3 12 5 6 7 8 9 12 15 18 22 30 41 45 Köşe yazısı Meclisimiz Mehmet Erdoğan Köşe Yazısı Yönetim Kurulu Hukuki ve Mali Danışma Merkezi Birlikten Kuvvet Doğdu AB Projeleri Labaratuar Tanıtım Faaliyetleri Konferans ve Eğitim Seminerleri Kaçak Çayla Mücadele Kalite ve Verimlilik 15 18 48
Sosyal Faliyetler Kadın Girişimciler Kurulu KOSGEP Rize de Güç Birliği Platformu Rize-Mardin Otoyolu Yurt Dışı İnceleme Gezileri Ziyaretler Burs vs... Yazılı Basında Borsa Borsa Bülteni Yaş Çay Rekoltesi 48 50 52 54 55 56 60 63 64 66 78 52 50 54 56
RİZE TİCARET BORSASI 2009-2010 Faaliyet Raporu Adres: İslampaşa Mah. Menderes Bulvarı No:522 RİZE Tel: 0464 217 43 13-213 20 30-213 06 60 Fax: 0464 217 39 94 www.rtb.org.tr bilgi@rtb.org.tr Grafik & Tasarım Uygulama Odak Grafik 0464 214 32 88-0544 559 04 56 odakgrafik@msn.com Baskı Mattek Matbaa Kızılay / ANKARA
Resul Okumuş Rize Ticaret Borsası Meclis Başkanı 2009 yılı Şubat ayından itibaren 22 meclis toplantısı yaptık. Bu toplantılarda aldığımız kararlarla ve oluşturduğumuz komisyonlarla ilimizin, bölgemizin ve ülkemizin gelişmesine katkı sağlamaya çalıştık. Borsayı kendi içinde kapalı bir kurum olmak yerine, üyelerimizle birlikte yönetmeye ve şeffaf olmaya özen gösterdik. Borsa bünyesinde oluşturduğumuz Çay Kaçakçılığı ile Mücadele Komisyonu, resmi birimlerle koordineli olarak başarılı çalışmalara imza attı. Eğitim Komisyonu muz aracılığıyla başarılı öğrencilere burs sağlamanın yanında, eğitimde kalitenin artırılması konusunda desteklerimiz oldu. AB Proje komisyonumuzun yaptığı çalışmalar sonucu önemli iki projeyi başlattık. KOSGEB, TÜBİTAK, AB, Dünya Bankası, Kalkınma Ajansı gibi kuruluşların sağladığı desteklerden bölgemizin istifade edebilmesi için seminerler düzenledik. Ulusal Çay Konseyi, Kadın Girişimciler Kurulu ve KOSGEB e borsa bünyesinde rahat bir çalışma ortamı hazırladık. Borsa meclisi olarak, dünyayı tanıma, diğer çay ülkelerinin sistemlerini görme, çay tarımını incelemek üzere yurtdışı inceleme gezilerine katıldık. Bilgi ve birikimlerimizi bölgemizin hizmetinde kullanıyoruz. 6 Faaliyet Raporu 2009-2010
Meclisimiz YENİ MECLİSİMİZ İLK TOPLANTISINDA ÖNEMLİ KARARLARA İMZA ATTI 11 Şubat 2009 da yapılan seçimlerle oluşan yeni Meclisimiz, ilk toplantısını 27 Şubat 2009 da Borsamızdaki Meclis Salonunda yaptı. Meclis Başkanımız Resul OKUMUŞ un başkanlığında yapılan ilk toplantıya; Mehmet ER- DOĞAN, Muhammet KARA- OĞLU, Turgay TURNA, Hasan UZUN, Ahmet ÖZTABAK, Mehmet Ali ALTUNSU, Ramazan ALACA, Muhammet NALKI- RAN, Mehmet Emin KARADAĞ, Abdurrahman İSMAİLOĞLU ve Ramazan ÖZTÜRK katıldılar. Toplantıda; Borsa üyesi sanayicilerin, yakıt giderlerinin büyük külfet getirmesi nedeniyle, yakıt giderlerinin azaltılmasına yönelik olarak Meclis Katip Üyesi Muhammet NALKIRAN, araştırma yapmak üzere yetkilendirildi. Yine bu ilk toplantıda Kaçak ve Sahte Çayla Mücadele adıyla, Hasan UZUN un başkanlığında, yardımcılıklarını Ramazan ALACA ile Turgay TURNA nın yaptığı bir komisyon kuruldu. 2 yıl boyunca mülki idare amirleri, gümrük idareleri, emniyet ve jandarma birimleriyle koordineli ve uyumlu şekilde çalışan komisyonumuz, birçok çay kaçakçılığı olayının ortaya çıkarılmasında etkin rol oynadı. Meclisimizin ilk toplantısında aldığı bir başka karar; borsaya üye kuruluşlarla birlikte, bölgesel toplantılar yapılması idi Meclis Başkanımız Resul OKUMUŞ tarafından 22 kez toplantıya çağrılan Borsa Meclisi, Yönetim Kurulu ile uyum içerisinde çalıştı. Faaliyet Raporu 2009-2010 7
