Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI Dosya Sayısı : (Muafiyet) Karar Sayısı : 11-45/ Karar Tarihi : A.

Benzer belgeler
REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI. Dosya Sayısı : (Menfi Tespit/Muafiyet) Karar Sayısı : 09-30/ Karar Tarihi :

Temsilcisi: Dr. Kemal Tahir SU Turan Güneş Bulvarı 100/20 Yıldız Ankara D. İLGİLİ TARAF: Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

2002/2 SAYILI DİKEY ANLAŞMALARA İLİŞKİN GRUP MUAFİYETİ TEBLİĞİ

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU. 2003/3 ve 2007/2 sayılı Rekabet Kurulu Tebliğleri ile Değişik, Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği 1 Tebliğ No : 2002/2

REKABET KURULU KARARI. Dosya Sayısı : (Menfi Tespit) Karar Sayısı : 03-76/ Karar Tarihi :

REKABET KURULU KARARI

: Pars Petrol Madeni Yağlar İth. İhr. Paz. San. Tic. A.Ş. Temsilcisi: Av. Zafer AKGÜN Ulus Mah. No 10/B Koyundere Menemen/İzmir

:Shell & Turcas Petrol A.Ş. Gülbahar Mahallesi, Salih Tozan Sokak, Karamancılar İş Merkezi

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

B. RAPORTÖRLER : Hakan Deniz KARAKOÇ, Osman Tan ÇATALCALI, Yusuf ÜLKER, Mesut KOÇ C. BAŞVURUDA BULUNAN : Gizlilik talebi bulunmaktadır

D. TARAFLAR : Genzyme Sağlık Hizmetleri ve Tedavi Ürünleri Tic. Ltd. Şti. Muhittin Üstündağ Caddesi, No:31, Koşuyolu, Kadıköy/İstanbul

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI. Dosya Sayısı : (Muafiyet) Karar Sayısı : 05-40/ Karar Tarihi :

KONU: AKARYAKIT DAĞITIM ŞİRKETLERİNİN BAYİ YATIRIMLARI NEDENİYLE UĞRADIKLARI ZARARLARA İLİŞKİN SEBEBSİZ ZENGİNLEŞME DAVALARI

REKABET KURULU KARARI

B. RAPORTÖRLER : Ümit Nevruz ÖZDEMİR, Özgür Can ÖZBEK, Yalçıner YALÇIN

: Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI : Prof. Dr. Metin TOPRAK, Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR

REKABET KURUMU REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

SEZİN EZGİ SARIAKÇALI ALKAÇ AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİ

Dosya Sayısı : (Devralma) Karar Sayısı : 09-33/ Karar Tarihi :

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI. Dosya Sayısı : (Devralma) Karar Sayısı : 05-67/ Karar Tarihi :

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

Hukuk ve Danışmanlık

ESKİŞEHİR TİCARET ODASI

Dosya Sayısı : (Muafiyet/Menfi Tespit) Karar Sayısı : 15-02/7-5 Karar Tarihi :

2017/3 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği ve Tebliğin Açıklanmasına Dair Kılavuz

: Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI :Tuncay SONGÖR, M. Sıraç ASLAN, Süreyya ÇAKIN, Mehmet Akif ERSİN, Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE

REKABET KURULU KARARI

EPDK, PETROL PİYASASINDA YENİ LİSANS İLE MEVCUT LİSANSLARIN TADİL BAŞVURULARINA İLİŞKİN KURUL KARARLARINDA ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER YAPTI

REKABET KURULU KARARI

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:

ELEKTRİK DAĞITIM ŞİRKETLERİNİN LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ BAŞVURULARI KAPSAMINDAKİ İŞLEMLERİNE KARŞI AÇILACAK DAVALARDA GÖREVLİ YARGI MERCİİ

REKABET KURULU KARARI

EPDK CEZALAR

1998/3 SAYILI MOTORLU TAŞITLAR DAĞITIM VE SERVİS ANLAŞMALARINA İLİŞKİN GRUP MUAFİYETİ TEBLİĞİ

TEKNOLOJİ TRANSFERİ ANLAŞMALARINA İLİŞKİN GRUP MUAFİYETİ TEBLİĞİ NİN GENEL GEREKÇESİ 1

1982 Anayasası nın Cumhuriyetin Nitelikleri başlıklı 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti nin bir hukuk devleti olduğu kurala bağlanmıştır.

