BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ EKONOMİSİ & TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİNİN DURUMU 2017 Eylül
İDARİ & SOSYAL YAPI 2 ARALIK 1971 BAĞIMSIZLIK GÜNÜ (İngiltere den) 7 EMİRLİKTEN (ŞEHİRDEN) OLUŞAN FEDERASYONDUR (monarşi) BAŞKENT ABU DHABİ, TİCARET MERKEZİ DUBAİ DİR. ABU DHABİ EMİRİ DEVLET BAŞKANI, DUBAİ EMİRİ BAŞBAKANDIR FEDERAL YÜKSEK KONSEY; 7 EMİRDEN OLUŞUR, EN ÜST OTORİTEDİR YÖNETİMDE ABU DHABİ EMİRİNİN AĞIRLIĞI VARDIR 40 ÜYELİ FEDERAL ULUSAL KONSEY (üyelerinin yarısı seçimle, yarısı FYK tarafından belirlenir, kararları tavsiye niteliğindedir) ADLİ SİSTEM; MEDENİ, CEZA VE ŞERİAT MAHKEMESİNDEN OLUŞUR RESMİ DİL ARAPÇADIR, ANCAK İNGİLİZCE YAYGIN KONUŞULMAKTADIR NÜFUSUN %85 İ YABANCIDIR (Hind, Pakistan, Bangladeş, Filipinler, Lübnan, Mısır)
EKONOMİK YAPISI PETROL VE DOĞALGAZ GELİRLERİNE DAYANAN İSTİKRARLI EKONOMİ EKONOMİDE SEKTÖREL ÇEŞİTLİLİĞE (SANAYİLEŞMEYE) YÖNELİM SERBEST PİYASA DÜZENİ, SERBEST DIŞ TİCARET, YOĞUN ULUSL REKABET AKTİF ÖZEL SEKTÖR (BUSINESS MIND PEOPLE) SUUDİ ARABİSTAN DAN SONRAKİ 2. BÜYÜK KİK/GCC EKONOMİSİDİR GELİŞMİŞ BANKACILIK SEKTÖRÜ, SERBEST DÖVİZ SATIŞI/TRANSFERİ BAŞKENT ABU DHABİ, PETROL VE DOĞALGAZIN %95 İNE SAHİPTİR DUBAİ, BÖLGEDE TİCARET/RE-EXPORT/FİNANS MERKEZİDİR 2017 YILI FEDERAL BÜTÇESİ 13,2 MİLYAR $ (48,7 MİLYAR DİRHEM) DIŞ TİCARETİ, BÜTÇESİ VE CARİ İŞLEMLERİ FAZLA VEREN EKONOMİDİR
EKONOMİK GÖRÜNÜM Kaynak: IMF 2015 2016 2017 (tahmin) Nüfus (milyon kişi) 9,5 9,8 10,1 GSYİH-cari fiyat- (milyar $) 345 325 357 Kişi başı milli gelir-cari fiyat ($) 36.000 33.000 35.000 Büyüme Oranı (%) 3,9 2,3 2,6 Enflasyon (tüketici fiyatı) 3,6 3,2 2,7 Kamu Geliri / GSYİH (%) 31 27 27 Kamu Gideri / GSYİH (%) 36 38 35 Toplam tasarruf/gsyih (%) 28 25 27 Toplam Rezerv-DB-2015 (altın dahil) 93,9 milyar $ (Altın: 300 milyon$)
GSYİH (sektörel dağılım %) Kaynak: Dünya Bankası 2013 2014 GSYİH (cari fiyatlarla) 389 milyar$ 402 milyar$ HİZMETLER (%) 42 44 SANAYİ (%) 57 55 TARIM (%) 1 1
GIDA SANAYİ: Gıda (un, salça, makarna, şeker, çay) Süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt), Konserve (balık, sebze), Meşrubat (meyve suyu, kola) İMALAT SANAYİ: Metal (bakır, alüminyum, demir) Petrokimya Cam Tekstil Çimento SANAYİ
TARAF OLDUĞU ULUSL ANLAŞMALAR DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ (DTÖ) ÜYESİDİR ARAP (LİGİ) SERBEST TİCARET ALANI (GAFTA/PAFTA) ÜYESİDİR (17 ülke) KÖRFEZ İŞBİRLİĞİ KONSEYİ (KİK) ÜYESİDİR, GÜMRÜK BİRLİĞİ İÇİNDEDİR (Suudi Arabistan, Kuveyt, Bahreyn, Umman, Katar, BAE) EFTA & SİNGAPUR İLE (KİK DOLAYISIYLA) STA YÜRÜRLÜKTEDİR TÜRKİYE İLE, ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ ANL. (1995) TÜRKİYE & KİK ARASINDA STA MÜZAKERESİ DEVAM ETMEKTEDİR
