Al MATRİSLİ MgO TAKVİYELİ KOMPOZİTLERİN FARKLI KESİCİ UÇLARLA TORNALANMASINDA KESME HIZININ AŞINMA DAVRANIŞINA ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Benzer belgeler
Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

İNFİLTRASYON YÖNTEMİYLE ÜRETİLMİŞ AL MATRİSLİ MgO TAKVİYELİ KOMPOZİTLERİN İŞLENEBİLİRLİĞİNİN ASIL KESME KUVVETLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

0,35 0,3 0,25 0, m/min 130 m/min 169 m/min 220 m/min 286 m/min 0,15 0,1 0,05

The Effect of CuttingTool Wear Behaviors on Feed Rates in Turning of Metal Matrix Composites

KAPLAMA ÇEŞİDİ VE İŞLEME PARAMETRELERİNE BAĞLI OLARAK TAKIM-TALAŞ ARAYÜZEY SICAKLIĞI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNDEKİ DEĞİŞİM

Karma Takviyeli Kompozitin CBN Kesici Takımlarla İşlenmesinde Kesici Takım Özelliklerinin Kesme Kuvvetleri Üzerindeki Etkileri

AA5052 ALAŞIMININ İŞLENMESİNDE İŞLEME PARAMETRELERİNİN KESME KUVVETİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Ç 5140 Çeliğinin Mekanik Özelliklerinin Takım Aşınması ve Kesme Kuvvetlerine Etkisinin İncelenmesi

DENEY 2 KESME HIZININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ VE YAYINLAR

Al-SiCp MMK LERDE PARTİKÜL TAKVİYE ORANININ MEKANİK ÖZELLİKLERE VE İŞLENEBİLİRLİĞİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

KAPLAMASIZ SERMET TAKIMLA AISI 6150 ÇELİĞİNİN FREZELENMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİ *

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI

KAPLAMALI VE KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR TAKIMLAR İÇİN TAKIM ÖMRÜ MODELİ NDEKİ N ÜSTEL DEĞERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

ÖZGEÇMİŞ VE YAYINLAR

INVESTIGATING THE EFFECTS OF PROCESSING PARAMETERS OVER THE BUILT-UP LAYER AND BUILT-UP EDGE FORMATION WITH SEM DURING THE PROCESSION OF AA2014 ALLOY

Döküm yöntemiyle üretilmiş az91 magnezyum alaşımının işlenebilirliğinin yüzey pürüzlülüğü açısından değerlendirilmesi

Öğrenim Durumu. Verdiği Dersler. İdari Görevler

AA 6063 Alaşımının Tornalanmasında Ti Alaşımının Yüzey Pürüzlülüğü Üzerine Etkisinin Araştırılması

HSS Torna Kalemindeki Talaş Açısının Kesme Kuvvetlerine Etkisi

AISI 316 Östenitik Paslanmaz Çeliğin İşlenmesinde Talaş Kırıcı Formunun Takım Aşınmasına ve Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi

TORNALAMADA DEĞİŞKEN İLERLEMENİN BAŞLANGIÇ AŞINMASINA OLAN ETKİLERİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

AISI 303 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN İŞLENMESİNDE KESİCİ KENAR FORMUNUN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

İŞLEME PARAMETRELERİNDEN KESME HIZININ INCONEL 718 SÜPER ALAŞIMIN İŞLENEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ

KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIM VE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

TAKIM AŞINMA MEKANİZMALARI VE AŞINMA TİPLERİ

KARBON ELYAF TAKVİYELİ POLİAMİT 6 KARMALARIN ISIL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Kompozit Malzemeler Metal Matrisli Kompozitler

PVD VE CVD KAPLAMALI SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIMLARIN İŞLEME PARAMETERLERİNE BAĞLI OLARAK YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

SAVUNMA SANAYİNDE KULLANILAN PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENEBİLİRLİKERİNİN İNCELENMESİ

Sığ ve derin kriyojenik işlem uygulanmış karbür takımların kesme kuvvetlerine etkisi

KESİCİ TAKIM AŞINMASI VE İŞ MALZEMESİ MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESME KUVVETLERİNE ETKİSİ

TAKIM ÖMRÜ MODELLERİNDE SERMET KESİCİ TAKIMLAR İÇİN n ÜSTEL DEĞERLERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

DOKUMA BAZALT-CAM VE FINDIK KABUĞU TAKVİYELİ POLİMER KOMPOZİTLERİNİN EĞİLME DAYANIMI VE ISI GEÇİRGENLİKLERİNİN İNCELENMESİ

THE EFFECT OF SINTERING PERIOD ON THE WEAR RESISTANCE OF AlMgSi-SiC P COMPOSITES PRODUCED BY POWDER METALLURGY METHOD

ÖSTEMPERLENMİŞ KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRLERİN İŞLENMESİNDE, SERAMİK VE KARBÜR KESİCİLERİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI.

