GÜZ 2017 İnşaat Mühendisliği Bölümü Toprak İşleri ve Demiryolu Mühendisliği -Earthworks and Design of Railways- YURDUMUZDA DEMİRYOLLARI Yrd. Doç. Dr. N. Özgür Bezgin o z g u r. b e z g i n @ i s t a n b u l. e d u. t r 5 Ekim 2017 İkinci Ders Demiryollarımızın tarihi -History of our railroads- Osmanlı dönemi demiryolları (1856 1922) -Ottoman Period railroads- Ülkemizde demiryollarının gelişimi beş evre içerisinde incelenebilir : 1. Cumhuriyet öncesi dönem: 1856 1914 1922 2. Cumhuriyetin kuruluşu ile Atatürk dönemi: 1923 1938 1939 3. İkinci Dünya Savaşı dönemi: 1939 1945 1950 4. 1950 2002 dönemi 5. 2002 günümüz arasında yer alan dönem. Osmanlı İmparatorluğu nda ilk demiryolu, İngiltere tarafından 1851 senesinde Kahire-İskenderiye arasında 211 km lik hat ve sonrasında 1856 senesinde İzmir Aydın arasında 130 km lik hattın inşası ile başlamıştır. Demiryollarımızın çoğunluğu, yabancı ülkelere verilen imtiyazlar (concessions) ve bu ülkelerin siyasi ve askeri yayılmacı amaçları ile gerçekleştirilmiştir.
Osmanlı dönemi demiryolları (1856 1922) -Ottoman Period railroads- Osmanlı dönemi demiryolları (1856 1922) -Ottoman Period railroads- Osmanlı İmparatorluğu döneminde verilen esas demiryolu imtiyazları: 1. İngiltere; Romanya, Batı Anadolu, Irak ve Basra Körfezinde. 2. Fransa; Kuzey Yunanistan, Batı ve Güney Anadolu ile Suriye'de. 3. Almanya; Trakya, İç Anadolu ve Mezopotamya'da etki alanları oluşturdu. Yapılan antlaşmalar kapsamında ilgili ülkeler: Km başına kar güvencesi (teminat akçesi) ve demiryolunun 20 km mesafesindeki maden ocaklarının işletilmesi gibi imtiyazlar alarak demiryolu inşaatlarımızı gerçekleştirmişlerdir. Bu dönemde inşa edilen toplam 8.619 km lik hattın yaklaşık 1.564 km lik Hicaz Hattı Osmanlı lar tarafından, 6.899 km lik bölümü, verilen imtiyazlar ile yabancılar tarafından, yapılmıştır. Birinci Dünya Savaşı ve sonrası (1914-1918-1922) -First World War and post period Osmanlı dönemi demiryolları (1856 1922) -Ottoman Period railroads- 1856-1914 tarihleri arasında Osmanlı Döneminde yılda 149 km inşa edilen demiryollarımızdan, 1. Dünya Savaşının sonunda İmparatorluğun yıkılması ile Anadolu da çoğunluğu batıda, 4.136 km demiryolu kaldı. Bu hatların 2.404 km si yabancılar, 1.377 km si devlet tarafından işletilmekteydi. Kaynaklar: www. tcdd.gov.tr, Demiryolu Prof. Dr. Güngör Evren
Sevr Antlaşmasına göre Anadolu nun Paylaşımı -Partitioning of Anatolia according to the Sevres Treaty- Sevr Antlaşması ile Türkiye de kalan demiryolları -Railways remaining within the Turkish Territory according to the Sevres- 10 Ağustos 1920 tarihli Sevr Antlaşması ile Anadolu paylaşılmış ve Osmanlı İmparatorluğu İç Anadolu ve Kuzey Anadolu nun bir kısmına hapsedilmişti. Yapılan antlaşmaya göre, Osmanlı İmparatorluğu na Anadolu da mevcut demiryollarının sadece Eskişehir ve Ankara arasındaki yaklaşık 250 km lik kısmı kalmıştır. Kaynak: Wikipedia Cumhuriyetimizin kuruluşu ile Atatürk Dönemi -Establishment of our Republic and the Atatürk Era- (1923-1939-1940) Cumhuriyetimizin kuruluşu ile Atatürk Dönemi -Establishment of our Republic and the Atatürk Era- (1923-1939-1940) Cumhuriyetimizin kuruluşu ile gerçekleştirilen ekonomik kalkınma hareketi sonucunda demiryollarının ülkenin tümüne yaygınlaştırılmasına çabalanmıştır. Cumhuriyetten önce demiryollarımız %70 i Ankara-Konya hattının batısına inşa edilmiştir. 1923 senesinde Cumhuriyetin kurulması ve 1925 senesinde başlayan 204 km lik Ankara-Yerköy hattının inşaatı ile 1939 senesinde başlayan 224 km lik Erzincan-Uzunahmet hattının inşasına kadar 16 yıl içerisinde yılda 200 km ile toplamda yaklaşık 3.208 km yeni anahat inşa edilmiştir. Yabancıların işletmesi altında olan 2.404 km demiryolu millileştirilmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında inşa edilen demiryollarının %79 u Ankara-Konya hattının doğusuna inşa edilmiştir.