REKABET KURULU KARARI. Dosya Sayısı : (Önaraştırma) Karar Sayısı : 10-52/ Karar Tarihi :

Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

19 Aralık 2015 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : ÇEŞİTLİ İLÂNLAR

4054 SAYILI REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN ŞERHİ

Vekili A. Serhat KAYA Adresi: Türk Hava Yolları Genel Yönetim Binası Atatürk Havalimanı Yeşilköy, Bakırköy-İstanbul

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI. : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI : Prof. Dr. Metin TOPRAK, Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE, Reşit GÜRPINAR

REKABET KURULU KARARI

Dr. Özge Ay OTOMOTİV SEKTÖRÜNDEKİ DAĞITIM SÖZLEŞMELERİNDEN KAYNAKLANAN HUKUKİ İLİŞKİLERİN REKABET HUKUKU DÜZENLEMELERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Şirketin Son Durumunu Gösterir Ticaret Sicil Gazetesinin Verilmemesi Eksiklik Midir?

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI. Dosya Sayısı : (Devralma-Ortak Girişim) Karar Sayısı : 09-58/ Karar Tarihi :

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

ERTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. SİRKÜLER 2016/147

Bedelsiz mal teslimi belge düzeni ve Form Ba-Bs Hk.

Sirküler No: 122 İstanbul, 23 Aralık 2016

REKABET KURULU KARARI. : Tuncay SONGÖR, R. Müfit SONBAY, Prof. Dr. Zühtü AYTAÇ, Rıfkı ÜNAL, Prof Dr. Nurettin KALDIRIMCI, M.Sıraç ASLAN, Süreyya ÇAKIN

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:

AKARYAKIT HARİCİNDE KALAN PETROL ÜRÜNLERİNİN YURT İÇİ VE YURT DIŞI KAYNAKLARDAN TEMİNİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ

Dosya Sayısı : (Özelleştirme Nihai Bildirim) Karar Sayısı : 06-08/98-26 Karar Tarihi :

Konu: 295 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği 23 Aralık 2016 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.

EMLAK VERGİSİNDEN MUAF OLAN TAŞINMAZLA İLGİLİ DÜZENLENEN ÖDEME EMRİNE İLİŞKİN KANUN YARARINA BOZMA KARARI

DUYURU. Üyelerimize ve Kamuoyuna önemle duyurulur.

2 Mart 2014 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 28929

REKABET KURULU KARARI

YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

BAŞVURU SAHİBİ: Nurol İnş. ve Tic. A.Ş. - YDA İnş. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Maslak Büyükdere Cad. Nurol Plaza No:257 Kat:19 Sarıyer/İSTANBUL

ÇEŞİTLİ İLÂNLAR. Vakıflar Bankası Bahçelievler Şubesi nezdinde açılan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na ait TR

Dosya Sayısı : (Muafiyet) Karar Sayısı : 03-73/879(a)-379 Karar Tarihi :

REKABET KURULU KARARI

2-12/2016 KKTC Rekabet Kurulu 62/2017 REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI. : Prof.Dr.Nurettin KALDIRIMCI : Tuncay SONGÖR, M.Sıraç ASLAN, Mehmet Akif ERSİN, Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE

3 Nisan 2016 PAZAR Resmî Gazete Sayı : ÇEŞİTLİ İLÂNLAR

AKARYAKIT BAYİLİK SÖZLEŞMELERİNDE BAYİLERİN SÖZLEŞME AŞAMASINDA DİKKAT ETMELERİ GEREKEN HUSUSLAR

b) Şirketiniz tarafından yine Şirketiniz adına düzenlenen faturaların e-fatura olarak düzenlenip düzenlenmeyeceği

REKABET KURULU KARARI

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:

REKABET KURULU KARARI. : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI : Süreyya ÇAKIN, Mehmet Akif ERSİN, Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE

KAMU İHALE KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

REKABET KURULU KARARI

Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

6728 VE 6745 SAYILI KANUNLARLA GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİ AÇIKLAYAN GENEL TEBLİĞ YAYIMLANDI:

