0
HALKLARIN DEMOKRATİK PARTİSİ TBMM GRUBU 26. DÖNEM 1. YASAMA YILI FAALİYET RAPORU İÇİNDEKİLER 1. Denetim Faaliyetleri a. Soru önergeleri b. Meclis araştırma önergeleri c. Gensoru önergeleri d. Genel görüşme önergeleri 2. Genel Kurul ve Komisyon Çalışmaları a. Kanun teklifleri b. Gündem dışı konuşmalar 3. Meclis Dışı Faaliyetler 4. Basın Faaliyetleri 5. Diplomasi Faaliyetleri 1
KASIM ARALIK OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS TOPLAM 1. DENETİM FAALİYETLERİ Soru önergesi, meclis araştırma önergesi, meclis soruşturması önergesi, genel görüşme önergesi, meclis soruşturma önergesi ve gensoru önergesinden oluşan denetim araçlarından HDP grubu adına 26. dönem 1. yasama yılında TBMM Başkanlığına verilen çalışmaların toplam sayısı aşağıdaki tabloda görülmektedir. Soru Önergesi 46 196 339 290 266 214 183 217 99 158 2.008 Meclis Araştırma Önergesi 8 33 31 40 43 31 28 30 16 33 293 Genel Görüşme Önergesi 0 2 1 0 1 0 1 0 0 0 5 Gensoru Önergesi 0 0 0 2 2 3 1 1 0 0 9 TOPLAM 54 231 371 332 312 248 213 248 115 191 2.315 Tabloda yer aldığı üzere HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılında denetim faaliyetleri kapsamında TBMM Başkanlığına toplam 2.008 soru önergesi, 293 meclis araştırma önergesi, 5 genel görüşme önergesi ve 9 gensoru önergesi vermiştir. a. Soru Önergeleri HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılında TBMM başkanlığına sunulan toplam 2.008 soru önergesinin aylara göre dağılım grafiği aşağıda yer almaktadır. 2
Soru önergelerinin bakanlıklara göre dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Bakanlık Önerge Yüzde İçişleri Bakanı 557 27,74 Başbakan 424 21,12 Adalet Bakanı 192 9,56 Milli Eğitim Bakanı 166 8,27 Sağlık bakanı 114 5,68 Çalışma Bakanı 82 4,08 Ulaştırma denizcilik ve Haberleşme Bakanı 73 3,64 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı 55 2,74 Çevre ve Şehircilik Bakanı 53 2,64 Orman ve Su İşleri Bakanı 36 1,79 Kültür ve Turizm Bakanı 34 1,69 Enerji ve Tabii kaynaklar bakanı 32 1,59 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı 28 1,39 Milli Savunma Bakanı 28 1,39 Maliye Bakanı 20 1,00 Gümrük ve Ticaret Bakanı 19 0,95 Ekonomi Bakanı 18 0,90 Dışişleri Bakanı 16 0,80 TBMM Başkanı 15 0,75 Gençlik ve Spor Bakanı 12 0,60 Başbakan Yrd. Mehmet Şimşek 9 0,45 Başbakan Yrd. Numan Kurtulmuş 9 0,45 Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı 8 0,40 Başbakan Yrd. Veysi Kaynak 3 0,15 Kalkınma Bakanı 3 0,15 Avrupa Birliği Bakanı 2 0,10 TOPLAM 2008 100,00 Tabloda da anlaşıldığı üzere 26. dönem 1. yasama yılında HDP milletvekilleri tarafından, hakkında en fazla soru önergesinin verildiği bakan %27,74 ile İçişleri Bakanıdır. İçişleri Bakanını %21,12 ile Başbakan takip etmektedir. 3