BAE DIŞ TİCARETİ 2013 (milyar$) 2014 (milyar $) 2015 (milyar $) 2016 (milyar $) İTHALAT 294 298 287 207 İHRACAT 379 380 333 149 FARK +85 +82 +46 +58
DIŞ TİCARETİ İTHALATI, GENELDE %5 ORANINDA GÜMRÜK VERGİSİNE TABİDİR KİK, GAFTA, EFTA & SİNGAPUR DAN İTHALAT GV DEN MUAFTIR GIDA ÜRÜN İTHALATI; SAĞLIK BELGESİ & HELAL SERTİFİKASINA TABİDİR PETROL HARİÇ, İHRACATI RE-EXPORT AĞIRLIKLIDIR YABANCI FİRMALAR, SERBEST BÖLGELERİ RE-EXPORT İÇİN TERCİH ETMEKTEDİR RE-EXPORT YAPTIĞI BAŞLICA ÜLKELER; İRAN, IRAK, PAKİSTAN, HİND SABİT DÖVİZ KURU (1 Dolar: 3,67 Dirhem) KDV SÖZKONUSU DEĞİLDİR (2018 de %5 oranında düşünülüyor) MEGA PROJELERDE KULLANILACAK YAPI MALZEMELERİNİN TERCİHİNDE PROJE-MİMARLIK FİRMASI YETKİLİDİR
BAE NİN İTHALATI (sektörler) gtip Ürün Adı (1.000 $) 2013 2014 2015 2016 71 Kıymetli taşlar ve metaller 84 Makinalar, mekanik cihazlar 85 Elektrikli makine ve cihazlar 88 Hava taşıtları 87 Motorlu kara taşıtları GENEL TOPLAM 66,903,763 54,170,678 45,213,228 38,207,537 31,552,243 35,487,783 20,974,587 24,356,749 37,060,537 41,759,595 18,299,382 22,787,028 8,296,905 8,979,317 8,605,473 15,651,588 22,323,539 23,653,590 19,098,690 14,593,811 294,966,918 298,611,277 287,024,848 207,021,114
BAE NİN İTHALAT YAPTIĞI ÜLKELER gtip İlk On Ülke (1.000$) 2013 2014 2015 2016 1 ÇİN 36,394,414 45,002,963 22,845,146 30,066,956 2 HİNDİSTAN 24,418,686 22,088,030 17,859,649 30,041,758 3 ABD 25,067,252 23,997,532 19,334,455 22,379,793 4 ALMANYA 12,545,712 14,079,091 11,931,541 16,330,961 5 İNGİLTERE 12,882,098 9,174,332 6,171,677 9,227,080 6 JAPONYA 14,172,456 13,978,325 10,396,851 7,996,601 11 Türkiye 4,965,630 4,655,710 4,681,402 5,406,224 GENEL TOPLAM 294,966,918 298,611,277 287,024,848 207,021,114
BAE NİN İHRAÇ ETTİĞİ ÜRÜNLER Ürün Adı (ilk 7 ürün) 2014 2015 2016 2709 Ham petrol 72,072,127 33,786,877 40,584,193 7108 Altın (işlenmemiş, yarı işlenmiş) 12,332,311 16,253,350 25,770,568 2710 Akaryakıt (motorin, benzin vd) 27,400,207 14,099,270 20,030,191 2711 Petrol gazları (sıvılaştırılmış doğalgaz) 8,380,666 4,482,853 7,625,600 7102 Elmaslar 14,286,504 12,181,355 7,359,211 7601 Alüminyum (işlenmemiş) 3,647,367 4,650,892 4,529,299 3901 Etilen polimerleri 1,672,891 1,766,091 3,004,054 GENEL TOPLAM 380,339,616 333,362,350 149,481,818
BAE NİN İHRACAT YAPTIĞI ÜLKELER gtip İlk On Ülke (1.000$) 2013 2014 2015 2016 1 HİNDİSTAN 32,964,585 27,287,867 20,283,244 19,240,913 2 JAPONYA 42,527,755 41,595,447 23,521,357 17,298,553 3 İSVİÇRE 3,131,451 3,314,116 3,870,630 16,568,223 4 UMMAN 10,171,534 9,513,477 10,159,886 10,480,471 5 ÇİN 12,823,526 15,763,357 11,514,032 9,994,363 6 G. KORE 18,122,897 16,196,064 8,614,672 6,941,006 11 Türkiye 5,384,468 3,253,024 2,008,690 3,701,152 GENEL TOPLAM 239,718,811 227,515,113 161,537,645 149,481,818
