Afiliye hastanede Psikiyatri Uzmanı olarak çalışmak Uzm. Dr. Taha Can TUMAN Birecik Devlet Hastanesi
Afiliasyon nedir? Afiliasyon, Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlara ait sağlık tesisleri ile üniversitelere ait ilgili birimlerin birlikte kullanımı ve işbirliği esasına dayanan ve bir yönetmelik ile yürürlüğe giren bir protokoldür. Bilgi-deneyim alışverişi ile bilgi gücünün hasta yararına en iyi şekilde kullanılması
Afiliasyon nedir? Birlikte kullanım, ilgili birimlerin kaynaklarının, eğitim ve araştırma hizmetleri, sağlık hizmet sunumu veya sair ortak gaye ve menfaatlerin gerçekleştirilmesi için Sağlık Bakanlığı ve ilgili üniversite arasında imzalanacak protokol çerçevesinde birlikte kullanılmasını kapsar.
Afiliasyon nedir? İşbirliği ise Sağlık Bakanlığı, bağlı kuruluşlarının ve üniversitelerin görev ve hizmetlerinin yapılması, ortak gaye ve menfaatlerinin gerçekleştirilmesi için tarafların eğitim, araştırma ve sağlık hizmet sunumu gibi alanlarda birlikte hareket etmesini, yardımlaşmasını ve çalışmasını içerir.
Afiliasyon nedir? Eğitim: bilgi-deneyim alışverişi ile bilgi gücünün hasta yararına en iyi şekilde kullanılması İnsan gücü Teknoloji, araç-gereç Yerleşim alanı İş yükü Finansman İdari konular
Afiliasyon nedir? Bu protokol ile 2. Basamak sağlık hizmeti sunan Devlet Hastanesi, 3. Basamak sağlık hizmeti sunan Eğitim ve Araştırma Hastanesine dönüşmektedir. Ayrıca uzman hekimler için akademik personel ve araştırma görevlilerinden oluşan yeni mesai arkadaşları ortaya çıkmaktadır.
Afiliasyon nedir? Ek ödeme yönetmeliği de ilgili protokol ile yeniden tanımlandığı için bazı farklılıklar içermektedir. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı olmaya hak kazanmış Devlet Hizmeti Yükümlüsü hekimler, afiliye hastanelere mecburi hizmet kadrolarının açılması ya da çalıştıkları Devlet hastanelerinin afiliasyon protokolünü imzalaması nedeniyle bu hastanelerde çalışabilmektedir
Afiliasyon nedir? Afiliye hastanelerin geçmişi çok eskiye dayanmadığı için deneyim paylaşımı açısından bu hastanelerde çalışmış ruh sağlığı ve hastalıkları uzman hekimi sayısı oldukça azdır.
Afiliasyon neyi amaçlar? Sağlık hizmetlerinin akademisyenlerin ve asistanların da dahil olduğu şekilde daha verimli ve etkin sunulabilmesi; Nüfusu az olan illerde üniversitede araştırma görevlisi ve tıp fakültesi öğrencilerinin yeterli sayıda hasta/hastalık görerek eğitimini tamamlaması. Teorikte karşılıklı kazan-kazan işbirliği gibi duruyor.
Afiliasyon neyi amaçlar? Nitelikli insangücü yetiştirme eğitim Bilgi üretme araştırma Sağlık hizmeti sunumu- hizmet Hizmet maliyetini azaltma Kendini ve çalışanlarını geliştirme
Afiliasyonun işleyişi Birlikte kullanılan sağlık tesisinin yöneticileri Sağlık Bakanlığınca atanıyor. Hastane yöneticisi, eğitim ve sağlık hizmetlerinin aksamadan ve verimli şekilde yürütülmesi için ilgili mevzuat çerçevesinde her türlü tedbiri almaya yetkilidir. Aynı zamanda kliniğin işleyişi için bir idari sorumlu ve bir eğitim sorumlusu atanıyor.
Afiliasyonun işleyişi Eğitim sorumlusu, sağlık tesisinde görev yapan Profesör, doçent ve/veya Eğitim Görevlileri arasından bir kişi dekanın uygun görüşüyle klinik ve/veya laboratuvar eğitim sorumlusu olarak görevlendirilir. Klinik ve laboratuvarlarda idari sorumlu, öğretim üyesi, eğitim görevlisi veya uzman tabip olarak görev yapan personel arasından bir yıllık süreyle görevlendirilir.
