3479 SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI KONTROLÖRLER TÜZÜĞÜ Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 6/1/1998, No : 98/10514 Dayandığı Kanunun Tarihi : 8/1/1985, No : 3143 Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 3/2/1998 No : 23247 Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cild : 37 S: BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç ve kapsam Madde 1 Bu Tüzük; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü, Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü ile Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü Kontrolörlerinin görev, yetki ve sorumluluklarını, mesleğe alınmalarını, meslek içinde yetişme ve yükselmelerini, çalışma esasları ile denetime tabi olanların yükümlülüklerini belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Tanımlar Madde 2 Bu Tüzük'te geçen; Bakanlık Genel Müdürlük : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, : İç Ticaret Genel Müdürlüğü, Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü, Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğünü, Genel Müdür : İç Ticaret Genel Müdürü, Teşkilatlandırma Genel Müdürü ile Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürünü, Kontrolörler : Başkontrolör, kontrolör ve stajyer kontrolörü, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Görev ve Yetkiler Bağlılık ve teşkilat Madde 3 Kontrolörler ilgili Genel Müdüre bağlıdır. Genel Müdür, bu yetkisini bir genel müdür yardımcısına devredebilir. Genel Müdür, kontrolörlerin çalışmalarını düzenlemek ve izlemek, büro hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak üzere bir başkontrolörü görevlendirebilir. Kontrolörlerin çalışma merkezi Ankara'dır. Gerektiğinde Bakan onayı ile Ankara dışında da grup merkezleri kurulabilir. Kontrolörlerin görev ve yetkileri Madde 4 Kontrolörlerin görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir. a) İlgili mevzuat hükümleri uyarınca, istihdam edildikleri Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda denetim görev yapmak. b) İlgililerin cezai sorumluluğunu gerektiren eylemleri saptadıklarında, durumu bir suç duyurusu ile Cumhuriyet Başsavcılığına iletilmek üzere Genel Müdürlüğe bildirmek. c) Genel Müdürlüğün görev alnına giren konularda ve ilgili mevzuatın uygulanmasında görülen aksaklıklar hakkında incelemeler yapmak, görüş ve önerilerini bildirmek. d) Genel Müdürlüğü ilgilendiren konularda görevlendirildikleri komisyon, kurs, seminer ve toplantılara katılmak.
3480 e) Refakatlerine verilecek stajyer kontrolörlerin meslekte yetişmelerini sağlamak. f) Mevzuat ile verilen diğer görevleri yapmak. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kontrolörlüğe Giriş Giriş ve yeterlik sınavları Madde 5 Kontrolörlük mesleğine, stajyer kontrolör olarak girilir. Stajyer kontrolörlüğe atanabilmek için; a) Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde yazılı genel koşulları taşımak, b) Hukuk, iktisat, işletme, siyasal bilimler, yönetim bilimleri alanlarında en az dört yıllık öğretim veren fakülte veya yüksek okullar ya da bunlara denkliği ilgili makamca kabul edilen yurt içi veya dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmak, c) Sınavın açıldığı yılın Ocak ayının birinci gününde otuz yaşını doldurmamış olmak, d) Bu sınava daha önce birden fazla katılmamış olmak, e) Sağlık durumu yurdun her yerinde görev yapmaya ve her türlü iklim koşullarında yolculuk etmeye elverişli olmak, f) Askerlik görevini yapmış, erteletmiş ya da muaf olmak, g) Yapılacak inceleme sonucunda kontrolörlüğe engel bir durumu bulunmamak, gerekir. (Değişik: 28/8/2002-2002/4724 K.) Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğünce açılacak stajyer kontrolör sınavlarına (b) bendinde sayılan öğretim dallarına ek olarak mühendislik dallarında öğretim veren fakülte mezunları da katılabilir. Sınavda başarı gösterenlerin stajyer kontrolörlüğe atanmaları, başarı sırasına göre yapılır. Sınav sonucu, kadro yetersizliği nedeni ile atamaları yapılmayanlar için kazanılmış hak sayılmaz. Stajyer kontrolörler, üç yıllık hizmet içi eğitim ve yetişme dönemi bitiminden itibaren en geç üç ay içinde yeterlik sınavına tabi tutulur. Sınav kurulları Madde 6 Giriş ve yeterlik sınav kurulları; Bakanlık makamının onayı ile Genel Müdürün başkanlığında, bir Genel Müdür Yardımcısı, Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığınca görevlendirilecek bir Bakanlık müfettişi ile iki kontrolör üyeden oluşur. Birden çok Genel Müdürlükte istihdam edilmek üzere ortak stajyer kontrolör sınavı açılabilir. Yeterlik sınavından önce görevden çıkarılma Madde 7 Stajyer kontrolörlerden, mesleğe alınmaya engel durumu olduğu sonradan anlaşılanlar, mesleki yeterlilik raporlarına göre başarısız bulunanlar ya da mesleğin gerektirdiği karakter ve niteliklerle bağdaşmayacak durum ve davranışları saptananlar, yeterlik sınavı beklenmeksizin başka bir göreve nakledilirler. Kontrolörlüğe atanma Madde 8 Kontrolörlüğe, Yönetmeliğine göre yapılacak yeterlik sınavını başaran stajyer kontrolörler atanır. Kontrolörlük yeterlik sınavına girebilmek için; a) Stajyer kontrolörlük görevinde en az üç yıl çalışmış olmak, b) Yönetmelikte belirtilen süre içinde yanında çalıştığı en az iki ayrı kontrolörden olumsuz mesleki yeterlilik raporu almamak, c) Yönetmeliğe göre yapacağı çalışmalarda ve hazırlayacağı raporlarda yeterli görülmek, gerekir.