AISI 316Ti PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESİCİ UÇ ETKİSİNİN TAGUCHI YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Al MATRİSLİ MgO TAKVİYELİ KOMPOZİT MALZEMELERİN TORNALANMASINDA YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ

CNC TORNA TEZGAHINDA AISI 304 ÇELİKLERİN İŞLENEMESİNDE OPTİMUM YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜ SAĞLAYACAK KESME PARAMETRELERİNİN TESPİTİ

Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL

ERGİMİŞ METAL KARIŞTIRMA VE BASINÇLI DÖKÜM YÖNTEMİ İLE ALÜMİNYUM ESASLI TANECİK TAKVİYELİ KOMPOZİTLERİN ÜRETİMİ

AISI 1040 Çeliğinin Tornalanmasında Kesme Şartlarının Yüzey Pürüzlülük Değerlerine Etkilerinin İncelenmesi

Yunus KAYIR a*, Ahmet AYTÜRK a. Geliş Tarihi/Received : , Kabul Tarihi/Accepted :

TAKVİYELİ AA6061 MMK LERDE GENETİK ALGORİTMA YÖNTEMİYLE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN TAHMİN EDİLMESİ *

The Influence of Cutting Parameters on Surface Roughness and Tool Wear In Milling of AISI D2 Cold Work Tool Steels of Different Hardness

Karbon elyaf takviyeli plastik kompozitlerin tornalanmasında yüzey pürüzlülüğü ve takım aşınmasına etki eden parametrelerin araştırılması

MİKRO FREZELEME İŞLEMİNDE KESME KOŞULLARININ TAKIM AŞINMASI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri

AISI 304 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN KAPLANMIŞ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIMLA İŞLENMESİ ESNASINDA OLUŞAN TAKIM AŞINMASI

AISI 304 östenitik paslanmaz çeliklerde kesme parametrelerine bağlı olarak yüzey pürüzlülüklerinin araştırılması

KESME HIZININ YIĞINTI KATMANI VE YIĞINTI TALAŞ OLUŞUMU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN SEM İLE İNCELENMESİ

Ç 4140 MALZEMESİNİN TORNALANMASINDA İLERLEME, KESME HIZI VE KESİCİ TAKIMIN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ, TAKIM ÖMRÜ VE AŞINMAYA ETKİLERİ.

METAL MATRİS KOMPOZİTLERİN VAKUM İNFİLTRASYONLA DERECELİ HASSAS DÖKÜM KALIPLARINDA ÜRETİMİ

1 st INTERNATIONAL ENGINEERING AND TECHNOLOGY SYMPOSIUM (1 st IETS) May, 2018 BATMAN UNIVERSITY

CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR

METAL MATRİSLİ KOMPOZİT ÜRETİMİ İÇİN SiC İÇERİKLİ ÖN ŞEKİL ÜRETİMİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

TORNALAMA İŞLEMLERİNDE KESİCİ TAKIM TİTREŞİMİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Alüminyum Alaşımlarının İşlenmesinde Kesme Hızı ve Talaş Açısının Yüzey Pürüzlülüğü, Yığıntı Talaş ve Yığıntı Katmanı Oluşumu Üzerine Etkisi

Anahtar Kelimeler: Östenitik paslanmaz çelik, Kesme kuvveti, Sonlu elemanlar metodu.

Ç4140 MALZEMESİNİN TORNALAMASINDA İLERLEME, KESME HIZI VE KESİCİ TAKIMIN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ, TAKIM ÖMRÜ VE AŞINMAYA ETKİLERİ

METAL MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER

Metal kesmeyi anlama # /71

ELYAF TAKVİYELİ POLİMER KOMPOZİT MALZEMELERİN DELİNMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

ALÜMİNYUM MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELERİN MATKAP İLE DELİNMESİ KONUSUNDA YAPILAN ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ

AŞINDIRICI PARTİKÜL KARIŞIMLARININ CAM KEÇE TAKVİYELİ POLİFENİLEN SULFİD MATRİSLİ KOMPOZİTLERİN KATI PARTİKÜL EROZYON DAVRANIŞLARINA ETKİLERİ

AA 2014 Al Matrisli B 4 C Parçacık Takviyeli Kompozitlerin Mikro Yapı ve Aşınma Davranışının Đncelenmesi

Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL

Kriyojenik İşlem Uygulanmış Tungsten Karbür Takımların Kesme Kuvvetleri ve Yüzey Pürüzlülüğü Üzerine Etkisi

GGG 90 Küresel Grafitli Dökme Demirin İşlenebilirliğinin Kesme Kuvvetleri ve Yüzey Pürüzlülüğü Açısından Değerlendirilmesi

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Yüksek Lisans-Tezli İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ/MAKİNE FAKÜLTESİ 1969

AISI 1040 Çeliğinin Kuru Tornalanmasında Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

INCONEL 718 SÜPER ALAŞIMININ İŞLENMESİNDE KESME PARAMETERELERİNİN KESME KUVVETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Metrik Vida Açmada Alternatif Kesici Uç Yaklaşımı

T/M YÖNTEMİ İLE ÜRETİLEN Cu-C-Al 2 SiO 5 KOMPOZİTİNİN ABRASİV AŞINMA DAYANIMI Ç. ÖZAY & A. HASÇALIK

Yoğun Düşük sürünme direnci Düşük/orta korozyon direnci. Elektrik ve termal iletken İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Magnetik Metaller

LEVON JOZEF ÇAPAN PROFESÖR

ÖSTEMPERLENMİŞ KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRİN SİNTERLENMİŞ KARBÜR KESİCİ TAKIM İLE TORNALAMA İŞLEMİNDE TAKIM PERFORMANSININ İNCELENMESİ

AISI D6 İŞ PARÇASININ TORNALANMASINDA YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ ÖZET ABSTRACT

Erol KILIÇKAP Dicle Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Diyarbakır ÖZET

Yrd. Doç. Dr. Ayşe KALEMTAŞ Araş. Gör. Taha Yasin EKEN

ÖZGEÇMİŞ. Öğrenim Durumu :

TiC-Co Esaslı Çizici Kalem Karakterizasyonu

İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi Journal of Advanced Technology Sciences ISSN:

SinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır.