26. dönem 1. yasama yılında HDP milletvekilleri tarafından TBMM Başkanlığına verilen soru önergelerinin konularına göre dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Konu Önerge Önerge Yüzde Konu Yüzde Hak ve Özgürlükler 217 10,80 Diğer 39 1,92 İçişleri 196 9,76 Mülteciler 38 1,91 Sokağa Çıkma Yasakları ve Güvenlikçi Politikalar 190 9,45 Sosyal Politikalar 37 1,84 Eğitim 147 7,32 Basın ve Medya 32 1,61 Ekonomi 147 7,30 Tarım ve Hayvancılık 29 1,45 Anayasa ve Adalet 142 7,09 Dış Politika 25 1,26 Çevre ve Ekoloji 130 6,49 Kültür 24 1,20 Emek 124 6,17 İnanç 19 0,95 Sağlık 108 5,36 Göç 18 0,89 Savunma ve Güvenlik 83 4,15 Ulaşım 15 0,77 Cezaevleri 82 4,06 Darbeler ve Katliamlar 11 0,57 Kadın 49 2,44 Engelliler 10 0,50 Çocuk 41 2,04 Spor 9 0,44 Demokratikleşme 41 2,02 Gençlik 5 0,24 TOPLAM 2.008 100,00 Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere HDP milletvekilleri tarafından verilen soru önergelerinin %10,80 i hak ve özgürlükler ile ilgili iken, %9,76 sı içişleri konularıyla ilişkilidir. b. Araştırma Önergeleri HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılında TBMM başkanlığına sunulan toplam 293 meclis araştırma önergesinin aylara göre dağılım grafiği aşağıda yer almaktadır. 4
HDP milletvekilleri tarafından verilen meclis araştırma önergelerinin konularına göre dağılımı ise aşağıdaki tabloda yer almaktadır Konu Önerge Yüzde Konu Önerge Yüzde Kadın 28 9,56 Demokratikleşme 8 2,73 İçişleri 25 8,53 Engelliler 6 2,05 Sokağa Çıkma Yasakları ve Güvenlikçi Politikalar 22 7,51 Sosyal Politikalar 5 1,71 Darbeler ve Katliamlar 21 7,17 Dış Politika 5 1,71 Anayasa ve Adalet 19 6,48 Basın ve Medya 5 1,71 Eğitim 18 6,14 Tarım ve Hayvancılık 5 1,71 Hak ve Özgürlükler 18 6,14 Göç 5 1,71 Emek 16 5,46 Sağlık 5 1,71 Cezaevleri 16 5,46 Diğer 3 1,02 Çevre ve Ekoloji 13 4,44 İnanç 3 1,02 Çocuk 11 3,75 Kültür 2 0,68 Mülteciler 11 3,75 Gençlik 1 0,34 Ekonomi 11 3,75 Spor 1 0,34 Savunma ve Güvenlik 10 3,41 TOPLAM 293 100,00 Tabloda da görüldüğü üzere 26. dönem 1. yasama yılında HDP milletvekilleri tarafından verilen meclis araştırma önergelerinin %9,56 sı kadın, %8,53 ü içişleri konularıyla ilişkilidir. Genel Kurulda Komisyon Oluşturulmasına Karar Verilen Önergeler 26. dönem 1. yasama yılında HDP milletvekilleri tarafından verilen ve komisyon oluşturulan meclis araştırma önergeler ve ilk imza sahipleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Tarih Konu İlk İmza Sahibi 8.12.2015 Evlilikler İçindeki Kadınların Yaşadığı Sorunlar Filiz Kerestecioğlu 8.12.2015 Ev İçi Şiddettin araştırılması Dirayet Taşdemir 23.03.2016 Çocuklara yönelik cinsel istismar Filiz Kerestecioğlu 18.07.2016 15 Temmuz Darbe girişimi Genel Kurulda Reddedilen Önergeler 26. dönem 1. yasama yılında HDP milletvekilleri tarafından verilen ve genel kurul görüşmelerinde AKP nin ve buna ek olarak kimi zaman da diğer muhalefet partilerinin oylarıyla reddedilen araştırma önergeler aşağıda yer almaktadır. Sıra Tarih Konu İlk İmza Sahibi 1 30.11.2015 Tahir Elçi nin Katledilmesi İdris Baluken Meral Danış Beştaş 2 1.12.2015 Tahir Elçi nin Katledilmesi AKP operasyonları, sokağa çıkma yasakları ve öldürülen 3 8.12.2015 siviller İdris Baluken Çağlar 4 8.12.2015 Kadına yönelik şiddet Demirel 5 9.12.2015 Gebe kadınların güvenlikçi politikalar yüzünden yaşadıkları Selma Irmak 5
