SAKARYA TİCARET VE SANAYİ ODASI İL BRİFİNGİ AĞUSTOS-2015
İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 3 İL HAKKINDA SAYISAL BİLGİLER... 5 SOSYAL DURUM... 9 1) NÜFUS ve YÖNETİM DURUMU... 9 2) EĞİTİM DURUMU... 11 3) SAĞLIK... 19 4) KÜLTÜR ve TURİZM... 25 5) GENÇLİK HİZMETLERİ ve SPOR... 31 6) MALİYE... 34 7) AİLE ve SOSYAL POLİTİKALAR... 36 8) SOSYAL YARDIMLAŞMA ve DAYANIŞMA VAKIFLARI... 39 9) SOSYAL GÜVENLİK... 42 10) TAPU ve KADASTRO DURUMU... 43 EKONOMİ... 44 1) TARIM... 44 2) ORMANCILIK... 56 3) SANAYİ... 58 4) TİCARET... 65 5) ENERJİ... 67 6) BANKACILIK... 67 7) MİLLİ GELİR ve İSTİHDAM... 68 ALTYAPI ve KAMU YATIRIMLARI... 70 1) ULAŞIM... 70 2) ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK... 70 3) İÇME-KULLANMA SUYU VE KANALİZASYON... 73 4) KAMU YATIRIMLARI... 73 MAHALLİ İDARELER... 81 1) BELEDİYELER... 81 SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ... 82 2
GİRİŞ Sakarya; tarihsel zenginliği, coğrafi konumu, ulaşım olanakları, tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinde ülke ekonomisindeki payı ve uygun yatırım koşulları ile Ülkemizin önemli illerinden biridir. Sakarya ilinin bilinen tarihi Hititlerle başlar. Anadolu da ilk siyasi birliği kuran Hititler, bu bölgeyi sınırları içinde bulundurmuşlardır. Hitit Devleti iç karışıklıklar ve bölünmeler neticesi yıkılınca, bu bölge Friglerin eline geçti. Dış güçlerin tahrikiyle iç karışıklıklar ve bölünmelerden sonra yıkılan Friglerin yerine bölgeye Lidyalılar hâkim oldular. Persler, M.Ö. 6. asırda Lidya Devletini yenerek Anadolu nun mühim kısmını işgal ettiler. M.Ö. 4. asırda Makedonya Kralı İskender, Pers Devletini yenerek İran ı ele geçirdi. İskender in ölümü üzerine bu bölge, halefleri arasında ihtilaf konusu oldu. Bitinya Krallığı, Makedonya Krallığına karşı İskender in ölümünden sonra iç bağımsızlığını ilân etti ve bu bölgeye hâkim oldu. M.Ö. 1. asırda Roma imparatorluğu, Bitinya Krallığı ile birlikte bu bölgeyi alarak kendi topraklarına kattı. M.S. 365 te Roma İmparatorluğu ikiye bölününce Anadolu nun diğer kısımları gibi Bitinya bölgesi de Doğu Roma nın (Bizans) payına düştü. Altıncı asırda Justınıanus, Bitinya bölgesine önem verdi. İslâm orduları, zaman zaman ve bilhassa İstanbul un fethi için bölgeden geçerken buraları fethetmişlerse de uzun müddet kalamadılar. Ayrıca Sâsâniler de zaman zaman bölgeye akınlar yaptılar. Sakarya, 1071 de Selçukluların, 1291 yılında ise Osmanlıların egemenliğine girmiştir. 1800'lü yıllardan itibaren Kafkasya ve Balkanlardan göç edenler Sakarya'ya yerleşmiştir. Yakın tarih olan 26 Mart 1921 de Yunan işgaline uğramış olan İl, 21 Haziran 1921 de düşman işgalinden kurtarılmıştır. Eski adıyla Adapazarı olan bu bölgede 1868 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda Kocaeli iline bağlı bir ilçe iken, 22.06.1954 tarihinde Sakarya adıyla il olmuştur. İl belediyesi 06.03.2000 tarihinde Büyükşehir statüsüne kavuşturulmuştur. İlimiz, Marmara Bölgesinde, İstanbul a 148 km. uzaklıkta, İstanbul-Ankara yolu üzerinde ve İstanbul-Antalya yolu kavşak noktasında bulunması itibariyle coğrafi konum avantajına sahiptir. Sakarya, tarıma elverişli alanları, yağışlı iklimi, bol içme suyu kaynakları, ovaları, akarsuları, gölleri ve diğer doğal güzellikleri ile yerleşim için uygundur. İlimiz geniş bir alana yayılan ormanlık arazisi ile bu sektörde önemli bir paya sahiptir. Sakarya mısır, fındık ve beyaz et üretimi ile tarımda, ulusal ölçekteki kuruluşları ve organize bölgeleriyle sanayide ve çok sayıda ticari kuruluş ve turizm imkânlarıyla da hizmetler sektöründe yüksek bir potansiyele sahiptir. Sakarya nın nüfusu 2014 yılı sonu itibariyle 932.706 dır. İl nüfusunun yaklaşık yarısı erkek yarısı da kadın nüfustur. Yıllık nüfus artış hızı Binde 16,6, İlin yüzölçümü 4.817 Km 2 olup, Km 2 ye İl genelinde 193 kişi düşmektedir. İlimiz nüfus olarak iller arasında 22., yüzölçümü olarak 66. sıradadır. Sakarya sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre iller arasında 18. sıradadır. İlimiz Kişisel Mutluluk ve Memnuniyet Düzeyi Endeksine göre 1. sıradadır. Ekonomi ve Yaşam Endeksinde ise 9. Sıradadır. 3
İlimiz dış ticarette ülkemizin önde gelen illeri arasındadır. Sakarya daki ihracat yapan KOBİ ve büyük sanayi kuruluşları iller bazında Türkiye de 8. sıradadır. 2014 yılında ihracat 2.605.030.0 Dolar, ithalatımız ise 1.663.810.000 Dolardır. 2014 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı %156 olmuştur. 2015 yılı Ocak-Haziran aylarında ihracat 977.339.0 Dolar, ithalat 690.746.000 Dolardır. 2015 yılı Ocak-Haziran aylarında ihracatın ithalatı karşılama oranı %142 olmuştur. Sakarya da mevcut avantajların yanında, özellikle eğitim, sağlık, ulaşım ve sanayi alt yapısında önemli gelişmeler sağlanmıştır. İl in bu özelliği çekiciliğini arttırmıştır. Bu durum bir yandan insanların İlimizde yaşama isteğini artırmakta, diğer yandan artan nüfusun hizmet taleplerinin karşılanması hususunda çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalınmaktadır. Gelecek on yıllık dönemde sosyo-ekonomik kriterlere göre Sakarya nın Ülkemiz illeri arasında ilk on sıra içinde yer alacağı öngörülmekte ve çalışmalar bu stratejik hedef doğrultusunda yürütülmektedir. 4
NÜFUS ve İDARİ YAPI SAKARYA İLİ HAKKINDA SAYISAL BİLGİLER Nüfusu (İller Arasında 22. Sıradadır.) 932.706 Yıllık Nüfus Artış Hızı (Binde) 16,6 Yüzölçümü (km 2 ) (İller Arasında 66. Sıradadır.) 4.817 Nüfus Yoğunluğu(km 2 ) Türkiye: 101 193 İlçe Sayısı 16 Belediye Sayısı 17 Mahalle Sayısı (427'si Köyden, 12'si Beldeden) 664 GSYİH ve SOSYO-EKONOMİK GELİŞME Kişi Başına GSYİH Miktarı-2012 Türkiye: 10.504 $ 14.144 $ İlin Ülke GSYİH İçindeki Payı-2012 %1,6 Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması 18 DIŞ TİCARET İhracat-2015-Ocak-Haziran (İhracatta Türkiye 8.si) 977.339.000 $ İthalat-2015-Ocak-Haziran 690.746.00 0 $ Dış Ticaret Hacmi-2015-Ocak-Haziran 1.668.085.000 $ İhracatın İthalatı Karş.Oranı-2015-Ocak-Haziran Türkiye : %65,9 %142 Dış Ticaret Dengesi -2015-Ocak-Haziran (+)286.593.000 $ MALİYE Genel Bütçe Gelirleri-2015-Ocak-Haziran (Tahakkuk) "2.368.844.963 Genel Bütçe Gelirleri -2015-Ocak-Haziran(Tahsilat) "960.491.972 Tahsilat Oranı -2015-Ocak-Haziran % 40,55 Genel Bütçe Giderleri -2015 Haziran "794.749.364 BANKACILIK Toplam Nakdi Kredi -2015 Türkiye:"1.216.322.000.000(2015 Mart) "9.167.185.000 (Binde 7,5) Toplam Mevduat- 2015 Türkiye:"1.354.345.000.000(2015 Mart) "5.283.319.000 (Binde 3,9) İSTİHDAM ve SOSYAL GÜVENLİK Aktif Çalışan İşgücü -2015 240.155 Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Nüfus (Gelir Testi Hariç)-2015 811.182 Gelir Testi Yapanlar-2015 102.729 Kayıtlı İşsiz Sayısı-2015 Haziran 41.479 Açık İş Pozisyonu (İşçi Talebi)-2015(Haziran) 14.586 İşsizlik Oranı-2013 SOSYAL YARDIMLAŞMA ve DAYANIŞMA FONU % 9,4 SYDV Yardım Alan Kişi Sayısı-2015 (Ocak-Haziran) 40.812 SYDV Yardım Tutarı-2015 (Ocak-Haziran) "7.265.699 5
MİLLİ EĞİTİM Okuma -Yazma Oranı (6 + Üstü Yaş) Türkiye : % 93,66 %94,43 Okul Sayısı 730 Derslik Sayısı 6.850 Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı 26 Öğrenci Sayısı (Örgün) 180.104 Öğretmen Sayısı 8.665 Yönetici Sayısı 990 Okul Öncesi: % 37,00 İlköğretim: % 96,37 Okullaşma Oranları Ortaokul: % 96,21 Ortaöğretim: % 85,11 Okul Öncesi: 22 Derslik Başına Öğrenci Sayıları İlkokul + Ortaokul: 24 Ortaöğretim: 29 YGS (Ortaöğretim) İl Geneli Net Ortalaması ( Türkiye:36,30 ) 39,28 Halk Eğitim Merkezlerinde Açılan Kurs Sayısı 5.024 Halk Eğitim Merkezleri Kursiyer Sayısı 99.196 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Sakarya Üniversitesi Fakülte Sayısı 16 Yüksekokul Sayısı 6 Meslek Yüksekokulu Sayısı 15 Konservatuar Sayısı 1 Enstitü Sayısı 5 Sakarya Üniversitesi Öğrenci Sayısı 70.300 Sakarya Üniversitesi Akademik Personel Sayısı 1.967 GENÇLİK HİZMETLERİ ve SPOR Spor Kulüpleri 259 Stadyum (25.000 Kişilik Stadyum İnşaatı Devam Ediyor.) 1 Kapalı Spor Salonu Milli Sporcu Branş Sayısı: 4 Bayan Milli Sporcu: 4 Erkek Milli Sporcu: 11 15 K.Y.K'na ait Yurtlardaki Öğrenci (Kapasite:4.667) 277 Üniversiteye Ait Yurtlardaki Öğrenci (Kapasite:468) 468 Özel Yurtlardaki Öğrenci (Kapasite:12.916) 7.355 16 6
SAĞLIK Kamu Özel Toplam Hastane (A.ve Diş H. Dahil) 13 6 Uzman Doktor 485 124 609 Pratisyen Doktor 562 Diş Hekimi 86 138 224 On Bin Kişiye Düşen Hekim Türkiye:17,2 12,8 Hemşire ve Ebe 1.693 173 1.866 Yatak Sayısı 1.419 244 1.663 Yatak İşgal Oranı %82,0 %58,3 %78,8 On Bin Kişiye Düşen Yatak Türkiye:26,5 17,8 Aile Sağlığı Merkezi 90 Toplum Sağlığı Merkezi 16 Aile Hekimliği Birimi 263 Verem Savaş Dispanser 1 Halk Sağlığı Laboratuvarı 1 ÇEKÜS Birimi 1 Bebek Ölüm Hızı (Binde) Türkiye:10,8 4,8 KÜLTÜR ve TURİZM Taşınmaz Kültür Varlığı Sayısı 472 Sit Alanı Sayısı (2'si Kentsel) 28 Müze Sayısı (Sakarya, Geyve Alifuatpaşa Kuvayı Milliye ve Adapazarı Deprem 3 Müzeleri) Turistik Tesis Sayısı 26 Turistik Tesis Yatak Kapasitesi 4.759 Konaklayan Yerli Turist Sayısı- 2015 ( Haziran) 122.077 Konaklayan Yabancı Turist Sayısı -2015 (Haziran) 9.826 TARIM Tarım Sektörünün Üretim Değeri-2014 22 19 584 3.729.924.101 Tarım Alanlarının İl Arazisindeki Ağırlık Durumu % 50 Tarımsal Arazilerin Sulanma Durumu % 8 Tarımsal Destekleme Miktarı-2014 (Devam Etmektedir.) 107.592.277 Tarımsal Destekleme Miktarı-2013 133.199.021 Tarımsal Örgüt Sayısı (217.843 Üye) 174 Gıda Sektöründe Üretim Yapan İşletme Sayısı ORMAN Ormanlık Alanların İl Arazisindeki Ağırlık Durumu % 43 2003-2014 Yılları Arasında Dikilen Toplam Fidan Sayısı 16.910.000 2015Yılında Dikilen Fidan Sayısı 311.800 7 881
