Aşağıda gösterilen resimlerdeki hatalı davranış veya durumları belirtiniz. 8- İskelelerde geçiş amaçlı kullanılan geçitlerin genişliği en az kaç cm olmalıdır? a) 70 cm b) 60 cm c) 50 cm d) 90 cm 9- Aşağıdakilerden hangisi yapı işlerine ilişkin bildirim formunda bulunması gereken bilgilerden biri değildir? a) Bildirim tarihi b) İnşaatın açık adresi c) İşverenin vergi kimlik numarası d) İşin planlanan başlama tarihi 10- Aşağıdakilerden hangisi İş Sağlığı ve Güvenliği risklerini içeren çalışmalardan biri değildir? a) Özellikle, yapılan işin ve işlemlerin niteliği veya işyeri alanının çevresel özelliklerinden dolayı, çalışanların toprak altında kalma, bataklıkta batma veya yüksekten düşme gibi risklerin fazla olduğu işler
b) Çalışanın işin yürütümü dolayısıyla maruz kaldığı özel tehlikelere yönelik sağlık gözetimi gerektiren veya kimyasal ve biyolojik özelliklerinden dolayı çalışanların sağlık ve güvenlikleri için risk oluşturan maddelerle yapılan işler c) Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği uyarınca, denetimli ve gözetimli alanların belirlenmesini gerektiren iyonlaştırıcı radyasyonla çalışılan işler d) Hafif prefabrike elemanların montaj ve söküm işleri 11- aşağıdakilerden hangisi Yüksekte yapılan çalışmalarda uyulması gereken kurallar arasında yer alır? a) Yüksekte yapılması zorunlu olmayan montaj ve benzeri b) Çalışma yerlerinde çalışanların güvenliği öncelikle, güvenli korkuluklar, düşmeyi önleyici platformlar, bariyerler, kapaklar, çalışma iskeleleri, güvenlik ağları veya hava yastıkları gibi toplu koruma tedbirleri ile c) Bu alanlarda çalışanlara yüksekte çalışmayla ilgili tehlike ve riskler konusunda bilgilendirme yapılarak gerekli eğitim verilir. d) Hepsi 12- Aşağıda verilen korkuluklarla ilgili verilen bilgilerden hangisi-hangileri doğrudur? I-Platformdan en az bir metre yükseklikte ve herhangi bir yönden gelebilecek en az 125 kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk olmalıdır. II-Platforma bitişik, en az 15 santimetre yüksekliğinde topuk levhası olmalıdır. III-Topuk levhası ile ana korkuluk arasında açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak şekilde konulan ara korkuluk konulmalıdır. a) I-III b) II-III c) I-II d) I-II-III 13- Aşağıda verilenlerden hangisi betonarme kalıp işleri ile ilgili yanlış bir bilgidir? a) Kalıp işleri işveren tarafından görevlendirilen herhangi biri tarafından yapılır. b) Kalıp panolarının, geçici destek ve payandaların üzerlerine binen yüke ve gerilime dayanacak şekilde planlanması, tasarlanması, kurulması ve korunması c) Çalışanları, kalıp sisteminin geçici dayanıksızlık veya kırılganlığından kaynaklanan risklerden korumak için yeterli tedbirler alınır. d) Betonarme kalıplarının yeterliliği her beton dökümünden önce kontrol edilir. 14- Aşağıda verilenlerden hangisi dinlenme ve barınma yerleri ile ilgili doğru bir bilgidir? a) Dinlenme ve barınma yerleri, sağlık şartları ve dış etkilerden korunma bakımından yeterli nitelikte, mahfuz bir yere, zemini düzeltilerek kurulur ve drenaj için gerekli tedbirler alınır. b) Barınma yerlerinde, çalışanların kullanmaları için yeterli sayıda karyola, ranza, yatak, battaniye ve benzerleri işveren tarafından Yatak, battaniye ve benzerleri temiz bir halde bulundurulur, gerektiğinde dezenfekte edilir. c) Dinlenme