BÖLGEMİZ İÇİN ÇALIŞIYORUZ Mehmet ERDOĞAN Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Rize Ticaret Borsasının 2009 ve 2010 yıllarını kapsayan faaliyetlerini anlattığımız bu yayında, bölge insanımızın en önemli geçim kaynağı olan çay konusundaki çalışmalarımızdan bahsediyor, bölgemizin sosyal, kültürel ve ekonomik alanlardaki gelişimi yönünde yaptığımız çalışmaları sizlerle paylaşıyoruz. Rize Ticaret Borsası nın yeni meclisinin ve yönetiminin oluştuğu Şubat 2009 dan bu yana Çay konusunda çeşitli çalışmalar yaptık. Özellikle sektörü darboğaza sürükleyen çay kaçakçılığı ile ilgili oluşturduğumuz komisyon, çok sayıda kaçakçılık olayının emniyet birimlerimizle koordineli olarak ortaya çıkarılmasında etkili oldu. Çay kaçakçılarının caydırıcı cezalarla karşılaşması ve kaçakçılığın tümüyle önlenebilmesi için gümrüklerle ve güvenlik kuvvetleriyle yaptığımız işbirliğini artırarak devam ettirme kararlılığındayız. Rize nin ve bölgemizin sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda kalkınması için kamu kurumları, yerel yönetimler, meslek kuruluşları ve sivil toplum örgütleriyle sürekli istişare ve dayanışma halinde ortak projeler geliştiriyor, özellikle ilimizin eğitim ve sağlık alanlarındaki yatırımlarına bütçemiz ölçüsünde katkı sağlıyoruz. Düzenlediğimiz seminer, konferans ve panellerin üyelerimizin kişisel ve kurumsal gelişimleri için önemli olduğunu düşünüyoruz. Hazırladığımız Çay Tadımcısı yetiştirme projesi ile sektöre katkı sağlayacak tadım elemanları yetiştiriyoruz. Rize Ticaret ve Sanayi Odası nın hazırladığı Çay Araştırma ve Geliştirme Merkezi projesine ortak olarak, proje bütçesini iki katına çıkardık; 10 milyon Avro bütçeli projenin imza protokolü Ankara da yapıldı. Çayımızın yurtiçi ve yurtdışı tanıtımını yapmak için birçok fuarda, forumda ve diğer etkinliklerde Rize Ticaret Borsası olarak standımızla yer aldık. Bu etkinliklerde ziyaretçilerimize çayımızın doğallığını, sağlıklı oluşunu anlattık. Yıllardır sektörün çözülemeyen sorunlarını çözecek ve sektörü bir sisteme kavuşturacak olan çay kanunu taslak çalışmalarımızı tamamladık. Tüm yönetmelikleri de kapsayan çay kanun taslağını istenmesi halinde siyasi iradeye sunmaya hazırız. Kalite ve verimlilik konusunda üyelerimizi motive ediyor, oluşturduğumuz kalite danışma heyetinin yanında Borsamız bünyesinde oluşturduğumuz Hukuki ve Mali danışma Bürolarımızdan üyelerimizin yararlanmasını sağlayarak danışmanlık hizmeti veriyoruz. Laboratuarımızın akreditasyon çalışmalarını tamamladık ve artık, yaptığı analizlerin dünya çapında geçerli olduğu bir laboratuarımız var. Çalışmalarımızda, desteklerini her zaman yanımızda hissettiğimiz çok değerli üyelerimize, Valimize, il ve ilçe belediye başkanlarımıza, kamu yöneticilerimize, sivil toplum kuruluşlarına teşekkür ediyoruz. 8 Faaliyet Raporu 2009-2010
Yönetim Kurulu Toplantılar ı Rize Ticaret Borsamızın, Başkan Mehmet Erdoğan, Başkan Yardımcısı Muhammet Karaoğlu ve üyeler Turgay Turna, Hasan Uzun, Ahmet Öztabak tan oluşan yönetim kurulu, ilki 20 Şubat 2009 da olmak üzere 98 kez toplandı. Yönetim Kurulumuz; üyelerimizin, Rize nin, bölgemizin ve ülkemizin gelişimine katkı sağlamaya yönelik kararlarını bu toplantılarda aldı. Faaliyet Raporu 2009-2010 9
Hukuki ve Mali Danışma Merkezi HUKUKİ ve MALİ DANIŞMA MERKEZİNİ KURDUK Borsamızın yeni yönetimi göreve gelirken söz verdiği gibi, üyelerinin ihtiyaçlarını göz önünde tutarak Hukuki ve Mali Danışma Merkezini kurdu. Hukuk Danışmanı olarak Rize Barosu eski Başkanı Av. Harun Mertoğlu ve Mali Danışman olarak Mali Müşavir Temel Ali Uzun la anlaşıldı. Hukuki ve Mali Danışma Merkezi, Borsamızın ikinci katında tahsis edilen yerde üyelerimize hizmet vermektedir. 10 Faaliyet Raporu 2009-2010 Hukuk Danışmanımız Av. Harun MERTOĞLU koordinatörlüğünde Fikri ve Sinai Mülkiyet Hakları konulu seminer düzenledik.
