ANKARA İL L SAĞLIK MÜDÜRLM RLÜĞÜ SAĞLIK HİZMETLERH ZMETLERİNDE AKREDİTASYON Dr. Sedat GÜLAYG
Sağlık k Hizmetinde Kalite Sağlık k hizmetinin bireylere ve topluma eldeki en son profesyonel bilginin ışığında ve arzu edilen sağlık çıktılarına ulaşacak acak şekilde sunulmasıdır. Institute of Medicine,1990
NEDEN KALİTE DEĞERLEND ERLENDİRMERME Kaliteyi koruma ve geliştirme Kamu güvenliğini sağlama Hizmet gerekliliklerini oluşturma ve yasal tanınma Tasarım, planlama, yürütme ve güvenlik şartlarının karşılanıp karşılanmadığını doğrulama Özel yeterliklerin belgelenmesi Risk yönetimi
Ruhsatlandırma; tesisin güvenli biçimde çalışması ile hasta ve çalışanları zarardan koruması için gerekli minimum kriterleri belirleyen bir grup standartla bir sağlık hizmeti tesisini yargılama sürecidir. Sağlık tesislerine ilişkin ruhsatlandırma standartları, güvenli tıbbi bakım için gerekli ekipman tipi ve kalitesini, asgari personel sayısı ve niteliklerini, fiziksel tesislerin hacmini ve özelliklerini belirlemektedir.
Ruhsatlandırma her zaman Devlet tarafından yerine getirilir. Ruhsatlandırma her zaman zorunludur.
Akreditasyon Sağlık kurumunun veya programların önceden belirlenmiş ve yayınlanm nlanmış standartlara olan uygunluğunun unun genellikle bir sivil toplum kuruluşu (NGO) tarafından değerlendirildi erlendirildiği ve onaylandığı resmi bir dış değerlendirme erlendirme sürecidir.
Akreditasyon genellikle gönüllüdür. Akreditasyon standartları uygulanabilirdir. genelde optimal ve Akreditasyon risklerin yönetilmesi y ve azaltılmas lmasıdır. Akreditasyon sağlık k hizmetlerinde risk yönetimidir. y Akreditasyon, bir kurumun, hasta bakım m kalitesi sağlamas laması,, hastalar ve çalışanlar ile ilgili riskleri azaltmak için in sürekli s olarak çalışması yönünde nde güvence g sağlamaktad lamaktadır.
Akreditasyonun Temel Amaçlar ları : Sağlık k hizmetleri kuruluşlar larına yönelik y standartları karşı şılamada optimal başar arı hedefleri koyarak sağlık hizmetlerinin kalitesini geliştirmek, Sağlık k hizmetlerinin yönetim yapısını geliştirmek tirmek, Seçilmi ilmiş yapı,, süres reç ve sonuç standartlarını veya kriterlerini karşı şılayabilmek için i in sağlık k hizmetleri kuruluşlar larının karşı şılaştırmalı veri tabanını oluşturmak turmak, Hizmetlerin artan verimliliği i ve etkililiği üzerine odaklanarak sağlık k hizmetleri maliyetlerini düzenlemek,
Sağlık k hizmetleri kuruluşlar larına, yöneticilerine y ve sağlık çalışanlarına; na; sağlık k hizmetlerinde kalite geliştirme stratejileri ve en iyi uygulamalar konusunda eğitim ve danış ışmanlık sağlamak, Halkın,, sağlık k hizmetlerinin kalitesine olan güvenini sağlamak, Hastalar ve personelle ilgili olarak yaralanma ve enfeksiyonlara bağlı riskleri azaltmak.
Akreditasyon sistemleri konusunda yapılan araştırmalar, rmalar, farklı ortamlar ve ülkelerde, algılanan lanan yararlar açısından a tutarlı bir benzerlik göstermig stermiştir. tir. Yüksek ksek ekip çalışması: Profesyonel gruplar, uzmanlık birimleri, klinik ve destek hizmetleri, yöneticiler y ve klinisyenler arasında daha fazla işbirlii birliği i, Kalite Kalite çalışmalarının n entegrasyonu: Sağlık k hizmeti sunum sürecindeki s farklı personel gruplarının n kalite faaliyetleri ile becerilerini bir araya getirme, Standartların n Başar arılması: Uygun olmayan durumların belirlenmesi ve düzeltilmesi d için i in özdeğerlendirmeerlendirme yapılarak standartların n başar arılması, Tanıtım: Sağlık k kuruluşunun unun toplumdaki imajını arttırma, rma, Güven: Hizmet sunum sürecinde s çalışanların n kuruluşlar larına olan inanç ve güvenini g arttırma. rma.
Standart Yetkili bir mercii tarafından konulan, kuruluşun un kabul edilebilir performans düzeyini tanımlayan net, önceden belirlenmiş bir beklenti setidir.
Standartları kim geliştirir tirir? Meslek kuruluşlar ları Sağlık kuruluşlar ları Uzmanlar Hükümetler/SB Eğitim kurumları
Akreditasyon Standartlarının özellikleri Sağlık uzmanlarının fikir birliği Yayınlanm nlanmış İncelenmiş Düzenli olarak revize edilmiş ve güncellenmiş Birime karşı sistem
Akreditasyonda da Eğitimli ve bağı ğımsız inceleyiciler Kuruluşun un standartlara uygunluğunun unun değerlendirilmesi erlendirilmesi Kişisel isel uygulayıcılara lara karşı örgütsel uygulayıcılar lar Sürekli geliştirme üzerine odaklanma Optimal kalite standartları Odaklanmanın, cezalandırıcı değil il, pozitif ve yararlı bir yönü vardır.
