BİLGİLENDİRME TOPLANTISI (KARS, ARDAHAN, IĞDIR, AĞRI) T.C. BAKÜ BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ 14-15 MAYıS 2012
2 1. Azerbaycan Cumhuriyeti SUNUM PLANı Ekonomik ve Sosyal Göstergeler Enerji Kaynakları Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Dış Ticaret 2. Azerbaycan ın Dış Ticaret Rejimi ve Uygulanan Vergiler 3. Ülkede Potansiyel Yatırım Alanları ve İş Kurma İmkanları 4. Türkiye - Azerbaycan İlişkileri İkili Anlaşmalar İki Ülke Arasındaki Ticaret Yatırım, Müteahhitlik ve Müşavirlik Hizmetleri İki Ülke Arasındaki Ticareti Etkileyen Faktörler 5. Öneriler
1. Azerbaycan Cumhuriyeti 3
AZERBAYCAN A GENEL BAKıŞ 4
5 AZERBAYCAN CUMHURIYETI (2011 VERILERI) Başkenti Resmi Dili Dini Para Birimi 2011 Yılı Ortalama Döviz Kuru (Bir ABD doları karşılığı) Bakü Azerbaycan Türkçesi İslam Manat 0,7897 Manat (AZN) Yüzölçümü (km2) 86.600 Nüfus 9.235.100 Yıllık Nüfus Artışı (%) 1,36 Nüfus Yoğunluğu (km2/kişi) 106 GSYİH (Milyar $) 63,4 Reel GSYİH Artış Oranı (%) 0,1 Kişi Başına Milli Gelir ($) 7003,4 Enflasyon Oranı (%) 7,9 Dış Ticaret(Milyon$) İhracat 26.570,9 İthalat 9.756,0 Denge 16.814,9 Türkiye ile Ticaret (Milyon $) İhracat 455,8 İthalat 1.302,5 Denge - 846,7 Azerbaycan ın Dış Ticareti İçinde Türkiye nin Payı (%) İhracat 1,72 İthalat 13,35
6 AZERBAYCAN CUMHURIYETI (2011 VERILERI) Petrol Üretimi (Milyon ton) 45,6 Bakü-Ceyhan Boru hattı (Milyon Ton) 30,7 Gaz Üretimi (Milyar m3) 25,8 Elektrik Enerjisi Üretimi (Milyar KW/H) 20,1 Döviz Rezervi (Milyar Dolar) 40,0 Dış Borç Stoku (Milyar Dolar) 3,7 Yabancı Sermaye (Milyar dolar) 2,5 Petrol Dışı Ekonomi (GSYİH nın Yüzdesi) 48,3
7 GAYRISAFI YURTIÇI HASıLA (GSYİH) 70 63,4 60 50 46,3 43,2 51,8 40 30 29,3 20 10 7,1 8,5 12,5 20,3 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
8 KIŞI BAŞıNA DÜŞEN GSYİH ($) 8000 7000 7003,4 6000 5000 5403,9 4874 5797,8 4000 3000 2000 1000 880 1041 1517 2373,3 3473,9 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
9 AZERBAYCAN ın DıŞ TICARETI 60000 Milyon Dolar 50000 47756 40000 30000 20000 10000 0 26571 21325 14699 4347 6372 9756 7163 6120 6599 6058 4200 5265 5709 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 İthalat İhracat
10 AZERBAYCAN ın İTHALATıNDA İLK 5 ÜLKE (2011 VERILERI) 1800 1600 1640,8 Milyon Dolar 1400 1200 1302,5 1000 800 600 400 200 845,3 630,5 628,3 0 Rusya Türkiye Almanya ABD Çin
11 AZERBAYCAN ın İHRACATıNDA İLK 5 ÜLKE (2011 VERILERI) 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 9341 Milyon Dolar 4036,7 1804,6 1187,4 913,2 İtalya Fransa ABD Rusya Endonezya
12 AZERBAYCAN ın DıŞ TICARETI (2011 VERILERI) 30000 26571 Milyon Dolar 25000 20000 15776,6 15000 İthalat 10000 9756 7869,1 İhracat 5000 3148 2573,5 4034,4 2925,2 0 Ülke Genel AB Ülkeleri BDT Ülkeleri Diğer Ülkeler
2. Azerbaycan ın Dış Ticaret Rejimi ve Uygulanan Vergiler 13
14 DıŞ TICARET REJIMI Azerbaycan, serbest piyasa ekonomisini benimsemiş olup, dış ticaret mevzuatını da bu esaslara göre düzenlemiştir. Yürürlükteki mevzuata göre İthalat ve İhracat serbesttir.