ve barınma yerlerinin yeterli genişlikte olması sağlanır ve bu yerlerde çalışanlar için yeterli sayıda masa ve arkalıklı sandalye buldurulur. Dinlenme ve barınma yerlerinde sigara içmeyenlerin sigara dumanından korunmaları için gerekli tedbirler alınır. d) Hepsi 15- Aşağıda verilenlerden hangisi beton döküm işleri ile ilgili yanlış bir bilgidir? a) Beton pompasının destek pabuçlarının zemine uygun şekilde sabitlenmesi gerekir b) Enerji nakil hatlarının altlarında pompa çalıştırılmaması veya zorunlu olduğu durumlarda enerji nakil hatlarıyla temasının olmaması için gerekli tedbirlerin alınması, c) Kalıp kontrol işleminin beton başladıktan sonra sona erdirilmesi gerekir. d) Kalıp açılması ve patlamasının gerekli tedbirler alınarak önlenmesi. 16- Yapı alanındaki çalışma yerlerinin, barakaların ve yollarının aydınlatılmasında kullanılacak olan suni ışığın rengi nasıl olmalıdır? a) Sinyallerin ve işaretlerin algılanmasını engellememeli b) Sarımtırak renkte olmalı c) Güçlü beyaz renkte olmalı d) Gün ışığına yakın parlak renkte olmalı 17- Yapı iskelelerinde alınacak önlemlerden hangisi yanlıştır? a)iskelenin sökümüne alt kısımdan başlanır b) İskele platformları hareket etmeyecek şekilde iskele sistemine sabitlenir. Platform elemanları ile iskele dikey elemanları arasında ve platform döşemesinde çalışanların düşmesine sebep olabilecek boşluk bulunmaması c) İskelelerin üzerine moloz ve artıklar ile geçişi engelleyecek malzemeler bırakılmaz. d) Taşıyabilecekleri en çok ağırlık, levhalar üzerine yazılarak iskelenin uygun ve görülebilir yerlerine asılacaktır 18- Korkuluklar herhangi bir yönden gelebilecek en az kaç kilogramlık yüke dayanıklı olmalıdır a-100 b-150 c-125 d-90 19- Aşağıdaki İşlerden Hangisi Yapı İşlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliğine Göre Yapı İşine İlişkin Bildirim İçeriğinden Değildir? a) İşverenin ad ve adresi(mahalle, cadde, sokak, numara, ada, parsel, semt, ilce ve il adları), b) Görevlendirilmesi halinde proje sorumlusunun adı ve adresi, c) Proje uygulama safhasındaki sağlık ve güvenlik koordinatörünün veya koordinatörlerinin adı ve adresi, d) Yapı alanında bulunması muhtemel yüklenicilerin risk analizleri 20- Aşağıdaki seyyar merdiven kullanma kurallarından hangisi yanlıştır? a-merdivenin en üs basamağında çalışılmaz b-merdivenin üst noktası sağlam bir yere dayanmalıdır
c-ahşap merdivenler korumak için boyanmalıdır d-merdivenler yatay pozisyonda kullanılmaz 21- İzin verilen kişilerin dışında başkasının yapı alanına girmesini önlemek üzere gerekli düzenlemeleri yapmak aşağıdakilerden hangisinin asıl görevidir? a-proje Sorumlusu b-hazırlık Koordinatörü c-inşaattan Sorumlu Ustabaşı d-sağlık ve Güvenlik Koordinatörü 22- Yapı alanındaki enerji dağıtım tesisleri ile ilgili olarak işveren tarafından iş sağlığı ve güvenliği kuralları yönünden yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerin arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? a) Yapı alanındaki inşaata ait enerji dağıtım tesislerinin, panoların, direk ve hatların özellikle dış etkenlere maruz kalan kısımlarının, kontrol ve bakımları düzenli ve muntazam olarak yapılacaktır. b) Yapı alanındaki elektrik hava hatlarının İşletmecisi ile Enerji Kesme Protokolü yapılarak hattın elektriğinin inşaat çalışmaları