Cumhuriyetimizin kuruluşu ile Atatürk Dönemi -Establishment of our Republic and the Atatürk Era- (1923-1938-1940) İnşa edilen demiryolları ile batı ile doğu arasında iletişim sağlanmış. Eğitim, sağlık ve bölgesel inşaat gibi hizmetlerin sağlanmış. Ulusal kalkınma sürecinde acilen ihtiyaç duyulan ve ülke kaynakları arasında yer bakır, demir, kömür, pamuk gibi maden ve kaynakların devlet adına üretilmesi ve taşınması da mümkün hale gelmiştir. Cumhuriyetimizin kuruluşu ile Atatürk Dönemi -Establishment of our Republic and the Atatürk Era- (1923-1939-1940) Ekonomik gelişmenin ülke düzeyinde yayılmasını sağlamak amacı ile özellikle daha önce ulaşımın sağlanmadığı bölgelere ulaşılması amaçlanmıştır. Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte politik merkez Batı'dan Orta Anadolu'ya kayarken, ulaşılabilirlik de Batı'dan Orta Anadolu'ya, Doğu ve Güney Doğu Anadolu'ya yaygınlaştırılmıştır. Bu amaca göre; 1927'de Kayseri, 1930'da Sivas, 1931'de Malatya, 1933'de Niğde, 1934 de Elazığ, 1935 de Diyarbakır, 1939'da Erzurum demiryolu ağına bağlanmıştır. Kaynaklar: www. tcdd.gov.tr, Demiryolu Prof. Dr. Güngör Evren İkinci Dünya Savaşı Dönemi (1939-1945-1950) -Second World War Period- İkinci Dünya Savaşı Dönemi (1939-1945-1950) -Second World War Period- Mustafa Kemal Atatürk, 1938 senesinde aramızdan ayrılmış ve 1939 senesinde İkinci Dünya Savaşı başlamıştır. 1939-1945 seneleri arasında meydana gelen savaş, 30 dan fazla ülkenin katıldığı ve sonunda askeri ve sivil 85 milyon insanın öldüğü bir felakettir. 1. Dünya Savaşı na katılarak parçalanan Osmanlı İmparatorluğu sonrasında kurulan genç Türkiye Cumhuriyeti miz, bu savaşın dışında kalmayı başarabilmiştir. Stratejik konumu ile Türkiye, savaşan ülkeler tarafından ısrarla savaşa katılmaya davet, hatta provoke edilmiştir (Refah Faciası) ve Türkiye 1941 senesine kadar 11 defa savaşa katılmayacağını beyan etmiştir. Kaynak: Adamthwaite, Anthony P. (1992). The Making of the Second World War. Cemil Solak Bahriye Tarihimizden Trajik bir Olay Uluslararası düzeyde, tüm ulusal kaynakların, savunma ve mevcut altyapıyı muhafaza etmeye ayrıldığı bu dönemde, 1925 senesinde başlayan demiryolu inşaatları 1940 dan sonra duraksama evresine girmiştir. Savaş ile birlikte 1950 senesine kadar yılda ortalama 34 km ile toplamda 371 km demiryolu inşa edilmiştir. Kaynak: Adamthwaite, Anthony P. (1992). The Making of the Second World War. Cemil Solak Bahriye Tarihimizden Trajik bir Olay