6 11.12.2015 1993 Kulp katliamı Nursel Aydoğan 7 Diyarbakır, Ankara ve Suruç Katliamları ve bu süreçteki adli 14.12.2015 ve idari ihmaller İdris Baluken 8 PKK tarafından alıkonulan asker, polis ve diğer kamu 17.12.2015 görevlilerinin ailelerine kavuşturulması İdris Baluken 9 17.12.2015 Sınır politikalarının düzensiz göç ve insan kaçakçılığı İdris Baluken 10 17.12.2015 Türkiye deki yolsuzluklar 11 22.12.2015 İŞİD tarafından yaralanan hastaların İŞİD e teslim edilmesi Osman Baydemir 12 28.12.2015 İŞİD in Türkiye yapılanması Mahmut Toğrul 13 Derin devlet yapılanmalarının Kürt illerindeki uzantılarının 30.12.2015 açığa çıkarılması Sibel 14 5.01.2016 Sakine Cansız ın Fransa da katledilmesinin soruşturulması Yiğitalp 15 5.01.2016 Sokağa çıkma yasakları ve 61 çocuğun güvenlik güçlerince öldürülmesi Nursel Aydoğan 16 12.01.2016 Ankara Katliamı İdris Baluken 17 13.01.2016 Türkiye de katliam yapan IŞİD li canlı bombalar İdris Baluken 18 13.01.2016 Hrant Dink cinayeti İdris Baluken 19 14.01.2016 Eğitimci ve akademisyenlere yönelik baskılar Filiz Kerestecioğlu 20 14.01.2016 Kamu emekçilerinin maruz kaldığı hak ihlalleri Filiz Kerestecioğlu 21 14.01.2016 Sokağa çıkma yasaklarında sağlık emekçilerinin sorunları Sibel Yiğitalp 22 15.01.2016 Cezaevlerindeki keyfi nakiller Bedia Özgökçe Ertan 23 18.01.2016 Hasta tutuklular Mahmut Toğrul Cizre Cudi Mahallesindeki binada bulunan 31 yurttaşın 24 9.02.2016 durumu İdris Baluken Faysal 25 10.02.2015 Cizre nin Madımakı adı verilen binadaki sivillerin durumu Sarıyıldız Mahmut 26 12.02.2016 Spor karşılaşmalarında nefret ve ayrımcı sözler ve Amedspor Toğrul Sokağa çıkma yasakları esnasında kadınların işkence ile Çağlar 27 15.02.2016 öldürülmesi ve bedenlerinin çıplak şekilde teşhir edilmesi Demirel Çağlar 28 16.02.2016 Kadın istihdamı ve kiralık işçilik Demirel 29 24.02.2016 AKP nin neden olduğu ekolojik tahribatı ve rant İdris Baluken Milli güvenliği tehdit eden örgüt ve yapılarla irtibatlı kamu Çağlar 30 25.02.2016 çalışanları genelgesinin hukuki durumu Demirel 31 2.03.2016 Basın ve ifade özgürlüğü 32 22.03.2016 Şeyh Said ve Seyid Rıza nın mezar yerlerinin tespiti İdris Baluken 33 30.03.2016 Sur ve Silopi deki Kamulaştırmalar Çağlar Demirel 34 6.04.2016 Maraş AFAD Kampı İdris Baluken 35 12.04.2016 Türkiye ye sığınmış Suriyeli kız çocuklarının evlendirilmesi 6 Filiz Kerestecioğlu
