Türkiye Geneli Makro Ekonomik Verileri GSYH (Milyar $) (2017 yılı II. Dönem (Nisan-Haziran) GSYH Büyüme Hızı (%) (2017 yılı II. Dönem (Nisan-Haziran)) Sanayi Üretim Endeksi (%) (Temmuz 2017) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Eylül 2017) MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 2013 2014 2015 2016 2017 2017* 823,0 799,3 719,6 856,7 204,8 756 4,2 3,0 4,0 3,5 5,1 4,4-0,7 0,4 0,7-0,2 2,3-76,0 74,6 75,8 76,5 79,0 - TÜFE % (Eylül 2017) 7,40 8,17 8,81 8,53 +0,65 6,5 ÜFE % (Eylül 2017) 6,97 6,36 5,71 9,94 +0,24 - İşsizlik Oranı % (Haziran 2017) 9,0 9,0 10,3 10,9 10,2 10,2 Cari Açık (Milyar $) (Temmuz 2017) Kaynak: TÜİK, TCMB (*) : Orta Vadeli Program Yılsonu Gerçekleşme tahmini -63,6-43,5-32,2-32,6-37,1-32,0 TÜİK ve TCMB Verilerine göre, 2017 yılı Nisan-Haziran Döneminde GSYH değeri 204,8 milyar dolar olurken, GSYH Büyüme Hızı % 5,1 oranında artmıştır. Sanayi Üretim Endeksi, Temmuz 2017 de bir önceki aya göre %2,3 oranında artış göstermiştir. Kapasite Kullanım Oranı Eylül 2017ayında %79,0 a ulaşmıştır. 2017 yılı Eylül ayında, bir önceki aya göre TÜFE de %+0,65 artış, ÜFE de %0,24 artış gerçekleşmiştir. İşsizlik Oranı 2017 yılı Haziran ayında %10,2 ye ulaşmıştır. Cari Açık 2015 yılında -32,2 milyar $ olurken, 2016 yılında -32,6 milyar $, 2017 Yılı Temmuz ayında -37,1 milyar $ a ulaşmıştır. 1
DÖVİZ KURLARINDAKİ DEĞİŞİM (EYLÜL 2017) Sayı: 10 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 4,2000 3,5585 1,1803 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 USD EURO EURO/USD Kaynak: TÜİK, TCMB 2000-2017 yılları arasındaki döviz kurları incelendiğinde, USD ve EURO nun 2001 yılında ani bir yükseliş trendine girdiği, USD nin 2002 yılından itibaren düşüş trendine girdiği, 2011 yılından itibaren tekrar bir yükseliş trendine girdiği ve 2016 yılında son yılların en yüksek değerine ulaştığı görülmektedir. EURO 2017 yılı Eylül ayında son yılların en yüksek değerine ulaşmıştır. 2
TÜRKİYE GENELİ DIŞ TİCARET VERİLERİ (OCAK-AĞUSTOS 2017*) 400 350 300 250 200 150 100 50 0-50 -100 157,6 milyar dolar 399,7 351 341,2 242,1 252,2 207,2 198,6 143,8 142,6 148,9 103,3 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi -63,3-56 -45,6-84,5 2014 2015 2016 2017 OCAK-AĞUSTOS Kaynak: TÜİK TÜİK verilerine göre, 2017 yılı Ocak-Ağustos döneminde ihracat 103,3 milyar dolar, ithalat 148,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi 252,2 milyar dolar, dış ticaret dengesi -45,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Türkiye Geneli ithalat verilerine sadece TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ağustos ayına ait veriler yer almaktadır.) 3
TÜRKİYE GENELİ ÜLKE BAZINDA İHRACAT (OCAK-EYLÜL 2017) (İlk 10 Ülke, milyar $) 12,0 10,0 10,1 10,8 8,0 6,2 6,8 6,1 6,0 6,0 6,0 5,0 5,3 4,7 4,4 4,7 3,7 4,6 4,0 2,7 2,7 2,1 2,6 2,0 - ALMANYA BİRLEŞİK KRALLIK IRAK İTALYA BİRLEŞİK DEVLETLER FRANSA İSPANYA HOLLANDA BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ Ocak-Eylül 2016 Ocak-Eylül 2017 Kaynak: TİM Ülkeler Bazında 2017 yılı Ocak-Eylül dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Almanya pazarı 10,8 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer alırken, Almanya yı sırasıyla 6,8 milyon dolar ile Birleşik Krallık pazarı, 6,1 milyon dolar ile Irak pazarı, 6,0 milyon dolar ile İtalya ve Birleşik Devletler pazarı izlemektedir. 4
