Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) Öğretim Yılı Güz Dönemi

Uzaktan Algılama (JDF439) Hiperspektral ve termal bantlı uydular Ön-işlem adımları Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (Grup B) 2016-2017 Öğretim Yılı Güz Dönemi 1

Termal (Isıl) Uzaktan Algılama Termal ışımanın teorisi ve fizik Termal ışıma ve uzaktan algılama Uygulamalar 2

Işıma kaynağı: Güneş ışıması/radyasyonu Görünür Yakın kızılötesi Kısa dalga yakınötesi Dünya yüzeyi Termal kızılötesi Mikrodalga (yayılım toprak nemi 3

Potansiyel enerji, cisimlerin bir alanda bulundukları fiziksel durumlardan ötürü depoladığı kabul edilen enerji Kinetik enerji, cisimlerin hareketlerine bağlı olarak sahip oldukları enerji Mutlak sıcaklığın üzerindeki her cisim, atomlarının titreşmesi, dönmesi ve hareket etmesi sonucunda sahip olduğu kinetik enerjiye bağlı olarak elektromanyetik ışınım yayarlar. 0 Kelvin, 273,15 Celsius Bir cismin moleküllerinin rastlantısal hareketlerine bağlı olarak kazandığı enerji, cismin kinetik ısısı olarak adlandırılır. Sunar, 2011 4

Kinetik ısısı (dolayısıyla sıcaklığı) ısı, ışık veya elektriksel etkilerle artan cisim, sıcaklığa bağlı olarak sahip olduğu kinetik ısısını elektromanyetik ışınım enerjisine Genel olarak ısı enerjisinin transferi; 1. İletim (Kondüksiyon): moleküler temas, 2. Taşınım (Konveksiyon): ısıtılan malzemenin fiziksel yer değiştirimi, 3. Işıma (Radyasyon): elektromanyetik dalga Sıcaklık bir cisimdeki tüm atomların veya moleküllerin ortalama kinetik enerjisi olarak tanımlanır. Isı ise farklı sıcaklıklara sahip cisimler arasındaki ısıl enerji akışıdır. Sunar, 2011 6

Termal IR band : atmosfer ve dünya üzerimdeki tüm nesnelerden ışıyan ısı enerjisi 7

Atmosfer, elektromanyetik spektrumun diğer bölgelerde olduğu gibi ısıl kızıl ötesi bölgedeki enerjiyi de yutulma bölgelerinden dolayı düzenli bir yapıda geçirmez Belirli dalga boylarında karbondioksit, su buharı ve ozon nedeniyle yutulma bölgeleri mevcuttur. Isıl kızıl ötesi bölgede atmosfer pencereleri. Sunar, 2011 8

Planck kanunu Bir nesne tarafından yayılan ve dalgaboyu ile sıcaklığın fonksiyonu olan enerji miktarını tanımlar Dalgaboyunda ki ışıma miktarı 9

Planck kanunu Dalgaboyuna bağlı olarak nesnelerin siyah cisim ışıması Siyah cisim üzerine düşen bütün ışınları soğuran/yutan ve hiçbir ışığı yansıtmayan, geçirmeyen cisim 10

Wien kayma yasası Tepe noktasında meydana gelen yön değişimi Wien kayma yasası ile tanımlanır Cismin sıcaklığı arttıkça yayınlanan ışıma enerjisinin dalga boyu küçülmekte, elektromanyetik spektrumda kızılötesi bölgesinden mor ötesi bölgesine doğru kaymaktadır. Wien fonksiyonu 11

Kirchhoff yasası Bir yüzeyin (duvar, masa vb.) λ dalgaboyunda yansıtımı Bir yüzeyin (duvar, masa vb.) λ dalgaboyunda soğurması Yayılım Kirchhoff: ε λ = α λ 12

Genel olarak yayımı (ε) etkileyen temel faktörler Cisimlerin renk tonu; koyu cisimler daha iyi yutucu ve daha iyi yayıcıdır. Yüzey pürüzlülüğü; dalga boyuna göre daha pürüzlü (kaba) olan yüzeyler daha büyük yüzey alanına ve daha büyük yutulma ve tekrar yayma potansiyeline sahiptirler. Nem içeriği; nem içeriği fazla olan cisimlerin daha fazla yayıcı olma kapasitesi vardır. Görüş alanı ve bakış açısıdır. 13