Transkript:

10 20 30 40 Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI Dosya Sayısı : 2010-1-276 (Muafiyet) Karar Sayısı : Karar Tarihi : 17.08.2011 A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER Başkan Üyeler : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Prof. Dr. Metin TOPRAK B. RAPORTÖRLER: Harun GÜNDÜZ, Tuğçe KOYUNCU, Burak SAĞLAM C. BİLDİRİMDE BULUNAN : - OPET Petrolcülük A.Ş. Temsilcisi: Dr. Aydın ÖZTUNALI Turan Güneş Bulvarı No:63/1 Yıldız Çankaya/Ankara D. TARAFLAR : - OPET Petrolcülük A.Ş. - Gürcan Petrolcülük A.Ş. Dolapdere Cad. No:197 Pangaltı-Şişli/İstanbul E. DOSYA KONUSU: Opet Petrolcülük A.Ş. (Opet) ile Gürcan Petrolcülük A.Ş. (Gürcan Petrol) arasındaki dikey anlaşmanın başlangıç tarihi olarak istasyonun faaliyete geçtiği tarihin esas alınması ve anlaşmaya bireysel muafiyet tanınması talebi. F. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 07.09.2010 tarih ve 7051 sayı ile giren bildirim üzerine, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ve 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği nin ilgili hükümleri uyarınca yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 12.08.2011 tarih ve 2010-1-276/MM-11-383.HG sayılı Muafiyet Ön İnceleme Raporu 12.08.2011 tarih ve REK.0.15.00.00-130/245 sayılı Başkanlık önergesi ile 11-45 sayılı Kurul toplantısında görüşülerek karara bağlanmıştır. G. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi ve kira sözleşmesinden oluşan dikey anlaşma ile ilgili olarak; - İstasyonun daha önce üzerinde akaryakıt faaliyeti gösterilmiş bir arazi üzerine tesis edilmiş olması nedeniyle, dikey anlaşmanın Kurulun emsal kararlarında getirilen bireysel muafiyet koşullarını karşılamadığı ve muafiyetten yararlanacağı sürenin hesaplanmasında, istasyonun faaliyete geçtiği tarihin esas alınmasının mümkün olmadığı, bu nedenlerle dikey anlaşmaya bireysel muafiyet tanınamayacağı, - Söz konusu anlaşmanın 18.09.2005 tarihinden önce yapılmış olması ve anılan tarih itibariyle bakiye süresinin beş yılı aşması nedeniyle 18.09.2010 tarihinde kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden yararlandığı, görüşü ifade edilmiştir. H. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME H.1. Taraflar Dosyadaki bilgilere göre; 1992 yılında kurulan Opet, perakende satışlar, ticari ve endüstriyel yakıtlar, madeni yağlar, depolama ve uluslararası ticaret konularında faaliyet göstermektedir. 801 adet Opet, 545 adet Sunpet markaları altında olmak üzere toplam istasyon sayısı 1346 dır. Anlaşmanın diğer tarafını oluşturan Gürcan Petrol ise, İstanbul da kurulu bir şirket olup bildirim konusu istasyonun kurulacağı arazinin maliki ve istasyonun işleticisi konumundadır.

