SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ- YAPI MALZEMELERİ LABORATUARI Firma Adı: Revzen Mimarlık Restorasyon İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. Reşatbey Mahallesi Ordu Cad. 62013 Sok. Demir Apt. No:5 K:2 D:4 Seyhan /Adana Başvuru No/Tarihi: Rapor No/Tarihi : SDÜ YOV 60 21 10.05.2012 29.05.2012 Deney Adı: Adana Tepebağ mahallesi 64 envanter numaralı taşınmazın restorasyon işleri için tuğla ve harç deneyleri Birimimize yaptığınız başvuru gereğince; Adana Tepebağ mahallesinde bulunan 64 envanter numaralı taşınmazın restorasyon işleri için Adana Büyükşehir Belediyesi KUDEB Şube Müdürlüğü tarafından belirlenen malzeme analizleri için; yukarıda bahsi geçen yapıdan tarafınızdan alınan tuğla örnekleri üzerinde istenilen deneyler SDÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Malzemeleri Laboratuarında ve 64 envanter numaralı taşınmazın yapı elemanlarında yapılmıştır. 64 envanter numaralı taşınmazdan alınan tuğla örnekler üzerinde SDÜ Yapı Malzemeleri Laboratuvarında; TS EN 772-13:2002, Kağir birimler - Deney metotları - Bölüm 13: Kagir birimlerin net ve brüt kuru birim hacim kütlelerin tayini (Doğal taş hariç) standardına göre, birim hacim ağırlık, TS EN 772-7:2000, Kagir Birimler- Deney Metotları- Bölüm 7: Kil Kagir Su Yalıtım Tabakası Birimlerinde Suda Kaynatma Metoduyla Su Emme Tayini standardına göre ağırlıkça su emme, TS EN 771-1:2011, Kâgir birimler - Özellikler - Bölüm 1: Kil kâgir birimler (Tuğlalar) ve TS EN 772-1: Nisan 2002, Kagir Birimler- Deney metodları-bölüm 1: Basınç dayanımının tayini standardına göre basınç deneyleri ve harç yapı malzemeleri üzerinde, TS 699:2009, Doğal Yapı Taşları-İnceleme ve Laboratuvar Deney Yöntemleri standardına göre ağırlıkça su emme deneyleri yapılmıştır. Ayrıca tuğla örneklerinde yerinde tahribatsız deney analizleri için; TS EN 14579 Doğal taşlar-deney metotları-ses hızı ilerlemesinin tayini standardına göre ultrases hızı ve TS 3260 : Eylül 1978, Beton Yüzey Sertliği Yolu İle Yaklaşık Beton Dayanımının Tayini Kuralı standardına göre Schmidt Çekici deneyleri uygulanmıştır. 64 envanter numaralı taşınmazın Zemin ve 1. Normal katlarında mevcut bulunan bulunan tuğla ve harç yapı malzemeleri üzerinde; ASTM C 1531 03: 2003a ve ASTM C1531 09:2009, Standard Test Methods for In Situ Measurement of Masonry Mortar Joint Shear Tel: +90 246 211 14 18(Lab.)-11 91(Böl.Sek.) Fax: +90 246 211 14 18 1
Strength Index standartlarına uygun olarak yerinde kayma deneyleri uygulanmıştır. Ayrıca, alınan harç örnekleri üzerinde mineralojik inceleme ve analizler için ICP OES ve XRD analizleri yapılmıştır. 64 envanter numaralı taşınmaz Binası Yığma yapı olarak planlanmıştır ve yaklaşık 16*12,5m boyutlarında yaklaşık olarak 200,00m 2 oturma alanına sahiptir. Yapı zemin ve 1. Normal katlardan oluşmak üzere toplam 2 kat olarak inşa edilmiştir. Zemin Kat duvar kalınlığı 480mm ve duvar yüksekliği 3400mm dir. 1. Normal Kat duvar kalınlığı 410mm ve duvar yüksekliği 4100mm dir. Yapı 19. Yüzyıl dördüncü çeyreğinde inşa edilmiştir yaklaşık olarak 100 yıllık bir binadır. Yapılan saha ve laboratuar deney sonuçları aşağıda sunulmuştur. 