1950 2002 dönemi -1950 2002 Period- 2002 Günümüz dönemi -2002 - Today Period- Savaştan güçlenerek çıkan ABD, Sovyet Rusya ile iki kutuplu bir dünya düzeni içerisinde uluslararası ilişkileri ve ulusal hareketleri yönlendirmeye başlamışlardır. 21. yüzyılın başlaması ile yükselişe geçen çevre bilinci, yoğunlaşmış karayolu trafiğinin yarattığı sorunlar ile ülkemizde demiryolları tekrar önemli hale gelmiştir. Keşfedilen ve işlenen yüksek miktarda petrol ve petrole bağlı araçların tüketimi için piyasalar oluşturmak adına Türkiye gibi henüz ulaştırma altyapısını tam olarak yerleştirememiş ülkelerde, karayolu inşası ekonomik, siyasi ve askeri olarak teşvik edilmiş ve yerel yönetimlerimizce öncelik kazanmıştır. 1950 den, 1980 e kadar yılda 29 km ile toplamda sadece 874 km demiryolu inşa edilmiştir ve mevcut hatlara yeterli bakım yapılmamıştır. Yüksek hızda ulaşımın benimsendiği bu yeni süreçte, mevcut hatların bir kısmı yenilenmiş ve yeni hat inşaatları başlamıştır. 2009 senesinde açılan 245 km lik Ankara Polatlı Eskişehir hattı, 2011 senesinde 212 km lik Polatlı Konya hattı, 2014 yılında 288 km lik Eskişehir İstanbul hattı hizmete açılmıştır. Toplam 96 km lik Kayapınar Yenikangal, Aliağa Menemen ve Tekirdağ Muratlı hatları 2011 itibariyle hizmete alınmıştır. 2002 Günümüz dönemi -2002 - Today Period- 2002 Günümüz dönemi -2002 - Today Period- 2002 2012 tarihleri arasında 3.523 km yol yenileme ve 3.578 km bakım çalışması ile toplam 7.261 km hattın yenilemesi ve bakımı yapılmıştır. Mevcut demiryollarımızın %21 i elektrikli olup kalan %79 u dizel lokomotifli tren hatlarıdır. Mevcut demiryollarımızın %24 ünde sinyalizasyon bulunmaktadır. Sinyalizasyon ve elektrifikasyon çalışmaları artarak devam etmektedir. 2002 den bugüne kadar hizmete alınan 745 km lik yüksek hızlı tren demiryolu hattı ile toplamda 841 km hat, yılda ortalama 70 km ile inşa edilmiş olacaktır. Bugün itibariyle T.C.D.D işletmesi altında toplam 8.770 km konvansiyonel anahat, 745 km YHT güzergahı ile yaklaşık 200 km normal hızlarda yeni demiryolu hatları ile toplamda yaklaşık 10.000 km anahat bulunmaktadır. Bu güzergahlarda yer alan hatların bazıları tek hat, bazıları çift hat (YHT) olup, demiryolu uzunluklarının ifadelerinde güzergah üzerinde yer alan hatların toplam uzunlukları belirtilmektedir.