50 60 70 80 90 H.2. İlgili Pazar Taraflar arasındaki Bayilik Sözleşmesi nin kapsamı göz önüne alındığında, bildirime konu işlem çerçevesinde ilgili ürün pazarı, oto lpg dışında kalan otomotiv yakıtları oto-lpg ve madeni yağ pazarları olarak belirlenmiştir. Diğer taraftan, gerek beyaz akaryakıt ürünleri, gerekse oto-lpg ve madeni yağ dağıtım faaliyetlerinin yurt çapında gerçekleştirilmesi ve ilgili hizmetler bakımından rekabet şartlarının farklılaşmasına neden olacak bir unsur bulunmaması nedeniyle ilgili coğrafi pazar, Türkiye olarak kabul edilmiştir. H.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme H.3.1. Bildirim Kapsamındaki Anlaşmanın Konusu ve Niteliği 4054 sayılı Kanun un 4. maddesi, belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmaların, uyumlu eylemlerin ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemlerinin hukuka aykırı ve yasak olduğunu hükme bağlamıştır. 4054 sayılı Kanun un 5. maddesinde ise, Rekabet Kuruluna, belirli koşulları taşıyan anlaşma türlerine grup olarak muafiyet tanınmasını sağlayan ve söz konusu koşulları belirleyen tebliğler çıkarma yetkisi verilmiş bulunmaktadır. Bu yetkiye dayanılarak çıkarılan 2002/2 sayılı Tebliğ ile belirli türden dikey anlaşmaların 4054 sayılı Kanun un 4. maddesi hükümlerinin uygulanmasından grup olarak muaf tutulmasının koşulları belirlenmiştir. 2002/2 sayılı Tebliğ in 2. maddesinde üretim ve dağıtım zincirinin farklı seviyelerinde faaliyet gösteren iki ya da daha fazla teşebbüs arasında belirli mal veya hizmetin alımı, satımı veya yeniden satımı amacıyla yapılan anlaşmalar dikey anlaşma olarak tanımlanmaktadır. Bildirim formu ekinde sunulan dikey anlaşma; Opet ile Gürcan Petrol arasında imzalanan ve İstanbul ili, Şişli ilçesi Dolapdere caddesi No:197 adresinde bulunan akaryakıt istasyonun işletilmesine ilişkin 08.12.2003 tarihli Bayilik Sözleşmesi ve Opet lehine 15 yıl süreli kira hakkı tanınmasına ilişkin 16.12.2003 tarihli (09.12.2003 tarihinde tapuya şerh edilen) kira sözleşmesi ile kurulmuştur. Yine bildirim formunda, taraflar arasında 28.08.2007 tarihinde imzalanan ve 13.09.2007 tarihinde tapuya şerh edilen ek kira sözleşmesinin bulunduğu, Gürcan Petrol ün 11.03.2005 tarihinde lisans aldığı, ancak idari sebeplerle istasyonun 16.10.2008 tarihinde faaliyete başladığı ifade edilmiştir. Dosyadaki bilgilere göre, Opet ile Gürcan Petrol arasında imzalanan bayilik sözleşmesi ile bununla bağlantılı olarak tapuya şerh edilmiş kira sözleşmesi, bayi üzerine rekabet yasağı getiren dikey anlaşma niteliğinde olup, 2002/2 sayılı Tebliğ de yer alan düzenlemelere tabidir. H.3.2. Bildirime Konu Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi ve Tamamlayıcı Nitelikteki Kira Sözleşmesinin 2002/2 sayılı Tebliğ Bakımından Değerlendirilmesi 2002/2 sayılı Tebliğ in 5 (a) maddesinde Tebliğ ile tanınan muafiyetin, anlaşmalarda alıcıya getirilen belirsiz süreli veya süresi beş yılı aşan rekabet etmeme yükümlülüğüne uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır. Bu hüküm, Yargı ve Kurul kararları gereğince akaryakıt sektöründe yapılan dikey anlaşmalar bakımından da uygulanmaktadır. Rekabet Kurulunun geçmiş tarihli kararlarında, akaryakıt bayilik sözleşmeleri ile birlikte akdedilen intifa veya tapuya şerh edilmiş kira sözleşmelerinden oluşan dikey anlaşmalar bakımından beş yıllık muafiyetten yararlanma sürelerinin hesaplanmasında hangi tarihlerin esas alınacağı açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre, taraflar arasında süregelen rekabet yasağına dayalı dikey ilişkiye başlangıç teşkil eden ilk anlaşmanın yapıldığı tarih beş yıllık muafiyetten yararlanma süresinin başlangıcı olarak esas 2