Hukuk Danışmanlığı Salı günü öğleden sonra ve Cuma günü öğlene kadar olmak üzere haftada iki gün hizmet vermektedir. Harun Mertoğlu: Borsa üyelerinin hukuki sorunlarında kendilerine yardımcı oluyoruz. Fikri ve Sinai Mülkiyet Hakları(Endüstriyel, grafik, ambalaj tasarımı, markalaşma, haksız rekabet) konularında üyelerimize yönelik seminer düzenledik. Üyelerimizin % 90 ı çay sektörüyle ilgilendiği için hukuki sorunların da büyük çoğunluğunu çay sektörüyle alakalı sorunlar oluşturuyor. Genelde çayın pazarlanması ve verilen bayiliklerle ilgili bu sorunların çözümü için üyelerimize gerek ofiste gerek ofis dışında elimizden geldiğince hizmet veriyoruz. Mali İşler Danışmanlığı Temel Ali Uzun: Daha çok üyelerimizin muhasebe ve mali müşavirlik sorunlarıyla ilgileniyoruz. Başta muhasebe olmak üzere sosyal güvenlik mevzuatı, işletmelerdeki muhasebe denetiminin nasıl sağlanacağı, hesapların nasıl ve ne şekilde denetleneceğini gösteriyoruz. Aynı zamanda çayın üretim maliyetlerinin düşürülmesi noktasında yapılabilecekleri anlatıyorum. Borsa üyelerimiz, yeni çıkan mevzuatın, kanunlardaki değişikliklerin, tebliğlerin, yönetmeliklerin nasıl ve ne şekilde uygulayacaklarını mali danışmanlık büromuza soruyorlar. Mali danışmanlık birimi oluşturulduktan sonra Borsa üyeleri böyle bir birimin kurulmasıyla beraber en azından mali konuları danışabilecekleri, istişare edebilecekleri, tereddüde düştükleri konularda uzman yardımı alabiliyorlar. İşverenin iş sorunlarında büyük rahatlama sağlamaktayız. Bütün sivil toplum kuruluşlarında ve hatta çay kooperatiflerinde borsamızda oluşturulan bu danışmanlık birimlerinin oluşturulması gerekir. Bu zamana kadar 200 e yakın üyemize çeşitli konularda uzmanlık hizmeti verdik. Faaliyet Raporu 2009-2010 11
AB Projeleri BİRLİKTEN KUVVET DOĞDU Rize Ticaret ve Sanayi Odası ile Rize Ticaret Borsası nın birlikte hazırladığı ve Türkiye genelindeki 531 proje içinden kabul edilen altı projeden biri olan 10 milyon Avro bütçeli Çay Araştırma ve Geliştirme Merkezi Projesi nin protokolü, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nda yapılan törenle imzalandı. RİZE YE 10 MİLYON AVRO Avrupa Birliğine sunulan ülke genelindeki 531 projeden 6 sına destek için onay verildi. Rize Ticaret ve Sanayi Odası ile Rize Ticaret Borsası nın ortaklaşa hazırladığı Çay Araştırma ve Geliştirme Merkezi Projesi, bu altı proje arasında ilk sırada yer aldı. Önceki gün Ankara da Ticaret ve Sanayi Bakanlığında proje imza töreni düzelendi. Projeleri kabul edilen Rize, Ordu, Kayseri, Tokat, Van ve Giresun illerinden proje yetkililerinin katıldığı törene Ticaret ve Sanayi Bakanlığı müsteşar yardımcısı Niyazi İlter, AB Türkiye yetkilisi Javier Menendez, Merkez Başkanı Mehmet Aydın ile Ticaret ve Sanayi Bakanlığının AB projeleriyle ilgili birim yetkileri de hazır bulundu. 12 Faaliyet Raporu 2009-2010 İmza töreninin açılış konuşmasını yapan Ticaret ve Sanayi Bakanlığı Müşteşar Yardımcısı Niyazi İlter, proje sahiplerini kutlayarak, ülke için başarılı bir çalışmaya imza attıklarını söyledi. Her şeyin zamanında yapılmasının gereğini vurgulayan İlter, Adımları çok iyi atmak lazım. Bir adım aksarsa bu diğer adımları da olumsuz etkiler. Herşeyi zamanında yapmanız lazım. Yarına bırakayım derseniz proje uygulamalarında zorluklarla karşı karşıya kalırsınız. Bu da ülkemizin fon kaybetmesine yol açar. Bunun için çok iyi değerlendirmek lazım.proje uygulamaları zor gibi görülebilir ama imkansız değil. Şu ana kadar gelmiş olmanız zaten bu işi yapabileceğinizin göstergesidir. Bundan sonra rahatlıkla bu işi devam ettireceğinize inanıyorum. Bu kaynakları çok iyi şekilde değerlendirecek ve kullanacaksınız. AB Projeleriyle ilgili birim yetkililerinin yaptığı açıklayıcı sunumlardan sonra sözleşmelerin imzalanmasına geçildi. Rize nin hazırladığı ve birincilikle kabul edilen Çay Araştırma ve Uygulama Merkezi Organik Gübre İmalatı projesinin sözleşmesini Rize Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu ile Ticaret ve Sanayi Bakanı Müsteşar Yardımcısı Niyazi İlter imzaladı. Müsteşar daha sonra Rize heyetinde bulunan RTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu, Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan, Çayeli Belediye Başkanı Rıza Çakır, RTSO Genel Sekre-