Stefan-Bolzmann kanunu Verilen bir sıcaklık değeri için bir nesnenin tüm dalgaboyunda yaydığı toplam enerji miktarını belirtir Cisim sıcaklığının 4. kuvveti ile doğru orantılı Yayılım ile gelen düzeltme ile 14

Doğal yüzeylerin yayılım değerleri (8-14 μm) Siyah cisim :ε = 1 Temiz su: ε = 0,98-0,99 Çıplak arazi: ε = 0,92-0,94 Yeşil bitki: ε = 0,96-0,99 Kuru bitki: ε = 0,88-0,94 Cam: ε =0,77-0,81 Aluminyum folyo: ε = 0,03-0,07 15

Bitki örtüsü Yeşil yapraklı bitkiler fotosentez için mavi ve kırmızı bölgeden enerji sağlar Sıcaklık arttıkça ışıma yapar ancak yaprakları ile terleyerek yutulum gösterir Sıcaklık; kanopi alanı, terleme oranına bağlı olarak değişir Toprak sıcaklığı, algılayıcı açısı, bitki örtüsü tipi ve bu örtünün nem içeriği dikkate alınmalı 16

Toprak Toprak: Su içeriğine bağlıdır Su, iyi bir yutucu ve ışıyıcıdır ancak buharlaşma nedeni ile soğudukları için ışınım oranı düşer Kuru toprak daha çok enerji soğurup ısındığı için daha çok ısıl ışınım yapar Kayaçlar: Kaya gibi katı cisimlerde enerji transferi iletim (moleküler temas) yoluyla Isı enerjisi yüzeye yakın yerlerde yağunlaşır ~50-100cm Gün boyu yüksek, gece çok düşük sıcaklık 17

Termal algılayıcı Mavi: ıslak toprak Kırmızı: kuru toprak http://bestdroneforthejob.com/drone-buying-guides/agriculture-drone-buyers-guide/ 18

Su Isıl görüntülerde su cisimleri karaya göre gündüz daha soğuk (daha koyu renk tonunda), gece daha sıcaktır (daha açık renk tonu) Su kötü bir yansıtıcı fakat iyi bir yayıcıdır Zemin (beton, asfalt vb.) Gece gündüz ılıktır Gündüz güneş ışınını yutar, gece bile kuvvetli ışıma yapar 19

Ormanlar Ağaç toplulukları gündüz görece koyu renkte görünürken gece açık renkte görünürler. Yapraklarda oluşan terleme, sıcaklığı düşürdüğü için bitki örtüsü topraktan daha soğuk (koyu renkte) görünür. Geceleri ise yüksek su içeriği ve yaprak katmanlarının yalıtım etkisinden dolayı bitki örtüsü, kendisini çevreleyen topraktan daha sıcak (daha açık renk tonunda) görünür. 20

Isıl algılamada 3-5 μm çok sıcak cisimlerin algılanması, 8-14 μm ise çok sıcak olmayan yeryüzü cisimlerinin algılanması için uygun olan spektral bölgelerdir. Çok sıcak cisimler 8-14 μm bölgesinde de algılanabilir. 21

Kaya tipleri ve yapıları Volkanların ısıl özellikleri Soğuk/sıcak su kaynakları (balıkçılık) Orman yangınları Çöplük/atık alanlarda meydana gelen yangınlar Göl ve nehirlerdeki ısıl ayrışmanın özellikleri, 22

Volkanik alan http://geoinfo.amu.edu.pl/wpk/rst/rst/sect13/sect13_10.html 24

Şili volkan patlaması Kısa IR (sarı-kırmızı) sıcaklık > 600K http://cimss.ssec.wisc.edu/goes/blog/archives/17829 25

http://www.eurosense.com/ 26

http://www.xyht.com/aerialuas/thermal-imaging-heats-up-the-geospatial-world/ 27

https://frontierscientists.com/2014/06/measuring-modelinggeothermal-resources-at-pilgrim-hot-springs/ 28

Termal anomali- deprem Kamchatka earthquake (M = 7.0, 21 Jun 1996, Far East, Russia). NOAA-14, 14 Jun 1996 NOAA-14, 22 Jun 1996 29