100 110 120 130 140 alınmaktadır. Taraflar arasındaki, rekabet yasağı içeren bayilik sözleşmesi ile birlikte intifa, tapuya şerh edilmiş kira gibi sözleşmelerin hepsinin aynı anda ortadan kalktığı tarih ise rekabet yasağının sona erme tarihi olarak değerlendirilmektedir. Ancak Opet tarafından sunulan bildirim formunda, Opet ile Gürcan Petrol arasındaki dikey ilişkinin kurulduğu ilk sözleşmenin 08.12.2003 tarihli bayilik sözleşmesi olmasına rağmen, Gürcan Petrol ün bayilik lisansını alma tarihinin 11.03.2005 ve faaliyete geçiş tarihinin 16.10.2008 olduğu, bu itibarla ilk ilişkinin kurulduğu tarih ile istasyonun faaliyete geçiş tarihi arasında beş yıla yakın bir sürenin olduğu, bu durumun ise Opet ten kaynaklanmayan nedenlerle, yapı ruhsatının geç alınması ve inşaat nedeniyle gerçekleşmiş olduğu ifade edilmiştir. Bu gerekçelerle taraflar arasındaki ilişkinin başlangıcının istasyonun faaliyete geçiş tarihi olarak esas alınması gerektiği belirtilmiştir. Kira sözleşmesinde de; kiranın başlangıcının 01.04.2004 tarihi olduğu, ancak söz konusu gayrimenkul bu tarihe kadar yasal izin ve ruhsatlar alınarak faaliyete geçemediği takdirde ( ), münhasıran kiracının muvafakatine tabi olmak kaydıyla, ( ) mecurdaki akaryakıt istasyonunun, tüm yasal izin ve ruhsatlar alınarak herhangi bir yasal engel teşkil etmeyecek durumda Opet Akaryakıt İstasyonu olarak faaliyete geçtiği tarihin kira sözleşmesinin ve kira bedelinin başlangıç tarihi olacağının belirtildiği ifade edilmiştir. Akaryakıt sektöründe düzenlenen dikey anlaşmalarda yer alan rekabet etmeme yükümlülüğün süresinin tespitinde, gerek 4054 sayılı Kanun gerekse ikincil mevzuat bakımından EPDK lisans tarihinin (veya istasyonun fiilen faaliyete geçtiği tarihin) dikey anlaşmanın ve/veya anlaşma ile bayi üzerine getirilen rekabet etmeme yükümlülüğünün başlangıcı olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususu ilk olarak, Shell&Turcas Petrol A.Ş. (Shell&Turcas) tarafından yapılmış olan benzer nitelikte bir başvuru çerçevesinde Rekabet Kurulunun 26.08.2010 tarih ve 10-56/1076-405 sayılı kararında detaylı olarak incelenmiştir 1. Söz konusu kararda özetle; - 4054 sayılı Kanun un 4. maddesinde belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmaların yasaklanmış olduğu, maddede sözleşme teriminin kullanılmadığı, isabetli bir şekilde anlaşma kavramına yer verilmiş olduğu, bu çerçevede, tarafların birbirini bağlı hissettikleri her türlü uzlaşma ya da uyuşmanın anlaşma olarak kabul edilmekte olduğu; Kanun un ilgili maddesi paralelinde, Tebliğ de de belirli mal veya hizmetlerin alımı, satımı amacıyla yapılan anlaşmalar ifadesinin yeterli görüldüğü, Medeni Hukukta belirli geçerlilik koşullarına bağlanan sözleşme terimi kullanılmadığı gibi sözleşmelerin hukuki bir sonuca yönelmesi veya uygulanmış olması şartının da aranmadığı, - 2002/2 sayılı Tebliğ in 3. maddesinde rekabet etmeme yükümlülüğünün alıcının anlaşma konusu mal veya hizmetlerle rekabet eden mal veya hizmetleri üretmesini, satın almasını, satmasını ya da yeniden satmasını engelleyen doğrudan veya dolaylı her türlü yükümlülük olarak tanımlanmış olduğu, dolayısıyla taraflar arasında yapılan anlaşma gereğince alıcının (bayinin) anlaşmanın karşı tarafı olan sağlayıcıdan (dağıtıcıdan) başka bir sağlayıcının anlaşma konusu mal veya hizmetlerle rekabet eden mal veya hizmetleri üretmeme, satın almama, satmama veya yeniden satmamama mükellefiyetini yüklendiği tarihten itibaren rekabet etmeme yükümlülüğünün de başladığının kabulünün gerekmekte olduğu, - Bayi ile başvuru sahibi Shell&Turcas arasında dikey anlaşmanın imzalandığı tarihten itibaren, bayinin Shell&Turcas a rakip konumunda bulunan bir başka dağıtıcı ile dikey anlaşma yapmasının mümkün olmadığı; dolayısıyla, anlaşma konusu malın 1 Rekabet Kurulunun benzer yöndeki kararları: 04.05.2011 tarihli, 11-28/558-171 sayılı; 09.02.2011 tarihli, 11-08/160-52 sayılı; 02.12.2010 tarihli, 10-75/1544-597 sayılı; 23.09.2010 tarihli, 10-60/1264-476 sayılı; 26.08.2010 tarihli, 10-56/1074-403 sayılı; 26.08.2010 tarihli, 10-56/1076-405 sayılı kararları. 3