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK ve DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Kesici Uç Pah Açısının Kesme Kuvvetleri ve Kesici Takım Gerilmelerine Etkisi

AISI D2 ve AISI D3 Soğuk İş Çeliklerinin Delinmesinde İşleme Parametrelerinin Çapak Oluşumuna Etkilerinin Deneysel Olarak İncelenmesi

Sigma 29, , 2011 Research Article / AraĢtırma Makalesi EFFECT OF WIPER CUTTING TOOL GEOMETRY ON MACHINING OF DUCTILE CAST IRON

AISI H13 SICAK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN DENEYSEL İNCELENMESİ. Metin ZEYVELİ 1,*, Halil DEMİR 1

TAKIM ÖMRÜ MODELLERİNDE KÜBİK BOR NİTRİT KESİCİ TAKIMLAR İÇİN n ÜSTEL DEĞERLERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

INCONEL 718 İN DELİNMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE TALAŞ OLUŞUMU ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

AISI 303 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENMESİNDE KESME HIZI VE İLERLEMENİN TALAŞ BİÇİMİNE ETKİSİ

DENİZ HARP OKULU MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ

15-5 PH PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN TAGUCHİ METODU İLE OPTİMİZASYONU

matris: a (Mo) (sünek) woven fibers cross section view fiber: g (Ni 3 Al) (kırılgan)

AISI 01 SOĞUK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENEBİLİRLİĞİNİN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI ÖZET

CAM ELYAF TAKVİYELİ PLASTİK KOMPOZİT MALZEMENİN İŞLENMESİ ESNASINDA KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Yaşam Bilimleri Dergisi; Cilt 5 Sayı 2 (2015) Journal of Life Sciences; Volume 5 Number 2 (2015)

Transkript:

3. Ulusal Talaşlı İmalat Sempozyumu, 04-05 Ekim 2012, Ankara, Türkiye Al MATRİSLİ MgO TAKVİYELİ KOMPOZİTLERİN FARKLI KESİCİ UÇLARLA TORNALANMASINDA KESME HIZININ AŞINMA DAVRANIŞINA ETKİLERİNİN İNCELENMESİ Gültekin UZUN a, MuharremPUL b,recep ÇALIN c, Ulvi ŞEKER d a Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi İmalat Mühendisliği Bölümü Tel: 0-312-2028686 uzun.gultekin@gazi.edu.tr Ankara/TÜRKİYE b Kırıkkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Tel: 0-318-3574242 mpul@kku.edu.tr Kırıkkale/TÜRKİYE c Kırıkkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Tel: 0-318-3574242 calin34@kku.edu.tr Kırıkkale/TÜRKİYE d Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, İmalat Mühendisliği Bölümü Tel: 0-312-2028686 useker@gazi.edu.tr Ankara/TÜRKİYE Özet Kompozit malzemelerin kullanım alanlarındaki artışa bağlı olarak talaşlı imalatları ve işlenebilirlikleri konusundaki araştırmalarda hız kazanmıştır. Bu çalışmada, karıştırmalı döküm yöntemi kullanılarak Al matrisli ve MgO takviyeli kompozit malzemeler % 5, % 10 ve % 15 takviye-hacim (T-H) oranlarında üretilerek, sementit karbür (SK) ve kaplamalı sementit karbür (KSK) kesici uçlar ile işleme deneyleri yapılmıştır. İşleme deneyleri; bilgisayar sayısal denetimli torna tezgahında (BSD) 150, 200, 250, 300 m/min kesme hızlarında, 0,15 mm/rev ilerleme değerinde ve 1 mm sabit kesme derinliğinde gerçekleştirilmiştir. İşleme deneylerinden sonra, kesici uçların tarama elektron mikroskobu (SEM) görüntüleri alınarak aşınma davranışları incelenmiştir. Kesici uçların SEM görüntüleri değerlendirildiğinde; kesici uçların uç kısmında yığıntı talaş (BUE) oluştuğu, kompozit yapı içerisindeki MgO takviye oranlarındaki artışla birlikte BUE miktarının da artış gösterdiği, kesme hızının artışına bağlı olarak BUE miktarının azaldığı, bütün kesici uçlarda kayda değer bir aşınmanın oluşmadığı, SK uçlarda çok az miktarda yan yüzey aşınmasının meydana geldiği sonucuna varılmış olup, genel olarak en kararlı sonuçlar KSK uçlarla elde edilmiştir. Anahtar kelimeler: Kompozit, MgO, İşleme, Takım aşınması 1.Giriş Günümüzde kompozit malzemelerin üretiminde, çeşitli mühendislik malzemeleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Kompozitlerin, mükemmel mekanik özellikleri, farklı birleşim ve şekillerde üretilebilmeleri, yorulma, tokluk, yüksek sıcaklık, oksitlenme ve aşınma dayanımlarının yüksek olması nedeniyle bütün endüstriyel alanlarda gün geçtikçe kullanımları artmaktadır [1]. Ana elemanı (matris malzemesi) metal olan kompozitler bunlardan birisidir. Bu kompozitlerin içerisine takviye elemanı olarak, genellikle seramik esaslı SiC, Al 2 O 3, SiO 2 ve MgO gibi malzemeler ilave edilmektedir. Metal matrisli kompozitlerin (MMK) üretiminde kullanılan sıvı hal işlemlerinden biriside karıştırmalı döküm yöntemidir [2]. Bu yöntemde, yüksek teknolojilere ve pahalı gereçlere ihtiyaç duyulmamaktadır. MMK lerin ticari olarak kullanımlarının belirlenmesinde en önemli kriterlerden birisi de talaşlı işlemeye karşı gösterdikleri davranışları ve performanslarıdır. Bu konuyla ilgili araştırmalarda, genel olarak, kesme hızı ve ilerlemenin artması ile hem kesme kuvvetinin hem de takım aşınmasının arttığı belirtilmektedir [3, 4]. MMK malzemelerin içerisindeki seramik özellikli takviye elemanlarının aşındırıcı ve sert yapıda olmaları nedeniyle çok zor talaş kaldırılabildiği, kesme hızının takım aşınması üzerinde 72