TÜRKİYE GENELİ SEKTÖREL BAZDA İHRACAT (OCAK EYLÜL 2017) (İlk 10 Sektör, milyar $) 25,0 20,0 17,1 20,8 15,0 10,0 5,0 12,9 12,6 11,8 10,3 8,2 6,7 7,2 7,4 5,8 5,9 4,4 4,9 4,6 4,7 3,9 4,4 2,7 3,5 0,0 Ocak-Eylül 2016 Ocak-Eylül 2017 Kaynak: TİM Sektörel Bazda 2017 yılı Ocak-Eylül dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi 20,8 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer almaktadır. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, Hazırgiyim ve Konfeksiyon, Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Çelik, Elektrik Elektronik ve Hizmet ile Tekstil ve Hammaddeleri Sektörleri izlemektedir. 5
UİB İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Eylül 2017) SEKTÖRLER 2016 2017 DEĞİŞİM % PAY % Otomotiv Endüstrisi 15.010.002.354 18.602.843.490 24% 87% Tekstil ve Hammaddeleri 841.690.812 857.597.851 2% 4% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 385.286.248 415.584.126 8% 2% Meyve Sebze Mamulleri 116.729.009 116.030.962-1% 0,5% Yaş Meyve ve Sebze 84.298.648 89.692.757 6% 0,4% Diğer Sektörler 1.134.187.514 1.228.942.139 8% 6% TOPLAM 17.572.194.585 21.310.691.325 21% 100% Kaynak: UİB UİB ihracatı 2017 yılı Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %+21 artışla 21,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılı Ocak-Eylül döneminde en çok Otomotiv Endüstrisi ihracatı gerçekleşmiş olup, sektörün UİB ihracatından aldığı pay %87 olmuştur. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, %4 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri, %2 pay ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon, %0,6 pay ile Meyve Sebze Mamulleri ve %0,4 pay ile Yaş Meyve ve Sebze sektörleri izlemektedir. 6
TÜRKİYE GENELİ İLLER BAZINDA İHRACAT (Ocak-Eylül 2017) (milyon $) 50,0 45,6 45,0 42,5 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 10,3 9,4 9,2 7,4 6,3 5,9 4,8 4,7 4,6 4,6 3,8 2,7 2,7 1,4 2,0 2,2 1,2 İSTANBUL BURSA KOCAELI İZMIR GAZIANTEP ANKARA SAKARYA MANISA DENIZLI HATAY OcakEylül 2016 Ocak-Eylül 2017 1,7 Kaynak: TİM Türkiye Genelinde 2017 yılı Ocak-Eylül döneminde en çok ihracat yapan il 45,6 milyar dolar ihracat ile İstanbul olmuştur. İstanbul u sırasıyla, 10,3 milyar dolar ile Bursa; 9,2 milyar dolar ile Kocaeli; 6,3 milyar dolar ihracat ile İzmir ve 4,8 milyar dolar ihracat ile Gaziantep izlemiştir. 7
BURSA İLİ DIŞ TİCARET VERİLERİ /(OCAK-AĞUSTOS 2017*) milyar dolar 20 18,4 16,817,4 16,6 15 12,7 10 8,9 9,3 9,7 8,6 7,9 8,1 6,9 8 8,7 5,8 5 0 1 1,2 0,6 1 1,1 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2013 2014 2015 2016 2017 Ocak-Ağustos Kaynak: TÜİK 2017 yılı Ocak-Ağustos döneminde Bursa ihracatı 6,9 milyar dolar, ithalat 5,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve dış ticaret hacmi 12,7 milyar dolar, dış ticaret dengesi 1,1 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Bursa İli ithalat verilerine TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ocak-Ağustos dönemine ait veriler yer almaktadır.) 8
