li yılların başında dışa açılmasından sonra gelişme göstermiştir. Öte yandan, 1996 yılında AB ile Türkiye arasında imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması ile birlikte diğer Avrupa ülkeleriyle olduğu gibi, Türkiye ile 2
Hollanda arasındaki sanayi ürünleri ticaretinde uygulanan gümrük vergileri kaldırılmış ve bu durum iki ülke arasındaki ticaretin artmasını sağlamıştır. Türkiye de Haziran 2016 tarihi itibariyle 2.620 adet Hollanda sermayeli firma bulunmaktadır. İzmir de faaliyet gösteren Hollanda sermayeli firma sayısı 30 dur. Odamızın İzmir Ekonomi Üniversitesi nde Hollanda uyruklu 1 öğrenci bulunmaktadır. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı - TÜRKİYE HOLLANDA DIŞ TİCARETİ (1.000 ABD Doları) İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2011 3.243.079 4.004.954 7.248.033-761.875 2012 3.244.428 3.660.634 6.905.062-416.206 2013 3.538.042 3.363.585 6.901.627 174.457 2014 3.460.302 3.516.607 6.976.909-56.305 2015 3.154.867 2.914.359 6.069.226 240.508 Kaynak: TÜIK İZMİR HOLLANDA DIŞ TİCARETİ (1.000 ABD dolar) İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2011 301.162 230.379 531.541 70.783 2012 392.627 277.179 669.806 115.448 2013 420.172 242.039 662.211 178.133 2014 399.048 269.968 669.016 129.080 2015 392.475 191.194 583.669 201.281 Kaynak: TÜİK Başlıca İhracat Ürünleri Tekstil ürünleri, Taşıma araçları, Demir çelik ürünleri Petrol yağları ve ürünleri, Balık ve balık ürünleri, Gıda ve tarım ürünleri (üzüm ağırlıklı), Plastik ve ürünleri Başlıca İthalat Ürünleri Demir ve çelik, Plastik ve ürünleri, Traktör ve taşıma araçları, Mineral yakıt, petrol, damıtma ürünleri, Organik kimyasallar, Elektrik, elektronik ürünleri Tütün ve tütün yan ürünleri, Katkılı gıda ürünleri. 3
TÜRKİYE İLE HOLLANDA ARASINDA YÜRÜRLÜKTEKİ ANLAŞMALAR Ticaret ve Ödeme Anlaşması: 06.09.1949 Ekonomik ve Teknik İşbirliği Ortak Komisyonu (KEK) Kurulmasına İlişkin Mektup Teatisi: 24.01.1985 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması: 27.03.1986 Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması: 27.03.1986 Hayvan Sağlığı Alanında İşbirliği Yapılmasına İlişkin Veterinerlik Anlaşması: 24.05.1995 Tarım ve Kırsal Politikalar Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı: 21.09.2000 Enerji Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı: 03.10.2000 Uluslararası Karayolu Taşıma Anlaşması: 17.04.2003 Gümrükler Alanında İdari Yardım Anlaşması: 18.08.2005 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 4