en etkili parametre olduğu ve kesme hızının 50 m/min den 150 m/min e çıkmasıyla aşınmanın iki katına çıktığı ifade edilmiştir [5]. Günümüzde seramik takviyeli MMK malzemelerin talaşlı imalatında kullanılan kesici uçlar sınırlı sayıdadır.yapılan çalışmalarda çoğunlukla, kübik bor nitrür (KBN) ve çok kristalli elmas (ÇKE) kesici uçların kullanıldığı belirtilmektedir. MMK malzemelerin işlenebilirliğinin değerlendirilmesinde daha çok kesici uçların performansı ve ömrü araştırılmıştır. Talaşlı işlemeler sırasında meydana gelen takım aşınmalarının en önemli sebebi olarak takviye elemanlarının sertliği gösterilmiştir [6, 7]. Takviye elemanlarının genellikle koparak matris malzemesinden ayrıldığı ve takım ucunda yığılmalara neden olduğu birçok araştırmada ifade edilmiştir. [8-10]. Yapılan bazı çalışmalarda; sementit karbür (SK) uçların kaba işlemelerde, KBN ve ÇKE uçların ise hassas işlemelerde uygun olduğu, KBN ve ÇKE uçların MMK malzemelerin işlenmesinde uzun ömürlü oldukları ve takım yüzeylerinde diğerlerine nazaran en az seviyede aşınma oluştuğu vurgulanmaktadır [11]. Ayrıca, ÇKE uçlar ile işleme deneylerinde malzeme yapışmasının çok daha az oluştuğu ve SK uçlara göre 50 kat daha iyi performans gösterdiği belirtilmektedir [12, 13]. İşleme deneylerinde, ilerleme miktarının kesme kuvvetleri üzerinde etkili olduğu, ilerleme miktarının artmasıyla; kesme kuvvetlerinin artış gösterdiği ve takım üzerinde yığıntı talaş (BUE) oluşumunun artarak, takım aşınmasını hızlandırdığı belirtilmektedir [14, 15]. Ayrıca, düşük kesme hızlarında ve kaba talaş işlerinde SK kesici uçların kullanılabileceği ve daha ekonomik olacağı da ifade edilmektedir [4, 12]. Bu çalışmada, Al matrisli MgO takviyeli kompozitler karıştırmalı döküm yöntemiyle; % 5, % 10 ve % 15 Takviye-hacim (T-H) oranlarında üretilerek, elde edilen numuneler bir dizi işleme deneyine tabi tutulmuştur. İşleme deneylerinde, sementit karbür (SK) ve kaplamalı sementit karbür (KSK) olmak üzere iki ayrı kesici takım kullanılmıştır. Bu deneyler, kuru kesme şartlarında, dört ayrı kesme hızında, üç farklı ilerlemede ve sabit kesme derinliğinde gerçekleşmiştir. İşleme deneylerinde kullanılan, her kesici takımı, tarama elektron mikroskobunda (SEM) takım aşınma davranışları incelenmek üzere görüntüler alınmıştır. İşleme deneylerine ve SEM görüntülerine ait sonuçlar, üretimi yapılmış olan üç farklı takviye-hacim (T-H) oranındaki MMK malzemeye ve kesme parametrelerine göre kesici takım aşınması yönünden değerlendirilmiştir. 2. Deneysel Çalışmalar 2.1. MMK Numunelerin Karıştırmalı Döküm Yöntemiyle Üretilmesi Kompozit numunelerin üretiminde; matris malzemesi olarak, EN AW 1050 A standardında, % 99,5 saflığında alüminyum, takviye elemanı olarak ise, 105 µm - 149 µm tane büyüklüğünde magnezya (MgO) parçacıkları kullanılmıştır. Kompozit numunelerin üretimi için; matris malzemesi Al, pota içerisine konarak ergitme işlemine başlanmış ve sıvı matris sıcaklığı 750 C a çıkıncaya kadar beklenmiştir. Sıvı matris malzemesini karıştırmak üzere hazırlanan düzenek sıvı metal içerisine daldırılarak karıştırma işlemine başlanmıştır. Karıştırma devri kademeli olarak 500 rev/min ne çıkarılarak, takviye oranına göre belirlenen miktardaki MgO tozu, karıştırma işlemi devam ederken sıvı metal içerisine ilave edilmiştir. Takviye elemanı MgO in sıvı matris malzemesi Al içerisine ilavesi tamamlandıktan sonra, karışım içerisindeki MgO parçacıklarının homojen dağılımını sağlamak amacıyla, 4-5 dakika süreyle 500 rev/min hızında karıştırma işlemine devam edilmiştir. Karıştırma tamamlandıktan hemen sonra, pota ocak içerisinden çıkarılarak, elde edilen karışım 30 mm çapında ve 100 mm boyundaki çelik kalıplar içerisine dökülerek oda sıcaklığına soğumaya bırakılmıştır. Aynı işlemler her T-H oranı için ayrı ayrı uygulanmıştır. Elde 73