teri Gafur Karali ve RTB Genel Sekreteri İsmail Kocaman ile birlikte objektiflere poz verdi. RTSO Yönetim kurulu Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu, imza töreninden sonra yaptığı açıklamada, Rize ye 10 milyon Avro luk bir yatırım kazandırdıklarını söyledi. Rize için kazançlı günlerden birini yaşadıklarına dikkati çeken Ofluoğlu, Bu yatırım Rize için çok faydalı olacak. Bunu yalnız 10 milyon Avro olarak düşünmemek lazım. Rize nin katma değerinin yükseltilmesinde ve organik üretime dönüşümde çok önemli işlevi olacak bu projenin Ayrıca, bu projeye yalnız bütçe değeriyle bakmak yanlış olur. Bunun getireceği katma değer daha yüksek olacaktır dedi. Projeyi çok güzel hazırladıklarını belirten RTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ofluoğlu şöyle devam etti: Türkiye genelinde Avrupa Birliği fonlarından yararlanmak için 531 proje hazırlandı. Ancak IPA kapsamında altı proje geçerek kabul edildi. Rize, Ordu, Kayseri, Tokat,Van ve Giresun illerinde hazırlanan bu altı proje içinde de biz birinci sırada yer aldık. Bundan son derece mutluyuz. Avrupa Birliği fonlarından katkı almak aynı zamanda ülkemize kaynak kazandırmak anlamına gelir. Bu kaynakların ülkemize çok önemli katkıları var. Tabii bu kaynakların kullanılması lazım. Hazırladığımız 10 milyon Avro luk projenin yüzde 85 i Avrupa Birliği fonlarından karşılanıyor. Yüzde 15 i ise milli bütçemizden. Yani 8,5 milyon Avro luk bir kaynağı Avrupa dan ülkemize kazandırmış olduk. Çok önemli bir rakam BİRLİKTEN KUVVET DOĞDU Ofluoğlu, Ticaret Borsa ile birklikte projeyi yürüttüklerini belirterek, Proje kapsamında Çay Araştırma ve Uygulama Merkezi Organik Gübre İmalatı Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ni oluşturduk. Ticaret Borsamızla birlikte uyum içinde proje çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Rize nin bu tür uyumlu çalışmalara ihtiyacı vardır. Ben mantığından uzak, biz mantığıyla çalışıyoruz. Bu oluşum güzel örneklerden bir tanesidir. Bunun Rize ye çok büyük katkısı olacaktır diye konuştu. Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan da projenin çay için büyük önem taşıdığını vurgulayarak, Çayımızın genel olarak bir araştırma merkezi yoktu. Bu projenin hayata geçirilmesi ile çayımıza çok önemli katkılar sağlayacağı kanaatindeyim. Çay araştırma ve uygulama merkezi ile çay üzerinde deneme çalışmaları ve araştırmalar yapılabilecek. İnsan sağlığına faydaları bilimsel olarak ortaya konulacaktır dedi. AB Projeleri Faaliyet Raporu 2009-2010 13
AB Projeleri 14 Faaliyet Raporu 2009-2010
ÇAY TADIMCILARI SEKTÖRE KALİTE GETİRECEK Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan, Çay Tadımcısı Yetiştirme Projesi ni basına tanıttı. Rize Ticaret Borsası Meclis salonunda düzenlenen basın toplantısında projenin detaylarıyla ilgili bilgi veren Erdoğan, Çay tadımcıları yetiştirerek, genç istihdamına katkı sağlayacağımız gibi, üretimde kalite artışını da sağlayacağız dedi. Borsa Meclis Başkanı Resul Okumuş ve Borsa Genel Koordinatörü Hasan Önder le birlikte projeyi basına tanıtan RTB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan, %90 ı hibe olarak Avrupa Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti tarafından karşılanan Çay Tadımcısı Yetiştirme Projesi nin bütçesinin 220 bin 473 Avro olduğunu ve 12 ay süreceğini belirterek, Proje kapsamında işsiz 50 gencimize tadım eğitimi vererek kalifiye işgücüne katılmalarını amaçlıyoruz. Çay tadımcılığı ile sektörde kalitenin artmasını bekliyoruz diye konuştu. Rize Üniversitesinde görevli 5 uzman ile Sri Lanka dan dünya çapında çay uzmanı Bryan Baptist in toplam 300 saat olarak verecekleri eğitim sonunda