WiMAX Overview Ağustos 2008 Levent Acarer
Genişbant Erişim Hizmetleri Telsiz iletim yoluyla genişbant telsiz erişim şebekesi kurularak (bölgesel/ulusal); Genişbant mobil telsiz erişim hizmeti ve Noktadan noktaya, noktadan çok noktaya ve çok noktadan çok noktaya kablosuz bağlantılar ile genişbant sabit telsiz erişim hizmeti sunulması kapsamında yüksek miktarda veriyi taşıma imkanı sağlayan teknolojilerdir. (LMDS, MMDS, Wi-Fi, WiMAX, Wi-Bro, Flash OFDM vb.)
Genişband Erişim Teknikleri Günümüzde Genişband erişim teknolojilerince en çok kullanılan teknolojiler DSL Hizmetleri Wi-Fi 3G/HSDPA Wimax Cable
Wimax Nedir? Wimax (Worldwide Interoperability for Microwave Access), IEEE 802.16 WirelessMAN standartlarında kablosuz genişbant teknolojisidir. Kişisel ve kurumsal KABLOSUZ genişbant deneyimidir. Broadband 802.16 IEEE High Speed Internet Mobility (802.16e) Nationwide Coverage Support Voice (VOIP)
Wimax in Temel Özellikleri? Interoperabilite : Operatör için çok sayıda ekipman tedarikçisi ( aynen IT dünyasındaki çeşitlilik ve bolluk gibi ) Daha uygun maliyetli oldugu soylenir WiFi, IMS, VoIP, IPTV, SIP gibi uygulamalara açık, GELECEGE AÇIK Dizüsütü bilgisyarlarda yuksek hacimde Wimax entegrasyonu ör: INTEL çipleri her yerde Yuksek Kapasite (ODFM modulasyonu kablolu dunyadan alma, tıpkı DSL ve kablo modemlerindeki gibi) Geniş Kapsama ( hızlı kurulum, kısa kule, NLOS no line of sight, basit RF planlama, hızlı CPE kurulumu Spektrum daha verimli kullanılır Multi spektum ozelligi ( 2.3, 2.5,2.6 3.4-3.6, 5.8 Ghz vb ), Wimax Forum gerekli yerlerin ayrılması icin çalışıyor kaynakların etkin kullanımı
Üretici Tedarikçileri 30 adet Wimax Forum Certied Ürün var Airspan Networks, Alvarion, Aperto Networks, Axxcelera Broadband Wireless, Proxim Wireless, Redline Communications, Selex Communications, SEQUANS Communications, Siemens, SR Telecom ve Wavesat WiMAX Forum Certified durumda. Bunun dışında ayrıca Motorola, Samsung, Alcatel-Lucent vb..
WiMAX Tarihçe Wimax IEEE 802.16 standarlarına dayanmaktadır İlk 802.16 standardı 2001 yılında onaylanmıştır.(802.16a) 802.16a LOS 10-66 Ghz 802.16d Fixed Wireless Broadband Access NLOS Active amendments: 802.16e-2005 Mobile 802.16 802.16f-2005 Management Information Base 802.16g-2007 Management Plane Procedures and Services 802.16k-2007 Bridging of 802.16 (an amendment to 802.1D) Amendments under development: 802.16h Improved Coexistence Mechanisms for License-Exempt Operation 802.16i Mobile Management Information Base 802.16j Multihop Relay Specification 802.16Rev2 Consolidate 802.16-2004, 802.16e, 802.16f, 802.16g and possibly 802.16i into a new document. Amendments at pre-draft stage: 802.16m Advanced Air Interface. Data rates of 100 Mbit/s
Bugün Wimax 522 Firma Wimax Forum a katıldı 30 Vendor,100 den fazla Wimax ürününü duyurdu 9 Major Mobil Wimax Terminal üreticisi ürünlerini tanıttı. 87 ülkede Commercial/Trial şebekeler kuruldu OrtaDoğu ve Afrika 50.04$ ile en yüksek ARPU ya sahip 2007 yılı Wimax Servislerinden elde edilen gelir yaklaşık 1 milyar dolar ve ARPU 46.30$ olmuştur.bu rakam business aboneler için 144.09$ olmuştur.
WIMAX ve PTP Teknoloji
WiMAX as FWA- and Nomadic Access Technology (DSLAlternative)
Deployment Haritası
WiMAX Forum Kuruluş tarihi Haziran 2001 Ekipman standardizasyonu 2004,46 üye şimdi 522 üye. Wimax Forum Certified
Frequency Ranges for WIMAX
Frequency Ranges for WIMAX
International Frequency Allocations
Dünyada Wimax Uygulamaları Worldmax Hollanda 3.5 GHZ 802.16e PCMCIA (ZYXEL) 89,95 Euro VOIP 0,15 euro/min 1 Ay prepaid 19,95 Euro 29,95 Euro 1 ay+pcmcia 17.06.2008!!!!Kullandıkları Kapsama haritası çok User friendly istediğiniz bölgenin Outdoor ve indoor sinyal seviyesini gösteriyor.
Turkcell-Tellcom WiMAX Deneme çalışmaları Motorola ve Alcatel-Lucent
NoN-Near Los Good Radio Condistions Distance To BS Distance To BS 130 Meters 112 Meters
NoN-Near Los Bad Radio Condistions Distance To BS Distance To BS 940 Meters 570 Meters
Mobile Technologies
WiMAX vs LTE Wimax ve 3G nin geleceği arasında farklar? Herşey 4G için Wimax, LTE den 2-3 sene daha önde!!! Yuksek hız, dusuk gecikme, etkin spektrum kullanımı, yuksek kapasite ( MIMO DL/ UL, LTE ise sadece DL de) 4G, OFDM dir!!!