1.0 Tuğla Numuneleri Birim Hacim Ağırlık ve Deney Sonuçları Birim Hacim Ağırlık deneyi, 64 Envanter nolu taşınmazın tuğla örnekleri üzerinde; TS EN 772-13:2002, Kağir birimler - Deney metotları - Bölüm 13: Kagir birimlerin net ve brüt kuru birim hacim kütlelerin tayini (Doğal taş hariç) standardına göre uygulanmıştır. Ağırlıkça Su Emme Deneyleri, tuğla örnekleri üzerinde; TS EN 772-7: 2000, Kagir Birimler- Deney Metotları- Bölüm 7: Kil Kagir Su Yalıtım Tabakası Birimlerinde Suda Kaynatma Metoduyla Su Emme Tayini ve TS 699:2009, Doğal Yapı Taşları-İnceleme ve Laboratuvar Deney Yöntemleri standartlarına göre uygulanmıştır. Birim ağırlık ve ağırlıkça su emme tayinleri, 0.01gr hassasiyette ölçü verebilen 6kg maksimum kapasiteli Avery Berkel marka terazi kullanılarak ölçülmüştür. Deneylerin numune kodları, Revzen Mimarlık Restorasyon İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. nin hazırladığı projelerin Zemin ve 1. Normal Kat planlarında işaretlenerek Ekler Bölümü Ek-I de verilmiştir. Deney sonuçları, Tablo I de verilmiştir. 2
Tablo I Tuğla Numuneleri Birim Ağırlık ve Ağırlıkça Su Emme Deney Sonuçları Numune Kodu Deney No Deney Alınan Yer Numune Boyutları en*boy*yükseklik b*l*h Birim Ağırlık Ağırlıkça Su Emme mm kg/m 3 % KD1 1 Zemin Kat Kuzey Cephe 143*307*30 1.187 23,3 KD1 2 Zemin Kat Kuzey Cephe 142*302*29 1.280 24,6 S2 3 S2 4 S3 5 S3 6 Zemin Kat Kuzey Cephe Zemin Kat Kuzey Cephe 140*304*27 1.160 28,6 147*313*31 1.115 30,3 Zemin Kat Batı Cephe (Bahçe) 136*284*25 1.160 29,1 Zemin Kat Batı Cephe (Bahçe) 145*318*33 1.148 30,2 Zemin Kat Ortalama 1.175 27,7 KD2 7 KD2 8 1. Normal Kat Kuzey Cephe 1. Normal Kat Kuzey Cephe 122*251*26 1.208 19,5 114*258*32 1.212 20,8 1. Normal Kat Ortalama 1.210 20,2 KD: Kayma Deneyi, Schmidt ve Ultrases Hızı deney yerleri S: Schmidt Deney yerleri 2.0 Tuğla Numuneleri Ultrases Hızı ve Schmidt Çekici Deney Sonuçları Ultrases Hızı Deneyleri, 64 Envanter no lu taşınmazın yerinde tuğla örnekleri üzerinde; TS EN 14579 Doğal taşlar-deney metotları-ses hızı ilerlemesinin tayini standardına göre uygulanmıştır. Deneyler sırasında; Pundit marka Ultrases cihazı, ön kalibrasyon işleminden geçirilerek kullanılmıştır. Sertlik deneyleri, yerinde tuğla örnekleri üzerinde; TS 3260 : Eylül 1978, Beton Yüzey Sertliği Yolu İle Yaklaşık Beton Dayanımının Tayini Kuralı standardına göre Schmidt Çekici kullanılarak uygulanmıştır. 3