3481 Yeterlik sınavını kazanamayan yada zorunlu bir neden olmaksızın sınava girmeyenler, Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun başka bir göreve atanırlar. Kıdem Madde 9 Aynı dönem kontrolörlüğe atananların kıdemleri, yeterlik sınavındaki başarı derecelerine göre belirlenir. Kontrolörlük unvanını kazandıktan sonra bu görevden ayrılanlardan kontrolörlüğe dönenler, kıdem bakımından dönemlerinin sonuna alınırlar. Başkontrolörlüğe atanma Madde 10 Başkontrolörlüğe atanmada; meslek kıdemi yanında, sicil durumu ve kontrolörlükte gösterilen çalışma başarısı da göz önünde bulundurulur. Kontrolörlüğe yeniden atanma Madde 11 Kontrolörlüktenherhangi bir nedenle ayrılanlar, göreve geri dönmek istediklerinde, sicil tutum ve davranışları yönünden kontrolörlüğe engel bir durumları olmadığı takdirde kazanılmış haklarıyla yeniden atanabilirler. Stajyer kontrolörler ayrıldıkları takdirde göreve yeniden atanamazlar. Diğer birimlerde görevlendirme Madde 12 Kontrolörler; ihtiyaca göre ve Bakanın onayıyla, Bakanlığın diğer birimlerinin denetim görevi kapsamındaki işlerinde de görevlendirilebilirler. Yurt dışına gönderme Madde 13 Kontrolörler, çalışma alanlarına giren konularda mesleki eğitimlerini geliştirmek amacıyla yurt dışına gönderilebilirler. Yurt dışına gönderilmede; meslek kıdemi yanında, sicil durumu ve çalışma başarısı ile yabancı dil bilgi düzeyi de göz önünde bulundurulur. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kontrolörlerin Yükümlülükleri Kontrolörlerin yükümlülükleri Madde 14 Kontrolörler; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Bakanlık Teşkilat Kanunu, bu Tüzük, 22 nci maddede belirtilen Yönetmelik ve diğer mevzuatta öngörülen yetkilerini tam olarak kullanmak, görevlerini eksiksiz yerine getirmekle yükümlüdürler. Kontrolörlerin uyacakları ilkeler Madde 15 Kontrolörler; a) Denetledikleri kuruluşların yönetim ve yürütme işlerine karışmamak, b) İnceledikleri belge ve defterlerde, işlemlerin denetlendiğini gösterir tarih ve imza dışında, açıklama ve düzeltme yapmamak, c) Yapacakları işleri, görevleri dolayısıyla edindikleri gizli bilgi ve belgeleri açıklamamak, gizli yazı ve gizli raporlarını büro ilgilileri dışında başkalarına yazdırmamak, d) Başladıkları denetim işlerine Genel Müdürden izin almadıkça ara vermemek, e) Denetimle görevli oldukları sırada, bu işlerle ilgili kişilerin evlerine konuk olmamak, hizmet ve ikramlarını beşeri ve sosyal ilişkilerin gerekli kıldığı haller dışında kabul etmemek, bu kişilerden alış veriş yapmamak, borç alıp vermemek, zorundadırlar. BEŞİNCİ BÖLÜM Büro Büro ve görevleri Madde 16 Kontrolörler bürosu, yeterli sayıda memurdan oluşur. Büroda çalışanlar; kontrolörlere verilen işler ile kontrolör raporlarının ve diğer her türlü belgenin kayıt, dağıtım ve izleme işlemlerini yürütmek, bunları düzenli biçimde saklamak, çalışma ve hak ediş cetvellerinin zamanında gönderilmesini izlemek, doğruluğunu incelemek, tahakkuka ilişkin işlemleri ve verilen diğer işleri yapmakla görevlidirler.