E G E D E N İ Z İ Pityon Aliağa Kırklareli Menemen Çata l Tekirdağ Tire Ödemiş Tunçbilek Çivril Eğirdir Çarşamba E G E D E N İ Z İ E G E D E N İ Z İ Pityon Pityon Aliağa Kırklareli Menemen Çata l Aliağa Tekirdağ Tire Kırklareli Menemen Çata l Ödemiş Tekirdağ Tire Ödemiş Tunçbilek Tunçbilek Çivril Çivril Eğirdir Eğirdir Çarşamba Çarşamba Mevcut yüksek hızlı tren hatlarımız -Our existing high speed railways- 1856 1922 dönemi demiryollarımız Ankara Polatlı Eskişehir: 245 km K A R A D E N İ Z Polatlı Konya: 212 km Kapıkule Eskişehir İstanbul: 288 km İSTANBUL İzmit Adapazarı Arifiye Karabük Ülkü Çankırı SAMSUN Amasya Kars Bandırma Balıkesir Mudanya Bursa Eskişehir ANKARA Irmak Polatlı Yerköy Turhal SİVAS Kalın ERZİNCAN ERZURUM Horasan İZMİR Torbalı Ortaklar Soma Manisa Dumlupınar Uşak Goncalı Alayunt AFYON Boğazköprü Hanlı KAYSERİ Bostankaya Divriği Çetinkaya Hekimhan ELAZIĞ MALATYA Yolçatı MUŞ Batman Van Gölü Kapıköy Tatvan VA N Nazilli Aydın Söke Denizli Konya Karaman KAHRAMANMARA DİYARBAKIR Ulukışla Ş Mardin Narlı Gaziantep Şenyurt ADANA Yenice Karkamış Mersin Kurtalan Nusaybin İskenderun A K D E N İ Z 1923 1940 dönemi demiryollarımız 1940 1950 dönemi demiryollarımız K A R A D E N İ Z K A R A D E N İ Z Kapıkule Kapıkule İSTANBUL İSTANBUL Karabük SAMSUN Karabük SAMSUN İzmit Adapazarı Arifiye Ülkü Çankırı Amasya Kars İzmit Adapazarı Arifiye Ülkü Çankırı Amasya Kars Bandırma Balıkesir Mudanya Bursa Eskişehir ANKARA Irmak Polatlı Yerköy Turhal SİVAS Kalın ERZİNCAN ERZURUM Horasan Bandırma Balıkesir Mudanya Bursa Eskişehir ANKARA Irmak Polatlı Yerköy Turhal SİVAS Kalın ERZİNCAN ERZURUM Horasan İZMİR Torbalı Ortaklar Soma Manisa Dumlupınar Uşak Goncalı Alayunt AFYON Boğazköprü Hanlı KAYSERİ Bostankaya Divriği Çetinkaya Hekimhan ELAZIĞ MALATYA Yolçatı MUŞ Batman Van Gölü Kapıköy Tatvan VA N İZMİR Torbalı Ortaklar Soma Manisa Dumlupınar Uşak Goncalı Alayunt AFYON Boğazköprü Hanlı KAYSERİ Bostankaya Divriği Çetinkaya Hekimhan ELAZIĞ MALATYA Yolçatı MUŞ Batman Van Gölü Kapıköy Tatvan VA N Nazilli Aydın Söke Denizli Konya Karaman KAHRAMANMARA DİYARBAKIR Ulukışla Ş Mardin Narlı Gaziantep Şenyurt ADANA Yenice Karkamış Mersin Kurtalan Nusaybin Nazilli Aydın Söke Denizli Konya Karaman KAHRAMANMARA DİYARBAKIR Ulukışla Ş Mardin Narlı Gaziantep Şenyurt ADANA Yenice Karkamış Mersin Kurtalan Nusaybin İskenderun İskenderun A K D E N İ Z A K D E N İ Z
E G E D E N İ Z İ Pityon Aliağa Kırklareli Menemen Çata l Tekirdağ Tire Ödemiş Tunçbilek Çivril Eğirdir Çarşamba E G E D E N İ Z İ Pityon Aliağa Kırklareli Menemen Çata l Tekirdağ Tire Ödemiş Tunçbilek Çivril Eğirdir Çarşamba 1950 2002 dönemi demiryollarımız 2002 Günümüz dönemi demiryollarımız K A R A D E N İ Z K A R A D E N İ Z Kapıkule Kapıkule İSTANBUL İSTANBUL Karabük SAMSUN Karabük SAMSUN İzmit Adapazarı Arifiye Ülkü Çankırı Amasya Kars İzmit Adapazarı Arifiye Ülkü Çankırı Amasya Kars Bandırma Balıkesir Mudanya Bursa Eskişehir ANKARA Irmak Polatlı Yerköy Turhal SİVAS Kalın ERZİNCAN ERZURUM Horasan Bandırma Balıkesir Mudanya Bursa Eskişehir ANKARA Irmak Polatlı Yerköy Turhal SİVAS Kalın ERZİNCAN ERZURUM Horasan İZMİR Torbalı Ortaklar Soma Manisa Dumlupınar Uşak Goncalı Alayunt AFYON Boğazköprü Hanlı KAYSERİ Bostankaya Divriği Çetinkaya Hekimhan ELAZIĞ MALATYA Yolçatı MUŞ Batman Van Gölü Kapıköy Tatvan VA N İZMİR