KTÜ Harita Mühendisliği Bölümü İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ DERSİ DERS NO#7 KONU: - İş Kazalarını engellenmesi için gerekli tedbirler - Kişisel koruyucu ekipmanlar - KriEk emniyet kuralları Yrd. Doç.Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr
İŞ KAZALARININ ÖNLENMESİ İÇİN GEREKLİ TEDBİRLER İş kazası bir kader değildir. Çalışma ortamında iş ile işçi ilişkisinin sonucudur. Bu sonuca gelmemek için iş ve işçiye yönelik bilinçli faaliyet yürütmek gerekir. 1. EğiQm 2. İş Kontrolü 3. Nitelikli işçi seçimi 4. YöneQmin önderliği 5. Yüksek moral 6. İşçi sendikası ile işbirliği 7. Emniyetsiz durumları ortadan kaldırmak
İŞ KAZALARININ ÖNLENMESİ İÇİN GEREKLİ TEDBİRLER 1- EĞİTİM: İş yerinde çalışkan, yetenekli ve uyumlu işçi demek, işin yapılmasında kendisine vereceği zararı bilen ve buna karşı önlemini alan işçi demeker. İş Güvenliği yapılan işin niteliği kadar işin bir parçasıdır. Bu yüzden işçiye işini güvenlikle nasıl yapacağı öğreelmelidir. Her adımda karşılaşacağı tehlikelerde, nasıl davranacağı açıkça anlarlmalı ve gösterilmelidir. İşçinin normal şartlarda çalışmasından başka, olağanüstü ve acil durumlarda ne yapması gerekeği öğreelmelidir. İşe uygun eleman yeeşerilmesi eğiemin temel amacı olmalıdır. Ancak eğiem sayesinde emniyetsiz davranışlar en aza indirilebilir veya ortadan kaldırılabilir.
İŞ KAZALARININ ÖNLENMESİ İÇİN GEREKLİ TEDBİRLER 2- İŞ KONROLÜ: İş yerlerinde işçiye işi yaparken kontrol etmeli ve deneem alrnda çalışmalı, çalışma anında yapılan uyarı ve ikazların sonucu karşısında işçilerin davranışı gözlenmelidir. 3- NİTELİKLİ İŞÇİ SEÇİMİ: Ara kademe işçi seçiminde, işi iyi bildiği kadar güvenlikli çalışma konusunu da kavrayan ve uygulamalarda başarılı olan işçiler seçilmelidir.
İŞ KAZALARININ ÖNLENMESİ İÇİN GEREKLİ TEDBİRLER 4- YÖNETİMİN ÖNDERLİĞİ : Esas olarak güvenlik yukarıdan başlamalıdır. Bu konuda başarılı olmak için güvenlik programını akef olarak desteklemeli ve praeğe uygulanma yöntemlerini gelişermelidir. Çalışma sahasının iyi düzenlenmesi, iyi çalışma yöntemlerinin uygulanması ve sistemde otomasyon kazaları azalrcı sonuçlar doğurur. YöneEmin her konuda önderliği zorunludur. 5- YÜKSEK MORAL: Verimli çalışmanın temel taşlarından biri çalışan personelin moralidir. Yüksek moral işveren ve işçi sendikası işbirliği ile sağlanabilir. Ancak bundan sonra iş güvenliği konusunda işçilerin desteği ve işbirliği yapmaları ile mümkündür.
İŞ KAZALARININ ÖNLENMESİ İÇİN GEREKLİ TEDBİRLER 6- İŞÇİ SENDİKASI İLE İŞBİRLİĞİ: İş güvenliği konusunda işçilerde kalıcı alışkanlıklar sağlayabilmek için sendika ile yöneem sürekli diyalog ve destek içerisinde olmalıdır. 7- EMNİYETSİZ DURUMLARI ORTADAN KALDIRMAK: Emniyetsiz durumların ortadan kaldırılması için öncelikle emniyetsiz durumların ve kaza kaynaklarının tespit edilerek giderilmesine yönelik çalışmalar yapılması gerekir.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar q Çalışanlar kendilerine verilen kişisel koruyucu donanımları aldıkları eğieme ve talimata uygun olarak kullanmakla yükümlüdür. q KKE mühendislik önlemleri ile önlenemeyen tehlikelerden çalışanı korumak için uygulanan son aşamadır. Öncelikli amaç tehlikeyi kaynağında yok etmeker.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Kafa koruması q Kafa yaralanmaları, endüstrideki yaralanmaların önemli bir yüzdesini oluşturur. Bu yüzden iş sahalarında bütün personel, ziyaretçiler ve müteahhit çalışanları baret takmak zorundadırlar.