Ultrases Hızı ve Schmidt Çekici Deney sonuçları, Tablo II de verilmiştir. Tablo II Tuğla Numuneleri Ultrases Hızı ve Schmidt Sertlik Deney Sonuçları Numune Kodu Deney No Deney Alınan Yer Ultrases Hızı Schmidt Sayısı km/sn - KD1 1 Zemin Kat Kuzey Cephe 1,00 14 KD1 2 Zemin Kat Kuzey Cephe 0,78 16 S1 3 Zemin Kat Kuzey Cephe - 27 S1 4 Zemin Kat Kuzey Cephe - 25 S2 5 Zemin Kat Kuzey Cephe - 16 S2 6 Zemin Kat Kuzey Cephe - 15 S3 7 Zemin Kat Batı Cephe (Bahçe) - 12 S3 8 Zemin Kat Batı Cephe (Bahçe) - 13 Zemin Kat Ortalama 0,89 17 KD2 9 1. Normal Kat Kuzey Cephe 2,32 33 KD2 10 1. Normal Kat Kuzey Cephe 2,52 36 S4 11 1. Normal Kat Kuzey Cephe - 33 S4 12 1. Normal Kat Kuzey Cephe - 35 S5 13 1. Normal Kat Batı Cephe - 17 S5 14 1. Normal Kat Batı Cephe - 16 1. Kat Ortalama 2,42 28 KD: Kayma Deneyi, Schmidt ve Ultrases Hızı deney yerleri S: Schmidt Deney yerleri Not: 1) Schmidt Çekici bütün ölçüm yerlerinde α=0 o açısıyla yatay doğrultuda uygulanmıştır. 2) Schmidt sayıları en az beş deney okumasının ortalaması olarak hesaplanmıştır. 3) Sclerometro Meccanico" marka, L99345 seri no.lu N tipi Schmidt Çekici kullanılmıştır. 4) Schmidt Çekicinin laboratuarımızdaki kalibrasyon örsüyle yapılan kalibrasyonunda ortalama Schmidt sayısı 81 olarak bulunmuştur. 4
3.0 Numuneleri Basınç Dayanım Deneyi Basınç Dayanım Deneyi, 64 Envanter no lu taşınmazın tuğla örnekleri üzerinde; TS EN 771-1:2011, Kâgir birimler - Özellikler - Bölüm 1: Kil kâgir birimler (Tuğlalar) ve TS EN 772-1: Nisan 2002, Kagir Birimler- Deney metotları-bölüm 1: Basınç dayanımının tayini standartlarına göre uygulanmıştır. Deneyler sırasında; Çelik Marka, 30 ton yük kapasiteli 0,002 hassasiyette ölçü verebilen dijital okumalı Üniversal Deney Cihazı kullanılmıştır. Deney sonuçları, Tablo III te verilmiştir. Tablo III Tuğla Basınç Deney Sonuçları Numune Kodu Deney No Deney Alınan Yer Tuğla Numune Boyutları Kırılma Yükü Basınç Dayanımı Basınç Dayanımı Basınç Dayanımı (*) Basınç Dayanımı (*) b*l*h, mm kgf kgf/cm 2 N/mm 2 kgf/cm 2 N/mm 2 KD1 1 S2 2 S3 3 Zemin Kat Kuzey Cephe Zemin Kat Kuzey Cephe Zemin Kat Batı Cephe (Bahçe) 143*307*30 22.450 51.1 5.0 35.8 3.5 140*304*27 21.358 50.2 4.9 35.1 3.2 136*284*25 17.895 46.3 4.5 32.4 3.0 Zemin Kat Ortalama 49,2 4,8 34,5 3,2 KD2 4 1. Normal Kat Kuzey Cephe 122*251*26 26.898 87.8 8.6 61.5 5.6 KD2 5 1. Normal Kat Kuzey Cephe 114*258*32 27.896 94.8 9.3 66.4 6.0 1.Normal Kat Ortalama 91,3 9,0 63,9 5,8 (*) TS EN 772-1:Nisan 2002 standardına göre; şekil katsayısı (δ), Çizelge A.1 e göre, 0,70 alınmıştır 5
4.0 Kayma Deneyi Sonuçları 64 Envanter no lu taşınmazın Zemin ve 1. Normal Kat Kuzey Cephelerinde mevcut bulunan tuğla ve harç yapı malzemeleri üzerinde; ASTM C 1531 03: 2003a ve ASTM C1531 09:2009, Standard Test Methods for In Situ Measurement of Masonry Mortar Joint Shear Strength Index standartlarına uygun olarak yerinde kayma deneyi uygulanmıştır. Şekil 1 Kayma Deneyi Saha Fotoğrafı Yığma yapıdaki kayma dayanımının, ASTM C 1531 03: 2003a ve ASTM C1531 09:2009, standartlarına uygun olarak uygulanan Yerinde Kayma Deneyi için; Simplex marka hidrolik yük uygulayan pompa ve hidrolik yük veren silindir ünitesi