Torbalı Ortaklar Soma Manisa Dumlupınar Uşak Goncalı Alayunt AFYON Boğazköprü Hanlı KAYSERİ Bostankaya Divriği Çetinkaya Hekimhan ELAZIĞ MALATYA Yolçatı MUŞ Batman Van Gölü Kapıköy Tatvan VA N Nazilli Aydın Söke Denizli Konya Karaman KAHRAMANMARA DİYARBAKIR Ulukışla Ş Mardin Narlı Gaziantep Şenyurt ADANA Yenice Karkamış Mersin Kurtalan Nusaybin Nazilli Aydın Söke Denizli Konya Karaman KAHRAMANMARA DİYARBAKIR Ulukışla Ş Mardin Narlı Gaziantep Şenyurt ADANA Yenice Karkamış Mersin Kurtalan Nusaybin İskenderun İskenderun A K D E N İ Z A K D E N İ Z Cumhuriyet tarihimizde demiryollarımızın gelişimi -Development of our railways throughout the history of our republic- Cumhuriyet tarihimizde demiryollarımızın gelişimi -Development of our railways throughout the history of our republic- 70 km/yıl 29 km/yıl 34 km/yıl 200 km/yıl
E G E D E N İ Z İ Pityon Aliağa Kırklareli Menemen Çata l Tekirdağ Tire Ödemiş Tunçbilek Çivril Eğirdir Çarşamba Cumhuriyetin ilk yıllarında gelişimin kıyaslaması -Comparison of the development in the first years of our Republic- TCDD tarafından öngörülen yeni hatlar -New lines planned by the TCDD- Ülkelere göre sanayileşmenin başlaması ile ilk 15 sene içerisinde inşa edilen demiryollarının yıllık toplam inşa değerleri Günümüzde yürütülen demiryolu siyaseti ile önümüzdeki 10 senelik dönem içerisinde YHT hat uzunluğunun 10.000 km ye ulaştırılması hedeflenmektedir. Bu da yılda 1.000 km yeni hat inşa hedefi anlamına gelmektedir. Ayrıca, bazı mevcut tek hatlara ikinci hatlar inşa edilerek 4.000 km yeni konvansiyonel hat yapımı planlanmaktadır. 2002 Günümüz dönemi demiryollarımız TCDD tarafından öngörülen yeni hatlar -New lines foreseen by the TCDD- K A R A D E N İ Z Kapıkule İSTANBUL Karabük SAMSUN İzmit Adapazarı Arifiye Ülkü Çankırı Amasya Kars İZMİR Torbalı Ortaklar Söke Bandırma Balıkesir Soma Manisa Aydın Mudanya Bursa Dumlupınar Uşak Goncalı Nazilli Denizli Eskişehir Alayunt AFYON Turhal ERZURUM Horasan ANKARA Irmak Yerköy ERZİNCAN SİVAS Polatlı Kalın Hanlı Bostankaya Divriği Çetinkaya Hekimhan MUŞ Boğazköprü ELAZIĞ Van Gölü Kapıköy KAYSERİ Tatvan MALATYA VA Yolçatı Batman N Konya Kurtalan KAHRAMANMARA DİYARBAKIR Ulukışla Ş Mardin Narlı Nusaybin Karaman Gaziantep Şenyurt ADANA Yenice Karkamış Mersin İskenderun A K D E N İ Z
Günümüzde demiryollarımızın idari yönetimi -Administrative management of our railroads today- Günümüzde demiryollarımızın idari yönetimi -Administrative management of our railroads today- Cumhuriyet öncesinde yapılan ve yabancı şirketler tarafından işletilen hatlar, 1928 1948 yılları arasında satın alınarak millileştirilmiştir. Demiryollarımız, normal hatlar için 7 idari bölge ve YHT hatları için de bir bölge müdürlüğü kapsamında işletilmektedir. Demiryollarımızın sorumlulukları, 22 Temmuz 1953 tarihinde, o zamanki ismiyle Ulaştırma Bakanlığı na bağlı olarak, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi (T.C.D.D) ismiyle yapılandırılan devlet kurumumuza aittir. Ulaştırma Bakanlığı, 1 Kasım 2011 de Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı olarak yeniden yapılandırılmıştır. Günümüzde demiryollarımızın idari yönetimi -Administrative management of our railroads today- Günümüzde demiryollarımızın -Our railroads today- Yüksek Hızlı Tren hatları, ayrı bir idari birim tarafından yönetilmektedirler.