edilen kompozit numunelerin mikroyapılarını incelemek üzere SEM fotoğrafları çekilmiştir. Kompozit numunelerin üretiminde Şekil 1 de görülen deney düzeneği kullanılmıştır Şekil 1- Karıştırmalı döküm deney düzeneği 2. MMK Numunelerin İşleme Deneyleri İşleme deneyleri, Bilgisayar Sayısal Denetimli (BSD) torna tezgahında, kuru kesme şartlarında, dört farklı kesme hızı, üç farklı ilerleme ve sabit kesme derinliğinde gerçekleştirilmiştir. Kesme derinliği ve ilerleme hızları ISO 3685 te [16] belirtildiği gibi kesici takım uç yarı çapına bağlı olarak, gereken değer aralığında olacak şekilde seçilmiştir. Kesme parametrelerinin gösterildiği tablo, Çizelge 1 de verilmiştir. Çizelge 1- Deneylerde kullanılan kesme parametreleri ve seviyeleri Kesme hızı (V), m/min İlerleme (f), mm/rev Kesme derinliği (a), mm 150-200 - 250-300 0,15 1 Talaşlı işleme deneylerinde, ISO 3685 standardında belirtilen özelliklere ve deneylerin yapılacağı şartlara uygun olarak, Şekil 2 de gösterilen Mitsubishi Carbide marka PSBNR 2525 M12 kodlu takım tutucu kullanılmıştır. Ölçüler (mm) H1 B L1 L2 H2 F1 25 25 150 25 25 22 Şekil 2 - Mitsubishi Carbide PSBNR 2525 M12 kodlu takım tutucu [17] 74

İşlenebilirlik deneyleri, üç takviye-hacim oranına ait numuneler üzerinde, Sandvik marka, Sementit Karbür (SK) ve Kaplamalı Sementit Karbür (KSK) kesici uçlar olmak üzere, iki ayrı kalitede seçilen kesici uçlar ile gerçekleştirilmiştir. Kesici uçların ISO kodları, yapı ve geometrik özellikleri ile teknik bilgileri Çizelge 2 de verilmiştir. Takım Kodu SK KSK Çizelge 2 - Kullanılan kesici uçların özellikleri [18] Kalite ISO Geometri Ana Karbür Yapısı Üretici Kodu Tanımlama Kodu Sandvik 432-H13A Sandvik 432-KR-3210 WC-TiCTaC +Bağlayıcı: Co WC-TiCTaC Kaplamalı + Bağlayıcı: TiN- Al 2 O 3 SNMA120408 SNMA120408-KR Kesici Takım Geometrisi Hazırlanan numuneler; BSD torna tezgahında kolay, hassas ve kısa zamanda işleme şartları dikkate alınarak imal edilen bir bağlama aparatı ile talaşlı işleme deneyine tabi tutulmuştur. Şekil 3 te üretilen kompozit numunenin BSD torna tezgahında, bağlama aparatıyla işlenmesi gösterilmektedir. Şekil 3 - MMK numunenin BSD torna tezgahında işlenmesi 3. Deney Sonuçları ve Tartışma 3.1. Mikroyapı Özellikleri ve T-H Oranının MgO Parçacık Dağılımına Etkisi Üretimi tamamlanan MMK numunelerdeki kompozit yapıyı incelemek üzere, % 5, % 10 ve % 15 MgO T-H oranındaki numunelerin SEM görüntüleri alınmıştır. Şekil 4 te MMK numunelerin mikroyapılarına ait SEM görüntüleri verilmiştir. a) b) c) Şekil 4 - Takviye-hacim oranına bağlı olarak üretilen kompozit numunelerin mikroyapıları a) % 5 MgO b) %10 MgO c) %15 MgO SEM görüntüleri incelendiğinde; genel olarak bütün T-H oranlarında, MgO parçacıklarının homojene yakın bir dağılımı görülmektedir. T-H oranının artmasıyla, MgO parçacıklarının üretilen kompozitlerin 75