Data Hızları GPRS(1 TS başına) CS1 : 9 kbps CS2: 13kbps CS3: 15kbps CS4:18kbps Telefon desteği çok önemli,telefonlar 4TS-DL/1TS-UL EDGE(1 TS başına) MCS1-MCS9 olarak kaliteye göre değişken data hızlarına göre 9 kademe mevcut En yüksek data hızı MCS9:59.2kbps Telefon desteği çok önemli,telefonlar 4TS-DL/1TS-UL UMTS Maksimum data hızı 384kbps HSDPA Maksimum data hızı 14.4Mbps WiMAX Maksimum data hızı 10 Mhz 18Mbps
WiMAX Data Hızları
Mobil Genişband Karşılaştırması GPRS Biz Buradayız Maks.Yüklenen Veri (MB) 200sn 80 Kbps EDGE 80sn 200 Kbps W-CDMA 40sn 384 Kbps DSL 1 Mbps EV-DO 2.4 Mbps Cable 3.0 Mbps HSDPA 7.2 Mbps 2sn WiMAX SMS Email Internet Java 0.0 0.5 1.0 1.5Oyun 2.0 Erişimi 10 Mbps Email 2.5Eki 3.0 Müzik 3.5 4.0 dosya indirim 4.5 5.0 Video dosya indirim
Servis ve Uygulamalar Ne Işe Yarar Son kullanıcılar icin? En cok kullanılmak istenen servis VOIP!!!
Nasıl Konumlandırılır? Data ve multimedya bazlı servis vermek üzere, GERCEK MOBİL INTERNET icin Cihaz tarafında daha az kontrol ve bagımlılık istenen durumlarda ( ör: ev eşyalarında ve dizüstü bilgisayarlarda gömülü online özelliği ) Ses haberleşmesinin yuksek ancak genişbant haberleşmesinin göreceli olarak düşük olduğu ülkeler için ideal olabilir DSL veya kablolu erişimin olmadıgı yerlerde, kırsal alanlarda genişbant imkanı verir Mevcut hücresel ( 3G ) kapsamanın oldugu yere de yapılabilir ( ses servislerine rakip degil, 3G geniş kapsama yapıyor, ancak mevcut şebekeyi rahatlatmak icin Wimax eklenebilir) Operatorlerin ana şebekelerinde omurga görevi alabilir ( backhaul)
Wimax CPE ve terminaller Easy Deploy and Install Developed based 802.16e Cost effective Enabled network for wimax and wi-fi Reduced number of Wimax BTS required İmproved coverage and capacity İmproved Bandwidth Internet Tablet Nokia 770, N800
Deployment Options Cheaper than cable Easy to deploy and withdraw High bit rates (several Mbit/s per customer) Frequencies used: 2.4 to 40 GHz, and lower (from LOS to nlos solution) Associated services : VoIP, broadband internet, multimedia
NLOS is GOOD!! Means the transmit mast needn t be the highest thing around This makes planning a lot easier Also installation at customer site needn t be on the roof
OFDM Nedir? Spektrumu daha etkin kullanır Daha yüksek kapasite/trafik imkanı Daha makul maliyetler Daha az enterferans OFDM digital bir kodlama ve modulasyon tekniğidir
OFDMA Fast Review
Adaptive Modulation and Coding
Actually Supported Modulation and Coding Schemes
Multiple Antenna Techniques
Variations of MIMO in WIMAX Coverage Gain Capacity Increase
WiMAX NETWORK
Reference Architecture Visited NSP R2 Home NSP R2 R3 R1 SS/ MS ASN R5 CSN CSN R4 Another ASN NAP ASP Network OR Internet ASP Network OR Internet
R1: Reference point between MS and BS: implements IEEE 802.16e-2005 R2: Reference point between MS and ASN-GW or CSN: logical interference used for authentication, authorization, IP host configuration and mobility management R3: Reference point between ASN and CSN: supports AAA, policy enforcement, and mobility-management capabilities. Implements tunnel between ASN and CSN. R4: Reference point between ASN and ASN: used for MS mobility across ASNs. R5: Reference point between CSN and CSN: used for internetworking between home and visited network. R6: Reference point between BS and ASN: Implements intra-asn tunnels and used for control plane signaling. R7: Reference point between data and control plane in ASN-GW: used for coordination between data and control plane in ASN-GW. R8: Reference point between BS and BS: used for fast and seamless handover.
Wimax Mimarisi WLAN ASN AP ASN GW CPE Internet ISP Distribution Network BTS CPE ASN Mobile ASN GW CSN Gateway BTS ISP Backbone Network IP Terminal ISP / Metro Distribution Network BTS Border Gateway Mobile Home Agent (HA) Hotlining Application Server AAA CSN Interworking Gateway DNS/ DHCP Prepaid Server Billing Policy Function IMS Internet NMS 5000 DBDM PDA CSN
Network Nodes
Wimax İstasyonları
Wimax İstasyonları TX Power 36 dbm Bandwidth 10 Mhz Both 2.5 and 3.5 Ghz Available Average Data Rates:18 Mbit DL,4 Mbps UL per sector and 10 Mhz carrier 19 rack enough
Wimax ASN Gateway Indoor Network Element Mobility Control (handovers) between Base stations and ASN gateways Mobile IP foreign Agent Authenticator Security key distributing Rate limit Traffic Routing with 2 GB/s
E2E-Architecture Overview
ASN-Implementation Options
Details of Profile A Implementations
Details of Profile B Implementations
Details of Profile C Implementations
Mobility
Teşekkürler