Uluslararası demiryollarının birlikteliği -Union of international railways- Uluslararası demiryollarının birlikteliği -Union of international railways- Uluslararası düzeyde demiryolları, ülkeden ülkeye farklılık gösterebilen niteliklere sahiptir. Hat tasarım yöntemleri, hat genişlikleri, taşıt türleri, taşınan yük türleri, taşıma kapasiteleri ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmekteydi. 1. Dünya Savaşı sonrasında, 20 Ekim 1922 tarihinde Paris te kurulan Union Internationale des Chemin UIC, Uluslararası Demiryolu Birliği ile demiryolu taşımacılığı konusunda eşgüdüm sağlanmaya çalışılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti UIC ye üyedir. Ülkeler arasında demiryolu taşımacılığı, kavram ve kapsam uyuşmazlığı yüzünden aksayabiliyordu. Uluslarası Demiryolu Birliği üye ve katılımcı ülkeler -Active and Associated Members of the UIC- Günümüzde demiryollarının sınıflandırılmaları -Classifications of railroads today- Günümüzde demiryolları, çok çeşitli araçların ve yüklerin farklı sıklıklarda taşındığı karmaşık ulaşım ağları oluşturmaktadır. Maruz kaldıkları yükler ve yıpranmalar ile demiryollarının bakımlarının yapılabilmeleri, bir sınıflandırma yöntemini gerektirmektedir. Farklı kapsamlarda çeşitli sözel sınıflandırmalar yapılmıştır: 1. Geçki: Kentiçi, banliyö, kentler arası ve ülkelerarası. 2. Hizmet türü: Anahat, bağlantı (iltisak) hattı ve istasyon hattı. 3. Ekartman türü: Normal hat, dar hat, geniş hat. 4. Tren hızı: Alışılmış (conventional), hızlı, yüksek hızlı. 5. Yük türü: Yolcu treni, yük treni, karma tren. 6. Güç türü: Buhar, dizel, elektrik, manyetik. 7. Hareket türü: Çekilerek ilerleyen, bütün olan güçlendirilen. 8. Hat sayısı: Tek hat, çift hat, çok hat.
UIC tarafından yapılan sınıflandırmalar -Classifications by UIC- UIC tarafından yapılan sınıflandırmalar -Classifications by UIC- Günümüzde sınıflandırmalar, UIC tarafından rakamsallaştırılmıştır. Bir hattın taşıyıcı niteliğine ve bakım gereksinimine yönelik en önemli değişkenler: Dingil yükü, günlük trafik ve tren hızıdır. Bir hat üzerinde hareket edebilecek yük ve yolcu vagon ve lokomotiflerinin dingil yükleri, hızları ve günlük toplam ağırlıklarına bağlı olarak tespit edilen eşdeğer trafik yükü T f ile bir hat UIC ye göre sınıflandırılır. Theoretical Traffic Loads and Classication of Turkish Railway Network According to the Track Maintenance - Kemal Selçuk Öğüt Theoretical Traffic Loads and Classication of Turkish Railway Network According to the Track Maintenance - Kemal Selçuk Öğüt Gelişmede demiryollarının önemi -Importance of railroads for development- Demiryollarının gelişimine önem veren ülkeler, nüfus yoğunluklarını bu sayede dengeleyebilmişlerdir. İnsanlar, bulundukları yerlerde üretimlerini demiryolları ile başka yerlere ulaştırabildikleri için çalışabilmişler ve üretebilmişlerdir. Bugün, ekonomik ve sosyal yönden gelişmiş bütün ülkelerin ortak noktalarında bir tanesi kapsamlı bir demiryolu ağına sahip olmalarıdır. İngiltere, Fransa ve Almanya, diğer ülkelere kıyasla hızlı ve yüksek miktarda ve bol çeşitlilikte üretebilmelerini, üretimlerini piyasaya sunabilmelerine ve bunu da kitlesel ve kütlesel ulaşım altyapısına borçludurlar. Gelişmede demiryollarının önemi -Importance of railroads for development- Sanayileşme atılımını gerçekleştirdikleri 1830 1900 tarihleri arasında çok hızlı bir şekilde demiryollarını inşa etmişlerdir. 