başarılı olanlar, sertifika alacak ve çay sektöründe istihdam edilecekler. Kursiyerlerde aranan şartların en az lise mezunu olmak, 30 yaşından küçük olmak, sigara ve alkol kullanmamak olduğunu kaydeden Erdoğan, kursiyerlere günlük 8 Avro harcırah ödeneceğini, 21 Ocak 2011 e kadar başvuruları kabul edeceklerini ve eğitimlerin 9 Şubat ta başlayarak, Kasım 2011 de sona ereceğini sözlerine ekledi. Projenin hedefleri; - İşsiz gençlerin işgücüne katılımını sağlamak. - Yeni işgücü oluşumuyla bölgemizin sosyoekonomik gelişmişlik seviyesini yükseltmek. - Çay sektöründe damak tadı yaratarak, üretimde kalite kaybını önlemek. - 50 işsiz genci meslek sahibi yaparak, çay sektörüne nitelikli eleman kazandırmak. - Çayda kalite standartlarını artırarak sektörün gelişimine katkı sağlamak. - Yerel yönetimler işçi ve işveren örgütleri, üniversiteler, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ve şirketler gibi ilgili aktörlerin genç istihdamı ve girişimciliği artırmak amaçlı faaliyetlere destek vermelerine örnek olmaktır. AB Projeleri Faaliyet Raporu 2009-2010 15
AB Projeleri Kursiyerler Sınavla Belirlendi Rize Ticaret Borsası, İşkur la ortaklaşa olarak AB destekli proje kapsamında çay tadımcısı yetiştirme kursu için başvuruda bulunan 500 ün üzerinde aday arasından seçme yaparak, 50 asıl ve 25 yedek kursiyeri belirlemek için sınav yaptı. Başvuruda bulunan adayların seçimi, İşkur ve Borsa nın temsilcilerinden oluşturulan komisyon tarafından yapılırken, 16 Faaliyet Raporu 2009-2010
Rektör Okumuşoğlu: Projelerinizi Destekliyoruz Yönetim Kurulu Başkanımız Mehmet Erdoğan, Çay Tadımcısı Yetiştirme Projesi konusuyla ilgili olarak Rize Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nazmi Turan Okumuşoğlu yla görüştü. Genç İstihdamının Desteklenmesi Hibe Programı kapsamında yürütülecek projeyle ilgili Erdoğan, Osmanlı döneminde bütün gıda ürünlerinin tadımcıların onayından geçerek piyasaya sürüldüğünü belirterek, çay sektörünün ihtiyaç duyduğu çay tadımcıları yetiştirmek istediklerini söyledi. Bugün, dünyada çayın kalitesinin belirlenmesinde önemli bir kriter olan tadımcılığın, Türk çay sektörüne büyük katkı sağlayacağını düşündüklerini kaydeden Erdoğan, çaya üretim anında müdahale edildiği taktirde çayda damak tadı ve kalite oluşumunun sağlanacağını belirtti. Erdoğan şöyle devam etti: Proje ile işsiz gençlerimize mesleki eğitim vererek Çay Tadımcısı olarak yetiştireceğiz. Böylece, sektördeki verimlilik artacak, üretim kayıpları asgariye inecek ve nitelikli istihdam ortamı oluşturulacak. AB Projeleri İşkur dan İbrahim Büyük ün başkanlığındaki komisyonda, Rize Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr.Mustafa Akbulut, Rize Ticaret Borsası ndan Meclis Başkanı Resul Okumuş ile Yönetim Kurulu üyesi Muhammet Karaoğlu, Proje Koordinatörü Hasan Önder ve proje görevlisi Mürüvvet Serap Hut yer alıyor. Komisyon Başkanı İbrahim Büyük, 500 ün üzerinde kişinin başvuru formu aldığını ve bunlardan 227 kişinin başvuruda bulunduğunu belirterek, şartlara uygun olan 115 kursiyer adayını sıvı tadım testi ile sözlü mülakata tabi tuttukklarını söyledi. Sınav sonucuna göre 50 asıl ve 25 yedek kursiyer belirleneceğini belirten Büyük, sonuçların kısa süre içinde açıklanacağını kaydetti. Yapılan bilgilendirmenin ardından sıvı tadım testi ile mülakata alınan adaylar, tadım testinde şekerli, tuzlu, ekşi ve sade sudan oluşan 15 farklı çözeltiyi tattılar. Hangi çözeltide ne oranda hangi tadın olduğunu daha yüksek oranda başarıyla algılayan 50 aday kursa katılmaya hak kazanacak. Sıvı tadım testinin Rize de ilk kez yapıldığını belirten proje danışmanı Rize Üniversitesi Pazar Meslek Yüksek Okulu öğretim üyesi Yrd.Doç. Dr.Mustafa Akbulut, içerisinde şekerli, tuzlu, ekşi ve sade su olan 15 farklı çözelti hazırladıklarını ifade etti. Adaylara bu çözeltileri tattırarak tat algılamalarını ölçtüklerini belirten Akbulut, testten aldıkları puana göre yukarıdan aşağıya doğru yapılan sıralamayla 50 kursiyerin seçileceğini belirtti. Faaliyet Raporu 2009-2010 17