HİDROKARBON (PETROL+DGAZ+AKARYAKIT) İHRACATI HIDROKARBON: PETROL+GAZ+PETROL ÜRÜNLERİ/YAĞLARI (GTİP:27) IHRACAT PAZARI UZAKDOĞU ASYA DIR. JAPONYA, HİNDİSTAN, ÇİN, G.KORE GELENEKSEL PAZARLARIDIR TOPLAM IHR IÇINDEKI PAYı; 2013 VE 2014 YILINDA %63 İKEN, 2015 YILINDA %52 YE, 2016 YILINDA İSE %46 YA GERILEMIŞTIR. H.PETROL REZERVİ 97,8 MİLYAR VARİLDİR. (90 YILLIK REZERV) 106 MİLYAR$ DEĞERİNDEKİ 2013 YILI HAMPETROL İHRACATI, 2016 YILINDA 40,5 MİLYAR$ SEVİYESİNE GERİLEMİŞTİR. DOĞALGAZ DÜNYANIN EN BÜYÜK YEDİNCİ REZERVİNE (215 TRILYON FT 3 ) SAHİPTİR. DÜNYA REZERVLERININ %7 SIDIR. 13 MİLYAR$ TUTARINDAKİ 2013 YILI DOĞALGAZ İHRACATI, 2016 YILINDA 7,6 MİLYAR$ SEVİYESİNE GERİLEMİŞTİR
TÜRKİYE NİN BAE NE İHRAÇ ETTİĞİ ÜRÜNLER gtip İlk On Ürün (1.000$) 2015 2016 7108 Altın (işlenmemiş) 857,247 1,618,860 7113 Mücevherat (Altın, pırlanta) 1,168,767 1,436,343 7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar 522,587 408,630 2710 Akaryakıt (benzin, motorin) 569,791 355,859 8504 Elektrik transformatörleri 23,717 71,374 5702 Halılar (sentetik veya suni dokumaya elverişli maddelerden) 65,879 69,987 6802 Mermer, traverten ve su mermeri 49,247 49,025 9403 Mobilyalar 39,854 42,387 8537 Elektrik tabloları, panoları 27,259 40,251 7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller 27,259 40,251 GENEL TOPLAM 4,681,402 5,406,224
BAE NE İHRAÇ POTANSİYELİ OLAN BAZI ÜRÜNLER TIBBİ TEÇHİZAT VE EKİPMANLARI OTO YEDEK PARÇA YAPI MALZEMELERİ (SERAMİK KARO/VİTRİFİYE, KAPI, KİMYASALLAR) TAZE MEYVE SEBZE (NARENCİYE), KABUKLU MEYVELER EV TEKSTİLİ, OFİS MOBİLYASI, MUTFAK VE BAHÇE MOBİLYASI HAZIR GİYİM (KADIN, ÇOCUK, GENÇ), İÇ GİYİM, AYAKKABI AYDINLATMA CİHAZLARI BEYAZ EŞYA (BULAŞIK MAKİNASI, BUZDOLABILAR, TV) GIDA (BAKLİYAT, ZEYTİNYAĞI, PEYNİR, TAVUK ETİ, SALÇA) KİŞİSEL BAKIM ÜRÜNLERİ (KOZMETİK, SPREY, TIRAŞ MALZ) MUTFAK MALZEMELERİ (CAM VE PLASTİKTEN)
TÜRKİYE NİN BAE DEN İTHALATI gtip İlk On Ürün (1.000$) 2014 2015 2016 7108 Altın (işlenmemiş) 7601 Alüminyum (işlenmemiş) 3901 Etilen polimerleri 2,437,321 1,499,290 3,133,380 155,182 174,018 126,913 40,880 91,260 106,489 7113 Mücevherci eşyası (altın, pırlanta) 2710 Akaryakıt (motorin, ) 300,297 480 92,407 82,312 97 58,862 3902 Propilen 33,086 47,073 47,701 GENEL TOPLAM 3,253,024 2,008,690 3,701,152
EKONOMİDEKİ BAŞLICA SORUNLAR GLOBAL FİNANSAL KRİZ ÇİN & JAPONYA EKONOMİSİNİN & PETROL TALEBİNİN DARALMASI PETROL VARİL FİYATININ (100$ DAN 50$ A KADAR) DÜŞMESİ ENERJİ (PETROL VE DOĞALGAZ) İHRACAT GELİRİNİN AZALMASI SIKI PARASAL VE MALİ TEDBİRLER FİNANSAL DARALMA -TALEBİN/HARCAMALARIN KÜÇÜLMESİ BÖLGESEL TERÖR SORUNLARI İRAN-BATI (ABD) İLE YAŞADIĞI SİYASİ SORUNLARIN BÖLGEYE YANSIMASI