ÇEVRE Büyükşehir Katı Atık Tesisinin Hizmet Ettiği Nüfus 443.609 Büyükşehir Katı Atık Tesisinin Günlük Kabul Ettiği Atık Miktarı 423,5 ton Büyükşehir Atıksu Arıtma Tesislerinin Hizmet Ettiği Nüfus 590.000 Toplanan Katı Atık Miktarı-2015 Haziran Toplanan Tıbbi Atık Miktarı-2015 Haziran 99.490.500 kg. 644.700 kg. SANAYİ KOBİ Sayısı 1.125 KOBİ'lerde Toplam İstihdam Sayısı 58.936 Anonim Şirketi Sayısı 1.004 Limited Şirketi Sayısı 4.114 Organize Sanayi Bölgeleri Sayısı 7 Organize Sanayi Bölgeleri Alanı 1.294 Ha. Organize Sanayi Bölgeleri İstihdam Kapasitesi 53.300 Organize Sanayi Bölgeleri Fiili İstihdamı 17.843 ENERJİ Elektrik Enerjisi Üretimi-2015 (Ocak-Haziran) Elektrik Enerjisi Tüketimi -2015 (Ocak-Haziran) 9,3 Milyar kwh. 1,6 Milyar kwh. Doğalgaz Tüketimi-2015 (Ocak-Haziran) 139,6 Milyon m 3 İÇME SUYU-KANALİZASYON Sağlıklı İçme Suyuna Ulaşma Oranı % 100 Fenni Kanalizasyon Şebekesi Olmayan Bölgelerdeki Hane Oranı % 40 KAMU YATIRIM LARI Toplam Proje Sayısı 341 Toplam Proje Tutarı ( TL) 5.529.793.139 Toplam Ödenek Tutarı( TL) 985.624.143 8
SOSYAL DURUM 1) NÜFUS ve YÖNETİM DURUMU: Sakarya nın nüfus ve idari birimlerinin durumu aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. SAKARYA İLİNİN NÜFUS ve İDARİ BİRİMLERİNİN DURUMU Belediye Toplam Erkek Kadın Adapazarı 263.408 130.935 132.473 Akyazı 84.865 42.481 42.384 Arifiye 39.024 19.867 19.157 Erenler 79.934 40.256 39.678 Ferizli 24.944 13.228 11.716 Geyve 48.051 23.886 24.165 Hendek 76.664 38.021 38.643 Karapürçek 12.373 6.282 6.091 Karasu 57.008 28.486 28.522 Kaynarca 23.297 11.897 11.400 Kocaali 21.800 10.914 10.886 Pamukova 28.309 14.235 14.074 Sapanca 39.437 19.686 19.751 Serdivan 112.611 56.429 56.182 Söğütlü 13.988 7.055 6.933 Taraklı 6.993 3.509 3.484 Büyükşehir Belediyesi 932.706 467.167 465.539 Sakarya nın nüfusu 2014 yılı sonu itibari ile 932.706 dür. İl nüfusunun yaklaşık yarısı erkek, yarısı da kadın nüfustan oluşmaktadır. Yıllık nüfus artış hızı Binde 16,6, İlin yüzölçümü 4.817 Km 2 olup, Km 2 ye il genelinde 193 kişi düşmektedir. İlimiz nüfus olarak iller arasında 22., yüzölçümü olarak 66. sıradadır. 1954 yılına kadar Kocaeli ye bağlı bir ilçe durumunda olan Adapazarı, 22 Haziran 1954 tarihinde İl olarak Sakarya adını almıştır. 06.03.2000 tarihinde de Büyükşehir Belediyesi statüsüne kavuşturulmuştur. Sakarya da; 16 ilçe mevcuttur. 22 Mart 2008 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 5747 Sayılı Kanunla; Adapazarı, Erenler, Serdivan ve Arifiye adında 4 yeni ilçe kurulmuştur. 9
EMNİYET ve ASA YİŞ HİZMETLERİ: İlimizde meydana gelen asayiş ve güvenlik olayları, trafik kazaları, kazalar neticesinde meydana gelen ölüm, yaralanma olayları ve trafik denetleme işlemleri ile ilgili bilgiler aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. Asayiş ve Güvenlik- İl Emniyet Müdürlüğü ASAYİŞ OLAYLARI 2013 YILI 2014 YILI 2015 YILI (Ocak-Haziran) Şahsa Karşı İşlenenler 10.246 11.759 9.632 Mala Karşı İşlenenler 2.437 2.640 2.121 Toplam 12.683 14.399 11.753 Asayiş ve Güvenlik -İl Jandarma Komutanlığı ASAYİŞ OLAYLARI 2013 YILI 2014 YILI 2015 YILI (Ocak-Haziran) Şahsa Karşı İşlenenler 1.450 1.004 451 Mala Karşı İşlenenler 669 665 297 Toplam 2.119 1.669 748 Trafik Kazaları ve Denetleme-İl Emniyet Müdürlüğü TRAFİK DENETLEME KAZA SAYISI ÖLÜ YARALI İŞLEMLERİ Maddi SAYISI SAYISI Yıllar Toplam Ölümlü Yaralamalı Ceza Yazılan Sürücü hasarlı Sayısı 2013 3.108 27 1.756 1.325 32 2.898 198.812 2014 1.785 14 1.058 725 17 2.329 98.055 2015(Ocak- Haziran) 1.923 21 929 973 23 1.604 80.563 Trafik Kazaları ve Denetleme-İl Jandarma Komutanlığı KAZA SAYISI Yıllar Toplam Ölümlü Yaralanmalı Maddi hasarlı 2013 794 538 245 11 ÖLÜ SAYISI 11 YARALI SAYISI 1.031 TRAFİK DENETLEME İŞLEMLERİ Ceza Yazılan Sürücü Sayısı 11.082 2014 771 13 509 249 13 1009 15.456 2015 (Oc.- Haz.) 319 8 196 115 14 993 6.498 10
2) EĞİTİM DURUMU: 1. İNSAN KAYNAKLARI: İl Milli Eğitim Müdürlüğümüzde; 1 Milli Eğitim Müdürü, 5 Milli Eğitim Müdür Yardımcısı (4 ü görevlendirme), 10 Şube Müdürü (2 si görevlendirme), 32 Maarif Müfettişi(1 i Başkan,1 i Başkan Yardımcısı), 1 sivil savunma uzmanı, 14 şef, 56 memur çalışmaktadır. İlimiz genelinde; 16 İlçe Milli Eğitim Müdürü(15 i görevlendirme), 46 (3 ü görevlendirme) Şube Müdürü, 2 tesis müdürü, 54 şef, 207 memur, 328 hizmetli memur, 15 teknik personeli 4 avukat, 3 araştırmacı, 1 uzman çalışmaktadır. Eğitim Öğretim Sınıfında ise 990 Okul ve Kurum Müdürü, 8.665 öğretmen görev yapmaktadır. İl geneli öğretmen norm doluluk oranı %78,60 olarak gerçekleşmiştir. ÖĞRETMEN DOLULUK ORANI NORM SAYISI MEVCUT DURUM ORAN % GENEL 12.291 9.655 78,55% ÖĞRETMEN 11.024 8.665 78,60% OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ 658 552 83,89% İLKÖĞRETİM SINIF ÖĞRETMENİ 2.422 2.334 96,36% İLKÖĞRETİM BRANŞ ÖĞRETMENİ 2.426 1.755 72,34% ORTAK BRANŞ ÖĞRETMENİ 2.931 1.909 65,13% ORTAÖĞRETİM BRANŞ ÖĞRETMENİ 2.587 2.115 81,75% YÖNETİCİ 1.267 990 78,13% *Devlet Kurumlarındaki kadrolu öğretmen bilgisidir. 2. ÖĞRENCİ DURUMU İlimizde 13.391 okulöncesi, 58.982 ilkokul, 57.406 ortaokul, 50.325 ortaöğretim olmak üzere toplam 180.104 öğrenci eğitim-öğretim görmektedir. ÖĞRENCİ SAYISI RESMİ ÖZEL TOPLAM GENEL 169.092 11.012 180.104 OKULÖNCESİ(Anaokulu+Anasınıfı) 10.914 2.477 13.391 İLKOKUL 56.478 2.504 58.982 ORTAOKUL 54.080 3.326 57.406 ORTAÖĞRETİM 47.620 2.705 50.325 Genel Ortaöğretim 19.014 1.745 20.759 Mesleki Ortaöğretim 28.606 960 29.566 11
3. FİZİKİ ALT YAPI İlimizde İl Milli Eğitim Müdürlüğü dışında, 16 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, 17 Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü, 4 Mesleki Eğitim Merkezi, 3 Rehberlik Araştırma Merkezi,1 Bilim Sanat Merkezi, 5 Öğretmenevi olmak üzere 47 resmi kurumumuz bulunmaktadır. HAYAT BOYU DESTEK KURUM ÖZEL EĞİTİM MİLLİ EĞİTİM Ö HİZMETLERİ SAYILARI BİLİM SANAT ÖĞRETMENEVİ VE İL /İLÇE RAM HEM MES EĞT MKZ TOPLAM MKZ AKŞAM SANAT OK. MÜDÜRLÜĞÜ RESMİ 3 1 17 4 5 17 47 51 Genel Ortaöğretim, 62 Mesleki ve Teknik Ortaöğretim olmak üzere 113 Ortaöğretim Kurumu; 334 ilkokul ve 241 ortaokul olmak üzere 575 İlköğretim Kurumumuz; 42 Anaokulu ile birlikte toplam 730 okulumuz bulunmaktadır. OKUL SAYISI RESMİ ÖZEL TOPLAM GENEL 675 55 730 ANAOKULU 33 9 42 İLKOKUL 320 14 334 ORTAOKUL 226 15 241 ORTAÖĞRETİM 96 17 113 Genel Ortaöğretim 38 13 51 Mesleki Ortaöğretim 58 4 62 gösterilmiştir. * İlimizde bulunan 113 ortaöğretim kurumunun okul türlerine göre d etayı aşağıdaki tabloda ORTAÖĞRETİM DETAY RESMİ OKUL ÖZEL OKUL TOPLAM Ortaöğretim Genel 38 13 51 Anadolu Lisesi 32 9 41 Fen Lisesi 3 2 5 Sosyal Bilimler Lisesi 1 Güzel Sanatlar Lisesi 1 Spor Lisesi 1 Özel Genel Lise 1 Özel Hazırlık Sınıfı Bulunan Anadolu Lisesi 1 Ortaöğretim Meslek 58 4 62 Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 31 4 Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi 2 İmam Hatip Lisesi 15 Çok Programlı Lisesi 7 Özel Eğitim Meslek 3 12
İlimizde 6.151 resmi, 699 özel olmak üzere toplam 6.850 derslik bulunmaktadır. DERSLİK SAYISI RESMİ ÖZEL TOPLAM 6.151 699 6.850 GENEL ANAOKULU 153 74 227 İLKOKUL 2.096 236 2.332 ORTAOKUL 2.383 153 2.536 ORTAÖĞRETİM 1.519 236 1.755 Genel Ortaöğretim Mesleki Ortaöğretim 675 159 834 844 77 921 4. EĞİTİM ÖĞRETİM FAALİYETLERİ a. İlimizdeki 2014-2015 öğretim yılı net okullaşma oranları okulöncesinde %37,00, ilkokulda %96,37, ortaokulda %96,21, ortaöğretimde %85,11 dir. OKULLAŞMA ORANLARI ORAN % OKULÖNCESİ 3-4-5 YAŞ 37,00 İLKOKUL 96,37 ORTAOKUL 96,21 ORTAÖĞRETİM 85,11 b. Derslik başına düşen öğrenci sayısı okulöncesinde 22, ilkokul+ortaokulda 24, ortaöğretimde 29 ve il genelinde 26 dır. DERSLİK BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI ÖĞRENCİ DERSLİK ORAN GENEL 180.104 6.850 26 OKULÖNCESİ(Anaokul+Anasınıf) 13.391 621 22 İLKOKUL+ORTAOKUL 116.388 4.868 24 ORTAÖĞRETİM 50.325 1.755 29 GENEL 20.759 834 25 MESLEK 29.566 921 32 13
c. Öğretmen başına düşen öğrenci okulöncesinde 21, ilkokulda 18, ortaokulda 17, ortaöğretimde 15 ve il genelinde 17 dir. ÖĞRETMEN BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ ÖĞRENCİ ÖĞRETMEN ORAN GENEL 180.104 10.397 17 OKULÖNCESİ 13.391 650 21 İLKOKUL 58.982 3.369 18 ORTAOKUL 57.406 3.335 17 ORTAÖĞRETİM 50.325 3.469 15 GENEL 20.759 1.360 15 MESLEK 29.566 2.110 14 d. Ortaöğretimde Mesleki Eğitimin payı %45,51, Din Öğretiminin payı %13,24 olup, toplam Mesleki Eğitimin payı %58,75 ve Genel Ortaöğretimin payı %41,25 dir. MESLEKİ EĞİTİMİN PAYI ÖĞRENCİ TOPLAM ÖĞRENCİ ORAN % GENEL 20.759 41,25% MESLEK 29.566 50.325 58,75% Meslek Liseleri 22.904 45,51% Din Öğretimi 6.662 13,24% e. İlimizde öğrencilerimizin %.6,11 i özel öğretim okullarında eğitim görmektedir. ÖZEL ÖĞRETİMİN PAYI ÖZEL ÖĞRENCİ TOPLAM ÖĞRENCİ ORAN % GENEL 11.012 180.104 6,11% OKULÖNCESİ 2.477 13.391 18,50% İLKOKUL 2.504 58.982 4,25% ORTAOKUL 3.326 57.406 5,79% ORTAÖĞRETİM 2.705 50.325 5,38% g. 2015 Yükseköğretime Geçiş Sınavı sonuçlarına göre toplam net ortalaması 39,28 olarak gerçekleşmiştir. 2014 YGS SAKARYA TÜRKİYE TÜRKİYE GENELİNE ORANI TOPLAM NET ORTALAMA 39,28 36,3 + % 8,21 TÜRKÇE NET 16,92 15,9 + % 6,42 MATEMATİK NET 6,29 5,4 + % 16,48 FEN NET 5,20 4,6 + % 13,04 SOSYAL NET 10,86 10,4 + % 4,42 14