3482 Büroda çalışanlar, rapor ve belgeleri izin almaksızın Bakanlık veya Genel Müdürlük Makamı dışında hiçbir merci ya da kişiye gösteremez, veremez ve görevleri dolayısıyla edindikleri bilgileri açıklayamazlar. ALTINCI BÖLÜM Çeşitli Hükümler Bilgi ve belge verme zorunluluğu Madde 17 Kontrolörler; yürüttükleri denetim görevi için gerekli gördükleri defter ve belgeleri, denetim yaptıkları kuruluş ve kişilerden gizli de olsa; a) İstemek ve incelemek, b) Bunların yetkililerce onaylı örneklerini almak, c) Bir yolsuzluğun kanıtını oluşturan defter ve belgelerin gerektiğinde asıllarını almak, bunların yerine kontrolörlük mühür ve imzasıyla onaylı örneklerini ya da alındı belgelerini dosyasında saklamak üzere vermek. d) Kasa, fabrika, mağaza,dükkan, ticarethane, depo ve ambarlar gibi yerler ile denetime konu olan diğer yerlerde inceleme ve sayım yapmak, araştırmak, bunları mühürlemek, bu konularda her derecede yetkili ve ilgiliden her türlü yardımı istemek, e) Gerekli gördükleri bilgileri istemek, yetkisine sahiptirler. Denetlenenler, kontrolörlerin bu isteklerini geciktirmeden yerine getirmek, her türlü yazılı ve sözlü sorularını yanıtlamakla yükümlüdürler. Görevliler, bu yönde hiçbir engel gösteremez, üstlerinden izin almak gibi özürler ileri süremezler. Yardım zorunluluğu Madde 18 Denetlenen kuruluşların yönetim kurulu üyeleri ile yönetici ve ilgilileri; denetim görevinin gereği gibi yürütülebilmesi için kontrolörlere görevleri süresince uygun bir çalışma yeri sağlamak, gerekli önlemleri almak zorundadır. Uygun yer bulunmadığında ya da denetime uygun koşullar olmadığında; kontrolörün istemi üzerine defter, dosya ve belgeler kontrolörün çalışma yerine getirilerek kendisine teslim edilir. Gerekli sözlü ve yazılı bilgiler de verilir. Denetim sırasında izinler Madde 19 Denetim sırasında görevleri başında kalmaları gerekli görülenlerin izinleri, kontrolörün istemi üzerine yetkililerce ertelenir. İzinli olanlar çağrılır. Diğer yerlerden bilgi, belge, yardım isteme yetkisi Madde 20 Kontrolörler; yürüttükleri denetim görevi için, gerektiğinde kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden bilgi ve belge isteyebilirler. Ancak, Başbakanlık ve bakanlıkların merkez ve yurt dışı kuruluşlarıyla yazışmalarını Genel Müdürlükleri aracılığıyla yaparlar. Kimlik belgesi ve resmi mühür Madde 21 Kontrolörlere, Genel Müdürce imzalanan memurluk sıfat ve yetkisini belirtir bir kimlik belgesi ile resmi mühür verilir. Kimlik belgesi denetime başlanırken ilgililere istenmeden gösterilir. Yönetmelik Madde 22 Genel Müdürlüklerde çalıştırılacak kontrolörlerle ilgili sınavlara ve çalışma yöntemlerine ilişkin hususlar ile bu Tüzüğün uygulanmasıyla ilgili diğer esas ve usuller,tüzüğün yayımından itibaren bir yıl içinde Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.
3483 YEDİNCİ BÖLÜM Yürürlük Hükümleri Yürürlükten Kaldırılan hükümler Madde 23 10/9/1975 tarihli ve 7/10643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Kooperatif Kontrolörleri ve Kooperatiflerin Kontrolörler, Üst Kuruluşları ve İlgili Teşekkül ve Müesseselerce Denetimi Hakkında Tüzük'ün 2 nci maddesinin (a) ve (b) bendi ile 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 ve 16 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. Geçici Madde 1 Tüzüğün yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan başkontrolör, Kontrolör ve stajyer kontrolörlerin kazanılmış hakları saklıdır. Geçici Madde 2 İlgili Genel Müdürlüklerde yeter sayıda kontrolör bulunmadığı takdirde; sınav kurullarının oluşturulmasında, kontrolörlerin eğitim ve yetiştirilmesinde ve Tüzüğün 9 uncu maddesinde belirtilen mesleki yeterlilik raporlarının düzenlenmesinde Bakanlık müfettişleri görevlendirilir. Yürürlük Madde 24 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 35 inci maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanıp Danıştayca incelenmiş olan bu Tüzük hükümleri, Resmi Gazete'de yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 25 Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 6/1/1998 TARİHLİ VE 98/10514 SAYILI TÜZÜĞE İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER 1) 28/8/2002 tarihli ve 2002/4724 sayılı Tüzüğü hükmüdür: Geçici Madde- Bu Tüzüğün yayımı tarihinden önce iletişim ve ev ekonomisi dallarında öğretim veren fakülte veya yüksekokullardan mezun olanlardan stajyer kontrolor veya kontrolörlüğe atananların hakları saklıdır.
3484 6/1/1998 TARİH VE 98/10514 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARI İLE YÜRÜRLÜĞE KONULAN TÜZÜĞE EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN TÜZÜKLERİN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTEREN ÇİZELGE Ek ve Değişiklik Getiren Tüzüğü Yürürlüğe Koyan Kararnamenin Tarihi Numarası Farklı Tarihte Yürürlüğe Giren Maddeler Yürürlüğe Giriş Tarihi 28/8/2002 2002/4724-24/9/2002