36 12.04.2016 Emekli vatandaşların sorunları Altan Tan 37 13.04.2016 Mülteciler meselesine dair artan sorunların tespiti Osman Baydemir 38 14.04.2016 Ankara Katliamı İdris Baluken 39 20.04.2016 Taşeron işçilerin sorunları İdris Baluken 40 21.04.2016 Osmanlı Meclisi ndeki Ermeni mebusların öldürülmesi Garo Paylan 41 22.04.2016 Ergenekon Davası İdris Baluken 42 4.05.2016 1937-38 yıllarında Dersimde yaşananlar 43 6.05.2016 Maraş Pazarcık ta planlanan mülteci kampının meralara etkisi Besime Konca Sokağa çıkma yasaklarının toplumda yarattığı maddi ve 44 11.05.2016 manevi tahribatlar 45 30.05.2016 Gezi direnişi İdris Baluken İzmir Aliağa 4 no lu T tipi cezaevinde yönetimin keyfi Ayşe Acar 46 8.06.2016 muamelesi Başaran 47 13.06.2016 Çocuk işçiliği İdris Baluken 48 16.06.2016 Kentsel dönüşüm uygulamaları İdris Baluken 49 20.06.2016 KESK e bağlı ve muhalif sendikaların yaşadığı baskılar Kadri Yıldırım 50 21.06.2016 Mülteci politikasının oluşturulması Çağlar Demirel 51 28.06.2016 AKP hükümetinin tutarsız dış politikaları İdris Baluken 52 30.06.2016 Sivas Madımak Katliamı Müslüm Doğan Darbeciler tarafından planlanan ve yürütülen KCK 53 5.08.2016 davalarından etkilenen kişilerin haklarının geri verilmesi İdris Baluken 54 8.08.2016 22 Temmuz 2015 tarihinde Ceylanpınar ilçesinde hayatını kaybeden iki kamu görevlisi İdris Baluken 15 Temmuz darbesinden sonra Barış Bildirgesi ni imzalayan Çağlar 55 16.08.2016 akademisyenlere yönelik keyfi uygulamalar Demirel 56 Cezaevlerinde yaşanan ve OHAL ile beraber artan hak 26.07.2016 ihlalleri Bedia Özgökçe Ertan 57 29.07.2016 Ezidi inancına sahip vatandaşlara haklarının verilmesi Ali Atalan Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere HDP milletvekilleri tarafından meclis başkanlığına sunulan araştırma önergelerinden 57 si genel kurulda görüşülmüş fakat AKP nin ve buna ek olarak kimi zaman da diğer muhalefet partilerinin oylarıyla araştırma komisyonu kurulması reddedilmiştir. c. Gensoru Önergeleri 7
HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılında TBMM başkanlığına sunulan toplam 8 gensoru önergesinin listesi aşağıda yer almaktadır. Sıra Gensorunun Konusu ve Muhatabı 1 2 Sokağa çıkma yasakları esnasında yaşanan hak İhlalleri / Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu hakkında Sokağa çıkma yasakları esnasında yaşanan ölümler / İçişleri Bakanı Efkan Ala hakkında 3 Hak ihlalleri ve Anayasa nın ihlali /Adalet Bakanı Bekir Bozdağ hakkında Çocuklara yönelik cinsel saldırı / Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Sema 4 Ramazanoğlu hakkında Sur ve Silopi deki kamulaştırma kararı / Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma 5 Güldemet Sarı hakkında 6 Dış politikadaki sorunlar / Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu hakkında Cerattepe, Yeşil Yol, Kuzey Marmara otoyolu / Orman ve su İşleri Bakanı 7 Veysel Eroğlu hakkında Türkiye ve IŞİD arasındaki ihracat ve ithalat / Ekonomi Bakanı Mustafa 8 Elitaş hakkında İmza Sahibi İdris Baluken İdris Baluken c. Genel Görüşme Önergeleri HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılında TBMM başkanlığına sunulan toplam 5 gensoru önergesinin listesi aşağıda yer almaktadır. Sıra Konu İmza Sahibi 1 Türkiye ve Rusya Arasında düşürülen uçak sonrası yaşanan sorunlar İdris Baluken 2 Akademisyenlerin barış talebi Kadri Yıldırım 3 Türkiye nin Azez, Cerablus, Rojava ve Suriye politikaları 4 1128 akademisyenin ve cumhurbaşkanının akademisyenlere olan söylemleri Kadri Yıldırım 5 Kilis başta olmak üzere sınır ihlalleri 8