Afiliasyonun işleyişi İdari sorumlu, ilgili kliniğin sevk ve idaresi, mevcut kaynakların müşterek ve verimli bir şekilde kullanılması ile diğer birimler ve hastane yönetimiyle olan ilişkileri yürütmekle görevlidir. Eğitim sorumlusu, öğretim elemanları ve eğitim sorumluları ile birlikte eğitim programlarını hazırlayarak dekana sunar ve dekan hastane yöneticisinin görüşünü de alarak eğitim programını onaylar. Eğitim programında değişiklik olması halinde hastane yöneticisine bilgi verilir. Eğitim hizmetleri sorumlusu eğitim programının yürütülmesinden dekana karşı sorumludur.
Afiliasyonun işleyişi İşbirliği ve birlikte kullanımda sağlık tesisleri ve ilgili birimlerde görevli tüm tabipler eğitim faaliyetlerinin aksatılmaması kaydıyla, önemli ve acil vakalarda kendilerine yapılan davete icabet etmek, ihtiyaç duyulan tıbbi ve bilimsel danışmanlık, protokolde nöbet tutulmasına ilişkin düzenleme bulunması halinde nöbet, konsültasyon ve sağlık hizmetlerini yerine getirmekle yükümlüdürler.
Afiliasyonun işleyişi Birlikte kullanılan sağlık tesisinde görev yapan personel disiplin ve tüm özlük işlemleri ile sosyal güvenlik hakları bakımından kadrosunun bulunduğu kurumun ilgili mevzuatına tabidir.
Afiliasyonun işleyişi Birlikte kullanım, birlikte çalışma, ortak gaye ve menfaatler, yardımlaşma vs Pratikte bunlar pek gerçekleşmiyor. Sağlık hizmetlerinin yükü, sorumluluğu ve riskleri iki kurum adına yalnızca Uzman Doktorlar tarafından üstleniliyor. Eğitim ve akademik faaliyetlere katılması için zaman/fırsat/imkan verilmiyor.
Afiliasyonun işleyişi Ek ödeme dağıtımı konusunda ise katsayı farkı ve eğitici destekleme puanı nedeniyle, Sağlık hizmetlerinin yükü, sorumluluğu ve risklerini üstlenen Uzman hekimler hakettikleri payı alamıyor. Sağlık hizmetlerinin yükü, sorumluluğu ve risklerini minimum düzeyde alan akademisyenlerin ise ciddi oranda ek ödeme almaları çalışma huzurunu bozuyor.
Afiliasyonun işleyişi Uzman hekimlerin, eğitim ve araştırma faaliyetlerine katılması sınırlı ve kişisel ilişkiler, verilen tavizler ile mümkün olmakta, çünkü bu konuda protokolde bir madde yok. Eğitim sorumlusu ve idari sorumlunun farklı kişiler olması, hatta farklı kurumdan olması işleyişi bozuyor, bozulan işleyiş Uzman hekimlere fazladan iş yükü olarak geri dönüyor.
Afiliasyonun işleyişi Birlikte çalışan insanların güven duygularının yok olması afiliasyonun ruhuna aykırıdır. İşleyiş, afiliasyonun amacı olan eğitim ve araştırma hizmetleri, sağlık hizmet sunumunun birlikte gerçekleştirilmesi yerine eğitim ve araştırma faaliyetlerinden Uzman hekimlerin dışlanması ve sağlık hizmetleri sunumunun Uzman hekimlerin sırtına yüklenmesi şeklindedir.
Afiliasyonun işleyişi Sağlık hizmetleri sunumu Uzman hekimlerin sırtına yüklenmesine rağmen, ek ödeme dağıtımında Uzman hekimin katsayı farkı ve eğitici destek puanının olmaması nedeniyle aldığı pay oldukça düşük olmaktadır. Bu durum, Uzman hekimlerin moral, motivasyonunu ve çalışma huzurunu bozmaktadır.
Afiliasyonun işleyişi Uygulamalar göstermiştir ki üniversite kadrolarının, afiliasyonu Hocalar ve diğer çalışanlar(uzman hekimler) şeklinde tanımlamaktadır. Bu durum, eğitim araştırma hastanelerinin ruhuna ve tıbbi etik ve deontolojik ilkelere aykırıdır. Afiliasyon protokolünde Uzman hekimi koruyacak bir maddenin bulunmaması bu duruma yol açıyor olabilir.