Laboratuar Laboratuarımız Akredite Oldu Laboratuarımız Haziran 2009 da akredite çalışmalarına başladı. Çalışanlarımız, Türk Akreditasyon Kurumu nun (TÜRKAK) gözetiminde 1,5 yıl süreyle eğitime tabi tutuldu. Yoğun çalışma ve eğitim sürecinin sonunda laboratuarımız, uluslararası standartlara uygun hale geldi. Akreditasyon Sürecinde Alınan Eğitimler 1) 15-16 Haziran 2009 Laboratuarda Kalite Yönetimi Kapsamındaki Eğitimler Kalite Yönetim Sisteminin Kurulması Eğiti mi Akreditasyon Süreci eğitimi TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalib rasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar eğitimi. 2) 17 Haziran 2009 Laboratuarda Dökü masyon eğitimi. 3) 15-16 Temmuz 2009 Metod Validasyo nu ve Ölçüm Belirsizliğinin hesaplanması konulu eğitim 4) 23 Eylül 2009 iç ve dış kalite kontrol uygulamaları eğitimi Laboratuarımızda, Rutubet Kuru madde Su Ekstratı Ham Lif Toplam Kül Suda Çözünen Kül Suda Çözünen Külde Alkalilik Okside Olmamış parça Toplam Toz analizlerinden akredite olduk. Artık laboratuarımızda yapılan analiz sonuçları dünyanın her yerinde bütün kurum ve kuruluşlar nezdinde geçerlilik taşımaktadır. Başta üyelerimize ve bölgemizdeki çay sanayicilerine hizmet veren laboratuarımız, çay sektörünün gelişimine büyük katkı sağlayacaktır. Avantajları; Uluslararası geçerli Deney Raporu Sonuçlara Duyulan Güvenin Artması Saygınlık ve Ticari Üstünlük Ürünün Yeniden Test Edilmesi İçin Mas rafın Azalması Müşteriye Bilgi Sağlanması 18 Faaliyet Raporu 2009-2010
Laboratuar Gıda Kontrol Laboratuarımız, Borsamızın kurulduğu1995 yılından itibaren üyelerimize, çay analizleri konusunda hizmet vermektedir. Laboratuar Müdürü Ziraat Mühendisi İsmail Soba, Kalite Yöneticisi Gıda Mühendisi Ayfer Kopuz, Kimyasal Analiz Laboratuar Birim Sorumlusu Kimyager Seyran Gül, Mikrobiyoloji Laboratuar Birim Sorumlusu Biyolog Hacer Taşkıran ve Kimyasal Analiz Laboratuar Personeli Ziraat Mühendisi Melek Bakoğlu nun görev yaptığı laboratuarımız üç birimden oluşmaktadır. 1. Numune alma ve raporlama birimi 2. Fiziksel ve kimyasal analiz birimi 3. Mikrobiyolojik analiz birimi Siyah Çayda Yapılan Fiziksel ve Kimyasal Analizler: Toplam kül Suda çözünen kül Suda çözünen külde alkalilik Rutubet Kuru madde Ham lif Su ekstraktı Toplam toz Okside olmamış parça Duyusal analizler Siyah Çayda Yapılan Mikrobiyolojik Analizler: Toplam aerobik mezofilik bakteri Koliform grubu E.Coli Küf/Maya Salmoonella spr analizleri Faaliyet Raporu 2009-2010 19
2009-2010 Yıllarında Laboratuarımızda Yapılan Kimyasal ve Mikrobiyolojik Analizler 2009 yılında 750 numune üzerinde 2.562 analiz yapılırken, 2010 yılında 750 numune üzerinde 3.496 analiz yapıldı. 2009 YILI SÜRGÜN BAZINDA ANALİZ DEĞERLENDİRME Laboratuar ANALİZ ADI 1. SÜRGÜN ORT. DEĞER 2. SÜRGÜN ORT. DEĞER 3. SÜRGÜN ORT. DEĞER RUTUBET 3,63 4,71 4,64 SU EKSTRAKTI 32,58 30,88 28,89 HAM LİF 14,38 15,92 TOPLAM KÜL 5,43 5,97 5,52 2010 YILI SÜRGÜN BAZINDA ANALİZ DEĞERLENDİRME ANALİZ ADI 1. SÜRGÜN ORT. DEĞER 2. SÜRGÜN ORT. DEĞER 3. SÜRGÜN ORT. DEĞER RUTUBET 3,99 4,88 6,12 SU EKSTRAKTI 32,3 30,21 28,39 HAM LİF 14,95 17,47 18,03 TOPLAM KÜL 5,54 5,52 5,49 Laboratuar Çalışanlarımız Tadım Eğitimi Aldı Borsasımızın Gıda Kontrol Labora-tuarı nda Dr. Hamit Vanlı tarafından laboratuar personelimize tadım eğitimi verildi. Laboratuar Müdürü İsmail Soba, tadım eğitiminin personelimiz açısından yararlı olduğunu söyledi. 20 Faaliyet Raporu 2009-2010