15 DıŞ TICARETTE UYGULANAN VERGILER Azerbaycana yapılan ithalatta %0-15 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi uygulanmaktadır (Bazı mallarda ise maktu gümrük vergisi uygulanmaktadır.) Ancak Azerbaycan, Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Moldova ve Kazakistan ile yaptığı Serbest Ticaret Anlaşması uyarınca bu ülkelerden gelen ürünlerden gümrük vergisi alınmamaktadır. İhracat ise bütün vergilerden muaftır.
16 ÜRETIMDE VE İTHALATTA UYGULANAN BAŞLıCA VERGILER Gelir Vergisi Kurumlar Vergisi Tüketim Vergisi (Aksiz Vergisi) Katma Değer Vergisi (İlave Değer Vergisi) Maden Vergisi Yol Vergisi
3. Azerbaycan da Potansiyel Yatırım Alanları ve İş Kurma İmkanları 17
18 AZERBAYCAN DA POTANSIYEL YATıRıM ALANLARı Sanayi Kimya, metalurji ve enerji sanayileri Makine sanayi ve inşaat materyallarının üretimi Gıda ve Hafif Sanayi Tarım Tarım sektörünün alt yapısı Bitkicilik Hayvancılık Bilgi ve İletişim Teknolojileri Turizm
19 AZERBAYCAN DA İŞ KURMA İMKANLARı Türkiye deki şirketlerin Azerbaycan daki ithalatçılara doğrudan satış yapması veya distribütörlük vermesi, Türkiye deki şirketlerin Azerbaycan da şube açarak ithalat yapması, Türkiye deki şirketlerin Azerbaycan da üretim yapması.
4. Türkiye - Azerbaycan İlişkileri 20
21 İKILI ANLAŞMALAR Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması Uzun Vadeli Ekonomik ve Ticari İşbirliği Anlaşması Gümrük Alanında İşbirliği ve Karşılıklı Yardımlaşma Anlaşması Sınai Mülkiyetin Korunması Alanında İşbirliği Anlaşması Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşması Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Kuruluşuna Dair Ortak Açıklama KEK VI. Dönem Protokolü
22 TÜRKIYE AZERBAYCAN YÜKSEK DÜZEYLI STRATEJIK İŞBIRLIĞI KONSEYI 1. TOPLANTıSı Türkiye ile Azerbaycan arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin ilk toplantısı, 25 Ekim 2011 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ilgili Bakanların katılımıyla İzmir'de gerçekleştirildi. Türkiye Azerbaycan arasında "Şahdeniz 2" projesi kapsamında Azerbaycan ile Gaz Alım Satım Anlaşması ve Gaz Transit Anlaşması imzalandı İzmir in Aliağa ilçesinde Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR)-Turcas Enerji A.Ş. tarafından yapılacak Star Rafinerisinin temeli atıldı (5 milyar dolar yatırım)
23 TÜRKIYE AZERBAYCAN DıŞ TICARETI (TÜİK VERILERI) 2500 2000 1500 1000 500 Milyon Dolar 2065 1667,5 1551,1 1399,4 1388 1047,7 928,4 865,1 695,3 752,8 528,1 272,3 340,5 329,6 İthalat İhracat 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
24 TÜRKIYE AZERBAYCAN DıŞ TICARETI (*OCAK-MART DÖNEMI VERILERI) TÜRKİYE VERİLERİ (TÜİK) Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge 2004 401 135 537 266 2005 524 272 796 252 2006 695 341 1.036 355 2007 1.048 330 1.377 718 2008 1.668 928 2.596 740 2009 1.400 753 2.152 647 2010 1.551 865 2.416 686 2011 2.065 1.388 3.453 677 2011* 403 364 767 39 2012* 562 529 1.091 33 AZERBAYCAN VERİLERİ (DGK) İhracat İthalat Hacim Denge 225 183 407 42 313 276 589 37 385 388 773 3 625 1.056 1.681 432 807 626 1.434 181 906 108 1.014 799 771 171 942 600 1.302,5 455,8 1758,3 846,7 236,8 48,6 285,4-188,2 310 168,5 478,5-141,5 Milyon Dolar