2. GENEL KURUL VE KOMİSYON ÇALIŞMALARI a. Kanun Teklifleri HDP milletvekilleri tarafından 26. Dönem 1. Yasama yılında TBMM başkanlığına sunulan toplam 81 kanun teklifinin aylara göre dağılım grafiği aşağıda yer almaktadır. HDP milletvekilleri tarafından TBMM Başkanlığına verilen kanun tekliflerinin konularına göre dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Konu Teklif Yüzde Konu Teklif Yüzde Hukuk 19 23,46 Demokratikleşme 3 3,70 İçişleri 14 17,28 Ekonomi 3 3,70 Emek 12 14,81 Çocuk 1 1,23 Darbeler ve Katliamlar 6 7,41 Dış ilişkiler 1 1,23 Eğitim 6 7,41 Hak ve Özgürlükler 1 1,23 Cezaevleri 4 4,94 Kültür 1 1,23 İnanç 4 4,94 Sağlık 1 1,23 Kadın 4 4,94 Sosyal Politikalar 1 1,23 TOPLAM 81 100,00 Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere HDP milletvekilleri tarafından verilen kanun tekliflerinin %23,46 sı hukuk, %17,28 i içişleri konuları ile ilişkilidir. 9
b. Gündem Dışı Konuşmalar HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılında genel kurulda yaptığı 55 gündem dışı konuşmanın aylara göre dağılım grafiği aşağıda yer almaktadır. HDP milletvekilleri tarafından yapılan gündem dışı konuşmaların konularına göre dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Konu Konuşma Konuşma Yüzde Konu Yüzde İl Sorunları 12 21,82 Dış ilişkiler 2 3,64 Anayasa ve Adalet 6 10,91 Kadın 2 3,64 Cezaevleri 6 10,91 Basın ve Medya 1 1,82 Sokağa Çıkma Yasakları ve Güvenlikçi Politikalar 5 9,09 İçişleri 1 1,82 İnanç 4 7,27 Kültür 1 1,82 Darbe ve Katliamlar 3 5,45 Sağlık 1 1,82 Eğitim 3 5,45 Savunma ve Güvenlik 1 1,82 Hak ve Özgürlükler 3 5,45 Spor 1 1,82 Mülteciler 3 5,45 TOPLAM 55 100,00 Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere gündem dışı konuşmaların %21,82 sinin konusunu il sorunları, %10,91 ini anayasa ve adalet ve %10,91 ini de cezaevleri konusu oluşturmaktadır. 10
3. MECLİS DIŞI FAALİYETLER Milletvekillerinin meclis dışı faaliyetleri aşağıdaki tür/kategorilere ayrılarak incelenmiştir. a) Ziyaret: Halk ziyareti, esnaf ziyareti, hastane ziyareti, cezaevi ziyareti vb. b) Eylem: Miting, yürüyüş, açlık grevi, sivil itaatsizlik, canlı kalkan vb. c) Toplantı: Halk toplantısı, Parti Meclisi toplantısı, il/ilçe yönetimi toplantısı, vb. d) Davet: Açılış, festival, resepsiyon, yemek vb. e) Kongre ve Kurultay: İl kongresi, ilçe kongresi, siyasi parti ya da STK lerin kongre ya da kurultayları vb. f) Organizasyon: Konferans, panel, seminer, çalıştay, sempozyum, söyleşi vb. g) Görüşme: Kişi, kurum ya da kuruluşlar ile yapılan görüşmeler, kabuller vb. h) Gözlem: Mahkemelere katılım, olay yeri incelemeleri vb. i) Kutlama: Şenlik, şölen