Uzun G, Pul M, Çalın R ve Şeker U içerisinde homojen dağılımının da arttığı ve en iyi dağılımın % 15 MgO takviyeli kompozitte olduğu görülmektedir. Matris malzemesi Al un takviye elemanı MgO i genel olarak iyi ıslattığı ve gözenek miktarının oldukça düşük olduğu SEM görüntülerinden anlaşılmaktadır. Genel olarak görülen bu olumlu yapı özelliklerinden anlaşılacağı üzere, karıştırmalı döküm deneylerinde seçilen 750 C luk sıvı Al sıcaklığının yeterli olduğu, en fazla 500 dev/dak olan karıştırma hızı ve 5 dakika lık karıştırma süresinin de yeterli kabul edilebileceği ancak, takviyenin daha fazla homojen dağılımını sağlamak ve ıslatmayı daha da iyileştirmek için bu değerlerin bir miktar üzerine çıkılabileceği söylenebilir. Benzer uygulama ve sonuçlar, Sur, Şahin ve Gökkaya nın 19 çalışmalarında da ortaya konmuştur. Ayrıca, 105 μm - 149 μm parçacık büyüklüğüne sahip MgO in karıştırmalı döküm yöntemi ile Al matris içerisine ilave edilmesinin uygun olduğu ve başarılı olarak üretilebileceği de ifade edilebilir. KSK uçlar SK uçlar 3.2. Kesici Takım Davranışlarının İncelenmesi İşlenebilirlik deneylerinde kullanılan kesici uçlarla yapılan işleme deneylerinden sonra kesici uçlardaki aşınma davranışını incelemek üzere SEM görüntüleri alınmıştır. Bu amaçla, % 5 MgO, % 10 MgO ve % 15 MgO takviyeli kompozit numunelerin 150, 200, 250 ve 300 m/min kesme hızlarında ve 0,15 mm/rev ilerleme miktarındaki aşınma davranışları, SK ve KSK uçlar için incelenmiştir. Şekil 5 te % 5 MgO takviyeli kompozit numunelerin işlenmesinde kullanılan SK ve KSK uçların SEM görüntüleri verilmiştir. 150 m/min 200 m/min 250 m/min 300 m/min Şekil 5 - % 5 MgO takviyeli kompozit numunelerin 0,15 mm/rev ilerleme miktarında, 150, 200, 250 ve 300 m/min kesme hızlarında işlenmesinde kullanılan SK ve KSK uçların SEM görüntüleri Şekil 5 teki SEM görüntüleri incelendiğinde; % 5 MgO takviyeli numunenin işlenmesinde SK ve KSK uçlar ile yapılan deneyler sonucunda kesme hızının artışı ile kesici üzerindeki talaş yapışmasının (BUE) azaldığı gözlenmiştir. Genel olarak, kesme hızının artmasıyla BUE nin azalması beklenen bir davranış olup literatürle paralellik arz etmektedir. Bu durumu, kesme hızının artmasıyla beraber kesme bölgesinde artan sıcaklığa bağlı olarak plastik deformasyonun ve ısıl yumuşama ile takım-talaş ara yüzeyinde sürtünmenin azalmasıyla talaş akışının kolaylaşması olarak açıklamak mümkündür [20, 21]. KSK takım ile yapılan deneylerde 150 m/min kesme hızında her iki kesici içinde en yüksek BUE oluşumu gerçekleşmiştir. Kesme hızının artışı ile BUE oluşumunu azaldığı gözlenmiştir. SK takımda 250 ve 300 m/min kesme hızlarında BUE oluşumu yok denecek kadar azalmıştır. SK takım için en yüksek BUE, 150 m/min kesme hızında oluşurken, 200 m/min kesme hızında oluşan BUE nin yaklaşık % 50 azaldığı söylenebilir. Her iki takım % 5 MgO takviyeli numune için değerlendirildiğinde, SK takım üzerinde oluşan BUE nin, KSK takıma göre daha az gerçekleştiği tespit edilmiştir. Takım aşınmalarına 76