h. 2014 Lisans Yerleştirme Sınavı sonuçlarına göre İl genelinde öğrencilerimizin %57,45 i bir yükseköğretim programına yerleşmiştir. YERLEŞME DURUMU ÖĞRENCİ SAYISI SINAVA GİREN ÖĞRENCİ SAYISI ORAN TOPLAM (LİSANS-ÖNLİSANS-AÖF) 5.153 57,45% TOPLAM(LİSANS+ÖNLİSANS) 4.879 54,40% 8.969 LİSANS YERLEŞME 2.373 26,46% ÖNLİSANS YERLEŞME 2.506 27,94% AÇIK ÖĞRETİM FAKÜLTESİ 274 3,05% *2015 Yerleştirmeleri devam etmektedir. ı. Öğrencilerimizin ilköğretimde %36,51 i, ortaöğretimde %7,34 ü ikili eğitim görmektedir. İLKOKUL+ İKİLİ EĞİTİM ORANI ORTAOKUL ORTAÖĞRETİM TOPLAM TOPLAM ÖĞRENCİ SAYISI 116.388 50.325 166.713 İKİLİ EĞİTİM ÖĞRENCİ SAYISI 42.498 3.695 46.193 İKİLİ EĞİTİM OKUL SAYISI 88 8 96 İKİLİ EĞİTİM ÖĞRENCİ ORANI 36,51 7,34 27,71 i. İlimiz genelinde ilkokul+ortaokulda taşınan öğrenci %10,71, ortaöğretimde %10,98 olmak üzere öğrencilerimizin %10,79 u taşımalı eğitim kapsamındadır. TAŞINAN ÖĞRENCİ ORANI İLKOKUL+ ORTAOKUL ORTAÖĞRETİM TOPLAM TOPLAM ÖĞRENCİ SAYISI 116.388 50.325 166.713 TAŞINAN ÖĞRENCİ SAYISI 12.466 5.525 17.991 TAŞINAN ÖĞRENCİ ORANI 10,71 10,98 10,79 j. İlkokulda okuyan öğrencilerimizin %3,3 ü birleştirilmiş sınıflı ilkokullarda okumaktadır. BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIF ORANI BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIF TOPLAM ORANI % ÖĞRENCİ SAYISI 2.268 58.982 3,8% OKUL SAYISI 94 330 28,5% *İlkokul sayısıdır.(3 özel eğitim okulu hariç tutulmuştur) 15
k. İlimiz erkek nüfusunun %96,82 si, kadın nüfusunun %92,04 ü okur-yazar olmak üzere ilimiz nüfusunun %94,43 ü okuma yazma bilmektedir. OKUR-YAZARLIK 2013 +6 YAŞ NÜFUS OKUMA YAZMA BİLEN SAYISI OKUR-YAZAR ORANI (%) Toplam 832.269 785.874 94,43 Erkek 415.234 402.017 96,82 Kadın 417.035 383.857 92,04 1. İlimizde açılan hayat boyu öğrenme kurslarında toplam 5.024 kursta 99.196 kursiyer faydalanmıştır. SOSYAL OKUMA MESLEKİ VE TEKNİK ANNE BABA HALK EĞİTİM KÜLTÜREL YAZMA TOPLAM C/ZİTİIV/II UDİ KURSLAR KURSLAR KURSLARI KURS SAYISI 2.694 2.035 261 34 5.024 KURSİYER SAYISI 52.122 45.193 1.232 649 99.196 C. YAPILAN ÇALIŞMALAR: (01.01.2015-30.06.2015) 1. İlimizde 18 İmam Hatip Ortaokulu, 15 İmam Hatip Lisesi bulunmakta iken dönem içerisinde 14 İmam Hatip Ortaokulu açılmış olup, 2015-2016 yılında eğitim öğretime başlayacaklardır. İlimizde 1 Spor Lisesi açılmış olup, 2015-2016 yılında eğitim öğretime başlayacaktır. 2. Temel eğitimde 4 ilkokul, 7 ortaokul öğrenci ve öğretmeni ile taşınarak ayrıştırılmıştır. 178 ilkokul, 66 ortaokul bağımsız hale getirilmiştir. Kademeli olarak kapatılmakta olan okul kalmamış olup, 131 ilkokul ve 131 ortaokul ise aynı binayı kullanmaktadır. Dönem içinde yeni eğitim kurumu açılmamıştır. 19 eğitim kurumunun öğrenci azlığı ve okul dönüşümleri nedeniyle kapatılma olurları alınmış olup, kapatmalar Ağustos ayında yapılacaktır. 3. 44 özel eğitim sınıfı, 32 destek odası açılarak, İlimizde toplam 120 Destek odası, 179 Özel eğitim sınıfı sayısına ulaşılmıştır. 4. İlimizde 1 özel anaokulu, 1 muhtelif kurs, 2 motorlu taşıt sürücü kursu açılmış olup, 1 dershane okula dönüştürülmüştür. 5. Halen 11 okul (170 derslik), 2 Atölye ve 2 Pansiyon inşaatının yapımı devam etmektedir. (Devam eden proje sayılarına hayırsever yatırımları dâhildir.) 6. 2 okul (40 derslik) binasının yapımı belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve hayırseverler tarafından yapılmaktadır. 7. Okul sütü programı kapsamında 65.317 öğrenciye 2.896.486 okul sütü dağıtılmıştır. 8. Okul sağlığı programı kapsamında 20.747 öğrenci sağlık taramasından geçirilmiştir. 16
9. 304 öğrenci temel eğitimde 52 öğrenci ortaöğretimde olmak üzere toplam 356 mülteci öğrenci eğitime devam etmekte olup, 18 kurs açılarak 425 mülteciye Türkçe kursları verilmiştir. 10. 2014-2015 dönemi içinde 270 öğretmen atanmış ve 375 öğretmen ayrılmıştır. 11. 156 Hizmet İçi Eğitim Faaliyeti düzenlenmiş, bu faaliyetlerden 4.020 öğretmen faydalanmıştır. 12. 2015-2019 Stratejik Plan çalışmaları kapsamında İl Stratejik Planı durum analizi, geleceğe yönelim hedefleri ve stratejileri belirlenmiş, onay aşaması için düzenlemeleri devam etmektedir. İlçe Müdürlükleri ve okul/kurumların da stratejik planlarını tamamlamaları için rehberlik çalışmaları devam etmektedir. 13. Bakanlığımız tarafından İllerde yapılan Ar-ge çalışmaları ve projeler hakkında paylaşım oluşturmak için Ocak ve Temmuz ayları arasında yayınlanması istenen Ar-ge Bülteninin ve 2015 Ocak-Haziran arası faaliyetleri içeren Temmuz bülteni tamamlanmıştır. 14. Fatih projesi kapsamında bugüne kadar 2.110 etkileşimli tahta, 8.121 tablet pc, 638 çok fonksiyonlu yazıcı ve 45 doküman kamera dağıtılarak, 43 okulun ağ alt yapısı tamamlanmıştır. 15. Sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerde ulusal ve uluslararası düzeyde ilk üç dereceye giren 148 öğrenci ödüllendirilmiştir. 16. Sağlık Bakanlığı ile ortaklaşa yürütülen Beyaz Bayrak Projesi kapsamında dönem içinde 150 okul müracaat etmiş, 72 okulumuz beyaz bayrak almaya hak kazanmıştır. 17. Sağlık bakanlığı ile ortak yürütülen Beslenme Dostu Okul Projesi kapsamında 135 okulumuz projeye başvurmuş olup, süreç Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. 18. Bu Benim Eserim projesi kapsamında; Milli Eğitim Bakanlığımız tarafından 10.su düzenlenen yarışmaya İlimiz genelinde ortaokullarımız 523 proje ile başvuruda bulunmuştur. 52 proje Bölge Çalışma grubuna, 40 Proje Bölge Bilim Kuruluna, 11 proje Bölge Sergisine,1 proje ise Ankara finaline kalmıştır. 19. TÜBİTAK Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışmasında 31 öğrenci, 11 öğretmen danışmanlığında hazırladıkları 20 proje ile bölge sergisine katılmaya hak kazanmıştır. 20. 4006 TÜBİTAK Bilim Fuarları desteği kapsamında, Sakarya genelinde 66 Bilim fuarında 817 öğretmenin rehberliğinde 4.414 öğrencinin hazırladığı 2.183 proje sergilenmiş ve bu fuarları yaklaşık 41.800 kişi ziyaret etmiştir. 21. 2015 yılı Erasmus projelerinde 45 okul/kurumumuz 36 proje başvurusu gerçekleştirmiştir. Bu projelerle 1617 kişinin hareketliliği için 2.336.638 talep edilmiştir. 22. Bu yıl 10.su düzenlenen ortaokul ve liseler arası Toyota Teknik Projeler Yarışmasına 182 proje başvurusu yapılmıştır. 17
23. 2014-2015 eğitim öğretim yılında Şarkılar Seni Söyler ses yarışmasının ilki düzenlenmiştir. 43 okuldan 131 öğrencinin katıldığı ses yarışmasının finalinde 15 finalist öğrenci yarıştı. Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği, Düzenlemeli Kategori ve Enstrümanla İcra kategorilerinde düzenlenen yarışmada finalist adaylar en iyi seçilebilmek için yeteneklerini ortaya koydular. Proje faaliyetleri ses eğitimleri başta olmak üzere yeni eğitim öğretim yılında devam edecektir. 24. Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından yürütülen ve Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA) tarafından 2015 Teknik Destek Programı kapsamında desteklenen ÖZDEP Özel Eğitimi Destek Projesi" kapsamında, özel eğitim gerektiren öğrenciler için yönetici, öğretmen ve ailelere yönelik 120 katılımcıya eğitimler verildi. 25. Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Doğu Marmara Kalkınma Ajansı işbirliği ile 29-30 Haziran tarihlerinde Adapazarı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde 35 öğretmenimizin katılımıyla Proje Hazırlama Eğitimi (PCM) gerçekleştirildi. 26. İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Dairesi işbirliğinde, bu yıl 6.sı düzenlenen Liselerarası Tiyatro Şenliğine 17 lise katılmış ve 19 oyun sergilenmiştir. 27. Bakanlığımızca 49, yerel 45 olmak üzere toplam 94 işbirliği protokolleri imzalanarak eğitim çalışmalarına destek sağlanmıştır. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İlin tek yükseköğretim kurumu Sakarya Üniversitesidir. Bu üniversitede 16 fakülte, 6 yüksekokul, 15 meslek yüksekokulu, 1 konservatuar ve 5 enstitü bulunmaktadır. Sakarya Üniversitesinin akademik personel sayısı 1.967 kişidir. Sakarya Üniversitesinde 2014-2015 öğretim yılında 70.300 öğrenci eğitim görmektedir. İlimizde Kredi Yurtlar Kurumuna bağlı 4 Yurt bulunmaktadır. Bu yurtlardan; Sakarya Yurdunun kapasitesi 1.730 öğrencidir. Yurt Müdürlüğü şu an bakım-onarım nedeniyle kapalıdır. Atatürk Kız Öğrenci Yurdunun kapasitesi 240 öğrencidir. Yurt Müdürlüğünde 30 (kız) öğrenci barınmaktadır. Serdivan Yurdunun kapasitesi 1.422 öğrencidir. Yurt Müdürlüğünde 90 (erkek) öğrenciye hizmet verilmektedir. Hendek Öğrenci Yurdunun kapasitesi 1.275 öğrencidir. Yurt Müdürlüğünde 157 (erkek) öğrenciye hizmet verilmektedir. Sakarya Üniversitesine bağlı Esentepe Öğrenci Yurtları bulunmaktadır. Bu yurtlardaki toplam öğrenci kapasitesi 468 (208 erkek, 260 kız) olup, 468 öğrenciye hizmet vermektedir. Sakarya ilindeki Özel Yurtların öğrenci kapasitesi 12.916 olup, 7.355 öğrenciye hizmet verilmektedir. 18
3) SAĞLIK: Personel Bilgileri İL GENELİ PERSONEL DURUMU (KAMU-KADROLU) Mevcut Doluluk Oranı (%) ÜNVANI PDC İhtiyaç 2015 yılı ilk 6 ay 2015 yılı ilk 6 ay Akademisyen 0 236 0 - Uzman Dr. (Akademisyenler hariç) 519 373 146 71,9 Pratisyen Dr. 524 438 86 83,6 Diş Tabibi 102 86 17 84,3 Eczacı 27 19 8 70,4 Aile Sağlığı Elemanı 263 198 65 75,3 Hemşire 1444 1042 420 72,2 Ebe 556 469 87 84,4 Sağlık Memuru (T.S.) 228 202 47 88,6 Laboratuar Tek. 206 168 39 81,6 Rontgen Tek. 179 121 61 67,6 Anestezi Tek 107 81 26 75,7 Diğer Sağlık Personeli 1008 608 399 60,3 Diğer Personel 2832 927 1905 32,7 TOPLAM 7995 4968 3306 62,1 Eğitim ve Arş. Hast.'nde Akademisyen olarak çalışan 104 Prof, Doç, Yar.Doç ve 8 Uzman vardır. Aynı zamanda 124 asistan mevcuttur. *(Toplama Dahil Edilmiştir). Aile sağlığı elemanı olarak görev yapan hemşire, ebe ve sağlık memuru sayıları ilgili bölümlerden düşülmüştür. Ayrıca 55 Aile Sağlığı elemanı kadro dışı çalışmakta olup, toplama eklenmemiştir. Pratisyen hekim sayısında 260 aile hekimi mevcuda, 263 PDC'ye dahil edilmiştir. 19
Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları (Halk Sağlığı Müdürlüğüne Bağlı Kuruluşlar) İl de bulunan Birinci basamak sağlık kuruluşlarına ilişkin sayısal bilgiler aşağıda gösterilmiştir. BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARI DAĞILIMI İLÇE ADI TSM AHB SAĞLIK EVİ VEREM SAVAŞ DİSPANSERİ AÇSAP HALK SAĞ.LAB. ADAPAZARI 1 72 1 1-1 AKYAZI 1 24 7 - - - ARİFİYE 1 11 0 - - - ERENLER 1 23 1 - - - FERİZLİ 1 8 3 - - - GEYVE 1 13 11 - - - HENDEK 1 21 7 - - - KARAPÜRÇEK 1 3 1 - - - KARASU 1 16 10 - - - KAYNARCA 1 7 4 - - - KOCAALİ 1 7 4 - - - SAPANCA 1 11 1 - - - PAMUKOVA 1 8 3 - - - SERDİVAN 1 33 1 - - - SÖĞÜTLÜ 1 4 1 - - - TARAKLI 1 2 2 - - - TOPLAM 16 263 57 1-1 *Adapazarı Karadere, Serdivan Aşağıdereköy, Sapanca Akçay ve Söğütlü Yeniköy Sağlık Evlerinin kapatma için Valilik Oluru vardır ama henüz Bakanlıktan cevap gelmediği için listeden düşülmemiştir. 20
BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARI PERSONEL DAĞILIMI DOKTOR HEMŞİRE EBE İLÇE ADI SAYISI SAYISI SAYISI TSM AHB TSM AHB TSM AHB ADAPAZARI 10 71 12 16 28 49 AKYAZI 1 24 3 7 9 11 ARİFİYE 2 10 5 4 6 6 ERENLER 1 23 6 3 11 19 FERİZLİ 1 8 2 3 5 2 GEYVE 1 13 1 2 7 10 HENDEK 1 21 4 7 6 13 KARAPÜRÇEK 1 3 1 1 2 2 KARASU 1 16 6 5 4 11 KAYNARCA 1 7-3 6 2 KOCAALİ 3 7 1 3 2 3 SAPANCA 2 10 4 0 7 7 PAMUKOVA 1 8 4 3 5 5 SERDİVAN 4 33 6 11 14 18 SÖĞÜTLÜ 2 4 3 2 1 1 TARAKLI 2 2 2 2 1 0 TOPLAM 34 260 60 72 114 159 Doktor Sayısı Hemşire Sayısı Ebe Sayısı Aile Hekimi TSM, ASM, VSD, AÇSAP, HSM Aile Hekimi TSM, ASM, VSD, AÇSAP, HSM Aile Hekimi TSM, ASM, VSD, AÇSAP, HSM 260 40 72 83 159 175 2015 yılı ilk 6 ay itibariyle İlimiz Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında; 294 doktor (10 u Uzman), 132 hemşire ve 273 ebe görev yapmaktadır. 2015 yılı ilk 6 ay itibariyle bu kuruluşlarımızda 1.613.556 poliklinik muayenesi gerçekleştirilmiştir. 21
Aile Hekimliği: İlimiz 28.09.2007 tarih 11013 sayılı bakanlık onayı ile Aile Hekimliğine geçecek 35 il arasında yer almıştır. 2007 yılından bugüne kadar ilimizde Aile Hekimliğine geçiş çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar kapsamında tüm İl nüfusu ortalama 3.568 kişilik bölgelere ayrılmış ve toplam 263 adet Aile Hekimliği Birimi oluşturulmuştur. Ayrıca her ilçe merkezinde 1 er adet olmak üzere toplam 16 adet Toplum Sağlığı Merkezi oluşturulmuştur. S. No İLÇE ADI 1 ADAPAZARI AİLE HEKİMLİĞİ NÜFUSU 281.561 TSM SAYISI ASM SAYISI AHB SAYISI 1 22 72 2 AKYAZI 85.645 1 8 24 3 ARİFİYE 4 ERENLER 5 FERİZLİ 38.291 1 5 11 82.495 1 9 23 25.852 1 5 8 6 GEYVE 48.096 1 2 13 7 HENDEK 75.011 1 7 21 8 KARAPÜRÇEK 11.925 1 2 3 9 KARASU 59.030 1 6 16 10 KAYNARCA 22.627 1 2 7 11 KOCAALİ 19.740 1 2 7 12 SAPANCA 39.411 1 4 11 13 PAMUKOVA 14 SERDİVAN 28.478 1 3 8 98.132 1 11 33 15 SÖĞÜTLÜ 14.827 1 1 4 16 TARAKLI 7.331 1 1 2 TOPLAM 938.452 16 90 263 TSM: Toplum Sağlığı Merkezi ASM: Aile Sağlığı Merkezi AHB: Aile Hekimliği Birimi Özel Hastaneler: 2015 yılı ilk 5 ayında, Özel Hastanelerde 124 uzman doktor, 22 Pratisyen doktor, 1 diş tabibi ve 424 yardımcı sağlık personeli görev yapmaktadır. İl de bulunan özel hastaneler aşağıda gösterilmiştir. 22
HASTANE ADI Ö. BİLGE HAST. Ö. ADA TIP HAST. Ö. VATAN HAST. Ö. BEYHEKİM Ö. ALTINOVA UZM. DR. PRT. TABİP SAKARYA İLİ ÖZEL HASTANELERİ VE PERSONEL DURUMU DİŞ TABİBİ EBE ANESTEZİ HEMŞİRE TEK. RÖNTGEN TEK. DİĞER SAĞ. DİĞER PER. TOPLAM 19 5 0 23 2 2 1 23 48 123 33 4 0 44 3 11 6 70 177 348 13 1 0 9 1 2 1 12 31 70 18 5 0 13 3 3 1 28 60 131 34 5 0 59 5 10 5 69 155 342 Ö. İNCİGÖZ HAST. 7 2 0 9 2 0 0 7 19 46 ÖZEL TOPLAM 124 22 0 157 16 28 14 209 490 1.060 Devlet Hastaneleri: 2015 yılı ilk 6 ayında devlet hastanelerindeki personel sayısı 3095 olup, aşağıda ayrıntılı bir şekilde verilmiştir. Sıra HASTANE ADI (AKTİF) Uzm. Dr. Prt. Dr. Diş Dr. Hemşire Ebe Diğ. Sağ. Diğ. TOPLAM Per. 1 EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HAST. 189 27 0 489 173 294 160 1332 2 YENİKENT DEV. HAS 74 12 1 159 22 107 61 436 3 TOYOTASA ACİL YARDIM HAST. 30 4 0 68 9 71 32 214 4 AKYAZI DEVLET HAST. 21 8 5 51 12 37 18 152 5 HENDEK DEVLET HAST. 16 7 5 45 10 45 29 157 6 GEYVE DEVLET HAST. 10 4 4 37 7 22 18 102 7 KARASU DEVLET HAST. 14 6 4 41 17 32 27 141 8 PAMUKOVA DEVLET HAST. 2 4 3 14 5 15 12 55 9 KOCAALİ İLÇE HAST. 1 4 1 10 4 11 4 35 10 SAPANCA İLÇE HAST. 6 6 2 14 12 14 6 60 11 KAYNARCA İLÇE HAST. 2 5 2 11 5 12 9 46 12 FERİZLİ İLÇE HAST. 3 4 1 7 8 10 7 40 13 AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI MERKEZİ 1 0 49 7 2 25 5 89 KAMU TOPLAMI 369 91 77 953 286 695 388 2859 Sakarya İlinde; 12 hastane ve 1 Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi bulunmaktadır. Kamu hastanelerinde 369 uzman doktor, 91 pratisyen doktor, 77 diş tabibi, 1934 yardımcı sağlık personeli görev yapmaktadır. 23
Yataklı Sağlık Kurumlarının Çalışmalarına İlişkin Sayısal Bilgiler: YATAK SAYISI POLİKLİNİK SAYISI AMELİYAT SAYISI DOĞUM SAYISI YATAK İŞGAL ORANI (%) KAMU ÖZEL* KAMU ÖZEL* KAMU ÖZEL* KAMU ÖZEL* KAMU ÖZEL* 2015 1.419 244 1.761.796 269.558 63.686 9.315 3.352 2.026 82 58.3 yılı 5 1.663 2.031.354 73.001 5.378 78,8 ay *İlk 5 aylık veridir. 2015 yılı ilk 6 ayında Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi hariç olmak üzere Kamu Hastaneleri acil dahil muayene sayısı 1.761.796, ameliyat sayısı (A+B+C) 17.001, günübirlik ameliyatlar dahil gerçekleşen ameliyat sayısı 63.686, poliklinik sayısı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi hariç olmak üzere 1.112.241 olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılı ilk 6 ayında Bakanlıkça tescilli yatak sayısı 1.419 olup, faal kullanılan yatak sayısı 1.502 dir. Yatak işgal oranı ise %82 dir. Özel Hastanelerdeki 2015 yılı ilk 5 aylık poliklinik sayısı 269.558, ameliyat sayısı 9.315, toplam yatak sayısı 244 olup, yatak işgal oranı 58,3 dir, il geneli yatak işgal oranı ise %78,8 dir. 2015 yılı ilk 5 ay Poliklinik Yatak İşgal Yatak Sayısı Sayısı Doğum Sayısı Oranı (%) (Tescilli) Ameliyat Sayısı GENEL TOPLAM 2.031.354 5.378 %78,8 1.663 73.001 Sakarya Eğt. ve Arş. Hast. 799.516 3.183 %94.4 800 41.388 Yenikent Devlet Hast. 232.052 0 %83.8 250 8.432 Toyotasa Acil Yardım Hast. 110.577 0 93% 86 5.785 Akyazı Devlet Hast. 126.025 17 %66.8 65 1.793 Gevye Devlet Hast. 71.543 2 %31.4 42 1.139 Hendek Devlet Hast. 139.083 126 %60.8 50 2.077 Karasu Devlet Hast. 99.836 24 %33.2 58 1.997 Pamukova Devlet Hast. 25.605 0 19% 20 132 Sapanca İlçe Hast. 64.018 0 %85.3 6 222 Kocaali İlçe Hast. 22.525 0 %1.4 15 664 Kaynarca İlçe Hast. 35.269 0 %5.8 15 57 Ferizli İlçe Hast. 35.747 0 0% 12 0 KAMU TOPLAM 1.761.796 3.352 %82 1.419 63.686 Ö. İnci Göz Hast. 26.864 0 0 10 1.210 Ö. Vatan Hast. 15.166 60 13,8 21 295 Ö. Beyhekim Hast. 53.999 825 96,5 36 2.179 Ö. Bilge Hast. 24.797 59 17,8 50 308 Ö. Ada Tıp Hast. 56.219 106 52,2 67 2.442 Özl Altınova Hastanesi 92.513 976 97 60 2.881 ÖZEL TOPLAM 269.558 2.026 58,3 244 9.315 24
4) KÜLTÜR ve TURİZM: Sakarya, kültür ve turizm bakımından önemli bir potansiyele ve çeşitliliğe sahiptir. İl de Taraklı Evleri gibi zengin kültürel değerler yanında orman, yayla, göl, deniz ve kaplıca gibi doğa turizmi olanakları da vardır. Ayrıca, yamaç paraşütü, doğa yürüyüşleri ve eko- turizm gibi alternatif turizm olanakları ve turistik hizmet altyapısı mevcuttur. Müze Müdürlüğü: İlimizde Sakarya Müzesi, Geyve Alifuatpaşa Kuvayı Milliye Müzesi ve Adapazarı Deprem Müzesi olmak üzere 3 müze vardır. Müzedeki Eser Çeşidi SAKARYA MÜZESİ'NDEKİ ESER ÇEŞİDİ VE SAYISI Eser Sayısı Arkeolojik Etnografik Eser El Yazması Kitap 268 186 - Sikke 1.843 Mühür ve Mühür Baskısı 20 Toplam 2.317 Müzede Mevcut Kitap Sayısı 661 SAKARYA MÜZESİ ZİYARETÇİ SAYISI Yıl Toplam Yerli Ücretli Ücretsiz 2012 9.063-9.063 2013 7.163-7.163 2014* 88-88 2015* - - - *Tadilat nedeniyle Ocak 2014 tarihinden itibaren kapalı olduğu için sayı düşüktür. Yapıların Çeşidi SAKARYA İLİNDEKİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARI-Tek Yapılar Yapıların Sayısı Askeri Yapılar 14 Dinsel ve Kültürel Yapılar 104 İdari Yapılar 8 Sivil Mimari Örnekleri 346 Toplam 472 25
Sit Alanları: ARKEOLOJİK SİT ALANLARI YERİ TES. KARARI TARİH VE SAYISI DERECESİ 1 A-1 Merkez-Beşköprü-Jüstinyanus Köprüsü 14.02.1986/1900 1-3 2 A-2 Söğütlü-Akarca Köyü(Roma Nekropolu) 01.09.1989/668 1 3 A-3 Hendek YağbasanTümülüsüÜçtepeler Mevki 20.01.2006/1237 1 4 A-4 Merkez-İkizce Köyü (Roma Nekropolu) 17.07.1990/1183 2 5 A-5 Geyve-Kulfalar Köyü (Ortaköy Mevkii) 24.02.1991/1611 2 6 A-6 Pamukova-Akçakaya Köyü 24.02.1991/1612 2 7 A-7 Taraklı-Merkez 25.09.1992/2675 3 8 A-8 Pamukova-Hayrettin Köyü(MeneteMev.) 18.04.1992/2402 3 9 A-9 Adapazarı-Merkez BeşköprüHakikatvakfı Kop. 17.09.1998/6666 2 10 A-10 Serdivan İlçesi İstiklal Mah. Altınışık Cad. 11.09.2007/117 3 11 A-11 Adapazarı,Alan düzü Köyü (Nekropol) 05.08.2009/1009 2 12 A-12 Pamukova ilçesi, Hayrettin Köyü Su Deposu Mevkii(Nekropol) 02.03.2011/1857 2 13 A-13 Adapazarı ilçesi, Kayrancık Köyü Kırktepeler Mevkii(Nekropol) 28.12.2011/184 2 14 A-14 Kaynarca, Kertil köyü (Nekropol) 18.01.2012/209 2 15 A-15 Adapazarı ilçesi, Elmalı Köyü, (Nekropol) 08.02.2012/238 2 16 A-16 Adapazarı ilçesi, Salmanlı Köyü, (Nekropol) 08.02.2012/239 2 17 A-17 Kaynarca ilçesi, Gölce köyü, Eski Mah. G24b01b-A pafta, 1742 parsel 07.11.2012/685 3 18 A-18 Pamukova ilçesi, Şeyhvarmaz köyü, Karacakaya mevkii,1104 parsel 28.11.2012/720 2 19 A-19 Geyve İlçesi Akıncı Köyü, Sazlık mevkii, Kilise yanı mevkii, Doruk mevkii 28.11.2012/722 2-3 20 A-20 Geyve ilçesi, Demirler Köyü,Kocahafız Mevkii, Kabranlar Mezarlığı 28.11.2012/721 3 21 A-21 Adapazarı ilçesi, Kayrancık Köyü, 1 parsel (Nekropol) 13.03.2013/884 2 22 A-22 Söğütlü ilçesi, Şimsirtepe mezarlığı mevkii (Nekropol) 13.03.2013/885 2 23 A-23 Söğütlü ilçesi, Maksudiye Köyü, Kanlıyokuş-Bakligöl mevkii (Nekropol) 13.03.2013/886 2 24 A-24 Taraklı İlçesi İçdedeler Köyü 107Ada 41,42,43,45 parsel 23.10.2013/1221 1 25 A-25 Kaynarca İlçesi Sarıbeyli Köyü 691 parsel 23.10.2013/1220 2 26 A-26 Kaynarca ilçesi Uzunalan Köyü Pilor Pınarı mevkii 107 Ada 39 parsl 16.4.2014/1487 2 KENTSEL SİT ALANLARI 1 2 K-1 Taraklı-Merkez 01.09.1989/675 K-2 Merkez Uzun Çarşı 23.12.1994/3855-05.02.1982/13517 26