süresince hangi gün ve hangi saatte ne kadar süre ile kestirileceği hususunda bir mutabakata varılacaktır. c) Yapı işlerine başlamadan önce yapı alanında mevcut elektrik dağıtım tesisleri belirlenecek, kontrol edilecek ve bunların inşaat çalışmaları için ortaya koyduğu sorun ve engeller incelenecek, bu tesisler inşaat projeleri üzerinde işaretlenecektir. d) Yapı alanından elektrik havai hatların geçtiğinin tespit edilmesi üzerine, bu hatların öncelikle kısa vadede geriliminin kestirilmesi sağlanacak, uzun vadede ise hattın güzergâhının değiştirilerek yapı alanının dışına çıkarılması veya yüksekliğinin arttırılması veya yapı alanı içindeki kısmının yeraltı kablosu ile değiştirilerek yeraltına alınması sağlanacaktır. 23- Sağlık ve güvenlik koordinatörleri projenin hazırlanması aşamasında; Yapı alanında yürütülen faaliyetleri dikkate alarak, uygulanacak kuralları belirleyen bir hazırlayacak veya hazırlanmasını sağlayacaktır. Cümlesinde noktalı yere aşağıdakilerden hangisinin gelmesi gerekir? a-sağlık ve Güvenlik Planı b-işyeri Güvenlik Planı c-iş Güvenliği Kuralları Planı d-yüksekte Çalışma Planı 24- İnşaat işlerinde Yüksekte yapılan çalışmalarda düşmeyi önlemek için yapılacak korkuluklarda en az; bir tırabzan, orta seviyesinde bir ara korkuluk ve..bulunacaktır. Cümlesinde noktalı yere aşağıdakilerden hangisinin gelmesi gerekir? a-tabanında eteklik b-bunları bağlayan çaprazlar c-aralarında yeterli genişlik d-aralarında yeterli yükseklik 25- Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine göre yüksekte yapılan çalışmalarda aşağıdakilerden hangisine uyulmaz? A) Yüksekte yapılması zorunlu olmayan montaj ve benzeri B) Yapılacak çalışmaların önceden planlanması ve organize edilmesi, bu planlama yapılırken yüksekten düşme ile ilgili hususlara acil durum planında yer verildiğinden emin olunması C) Çalışanların, çalışma yerlerine güvenli bir şekilde ulaşmaları uygun araç ve ekipmanlarla D)Yüksekte güvenli çalışma donanımlarının, düzenli olarak kontrol ve bakımlarının yapılması sağlanır ve uygun olmayan donanımların kullanılmasına devam edilir. 26- Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a Yüksekte yapılan çalışmalarda kullanılan el aletleri ve diğer malzemelerin düşmelerini engelleyecek tedbirler alınır. b Çalışanlar, düşen cisimlere karşı öncelikle kişisel olarak korunur. c Yapı alanında, cisimlerin düşerek tehlike oluşturabileceği bölgelere girişler önlenir veya gerektiğinde kapalı geçitler yapılır. d Yapı alanında, çalışanlara uygun baş koruyucu donanımlar verilerek kullanımı 27- Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri inşaatlarda alınacak önlemlerdendir? I)Yerlerdeki boşluklar kapatılmalıdır. II)İskeleler her gün çalışmaya başlamadan önce kontrol edilmelidir. III) Yükleri yalnız eğitim almış kişiler bağlamalı ve çözmelidir IV) İskeleler ayda bir kez kontrol edilir a)hepsi b) I ve II c)i,ii ve III d) I,III ve IV 28- Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine göre alt işveren tanımı aşağıdakilerden hangisidir? A) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapan ve projenin tamamlanmasında profesyonel katkı sağlayan kişiyi B) İşveren tarafından görevlendirilen ve işveren adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi C) Bir işverenden, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan, bu