Uzun G, Pul M, Çalın R ve Şeker U KSK uçlar SK uçlar bakıldığında, sadece SK uçlarda 250 m/min ve 300 m/min kesme hızlarında çok az miktarda yan yüzey (yanak) aşınmasının meydana geldiği görülmektedir. Şekil 6 da % 10 MgO takviyeli kompozit numunelerin işlenmesinde kullanılan SK ve KSK uçların SEM görüntüleri verilmiştir. 150 m/min 200 m/min 250 m/min 300 m/min Şekil 6 - % 10 MgO takviyeli kompozit numunelerin 0,15 mm/rev ilerleme miktarında, 150, 200, 250 ve 300 m/min kesme hızlarında işlenmesinde kullanılan SK ve KSK uçların SEM görüntüleri Şekil 6 daki SEM görüntüleri incelendiğinde; % 10 MgO takviyeli numunenin işlenmesinde % 5 MgO takviyeli numunede olduğu gibi kesme hızının artışı ile BUE oluşumunun azaldığı gözlenmiştir. KSK takım ve SK takım içinde en yüksek BUE oluşumu, yine 150 m/min kesme hızında ve KSK takım ile elde edilmiştir. Kesme hızının artışı ile KSK takımda BUE nin bir miktar azaldığı görülmüştür. SK takımda 250 m/min ve 300 m/min kesme hızlarında BUE oluşumu gerçekleşmezken, 150 m/min ve 200 m/min kesme hızlarında % 5 MgO takviyeli numuneye göre daha fazla BUE nin oluştuğu gözlenmiştir. SK kesici uçlarda, % 5 MgO takviyeli numunelerde olduğu gibi, bütün kesme hızlarında az miktarda yanak aşınması meydana gelmiştir. % 10 MgO takviyeli numunelerin takım aşınmasındaki bir miktar artışı, sert yapıdaki MgO takviye oranının iki katına çıkmasına atfedebiliriz. % 5 MgO takviyeli numune de olduğu gibi %10 MgO takviyeli numunenin işlenmesinde BUE oluşumunun SK takım üzerinde KSK takıma göre daha az gerçekleştiği tespit edilmiştir. Ayrıca, MgO takviye oranını artmasıyla, % 5 MgO takviyeli numuneye göre %10 MgO takviyeli numunede BUE oluşumun daha fazla olduğu gözlenmiştir. Şekil 7 de % 15 MgO takviyeli kompozit numunelerin işlenmesinde kullanılan SK ve KSK uçların SEM görüntüleri verilmiştir. 77

KSK uçlar SK uçlar Uzun G, Pul M, Çalın R ve Şeker U 150 m/min 200 m/min 250 m/min 300 m/min Şekil 7 - % 15 MgO takviyeli kompozit numunelerin 0,15 mm/rev ilerleme miktarında, 150, 200, 250 ve 300 m/min kesme hızlarında işlenmesinde kullanılan SK ve KSK uçların SEM görüntüleri Şekil 7 deki SEM görüntüleri incelendiğinde; % 15 MgO takviyeli numunenin işlenmesinde %5 ve %10 MgO takviyeli numunelerde olduğu gibi kesme hızının artışı ile BUE oluşumunun azaldığı gözlenmiştir. Diğer takviye oranlarındaki numunelerde olduğu gibi, en yüksek BUE oluşumu 150 m/min kesme hızında KSK takım ile tespit edilmiştir. Kesme hızının artışı ile KSK takımda BUE nin azaldığı görülmüştür. SK takımda 300 m/min kesme hızlarında çok az miktarda BUE oluşumu gerçekleşirken, 150, 200 ve 250 m/min kesme hızlarında %5 ve %10 MgO takviyeli numunelere göre daha fazla BUE nin oluştuğu görülmüştür. % 5 ve %10 MgO takviyeli numunelerde olduğu gibi %15 MgO takviyeli numunenin işlenmesinde BUE oluşumunun SK takımda, KSK takıma göre daha az gerçekleştiği tespit edilmiştir. Ancak, diğer iki numuneye göre, takviye oranının en fazla olduğu %15 MgO takviyeli numunede, genel olarak bütün kesme hızlarında en yüksek BUE oluşumları gözlenmiştir. Takım aşınması yönünden bakıldığında, SK uçlarda, yine çok az miktarda yanak aşınmasının dışında başka bir aşınma mekanizması görülmemektedir. KSK uçlar SK uçlar MgO takviye oranlarının BUE oluşumu üzerindeki etkilerinin daha iyi kıyaslanabilmesi için 200 m/min kesme hızında 0,15 m/rev ilerleme miktarında %5, %10, %15 MgO takviyeli kompozit numunelerin işlenmesinde kullanılan SK ve KSK uçların SEM görüntüleri ayrıca Şekil 8 de verilmiştir. % 5 MgO % 10 MgO % 15 MgO Şekil 8-250 m/min kesme hızında, 0,15 mm/rev ilerleme miktarında, %5, %10, %15 MgO takviyeli kompozit numunelerin işlenmesinde kullanılan SK ve KSK uçların SEM görüntüleri 78