Kütüphaneler: İL HALK ve İLÇE HALK KÜTÜPHANELERİ GENEL BİLGİLER Kitap Okuyucu Üye Sıra No Kütüphane Adı Sayısı Sayısı Sayısı Ödünç Materyal Personel Sayısı 1 Sakarya İl Halk Kütüphanesi Müd. 54085 47603 21103 20515 18 2 Kemalettin Sami Paşa Halk Ktp.si 9008 5671 197 1357 1 3 Akyazı İlçe Halk Kütüphanesi 9728 2408 573 1949 1 4 Geyve İlçe Halk Kütüphanesi 9923 8700 692 6347 1 5 Hendek İlçe Halk Kütüphanesi Müd. 18536 10125 332 6761 1 6 Karasu İlçe Halk Kütüphanesi 7473 7164 412 496 1 7 Kocaali İlçe Halk Kütüphanesi Pamukova 5365 275 59 256 1 8 İlçe Halk Kütüphanesi 9026 2736 262 2248 1 9 Sapanca İlçe Halk Kütüphanesi Müd. 21277 4173 1427 1595 2 10 Söğütlü İlçe Halk Kütüphanesi 4356 3200 105 0 1 TOPLAM 148.797 92.055 25.162 41.524 28 2014 YILI AFA KÜLTÜR MERKEZİ'NDE AÇILAN KURSLAR SIRA KURSUN ADI KURSİYER SAYISI 1 Tiyatro 60 2 Halk Oyunları 210 3 Bağlama 60 4 Gitar 30 5 Hat 25 6 Ebru 30 7 Minyatür 20 8 Fotoğraf 16 9 Resim 25 10 Piyano 60 11 İngilizce 90 12 Almanca 18 13 Diksiyon 30 14 Plates 230 15 Latin 40 16 Bale 40 17 Keman 30 Toplam 1014 27
Turizm: GELEN TURİST SAYISI Giriş Yapan Turist Sayısı 2013 2014 2015(Haziran) Yerli Turist 78.989 112.858 55.120 Yabancı Turist 10.474 29.215 4.377 Toplam 89.463 142.073 59.497 GECELEME SAYISI Geceleyen Turist Sayısı 2013 2014 2015(Haziran) Yerli Turist 119.880 268.395 122.077 Yabancı Turist 22.945 68.634 9.826 Toplam 142.825 337.029 131.903 TURİSTİK TESİSLER Turizm İşletme İşletme Belgeli Kısmi İşletme Yatırım Belgeli Toplam ve Yatırım Belgeli Tesisler Tesis Sayısı Yatak Sayısı Tesis Sayısı Yatak Sayısı Tesis Sayısı Yatak Sayısı Tesis Sayısı Yatak Sayısı 5 Yıldızlı Otel 2 848 - - 4 1560 6 2408 4 Yıldızlı Otel 4 658 - - 4 678 8 1336 3 Yıldızlı Otel 6 587 1 60 1 150 8 797 2 Yıldızlı Otel 1 146 - - - - 1 146 1 Yıldızlı Otel - - - - 1 34 1 34 Dağ Evi - - - - 1 30 1 30 Özel Belgeli 1 8 - - - - 1 8 Toplam 14 2.247 1 60 11 2.452 26 4.759 Kültür İşletme ve Yatırım Belgeli Tesisler KÜLTÜR TESİSLERİ İşletme Belgeli Deneme İşletme Belgeli Yatırım Belgeli Toplam Tesis Sayısı Kapasite Tesis Sayısı Kapasite Tesis Sayısı Kapasite Tesis Sayısı Kapasite Özel Tesis - - ' - 1 8 Salon 1.077 Koltuk Toplam - - - - 1 8 Salon 1.077 Koltuk 1 8 Salon 1.077 Koltuk 1 8 Salon 1.077 Koltuk mevcuttur. Sakarya da 37 adet A grubu ve 8 adet C grubu faaliyet gösteren Seyahat Acentası 28
Yerel Medya: İlimizde 2 Yerel TV, 12 Yerel Radyo ve 7 Yerel (Günlük) Gazete vardır. Tiyatro ve Sinema: Tiyatro Salonu Sayısı: 2 (AKM (Adapazarı Kültür Merkezi) Tiyatro Salonu, AFA Kültür Merkezi Tiyatro Salonu) Sinema Salonu Sayısı: 25 (AKM Merkez Sinemasında 4 salon, AKM Yenikent Sinemasında 2 salon, Cinemaximum Serdivan Sinemasında 8 salon, Cinemaximum Ada Sinemasında 10 salon, Hendek Sinemasında 1 salon olmak üzere; 5 sinemada 25 salon mevcuttur.) MEŞHUR ÜRÜN, MEKAN VE ŞAHSİYETLERİMİZ: Meşhur Ürünleri : Islama Köfte, Kabak Tatlısı Türleri, Dartılı Tereyağlı Keşkek, Cevizli Çerkez Tavuğu, Çerkez Pastası ve Peyniri, Boza, Boşnak Böreği, Arnavut Böreği, Ada Gıvırması, İncir Uyutması, Uhud Tatlısı, Abhaza Peyniri, Keten Helva, Taraklı Geleneksel El Sanatları (Şimşir ve Kayın Ağaçlarından Yapılmış Kaşık, Çeyiz Sandığı, Telefonluk, Resim Çerçevesi, Tepsiye, Rahle, Ekmek Sepeti) Meşhur Mekanları: Sapanca Gölü, Acarlar Longozu, Poyrazlar Gölü, Osmanlı Ahşap Mimarisinin En Güzel Örnekleri Taraklı Evleri, Akyazı Kuzuluk ve Taraklı Kaplıcaları, Sakarya Nehri, Çark Caddesi, Justınıanus Köprüsü (Beşköprü) Meşhur Şahsiyetler: Bakanlık Yapanlar; Ayşenur İslam, Dr. Nuri Bayar, Hayrettin Uysal, Mehmet Gölhan, Hasan Fehmi Güneş, Cevat Ayhan, Ekrem Alican, Ersin Taranoğlu, Nevzat Ercan, İsmail Müftüoğlu, Saadettin Tantan Önemli Şahsiyetler; Tahsin Kaya, Rasim Betir, Şehit Emniyet Müdürü;Gaffar Okan, Sanatçı ve Sporcular; Ziya Taşkent, Saim Özel, Sait Faik Abasıyanık, Faik Baysal, Cüneyd Suavi, Hüsnü Gürsel, Cemal Kamacı, Halil Mutlu, İrfan Atan, Lütfü Yaman, Süleyman Seba, Yılmaz Vural, Oğuz Çetin, Aykut Kocaman, Bülent Uygun, Tuncay Şanlı, Semih Saygıner, Kenan Sofuoğlu 29
TARİHİ, COĞRAFİ ve KÜLTÜREL DEĞERLERİMİZ: 30
5) GENÇLİK HİZMETLERİ ve SPOR: Spor Kulüpleri ve Spor Tesisleri: 2015 yılı Haziran ayı itibariyle Sakarya ilçeleri bünyesinde bulunan Kulüplerin tescil türlerine göre Spor Kulübü, İhtisas Spor Kulübü, Okul Spor Kulübü, Gençlik ve Spor Kulübü şeklindeki sayısal dağılımları aşağıdaki tablo ve grafikte belirtilmiştir. İLÇENİN ADI SPOR KULUBU İHTİSAS KULUBU OKUL SPOR KULÜBÜ TOPLAM Adapazarı 94 5 7 116 Arifiye 9 9 Erenler 19 2 21 Serdivan 13 1 2 16 Akyazı 26 1 27 Ferizli 6 1 7 Geyve 7 7 Hendek 14 1 15 Karasu 10 1 11 Karapürçek 3 3 Kaynarca 5 5 Kocaali 3 3 Pamukova 5 1 6 Sapanca 11 11 Söğütlü 1 1 Taraklı 1 1 GENEL TOPLAM 227 9 13 259 Lisanslı ve MİM! Sporcular: Aşağıdaki tabloda yıllar itibari ile faal spor branşları dikkate alınarak lisanslı sporcu sayıları gözlenmektedir. 2013 yılı itibari ile lisanslı sporcu sayılarında artış olduğu, 2014-2015 yılların da ise bazı kategorilerde düşme bazı kategorilerde artış olduğu ancak genel toplamda belirgin bir artış olduğu gözlenmektedir. YIL BRANŞ SAYISI ERKEK SPORCU SAYISI FAAL ERKEK SPORCU SAYISI BAYAN SPORCU SAYISI FAAL BAYAN SPORCU SAYISI FAAL TOPLAM GENEL TOPLAM 2012 49 15.584 3.920 6.243 1.838 5.758 21.827 2013 45 21.083 6.547 9.197 3.350 9.897 30.280 2014 41 24.129 3.702 10.766 3.164 6.866 34.895 2015 45 25.283 3.494 11.355 1.678 5.172 36.638 31
Stadyum Spor Salonu Yüzme Havuzu Kapalı Tenis Kortu Sentetik Zeminli Futbol Sahası Bireysel Çalışma Spor Salonu Çim Zeminli Stat Toprak Zeminli Futbol Sahası Semt Futbol Sahası Trap Skeet Atış Poligonu Havalı Silahlar Atış Poligonu Kürek ve Kano Tesisleri Kamp Eğitim Merkezi Gençlik Merkezi Gençlik ve Kültür Merkezi İl Hizmet Binası Lojman Binası (4 Daireli) TOPLAM İlimizde Spor Kulüplerinin güçlü maddi yapıları bulunmadığından performans sporcularını yetiştirmekte ve bünyelerinde tutmakta zorlanmaktadırlar. Milli sporcularına yeterince destek olamayan kulüpler bir süre sonra sporcularının başka illerdeki kulüplere transferlerine engel olamamaktadırlar. Bu nedenle Milli sporcu sayıları yıllar itibari ile değişkenlik gösterebilmektedir. MİLLİ SPORCU SAYILARI YILLAR BRANŞ BAYAN MİLLİ ERKEK MİLLİ TOPLAM SAYILARI SPORCU SPORCU 2012 7 10 17 27 2013 8 2014 12 16 14 12 26 34 50 2015 4 4 11 15 TESİSLERİN GENEL DAĞILIMI Adapazarı 1 4 1 5 9 1 1 22 Serdivan 1 1 1 Erenler 1 Arifiye 3 1 1 2 1 1 1 13 1 6 8 1 1 1 1 1 1 6 Akyazı 1 1 1 1 12 16 Ferizli 1 1 9 11 Geyve 1 1 1 6 9 Hendek 2 1 1 8 12 Karapürçek 1 1 2 4 Karasu 1 1 1 Kaynarca 19 1 1 6 8 Kocaali 1 1 6 7 Pamukova 1 1 1 8 11 Sapanca Söğütlü 1 2 2 4 1 6 7 Taraklı 1 1 2 4 TOPLAM 1 16 1 1 4 11 14 2 105 1 1 2 2 2 1 1 1 16 6 22 32
2015 YILI MİLLİ SPORCULARI S.N ADI SOYADI BRANŞI YER TARİH MÜSABAKA ADI KULÜBÜ KATEGORİ DERECESİ 1 ENES ERKAN KARATE 2 3 4 NURULLAH DANDAN BAHAR MEHMET AĞAOĞLU MUHAMMET BAHADIR BULUŞ ŞEYMA DEMİRAY İSTANBUL AZERBAYCAN 12-28/06/2015 TAEKWONDO ANTALYA/BELEK TAEKWONDO ANTALYA/BELEK TAEKWONDO ANTALYA/BELEK TAEKWONDO ANTALYA/BELEK 19-50. BÜYÜKLER AVRUPA KARATE 22/03/2015 ŞAMPİYONASI SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BÜYÜKLER AVRUPA OYUNLARI 1 10- AVRUPA KULÜPLER 11/02/2015 ŞAMPİYONASI 10- AVRUPA KULÜPLER 11/02/2015 ŞAMPİYONASI 10- AVRUPA KULÜPLER 11/02/2015 ŞAMPİYONASI 07- MİNİKLER AVRUPA 08/02/2015 ŞAMPİYONASI MUHAMMET 6 EMİN CENGİZ TAEKWONDO ANTALYA/BELEK 07- MİNİKLER AVRUPA 08/02/2015 ŞAMPİYONASI 7 BÜŞRA TOSUN KARATE İSVİÇRE 8 FATİH ŞEN KARATE İSVİÇRE 9 ŞURA NUR TOPÇU 10 ERVANUR KOLAT BİSİKLET JUDO KONYA ANTALYA ARİFİYE ATILGAN SPOR YILDIZ 2 KULÜBÜ ARİFİYE ATILGAN SPOR YILDIZ KULÜBÜ 3 ARİFİYE ATILGAN SPOR YILDIZ KULÜBÜ 5 AVRUPA ÜMİT GENÇ HENDEK 06- VE 21 YAŞ ALTI KARATE SPOR 08/02/2015 KARATE KULÜBÜ ŞAMPİYONASI 06-08/02/2015 AVRUPA ÜMİT GENÇ VE 21 YAŞ ALTI KARATE ŞAMPİYONASI 19- MEVLANA RUMİ ULUSLARARASI 24/04/2015 ÇOCUK OYUNLARI 07- ÜMİTLER AVRUPA 08/03/2015 KUPASI ARİFİYE HALK EĞİTİM MİNİK 3 MERKEZİ SPOR KULÜBÜ ARİFİYE HALK EĞİTİM MİNİK 5 MERKEZİ SPOR KULÜBÜ SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ARİFİYE GENÇLİK SPOR KULÜBÜ 2 21 YAŞ ALTI 3 GENÇLER 3 YILDIZ 4 KURUCU SPOR ÜMİTLER KULÜBÜ 11 HÜSNÜ SENTÜRK KARATE FRANSA 06-07/06/ 2015 AVRUPA TAKIM ŞAMP. PAMUKOVA KARATE SP.KLB. TAKIM KUMİTE 2 12 MELİH KORKMAZ KARATE FRANSA 06-07/06/ 2015 AVRUPA TAKIM ŞAMP. PAMUKOVA KARATE SP.KLB. TAKIM KUMİTE 2 13 ANIL KORKMAZ KARATE FRANSA 06-07/06/ 2015 AVRUPA TAKIM ŞAMP. PAMUKOVA KARATE SP.KLB. TAKIM KUMİTE 2 14 15 ÖMER FARUK HAYTA ÖMER FARUK ATEŞ KARATE KARATE FRANSA İSTANBUL MONTENEGRO 06-07/06/ 2015 AVRUPA TAKIM ŞAMP. 01-28.ULUSLARARASI BOĞAZİÇİ AÇIK 03/05/2015 KARATE 29- YILDIZLAR BALKAN 31/05/2015 ŞAMP. 33 PAMUKOVA KARATE SP.KLB. PAMUKOVA KARATE SP.KLB. TAKIM KUMİTE 2 BAY KUMİTE KG. 68 3 BAY KUMİTE 45KG 3
Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu: Sakarya Karasu 300 Kişilik Yurt İnşaatı: Mülkiyeti Hâzineye ait Aziziye Mahallesi adresinde bulunan tapunun 1115 ada, 1 parselinde kayıtlı 10507 m 2 arsa üzerine yapılacaktır. Arsa bilgileri tamamlanmıştır. Proje çalışmaları devam etmektedir. İnşaatı TOKİ tarafından yapılacaktır. Sakarya Sapanca 500 Kişilik Yurt İnşaatı: Mülkiyeti Sapanca Belediyesine ait Balkaya Köyü, Karanlık Dere Mevkii adresinde bulunan tapunun 111 ada, 6 parselinde kayıtlı 11687,84 m2 yüzölçümlü arsa üzerine yapılacaktır. Arsa bilgileri tamamlanmıştır. İnşaatı TOKİ tarafından yapılacaktır. Proje çalışmaları tamamlanmış olup, TOKİ incelemesi beklenmektedir. Sakarya Merkez 1000 Kişilik Yurt İnşaatı: Serdivan İlçesi, Merkez Mahallesi adresinde bulunan mülkiyeti Hazineye ait tapunun 30 pafta, 17300 parselinde kayıtlı 80600 m2 büyüklüğünde arsa Kurumumuza tahsis edilmiştir. Arsa bilgileri tamamlanmıştır. Bölge Müdürlüğü'ne plansız alanda kalan kısmın iskana açılması ve konut alanında kalan kısmın ise plan değişikliğinin yapılması için 31.10.2013 tarihinde yetki verilmiştir. Proje çalışmaları için TOKİ ye bildirilmiştir. Sakarya Akyazı 400 Kişilik Yurt İnşaatı: Mülkiyeti Hazineye ait Kurumumuza tahsisli Merkez İnönü Mahallesi adresinde bulunan tapunun 380 ada, 1 parselinde kayıtlı taşınmazın 12500 m2'lik kısmı üzerine yapılacaktır. Arsa bilgileri tamamlanmıştır. Proje çalışmaları tamamlandı. İhaleye sevk edildi. İnşaatı TOKİ tarafından yapılacaktır. Sakarya Geyve 350 Kişilik Yurt İnşaatı: Mülkiyeti Sakarya Üniversitesine ait Alifuatpaşa Köyü, Tepecikler Mevkii adresinde bulunan tapunun 7 pafta, 2546 parselinde kayıtlı 6109,31 m2 yüzölçümlü arsa üzerine yapılacaktır. İhalesi TOKİ tarafından 19.08.2014 tarihinde sonuçlandırılmış olup, ihaleyi AKHAŞ İNŞ. SAN.TİC. LTD.ŞTİ. 8.814.000 TL. bedelle kazanmıştır. İşe başlanılmış olup, %35 fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. Çalışmalar devam etmektedir. 6) MALİYE: Sakarya nın 2014 yılı Ocak-Aralık ayları arasında bütçe gelirleri toplamı "3.043.017.639,22 olarak tahakkuk etmiş olup, tahsilat oranı %59,93 dur. 2015 yılı Ocak-Haziran aylarında bütçe gelirleri toplamı 2.368.844.963,12 olarak tahakkuk etmiş olup, tahsilat oranı %40,55 dir. 34
VERGİ TÜRLERİ-2015-Haziran TAHAKKUK() TAHSİLAT ( ) TAHSİLAT ORANI % VERGİ GELİRLERİ TOPLAMI 1.616.496.572,56 797.436.863,77 49,33 VERGİ DIŞI GELİRLER 739.161.777,00 151.416.437,84 20,48 SERMAYE GELİRLERİ 13.186.613,56 11.638.670,97 88,26 BÜTÇE GELİRLERİ TOPLAMI 2.368.844.963,12 960.491.972,58 40,55 TAHSİLAT VERGİ TÜRLERİ-2014 (Ocak-Aralık) TAHAKKUK() TAHSİLAT () ORANI % VERGİ GELİRLERİ TOPLAMI 2.175.581.934,63 1.494.988.962,43 68,72 VERGİ DIŞI GELİRLER 848.734.525,93 311.466.671,97 36,70 SERMAYE GELİRLERİ 18.701.178,66 17.298.053,62 92,50 BÜTÇE GELİRLERİ TOPLAMI 3.043.017.639,22 1.823.753.688,02 59,93 Sakarya nın 2014 yılı Ocak-Aralık ayları arasında bütçe giderleri toplamı "1.540.741.973,11 dir, 2015 yılı Haziran ayı sonu itibarıyla bütçe giderleri "794.749.364,82 dir. BÜTÇE GELİRLERİ BÜTÇE GİDERLERİ 2014 2015(Haziran) 2014 2015(Haziran) MUHASEBE MÜD. 103.375.596,22 45.660.686,82 734.944.030,53 İLÇELER 243.477.629,31 130.446.764,18 805.797.942,58 440.045.075,19 TOPLAM 346.853.225,53 176.107.451,00 1.540.741.973,11 794.749.364,82 Yıllar İtibariyle Döner Sermaye Saymanlıklarının Gelir ve Giderleri: KURUMLAR D.S.S 11.284.668,17 8.258.033,88 10.719.847,99 7.179.992,50 SAKARYA ÜNİV. D.S.S. 13.537.687,46 12.836.828,74 12.884.402,94 5.495.417,16 SAYM.TOPLAM 24.822.355,63 21.094.862,62 23.604.250,93 12.675.409,66 Milli Emlak Varlığı ve Gelirleri: Sakarya da 2014 yılı Aralık ayı itibariyle 76.662 adet taşınmazdan "162.411.639,14 bütçe geliri tahakkuk etmiş, bunun 64.066.312,49 sı tahsil edilmiştir. 2015 Haziran ayı sonu itibariyle 75.586 adet taşınmazdan 69.024.265,07 bütçe geliri tahakkuk etmiş, bunun "13.295.222,35 i tahsil edilmiştir. 35
7) AİLE ve SOSYAL POLİTİKALAR: Sakarya da mevcut sosyal hizmet birimleri aşağıda gösterilmiştir. Sevgi Evleri Çocuk Yuvası ve Kız Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü: Mülkiyeti Milli Emlak Müdürlüğüne ait olan deprem sonrası yapılmış (Deprem Konutu) 17 adet Prefabrike yapıdan oluşmaktadır. 19.04.2013 tarih ve 543 sayılı olur ile Dostluk Çocuk Yuvası kapatılarak 0-18 yaş Sevgi Evleri Çocuk Yuvası ve Kız Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü olarak hizmet vermeye başlamıştır. Kapasite 65 Kayıtlı Çocuk Sayısı ( 65 Kız - 22 Erkek ) 91 Fiilen Bakılan Çocuk Sayısı 55 İşlemi Devam Eden 8 Kuruluştan İzinsiz Ayrılan 4 İzinli + Yüksek Öğrenim 19+6 Okula Giden Çocuk Sayısı Erkek Kız İlk Okul+Ana Okulu 8 8 Orta Okul 3 15 Lise 15 Açık Lise 5 Özel Eğitim ( İş Okulu ) 2 Dershane+Etüd Merkezi 1 Yüksek Öğrenime Devam Eden 6 Sakarya Çocuk Evleri Sitesi Müdürlüğü: 04.03.2014 tarih ve 126 sayılı açılış onayı ile 50 kapasiteli olarak 13-18 yaş grubu erkek çocuklarına yönelik hizmet vermektedir. Kapasite 50 Kayıtlı Çocuk Sayısı 51 Fiilen Bakılan Çocuk Sayısı 34 İşlemi Devam Eden 0 Kuruluştan İzinsiz Ayrılan 2 İzinli + Yüksel Okul + Yatılı Okul 12+2+1 36
Okula Giden Çocuk Sayısı Erkek İlk Okul 0 Orta Okul 14 Lise 25 Açık Lise 2 Özel Eğitim ( İş Okulu ) 4 Yüksek Öğrenime Devam Eden 2 Özel Okul : ( 1 ) Dershane : ( - ) 1 Arifiye Yetişkin Zihinsel Özürlüler Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi: 17 Ağustos 1999 Marmara depreminden sonra Avrupa Komisyonu Birliği tarafından hibe yoluyla onarım ve tadilatı yapılarak, 2005 yılı Kasım ayında hizmete açılmış ve engelli kabullerine başlanılmıştır. Hizmet Binası; 20 dönümlük açık arazi üzerine kurulu, bodrum ve zemin katla beraber 4 katlı 9.500 metrekare kapalı alanda Zihinsel Yetişkin Erkek Engellilere yönelik yatılı bakım ve rehabilitasyon hizmetini sunmaktadır. Kapasite 94+6 Kayıtlı Engelli Sayısı 106 Fiilen Bakılan Engelli Sayısı 97 İşlemi Devam Eden ( Fiilen Bakılan ) 12 Kuruluştan İzinsiz Ayrılan - İzinli 10 Misafir - Geçici Olur ( Fiilen Bakılan ) 11-1 Hendek Melek Nişancı Huzurevi: Hendek Belediye Başkanlığı ile 14.10.2008 tarihinde yapılan protokole göre 49 yıllığına bedelsiz tahsis edilmiştir. Genel Müdürlük Makamının 03/02/2011 tarihli ve 32 sayılı oluru ile hizmete açılması uygun görülen Hendek Melek Nişancı Huzurevi nin binası 11/04/2008 tarihinde yapılmış olup, 16/05/2011 tarihinde faaliyetine başlamıştır. Kapasite 51+3 Kadın 15 Kayıtlı Yaşlı Sayısı 56 Erkek 41 Fiilen Bakılan Yaşlı Sayısı 52 İşlemi Devam Eden 0 Misafir / Geçici Olurlu 3 İzinli 1 Yaşlı Yaşam Evi 3 37
Sakarya Kadın Konukevi Müdürlüğü: 1999 Marmara Depreminden sonra çelik konstrüksiyon çocuk yuvası olarak yapılan bina toplum merkezi olarak hizmet vermiş, 03.10.2012 tarih ve 445 sayılı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğünün onayı ile Kadın Konukevi olarak hizmet vermektedir. Kapasite 20 Fiilen Bakılan Kadın Sayısı 12 Fiilen Bakılan Çocuk Sayısı 12 İşlemi Devam Eden - Kuruluştan İzinsiz Ayrılan - İzinli - Kadın Konukevimize başvuran kadınlar ile ilgili istatistiki bilgiler şu şekildedir. Yıl KURUMUMUZA MÜRACAAT EDEN KENDİ İSTEĞİYLE AYRILAN AİLEYE TESLİM EDİLEN NAKİL GİDEN NAKİL GELEN İZİNSİZ AYRILAN 2013 Yılı 60 Kadın 52 Çocuk 8 Kadın 5 47 Kadın 34 Çocuk - Kadın 5 Çocuk Çocuk 2014 -Kadın 8 Kadın 12 Yılı 76 Kadın 73 Çocuk 59 Kadın 57 Çocuk -Çocuk Çocuk 2015 35 Kadın 31 çocuk 26 Kadın 22 Çocuk -Kadın 4 Kadın 2 Yılı -Çocuk Çocuk 13 Kadın 7 Çocuk 17 Kadın 9 Çocuk 10 Kadın 6 Çocuk 1 Kadın -Çocuk 3 Kadın -Çocuk 1 Kadın - Çocuk Kadın Konukevi Ara İstasyona başvuran kadınlar ile ilgili istatistiki bilgiler şu şekildedir. Yıl KURUMUMUZA MÜRACAAT EDEN KENDİ İSTEĞİYLE AYRILAN KONUK EVİNE YERLEŞTİRİLEN NAKİL GİDEN DİĞER (Terk, Aileye Teslim, Hastane ) 2012 Yılı 168 Kadın 98 Çocuk 138 Kadın 82 Çocuk - 23 Kadın 12 Çocuk 13 Kadın 7 Çocuk 2013 Yılı 2014 Yılı 213 Kadın 149 Çocuk 312 Kadın 206 Çocuk 142 Kadın 86 Çocuk 214 Kadın 121 Çocuk 53 Kadın 40 Çocuk 6 Kadın - Çocuk 10 Kadın - Çocuk 61 Kadın 58 Çocuk 21 Kadın 22 Çocuk 16 Kadın 5 Çocuk 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi ne dair kanun kapsamında 2012-2015 Temmuz tarihleri arasında toplam 3.117 karar alınmıştır. 38
Yıl Hakim Kararı Sayısı Kolluk Karar Sayısı Mülki Amir Kararı Önleyici Karar Sayısı Koruyucu Karar Sayısı 2012 351 106 3 451 3 6 TOPLAM 460 460 2013 442 410 4 849 5 2 TOPLAM 856 856 2014 632 737 13 1.354 20 8 TOPLAM 1.382 1.382 2015 150 263 1 410 1 3 TOPLAM 414 414 Zorlama Hapis Karar Sayısı Yatırımlar: Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ve Sosyal Hizmet Merkezi: Mülkiyeti Sakarya Büyükşehir Belediyesine ait Adapazarı İlçesi Güllük Mahallesi 27L-I/7 Pafta 961/612 Parsel 8 ada bulunan 8436,22 m 2 parselin 3000 m 2 lik kısmı Müdürlüğe tahsis edilmiştir. İl Müdürlüğü ve SHM Projesi Bodrum + zemin+ 2 katlı olup toplam kapalı alanı 5000 m2 dir. Sakarya Çevre Şehircilik İl Müdürlüğünce ihale 31.07.2014 tarihinde 5.141000,00 TL. muhammen bedelle yapılmış olup, 25.09.2014 tarihinde ihaleyi kazanan firma ile sözleşme imzalanmış ve 01.10.2014 tarihinde yer teslimi yapılmış olup, Sayın Bakanımız Ayşenur İSLAM ın katılımı ile 06.12.2014 tarihindeki tören ile temeli atılmıştır. Çalışmalar devam etmektedir. Ağustos 2015 de bitmesi planlanıyor. 8) SOSYAL YARDIMLAŞMA ve DAYANIŞMA VAKIFLARI: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının Faaliyetleri: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından 2014 yılında 86.950 kişiye 15.220.020,85 TL., 2015 yılı Ocak-Haziran ayları arasında ise 40.812 kişiye 7.265.699,40 TL. yardım yapılmıştır. SAKARYA İL GENELİ 2015 Yılı (Ocak - Haziran) 18.366 kişiye 2.224.471,58 TL yiyecek yardımı, 95 kişiye 3.998,19 TL giyim yardımı, 1.197 aileye 742.541,03 TL yakacak yardımı, 690 kişiye 190.744,35 TL sağlık yardımı, 1.006 kişiye 202.316,00 TL geçim temini yardımı, 506 kişiye 859.306,52TL barınma yardımı, 3.925 kişiye 547.759,94 TL ilk, orta ve yüksekokul öğrencilerine eğitim yardımı, 14.566 kişiye 2.243.463,94 TL para yardımı, 0 kişiye 0 TLperiyodik yardım, 461 kişiye 251.097,85 TLdiğer yardım olmak üzere; 2015 yılı ( ilk 6 ay) toplamı: 40.812 kişiye toplam 7.265.699,40 TL yardım yapılmıştır.