Afiliasyonun işleyişi Akademik kadro üzerinde Sağlık Bakanlığı nın bir yaptırımı yok çünkü disiplin ve tüm özlük işlemleri bakımından kadrosunun bulunduğu kurumun ilgili mevzuatına tabi olarak çalışıyor. Eğitim sorumlusu olan akademisyen dekana karşı sorumlu olduğu için, afiliasyon protokolündeki işbirliği içinde çalışır, uyum içinde çalışır şeklindeki ifadeler temenniden ibaret olarak kalmıştır.
Afiliasyonun işleyişi Çünkü, afiliasyon protokolünün eğitim sorumlusu başta olmak üzere akademik kadro üzerinde bir yaptırım gücü yok, hatta istedikleri gibi hareket etme özgürlüğü sağlıyor. Ayrıca üniversite hastanesinde hayal edemeyecekleri oranda ek ödeme almalarına olanak sağlıyor.
Afiliasyonun işleyişi Aynı çatı altında çalışanlar arasında özlük hakları açısından farklılık ek ödeme dağıtımında eşit işe farklı katsayılar nedeniyle gelir dağılımında eşitsizlik, çalışma ortamında huzuru bozmakta ve çalışanların moral motivasyonunu olumsuz yönde etkilemektedir.
Afiliasyonda Uzman Hekim Uzman hekimler ise Sağlık Bakanlığı mevzuatına tabi, sağlık hizmetlerinin sunumunda merkezi rolde ve orantısız bir risk/sorumluluk üzerine yüklenmiş durumda. Çünkü çalıştığı hastane tabela üzerinde de olsa 3. basamak Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
Afiliasyonda Uzman Hekim Afiliasyon nedeniyle hastane eğitim ve araştırma hastanesi olduğu için sağlık hizmetleri sunumunda merkezi rolde olan Uzman hekimler tedaviye dirençli, klinik olarak belirti şiddeti yüksek, komplike vakaları yatırıp tedavi etmek ve risk/sorumluluklarını almak zorunda kalmaktadır. Adli vakaların eğitim araştırma hastanesine daha fazla sevki nedeni ile adli bilirkişilik rolünü yoğun bir şekilde üstlenmek zorunda kalmaktadır.
Afiliasyonda Uzman Hekim Genel sağlık kurulunda ve Psikiyatri dal sağlık kurulunda daha komplike vakaları değerlendirmek zorunda kalmaktadır. AMATEM polikliniklerinde çalışarak alkol/madde bağımlılığı olan hastaların tanısı, tedavisi, denetimli serbestlik ve diğer adli işlemleri ilgili değerlendirmeleri yapmaktadır.
Afiliasyonda Uzman Hekim Cezaevi hekimliği ile tutuklu ve hükümlülerin psikiyatrik tanı, tedavi ve adli psikiyatrik işlemlerini yerine getirmektedir. Ağır iş yükü altında çalışmak zorunda olma motivasyon kaybı, çatışma, yoğun strese maruz kalma, tükenmişlik, ötekileştirilmeye yol açmakta. Afiliye hastanede, Uzman hekimden beklenen eğitim araştırma faaliyetlerinden uzak durması, hizmet üretmeye yoğunlaşması, karşılığında düşük ücrete razı olması ve yüksek risk/sorumluluk almasıdır.
Afiliasyonun avantajları Zor vakalar ile başaçıkmayı öğrenme, deneyim ve tecrübe kazanma Mesleki tatmin? Akademik kadro ile iyi bir ilişki kurulabilirse bilimsel çalışma/yayın
SONUÇ Sonuç olarak, afiliasyon yapılacaksa, her iki kuruma da artı değer katacak şekilde planlanmalı ve yürütülmelidir. Karşılıklı hedef ve misyonların gözden geçirilerek, kaynakların etkili ve verimli kullanılması amacına dönük olarak, hangi alanlarda nasıl bir işbirliğine gidileceğine kurum bazlı olarak karar verilmesi ve her hastane/üniversite için ona özgü afiliasyon modelinin geliştirilmesi uygun olacaktır.
Teşekkür ederim