Şekil 8. incelendiğinde takviye oranın artışı ile SK ve KSK uçlarında oluşan BUE nin artığı açıkça görülmektedir. Özellikle SK takımda bu durum daha ayrıntılı bir şekilde gözlenmektedir. SEM görüntülerine bakıldığında, herhangi bir BUE ölçümü yapılmamakla birlikte, her takviye oranının artmasıyla, BUE miktarının yaklaşık olarak % 50 oranında artış gösterdiği söylenebilir. 4. Sonuçlar %5, %10, %15 MgO takviyeli kompozit numunelerin karıştırmalı döküm yöntemiyle üretimi ve 1 mm sabit kesme derinliğinde, 0,15 mm/rev ilerleme miktarında, 150, 200, 250 ve 300 m/min kesme hızlarında işlenmesi sonucu elde edilen bulgular aşağıda sıralanmıştır: Karıştırmalı döküm yöntemiyle kompozit malzemeler başarıyla üretilmiş ve bütün T-H oranlarında genellikle kararlı bir mikroyapı gözlenmiştir. T-H oranının artmasıyla, matris malzemesi Al içerisindeki MgO takviye parçacıklarının daha homojen dağılım sergilediği tespit edilmiştir. Bütün kesici uçlarda kayda değer oranda takım aşınması gözlenmemiş olup sadece SK uçlarda çok az miktarda yan yüzey aşınmasının meydana geldiği görülmüştür. Takım aşınması yönünden her iki ucun iyi performans gösterdiği görülmektedir. % 5, % 10, % 15 MgO takviyeli numunelerin işlenmesinde BUE oluşumunun SK takım üzerinde KSK takıma göre daha az gerçekleştiği tespit edilmiştir. SK ve KSK uçlar ile yapılan deneyler sonucunda kesme hızının artışı ile kesici üzerindeki talaş yapışmasının (BUE) azaldığı gözlenmiştir. SK uçlara oranla, KSK uçlar üzerindeki kaplamanın talaş yapışmasını (BUE) artırıcı etki gösterdiği tespit edilmiştir. MgO takviye oranın artışı ile SK ve KSK uçlarında oluşan BUE nin de artığı görülmüştür. Bu tür kompozit malzemelerin işlenmesinde, BUE oluşumu dikkate alındığında, daha ucuz olan SK uçların kullanılması önerilmektedir. BUE oluşumu yüzey kalitesini de olumsuz yönde etkileyeceğinden, bu tür kompozitlerin işlenmesinde, SK ve KSK uçların, 150 m/min ve 200 m/min gibi düşük kesme hızlarında kullanılmaması, en az 250 m/min ve daha üzeri kesme hızlarının tercih edilmesi tavsiye edilmektedir. Kaynaklar [1] Chan, R.W., Haasen, P., Kramer, E.J., Structure and properties of composites, Materials Science and Technology, No13, 1993,1-339. [2] Şahin, Y., Kompozit Malzemelere Giriş, Gazi Kitabevi, Ankara, 2000, 91-134. [3] Lin, J.T., Bhattacharyya, D., Kecman, V., Multiple regression and neural networks analyses in composites machining, Composites Science and Technology, 63, 2003, 539-548. [4] GÜNAY, M., Toz metalurjisi yöntemi ile üretilmiş Al-Si/SiCp kompozitlerin mekanik ve işlenebilirlik özelliklerinin araştırılması Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2009. [5] KILIÇKAP, E., ÇAKIR, O., AKSOY, M., İNAN, A., Study of tool wear and surface roughness in machining of homogenised SiC-p reinforced aluminium metal matrix composite, Journal of Materials Processing Technology, 164-165, 2005, 862-867. [6] Kannan, S. Kishawy, H.A., Tribological aspects of machining aluminium metal matrix composites, Journal of Material Processing Technology,198, 2008, 399-406. [7] Çiftçi, İ., Türker, M., Şeker, U., Evaluation of tool wear when machining SiCp reinforced Al-2014 alloy matrix composites, Materials and Design, 25, 2004, 251-255. 79

[8] Ding, X., Liew, W.Y.H., Liu, X.D., Evaluation of machining performance of MMC with PCBN and PCD tools, Wear, 259, 2005, 1225-1234. [9] Pul, M., Al matrisli MgO takviyeli kompozitlerin infiltrasyon yöntemi ile üretilmesi ve işlenebilirliğinin değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2010. [10] Özçatalbas, Y., Investigation of the machinability behaviour of Al4C3 reinforced Al-based composite produced by mechanical alloying technique, Composites Science and Technology, 63, 2003, 53-61. [11] HUNG, N.P., LOH, N.L., XU, Z.M., Cumulative tool wear in machining metal matrix composites Part II: Machinability, Journal of materials processing technology, 58, 1996, 114-120. [12] DAVİM, P.J., Diamond tool performance in machining metal matrix composites, Journal of Materials Processing Technology, 128, 2002, 100-105. [13] DİNG, X., LİEW, W.Y.H., LİU, X.D., Evaluation of machining performance of MMC with PCBN and PCD tools, 15th International Conference on Wear of Materials, Wear, 259, 2005, 1225-1234. [14] PEDERSEN, W., RAMULU, M., Facing SiCp/Mg metal matrix composites with carbide tools, Journal of Materials Processing Technology, 172, 2006, 417-423. [15] MANNAA, A., BHATTACHARAYYA, B., A study on machinability of Al/SiC-MMC, Journal of Materials Processing Technology, 140, 2003, 711-716. [16] ISO 3685, Tool-life testing with single-point turning tools, 1993, 1-12. [17] Mitsubishi, Turning Tools Catalog, Mitsubishi Materials Corporation, Japan, 2008, 1-400. [18] Sandvik Coromant, Modern metal cutting A practical handbook, English Edition, Sandvik Coromant, Sweden, I-III, 1994. [19] Sur, G., Şahin, Y. ve Gökkaya, H., Ergimiş metal karıştırma ve basınçlı döküm yöntemi ile alüminyum esaslı tanecik takviyeli kompozitlerin üretimi, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Vol 20, No 2, 2005, 233-238. [20] Trent, E.M., Metal cutting, Butterworths Press, London, 1989, 1-171. [21] Zhang, H., Plastic Deformation and chip Formation Mechanics during Machining of Copper, Aluminium and an Aluminium Matrix Composite, PhD. Thesis, University of Windsor, Canada, 2000, 5-106. 80