ile deplasmanı 0,01mm hassasiyette ölçen Mitutoya marka dijital gösterge birimlerinden oluşmaktadır. Şekil 1 de deney düzeneği verilmiştir. Deney hazırlığı sırasında, ölçüm yapılacak bölgenin her iki tarafı açılarak; bir yönde hidrolik silindir ile yatay kuvvet uygulanırken, diğer yönde dijital indikatör ile yapılan yer değiştirme tespit edilerek kayma gerilmesi hesaplanır. Deney sırasında elde edilen ölçüm sonuçları, Tablo IV te sunulmuştur. Yerinde yapılan gözlemler sonucunda; Zemin Kat Kuzey Cephede(KD1); 142*310*32mm (b:genişlik, l:uzunluk, h: yükseklik) ve 1. Normal Kat Kuzey Cephede(KD2); 125*262*28mm (b:genişlik, l:uzunluk, h: yükseklik) boyutlu tuğla ve 6
harç örnekler üzerinde deneyler uygulanmıştır. Zemin Kat duvar kalınlığı 480mm ve duvar yüksekliği 3400mm dir. 1. Normal Kat duvar kalınlığı 410mm ve duvar yüksekliği 4100mm dir. Tablo IV Kayma Deneyi Sonuçları Uygulanan Deney Yeri Tuğla Boyutları Kayma Kuvveti (+) Kayma Kuvveti Kayma Gerilmesi Kayma Gerilmesi Toplam Kayma Yer Değiştirme Değeri b*l*h, mm bar kgf kgf/cm 2 N/mm 2 mm Zemin Kat Kuzey Cephe(KD1) 1. Normal Kat Kuzey Cephe(KD2) 142*310*32 100 3.713 4,22 0,41 1,60 125*262*28 120 4.460 6,81 0,67 0,90 Ortalama 5,51 0,54 1,25 Kayma kuvveti hidrolik pompa okumaları-bar (+), Ekler Bölümü Ek-II de verilen Kalibrasyon deneyi -Kalibrasyon Kalibrasyon-005/2012 kullanılarak gerçek yük değerleri kgf olarak bulunmuştur. 5.0 Mineralojik Analiz Sonuçları 64 Envanter no lu taşınmazın Zemin Kat (KTY1) ve 1. Normal Kat (KTY2) Kuzey Cephelerden alınan harç örnekleri SDÜ Jeotermal Enerji ve Mineral Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezinde; X Pert Pro-Panalytical cihazında XRD(X-ray diffraction) ve Perkin Elmer-Optima 2100 DV cihazında ICP OES (Inductively Coupled Plasma-Optical Emission Spectrometry) analizleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen deney sonuçları Ekler Bölümü Ek-III te verilmiştir. 7
Saygılarımla. Yrd. Doç. Dr. Kemal Tuşat YÜCEL S.D.Ü. Mühendislik Fakültesi İnşaat Müh. Böl. Yapı Anabilim Dalı Yapı Malzemesi Bilim Dalı kemalyucel@sdu.edu.tr ; tusat2001@hotmail.com Tel/Fax-ofis :+90 246 211 14 18 GSM :+90 533 740 35 14 Ekler: Ek-I Deneylerin numune kodlarının işaretlendiği, Revzen Mimarlık Restorasyon İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. nin hazırladığı Zemin ve 1. Normal Kat planları Ek-II Kalibrasyon deneyi -Kalibrasyon Kalibrasyon-005/2012 Ek-III XRD(X-ray diffraction) ve ICP OES (Inductively Coupled Plasma-Optical Emission Spectrometry) analiz sonuçları 8
Ek-I Deneylerin numune kodlarının işaretlendiği, Revzen Mimarlık Restorasyon İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. nin hazırladığı Zemin ve 1. Normal Kat planları 9
Ek-II Kalibrasyon deneyi -Kalibrasyon Kalibrasyon-005/2012 10
Ek-III XRD(X-ray diffraction) ve ICP OES (Inductively Coupled Plasma-Optical Emission Spectrometry) analiz sonuçları 11