Kafa koruması - Baret 1. Baretler ezilme, çatlak vs için düzenli olarak kontrol edilmeli. 2. Baretler başka başlıklar üzerine giyilmemeli, bareen iç kısmına sigara, çakmak gibi malzemeler konulmamalı. 3. Baretler üzerine modifikasyon yada tamir yapılmamalıdır. 4. BareEn kafa bantları öyle ayarlanmalı ki kendisi kafaya temas etmemelidir. 5. Baretler ılık sabunlu su ile yıkanmalı ve içleri yılda bir değişerilmelidir.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar İşitmeyi koruma q Gürültü istenmeyen ses olarak tanımlanan bir çeşit Etreşimdir. q 0 db duyma eşiği 140 db kulak ağrı eşiği olarak kabul edilir. İkisi arasındaki değere de duyma aralığı denir. q Psikolojik etkileri vardır. (uyku, sinir sistemi, konsantrasyon ) q Fizyolojik etkileri olarak da geri dönüşümü olmayan işitme kayıplarına sebep olur.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Ani şiddetli gürültünü etkisinde kalındığında Kan basıncında yükselme Dolaşım sistemi bozukluğu Solunum hızı değişmesi Terlemenin artması Konuşurken bağırma Sinirlilik hali Karşılıklı anlaşma zorluğu gibi olumsuzluklara sebep olabilir.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar İşitmeyi koruma q Bütün çalışma alanlarında 80 DB in üstündeki gürültülerde kulak koruyucu kullanmak mecburidir. İki Qp kulak koruyucusu vardır: q Kulak manşonu dediğimiz barete takılan kulaklık q Diğeri ise kulak Rkacı dediğimiz kulak yolunu Rkayan RkaçRr. Çok gürültülü yerlerde ( 100 DB ve üzeri ) çie kulaklık takılmalı
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar İşitmeyi koruma Çalışanlar, işitme kayıplarının kontrolü için işe girişlerde ve sonrasında her yıl periyodik olarak odiyometrik teste tabi tutulmaktadırlar. Yıllık gürültü ölçümleri yapılmakta ve yeni gürültü alanları var ise bu alanlar tespit edilmektedirler. Gürültülü alanlarda kişisel koruyucu ekipman kullanılıp kullanılmadığı gözlemlenmektedir.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Göz ve yüzün korunması q Göz insanın en önemli ve hassas organlarından biridir. q Gözler endüstriyel alanlarda tehlikelerle karşı karsıyadır. q Göz yaralanmaları kişiyi sakat bırakmakla kalmaz yüzünde şeklini bozarak insanları psikolojik olarak etkilerler.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Göz ve yüzün korunması q Yapılan işe uygun iş emniyeti gözlüğü kullanın q Uçuşan nesnelerin yada sıçrayan sıvıların gözünüze zarar vermesini önlemek için google denen tam kapalı gözlük kullanın. q Direk yüzünüze ve gözünüze gelecek olan zararlı kimyasallarla çalışırken tam yüz maskesi kullanın q Taşlama, metal kesici, ağaç motorları, basınçlı su, hidrolik, hava ile çalışırken yüz kalkanı kullanın
Sarı maskeler.. Toz geçirgenliğinin % 98 olduğu sarı toz maskelerinin kullanımının sarşının üreeminin YASAK olduğunu ve deneemler sırasında toplarlarak imha edildiğini biliyor musunuz?
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Göz ve yüzün korunması q Elektrik kaynağı yaparken kaynak başlığı kullanın.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Göz ve yüzün korunması q Oksijenle kesme yaparken oksijen kaynak gözlüğü kullanın
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar El koruması Endüstriyel alanlarda el ve parmaklar kesilme, ezik ve yanmaya maruz kalırlar. Koruma q Kimyasallar ile çalışırken neoplen ve vinil eldiven kullanılır. q Kaynak işleri yapılırken kaynakçı eldiveni kullanılır q Yüksek voltaj ile çalışan elektrikçiler bu iş için özel eldiven kullanmalıdırlar. UNUTMAYIN! Delici makineler etrafında çalışırken eldiven giyilmemelidir.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Ayak koruması q Endüstriyel alanlarda ağır nesnelerin düşmesi sonucu ayak ve parmak yaralanmaları meydana gelmektedir. q İşe geliş gidiş dışında emniyet botları ofisler haricinde bütün alanlarda giyileceklerdir.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Solunum koruması Endüstriyel çalışma alanlarında insan solunum sistemini etkileyen bazı tehlikeler vardır. Bunlar q Toz q Gaz q Oksijen yetersizliği
Solunum koruması Tanımlar Toz: Maden ve taş ocaklarında, tünel yapımında ve tamamlayıcı tesislerinde işyeri havasına yayılan mineral ve kayaç parçacıklarıdır. Solunabilir Toz: Aerodinamik eşdeğer çapı 0,5-5 mikron büyüklüğünde kristal veya amorf yapıda toz ile çapı 3 mikrondan küçük, uzunluğu çapın en az 3 kar olan ipliksi tozlardır.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Solunabilir toz partikülleri toz maskesinin statiklendirilmiş liflerinin arasında tutularak solunum sistemine gitmesi engellenir.