Environ Monit Assess (2016) 188: 30 DOI 10.1007/s10661-015-5032-2 30

Yer Yüzey Sıcaklığı (LST) http://www.mdpi.com/2072-4292/7/4/4268/htm 35

Verilerin ön işlenmesi, Radyometrik düzeltme Atmosferik düzeltme Topografik düzeltme Görüntü zenginleştirme Gürültü giderme Geometrik düzeltme 36

RADYOMETRİK DÜZELTME Kısmen atmosferik olayların ve atmosferin fiziksel ve kimyasal yapısının etkisinden çoğunluk olarak da arazi yüzeyinden, dünyanın yuvarlak şeklinden kaynaklanan aydınlatma ve yansıtma anormallikleri sonucu oluşan hatalı piksel değerlerinin düzeltilmesi amacıyla uygulanan matematiksel yöntemlerdir. http://anapod.anadolu.edu.tr/groups/ucs541maltan/wiki/154fa/

ÖN İŞLEME-Radyometrik Düzeltme Elektromanyetik ışınım atmosferden geçerken etkileşimde bulunur ve saçılır. Saçılma sonucu güneşten gelen toplam ışınım miktarında azalma olur, benzer şekilde hedeften algılayıcıya gelen yansıtım da atmosferden geçerken saçılır ve yansıtım miktarında değişim gözlenir. Atmosferin uzaktan algılanmış verilere olan bu etkisini gidermek için atmosferin etkisinin giderilmesi/minimuma indirilmesi gereklidir http://anapod.anadolu.edu.tr/groups/ucs541maltan/wiki/154fa/ 38

ÖN İŞLEME-Radyometrik Düzeltme Radyometrik düzeltme işlemi neden yapılır; görüntüde aydınlanma ve bakış geometrisindeki farklılıklar atmosferik etkiler ve algılayıcı kaynaklı gürültü gibi hatalarının giderilmesi için yapılır. bu etkenler; seçilen algılayıcı türü platform ile veri alımı boyunca atmosferin durumuna göre değişmektedir. http://anapod.anadolu.edu.tr/groups/ucs541maltan/wiki/154fa/ 39

ÖN İŞLEME-Radyometrik Düzeltme Radyometrik düzeltme işlemi neden yapılır; Radyometrik düzeltme aynı zamanda farklı algılayıcı ve farklı tarihlerde algılanmış verilerin karşılaştırılmasına yönelik (nicel analizler), bu verilerin bilinen mutlak ışınım veya yansıtma birimlerine dönüştürülmesi için de gerekli bir işlem adımıdır. Optik algılayıcılarda aydınlanma ve bakış geometrisindeki farklılıklar, görüntülenen yeryüzü, güneş ve algılayıcı arasındaki geometrik ilişkileri ve uzaklığı göz önüne alan farklı modeller ile düzeltilmektedir. http://anapod.anadolu.edu.tr/groups/ucs541maltan/wiki/154fa/ 40

Bir bölgenin mozaiğinin oluşturulmasına yönelik aynı algılayıcıdan alınan birçok görüntü arasında homojen aydınlanma sağlamak amacıyla bu işlem yapılmalıdır. http://codex99.com/cartography/103.html 41

ÖN İŞLEME-Radyometrik Düzeltme Herhangi bir algılayıcı sistem tarafından ölçülen ışınırlık, aydınlanma geometrisindeki, atmosferik koşullardaki, bakış geometrisindeki ve algılayıcı karakteristiklerindeki değişimlerden etkilenir Genellikle bu etkilerin düzeltilmesi algılayıcı sisteme ve uygulama çeşidine bağlı olarak farklılık gösterir. Örneğin bakış geometrisi gibi etkiler uçak-bazlı sistemlerde uydu sistemlerine göre çok daha önemli bir etkiye sahiptir.

ÖN İŞLEME-Radyometrik Düzeltme Spektrumun görünür ve kızıl ötesi bölgelerinde kullanılan pasif algılama sistemlerinde belirgin radyometrik düzeltme aşamaları dört adımda incelenebilir; 1. Algılayıcı kalibrasyonu, 2. Atmosferik düzeltme, 3. Topoğrafik düzeltme ve 4. Güneş in açısal yüksekliği ve yeryüzüne olan uzaklığına bağlı düzeltme olarak

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Algılayıcı Kalibrasyonu Uydu görüntüsündeki piksel yansıtım değerleri algılayıcıya gelen ışınırlık değerlerine dönüştürülür. Bu dönüşüm özellikle farklı zamanlarda farklı algılayıcılar tarafından ölçülen objelerin yansıtımlarındaki değişimlerin analizinde ve parlaklık değerlerinin yeryüzünde yapılan sayısal ölçümlerle ilişkilendirilmesi (örneğin su kalitesi ile ilgili ölçümler-spektrometre) için gerekli olan matematiksel modellerin geliştirilmesinde kullanılır.