25 TÜRKIYE'YE İHRAÇ EDILEN ÖNEMLI MAL GRUPLARı Milyon Dolar Fasıl 2010 Pay % 2011 Pay % Değişme % 27 Mineral yakıtlar, petrol ve türevleri 107,9 63,1 352,9 77,4 227,1 39 Plastikler ve mamuller 22,2 13,0 47,1 10,3 112,2 29 Organik Kimyasal Maddeler 9,1 5,3 24,6 5,4 170,3 63 Mensucattan Mamul Diğer Eşya 3,9 2,3 12,7 2,8 225,6 41 Ham deriler (kürkler hariç) ve köseleler 11,3 6,6 10,4 2,3-8,0 74 Bakır ve bakırdan eşya 7,9 4,6 8,9 2,0 12,7 TOPLAM GENEL İHRACAT 170,9 100 455,8 100 166,7
26 TÜRKIYE DEN İTHAL EDILEN ÖNEMLI MAL GRUPLARı Fasıl 2010 Pay % 2011 Pay % Değ. % 84 Makineler, mekanik cihazlar, yedek. 152,1 19,7 290,4 22,3 90,9 73 Demir ve çelikten eşya 70,4 9,1 165,7 12,7 135,4 85 Elektrikli makina, cihazlar, yedek. 74,4 9,7 143,5 11,0 92,9 39 Plastik ve plastikten mamül eşya 56,4 7,3 114,5 8,8 103,0 87 Motorlu kara taşıtları ve yedek par. 38,5 5,0 65,9 5,1 71,2 94 Mobilya 39,1 5,1 58,0 4,5 48,3 34 Sabun ve muhtahzarları 48,0 6,2 47,0 3,6-2,1 72 Demir ve Çelik Mamülleri 19,7 2,6 40,8 3,1 107,1 48 Kağıt, karton ve mamulleri 36,1 4,7 40,6 3,1 12,5 76 Aluminyum ve Aluminyumdan Eşya 16,6 2,2 31,4 2,4 89,2 TOPLAM GENEL İTHALAT 771,3 100,0 1302,4 100,0 68,9 Milyon Dolar
27 AZERBAYCAN EKONOMISINDE TÜRK ŞIRKETLERI 1266 Türk firması bulunmakta 6.5 milyar dolar yatırım 25.000 kişilik istihdam yaratılmıştır. 3.5 milyar dolar ticaret hacmi 6.4 milyar dolar tutarında ihale alınmıştır.
28 MÜŞAVIRLIK VE MÜTEAHHITLIK HIZMETLERI Alınan Projeler 1993-2010 Yılları Arası; Toplam Proje Sayısı (adet) 279 Toplam Sözleşme Değeri (milyar $) 6.3 2011 Yılında; Toplam Proje Sayısı (adet) 53 Projenin Toplam Değeri (milyar $) 1.1 2012 Yılı Ocak-Nisan döneminde; Toplam Proje Sayısı (adet) 7 Alınan Projelerin Değeri (milyon $) 100
29 İKI ÜLKE TICARETINI ETKILEYEN FAKTÖRLER Halkın Türkiye ye sevgisi Coğrafi yakınlık Karşılıklı yatırımların artması Karşılıklı eğitime bağlı iş fırsatları Uydu yayınları (televizyon) Türk malı imajı Uluslararası alanda ortak çıkarlar İş adamlarımızın piyasa tecrübesi Şirketlerimizin teşkilatlı olmaları Ülkenin kaynak zenginliği
30 İKI ÜLKE TICARETINI ETKILEYEN FAKTÖRLER Bazı BDT ülkeleri ile STA lar Rusya ile geleneksel ilişkiler Piyasa ekonomisinin tam işlememesi Ticari anlaşmazlıklar Bankacılık sisteminin gelişmemiş olması Sahte malların piyasaya sürülmesi Nakliyatla ilgili sorunlar Gümrük uygulamaları Tekelleşme Bürokrasi Vize ve Çalışma İzni
5. Öneriler 31
32 ÖNERILER Firmalarımızın Müşavirliğimizle temas kurması, Ekonomik-Ticaret gündemli ziyaretlerin artırılması, Ticari ve ekonomik ilişkilerde uluslararası teamüllere uyulması, DOSTLUK BAŞKA ALIŞ-VERİŞ BAŞKA Sahteciliğe karşı marka tescili yaptırılması
33 ÖNERILER Gümrük Muafiyetli Ekonomik Bölgeler Kurulmasının Teşvik edilmesi, Lojistik Merkezi; Azerbaycan ın Orta Asya ya ve Rusya ya açılan bir kapı olarak değerlendirilmesi, Azerbaycan ın DTÖ ye üyeliğinin desteklenmesi, Serbest Ticaret Anlaşması yapılması. Taşıma araçlarının İkili ve Transit Geçiş Belgeleri nin sayısının artırılması veya kaldırılması, BTK Demir Yolu Hattı nın tamamlanması.
34 H. Necip YAVUZ Ticaret Başmüşaviri TEŞEKKÜRLER Bakü Ticaret Müşavirliği Tel : 00 994 12 441 39 68 Faks : 00 994 12 441 39 06 e-posta : baku@ekonomi.gov.tr