150 160 170 180 190 bayiye tedariki başlamamış dahi olsa, bu durumun mevcut anlaşma nedeniyle bayinin bir başka dağıtıcının sunduğu akaryakıtı satın almasının ve satmasının mümkün olmadığı gerçeğini değiştirmeyeceği, - 4054 sayılı Kanun un 5. maddesinin üçüncü fıkrasında; Muafiyet belirli bir süre için verilebileceği gibi, muafiyetin verilmesi belirli şartların ve/veya belirli yükümlülüklerin yerine getirilmesine bağlanabilir. Muafiyet kararları anlaşmanın ya da uyumlu eylemin yapıldığı veya teşebbüs birliği kararının alındığı yahut bir koşula bağlanmışsa koşulun yerine getirildiği tarihten itibaren geçerlidir. şeklinde hüküm bulunduğu; dolayısıyla Rekabet Kurulu tarafından getirilmiş herhangi bir koşul bulunmadığı durumlarda, Kanun un 4. maddesi kapsamına giren anlaşmalarla ilgili muafiyet süresinin, söz konusu anlaşmanın yapıldığı tarihten itibaren başlayacağı; yeni kurulan istasyonlarla ilgili dikey anlaşmaların yapıldığı tarih ile söz konusu istasyonların faaliyete başladıkları tarih arasında geçen sürenin, Rekabet Kurulunca rekabetin tesisi veya anlaşmalarla rekabetin gereğinden fazla sınırlanmasının önlenmesi için bağlanmış bir koşulun yerine getirilmesi için gerekli bir süre olarak değerlendirilmesinin ise mümkün olmadığı, - EPDK dan bayilik lisansı alınmış olsa dahi fiili durumda istasyonun faaliyete geçmesinin sonraki bir tarihe ertelenmiş olabileceği, böyle bir durumda ise dikey anlaşmanın başlangıç tarihi olarak satışa başlama tarihinin esas alınmasının uygulamada karışıklığa yol açabileceği; bu nedenle, Kurul içtihatlarıyla şekillenen mevcut uygulamanın korunmasının, idarenin faaliyetlerinin belirli olması ilkesine de uygun olacağı, - Danıştay 13. Dairesi kararlarında da; akaryakıt sektöründe yer alan dikey anlaşmaların rekabet hukuku çerçevesinde sorunlu hale gelmesindeki en önemli unsurun, uzun süreli anlaşmalar ve bu sürelere ilişkin mülk sahibi bayiden alınan kira/intifa hakları olduğu belirtilerek, sözleşmelerle ticari anlamda bağlı olan bayilerin her beş yılda bir başka dağıtım firmalarıyla çalışabilme imkanına ve sektörde oluşacak kapama etkisine vurgu yapılmış olduğu, - Değerlendirmeyi esastan etkilememekle birlikte, sektörde genel olarak bayi adayı ile dağıtım firması arasındaki bayilik sözleşmelerinin ve intifa/kira sözleşmelerinin imzalanması ile istasyonun fiili satış faaliyetine geçişi arasında geçen sürenin ortalama 6 ay olduğu; dolayısıyla, istasyon için yerine getirilmesi gereken idari ve teknik prosedürlerin uzunluğunun, esas olarak bayilik sözleşmesi ve intifa/kira sözleşmesinden oluşan dikey anlaşmaların imzalanmasından önceki aşamalar için söz konusu olabileceği, Rekabet Kurulunun diğer sektörlere ilişkin almış olduğu kararlarda da dikey anlaşmaların başlangıç tarihi olarak sözleşme tarihlerinin esas alındığı, işletmelerin idari prosedürleri tamamlayıp satışa başladığı tarihin ise değerlendirmeye alınmadığı, - Bu nedenlerle, Shell&Turcas ile bildirime konu bayileri arasındaki dikey anlaşmalar bakımından grup muafiyetinin başlangıç tarihi olarak istasyonun fiilen satışa başladığı tarihin veya EPDK lisansının alındığı tarihin benimsenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır. Somut olayda Opet in talebi bu kapsamda değerlendirilecek olursa; özellikle 4054 sayılı Kanun un 5. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca muafiyet kararlarının anlaşmanın ya da uyumlu eylemin yapıldığı tarihten itibaren başlaması gerektiği ve dikey anlaşmayı oluşturan anlaşmalardan önceki tarihli olan bayilik sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren, bayinin Opet e rakip konumda bulunan bir başka dağıtıcı ile dikey anlaşma yapmasının mümkün olmadığı, dolayısıyla rekabet yasağının bu tarihte başladığının kabul edilmesi gerektiği hususlarıyla, yukarıda açıklanan emsal Kurul kararında yer alan diğer gerekçeler birlikte değerlendirildiğinde, bildirim konusu 4