Laboratuar Türk Çayında Alfatoksin Olmadığı Bilimsel Olarak Kanıtlandı Siyah çayda havadaki rutubetten dolayı meydana gelen küfün alfatoksin üretmediği ve insan sağlığına hiçbir zararı olmadığı bilimsel olarak kanıtlandı. Geçtiğimiz günlerde Denizli de yapılan 20. Uluslararası Biyoloji Kongresi nde yapılan sunumla duyurulan araştırmayı, Rize Ticaret Borsası ile Rize Üniversitesi nin ortaklaşa yürüttüğü ve Çay Araştırma Enstitüsü nün de desteklediği öğrenildi. Araştırma ekibinin başında bulunan Rize Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şengül Alpay Karaoğlu, siyah çayda küf mantarlarının izolasyonu ve bunların içinde alfatoksin üreten türlerin olup olmadığını araştırdıklarını belirterek, Araştırmamızda, Türk çayında fırın çıkışlarında herhangi bir küf ya da bakteriye rastlanmadığı, daha sonra depolama ve paketleme sırasında havadan rutubete bağlı olarak oluşan küfün ise insan sağlığına zararlı olabilecek alfatoksin üretmediği ortaya çıktı. Araştırmamızda, %70 e kadar rutubet içeren çaylarda dahi sağlığa zararlı alfatoksin oluşmadığını tesbit ettik dedi. Daha önce Türk Çayı için böyle bir çalışma yapılmadığını bildiren Rize Ticaret Borsası Laboratuar görevlisi Biyolog Hacer Taşkıran ise Ülkemizde üretilen siyah çayların küf oluşumu ve buna bağlı alfatoksin varlığı hakkında bilimsel bir veri bulunmuyordu. Bu çalışmada bu eksikliğin giderilmesi amaçlanmıştır. Yeşil çayda ve siyah çayda daha fazla bilimsel araştırma yapılması gerekiyor dedi. Araştırmada, 122 örneği incelediklerini ve bunların hiçbirinde alfatoksine rastlanmadığını söyleyen Taşkıran, Dünyada en çok tüketilen içeceklerin başında gelen siyah çayın, fırınlandığından dolayı, diğer kuru gıdalara göre daha az küf içerdiği ve bu küflerin, depolama ve paketleme aşamalarında atmosferden karışan ve hastalık yapmayan türler olduğu tesbit edilmiştir diye konuştu. Faaliyet Raporu 2009-2010 21
Tanıtım Faaliyetleri TÜRK ÇAYINI DÜNYA TANIYACAK Yönetim Kurulu Başkanımız Mehmet Erdoğan, 2009 Şubat ayından itibaren Rize çayının tanıtımına ağırlık verildiğini ve bu çalışmaların yoğun bir tempoyla devam ettiğini söyledi. Başkanımız, 2 yıldır yapılan tanıtım faaliyetlerini şöyle özetledi: Bu kapsamda öncelikle çayımızı anlatan broşürler hazırladık, yurt içi ve yurt dışı fuarlara katıldık. Her fırsatta Türk çayının doğallığına vurgu yaptık. Türk çayının tarladan bardağa olan süreçteki belgeselini hazırladık. Borsa olarak, Ankara ve Dubai de başlayıp 13. MÜSİAD Fuarı ve 5. Rize Tanıtım Günleri ile İstanbul da devam eden Rize çayı tanıtım çalışmalarında yerli yabancı misafirleri doğal Rize çayının eşsiz tadıyla buluşturduk. 5. Rize Tanıtım Günleri nde 7 günde 11 bin bardak çay dağıtarak Rize çayını misafirlerin beğenisine sunduk. Çayın nasıl yetiştiğinden nasıl demlendiğine kadar geniş çapta bilgi verdiğimiz misafirlerimizden olumlu tepkiler aldık. Tanıtım çalışmalarına Van ipek Yolu Fuarı, Antalya ve Erzurum Gıda Fuarları ile devam ettik. Öncelikle 20-24 Ekim 2010 tarihinde doğunun incisi Van da yapılan 17. Van İpek Yolu Fuarına katılarak, doğu bölgelerimizde Rize çayının tercih edilmesi yönünde tanıtım yaptık. 22 Faaliyet Raporu 2009-2010
Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan, göreve geldikten sonra çay üreticisi ülkelere ziyaretlerde bulunduklarını belirterek, Ziyarette bulunduğumuz ülkeler, ürünlerinin tanıtım filmlerini yapmışlar, kitaplarını çıkarmışlar, sağlığa faydalı yönlerini anlatarak ürünlerini tanıtmışlar. Biz de çayımızın tanıtımı için tanıtım filmi hazırladık. Bu, Türk çayı için bir ilktir diye konuştu. Filmde çayın yapraktan bardağa olan sürecini anlatmaya çalıştıklarını belirten Erdoğan, Dünyada sudan sonra en fazla tüketilen içecek çaydır. Bu bizim milli içeceğimizdir. Çayımızın tanıtımına ağırlık vererek, bölgemizin refahının yükselmesine katkıda bulunmak istiyoruz dedi. Tanıtım Faaliyetleri Türk çayını tanıtmak amacıyla Rize Ticaret Borsası (RTB) tarafından hazırlanan Yapraktan Bardağa Çay filminin galası yapıldı. Film 1000 kopya çoğaltılarak, ulusal ve yerel medya organlarıyla çeşitli kurum ve kuruluşlara gönderildi. Gala programına Rize Valisi Seyfullah Hacımüftüoğlu, Rize Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ömer Ofluoğlu, Emniyet Müdürü Şammaz Demirtaş, Tarım İl Müdürü Adem Çekiç ile bölgede faaliyet gösteren özel sektör çay fabrikası temsilcileri ve davetliler katıldı. Türk Çayı Tanıtım Broşürü Hazırladık Türk çayının tanıtımı amacıyla hazırladığımız broşür, 3 bin adet bastırılarak dağıtıldı. Özellikle ulusal ve uluslararası fuarlarda ziyaretçilere dağıttığımız broşürlerde, Türk çayının özellikleri ve dünya çaylarına göre rekabet üstünlüklerinin yanısıra, iyi çay demleme tekniği ve sağlık üzerine olumlu etkileri de anlatılıyor. Faaliyet Raporu 2009-2010 23