Algılayıcılardaki her bir bant için gelen ışınırlık değerini piksel parlaklık/gri değerine dönüştüren farklı bir çıkış fonksiyonu (kalibrasyon parametreleri) vardır. Bu fonksiyonların özellikleri, algılayıcı platformundaki kalibrasyon lambalarıyla veya Güneş e yapılan periyodik gözlemlerle sürekli kontrol edilir. Bu şekilde platform üzerindeki ölçmelerle sürekli kontrol edilen ve güncellenen kalibrasyon verileri kullanıcılara işletmeci firma tarafından sağlanır. 45

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Algılayıcı Kalibrasyonu Genellikle algılayıcılar gelen enerjiye lineer bir tepki verecek şekilde tasarlanırlar. Algılayıcıya gelen ışınırlıkla piksellere atanan gri değerleri (DN) arasındaki ilişki, platformdaki iç kalibrasyon standartlarının spektral ışınırlık değerlerinden lineer regresyon analiziyle bulunur, örn.; Landsat TM için; R ölçülen = A i * DN + B i SPOT HRV için; R ölçülen = DN / A i R ölçülen = ölçülen ışınırlık A i = i bantı için kalibrasyon kazancı B i = i bantı için kalibrasyon ötelemesi A ve B değerleri literatürden veya görüntü destek dosyalarından bulunabilir.

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Atmosfer, Güneş ışınırlığı ve algılayıcının ölçtüğü ışınırlık arasında karmaşık bir ilişki oluşturur. Temel olarak atmosfer gelen enerjiyi yutar ve/veya saçar. Optik bölgede uzaktan algılama sistemleri ile elde edilen enerji yeryüzünden yansıyan ve/veya yayılan enerjiyle atmosferin yaydığı ve/veya saçtığı enerjinin karışımıdır Diğer bir ifade ile algılayıcının birim zamanda birim alandan birim katı içinden algıladığı enerji (ışınırlık), birim zamanda birim alana gelen enerjinin (birim ışınırlık), hedef yansıtımının, atmosferin saçtığı enerjinin ve atmosferik yutulmanın bir fonksiyonudur.

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Görüntüdeki her bir piksel değerinin fonksiyonu olan algılayıcı ışınırlığı matematiksel olarak; Burada; R ölçülen = algılayıcının ölçtüğü toplam spektral ışınırlık, = algılanan yer yüzeyinin yansıtımı, E = birim zamanda yer yüzeyinin birim alanına gelen enerji (birim ışınırlık), T = atmosferin geçirimi (gelen enerji miktarının atmosfer olmaması durumunda yeryüzüne gelecek olan enerji miktarına oranı), Lp = atmosferik yol ışınırlığı matematiksel olarak

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Toplanan atmosferik yol ışınırlığı (Lp) görüntü kontrastını azaltan pus etkisi oluşturur ve bu etki küçük dalga boylarına doğru artış gösterir.

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Atmosferik etkilerin giderilmesinde kullanılan radyometrik düzeltme üç farklı şekilde yapılmaktadır: 1. Uydu algılayıcısı, atmosfer ve hedef arasındaki ilişkiyi ve etkileşimleri modelleyen fiziksel metotlar kullanılır. Atmosferik düzeltmelerin fiziksel olarak modellendiği bu yaklaşım en sağlam ve tutarlı ancak en zor yaklaşımdır. En yaygın kullanılan modeller 5S, 6S (Second Simulation of the Satellite Signal in the Solar Spectrum), LOWTRAN, MODTRAN, FLAASH, ATCOR2 ve ATCOR3 modelleridir. Bu simülasyonlar meteorolojik, mevsimsel ve coğrafik değişkenleri girdi olarak alırlar. Pratikte bu değişkenler için yeterli zamansal ve mekânsal çözünürlükte değerler elde edilemez ve özellikle atmosferik aerosollerin dağılımının tahmini zordur. Bu yaklaşımlarda Güneş birim ışınırlığı, Güneş ile Dünya arasındaki uzaklığın değişimine bağlı olarak normalize edilir.