BAE DE İŞ KURMA & TİCARİ FAALİYET Yabancılar BAE de başlıca üç şekilde yerleşik faaliyet gösterebilirler; Şube Açmak, Temsilcilik Ofisi Açmak, Limited Şirket (LLC) kurmak, veya; Ticari Acenta tayin edilmesi (%100 BAE sermayeli firma) Veya Serbest Bölgelerde (SB) şirket kurulması Yetkili tescil kurumu Ekonomi ve Ticaret Bakanlığıdır Şube, Merkezin iştigal alanı kapsamında ticari faaliyette bulunabilir Temsilcilik Ofisi, sadece tanıtım/reklam faaliyetiyle sınırlıdır LLC, asgari 82.000 $ sermayeyle kurulabilir (banka/finans/sigorta hariç) BAE vatandaşının (%51 oranında) ortaklığı şarttır Tescil için sunulacak ilgili (Türk) belgelerin yeminli Arapça tercümesi şart SB lerde BAE li ortak şartı yoktur, vergilerden muafiyet sözkonusudur
TAVSİYELER İŞ/TİCARET ÖNCESİ TİCARET ATAŞELİKLERİMİZLE DE İSTİŞARE EDİLMESİ İŞ SÖZLEŞMELERİNDE HUKUK DANIŞMANINDAN DESTEK ALINMASI PEŞİN veya AKREDİTİF ÖDEME YOLUYLA İHRACAT YAPILMASI TALEP EDİLEN ÜRÜN TEKNİK ÖZELLİKLERİNİN VEYA KULLANILACAĞI PROJENİN DETAYLI BİR ŞEKİLDE ETÜD EDİLMESİ ÜRÜN AMBALAJININ ARAPÇA VE İNGİLİZCE OLMASI, NET AĞIRLIK, ÜRETIM/SON KULLANMA TARİHİ, İÇERİĞİ VE ÜRETIM YERİ/MENŞEİ BİLGİLERİNİN BULUNMASI ÜLKE GENELİNDE GENİŞ DAĞITIM AĞINA SAHİP TİCARİ ACENTA TAYİN EDİLMESİ, TEMSİLCİLİK VERİLMESİ DUBAİ ULUSL SEKTÖREL TICARET FUARLARINA DÜZENLİ KATILIM SAĞLANMASI SEYAHAT ÖNCESİ, ÜLKE VİZESİNİN UÇAĞA BİNMEDEN ÖNCE TEMİN EDİLMESİ (THY VE EMIRATES HY YOLCULARıNA VIZE SAĞLAMAKTADıR)
FAYDALI LİNKLER www.trademap.org (Dış Ticaret İstatistik-DTÖ/ITC) www.uaecabinet.ae (BAE Hükümeti) http://www.economy.ae (Ekonomi Bakanlığı) www.mof.gov.ae (Maliye Bakanlığı) www.fca.gov.ae (BAE Gümrükler Genel İdaresi) www.dubaicustoms.gov.ae (Dubai Gümrük İdaresi) http://www.uaeinteract.com/ (BAE Haber Ajansı) http://jafza.ae/ (Dubai Jebel Ali Serbest Bölgesi) www.esma.gov.ae (Standardizasyon Kurumu) http://halal.ae/en-us (Helal Sertifikası Birimi) www.dm.gov.ae (Dubai Belediyesi) www.dubaichamber.com (Dubai Ticaret ve Sanayi Odası) www.dwtc.com (Dubai Dünya Ticaret Merkezi-Fuarlar) Firma Rehberi-Yellow Page-: http://www.yellowpages.ae/ Firma Rehberi-Kompass- http://ae.kompass.com/en
T.C. Dubai Başkonsolosluğu Ticaret Ataşeliği Tel: +971 4 332 79 33 Faks: +971 4 332 53 43 E-posta: dubai@ekonomi.gov.tr T.C. Abu Dhabi Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği Tel: +971 2 443 32 61 Faks: +971 2 443 00 71 E-posta: abudhabi@ekonomi.gov.tr BAE Ankara Büyükelçiliği Tel: 0 312 491 21 51-490 14 14-490 14 68 Faks: 0 312 491 23 33 Eposta: ankara@mofa.gov.ae Web: http://www.uae-embassy.ae/embassies/tr DİPLOMATİK TEMSİLCİLİKLER