iş için görevlendirdiği işçilerini/çalışanlarını sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları D) Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşları 29- Aşağıdakilerden hangisi iş sağlığı ve güvenliği risklerini içeren çalışmaların listesinde değildir? A) Boğulma riski bulunan işler. B) 24/3/2000 tarihli ve 23999 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği uyarınca, denetimli ve gözetimli alanların belirlenmesini gerektiren iyonlaştırıcı olmayan radyasyonla çalışılan işler C) Özellikle, yapılan işin ve işlemlerin niteliği veya işyeri alanının çevresel özelliklerinden dolayı, çalışanların toprak
altında kalma, bataklıkta batma veya yüksekten düşme gibi risklerin fazla olduğu işler D) Yüksek gerilim hatları yakınındaki işler 30- Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine göre yüksekde çalışma nedir? A)10 metreden fazla yükseklik de olan her türlü yapılan B) 30 metreden fazla yükseklikde olan her türlü yapılan C) Seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma; yüksekte çalışma olarak kabul edilir D)40 metreden fazla yükseklik de olan her türlü yapılan 31-1. Yeterli sayıda oturma yerleri bulunması, 2. Kadınlar ve erkekler için ayrı soyunma yerleri olması, 3. Kolay ulaşılabilir yerde olması, Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğinde geçen soyunma yerleri hangi hususları sağlamalıdır? A)Yalnız 2 B)1 ve 2 C)1,2 ve 3 D)2 ve 3 32- Asma iskele, cephe platformu ve asılı erişim donanımları şeklindeki iskele sistemlerinde özel tedbirler ile ilgili aşagıdakilerden hangisi yanlıştır? A) İskelelerin, çalışma sırasında sağa sola veya ileri geri hareket etmeden asılı kalması B) Yeterli güvenlik önlemleri sağlanırsa asma iskelelerde merdiven kullanılabilir. C) İskele sistemlerinde çalışan sayısı kadar dikey yaşam hattı oluşturulur D) İskeleler, çalışma konumunda devreye sokulabilecek durdurma fren sistemleriyle donatılır. 33- I-Boğulma riski bulunan işler. II-Hava beslemeli sistem kullanan dalgıçların yaptığı işler. III- Patlayıcı madde kullanımını gerektiren işler Yukarıdakilerden hangileri iş sağlığı ve güvenliği risklerini içeren çalışmaların listesi içerisinde yer alır? A) Yalnız I B) Yalnız II C)I,II D) I,II,II 34- Soyunma yerleri ve elbise dolapları için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) İş elbisesi giymek zorunda olan işçilerin, etik olarak veya sağlık nedenleriyle, uygun olmayan bir yerde soyunmalarına izin verilmemeli B) Soyunma yerleri yeterince geniş olmalı ve gerektiğinde işçilerin iş elbiselerini ve kişisel eşyalarını kurutabileceği ve kilit altında tutabileceği imkanlar sağlanmalıdır. C) Rutubetli, kirli ve benzeri işlerde veya tehlikeli maddelerle çalışılan yerlerde, iş elbiseleri, işçilerin şahsi elbise ve eşyalarından aynı yerlerde muhafaza edilmelidir. D) Kadınlar ve erkekler için ayrı soyunma yerleri sağlanmalı veya bunların ayrı ayrı kullanımı için gerekli düzenleme yapılmalıdır. 35- Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğine göre Dinlenme ve barınma yerleri için hangisi doğru değildir? A) Dinlenme, barınma ve sosyal amaçlı kullanılan tesisler, yanıcı olmayan ve kolay tutuşmayan malzemeden inşa edilir. Barınma amacıyla çadır ve branda kullanılmaz. B) Meskun mahal dışında, yol, demiryolu, köprü inşaatı gibi açık havada yapılan çalışmalarda, barınma ve benzeri ihtiyaçları gidermek amacıyla, sadece yanmaz malzemelerden yapılmış çadırlar kullanılabilir. C) Dinlenme ve barınma yerlerinde sigara içmeyenlerin sigara dumanından korunmaları için gerekli tedbirler alınır. D) İşçi sayısı 50 yi aşarsa dinlenme yerlerinde ayrıca bir yemekhane yapılacaktır. 36)Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine göre iskeleler ile ilgili olarak hangileri doğrudur? I-Kendiliğinden hareket etmeyecek, stabilitesi bozulmayacak ve çökmeyecek şekilde tasarlanmış, imal edilmiş ve kurulmuş olması gerekir. II-İskele sisteminde çatlak, kırık, yıpranmış ve korozyona uğramış özellikteki iskele ve bağlantı elemanlarının kullanılmaması gerekir. III-İskelelerin taşıyabilecekleri azami ağırlıklar, levhalar üzerine yazılarak iskelelerin uygun ve görülebilir yerlerine asılır. A)I-II B)II-III C)I-III D)I-II-III 37) Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine göre el merdiveni ile ilgili olarak hangisi yanlıştır? A)El merdivenleri düzenli olarak kontrol edilerek kusurlu merdivenlerin kullanılmaması B)Basamakları kaymaz malzemeden yapılmış malzeme ile kaplanmış, yeterli sağlamlıkta olmalıdır. C)Merdivenler uzatılmak amacıyla birbirine eklenebilir. D)Merdivenlerde alt çekme mesafesi ile yükseklik arasındaki oran ¼ olması 38) Aşağıdakilerden hangisi iş makineleri ile ilgili olarak hangisi yanlıştır? A) Sadece tasarlandıkları işler için, uygun eğitim almış kişilerce doğru şekilde kullanılması gerekir. B) Tüm araçlar, taşıtlar ve iş makinelerinde operatör kabinlerinde operatör ve rehber bulunmasına izin verilir. C)Her türlü iş ekipmanı için üzerinde kurulu olduğu veya hareket halinde olduğu zeminin sağlamlığı kontrol edilir. D)Kazı ve malzeme taşıma işlerinde kullanılan makine ve araçların manevra ve park yerleri ile hareket alanları belirlenir 39) Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğine göre yüksekte çalışma ile ilgili olarak hangileri doğrudur? I-Çalışanlara yüksekte çalışmayla ilgili tehlike ve riskler konusunda bilgilendirme yapılarak gerekli eğitim verilir. II- Yapılacak çalışmaların önceden planlanması ve organize edilmesi, bu planlama yapılırken yüksekten düşme ile ilgili hususlara acil durum planında yer verildiğinden emin olunması III- Yüksekte yapılması zorunlu olmayan montaj ve benzeri
A)yalnız II C)I-II-III B)I-II D)II-III 44) Bina İnşaat şantiyelerinde, İş Kazasına göre ölüm ve yaralanma olaylarında aşağıdaki kaza tiplerinden hangisi daha çok meydana gelmektedir? 40) Açık alan çalışmalarında düşen cisimlerden korunmak için alınması gereken önlemler nelerdir? 41) 6-Yüksekte çalışmada platforma bitişik, en az kaç cm yüksekliğinde topuk levhası olmalıdır? A)15 cm B)20 cm C)45 cm D)47 cm 42) Yapı işlerinde Enerji dağıtım tesisleri ve elektrikle çalışma ile ilgili hangisi yanlıştır? A)Yapı alanı içerisindeki ana pano ve tali elektrik panolarında uygun kaçak akım rölesi kullanılır. B)Yapı alanında kullanılan sabit ve seyyar iletkenler ile teçhizatların dış etkenlerden korunması sağlanır, eskimiş veya yıpranmış olanlar kullanılmaz C)Yapı alanında elektrik bağlantıları için uygun bağlantı elemanları kullanılır, açık uçlu kablolarla bağlantı yapılabilir. D)Elektrikle çalışan iş ekipmanlarının gövde güvenlik topraklaması yapılır. 