http://www.exelisvis.com/docs/flaash.html 52

http://www.exelisvis.com/docs/flaash.html 53

http://www.pcigeomatics.com/pdf/geomatica/tutorials/geomatica_2015_atcor.pdf 54

2. Atmosferik düzeltmeler, yansıtımı bilinen doğal veya yapay yeryüzü hedeflerine dayalı olarak yapılır. Yansıtım özellikleri çok iyi bilinen, yeterli çözünürlüğe sahip ve görüntü alanına iyi dağılmış hedef objeleri atmosferik koşulların konumdan konuma olan değişimlerinin belirlenmesinde etkin olarak kullanılabilir 55

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme 3. En kolay ve en yaygın kullanılan atmosferik düzeltme yöntemi koyu piksel çıkartımı yöntemidir. Bu yöntemde herhangi bir spektral bant için bir minimum parlaklık değeri (DN) belirlenir ve bu değere göre görüntü histogramı ötelenir. Yani belirlenen değer görüntüdeki bütün piksellerin yansıtım değerlerinden çıkartılır. Bu yöntemde ilgili spektral bant için bazı piksellerin sıfır yansıtım değerine sahip olması gerekliliği kabul edilir. Böylece bu pikseller için ölçülen ışınırlığın (Lp) atmosferik saçılma sonucu oluştuğu ve konumdan konuma değişmediği kabul edilir. Genellikle optik veriler için gölge alanlar ve kızıl ötesi bantlar için temiz derin su kütleleri hedef olarak seçilir. Ancak bu yöntem oldukça kaba bir yaklaşımdır ve daha çok pratik amaçlar için kolay ve uygulanabilir bir yöntemdir.

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Genellikle optik veriler için gölge alanlar ve kızıl ötesi bantlar için temiz derin su kütleleri hedef olarak seçilir. Şekilde İstanbul, Büyükçekmece bölgesine ait Landsat TM uydu verisinde kızıl ötesi bantta su cismi hedef olarak seçilerek görüntü histogramı incelenmiş ve su cismine ait piksellerin sıfır yansıtım değerine sahip olması gerekliliğinden yola çıkılarak atmosferin etkisi belirlenmiştir. Ancak bu yöntem oldukça kaba bir yaklaşımdır ve daha çok pratik amaçlar için kolay ve uygulanabilir bir yöntemdir

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Topoğrafik düzeltme Topoğrafik düzeltme adımında, topoğrafik değişimlere bağlı olarak oluşan sinyal farklılıkları normalize edilir. Bu amaçla en yaygın kullanılan yöntem bant oranlaması dır. Örneğin, Landsat TM için 5. bandın 4. banda oranı gibi. Yansıtım, topoğrafyaya bağlı olarak aynı cisim için farklılık gösterse de iki bandın birbirine olan oranı aynı olacaktır. Oldukça basit olan bu yöntem topoğrafik etkiyi kısmen gidermektedir.

http://cret.cnu.edu.cn/clab/lecture/multi-lecture/rs&ii/lect-09.pdf 59

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Atmosferik Düzeltme Diğer bir yaklaşım, yüzeyin Lambert yüzeyi olduğu kabulüyle, dalga boyunun sabit olduğu ve atmosferik etkileşimlerin olmadığı kabul edilerek, yansıtımdaki değişimin lokal geliş açısından kaynaklanması durumudur. Bu durumda algılayıcıya gelen ışınırlık aşağıdaki eşitlik ile normalize edilir: R ölçülen R 0 i algılayıcıya gelen ışınırlık topoğrafik farklılıklar için normalize edilmiş ışınırlık değeridir. lokal geliş açısı, Güneş ışınırlık yolu ile lokal yüzey normali arasındaki açıdır. Yüzeyin Lambert olmaması durumunda düzeltme işlemi oldukça karmaşıklaşır Yapılan uygulamalara göre, eğer yüzey eğim açısı 25 den küçükse ve etkin aydınlanma açısı yaklaşık 45 ise, yüzeyin Lambert yüzeyi olarak kabul edilmesi daha uygun bir yaklaşım olacaktır.