vb. j) Anma/taziye: Anmalar, yaslar, kayıplar, taziyeler, taziye ziyaretleri, cenaze törenlerine katılım, mevlitler vb. k) Diğer: Yukarıda belirtilen kategorilere girmeyen eylem ve etkinlikler Yukarıdaki türlere göre HDP milletvekillerinin 26. dönem 1. yasama yılı döneminde gerçekleştirdikleri faaliyetlerin dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Faaliyet Sayı Yüzde Ziyaret 1.468 24,59 Toplantı 1.027 17,20 Anma/Taziye 814 13,63 Eylem 656 10,99 Gözlem 491 8,22 Davet 397 6,65 Organizasyon 315 5,28 Kongre Kurultay 301 5,04 Görüşme 256 4,29 Diğer 151 2,53 Kutlama 95 1,59 TOPLAM 5.971 100 Tabloda görüldüğü üzere HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılı süresince toplam 5.971 meclis dışı faaliyet gerçekleştirilmiştir. Bu faaliyetlerin %24,59 unu ziyaretler, %17,20 sini toplantılar oluşturmaktadır. 11
6. BASIN FAALİYETLERİ Partimiz HDP 7 Haziran sonrası başlayan ve 1 Kasım ile birlikte giderek yoğunlaşan bir medya ambargosu ile yüz yüze kalmıştır. Yaygın yayın yapan TV kanalları ve gazeteler, başta eş genel başkanlarımız olmak üzere, milletvekillerimize dönük iktidar kaynaklı sistematik bir ambargo uygulamaktadır. Buna bağlı olarak, milletvekillerimizin basın faaliyetleri, çok büyük ağırlıkla yerel ve muhalif medya organlarında gerçekleştirilmiştir. Milletvekillerinin aylık basın faaliyetleri basın açıklaması, basın toplantısı, röportaj/söyleşi, TV/radyo programı, gazete ya da dergi yazısı, tekzip ve diğer türlerine göre kategorize edilmiştir. Bu türlere göre HDP Milletvekillerinin 26. dönem 1. yasama yılı süresince gerçekleştirdikleri basın faaliyetleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Faaliyet Sayı Yüzde TV/Radyo Programı 507 31,81 Röportaj/Söyleşi 473 29,67 Basın Açıklaması 441 27,67 Basın Toplantısı 155 9,72 Gazete, dergi vb. yazı 8 0,50 Diğer 6 0,38 Tekzip 4 0,25 TOPLAM 1594 100,00 Tablodan da anlaşıldığı üzere HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılı boyunca 1594 basın faaliyeti gerçekleştirmiştir. Bu faaliyetlerin %31,81 ini TV/radyo programları oluştururken %29,67 sini röportaj/söyleşiler, %27,67 sini ise basın açıklamaları oluşturmaktadır. 7. DİPLOMASİ FAALİYETLERİ Milletvekillerinin yürüttükleri diplomasi faaliyetleri ziyaret, eylem etkinlik, toplantı, konferans, kurultay, görüşme ve diğer türlerine göre kategorize edilmiştir. Bu kategorilere göre 26. dönem 1. yasama yılı döneminde yürütülen diplomasi faaliyetlerinin dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Faaliyet Sayı Yüzde Görüşme 265 40,33 Toplantı 122 18,57 Eylem/Etkinlik 105 15,98 Konferans, Kurultay vd. 90 13,70 Ziyaret 64 9,74 Diğer 11 1,67 TOPLAM 657 100,00 Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere HDP milletvekilleri tarafından 26. dönem 1. yasama yılında toplam 657 diplomasi faaliyeti gerçekleştirmiştir. Bu faaliyetlerin %40,33 ünü görüşmeler, %18,57 sini toplantılar oluşturmaktadır. 12