BURSA ÜLKE BAZINDA İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Eylül 2017) (1000 $) ÜLKELER Ocak-Eylül 2016 Ocak-Eylül 2017 DEĞİŞİM 2017 PAYI % FAS 247.953 242.498 ALMANYA 1.450.675 1.536.106 5,89% 15% İTALYA 1.254.635 1.448.898 15,48% 14% FRANSA 997.213 1.008.689 1,15% 10% İSPANYA 562.541 654.548 16,36% 6% BİRLEŞİK 520.969 578.956 11,13% 6% DEVLETLER BİRLEŞİK KRALLIK 527.758 528.713 0,18% 5% ROMANYA 460.728 450.153-2% 4% POLONYA 216.150 304.574 41% 3% İRAN (İSLAM CUM.) 172.635 250.310 45% 2% FAS 242.498 247.953 2% 2% DİĞER ÜLKELER 3.006.367 3.310.055 10% 32% GENEL TOPLAM 9.412.170 10.318.956 10% 100% İRAN (İSLAM CUM.) POLONYA ROMANYA BİRLEŞİK KRALLIK BİRLEŞİK DEVLETLER İSPANYA FRANSA İTALYA ALMANYA Kaynak: TİM 250.310 172.635 304.574 216.150 450.153 460.728 528.713 527.758 578.956 520.969 654.548 562.541 1.008.689 997.213 1.448.898 1.254.635 1.536.106 1.450.675 0 500.000 1.000.000 1.500.000 2.000.000 9
SEKTÖRLER BURSA SEKTÖREL BAZDA İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Eylül 2017) OCAK-EYLÜL 2016 2017 DEĞ. 2017 payı % Otomotiv Endüstrisi 6.077.486 6.538.470 8% 63% Tekstil ve Hammaddeleri 694.550 717.819 3% 7% Çelik 413.617 572.156 38% 6% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 457.833 481.107 5% 5% Makine ve Aksamları 407.337 451.076 11% 4% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 303.493 308.783 2% 3% Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 258.479 303.697 17% 3% Demir ve Demir Dışı Metaller 213.975 252.050 18% 2% İklimlendirme Sanayii 156.830 186.397 19% 2% Elektrik Elektronik ve Hizmet 104.086 114.034 10% 1% Diğer Sektörler 324.483 393.366 21% 4% TOPLAM 9.412.170 10.318.956 10% 100% Kaynak TİM Sektörel bazda 2017 yılı Ocak-Eylül dönemi Bursa ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi sektörünün %63 ile en büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Bu dönemde Otomotiv Endüstrisi ihracatı %+8 oranında artışla, 6,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Otomotiv Endüstrisi sektörünü sırasıyla, %7 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri sektörü, %6 pay ile Çelik sektörü, %5 pay ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon sektörü, %4 pay ile Makine ve Aksamları sektörleri izlemektedir. 10
3% 4% 2% 2% 1% Otomotiv Endüstrisi 3% Tekstil ve Hammaddeleri Çelik 6% 5% 7% 63% Hazırgiyim ve Konfeksiyon Makine ve Aksamları Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri Demir ve Demir Dışı Metaller İklimlendirme Sanayii Elektrik Elektronik ve Hizmet 11
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) (OCAK-EYLÜL 2016/17) Sayı: 10 SEKTÖRLER TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 2016 2017 2016 2017 2016 2017 Otomotiv Endüstrisi 6,75 7,17 7,92 7,84 8,18 8,36 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 14,36 14,57 21,37 20,59 16,75 17,62 Tekstil ve Hammaddeleri 4,42 4,59 9,83 9,11 9,98 9,85 Yaş Meyve Sebze 0,57 0,66 2,81 2,82 2,33 2,13 Meyve Sebze Mamulleri 0,94 0,94 0,68 0,72 0,82 0,89 TOPLAM 1,25 1,33 7,09 6,98 3,62 3,48 12
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) / (OCAK-EYLÜL 2017) 25 20 20,59 TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 17,62 15 14,57 10 7,17 7,84 8,36 9,11 9,85 5 0 Otomotiv Endüstrisi Hazırgiyim ve Konfeksiyon 4,59 Tekstil ve Hammaddeleri 2,82 2,13 0,66 0,94 Yaş Meyve ve Sebze 0,72 0,89 Meyve Sebze Mamulleri 13