1840 1860 1880 1900 Austria-Hungary 144 4.543 18.507 36.330 Belgium 334 1.730 4.112 4.591 France 496 9.167 23.089 38.109 Germany 469 11.089 33.838 51.678 Great Britain 2.390 14.603 25.060 30.079 Italy 20 2.404 9.290 16.429 Netherlands 17 335 1.846 2.776 Russia 27 1.626 22.865 53.234 Spain - 1.917 7.490 13.214 Sweden - 527 5.876 11.303 1914 senesine gelindiğinde Osmanlı İmparatorluğu topraklarında 8.619 km demiryolu vardı. Fordham University - Modern History Sourcebook: Spread of Railways in 19th Century
İngiltere de demiryolu ağının ticari kapsamı -Merchandising extent of the railways in England- İngiltere de demiryolu ağının gelişimi -Development or railroads in England- Spatial History: Railways, Uneven Development, and Population Change in France and Great Britain, 1850-1914 - Robert M. Schwartz, Ian Gregory, and Thomas Thevenin Spatial History: Railways, Uneven Development, and Population Change in France and Great Britain, 1850-1914 - Robert M. Schwartz, Ian Gregory, and Thomas Thevenin Fransa da demiryolu ağının gelişimi -Development or railroads in France- Birleşik Devletler de demiryolu ağının gelişimi -Development or railroads in USA- 1830-1850 Spatial History: Railways, Uneven Development, and Population Change in France and Great Britain, 1850-1914 - Robert M. Schwartz, Ian Gregory, and Thomas Thevenin
Birleşik Devletler de demiryolu ağının gelişimi -Development or railroads in USA- 1860-1870 Birleşik Devletler de demiryolu ağının gelişimi -Development or railroads in USA- 1880-1890 Günümüzde Kuzey Amerika Demiryolu ağı -North American Railway Network today- Demiryolu ulaşımının gelişmesi ile nüfus dağılımı -Distribution of population with the development or railways- 1850 1900
Dünya üzerinde demiryolu yoğunlukları -Worldwide density of railways- 1825 den günümüze gelişim -Development since 1825 up to date- Mevcut durumda anahat kıyaslaması -Comparison of the current status of mainlines- 10 yıllık dönem içerisinde anahat kıyaslaması -Comparison of our 10 year projected mainline comparison-?
Gelişmede demiryollarının önemi -Importance of railroads for development- Birleşik Devletler de yük taşımacılığı -Freight transport in the US- Sağlıklı bir ulaşım ve haberleşme ağı, sağlıklı bir sinir sistemi gibidir. Ortak bir kültür, amaç ve çıkar etrafında bir araya gelerek milletleşen ve devletleşen insanlar arasında ulaşım ve iletişimin sağlanması şarttır. Birleşik Devletler de yük taşımacılığının %39,9 u demiryolu, %33,4 ü karayolu, %14,3 ü petrol boru hattı, %12 si su yolu ve %0,3 ü havayolu ile yapılmaktadır. Sadece demiryollarını kapsamamakla birlikte karayolu, havayolu ve denizyolları ile sıkı sıkıya birbiri ile bağlantılandırılmış bireylerin üretkenlikleri, paylaşımları ve gelişimleri artacaktır. Demiryolları, kitlesel ve kütlesel hareketi yüksek değerlerde sağlayarak yerleşim merkezleri arasında ulaşımın sağlanmasında etkin bir rol oynamaktadır. Avrupa Birliği nde yük taşımacılığı -Freight transport the in the EU- Ülkemizde yolcu ve yük taşımacılığı -Passenger and freight transportation in our country- Avrupa Birliği nde yük taşımacılığının %17,1 i demiryolu, %76,4 ü karayolu, %6,5 i su yolu ile yapılmaktadır.
İkinci dersin sonu T e ş e k k ü r e d e r i m. Yrd. Doç. Dr. N. Özgür Bezgin o z g u r. b e z g i n @ i s t a n b u l. e d u. t r