DÜNYADAKİ SAĞLIK AKREDİTASYON PROGRAMLARI
Sağlık k hizmetlerinde akreditasyona dünya d çapında yoğun talep ve ilgi gösterilmektedir, g Yaklaşık k 40 ülkede sağlık k akreditasyon programı uygulanmaktadır, 1990 dan beri başlat latılan lan akreditasyon programlarının yarısından çoğu u Avrupa ülkelerinde uygulanmaktadır.
İLK YIL DENETİMİ PROGRAMLAR 1951 ABD (JCAHO) 1 1958 Kanada 1 1974 Avustralya (ACHS) 1 1979 ABD (AAAHC) 1 1986 Tayvan 1 1987 Avustralya (QIC) 1 1989 Yeni Zelanda 1 1990 Birleşik Krallık (HAP) 1 1991 Birleşik Krallık (HQS), US (NCQA) 2 1994 Güney Afrika 1 1995 Finlandiya, Kore, Endonezya 3 1996 Arjantin, İspanya 2 1997 Çek Cumhuriyeti, Japonya 2 1998 Avustralya (AGPAL), Brezilya, JC International, 5 Polonya, İsviçre 1999 Fransa, Malezya, Hollanda, Tayland, Zambiya 5 2000 Portekiz, İngiltere (CSBS), Filipinler 3 2001 Bulgaristan, Almanya, İtalya, İrlanda 4 Henüz işlevsel Kolombiya, Slovakya Cumhuriyeti, Moğolistan, Bosna 4 değil TOPLAM 39 YILDA YENİ PROGRAM WHO ISQua Quality and accreditation in healthcare report 2003
Growth of operational programmes 1958-2001 WHO ISQua Quality and accreditation in healthcare report 2003
WHO Avrupa BölgesiB DURUM Bilgi yok Rapor edilen bir program yok Rapor edilmiş program var ÜLKE Andorra,, Azerbaycan, Belarus,, Hırvatistan, H İsrail, Kazakistan, Letonya, Makedonya, Malta, Monako, Moldova, Romanya, San Marino, Slovenya, Tacikistan, Türkmenistan, T Ukrayna, Arnavutluk, Georgia Ermenistan, Avusturya, Belçika, Danimarka, Estonya,, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, Lüxemburg,, Norveç,, Rusya, Türkiye, Özbekistan, Yugoslavya Bosna-hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya,, Finlandiya, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, KırgK rgızistan, Litvanya,, Hollanda, Polonya, Portekiz, Slovakya, İspanya, İsveç, İsviçre, İngiltere SAYI 19 12 19
Avrupa daki Program Odakları Klinik Uzmanlık Tüm Sektörler Üçünc ncü Basamak, Eğitim Hastaneleri İkinci ve Üçünc ncü Basamak Hastaneleri Birinci Basamak ve Hastane Sağlık ve Sosyal Hizmetler BK Fransa, Letonya, Bosna, Italya,, BK Almanya, İrlanda Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, İsviçre Bosna, Danimarka,, Slovak Cumh, İspanya,, BK Finlandiya, Çek Cum.
Programme scope UK HAP UK HQS Finland Spain FAD Czech Rep Poland Switzerland France Latvia Netherlands Italy Lombardia Portugal Scotland Bulgaria Germany UK RCGP Denmark Ireland Kyrgyz Italy Em-Romana Italy Marche Italy Toscana Bosnia RS Primary Secondary Tertiary Other Mental health, palliative care. Social care Clinical pathways OP specialties Dental PHC
25 Program growth 1990-2004 20 15 10 5 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Non-gov Gov Accreditation in Europe 2004- Dr. Charles Shaw
Hükümetlerle ilişki Programların durumu ülkeler (programlar) toplam Hükümetlerce yönetilen Kısmi devlet desteği Hükümetçe tanınma Bağımsız Bosnia and Herzegovina; Italy; Mongolia; Zambia Colombia; France; Germany; Indonesia; Ireland; Japan, Poland; Portugal; Thailand; UK Australia (ACHS, QIC); Brazil; Malaysia; Republic of Korea Argentina; Australia (AGPAL); Canada; Czech Republic; New Zealand; South Africa; Spain; Switzerland; UK (HQS, HAP); USA (NCQA) 5 10 5 11 31
Principal influence on programs Australia (AGPAL) Australia (ACHS) USA ISO UK Canada Accreditation in Europe 2004- Dr. Charles Shaw
Ülkemizde sağlık k hizmetlerinde kalitenin oluşumuna umuna katkı sağlayacak ve destekleyecek bir sisteme gereksinim vardır. r. Sistemin; eğitim, yönlendirme, y denetim, kıyaslama k (benchmarking) gibi fonksiyonlara sahip olması öngörülmektedir.
SAĞLIK BAKANLIĞI JCI İŞBİRLİĞİ PROTOKOLÜ Ulusal sağlık akreditasyon sisteminin yapılandırılması, Standart geliştirme, Kalite izleme ve ölçme sistemlerinin geliştirilmesi, Denetçilerin eğitimi Veritabanı oluşturulması
Program Geliştirme Süreci ve Maliyeti Program geliştirme maliyeti, büyük ölçüde, program kapsamına alınan tesis türü ve sayısına göre değişmektedir mektedir. Büyük bir ülkede (Türkiye) yeni bir program geliştirmek içinin asgari gerekli süre 2 yıl; programı tamamiyle işler ve başar arılı hale getirmek içinin ise 5 yıldır.
Teşekk ekkürler Dr. Sedat GÜLAYG sedatgulay@msn.com