İLÇESİ 2014 2015 (Ocak-Haziran) KİŞİ MİKTAR (TL) KİŞİ MİKTAR (TL) SAKARYA MERKEZ 3.702 1.285.755,50 2.286 1.765.083,07 ADAPAZARI 21.520 2.681.895,00 3.241 948.206,60 HENDEK 6.975 1.110.864,60 4.099 581.989,00 KARAPÜRÇEK 3.567 633.084,84 2.470 243.617,53 SAPANCA 3.710 411.043,00 2.834 361.026,00 SÖĞÜTLÜ 4.463 538.952,97 1.904 355.361,58 KOCAALİ 1.920 2.140.814,15 2.226 248.191,50 FERİZLİ 3.072 389.870,00 1.624 257.604,15 KAYNARCA 1.634 568.599,00 415 128.100,00 GEYVE 4.179 558.762,45 3.688 203.244,06 PAMUKOVA 6.529 404.282,12 2.848 172.466,74 AKYAZI 9.302 1.450.903,77 3.387 603.946,96 TARAKLI 2.285 404.588,13 1.828 182.081,96 ERENLER 4.189 717.823,04 2.485 342.698,65 ARİFİYE 2.477 422.985,00 670 240.900,00 SERDİVAN 3.246 763.049,00 1.481 349.601,00 KARASU 4.180 726.738,28 3.326 281.580,60 GENEL TOPLAM 86.950 15.220.020,85 40.812 7.265.699,40 Kömür Dağıtımı: İlimizde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından 2014 yılı sonu itibariyle 21.579 aileye toplam 23.079 ton, 2015 yılı Ocak-Haziran ayları arasında ise 73 aileye toplam 66,25 ton kömür yardımı yapılmıştır. 40
2014 YILI 2015 YILI ( Ocak-Haziran ) İlçeler Aile Sayısı Dağıtılan Kömür Miktarı (Ton) Aile Sayısı Dağıtılan Kömür Miktarı (Ton) Sakarya Merkez 0 0 0 0 Adapazarı 7000 7000 0 0 Akyazı 2500 2500 0 0 Arifiye 600 600 0 0 Erenler 1600 1600 0 0 Ferizli 568 850 0 0 Geyve 1410 1500 0 0 Hendek 1800 2250 0 0 Karapürçek 480 600 0 0 Karasu 1000 1000 0 0 Kaynarca 400 400 0 0 Kocaali 601 601 49 49 Pamukova 807 1000 0 0 Sapanca 800 800 0 0 Serdivan 1200 1500 0 0 Söğütlü 545 600 0 0 Taraklı 268 278 24 17,25 Toplam 21.579 23.079 73 66,25 41
9) SOSYAL GÜVENLİK: 2015 yılı itibariyle Sakarya nın Sosyal Güvenlik, Aktif Çalışan İşgücü ve Emekli sayılarına ait istatistikler aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. Gelir Testi Yaptıranlar 102.729 Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Nüfus 811.182 Sosyal Güvenlik Kapsamı Dışında Kalan Nüfus 18.795 TOPLAM 932.706 YILLAR İl Nüfusu Sosyal Sosyal Güvenlik Güvenlik kapsamında kapsamında Aktif Aktif çalışanların Çalışan kişi İl Nüfusuna sayısı oranı % Sosyal Güvenlik kapsamında Emekli Kişi Sayısı Sosyal Güvenlik kapsamında emeklilerin il Nüfusuna oranı % Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Nüfus (Gelir Testi hariç ) Sosyal Güvenlik Kapsamında Nüfusun İl Nüfusuna Oranı % Sosyal Güvenlik kapsamı dışında Kalan Nüfus 2015 932.706 240.155 25,75 145.352 15,58 811.182 86,97 18.795 GELİR TESTİ YAPTIRANLAR GELİR TESTİ YAPTIRANLARI SAYISI İL NÜFUSUNA ORANI 102.729 % 11,02 AKTİF ÇALIŞAN İŞGÜCÜ VE EMEKLİLER ( KAMU + ÖZEL) 5510 SAYILI KANUNA TABİ SİGORTALI TÜRÜ TOPLAM 5510 SAYILI KANUNA TABİ EMEKLİ TÜRÜ TOPLAM 4/a Kapsamında sigortalı sayısı 172.257 4/a Kapsamında sigortalı sayısı 83.911 4/b Kapsamında sigortalı sayısı 38.481 4/b Kapsamında sigortalı sayısı 42.923 4/c Kapsamında sigortalı sayısı 29.417 4/c Kapsamında sigortalı sayısı 18.528 TOPLAM 240.155 TOPLAM 145.352 Not : 4/a kapsamında sigortalı sayısına Çıraklar, 2925 S.K ( mülga ) Tarım sigortalılar, 4/b kapsamında sigortalı sayısına da İsteğe Bağlı, 2926 S:K ( mülga ) Tarım sigortalılar dahil edilmiştir. 42
10) TAPU ve KADASTRO DURUMU. İlin kadastro durumu aşağıda gösterilmiştir. SAKARYA İLİ KADASTRO BİLGİLERİ İLÇE MAHALLE PARSEL SAYISI 1 ADAPAZARI 83 95.866 2 AKYAZI 70 70.001 3 ARİFİYE 18 19.163 4 ERENLER 31 30.835 5 FERİZLİ 19 22.998 6 GEYVE 71 97.987 8 HENDEK 79 63.919 9 KAYNARCA 34 66.518 10 KARAPÜRÇEK 13 9.303 11 KOCAALİ 41 40.892 12 PAMUKOVA 33 50.195 13 SAPANCA 31 17.181 14 SERDİVAN 21 32.982 15 SÖĞÜTLÜ 23 22.137 16 TARAKLI 23 23.367 TOPLAM 634 717.555 Çizelgede görüldüğü üzere, Sakarya da kentsel alanın (mahalle) kadastrosu %100 gerçekleşmiştir. Sakarya ilinin yüzölçümü 4.817 km 2 dir. 43
EKONOMİ 1) TARIM: Ülkemiz ve Bölgemiz ekonomisinin temel taşlarından birini oluşturan tarım, İlimizde de ekonomik ve sosyal hayattaki yeri ile önemli bir sektördür. Sanayi ve hizmet sektöründe son yıllarda yaşanan gelişmeye rağmen tarım ekonomide önemli pay almayı sürdürmektedir. Sakarya nın İklimsel Özellikleri: Bölge Aşağı Sakarya Havzasında, Marmara nın doğusunda yer almakta olup, iklim hem Karadeniz hem de Marmara bölgesinin özelliklerini yansıtmaktadır. İlin güneyindeki dağlık kütleler bilhassa kuzeyden gelen hava kütlelerinin hareketini yavaşlatan, yön veren etken olarak sahanın daha fazla yağış almasına sebep olmaktadır. Çevredeki denizler, göller ve ovadaki bataklıklar sebebiyle nemli bir havaya sahiptir. Bölgede yağışlı gün sayısı ve miktarı, Marmara bölgesine nazaran daha fazladır. Ancak yağış miktarı Karadeniz den iç kesimlere doğru azalır. Karasu da 1000 mm olan yıllık toplam yağış miktarı, Sakarya da 840 mm, Geyve de 600 mm ye kadar düşer. Bölgenin hakim rüzgar yönü kuzeybatıdır (NW). Nisbi nem ortalaması %72 dir. İklim genel olarak kışlar bol yağışlı ve az soğuk, yazlar ise nemli ve sıcak olur. Uzun yıllar ortalamasına göre yağışın mevsimlere dağılışı; ilkbahar aylarında 179,2 mm, yaz aylarında 148,4 mm, sonbahar aylarında 279,1 mm, kış aylarında ise 233,8 mm dir. SAKARYA (Merkez) İKLİM DİYAGRAMI (Yağış Ort:840,5 mm, Sıcaklık ort:14,3) * A* 25.0 22.0 19.0 16.0 13.0 10.0 7.0 4.0 1.0-2,0 O o W m E ra ra t O Arazi Yapısı: İl deki tarım alanları, Sakarya Nehrinin suladığı verimli alüviyal topraklardan oluşmaktadır. Arazilerin küçük ve parçalı olması; ildeki tarımsal faaliyetleri, birim alandan daha yüksek gelir elde edilebilecek alanlara yönlendirmiştir. İlimizde tarım işletmelerinin küçük ve arazilerin parçalı oluşundan dolayı sürdürülebilir üretim yapılması her geçen gün zorlaşmaktadır. Bu nedenle Aşağı Sakarya ovasındaki 59.000 hektar alanın toplulaştırılması özel önem kazanmıştır. Sulanabilir 93.000 hektar alandan 19.151 ha. sulanmaktadır. 44
Tarım Alanlarının Dağılımı Hektar % Tarla Arazisi 98.040 40,0 Sebze Arazisi 8.359 3,4 Meyve Arazisi 6.938 2,8 Fındık 71.761 29,2 Bağ 4.034 1,6 Zeytin 482 0,2 Kavak 10.450 4,3 Diğer Kullanım Amaçlı Arazi 45.292 18,5 Toplam 245.356 100,0 Sakarya İlinde tarım yapılan topraklar 245.356 hektar genişlikle ilin yaklaşık %50 sini kaplamaktadır. Sulanabilme kabiliyetine haiz 93.000 hektarlık alanın yaklaşık 20 bin hektarlık (toplam alanın % 8 i) bölümünde sulama ünitelerinden fiilen yararlanılarak sulu tarım yapılmaktadır. İl toprakları içinden geçen en önemli akarsu Sakarya Nehri dir. Hayvan içmesuyu göletleri de dahil olmak üzere (büyüklü küçüklü) 41 adet gölet vardır. Tarımın İl Ekonomisindeki Yeri: SEKTÖREL ÜRETİM DEĞERİ (2014) ГÜretim 1 Г Üretim Değeri (TL) 1 Г % Oranı 1 I ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------- Hayvansal Üretim 1.921.356.065 51,51 I ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------- Meyve Üretimi 1.266.125.750 33,95 I ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------- Tarla Bitkileri Üretimi 357.798.130 9,59 ı ------------------------------------------------------------------ ----------------------------------------- Sebze Üretimi 173.949.400 4,66 ı ------------------------------------------------------------------ ----------------------------------------- L Su Ürünleri Üretimi 10.694.756 0,29 J Toplam 3.729.924.101 45 100
Ülke genelinde tarım sektörü GSMH içinde % 8 lik pay almakta iken Sakarya da % 24 lük pay ile ilk sırada yer alarak sanayiye kaynak aktaran itici bir güç konumundadır. İldeki tarımsal gelirde en yüksek pay hayvancılık sektörüne aittir. Meyvecilik gelirleri içinde en büyük payı fındık almaktadır. Bitkisel Üretim Çalışmaları: Arazilerin küçük ve parçalı olması ilin tarımsal geleceğinde sebzecilik sektörünü ön plana çıkarmaktadır. 1995 yılından bu yana uygulanan projeli faaliyetlerle yoğunlaştırılan eğitim ve yayım çalışmaları sonucunda üreticilerde açık ve örtü altı sebze kültürünün gelişmesi; ekim alanları, çeşitlilik ve üretimde kayda değer artışlar getirmiştir. Tarım alanlarının % 42,3 ünde tarla tarımı yapılmakta, bu alanın % 47 sinde üretilen mısır, ekim alanları açısından olduğu gibi endüstride kullanımı açısından da önemli bir yer almaktadır. TARLA BİTKİLERİ SEBZECİLİK Ürünler 2014 Ekim Alanı Üretim (ton) Verim Domates 11.456 35.936 3.137 Başlahana 9.125 33.246 3.643 Kıvırcık Marul 9.626 12.048 1.252 Ispanak 6.670 5.595 839 Kabak (çerezlik) 4.215 557 132 Karnabahar 5.965 12.490 2.094 Karpuz 4.640 28.613 6.167 Balkabağı 2.996 9.293 3.102 46
MEYVECİLİK *Bağ ve çilek alanı dekar ÖNEMLİ YEM BİTKİLERİ EKİLİŞ VE ÜRETİM MİKTARLARI Yem Bitkileri Alan (ha) 2014 Üretim (ton) Silajlık Mısır 16.805 768.549 ------------------------------------------- Yonca 4.304 70.545 ------------------------------------------- Fiğ 3.174 23.077 ------------------------------------------- Korunga 123 1.119 Diğerleri L JL ------------------------------------------- 2.639 53.771 Toplam 27.045 917.061 Hayvansal Üretim ve Su Ürünleri Çalışmaları: HAYVAN MEVCUDU B. Bas 164.707 K. Baş Kanatlı (Dönem) Tek Tırnaklı 78.977 24.948.095 1.539 9.515 3.385 HAYVAN TİPİ IRKA GÖRE B.BAŞ HAYVAN İSTATİSTİKLERİ YÜZDESİ YERLİ MELEZ KÜLTÜR % 6 % 55 % 39 47
Kanatlı İşletmeleri İşletme Sayısı Kümes Sayısı Kapasite DAMIZLIK 33 191 1.572.295 ETLİK (Dönem X 5 ) 1.055 1.412 24.948.095 YUMURTACI 10 31 1.031.800 KÖY KANATLI SAYISI 243.829 Su Ürünleri (Kg) 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Tatlı su balıkları 82.000 55.000 42.750 130.000 181.000 120.000 Kültür balıkları 500.000 650.000 680.000 714.000 735.000 700.000 Deniz balıkları 265.000 119.000 150.520 69.875 81.000 186.537 Toplam balık üret. 847.000 824.640 873.270 783.875 997.000 1.006.537 Kum midyesi 0 11.556.000 7.430.000 6.600.000 0 5.130.000 YILLARA GÖRE HAYVANSAL ÜRETİM (TON) ÜRÜNLER 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kırmızı et 14.455 14.735 16.856 20.336 22.637 19.607 Beyaz et 186.518 177.116 186.295 189.146 214.702 229.808 Süt 200.768 204.946 233.609 280.419 274.990 269.103 Bal 1.107 819 523 998 775 663 Yumurta (ad.) 212.700.000 199.200.000 210.300.000 267.066.000 343.611.600 529.140.000 48
Tarımsal Teşvik ve Desteklemeler: TARIMSAL DESTEKLEMELER SAKARYA İLİ YILLARA GÖRE TARIMSAL DESTEKLEMELER TABLOSU (2013-2014) TL. DESTEKLEME GRUPLARI KONU 2013 KESİNLEŞMİŞ 2014 MAZOT 4.892.403 5.309.077 GÜBRE 6.154.813 6.817.499 TOPRAK ANALİZ 21.794 18.998 MISIR 8.061.918 İşlemler Devam Ediyor AYÇİÇEĞİ 804.489 İşlemler Devam Ediyor TARIMSAL ÜRÜN DESTEĞİ YEM BİTKİSİ 4.559.619 4.265.402 FINDIK 71.391.926 75.690.397 ORGANİK TARIM 83.198 İşlemler Devam Ediyor 93.885.635 SERTİFİKALI TOHUM 188.579 2.592 SERTİFİKALI FİDAN 190.404 34.086 TARIMSAL EKİPMAN DESTEĞİ ÇATAK - 521.320 HUBUBAT 518.573 226.264 MAKİNE EKİPMAN 2.483.796 1.810.994 EKONOMİK YATIRIM 726.370 790.893 SULAMA 115.047 56.666 2.658.553 TARIMSAL DANIŞMANLIK DANIŞMANLIK 783.000 1.107.000 1.107.000 Anaç Hayvan Destekleri 8.735.955 İşlemler Devam Ediyor Buzağı Desteği 1.692.175 İşlemler Devam Ediyor Besilik Erkek Sığır üç dönem 4.235.277 üç dönem:1.756.725 14HAYVANCILIK DESTEKLERİ Hastalık Tazminatı 759.891 851.248 İPEK BÖCEĞİ 129.820 153.408 SU ÜRÜNLERİ 1.007.815 302.990 SÜT DESTEKLEMESİ 6.169.078 5.181.726 SÜT TOZU 9.035.201 1.694.992 ARICILIK 457.880 İşlemler Devam Ediyor 9.941.089 TOPLAM 133.199.021 107.592.277 107.592.277 49