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Solunum koruması Bu tehlikelerden korunmak için - Çalışma alanınızdaki tehlikeyi belirleyip ona göre solunum koruyucunuzu seçin. - Tozlu çalışma alanlarında toz maskesi yada kendi hava kaynağına sahip başlık kullanın
Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Solunum koruması q Solunum sistemini etkileyen zehirli gazların bulunduğu yerlerde gaz limie ve oksijen durumuna göre filtre Epi yada kendi hava kaynağına sahip solunum koruyucu kullanılır. Gaz ölçümü yapılmadan filtre tipi tam yüz maskesi kullanılamaz
KriQk Emniyet Kuralları İşyeri temizliği ve ter.p düzeni İş yerlerinde meydana gelen kazaların büyük bir çoğunluğu çalışma alanlarının temiz terepli ve düzenli olmamasından kaynaklanmaktadır. Bu yüzden çalışma alanlarında...
KriQk Emniyet Kuralları Taban yüzeylerini temiz tutun Etrafa her hangi bir şey saçıldığında veya döküldüğünde derhal temizleyin Hortum ve kabloları taban seviyesinin yukarısında tutunuz Karlı Buzlu çamurlu zeminlerde eller cepte yürümeyin.
KriQk Emniyet Kuralları Aletler hortumlar ve kablolar insanların takılmasına neden olacak şekilde bırakılmamalıdırlar Tüm alet ve malzemeler kullanılmadıkları zaman uygun yerlerde muhafaza edilmelidirler Koridorlar ve kaçış yolları temiz tutulmalıdır. Uzatma kablosu yerine sabit kablo kullanın. ------------------------------------------------------------------------------------------------
KriQk Emniyet Kuralları Çalışma alanındaki bütün çöpler derhal temizleneceker Yanıcı parlayıcı ark maddeleri ağzı sıkıca kaparlmış çelik kaplarla arnız Yağ sızınrlarının su kanallarına karışmasına müsaade etmeyin
KriQk Emniyet Kuralları Elektrik Elektrik panelleri acil durdurma düğmelerinin etrakna onlara ulaşımı engelleyecek malzeme konulmayacakrr Zeminde yada duvarda kazı yapmadan önce elektrikçilere mutlaka haber verin Elektrikli devreler üzerinde bulunan kontroller kurcalanmayacakrr
KriQk Emniyet Kuralları Elektrik kabloları prizleri panoları aşırı yükle yüklenmeyeceklerdir Kapağı açık kalmış bir pano gördüğünüzde mutlaka elektrikçiye haber verin. Ana elektrik tesisarnın bulunduğun yere yetkili kişilerden başkası girmeyeceker
KriQk Emniyet Kuralları Tamir durumu hariç elektrik panellerinin kapıları kapalı tutulacakrr Islak elle kabloları prize sokup çıkarmayın Elektrik kablolarını prizden çekerken fişten tutarak çekin. Islak zeminde elektrik ile çalışılmayacak ve elektrikle çalışırken metal merdiven kullanılmayacakrr Güç kablolarını sıcak yüzey ve keskin kenarlardan geçirmeyin
KriQk Emniyet Kuralları Sadece elektrikçiler devreler ve ekipmanlar üzerinde bakım ve tamir yapacaklardır. Kusurlu bir ekipman görüldüğünde işaretlenerek derhal elektrikçilere haber verileceker Elektrik anahtarlarını ve şalterleri açan kişi yüzünü korumak için yüzünü yana çevirecek yada koruyucu kullanacakrr Tüm elektrik istasyonlarına tehlike işaretleri asılacakrr
KriQk Emniyet Kuralları El aletleri İşe uygun el alee kullanın El aletlerini düşebilecekleri yükseklikte bırakmayın Kabloları sıcak yüzey keskin kenar gibi yerlerden çekmeyin.
KriQk Emniyet Kuralları Hasarlı kablosu olan el aletlerini kullanmayın Yüksekte çalışırken aletlerin düşmesini önleyici tedbirler alın Tüm elektrikli el aletleri topraklanacakrr. El aleeni kullanmadığınız zaman fişini prizden çekin
KriQk Emniyet Kuralları Enerji kablolarının yanında çalışırken kabloya teması önleyici tedbirler alın El aletleri ile çalışırken bir yerden bir yere uzanmaya çalışmayın El aletlerinin muhafazaları yerinde takılı olacakrr El aletlerindeki hareketli makine muhafazalarının sıkılama vidaları kullanılmadan önce gevşeeleceker
KriQk Emniyet Kuralları El aletlerini kablolarından sarkıtmayın Kazayla el aleenin çalışmasını önlemek için alee el teekte taşımayın Elektrikli el aletleri ile çalışırken ıslak zeminde durmayın Nemli yüzeylerde çalışırken el aleenin topraklanmış olduğundan emin olun El aletlerini bir yerden bir yere atmayın