Türk Tanıtım Çayını Faaliyetleri Dünya Tanıyor ANKARA DA RİZE GÜNLERİ 4-7 Mart 2010 tarihlerinde Ankara Atatürk Kültür Merkezinde Rize Dernekler Federasyonu tarafından Çayın Başkenti, Türkiye nin Başkentinde sloganıyla ilki düzenlenen Rize Günleri etkinlikleri büyük ilgi gördü. Rize Günleri etkinliklerine Rize Ticaret Borsası olarak kendi standımızla katıldık; doğal ve sağlıklı çayımızı başkente taşıdık. 24 Faaliyet Raporu 2009-2010
Ayder Yaylasında 12-13 Haziran 2010 tarihlerinde gerçekleşen 16. Çamlıhemşin Ayder Kültür Sanat ve Doğa Festivali renkli görüntülere sahne oldu. Rize Ticaret Borsası olarak festivale katılanlara 1.350 rakımlı Ayder yaylasında dumanı üstünde Rize çayı ikram ederek Türk çayını yerli yabancı konuklara tanıttık. Türk Tanıtım Çayını Faaliyetleri Dünya Tanıyor 5. METEF Fuarına Katıldık Rize Valiliği ile Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından düzenlenen 5. Mesleki Teknik Eğitim Fuarı na ( METEF) standımızla katılarak, üyelerimizin ürünlerini sergiledik. Faaliyet Raporu 2009-2010 25
13. Uluslararası MÜSİAD Fuarı nda Türk Çayı Çok Beğenildi Türk Tanıtım Çayını Faaliyetleri Dünya Tanıyor Rize Ticaret Borsası olarak, 7-10 Ekim 2010 tarihlerinde İstanbul da yapılan 13. Uluslararası MÜSİAD Fuarına katıldık. Asya dan Avrupa ya, Afrika ülkelerinden Türkî Cumhuriyetlere kadar 65 ülkeden 3 bine yakın yabancı işadamı, 550 yerli ve yabancı katılımcı firma ile 150 bin ziyaretçinin katıldığı fuar, Türk çayının tanıtımı için önemli bir fırsat oluşturdu. Borsa ekibimiz tarafından gelen ziyaretçilere ikram edilen Türk çayı, değişik kokusu ve aromasıyla çok beğenildi. Çayın Başkentinden, Avrupa Kültür Başkentine Rize Dernekler Federasyonu (RİDEF) tarafından geleneksel olarak hazırlanan Rize Tanıtım Günleri nin 5 incisi, İstanbul un kültür ve eğlence merkezi Taksim de yapıldı. Çayın Başkentinden, Avrupa Kültür Başkentine sloganı ile gerçekleşen organizasyonda Rize Ticaret Borsası olarak yer aldık. 26 Faaliyet Raporu 2009-2010
Türk Çayı Van İpekyolu Fuarı nda Burada bir konuşma yapan Bakan Günay, Yurtta barış, dünyada barış ve bölgede barış olursa; biz Van ın, Diyarbakır ın, Urfa nın, Kars ın, Karadeniz in zenginliklerini dünyaya tanıtabiliriz dedi. Fuar, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy, TOBB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Halim Mete, Van Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zahir Kandaşoğlu, Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan, AK Parti Van Milletvekili Gülşen Orhan, Van Valisi Münir Karaloğlu ve Van Belediye Başkanı Bekir Kaya ile onbinlerce ziyaretçiyi ağırladı. Van Valiliği, Van Belediye Başkanlığı ve Van Ticaret ve Sanayi Odası tarafından bu yıl 17 ncisi düzenlenen Van Asya İpekyolu Turizm Ticaret ve Sanayi Fuarı nın açılışını, Rize den gelen horon ekibinin gösterisi eşliğinde Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay yaptı. Rize Ticaret Borsası olarak kurduğumuz standı ziyaret eden Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, ikram edilen Rize Çayı nın çok leziz olduğunu belirterek, Başkanımız Mehmet Erdoğan dan, çayın bahçeden bardağa olan süreci hakkında bilgi aldı. Borsa Başkanımız Erdoğan, Yöre halkının uzun yıllar boyunca alıştığı kaçak çay karşısında dünyanın en doğal ve sağlıklı çayı olan Türk Çayı nı tanıttığımız fuar son derece yararlı geçti. Ziyaretçilerden olumlu tepkiler aldık. Bu tip çalışmalarla, sağlıksız çaylar yerine yöre halkının Rize çayına yönelmelerini sağlayabileceğimize inanıyoruz dedi. Tanıtım Faaliyetleri Faaliyet Raporu 2009-2010 27