200 210 220 230 240 anlaşma bakımından istasyonun faaliyete geçiş tarihinin; dikey anlaşmanın ya da anlaşmadaki rekabet etmememe yükümlülüğün başlangıç tarihi olarak nitelenmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir. Diğer taraftan, Kurulun konuya ilişkin olarak daha önce almış olduğu kararlar uyarınca, 18.09.2005 tarihinden önce yapılan ve bu tarih itibarıyla kalan süresi beş yılı aşan dikey anlaşmaların, 18.09.2010 tarihinde kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden yararlanma olanağı bulunmaktadır. Bu değerlendirmeler ışığında Opet ile Gürcan Petrol arasında akdedilen 08.12.2003 tarihli bayilik sözleşmesi ve 16.12.2003 tarihli kira sözleşmesinden oluşan dikey anlaşmanın 18.09.2005 tarihi itibariyle bakiye süresinin beş yılı aşması nedeniyle 18.9.2010 tarihine kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden yararlandığı sonucuna varılmıştır. H.3.3. Bireysel Muafiyet Değerlendirmesi Bildirim formunda, başvuru konusu istasyonun inşası ve faaliyete geçmesi için Opet tarafından, (.) TL inşaat, (.) TL işletme yatırım destek ve (.) TL kira bedeli olmak üzere toplam (.) TL tutarında yatırım yapıldığı, bu yatırımın geri dönüşü için 53 aylık bir süre öngörüldüğü, bu çerçevede dikey ilişkinin istasyonun faaliyete geçtiği tarihten itibaren beş yıl süre ile münhasıran OPET ile çalışması durumunda rekabetin zorunlu olandan fazla sınırlanamayacağı belirtilerek bireysel muafiyet talep edilmiştir. Opet ile Gürcan Petrol arasında imzalanan Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi ve bununla bağlantılı kira sözleşmesinden oluşan dikey anlaşma, rekabet etmeme yükümlülüğü süresinin beş yılı aşması nedeniyle, 2002/2 sayılı Tebliğ in sağladığı grup muafiyetinden yararlanamadığından, 4054 sayılı Kanun un 5. maddesi çerçevesinde bireysel muafiyet incelemesi yapılması gerekmektedir. Dikey anlaşmalarda yer alan rekabet etmeme yükümlülüklerine Tebliğ ile getirilen beş yıllık sürenin üzerinde bir süre için muafiyet tanınması ancak ve ancak çok istisnai hallerde makul görülebilir. Rekabet Kurulu tarafından akaryakıt sektöründeki dikey anlaşmalara bireysel muafiyet verilebilmesinin şartları daha önce almış olduğu benzer konulu anlaşmalara ilişkin kararlarında 2 belirlenmiştir. Bildirim konusu dosya kapsamındaki bireysel muafiyet incelemesinde de, anılan kararlarda yapılmış değerlendirmelerden yararlanılmıştır. Söz konusu kararlarda özetle, dağıtıcıların bayileri ile aralarındaki dikey anlaşmalara beş yılın üzerinde bireysel muafiyet tanınabilmesi için; - Daha önce üzerinde hiçbir gerçek ve/veya tüzel kişi tarafından akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmamış arsalar/araziler üzerinde kurulacak yeni akaryakıt istasyonlarına ilişkin olması, - Akaryakıt istasyonlarına özgü yatırımların dağıtıcı tarafından üstleniliyor olması, - Bayilerin 5. yılın sonunda, dağıtım şirketi tarafından üstlenilen ilişkiye özgü yatırımın varsa kalan süreye tekabül eden bedelini ödeyerek anlaşmaları sona erdirebilmeleri konusunda tarafların anlaşmaları şartlarının karşılanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda, anılan kararlar sonrasında benzer nitelikteki bireysel muafiyet başvurularının değerlendirilmesinde bu kriterlerin birlikte göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Yukarıda yer verilen şartlar göz önünde bulundurularak; raportörlerce, başvuru konusu istasyonun daha önce üzerinde akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmayan arazi üzerinde kurulmuş yeni istasyon olup olmadığı hakkında Opet ten bilgi talep edilmiştir. Opet tarafından gönderilen 12.08.2011 tarihli yazıda; Gürcan Petrol tarafından işletilmekte bulunan başvuru konusu istasyonun daha önce üzerinde akaryakıt istasyonu faaliyeti 2 Rekabet Kurulunun 25.02.2010 tarih, 10-19/229-87 ile 10-19/228-86 sayılı, 18.03.2010 tarih, 10-24/338-122 sayılı, 31.03.2010 tarih, 10-27/408-154 sayılı ve 26.08.2010 tarih, 10-56/1077-406 sayılı kararları. 5