Tarımsal teşvik ve desteklemeler kapsamında İlimizde 2003 yılında 24.979.281 TL. destekleme ödemesi tahakkuk ettirilmiş iken, 2013 yılında bu rakam yaklaşık 5 kat artarak 133.199.021 TL. olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılı içinde 107.592.277 TL. destekleme ödenmiş olup, destekleme işlemleri devam etmektedir. Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli Tarım Havzalarının ilk oluşturulması aşamasında iklim-topografya-toprak haritaları bir araya getirilerek sınıflandırma yapılmış, birbirine komşu olan ve ürün grupları olarak birbirine yakın bölgeleri birleştirmek üzere ilçe bazında havza sınırları belirlenmiştir. Bu belirlemelere göre İlimiz Batı Karadeniz ve Güney Marmara Havzaları içinde yer almıştır. Güney Marmara Havzası Batı Karadeniz Havzası Sakarya(Sapanca, Pamukova, Geyve, Taraklı) Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Yalova, Kocaeli, İstanbul Sakarya (Karasu, Kaynarca, Kocaali, Hendek, Söğütlü, Ferizli, Akyazı, Karapürçek, Adapazarı, Serdivan, Arifiye ve Erenler) İstanbul, Düzce, Kastamonu, Sinop, Bartın, Zonguldak, Kocaeli Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı, Kütlü Pamuk, Nohut, Soya Fasulyesi Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklemesi Programı: KKYDP Ekonomik Yatırımlar: Bakanlığımız tarafından 2007 yılından bu yana yürütülmekte olan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Projesi (KKYDP) kapsamında uygulanan tarımsal amaçlı projelerde %50 hibe desteği uygulanmaktadır. Bu kapsamda 41 proje için 9.744.800 TL. hibe desteği sağlanmıştır. 50
EKONOMİK YATIRIMLAR ETAP PROJE SAYISI PROJE YATIRIM ÖDENEN HİBE 1.Etap Yatırımlarında 1 406.773 175)000 2.Etap Yatırımlarında 0 0 0 3.Etap Yatırımlarında 11 4.021.675 1.880.651 4.Etap Yatırımlarında 5 2.723.900 1.244.916 5.Etap Yatırımlarında 9 4.827.027 2.231.862 6.Etap Yatırımlarında 8 5.477.062 2.317.325 7.Etap Yatırımlarında 5 3.623.618 1.399.894 8.Etap Yatırımlarında 1.587.787 495.152 2 TOPLAM 41 22.667.842 9.744.800 KKYDP Makine Ekipman: Bakanlığımız tarafından 2007 yılından bu yana yürütülmekte olan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Projesi (KKYDP) kapsamında uygulanan tarımsal amaçlı makine-ekipman alımlarında %50 hibe desteği uygulanmaktadır. Bu kapsamda 3.733 makine-ekipman alımı için 12.970.136 TL. hibe desteği sağlanmıştır. MAKİNE EKİPMAN Yılı Proie Savısı Ödenen Hibe Tutarı (Tl) 2007 47 899.040 2008 125 750.726 2009 492 1.703.645 2010 498 1.119.470 2011 1195 3.194.204 2012 256 895.358 2013 672 2.598.843 2014 448 1.808.850 TOPLAM 3.733 12.970.136 Mera Islah Çalışması: 51
Olumlu Olumsuz Sonuçlanmay an Gıda Kontrol, Tescil ve Denetim Hizmetleri: Sakarya daki imalat sanayinin sektörel dağılımına bakıldığında; işyeri sayısı, toplam istihdam ve katma değer oluşturma gücünde en yüksek paya sahip sektörün gıda sektörü olduğu görülmektedir. İlimizde gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten 881 işyeri, gıda maddeleri satan ve toplu tüketime sunan yaklaşık 8908 işyeri bulunmaktadır. 2015 yılı Haziran ayı sonu itibari ile bu kapsamda 954 üretim yeri, 1661 satış ve toplu tüketim yeri olmak üzere toplam 2615 işyeri denetlenmiş olup, 124 iş yerine toplam 508.014 TL. idari para cezası uygulanmıştır. 2015/1 Gıda, Üretim, Satış ve Toplu Tüketim Yerlerine Ait Değerlendirme Tablosu Numune Sayısı 5996 Sayılı Kanun Cumhuriyet Toplam Kapsamında Savcılığına Sektörün İşletme Denetim Adı Sayısı Sayısı İPC Suç İPCK Sayısı Tutarı Duyurusu (TL) Sayısı Üretimden Men Sayısı Gıda Üretim 881 954 591 5 13 51 337.569 1 13 Yeri Gıda Satış ve Toplu Tüketim 8.908 1.661 160 18 22 73 170.445 1 11 v~-: TOPLAM 9.789 2.615 751 23 35 124 508.014 2 24 174 Alo Gıda Hattı: 2015 yılı Haziran ayı sonu itibari ile toplam 262 başvuru yapılmış olup, yapılan işlemlerin sonuçları hakkında başvuru sahiplerine bilgi verilmiştir. Yapılan başvuruların 10 tanesi gıda kaynaklı vaka/salgın, 3 tanesi bilgi amaçlı, 2 tanesi mükerrer başvuru ve 247 tanesi ihbar ve şikayet olarak alo gıda sisteminde kayıt altına alınmıştır. Yapılan denetimler sonucunda 16 gıda üretim yeri, 15 satış ve toplu tüketim yeri olmak üzere toplam 50.733 TL. cezai işlem uygulanmıştır. 52
Sektörler Gelen 5996 Sayılı Kanun Gereğince Şikâyet Sayısı İPCK adedi Uygulanan İPC Miktarı* (TL) Gıda Üretim Yeri 65 16 27.323 Gıda Satış Yeri 143 13 20.484 Gıda Toplu Tüketim Yeri 51 2 2.926 TOPLAM 259 31 50.733 Gıda İhracatı ve İthalatı: Müdürlük tarafından 2015 yılında haziran ayı sonu itibari ile gerçekleştirilen gıda ihracatı sağlık sertifikalarına ait bilgiler ile AB Ülkelerine kuru meyve ihracatı amacıyla düzenlenen sağlık sertifikalarına ait bilgiler tabloda yer almaktadır. 2015 yılında haziran ayı sonuna kadar toplam 20 adet geri dönen, 3 tane hızlı alarm ürün bildirimi alınmıştır. 2015/1 Gıda İhracatında Düzenlenen Sertifika Sayısı ve Adedi Sertifika Sayısı Adet Miktar(ton) Gıda Sağlık Sertifikası 1125 11.293,16 AB Kuru Meyve İhracatı Sertifikası 1299 23.828,30 2015/1 Gıda İhracatında Düzenlenen Sertifika Sayısı ve Adedi Karşılaştırma Tablosu İhracata esas düzenlenen sertifika 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1050 1000 1125 adeti 1 ">QC 129 Gıda Sağlık AB Kuru Meyve Sertifikası İhracatı Sertifikası Adet 25.0. 00 20.0. 00 15.0. 00 10.0. 00 5.000,00 0,00 İhracata Esas Düzenlenen Serttifika Sayısı tjs» Mikta... 1.828 23.828,3 11.293,1 6 Ш7 Mera Kanunu Çalışmaları: Tespit ve Tahdit Çalışmaları: 4342 sayılı Mera Kanunu uygulamaya girdiği tarihten itibaren İlimizde Mera Komisyonu; Sapanca ve Kaynarca ilçeleri Merkezden yürütülmek üzere toplam 11 ilçede Mera Teknik Ekipleri oluşturulmuş ve 4 yıl içerisinde Mera Tespitleri 16 ilçede, 530 yerleşim yerinde %98 tamamlanmıştır. Bugüne kadar 16 ilçede, 191 köyde haritalanan alan 7063 ha dır. 2011 yılı itibariyle de mera alanlarının %96 sı tamamlanmıştır. 53
İlimiz meralarının tahsis çalışmasına başlanılmış olup, 6 ilçe 19 mahallede (köyde) 8548,26 da. meranın tahsisleri yapılmıştır. Yapılan mera ölçümleri neticesinde mera alanlarının sınırları ve üzerinde bulunan işgal ve tahribatlar belirlenmiş olup, işgal ve tahribatların giderilmesi ile söz konusu mütecavizler hakkında da yasal işlemlerin yapılmasına imkan sağlanmıştır. Mera Islah Çalışmaları: Yılı İlçe / Köy Alan (dekar) 2014 Yeşilyurt, Erdoğdu, Bedilkazancı, Sofular, Çökekler, Kurtbeyler, Manavpınar, Çayırbaşı, Kurudil, Kızılcıkorman, Çerçiler, Taşlık 2015 Çardak, Alballar, Mahdumlar, Kemaller, Avdan, Esenyurt, Uğurlu, İçdedeler, 1465 6505,91 Dışdedeler, Tuzla Toprak Kurulu Çalışmaları: İlk 6 aylık dönemde; tarımsal ve tarım dışı kullanım talepleri her ayın ilk haftasında İl Toprak Koruma Kurulunda görüşülmektedir. İlimizde Toprak Koruma Kurulunda 36 dosya görüşülmüş olup; 26 dosya olumlu, 8 dosya olumsuz, 2 dosya yeniden değerlendirilmek üzere ertelenmiştir. Olumlu değerlendirilen 13 dosyadan 8 tanesi Kamu Yararı kararı alınarak Bakanlığa sunulması kararı alınmıştır. 5 adet dosya ise tarımsal amaçlı toprağın ıslah edilmesi için dolgu talepleri değerlendirilmiş ve uygun görülmüştür. Ayrıca 11 adet tarımsal amaçlı yapı talebinden 8 dosya olumlu olarak Toprak Koruma Kurulunca izinlendirilmiştir. 3 adet dosya ise olumsuz olduğu belirtilmiştir. 01.01.2015-30.06.2015 Tarihleri Arasındaki Toprak Kanununa İlişkin Uygulamalar Tarım Dışı Amaçlı Başvurular Mutlak Marjinal Dikili Özel Ürün Durumu Olumlu Olumsuz Olumlu Olumsuz Olumlu Olumsuz Olumlu Olumsuz Dosya Sayısı Alanı (ha.) 8 5 12 2 3 1 3 130,60 115,66 83,28 3,28 58,81 2,93 399,40 Tarımsal Amaçlı Yapılar (Hayvancılık İşletmeleri) OLUMLU Mutlak Marjinal Dikili Dosya Sayısı 2 3 3 Alanı (ha.) 1,79 4,75 5,80 54
Tarımsal Amaçlı Yapılar (Hayvancılık İşletmeleri) OLUMSUZ Mutlak Marjinal Dikili Dosya Sayısı 3 Alanı ha.) 4,25 Arazi Toplulaştırma Çalışmaları: Teklif Edilen Projeler: Aşağı Sakarya Ovasında, Adapazarı ve Erenler İlçesine bağlı Abalı, Budaklar, Bileciler, Doğancılar, Hacıramazanlar, Hacılar, Kasımlar, Kavaklıorman, Kurtbeyler, Rüstemler, Taşlık, Turnadere, Yeşilyurt, Çerçiler, Çelebiler, Çökekler, İlyaslar, Bekirpaşa, Hasanbey, Solaklar, Küçükesence, Büyükesence ve Çaykışla köylerinde (23 Adet) yaklaşık 8.000 ha.lık alanda Arazi Toplulaştırması ve T.İ.G.H. yapılması amacı ile etütleri yapılarak büro çalışmaları tamamlanmış ve hazırlanan etüt raporu Genel Müdürlüğümüze sunulmuştur. Gönderilen bu proje Genel Müdürlüğümüz tarafından bu yıl içerisinde yatırım programına alınması planlanmaktadır. Teklif Edilecek Projeler: Akyazı İlçesine bağlı Altındere, Bedilkadirbey, Buğdaylı, Çatalköprü, Çıldırlar, Düzyazı, Erdoğdu, Eskibedil, Gebeş, Hasanbey, Kabakulak, Kepekli, Kızılcıkorman, Kumköprü, Osmanbey, Pazarköy, Salihiye, Sukenarı, Topağaç, Türkormanköy, Uzunçınar, Vakıf, Yahyalı, Yenidoğan, Yeniormanköy, Yuvalak mahallelerinde; Arifiye İlçesine bağlı Çaybaşı, Fuadiye, Hacıköy, Kemaliye, Kumbaşı, Mollaköy, Türk Çaybaşı mahallelerinde; Erenler İlçesine bağlı Çaybaşıyeniköy, Ekinli, Emirler, Kamışlı, Kayalar Memduhiye, Şeyhköy, Yazılı mahallelerinde ve Karapürçek İlçesine bağlı Karapürçek Belediyesi, Mesudiye ve Yazılıgürgen mahallelerinde Arazi Toplulaştırma ve T.İ.G.H. yapılması amacı ile çalışmalar başlamış olup, büro çalışmalarının tamamlanması ile Genel Müdürlüğe gönderilmesi planlanmaktadır. Tarımsal Örgütler: Sakarya da toplam 174 adet tarımsal örgüt olup, bu örgütlerde 217.843 üye mevcuttur. 55
Tarımsal Örgütün Adı Sayısı Üye Sayısı 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'na Göre Kurulan Tarımsal Amaçlı 97Adet 74.668 Tarımsal Kalkınma Kooperatifi 91 14.282 Su Ürünleri 2 132 Sulama Taaperatifi 3 192 Pancar Ekicileri Taaperatifi 1 60.062 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'na Göre Kurulan Tarımsal Amaçlı 1 Adet 5200 sayılı Kanunla Kurulan Üretici Birlikleri 16 Adet 9.583 Kırmızı Et Üreticiler Birliği 2 677 Süs Bitkileri Yetiştiricileri Birliği 1 120 Meyve Üreticileri Birliği 1 217 Bal Üreticileri Birliği 1 38 Süt Üreticileri Birliği 11 8.531 5996 sayılı Kanuna göre kurulan Yetiştirici Birlikleri 3 Adet 1.685 Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği 1 876 Arı Yetiştiricileri Birliği 1 513 Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği 1 296 1581 Sayılı Tarım Kredi Koop. Ve Kanunu'na Göre Kurulan 36 25.121 Taap Sayılı l arım 5>;atış Koop. Ve Birlikleri Kanunu'na Göre Kurulan 8 33.885 Fiskplsirlik 6 24.492 Yağ. Toh. Tar. Sat. Kooperatifi 2 1.540 6964 Sayılı Ziraat Odaları Ve Ziraat Odaları Birliği Kanununa Göre Kurulan 13 72.901 Çiftçi Örgütleri Toplam 174 217.843 2) ORMANCILIK: Sakarya da 5 Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı olarak 27 Orman İşletme Şefliği bulunmaktadır. İl de ormanlık alanların dağılımı aşağıda gösterilmiştir. Sakarya Ormanlık Alan: 208.210 Ha. Açıklık Alan: 280.079 Ha. Genel Saha: 488.289 Ha. 56