43) Ön yapımlı bileşenlerden oluşan cephe iskeleleri ve seyyar iskelelerde özel tedbirlerle ilgili hangisi yanlıştır? A)Kurulumunda, taşıyıcı sisteme ait düşey ve yatay elemanların eksiksiz olarak kullanılması ve sistemin yeteri kadar çapraz elemanlarla takviye edilmesi B)Taşıyıcı sisteme ait dairesel kesitli düşey ve yatay elemanların anma dış çapının en az 48,3 milimetre olması, anma et kalınlıklarının ise malzeme cinsine ve en küçük akma dayanımına uygun olması C)Cephe iskeleleri binaya mümkün olduğunca uzak kurulur, bunun mümkün olmadığı durumlarda çalışanların bina ile iskele arasından düşmelerini önleyici tedbirler alınır. D)Seyyar iskeleler, üzerinde çalışan bulunduğu durumlarda hareket ettirilmez.iskelenin dik ve platformun düz olması İskele ayaklarında iskelenin kendiliğinden hareket etmesini engelleyecek fren kolu gibi uygun tertibatlar bulunur 44) 13 Mayıs 2014 tarihinde Somada meydana gelen maden kazasında Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğine göre aşağıdaki bilgilerden hangisi ile ilişkilendirilebilir? A-) İs veren sorumluluklarını yerine getirmemesi. B-)Yönetmeliğin maden işletmeleri kapsamına girmediği. C-) Yönetmeliğe göre çalışanların gerekli tedbirlere uymadığı D-)Yönetmeliğin şartlarının yerine getirildiği ancak engellenemez bir kaza olasılığı. a-)malzeme düşmesi b-)insan Düşmesi c-)elektrik çarpması d-)yapı kısmının Çökmesi 45) Yapı işyerlerindeki bütün acil çıkış yolları ve kapılarında alınması gereken önlemlerden değildir? a-)doğrudan dışarıya veya güvenli bir alana açılır ve çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmaması. b-)herhangi bir tehlike durumunda, bütün çalışanların işyerini derhal ve güvenli bir şekilde terk etmeleri c-)acil çıkış yolları ve kapıları ile buralara açılan yol ve kapılarda çıkışı zorlaştıracak engellerin en aza indirilmesi. d-)aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacak, ayrı bir enerji kaynağına bağlı acil aydınlatma sistemi bulundurulur. 45) Yapı alanındaki çalışma yerlerinin, barakaların ve yolların aydınlatılmasında kullanılacak olan suni ışığın rengi? a)sinyallerin ve işaretlerin algılanmasını engellememeli b) Sarımtırak renkte olmalı c) Güçlü beyaz renkte olmalı d) Gün ışığına yakın parlak renkte olmalı 47) Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğine göre Yüksekte çalışma için hangisi doğru değildir? a) Yüksekte yapılan çalışmalar işveren tarafından görevlendirilen ehil bir kişinin gözetim ve kontrolü altında gerçekleştirilir. b) Yapı alanında kullanılan güvenlik ağıları standartlara uymak zorundadır. c) Güvenlik ağlarının kullanma kılavuzu işyerinde bulundurulur. Güvenlik ağları standartlara ve kullanım kılavuzuna uygun şekilde kurulur. d) Herhangi bir sebeple betonarme platform kenarında güvenli korkuluğun bir kısmının geçici olarak kaldırılmasının gerektiği durumlarda sadece güvenlik ağı kullanılarak bir müddet çalışma yapılabilir. 48) Kalıp sökümü sırasında aşağıdakilerden hangisi yapılması gerekli çalışmalardan değildir? A-) Sökü alanına çalışanların güvenli erişimi B-) Parçaların hangi sırayla sökülmesi işlemi C-) Sökü alanında sökü kalıpçıları ve sökü alanındaki diğer çalışanların koordinasyonunun sağlanması D-) Kalıp malzemelerinin dengeli olarak yere indirilmesi