Lambert yüzeyi, gelen enerjiyi her doğrultuda uniform yansıtan bir yüzeydir. (Lambert yüzeyine nereden bakılırsa bakılsın eşit parlaklıkta görünür) Daha teknik bir ifade ile yüzeyden olan ışınırlık difüz (dağınık) yansıtıma bağlı olarak izotropik (eş yönlü) tir. Örneğin, cilasız bir ahşap yüzey yaklaşık Lambert yüzeyi iken cilalandıktan sonra değişik noktalarda oluşan speküler yansımaya bağlı olarak Lambert yüzeyi değildir. Tüm kaba dokulu yüzeyler ideal Lambert yüzeyi olmamasına rağmen bu kabul, yüzey özelliklerinin bilinmediği durumlar için geçerli bir yaklaşımdır. http://en.wikipedia.org/wiki/diffuse_reflection

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme: Güneş in Açısal Yüksekliğine ve Yeryüzüne Olan Uzaklığına Bağlı Düzeltme Bazı durumlarda farklı optik görüntülerin karşılaştırılabilmeleri için aydınlanma geometrilerindeki farklılıkların standartlaştırılması (normalize edilmesi) gerekir. Yüzeyin Lambert yüzeyi, dalga boyunun sabit olduğu ve atmosferik etkileşimlerin olmadığı kabul edilerek yansıtımdaki değişimin Güneş in açısal yüksekliğine bağlı olduğu durumda algılayıcıya gelen ışınırlık aşağıdaki eşitlik ile normalize edilir: R ölçülen algılayıcıya gelen ışınırlık R 0 aydınlanma geometrilerindeki farklılıklar için normalize edilmiş ışınırlık değeridir. Güneş in açısal yüksekliği olup görüntünün karşılık geldiği coğrafi konuma, mevsime ve zamana bağlıdır.

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Güneş in Açısal Yüksekliğine ve Yeryüzüne Olan Uzaklığına Bağlı Düzeltme Diğer bir deyişle, bu açı Güneş ışınlarının atmosferde kat ettiği uzaklık ile ilişkilidir, örn., dik Güneş açısı daha kısa atmosferik yolu belirtir. Bu bağlamda, yukarıda belirtilen basit normalize işleminde Güneş ışınlarının yeryüzüne olan farklı uzaklıkları da dikkate alınarak ortak bir düzeltme yapılır. Güneş in birim ışınırlığı, Dünya Güneş uzaklığının karesiyle ters orantılı olarak azalır. Bu mesafe genellikle astronomik birimle ifade edilir. Astronomik birim, Dünya nın Güneş etrafındaki eliptik yörüngesinin büyük ekseninin yarısı olan 1.496 x 10 11 metredir. Yüzeyin bir Lambert yüzeyi olduğu kabul edilirse yüzeydeki algılayıcıya doğru olan ışınırlık değeri aşağıdaki eşitlikle ifade edilebilir:

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Güneş in Açısal Yüksekliğine ve Yeryüzüne Olan Uzaklığına Bağlı Düzeltme Bu düzeltme işleminde, algılayıcının nadir doğrultusunun görüntülenen yatay yüzeyin normal doğrultusuyla çakışık olduğu ve Güneş in bu yüzeyi d mesafeden zenit açısıyla aydınlattığı kabul edilir. Buna göre farklı aydınlanma koşulları altında elde edilen görüntü verisi Güneş in zenitte olduğu varsayımıyla normalize edilir.

Ön İşleme-Radyometrik Düzeltme Güneş in Açısal Yüksekliğine ve Yeryüzüne Olan Uzaklığına Bağlı Düzeltme Aslında daha gerçekçi bir yaklaşım, ölçülen ışınırlığın Güneş in lokal geliş açısıyla (Güneş in lokal zenit açısı) normalize edildiği durumdur. E0 1 astronomik birim uzaklığındaki Güneş in atmosfer dışındaki birim ışınırlığı. Güneş ile algılanan cisim arasındaki gerçek astronomik uzaklık yer yüzeyinin etkin yansıtımı

Atmosferik Düzeltme Öncesi Atmosferik Düzeltme Sonrası A.Ü Doç.Dr. Semih EKERCİN 2006

Atmosferik Düzeltme Öncesi TM 124 Atmosferik Düzeltme Sonrası TM 124 http://www.umiacs.umd.edu/labs/gc/atmo/ 67