250 260 270 gösterilmiş bir arazi üzerine tesis edilmiş olduğu, mezkur akaryakıt istasyonu üzerinde Opet bayisi olarak faaliyet gösterilmesi için istasyonun yıkılarak yeniden inşa edildiği belirtilmiştir. Bu aşamada akaryakıt istasyonlarına özgü yatırımların Opet tarafından karşılandığı ifade edilmiştir. Rekabet Kurulu 26.08.2010 tarih ve 10-56/1074-403 sayılı kararında, 18.09.2005 öncesinde başlayan Shell&Turcas ile ilgili bayileri arasındaki dikey ilişki bakımından Shell&Turcas tarafından 2005 yılı sonrasında yatırım yapılmış olması nedeniyle 75 ayrı istasyona ilişkin olarak yapılan bireysel muafiyet talebini reddetmiştir. Dolayısıyla Rekabet Kurulu ancak daha önce üzerinde akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmamış ve sıfırdan kurulan istasyonlar bakımından yatırım yapılmış olması halinde bireysel muafiyet tanınabileceği yönündeki içtihadından ayrılmamıştır. Bu çerçevede Kurulun emsal kararlarında getirilen koşulları karşılamadığından, Opet ile Gürcan Petrol arasında akdedilen dikey anlaşmaya bireysel muafiyet tanınamayacağı değerlendirilmektedir. I. SONUÇ Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, Opet Petrolcülük A.Ş. ile Gürcan Petrolcülük A.Ş. arasındaki bayilik sözleşmesi ve kira sözleşmesinden oluşan dikey anlaşma ile ilgili olarak; - İstasyonun daha önce üzerinde akaryakıt faaliyeti gösterilmiş bir arazi üzerine tesis edilmiş olması nedeniyle bahse konu dikey anlaşmaya bireysel muafiyet tanınamayacağına, - Dikey anlaşmanın muafiyetten yararlanacağı sürenin hesaplanmasında, başlangıç tarihi olarak istasyonun faaliyete geçtiği tarihin esas alınması yönündeki talebin reddine, - Söz konusu anlaşmanın 18.09.2005 tarihinden önce yapılmış olması ve anılan tarih itibarıyla bakiye süresinin beş yılı aşması nedeniyle 18.09.2010 tarihinde kadar 2002/2 sayılı Tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden yararlandığına OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir. 6